2. ΕφηβείαΕφηβεία
MMία εκτεταμένη χρονική περίοδος κατά τη διάρκεια τηςία εκτεταμένη χρονική περίοδος κατά τη διάρκεια της
οποίας λαμβάνουν χώρα πολλές σημαντικέςοποίας λαμβάνουν χώρα πολλές σημαντικές βιοσω-βιοσω-
ματικέςματικές,,νοητικές,νοητικές, κοινωνικές και συναισθηματικέςκοινωνικές και συναισθηματικές
αλλαγές στο άτομο.αλλαγές στο άτομο.
ΟιΟι βιοσωματικές αναπτυξιακές διαδικασίες ορίζονται ωςβιοσωματικές αναπτυξιακές διαδικασίες ορίζονται ως
ήβη, μία βιολογική διεργασία που λαμβάνει χώρα σεήβη, μία βιολογική διεργασία που λαμβάνει χώρα σε
μία ακολουθία σταδίων. Η οικογένεια και η κοινωνίαμία ακολουθία σταδίων. Η οικογένεια και η κοινωνία
σημαδεύουν τις αλλαγές αυτές με το να αντιδρούν μεσημαδεύουν τις αλλαγές αυτές με το να αντιδρούν με
διαφορετικό τρόπο απέναντι στον έφηβο, επομένωςδιαφορετικό τρόπο απέναντι στον έφηβο, επομένως
και το ταξίδι κάθε ατόμου στην εφηβεία είναι μία πολύκαι το ταξίδι κάθε ατόμου στην εφηβεία είναι μία πολύ
ατομική υπόθεσηατομική υπόθεση
3. Σωματικές αλλαγέςΣωματικές αλλαγές
• Εμφάνιση τριχοφυΐαςΕμφάνιση τριχοφυΐας
• Αύξηση ορμονώνΑύξηση ορμονών
• Αύξηση ύψους- μυϊκής μάζας, αλλαγή φωνήςΑύξηση ύψους- μυϊκής μάζας, αλλαγή φωνής
• Αύξηση του λίπους στο στήθος και τους γοφούς σταΑύξηση του λίπους στο στήθος και τους γοφούς στα
κορίτσιακορίτσια
• ΑκμήΑκμή
4. Νοητικές αλλαγές στην εφηβείαΝοητικές αλλαγές στην εφηβεία
• Πέρασμα στο συμβολικό - Αφηρημένη σκέψηΠέρασμα στο συμβολικό - Αφηρημένη σκέψη
• ΦαντασίαΦαντασία
• Γνωστικός εγωκεντρισμός- σφάλματα: μόνιμο-Γνωστικός εγωκεντρισμός- σφάλματα: μόνιμο-
παροδικό, αντικειμενικό- υποκειμενικό, ατομικό-παροδικό, αντικειμενικό- υποκειμενικό, ατομικό-
γενικόγενικό
5. Συναισθηματικές αλλαγέςΣυναισθηματικές αλλαγές
• Ανάγκη για ταυτότητα: σύγχυση,Ανάγκη για ταυτότητα: σύγχυση,
ενδοπροσωπική- διαπροσωπικήενδοπροσωπική- διαπροσωπική
σύγκρουσησύγκρουση
• Ανάγκη για αυτονομία- σημασία ομάδωνΑνάγκη για αυτονομία- σημασία ομάδων
συνομηλίκωνσυνομηλίκων
• Έντονες μεταπτώσεις στη διάθεσηΈντονες μεταπτώσεις στη διάθεση
• Συμπεριφορά στο σχολείο- στάσηΣυμπεριφορά στο σχολείο- στάση
εκπαιδευτικώεκπαιδευτικώνν
6. Κοινωνικές αλλαγέςΚοινωνικές αλλαγές
• Η ανάγκη για φιλία – διαφορές αγοριών- κοριτσιώνΗ ανάγκη για φιλία – διαφορές αγοριών- κοριτσιών
• Εναντιωματική συμπεριφορά προς τους γονείςΕναντιωματική συμπεριφορά προς τους γονείς
• Αποστασιοποίηση από το οικογενειακό περιβάλλονΑποστασιοποίηση από το οικογενειακό περιβάλλον
• Προσήλωση στην ομάδα συνομηλίκωνΠροσήλωση στην ομάδα συνομηλίκων
• Σχέσεις ναρκισσιστικού χαρακτήραΣχέσεις ναρκισσιστικού χαρακτήρα
7. Προβλήματα εφηβικής ηλικίαςΠροβλήματα εφηβικής ηλικίας
• Φοβίες άγχος κατάθλιψηΦοβίες άγχος κατάθλιψη
• Επιθετικότητα: Δοκιμασία δύναμης ΑναζήτησηΕπιθετικότητα: Δοκιμασία δύναμης Αναζήτηση
πειθαρχίας, ποινής, ισχυρής υποστηριχτικής φιγούραπειθαρχίας, ποινής, ισχυρής υποστηριχτικής φιγούρα
Απενοχοποίηση και άμβλυνση των αυστηρώνΑπενοχοποίηση και άμβλυνση των αυστηρών
απαγορεύσεωναπαγορεύσεων
• Ανωμαλίες διατροφήςΑνωμαλίες διατροφής
• Το κάπνισμαΤο κάπνισμα
• Το αλκοόλΤο αλκοόλ
• Μαθησιακές δυσκολίεςΜαθησιακές δυσκολίες
8. Μορφές προβληματικών συμπεριφορών στο σχολείο ΙΜορφές προβληματικών συμπεριφορών στο σχολείο Ι
• Προκλητικότητα και αντίδραση εναντίον τωνΠροκλητικότητα και αντίδραση εναντίον των
εκπαιδευτικώνεκπαιδευτικών
• Προκλητικότητα και επιθετικότητα εναντίον τωνΠροκλητικότητα και επιθετικότητα εναντίον των
συμμαθητώνσυμμαθητών
• Παθητικότητα ή άρνηση εμπλοκής σεΠαθητικότητα ή άρνηση εμπλοκής σε
δραστηριότητεςδραστηριότητες
• Εμπλοκή σε συγκρούσειςΕμπλοκή σε συγκρούσεις
• Προσπάθειες γελοιοποίησης εκπαιδευτικών καιΠροσπάθειες γελοιοποίησης εκπαιδευτικών και
συμμαθητώνσυμμαθητών
• Εμπλοκή σε καυγάδεςΕμπλοκή σε καυγάδες
9. Μορφές προβληματικών συμπεριφορών στο σχολείο ΙΙΜορφές προβληματικών συμπεριφορών στο σχολείο ΙΙ
• Χρήση σωματικής βίας εναντίον προσώπων ήΧρήση σωματικής βίας εναντίον προσώπων ή
αντικειμένων, χωρίς εμφανή λόγοαντικειμένων, χωρίς εμφανή λόγο
• ΚλοπέςΚλοπές
• Συστηματική χρήση ουσιώνΣυστηματική χρήση ουσιών
• Σταθερή εμπλοκή σε περιθωριακές ομάδεςΣταθερή εμπλοκή σε περιθωριακές ομάδες
• Προβληματική σχολική πορεία /συστηματικήΠροβληματική σχολική πορεία /συστηματική
απουσίες σχολείο/εγκατάλειψη σχολείουαπουσίες σχολείο/εγκατάλειψη σχολείου
• Βία στις ετεροφυλικές σχέσειςΒία στις ετεροφυλικές σχέσεις ((Mash & Wolfe, 2001Mash & Wolfe, 2001))
10. Πλεονεκτήματα παρεμβάσης στο πλαίσιο του σχολείουΠλεονεκτήματα παρεμβάσης στο πλαίσιο του σχολείου
• Πρόωρη ανίχνευση- παρέμβασηΠρόωρη ανίχνευση- παρέμβαση
• Ολιστική μη ιατρική παρέμβασηΟλιστική μη ιατρική παρέμβαση
• Συνδυασμός κατάλληλων ψυχοπαιδαγωγικών στρατηγικώνΣυνδυασμός κατάλληλων ψυχοπαιδαγωγικών στρατηγικών
• Αποφυγή στιγματισμού από την επαφή των οικογενειών μεΑποφυγή στιγματισμού από την επαφή των οικογενειών με
ψυχιατρικές δομές /ευκολότερη πρόσβαση των οικογενειώνψυχιατρικές δομές /ευκολότερη πρόσβαση των οικογενειών
σε σχολικές δομές υποστήριξηςσε σχολικές δομές υποστήριξης
• Παραγωγικότερος συντονισμός των ειδικών-δασκάλων-Παραγωγικότερος συντονισμός των ειδικών-δασκάλων-
σχολείουσχολείου
• Εφαρμογή παρεμβάσεων σε πραγματικά πλαίσιαΕφαρμογή παρεμβάσεων σε πραγματικά πλαίσια
• Πολύτροπη αξιολόγηση παιδιού-παρέμβασηςΠολύτροπη αξιολόγηση παιδιού-παρέμβασης
11. ΤΡΟΠΟΙ ΔΙΑΧΕΙΡΗΣΗΣΤΡΟΠΟΙ ΔΙΑΧΕΙΡΗΣΗΣ
• Αποδραματοποίηση προκλητικών συμπεριφορώνΑποδραματοποίηση προκλητικών συμπεριφορών
• Σταθερή σχέση, κατανόηση της ψυχολογίας τουΣταθερή σχέση, κατανόηση της ψυχολογίας του
συγκεκριμένου εφήβουσυγκεκριμένου εφήβου
• Ψυχραιμία, ευαισθησία, αποφασιστικότηταΨυχραιμία, ευαισθησία, αποφασιστικότητα
• Σαφείς κανόνες, ευελιξία, έμφαση όχι στις τιμωρητικέςΣαφείς κανόνες, ευελιξία, έμφαση όχι στις τιμωρητικές
μεθόδους, αποκλεισμόμεθόδους, αποκλεισμό
• Χρήση θετικών τιμωριώνΧρήση θετικών τιμωριών
• Προβολή άλλων μοντέλων σχέσης /διαχείρισης κρίσεωνΠροβολή άλλων μοντέλων σχέσης /διαχείρισης κρίσεων
• Εναλλακτικοί τρόποι διαχείρισης των προβλημάτωνΕναλλακτικοί τρόποι διαχείρισης των προβλημάτων
• Εμπλοκή των παιδιών σε δραστηριότητες /ομάδες αυτό-Εμπλοκή των παιδιών σε δραστηριότητες /ομάδες αυτό-
έκφρασης /υπεθυνοποίηση τουςέκφρασης /υπεθυνοποίηση τους
• Χρήση εναλλακτικών ψυχοπαιδαγωγικώνΧρήση εναλλακτικών ψυχοπαιδαγωγικών
προγραμμάτων (διαχείριση συγκρούσεων, θυμού, κλπ.)προγραμμάτων (διαχείριση συγκρούσεων, θυμού, κλπ.)
