.

1. ANCIENT CHINESE WOODEN
ARCHITECTURE

2. ANCIENT CHINESE WOODEN ARCHITECTURE
สถาปัตยกรรมจีนเป็นส่วนสาคัญส่วนหนึ่งของอารยธรรมจีนอันรุ่งโรจน์ สถาปัตยกรรมจีน กับสถาปัตยกรรมฝ่ายตะวันตก
และสถาปัตยกรรมอิสลามเป็นระบบสถาปัตยกรรมอัน สาคัญ 3 ระบบในโลก สถาปัตยกรรมจีนเป็นระบบสถาปัตยกรรม
แต่หนึ่งเดียวในโลกที่สร้างด้วยไม้เป็นส่วนใหญ่และได้แสดงให้เห็นอย่างลึกซึง้ถึงทรรศนะทางจารียศาสตร์ สุนทรียศาสตร์
ค่านิยม และทรรศนะที่มีต่อธรรมชาติของคนจีน ลักษณะพิเศษของศิลปะการก่อสร้างของจีน รวมถึง มีความโดดเด่นอย่าง
มากในด้านความคิดอานาจจักรพรรดิเหนือทุกสิ่งทุกอย่าง และความคิดแบ่งระดับชัน้ชนอย่างเข้มงวด การวางแผนผัง
พระราชวังหลวงและเมืองหลวงมีระดับสูงสุด ให้ความสาคัญต่อความงามส่วนทัง้หมด สิ่งก่อสร้างส่วนใหญ่เป็น
แบบลานบ้านที่มีเส้นกลางแบ่งเขตเป็นสองเขตที่มีสัดส่วนตรงกัน เคารพธรรมชาติ ให้ความสาคัญต่อความกลมกลืนกับ
ธรรมชาติและความงามแบบแฝงไว้

3. จิตรกรรม
มีวิวัฒนาการมาจากการเขียนตัวอักษรจีนจารึกบนกระดูกเสี่ยงทาย เพราะตัวอักษรจีน
มีลักษณะเหมือนรูปภาพ งานจิตรกรรมจีนรุ่งเรืองมากในสมัยราชวงศ์ฮนั่ มีการเขียน
ภาพและสลักบนแผ่นหิน ที่นิยมมากที่สุดคือการเขียนบนผ้าไหม ส่วนภาพวาดเป็นเรื่อง
เล่าในตาราขงจือ้ พระพุทธศาสนา และภาพธรรมชาติ
ประติมากรรม
ส่วนใหญ่เป็นเครื่องปั้นดินเผามีอายุเก่าแก่ตัง้แต่ก่อนประวัติศาสตร์ ทาจากดินสีแดง
มีลวดลาย แดง ดา และขาวเป็นลวดลายแดง ดา และขาวเป็นลวดลายเรขาคณิต
สมัยราชวงศ์ชาง มีการแกะสลักงาช้าง หินอ่อนและหยก ตามความเชื่อและความนิยม
ของชาวจีน ที่เชื่อว่า หยก ทาให้เกิดความเป็นสิริมงคล ความสุขความสงบ ความรอบรู้
ความกล้าหาญ ภาชนะสาริดเป็นหม้อสามขา
สมัยราชวงศ์ถัง มีการพัฒนาเครื่องเคลือบดินเผาเป็นเคลือบ 3 สีคือ เหลือง นา้เงิน
เขียว ส่วนสีเขียวไข่กามีชื่อเสียงมากในสมัยราชวงศ์ซ่ง ส่วนพระพุทธรูปนิยมสร้างใน
สมัยราชวงศ์ถัง ทัง้งานหล่อสาริดและแกะสลักจากหิน ซงึ่มีสัดส่วนงดงาม เป็นการ
ผสมผสานระหว่างศิลปะอินเดียและจีนที่มีลักษณะเป็นมนุษย์มากกว่าเทพเจ้า
นอกจากนียั้งมีการปั้นรูปพระโพธิสัตว์กวนอิมอีกด้วย

4. สถาปัตยกรรมสมัยราชวงศ์ถัง
สมัยราชวงศ์ถัง(ค.ศ.618-907)เป็นช่วงที่เศรษฐกิจและวัฒนธรรมในสังคมศักดินาพัฒนาเร็วที่สุด ลักษณะพิเศษของ
สถาปัตยกรรมสมัยราชวงศ์ถังคือมีขนาดใหญ่โต มี ระบบระเบียบ ใช้สีไม่ค่อยมากแต่ลายชัดเจนดี ในเมืองฉางเมืองหลวง
สมัยราชวงศ์ถัง(เมืองซีอันในปัจจุบัน)และเมืองลวั่หยาง เมืองหลวงทางตะวันออกของราชวงศ์ถังต่างก็เคยสร้างวังหลวง
อุทยานและที่ทาการเป็นจานวนมาก เมืองฉางอันเป็นเมืองที่ใหญ่ที่สุดของโลกในสมัยนัน้ วังค้าหมิงในเมือง ฉางอันใหญ่
มาก เขตซากของวังนีก้ว้างกว่ายอดจานวนพืน้ที่วังต้องห้ามสมัยหมิงและชิงในกรุงปักกิ่ง 3 เท่ากวา่ ๆ
สถาปัตยกรรมที่สร้างด้วยไม้ในสมัยราชวงศ์ถังสวยมาก วิหารประธานในวัดกวางเขต อู่ไถซานมณฑลซานซีก็คือ
สถาปัตยกรรมสมัยราชวงศ์ถังที่เป็นแบบฉบับนอกจากนี้สถาปัตยกรรมที่สร้างด้วยอิฐและก้อนหินในสมัยราชวงศ์ถังก็ได้รับ
การพัฒนาอีกขัน้หนงึ่ เจดีย์ห่านใหญ่ เจดีย์ห่านเล็กในเมืองซีอันและเจดีย์
เชียนสุน เมืองต้าหลี่ต่างก็เป็นเจดีย์ที่สร้างด้วยอิฐและก้อนหิน

5. สถาปัตยกรรมสมัยราชวงศ์ซ่ง
สมัยราชวงศ์ซ่ง (ค.ศ.960-1279) เป็นช่วงที่การเมืองและการทหารของจีนค่อนข้างทรุดโทรม แต่เศรษฐกิจ การผลิตเครื่อง
ศิลปหัตถกรรมและการค้าค่อนข้างพัฒนา วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยียิ่งได้รับการพัฒนาอย่างมาก ลักษณะพิเศษของ
สถาปัตยกรรมในสมัยราชวง์ซ่งคือ มีขนาดไม่ใหญ่เท่าใดนัก แต่มีรูปร่างสวยมาก
สถาปัตยกรรมที่สร้างด้วยอิฐและก้อนหินในสมัยราชวงศ์ซ่งมีระดับสูงขึน้เรื่อย ๆ ที่ สาคัญคือ เจดีย์และสะพาน เจดีย์ใน
วัดหลิงอิ่นเมืองหางโจวและสะพานโหย่งทง ในอาเภอเจ้าเซียนมณฑลเหอเป่ย ก็เป็นสถาปัตยกรรมที่สร้างด้วยอิฐและก้อน
หินที่เป็นแบบฉบับในสมัยราชวงศ์ซ่ง สังคมศักดินาของจีนได้รับการพัฒนาอีกขัน้หนงึ่ คนจีนในสมัย ราชวงศ์ซ่งเริ่มมีความ
สนใจในการสร้างอุทยานขึน้ อุทยานสมัยซ่งที่มีลักษณะตัวแทนคือ ชังล่างถิงและตู๋เล่อหยวน
สมัยราชวงศ์ซ่งยังได้ปรากฎวิทยานิพนธ์พิเศษเกี่ยวกับเทคโนโลยี่การก่อสร้างอย่างสมบูรณ์
เรื่องเหยิงเจ้าฝ่าสือ้หรือแปลว่า กฎเกณฑ์การก่อสร้าง เป็นสัญลักษณ์ ที่แสดงให้เห็นวา่
เทคโนโลยีและการควบคุมดูแลการก่อสร้างของจีนต่างก็ขึน้สู่ระดับใหม่

6. สถาปัตยกรรมสมัยราชวงศ์หยวน
ราชวงศ์หยวนเป็นราชอาณาจักรอันกว้างใหญ่ที่สร้างขึน้โดยผู้ปกครองชาวมองโกล เป็น ช่วงที่เศรษฐกิจและวัฒนธรรมของ
จีนพัฒนาช้าที่สุด การก่อสร้างก็ตกอยู่ในภาวะ ทรุดโทรมในขัน้พืน้ฐาน สถาปัตยกรรมส่วนใหญ่หยาบ ๆ
เมืองต้าตูเมืองหลวงสมัยราชวงศ์หยวน (ส่วนด้านเหนือของกรุงปักกิ่งในปัจจุบัน) มีขนาดใหญ่ ทัง้ได้ขยายขอบเขตกว้างขึน้
อย่างต่อเนื่องจนก่อรูปขึน้ซงึ่กรุงปักกิ่งใน ปัจจุบัน เขาหมื่นปีในทะเลสาบไทเ่ย่สมัยราชวงศ์หยวนที่เหลืออยู่ในปัจจุบันก็คือ
สวนสาธารณะเป๋ยไห่ ในปัจจุบัน เนื่องจากผู้ปกครองสมัยราชวงศ์หยวนเป็นผู้นับถือศาสนา
พุทธการสร้างวัดวาอาราม ในสมัยหยวนจึงเจริญมาก เจดีย์ขาวในวัดเมี่ยวอิงกรุงปักกิ่งเป็น
วัดศาสนาลามะที่ออกแบบสร้างขึน้โดยนายช่างชาวเนปาล

7. สถาปัตยกรรมสมัยราชวงศ์หมิง
นับตัง้แต่สมัยราชวงศ์หมิง (ค.ศ.1368-1644) เป็นต้นมา จีนเริ่มเข้าสู่ช่วงปลายสังคม ศักดินา สถาปัตยกรรมในสมัยนีส้่วน
ใหญ่สืบทอดลักษณะการก่อสร้างสมัยราชวงศ์ซ่ง ไม่มีการเปลี่ยนแปลงอย่างเด่นชัด แต่มีขนาดใหญ่โตและสง่างาม
สถาปัตยกรรมทางการในสมัยนีส้ร้างขึน้ด้วยอิฐ ก้อนหินและไม้แข็ง คลุมกระเบือ้ง เคลือบ มีภาพและเครื่องประดับประดา
ต่าง ๆ ส่วนชาวบ้านนัน้ส่วนมากใช้อิฐสร้างบ้าน สุสานสมัยราชวงศ์หมิงในเมืองนานกิงและกรุงปักกิ่งต่างก็เป็นกลุ่ม
สถาปัตยกรรมที่มีระดับสูงการก่อสร้างในสมัยราชวงศ์หมิงให้ความสาคัญ
ต่อฮวงซุ้ยอย่างมาก นอกจากนี้เครื่องเรือนสมัยราชวงศ์หมิงก็มีชื่อดังในโลก

8. สถาปัตยกรรมสมัยราชวงศ์ชิง
ราชวงศ์ชิงเป็นราชวงศ์สุดท้ายในสังคมศักดินาของจีนสถาปัตยกรรมในสมัยนีส้่วนมากสืบทอดลักษณะที่มีมาแต่ดัง้เดิมของ
สมัยราชวงศ์หมิงแต่หรูหรากว่าสมัยราชวงศ์หมิง กรุงปักกิ่งเมืองหลวงสมัยราชวงศ์ชิงได้รักษาไว้ซึ่งสภาพเดิมในสมัย
ราชวงศ์หมิง ได้เปิดประตูเมืองที่มีหอคอยสูงใหญ่โต 20 ประตู ประตูเจิง้หยางเหมินเป็นประตูที่สาคัญ ที่สุดและใหญ่ที่สุด
ของตัวเมืองชัน้ใน จักรพรรดิสมัยราชวงศ์ชิงยังได้สร้างอุทยานราช สานักที่มีขนาดใหญ่ ที่สวยที่สุดและหรูหราที่สุดคือ
อุทยานหยวนหมิงหยวนและอี๋เหอ หยวน สถาปัตยกรรมของจีนในสมัยนียั้งเริ่มใช้กระจกด้วย
ราชวงศ์ชิงยังได้สร้างวัดวาอารามพุทธศาสนานิกายธิเขตที่มีลักษณะพิเศษจานวนมาก เช่น วัดยงเหอในกรุงปักกิ่ง
และวัดพุทธศาสนานิกายธิเบตจานวนหนึ่งในเมือง เฉิงเต๋อ เป็นต้น ช่วง
ปลายสมัยราชวงศ์ชิง ยังได้ปรากฏสถาปัตยกรรมใหม่จานวนหนึ่งที่รวม
ลักษณะ การก่อสร้างของจีนกับของฝ่ายตะวันตกเข้าด้วยกัน

9. การสร้างพระราชวังหลวง
พระราชวังหลวงเป็นสิ่งก่อสร้างที่มีขนาดใหญ่และสง่างามที่จักรพรรดิสร้างขึน้เพื่อเสริมสร้างการปกครองและความ
ศักดิ์สิทธิ์ เป็นสถาปัตยกรรมอันรุ่งโรจน์และ สูงใหญ่นับตัง้แต่สมัยราชวงศ์ฉินเป็นต้นมา พระราชวังหลวงก็เป็นที่ประทับ
ของจักรพรรดิและพระราชสานัก ตาหนักก็เป็นที่ว่าการของจักรพรรดิ การสร้างพระราชวังหลวงมี ลักษณะพิเศษ คือ มี
หลังคาใหญ่มาก ทัง้คลุมด้วยกระเบือ้งเคลือบสีเหลือง ประดับ ประดาด้วยภาพสีสวย เพดานลายแผนผังสี่เหลี่ยมสีสัน
งดงาม ฐานและราวหินอ่อน สีขาวตลอดจนอื่น ๆ แผนผังของพระราชวังหลวงเป็นแบบที่มีเส้นกลางแบ่งเขตเป็นสองเขตที่มี
สัดส่วนตรงกัน สิ่งก่อสร้างบนเส้นกลางนัน้ทัง้สูงทัง้ใหญ่และสง่างามมาก ส่วนสิ่งก่อสร้างทัง้ สองข้างนัน้จะต่ากว่าและเล็ก
กว่า พระราชวังหลวงนัน้ก็แบ่งเป็นสองส่วนเช่นกัน คือ ส่วนด้านหน้าและส่วนด้านหลัง ส่วนด้านหน้าเป็นที่ว่าการและ
สถานที่จัดพิธีสาคัญ ๆ ของจักรพรรดิ ส่วนด้านหลังเป็นที่ประทับของจักรพรรดิ พระราชินีและพระสนมต่าง ๆ พระราชวัง
โบราณแบ่งเป็นสองเขต เขตด้านหน้าเป็นสถานที่ที่จักรพรรดิว่าการและ จัดพิธีสาคัญ ๆ ต่าง ๆ ที่สาคัญประกอบด้วย
ตาหนักไท่เหอ ตาหนักจงเหอและตาหนัก เป่าเหอ ซงึ่ต่างก็สร้างขึน้บนฐานหินอ่อนสีขาวสูง 8 เมตร สง่่างามมาก เขต
ด้านหลัง เป็๋นสถานที่ทาการและที่ประทับของจักรพรรดิและบรรด่สนม ที่
สาคัญมีวังเฉียนชิงวังคุนหนิงและพระราชอุทยาน ซึ่งต่างก็เป็นวังที่
ประกอบด้วยสวนประดับ ห้องอ่านหนังสือ ศาลาและภูเขาหินจาลอง เป็นต้น
วังแต่ละแห่งเป็นแบบลานบ้านจีนทัง้นัน้

10. การแพทย์จีน
ถือเป็นศาสตร์อีกชนิดหนึ่งที่มีความเป็นเอกลักษณ์และประวัติอันยาวนานมีพัฒนาการมาอย่างต่อเนื่องของ
จีน เนื่องจากคนจีน แพทย์แผนโบราณของจีนกาเนิดขึน้บริเวณลุ่มแม่นา้เหลืองของจีน หลังจากนัน้ชาวจีนก็
ทาการศึกษาเกี่ยวกับการแพทย์อย่างจริงจังจนให้เกิดหมอจีน พร้อมตารับตาราเกี่ยวกับทางการแพทย์เกิดขึน้
มากมาย มีการบันทึกความรู้ทางการแพทย์นอกจากในตาราแล้วยังมีการค้นพบตาราเกี่ยวกับทางการแพทย์
ของจีนที่มีอายุเก่าแกที่สุดคือตารา “หวาง ติ้เน่ย จิง” เป็นตาราทางการแพทย์ที่เก่าแกที่สุดของจีน
การต่อเรือและการเดินเรือ
จีนนับเป็นผู้บุกเบิกทางด้านนีเ้ช่นกัน จีนมีการสร้างเรือใช้มานานนับศตวรรษ เรือสาเภาจีนเป็นเรือชนิดแรกๆ
ที่สามารถแล่นฝ่าความคลื่นลมอันแปรปรวนของมหาสมุทรได้ ยิ่งการคมนานคมในสมัยอดีตต้องพึ่งพาทาง
นา้เป็นหลัก การที่จีนมีเรือท่องไปไหนมาไหนได้นัน้ทาให้เกิดการค้าขายแลกเปลี่ยนสินค้าจากแหล่งหนงึ่กับ
อีกแหล่งหนึ่ง
ดาราศาสตร์และเข็มทิศ
ศาสตร์แขนงนีถู้กพัฒนาควบคุมกันมากับการเดินเรือของจีน ชนชาวจีนศึกษาดาราศาสตร์โดยเน้นไปที่ การ
คานวณหาพิกัดดาวจากเส้นศูนย์สูตรซงึ่แตกต่างกับการศึกษาดาราศาสตร์ของชนชาวตะวันตกในสมัยนัน้ที่
มุ่งเน้น ไปที่ระบบจักราศีแทน แต่จีนกลับมุ่งศึกษาถึงการโคจรของดาวแต่ละดวงไม่ว่าจะเป็น ดวงอาทิตย์
ดวงจันทร์ จีนมีการบันทึกถึงเหตุการณ์ทางธรรมชาติที่เกี่ยวกับดวงดาว หรือระบบสุริยจักรวาลไว้มากมาย
ไม่ว่าจะเป็น การเกิดสุริยุปราคา จันทรยุปราคา หรือว่ามีการทาแผ่นที่ดาว
กระดาษและการพิมพ์
กระดาษเป็นสิ่งประดิษฐ์ที่สาคัญอีกอย่างหนึ่งที่เกิดจากภูมิปัญญาของชาวจีนโบราณ ทาให้เกิดการ
ถ่ายทอดองค์ความรู้กันได้อย่างไม่มีที่สิน้สุด โดยผู้ที่ได้รับการยกย่องว่าสามารถประดิษฐ์กระดาษที่มี
คุณภาพขึน้มาใช้ได้คนแรกคือ ไซหลุ่น ข้าราชสานักชาวจีนในสมัยราชวงศ์ฮนั่