15η Μετεκπαιδευτική Επιστημονική Παιδιατρική Ημερίδα “Παιδιατρική Κλινική & Μ.Ε.Ν. Νεογνών, Βενιζέλειο Γενικό Νοσοκομείο Ηρακλείου”

1. ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ
ΣΤΗΝ ΕΦΗΒΕΙΑ
Κατερίνα Μπιτζαράκη
Παιδοψυχίατρος
Δ/ντρια Ι.Π.Κ.Η. Β-Π Γ.Ν.Η.

2. • ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ ΚΑΜΜΙΑ ΣΥΓΚΡΟΥΣΗ
ΣΥΜΦΕΡΟΝΤΩΝ

3. Η διατροφή είναι πολύ σημαντική λειτουργία
όσον αφορά στη βασική επιβίωση αλλά και
στην ανάπτυξη και εξέλιξη τόσο την
σωματική όσο και την νοητική.

4. • Ένα μεγάλο μέρος της πρώιμης κοινωνικής
αλληλεπίδρασης γονιού και παιδιού
εμφανίζεται γύρω από το τάισμα.
• Κατά τη διάρκεια των γευμάτων, τα μωρά
συχνά αντιλαμβάνονται για πρώτη φορά
κάποιες δικές τους αναδυόμενες ικανότητες.
• Μέσω της διατροφής αναπτύσσονται οι
πρώτοι αυτορυθμιστικοί μηχανισμοί

5. Η διατροφή του βρέφους αφορά κατά βάση
στη σχέση βρέφους-μητέρας.
Αποτελεί αναγωγή σε πράξη, μιας σχέσης
αγάπης ανάμεσα σε δυό ανθρώπινα όντα,
ενός συναισθηματικού δεσμού που
αναπτύσσεται ανάμεσα στη μητέρα και το
βρέφος

6. Μια βασική συνιστώσα της ανθρώπινης φύσης, είναι η
κλίση που έχουμε για εγκατάσταση συναισθηματικών
δεσμών με ιδιαίτερα πρόσωπα.
Οι δεσμοί αυτοί δεν δημιουργούνται προς αναζήτηση
της διατροφής και της σεξουαλικότητας, ούτε εξαιτίας
αυτών.
Αντίθετα, η ικανότητα εγκατάστασης δεσμών με τα
άλλα άτομα, άλλοτε στο ρόλο εκείνου που αναζητά
φροντίδα και άλλοτε εκείνου που τη δίνει, θεωρείται
θεμελιώδες χαρακτηριστικό της αποτελεσματικής
λειτουργίας της προσωπικότητας, ως προς την ψυχική
υγεία (Bowlby, θεωρία του attachment, δεσμού αφοσίωσης)

7. Το μοντέλο αυτών των συναισθηματικών
δεσμών που αναπτύσσει ένα άτομο κατά τη
διάρκεια της ανωριμότητας του (παιδ. ηλικία
και εφηβεία) επηρεάζεται βαθειά, απ΄τον
τρόπο που οι γονείς του (ή άλλες φιγούρες
γονεϊκού τύπου) το μεταχειρίζονται και
αποτελεί στη συνέχεια ένα από τα βασικά
χαρακτηριστικά της λειτουργίας της
προσωπικότητας σ’όλη τη διάρκεια της ζωής.

8. Οι ψυχαναλυτικές θεωρίες έδωσαν μεγάλο
βάρος στις στοματικές εμπειρίες της παιδικής
ηλικίας (ικανοποίηση, απογοήτευση) και
κατ’αναλογία θεωρούν ότι η διατροφή σαν
εμπειρία ρυθμίζει σημαντικά τη σχέση
μητέρας-παιδιού.
Μην ξεχνάμε, βέβαια, ότι υπάρχουν και
πολλές άλλες πλευρές αλληλεπίδρασης
μητέρας-παιδιού

9. Τόσο η μητέρα όσο και το νεογέννητο βρέφος
είναι έτοιμοι να δεθούν μεταξύ τους με
εξαιρετικά ισχυρούς δεσμούς αγάπης και
οφείλουν φυσικά να γνωρίσουν ο ένας τον
άλλο.
Όταν πλέον φτάσουν σε αμοιβαία κατανόηση,
που μπορεί να γίνει αμέσως ή μετά από
αγώνα, η διατροφή αρχίζει να μπαίνει στο
δικό της δρόμο

10. Η ευλυγισία στον προγραμματισμό, στον
χρόνο και τρόπο με τον οποίο γίνεται ο
θηλασμός, ο απογαλακτισμός και το τάισμα,
είναι σημαντικά στον τρόπο με τον οποίο το
παιδί βιώνει τις εμπειρίες της στοματικής
ευχαρίστησης- ματαίωσης και επομένως στην
όλη ανάπτυξη της προσωπικότητας.

11. Το τάισμα είναι μια κατάσταση με
συναισθηματική διάσταση όπου πιθανές
ψυχολογικές δυσκολίες γονιών και παιδιού
βρίσκουν ευνοϊκό έδαφος για να εκφραστούν

12. Διατροφικές διαταραχές στην
Εφηβεία
• Εμφανίζονται σε μια θέση τομής στο
σταυροδρόμι της ανάπτυξης από την παιδική
στην ενήλικη ζωή
• Ανάμεσα στο σωματικό και στο ψυχικό
• Ανάμεσα στο ατομικό και το κοινωνικό
• Αυτή η θέση καθορίζει και την σύνδεση αυτών
των διαταραχών με τις διεργασίες
αποχωρισμού και αλλαγής προς την
αυτονομία που είναι άλλωστε ο στόχος της
εφηβείας

13. • Η αδυναμία επεξεργασίας αυτής της
αναγκαίας για την ψυχική ανάπτυξη φάσης,
έχει σαν αποτέλεσμα την διαστρέβλωση της
αναπτυξιακής πορείας και την καταφυγή σε
μια εξαρτητική συμπεριφορά και σε μια
ψυχοσωματική «λύση» όπως είναι η
διατροφική διαταραχή.

14. • Σ’ αυτές τις διαταραχές υπάρχει:
• Εκτεταμένη ενασχόληση με τον έλεγχο του
σωματικού βάρους και την πρόσληψη τροφής
• Υπεραξιολόγηση του σωματικού βάρους και
της σωματικής εικόνας
• Συνοδεύονται από ανεπαρκή, ακανόνιστη ή
χαοτική λήψη τροφής
• Συχνότερα εμφανίζονται σε γυναίκες και
συνηθέστερα στην εφηβεία

15. • 2-4% των εφήβων κοριτσιών και νεαρών
γυναικών αναπτύσσουν το πλήρες σύνδρομο
διαταραχών πρόσληψης τροφής:
• Δηλαδή: Ψυχογενή ανορεξία, βουλιμία, ή
διαταραχή επεισοδίων υπερφαγίας
• Υποκλινικές όμως αποκλίνουσες διατροφικές
συμπεριφορές επηρεάζουν μέχρι και το 25%
των εφήβων γυναικών.
• Ενώ το κοινωνικοοικονομικό επίπεδο
σχετίζεται με μη υγιείς διατροφικές
συμπεριφορές δεν φαίνεται να σχετίζεται με
τις διαταραχές πρόσληψης τροφής.

16. • Συνολικά λοιπόν οι διαταραχές αυτές είναι πολύ
συχνές στο εφηβικό πληθυσμό (επιπολασμός μεταξύ
των κοριτσιών πάνω από 7%)
• Στις ηλικίες 15 -16 ετων η συνολική επίπτωση τους
είναι 5πλάσια αυτής του Σακχαρώδη διαβήτη τύπου
1 και 10πλάσια της φλεγμονώδους νόσου του
εντέρου
• Είναι εμμένουσες με χρονίζουσα πορεία, σχετίζονται
με σοβαρές ιατρικές επιπλοκές, άλλες ψυχιατρικές
διαταραχές, ελλείμματα λειτουργικότητας,
αυτοκτονικότητα και αυξημένη συνολική
θνησιμότητα

17. • Οι πολλαπλές θεραπευτικές ανάγκες αυτών
των διαταραχών,πολλές από τις οποίες δεν
καλύπτονται από τις υπάρχουσες υπηρεσίες
υγείας, καθιστουν αυτές τις διαταραχές ένα
σημαντικό ζήτημα δημόσιας υγείας.

18. Ψυχογενής Ανορεξία
Η ηλικία για την έναρξη της ψυχογενούς ανορεξίας και
βουλιμίας είναι κατά κύριο λόγο η Εφηβεία.
Η προεφηβική μορφή είναι σπάνια (τελευταία
αναφέρεται αύξηση σε παιδιά <11χρ.)
Η έξαρση είναι στα 15-19χρ. για την Ανορεξία ενώ για
τη Βουλιμία γύρω στα 19χρ.
Η Ψυχογενής Ανορεξία τυπικά συνδέεται με τη
μετάβαση από την παιδική ηλικία στην εφηβεία, ενώ η
Βουλιμία αντανακλά τη μετάβαση από την εφηβεία
στην ενήλικη ζωή.
Η πλειοψηφία των περιπτώσεων αφορά κορίτσια

19. Κλινική εικόνα
• Το πυρηνικό ψυχοπαθολογικό χαρακτηριστικό είναι ο
τρόμος του πάχους.
Η ασθενής είναι βαθειά πεπεισμένη ότι είναι χοντρή
είτε σε όλο το σώμα είτε σ’ ένα συγκεκριμένο σημείο .
Η δίαιτα τυπικά ξεκινά με περιορισμό των γλυκών.
Γίνονται αυθεντίες στο θερμιδικό περιεχόμενο των
τροφών.
• Μπορεί να περάσουν μήνες μέχρι να γίνουν
αντιληπτές απ’τους άλλους και ωστόσο μπορεί να
χάσουν τον έλεγχο της δίαιτας
• Δεν αναγνωρίζουν τη μη φυσιολογική συμπεριφορά
τους

20. Κλινική εικόνα
• Στις περισσότερες υπάρχει διαταραχή στην εικόνα
του σώματος.
Υπάρχει επίσης αδυναμία να αντιληφθούν επακριβώς
τις σωματικές τους αισθήσεις όπως την πείνα και τον
κορεσμό ή τις συναισθηματικές τους καταστάσεις.
• Αυτό αυξάνει την έλλειψη εμπιστοσύνης στο σώμα
τους και τον φόβο ότι θα χάσουν τον έλεγχο.
• Έτσι αρχίζουν τις αντιροπιστικές προσπάθειες
(άσκηση, καθαρτικά, έμετοι).
• Ξεσπούν τα βουλιμικά επεισόδια

21. Κλινική εικόνα
Άλλα ψυχοπαθολογικά συμπτώματα:
• Χαμηλή αυτοεκτίμηση,
• ακαμψία στη σκέψη,
• περιορισμένο εύρος ενδιαφερόντων,
• απώλεια κοινωνικών επαφών παρόλη την σχολική
υπερδραστηριότητα (καλές μαθήτριες συνήθως),
• ευερεθιστότητα, εναλλαγές συναισθήματος και
προβλήματα ύπνου με πρώιμη αφύπνιση
• Κακή σεξουαλική προσαρμογή (αμφιθυμία απέναντι
στη σεξουαλικότητα)
• Σημεία καταθλιπτικής συνδρομής
• Παραγνώριση της αδυναμίας τους και άρνηση της δτχ

22. Κλινική εικόνα
• Καταθλιπτική και ασταθής διάθεση, ευερεθιστότητα
• Φτωχή ικανότητα συγκέντρωσης
• Αγχώδη στοιχεία
• Ψυχαναγκαστικά συμπτώματα (εμμονικού τύπου
σκέψη για φαγητό)
• Παράδοξα τελετουργικά σίτισης (τρώνε αργά,
αραιώνουν το φαγητό, το κόβουν σε πολύ μικρά
κομματάκια)
• Συλλέγουν πολλά βιβλία με συνταγές που τις
εκτελούν για άλλους

23. Η ανορεκτική συμπεριφορά περιλαμβάνει την
καλυμένη σύγκρουση με το άμεσο περιβάλλον
στα πλαίσια της αμφιθυμικής αναζήτησης μιάς
αυτόνομης ταυτότητας από την ανορεκτική
έφηβη.
Εκδηλώνεται μέσα από τον οικογενειακό
επισιτιστικό πόλεμο όπου η ασθενής προβάλλει
παθητική αντίσταση (απεργία πείνας) ενώ το
περιβάλλον πολλαπλασιάζει τις προσπάθειες του
μέχρι να εξουθενωθεί.

24. Ψυχογενής Ανορεξία στα αγόρια
• Σπάνια. Ουσιαστικά παρόμοια.
• Αναστέλλει την διαδικασία της εφηβείας και
παρεμβαίνει στην ανάπτυξη και στο
ανάστημα.
• Εμφανίζουν πρωϊμότερη έναρξη, άτυπη
συμπεριφορά φυλετικού ρόλου, πιο σοβαρή
συμπτωματολογία και φτωχότερη πρόγνωση.

25. Επιδημιολογία
Διαγιγνώσκεται ολοένα και συχνότερα
Ο επιπολασμός της είναι μεταξύ 0,5 και 1% σε κορίτσια
εφηβικής ηλικίας
10 με 20 φορές συχνότερα στα κορίτσια
Αποτελεί 10-15% όλων των περιπτώσεων των
διαταραχών πρόσληψης τροφής
Σε δείγμα εφήβων η αναλογία είναι μεγαλύτερη,
παραμένοντας η λιγότερο κοινή από τις διαταραχές
πρόσληψης τροφής
Εμφανίζεται μεταξύ 10-30 χρονών, πιο συχνά μεταξύ
10 και 18χρ. με μέση ηλικία έναρξης τα 14 χρόνια.
Σχεδόν το 5% των περιπτώσεων εμφανίζεται για πρώτη
φορά μετά τα 20

26. Επιδημιολογία
• Συχνότερα σε υψηλότερα κοινωνικοοικονομικά
στρώματα και πιο συχνή σε αναπτυγμένες χώρες
• Σπάνια εμφανίζεται ανάμεσα στους μαύρους των
Η.Π.Α. της Μ.Βρετανίας και της Αφρικής
(Andersen&Hay ‘85,Dolan’91)
• Απούσα στον Κινέζικο πληθυσμό (λίγες περιπτώσεις
στο Hong Kong, Lee&Chiu’89)
• Αρκετά συχνή στην Ιαπωνία (Suematsu et al’85)
• Πιο συχνή σε επαγγέλματα όπου η φιγούρα είναι
σημαντική (μόντελινγκ, μπαλέτο,γυμναστική,
καλλιτεχνικό πατιναζ κ.λ.π.)

27. Επιδημιολογία
• Θνησιμότητα για τις διαταραχές πρόσληψης
τροφής : 6-8% (αδρή θνησιμότητα crude
mortality rate)
• Ετήσια θνησιμότητα για την ψυχογενή
ανορεξία: 5,1 θάνατοι ανα 1000 άτομα/έτος
εκ των οποίων 1,3 θάνατοι οφείλονται σε
αυτοκτονίες

28. Αιτιολογία
Μέσα σε ένα αναπτυξιακό πλαίσιο φαίνεται ότι
αλληλεπιδρούν πολλαπλές μεταβλητές και πολλοί
παράγοντες κινδύνου.
Για να εμφανιστεί η Ψυχογενής Ανορεξία συμβάλλουν:
• Ατομικοί - ψυχοαναπτυξιακοί παράγοντες
• Οικογενειακοί
• Κοινωνικοπολιτισμικοί
• Βιολογικοί παράγοντες και
• Εκλυτικά στρεσσογόνα γεγονότα
• Πολλές ενδείξεις υπέρ μιας γενετικής προδιάθεσης

29. Παράγοντες κινδύνου
• Φύλο, Εθνικότητα
• Πολύ αυξημένο προηγούμενο σωματικό βάρος
• Περιοριστικός τύπος δίαιτας
• Ανησυχίες σε σχέση με την σωματική εμφάνιση
• Χαμηλή ή αρνητική αυτοπεποίθηση
• Προβληματική ενδοοικογενειακή επικοινωνία
(περιορισμένη επαφή/επικοιν, υψηλές προσδοκίες)
• Προηγούμενη ψυχιατρική νοσηρότητα (ιδιαίτερα
κοιν. φοβια και ΙΨΚ διαταραχή)
• Ατομικό ιστορικό σεξουαλικής ή σωμ. Κακοποίησης
• Οικογ. ιστορικό δτχ. πρόσληψης τροφής, κατάθλιψης
ή κατάχρησης ουσιών

30. Ατομικοί παράγοντες
• Από αναπτυξιακή σκοπιά, η ανορεξία εμφανίζεται σε
μιά χρονική στιγμή, που απαιτείται αναδιοργάνωση
και μετατροπή της σωματικής εικόνας.
• Η έναρξη της δίαιτας επηρεάζεται από το πώς
εκλαμβάνει ο καθένας την κοινωνική ενίσχυση για
δίαιτα
• Η διατήρηση δε, της δίαιτας περιλαμβάνει ένα
κεντρικό ρόλο κινήτρου
• Η δίαιτα είναι μια πρώτη εκδήλωση αλλά οδηγεί σε
έκδηλη δτχ. μόνο σε ιδιαίτερα ευάλωτα άτομα,
πιθανά σε συνδυασμό με μια ευρύτερη ψυχολογική
δτχ

31. Ατομικοί παράγοντες
Το κλασσικό προνοσηρό μοντέλο
προσωπικότητας είναι:
• άτομα υπάκουα, τελειοθηρικά και εξαρτημένα,
που δεν παρουσιάζουν καθόλου ή ελάχιστα
εκπαιδευτικά προβλήματα.
• ‘Ισως να ήταν παρόντα πρώϊμα προβλήματα
διατροφής και πέψης στην παιδική τους ηλικία.
• Έχουν αναφερθεί επίσης άσχημες σεξουαλικές
εμπειρίες στην παιδική ηλικία

32. Μοντέλα αλληλεπίδρασης στην οικογένεια
• Στις οικογένειες ανορεκτικών ασθενών συχνά
παρουσιάζεται:
• Υποτίμηση των προσωπικών επιθυμιών και
υπερεκτίμηση των αναγκών των άλλων
• Συμπεριφορές αυτοθυσίας και
αυτοενοχοποίησης
• Επιθυμία των γονέων για ένα «τέλειο» παιδί
• Και διαστρέβλωση των μηνυμάτων του ενός
μέλους προς το άλλο

33. Κοινωνικοπολιτισμικοί παράγοντες
• Η πίεση στις Δυτικές κοινωνίες για επιτυχία
• Η σημαντικότητα της σωματικής ελκυστικότητας
• Και η έμφαση στο αδυνάτισμα και στις δίαιτες
συνεισφέρουν στον αυξημένο κίνδυνο
εμφάνισης διατροφικών διαταραχών (μοντέλα
σε Τ.V., περιοδικά, πιέσεις των συνομηλίκων)
Η τάση να κρίνουν την αξία του εαυτού με όρους
σχήματος και βάρους, επικάθεται στην ανάγκη
για αυτοέλεγχο που είναι το κεντρικό
χαρακτηριστικό της δτχ

34. • Ομάδες υψηλού κινδύνου: μπαλαρίνες, κάποιοι αθλητές και
τα μοντέλα.
Σ΄ αυτές τις ομάδες εκτός από τις σωματικές απαιτήσεις,
υπάρχουν και άλλοι παράγοντες κινδύνου που προκύπτουν:
• Από την πίεση για επιτυχία(άγχος και σκληρός ανταγωνισμός)
• Από τις αυταρχικές σχέσεις με τους προπονητές
• Από την παθητική υπακοή σ’αυτές τις ΄΄αυθεντίες΄΄και
• Από την διαφάνεια και τον δημόσιο έλεγχο των σωματικών
τους δραστηριοτήτων
Χαρακτηριστικά προσωπικότητας όπως η τελειοθηρία
συνεισφέρουν τόσο στη σωματική απόδοση όσο και στη
διατροφική δτχ

35. Εκλυτικά γεγονότα
Έχουν ανιχνευτεί σε ποσοστό 50-100% σε
διάφορες μελέτες (δεν είναι ειδικά)
• Αποχωρισμός και απώλεια,
• διακοπή της οικογενειακής ομοιόστασης,
• νέες περιβαλλοντικές απαιτήσεις,
• άμεση απειλή απώλειας της αυτοεκτίμησης
• σωματική νόσος

36. Θεραπεία
• Ατομική ψυχοθεραπεία
• Συμπεριφορική θεραπεία
• Οικογενειακή θεραπεία (θεραπεία εκλογής)
• Διατροφική συμβουλευτική (διαιτολόγος)
• Εποπτευόμενη άσκηση
• Φαρμακευτική αγωγή (αντικαταθλιπτικά
ενδείκνυνται όταν συνυπάρχει κατάθλιψη)
(Bemmont et al’97)

37. Θεραπεία
Η διαχείρηση έχει στραφεί από την ενδονοσοκομειακή
στην εξωνοσοκομειακή αντιμετώπιση με έμφαση στην
οικογενειακή θεραπεία
Πρώϊμη παρέμβαση αποτελεί θετικό προγνωστικό
παράγοντα
Ενδείξεις νοσηλείας:
• Σοβαρή απίσχναση (κάτω του70% του μέσου βάρους),
• ιατρικές επιπλοκές,
• αυτοκτονικός ιδεασμός,
• συνοσηρότητα με ψυχιατρικές καταστάσεις και
• οικογενειακοί παράγοντες (σύγκρουση μέσα στην
οικογένεια,οικογένεια χωρίς ήθη)

38. Έκβαση και πρόγνωση
• 60% των ασθενών επανακτούν το βάρος και ομαλοποιείται η
έμμηνος ρύση.
• Η διατροφική συμπεριφορά επιστρέφει στο φυσιολογικό σε
λιγώτερο από τους μισούς (Steinhausen’97)
• Μισοί ασθενείς ανανήπτουν, σχεδόν το 1/3 βελτιώνεται αλλά
το 1/5 γίνονται χρόνιοι.
• Ρυθμοί θνησιμότητας γύρω στο 5.5%(0-21χρ) για όλους τους
ασθενείς και 2,2%(0-11χρ) για τους νεώτερους(Emborg’99)
• Ενώ κοντά στα 2/3 βρίσκουν δουλειά, μόνο μια μειοψηφία
παντρεύονται ή δημιουργούν σταθερές σχέσεις.

39. Συννοσηρότητα
• 68% μείζων κατάθλιψη
• 65% αγχώδεις διαταραχές
• 34% κοινωνική φοβία
• 26% ψυχαναγκαστική διαταραχή
• 23-80% διαταραχή προσωπικότητας

40. Ψυχογενής Βουλιμία

41. Επιδημιολογία
• Ηλικία εμφάνισης στη δεκαετία 20-30 ετών
• Συνήθως πρωτοεμφανίζεται στην εφηβεία,
κυρίως σε γυναίκες (έξαρση στα 19 χρ.)
• 3 φορές συχνότερη από την Ψυχ.Ανορεξία
• Επιπολασμός 1,1% σε γυναίκες, 0,01% σε άντρες
αθλητές φοιτητές, 1.8% σε κορίτσια και 0,3% σε
αγόρια 14-16 ετων στην Σκανδιναβία
• Επίπτωση σε κορίτσια εφηβικής ηλικίας λιγότερο
του2% στην Μ.Β. και του 4% στις Η.Π.Α.
• Πιο συχνή στον μη κλινικό πληθυσμό
• Παρατηρείται και σε αναπτυσσόμενες χώρες.
• Περιορισμένες ενδείξεις κληρονομικότητας.

42. Αιτιολογία
Mοιράζεται πολλές από τις αιτιολογίες της Ψυχ.
Ανορεξίας
Ανεξάρτητοι παράγοντες κινδύνου:
• Παιδική και γονεϊκή παχυσαρκία
• Ιστορικό σεξουαλικής κακοποίησης
• Πρώιμη εμμηναρχή
• Αλκοολισμός και κατάχρηση ουσιών από γονείς
• Ελλειψη γονεϊκής φροντίδας
• Σκόπιμη αυτοκαταστροφικότητα
• Τελειοθηρία και αρνητική αυτοεκτίμηση

43. Κλινικά χαρακτηριστικά
• Είτε διατηρούν φυσιολογικό σωματικό βάρος ή
ελαφρώς υπέρβαροι
• Η δτχ δεν γίνεται αντιληπτή από την εξωτερική
εμφάνιση οπότε και αποφεύγονται οι σωματικές και
ψυχοκοινωνικές επιπλοκές του πολύ χαμηλού
σωματικού βάρους
• Οι διατροφικές συνήθειες και τα διατροφικά μοτίβα
είναι συνήθως χαοτικά
• Τον περισσότερο καιρό περιορίζουν την δίαιτα τους
γεγονός που οδηγεί στα επεισόδια υπερφαγίας.

44. Κλινικά χαρακτηριστικά
• Η απώλεια ελέγχου στην αναμενόμενη ποσότητα
πρόσληψης τροφής οδηγεί σε απογοήτευση και σε
επεισόδιο υπερφαγίας.
• Στη συνέχεια οποιοδήποτε αντικειμενικό ή
υποκειμενικό αίσθημα στομαχικής πληρότητας
μπορεί να οδηγήσει σε συμπεριφορές κάθαρσης
• Αρχικά δημιουργούν αίσθημα ανακούφισης αλλά
πολύ γρήγορα ακολουθούνται από αισθήματα
ντροπής και ενοχής.
• Έτσι αναπτύσσονται περιοριστικού τύπου
συμπεριφορές και ολοκληρώνεται το κυκλικό μοτίβο
εξέλιξης της δτχ.

45. Σωματικές διαταραχές
• Τα περισσότερα από τα ιατρικά προβλήματα είναι
αποτέλεσμα των καθαρτικών συμπεριφορών των
ασθενών.(μυϊκή αδυναμία,άλγος, κακουχία,
υπόταση, καρδιακές αρρυθμίες, δυσανεξία στο
κρύο, πολυουρία, αίσθημα γαστρικής πληρότητας,
επιγαστραλγία, οδοντικά προβλήματα κ.λ.π.)
• Στα ψυχιατρικά συμπτώματα περιλαμβάνονται οι
διαταραχές ύπνου, η ευερεθιστότητα, η
επηρεασμένη ικανότητα συγκέντρωσης, τα
ιδεοψυχαναγκαστικά συμπτώματα, η μειωμένη
λίμπιντο, το άγχος και το καταθλιπτικό συναίσθημα.

46. Θεραπεία
Ψυχολογικές μέθοδοι:
• Ατομική και ομαδική ψυχοθεραπεία
• Γνωστική και συμπεριφορική αντιμετώπιση
Βιολογικές προσεγγίσεις:
• Φαρμακευτική αγωγή
• Διαιτητική διαχείρηση
Ομάδες αυτοβοήθειας και υποστήριξης
Τελευταία και manual αυτοφροντίδας για
καθοδηγούμενες αλλαγές στον εαυτό

47. Φαρμακευτική αγωγή:
• Αντιεπιληπτικά, αντικαταθλιπτικά, λίθιο και
φαινφλουραμίνη
• Η φλουοξετίνη (SSRI) έχει επιβεβαιωμένη
αποτελεσματικότητα και λίγες ανεπιθύμητες
ενέργειες

48. Εκβαση και πρόγνωση
• Οι μισοί αναλαμβάνουν πλήρως
• ¼ βελτιώνονται
• ¼ γίνονται χρόνιοι
• Συναισθηματικές δτχ 25%
• Αγχώδεις δτχ 13%
• Χρήση ουσιών 15%
• Δτχ προσωπικότητας 5%
• Ρυθμοί θνησιμότητας 0,7%
• Αρνητικοί προγνωστικοί δείκτες:
Συνυπάρχουσες δτχ προσωπικότητας, απόπειρες
αυτοκτονίας, χρήση αλκοόλ και χαμηλή αυτοεκτίμηση

49. Διαγνωστική αξιολόγηση διαταραχών
πρόσληψης τροφής
• Σε τακτικό ιατρείο, κλινική ημέρας ή
ενδονοσοκομειακά, ανάλογα με την βαρύτητα.
• Πρέπει να περιλαμβάνει:
• Παιδιατρική εκτίμηση
• Ψυχιατρική εκτίμηση
• Ψυχολογική εκτίμηση
• Οικογενειακή εκτίμηση
• Διαιτολογική εκτίμηση
• Θα πρέπει να γίνεται σε υπηρεσίες εξειδικευμένες
για εφήβους από ειδικούς εκπαιδευμένους σε
θέματα εφηβείας.

50. Θεραπευτική αντιμετώπιση των
διαταραχών πρόσληψης τροφής
Σταθεροποίηση της οργανικής κατάστασης σε
ασταθείς οργανικά ασθενείς (ενδονοσοκομειακά)
Αποκατάσταση σωματικού βάρους (πιθανότατα
ενδονοσοκομειακά)
Τροποποίηση συμπεριφοράς (θεραπεία
περιβάλλοντος (μπορεί να γίνει ενδονοσοκομειακά)
Εξωνοσοκομειακή ψυχοκοινωνική αντιμετώπιση
(οικογενειακή θεραπεία και ατομική ψυχοθεραπεία
του/της εφήβου)

51. • Η οικογενειακή εμπλοκή είναι ουσιώδης σε
κάθε παρέμβαση με παιδιά και εφήβους, και
οι ψυχολογικές παρεμβάσεις είναι μέρος μιάς
ευρύτερης ομαδικής προσπάθειας που
πρέπει να προσαρμόζεται στο αναπτυξιακό
επίπεδο του παιδιού ή του εφήβου

52. Πρόληψη
• Σημαντικό ζήτημα δημόσιας υγείας λόγω
αυξανόμενης συχνότητας αλλά και βαρύτητας
συμπτωματολογίας
• Τόσο για την θεραπεία όσο και για την
πρόληψη, απαραίτητη είναι η συνεργασία
μιας ευρείας διεπιστημονικής ομάδας.
• Επίσης για την πρόληψη απαραίτητη είναι η
κατάλληλη εκπαίδευση των ιατρών ΠΦΥ
(γενικοί γιατροί, παιδίατροι, παθολόγοι) για
έγκαιρη και έγκυρη ανίχνευση τόσο πρώιμων
σημείων όσο και υποτροπών

53. Σας ευχαριστώ
πολύ