Download luận án tiến sĩ ngành quản trị kinh doanh với đề tài: Nghiên cứu các yếu tố ảnh hưởng đến sự hài lòng của khách du lịch cộng đồng vùng Tây Bắc, cho các bạn tham khảo

1. BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂN
-------- --------
NGUYỄN CÔNG VIỆN
NGHIÊN CỨU CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG
ĐẾN SỰ HÀI LÒNG CỦA KHÁCH DU LỊCH
CỘNG ĐỒNG VÙNG TÂY BẮC
LUẬN ÁN TIẾN SĨ
NGÀNH QUẢN TRỊ KINH DOANH
HÀ NỘI - 2020

2. BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂN
-------- --------
NGUYỄN CÔNG VIỆN
NGHIÊN CỨU CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG
ĐẾN SỰ HÀI LÒNG CỦA KHÁCH DU LỊCH
CỘNG ĐỒNG VÙNG TÂY BẮC
Chuyên ngành: QUẢN TRỊ KINH DOANH
Mã số: 9340101
LUẬN ÁN TIẾN SĨ
Người hướng dẫn khoa học:
1. PGS.TS. NGUYỄN NGỌC HUYỀN
2. PGS.TS. LÊ ANH TUẤN
HÀ NỘI - 2020

3. i
CAM KẾT
Tôi đã đọc và hiểu về các hành vi vi phạm sự trung thực trong học thuật. Tôi
cam kết bằng danh dự cá nhân rằng nghiên cứu này do tôi tự thực hiện và không vi
phạm yêu cầu về sự trung thực trong học thuật.
Hà Nội, ngày tháng 10 năm 2020
Nghiên cứu sinh
Nguyễn Công Viện

4. ii
LỜI CẢM ƠN
Trước tiên tác giả xin trân trọng gửi lời cảm ơn đến Ban Giám hiệu, Viện Sau
đại học và Khoa Quản trị kinh doanh Trường đại học Kinh tế Quốc dân đã tạo điều
kiện thuận lợi để tác giả hoàn thành luận án này.
Tác giả xin chân thành cảm ơn cùng sự biết ơn sâu sắc tới PGS.TS. Nguyễn
Ngọc Huyền và PGS.TS. Lê Anh Tuấn, người hướng dẫn khoa học đã giúp tác giả
những quy chuẩn về nội dung, kiến thức và phương pháp nghiên cứu để hoàn thành
luận án.
Cuối cùng, xin chân thành cảm ơn đến gia đình, bạn bè, những đồng nghiệp đã
tận tình hỗ trợ, giúp đỡ tác giả trong suốt thời gian học tập và nghiên cứu.
Trân trọng cảm ơn!
Hà Nội, ngày tháng năm 2020
Nghiên cứu sinh
Nguyễn Công Viện

5. iii
MỤC LỤC
CAM KẾT .......................................................................................................................i
LỜI CẢM ƠN ............................................................................................................... ii
MỤC LỤC .................................................................................................................... iii
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT.......................................................................................vi
DANH MỤC BẢNG ................................................................................................... vii
DANH MỤC HÌNH ......................................................................................................ix
CHƯƠNG 1 GIỚI THIỆU CHUNG VỀ NGHIÊN CỨU.........................................1
1.1 Lý do lựa chọn đề tài............................................................................................1
1.2 Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu.......................................................................3
1.3 Câu hỏi nghiên cứu...............................................................................................4
1.4 Đối tượng, phạm vi và phương pháp nghiên cứu..............................................4
1.4.1 Đối tượng..........................................................................................................4
1.4.2 Phạm vi.............................................................................................................4
1.4.3 Phương pháp nghiên cứu..................................................................................5
1.5 Những đóng góp mới của luận án .......................................................................6
1.6 Kết cấu của luận án ..............................................................................................8
Tiểu kết chương 1 ..........................................................................................................9
CHƯƠNG 2 TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU VÀ CƠ SỞ LÝ THUYẾT ...............10
2.1 Tổng quan các nghiên cứu có liên quan ...........................................................10
2.1.1 Nghiên cứu về du lịch cộng đồng...................................................................10
2.1.2 Nghiên cứu về sự hài lòng của khách du lịch cộng đồng...............................19
2.1.3 Khoảng trống nghiên cứu...............................................................................26
2.2 Cơ sở lý thuyết về chất lượng điểm đến, du lịch cộng đồng và sự hài lòng của
khách du lịch.............................................................................................................29
2.2.1 Lý thuyết về sự hài lòng của khách hàng trong ngành dịch vụ......................29
2.2.2 Chất lượng điểm đến và sự hài lòng của khách du lịch..................................32
2.2.3 Du lịch cộng đồng ..........................................................................................34
2.3 Mô hình nghiên cứu............................................................................................39
2.3.1 Mô hình nghiên cứu kế thừa...........................................................................39
2.3.2 Mô hình đề xuất và giả thuyết nghiên cứu.....................................................43
TIỂU KẾT CHƯƠNG 2..............................................................................................53

6. iv
CHƯƠNG 3 PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU......................................................54
3.1 Bối cảnh nghiên cứu ...........................................................................................54
3.1.1 Đặc điểm tự nhiên vùng Tây Bắc...................................................................54
3.1.2 Tình hình kinh tế - xã hội vùng Tây Bắc........................................................57
3.1.3 Các sản phẩm du lịch đặc thù vùng Tây Bắc .................................................58
3.1.4 Chọn điểm nghiên cứu....................................................................................60
3.2 Lựa chọn phương pháp nghiên cứu..................................................................60
3.3 Quy trình nghiên cứu .........................................................................................61
3.4 Phương pháp thu thập số liệu............................................................................63
3.4.1 Thu thập số liệu thứ cấp .................................................................................63
3.4.2 Thu thập số liệu sơ cấp...................................................................................63
3.5 Phương pháp phân tích và xử lý dữ liệu ..........................................................64
3.6 Thiết kế nghiên cứu định lượng ........................................................................65
3.6.1 Mục tiêu nghiên cứu định lượng ...................................................................65
3.6.2 Thiết kế nghiên cứu định lượng ....................................................................66
3.6.3 Xây dựng thang đo các biến...........................................................................67
3.6.4 Đánh giá độ tin cậy của thang đo ...................................................................70
3.6.5 Phương pháp chọn mẫu..................................................................................70
3.6.6 Phương pháp phân tích dữ liệu.......................................................................72
TIỂU KẾT CHƯƠNG 3..............................................................................................73
CHƯƠNG 4 KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU .................................................................74
4.1 Kết quả nghiên cứu thực trạng .........................................................................74
4.1.1 Thực trạng phát triển du lịch cộng đồng vùng Tây Bắc.................................74
4.1.2 Thực trạng bảo tồn văn hóa kết hợp phát triển du lịch cộng đồng vùng Tây Bắc..80
4.2 Kết quả nghiên cứu của các yếu tố ảnh hưởng đến sự hài lòng của khách du
lịch đối với loại hình du lịch cộng đồng vùng Tây Bắc .........................................85
4.2.1 Thống kê mô tả đối tượng khảo sát................................................................85
4.2.2 Đánh giá độ tin cậy thang đo..........................................................................87
4.2.3 Phân tích mô hình cấu trúc tuyến tính............................................................92
4.3 Đánh giá của khách du lịch cộng đồng về các yếu tố ......................................96
4.3.1 Đánh giá về yếu tố Môi trường du lịch ..........................................................96
4.3.2 Đánh giá về yếu tố Cơ sở hạ tầng...................................................................97
4.3.3 Đánh giá về yếu tố Giá cả ..............................................................................98

7. v
4.3.4 Đánh giá về yếu tố Văn hóa bản địa...............................................................99
4.3.5 Đánh giá về yếu tố Hấp dẫn tự nhiên ...........................................................101
4.3.6 Đánh giá về Sự hài lòng ...............................................................................103
4.4 Bình luận kết quả nghiên cứu .........................................................................104
4.4.1 Kết quả nghiên cứu và câu hỏi nghiên cứu 1 ...............................................104
4.4.2 Kết quả nghiên cứu và câu hỏi nghiên cứu 2 ...............................................104
4.4.3 Kết quả nghiên cứu và câu hỏi nghiên cứu 3 ...............................................107
4.4.4 Kết quả nghiên cứu và câu hỏi nghiên cứu 4 ...............................................108
4.5 Ý nghĩa của nghiên cứu....................................................................................108
TIỂU KẾT CHƯƠNG 4............................................................................................110
CHƯƠNG 5 ĐỀ XUẤT KHUYẾN NGHỊ...............................................................111
5.1 Định hướng phát triển hoạt động du lịch cộng đồng vùng Tây Bắc trong bối
cảnh hội nhập và phát triển...................................................................................111
5.1.1 Định hướng phát triển các hình thức du lịch cộng đồng..............................111
5.1.2 Định hướng về phát triển sản phẩm, dịch vụ du lịch cộng đồng..................116
5.2 Một số khuyến nghị nâng cao mức độ hài lòng của du khách khi tham gia du
lịch cộng đồng Tây Bắc ..........................................................................................117
5.2.1 Khuyến nghị về cơ sở hạ tầng phục vụ du lịch ............................................117
5.2.2 Khuyến nghị về môi trường tham quan du lịch............................................119
5.2.3 Khuyến nghị gia tăng tính hấp dẫn của tự nhiên..........................................120
5.2.4 Khuyến nghị phát huy các giá trị văn hóa bản địa .......................................120
5.2.5 Khuyến nghị quảng bá thu hút thị trường ....................................................122
TIỂU KẾT CHƯƠNG 5............................................................................................124
KẾT LUẬN ................................................................................................................125
DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN......................126
TÀI LIỆU THAM KHẢO.........................................................................................127
PHỤ LỤC ..................................................................................................................135

8. vi
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT
Từ viết tắt Nguyên nghĩa
APEC
CBT
DLCĐ
ĐBSCL
KDL
NGOs
TNDL
TTTM
UBND
UNWTO
VHTT&DL
VQG
: Diễn đàn Hợp tác Kinh tế Châu Á Thái Bình Dương
: Phát triển du lịch cộng đồng
: Du lịch cộng đồng
: Đồng bằng Sông Cửu Long
: Khu du lịch
: Tổ chức Phi chính phủ
: Tài nguyên du lịch
: Trung tâm thương mại
: Ủy ban nhân dân
: Tổ chức du lịch thế giới
: Văn hóa thể thao và du lịch
: Vườn quốc gia

9. vii
DANH MỤC BẢNG
Bảng 2.1. Tổng hợp các yếu tố ảnh hưởng đến sự hài lòng của khách du lịch.............43
Bảng 3.1. Thống kê một số chỉ tiêu thuộc vùng Tây Bắc .............................................54
Bảng 3.2. Trình độ lao động vùng Tây Bắc ..................................................................57
Bảng 3.3. Kết quả khảo sát điều tra...............................................................................64
Bảng 3.4. Trình tự thực hiện nghiên cứu định lượng ....................................................66
Bảng 3.5. Thang đo chất lượng điểm đến......................................................................67
Bảng 3.6. Thang đo sự hài lòng của khách du lịch........................................................67
Bảng 3.7. Thang đo văn hóa bản địa .............................................................................68
Bảng 3.8. Thang đo môi trường tham quan...................................................................68
Bảng 3.9. Thang đo hấp dẫn tự nhiên............................................................................69
Bảng 3.10. Thang đo cơ sở hạ tầng ...............................................................................69
Bảng 3.11. Thang đo giá cả dịch vụ tại điểm du lịch....................................................70
Bảng 4.1. Thống kê các điểm du lịch cộng đồng trên địa bàn vùng Tây Bắc...............74
Bảng 4.2. Thông tin về một số điểm du lịch cộng đồng tỉnh Hòa Bình........................74
Bảng 4.3. Thông tin về một số điểm du lịch cộng đồng tỉnh Sơn La............................75
Bảng 4.4. Thông tin về một số điểm du lịch cộng đồng tỉnh Điện Biên.......................76
Bảng 4.5. Thông tin về một số điểm du lịch cộng đồng tỉnh Lai Châu ........................76
Bảng 4.6. Thống kê lượt khách đến các tỉnh vùng Tây Bắc giai đoạn 2005 - 2017 ....77
Bảng 4.7. Tổng thu từ du lịch các tỉnh vùng Tây Bắc giai đoạn 2005 - 2017 ..............78
Bảng 4.8. Hoạt động bảo tồn di sản văn hóa vật thể vùng Tây Bắc..............................81
Bảng 4.9. Hoạt động bảo tồn các di sản văn hóa phi vật thể vùng Tây Bắc .................83
Bảng 4.10. Thông tin đối tượng khảo sát ......................................................................85
Bảng 4.11. Kết quả kiểm định độ tin cậy thang đo (Việt hóa số liệu) ..........................87
Bảng 4.12. Ma trận xoay nhân tố các biến độc lập (Việt hóa số liệu) ..........................89
Bảng 4.13. Kết quả phân tích nhân tố biến phụ thuộc chất lượng điểm đến và sự hài
lòng du khách (Việt hóa số liệu) ..................................................................91
Bảng 4.14. Tổng hợp hệ số tác động của các biến trong mô hình chuẩn hóa ...............94
Bảng 4.15. Tổng hợp kết quả kiểm định giả thuyết nghiên cứu ....................................94

10. viii
Bảng 4.16. Đánh giá về yếu tố môi trường du lịch từ phía khách du lịch cộng đồng...96
Bảng 4.17. Đánh giá về yếu tố cơ sở hạ tầng từ phía khách du lịch cộng đồng ...........97
Bảng 4.18. Đánh giá về yếu tố giá cả từ phía khách du lịch cộng đồng .......................98
Bảng 4.19. Đánh giá về yếu tố văn hóa bản địa từ phía khách du lịch cộng đồng......100
Bảng 4.20. Đánh giá về yếu tố hấp dẫn tự nhiên từ phía khách du lịch cộng đồng....102
Bảng 4.21. Đánh giá về sự hài lòng từ phía khách du lịch cộng đồng........................103

11. ix
DANH MỤC HÌNH
Hình 2.1. Mô hình nghiên cứu của Ismail và cộng sự (2016).......................................39
Hình 2.2. Mô hình nghiên cứu của Naidoo và cộng sự (2015) .....................................40
Hình 2.3. Mô hình nghiên cứu của Mohamadia và cộng sự (2016)..............................40
Hình 2.4. Mô hình nghiên cứu của Lý Thị Tuyết và cộng sự (2014)............................41
Hình 2.5. Mô hình nghiên cứu của Hoàng Trọng Tuấn (2015).....................................42
Hình 2.6. Mô hình nghiên cứu của Nguyễn Hoàng Phương (2017) .............................42
Hình 2.7. Mô hình nghiên cứu đề xuất..........................................................................46
Hình 3.1. Quy trình nghiên cứu.....................................................................................62
Hình 4.1. Kết quả phân tích nhân tố khẳng định cho các thang đo...............................92
Hình 4.2. Kết quả phân tích mô hình cấu trúc tuyến tính..............................................93

12. 1
CHƯƠNG 1
GIỚI THIỆU CHUNG VỀ NGHIÊN CỨU
1.1 Lý do lựa chọn đề tài
Du lịch cộng đồng là loại hình du lịch được phát triển trên cơ sở các giá trị văn
hóa của cộng đồng, do cộng đồng dân cư quản lý, tổ chức khai thác và hưởng lợi (Luật
Du lịch, 2017). Du lịch cộng đồng bao gồm các loại hình: Du lịch sinh thái, Du lịch
nông nghiệp, nông thôn, Du lịch Làng, Du lịch dân tộc hay bản địa, và du lịch văn hóa
(Tài liệu hướng dẫn phát triển du lịch cộng đồng, 2012).
Hiện nay du lịch cộng đồng đang được coi là loại hình du lịch mang lại nhiều
lợi ích phát triển kinh tế bền vững nhất cho cư dân bản địa. Du lịch cộng đồng không
chỉ giúp người dân bảo vệ tài nguyên môi trường sinh thái, mà còn bảo tồn và phát huy
những nét văn hoá độc đáo của địa phương. Việt Nam có nhiều tiềm năng về cảnh
quan thiên nhiên, giá trị về lịch sử, văn hóa bản địa của các dân tộc, tập tục và lối
sống, văn hóa ẩm thực phong phú của các vùng miền là cơ sở để phát triển mạnh loại
hình du lịch cộng đồng (Đoàn Mạnh Cương, 2019).
Trong nền kinh tế thế giới ngày nay nhiều quốc gia có thu nhập quốc dân bình
quân đầu người rất cao, người dân ở đó có nhu cầu du lịch rất lớn. Với đặc điểm thích
tìm hiểu cái mới lạ của con người, khách du lịch có nhu cầu đến những nơi có phong
cảnh đẹp, có phong tục tập quán, sản xuất, lối sống,… mới lạ so với nhận thức của họ
thì Việt Nam nói chung và vùng Tây Bắc nói riêng là nơi đến đáp ứng các nhu cầu đó
của nhiều khách du lịch nội địa và quốc tế - đặc biệt là khách du lịch ở các nước phát
triển (Thái Thảo Ngọc, 2016).
Về mặt lý luận
Sự hài lòng của khách hàng là yếu tố quan trọng không chỉ trong hoạt động của
ngành du lịch mà còn giữ vai trò quan trọng đối với nhiều ngành dịch vụ khác. Chính
vì vậy nghiên cứu về sự hài lòng của khách du lịch là chủ đề nhận được sự quan tâm
của nhiều học giả, các nhà nghiên cứu (Baloglu, 1999), (Xia et al, 2009).
Sự hài lòng của khách du lịch là yếu tố góp phần quan trọng vào việc tăng lợi
nhuận của đơn vị làm du lịch và sự phát triển của ngành du lịch tại các điểm đến. Một
số nghiên cứu đã chỉ ra sự tăng lên 5% của những khách du lịch hài lòng, trung thành
với đơn vị làm du lịch có thể làm tăng khoảng từ 25 - 95% lợi nhuận (Chi & Qu,
2008). Một số nghiên cứu khác chỉ ra rằng việc giảm đi 5% số khách du lịch từ bỏ đơn
vị tổ chức du lịch sẽ giúp lợi nhuận của họ tăng lên khoảng 85% (Augustyn & Ho,

13. 2
1998). Đi cùng với đó, chi phí để duy trì sự hài lòng và lòng trung thành của khách du
lịch thấp hơn nhiều so với chi phí mà đơn vị phải bỏ ra để thu hút khách du lịch mới
(Beerli & Martin, 2004). Động cơ chính của sự hài lòng chính là cảm nhận và nhận
thức của du khách về chất lượng dịch vụ tại điểm đến (hoặc có thể gọi là chất lượng
điểm đến du lịch) (Baker & Crompton, 2000). Chất lượng điểm đến là chất lượng của
các dịch vụ du lịch mà các nhà cung cấp đáp ứng cho khách du lịch tại điểm đến như:
Giao thông, an ninh trật tự, các dịch vụ vui chơi, giải trí, cảnh quan môi trường, bản
sắc văn hóa địa phương, dịch vụ liên lạc viễn thông, sự thân thiện của người dân địa
phương, các món ăn, sản phẩm lưu niệm.
Trong hoạt động du lịch nói chung và hoạt động du lịch cộng đồng nói riêng
nếu nâng cao được chất lượng dịch vụ tại điểm đến sẽ nâng cao sự hài lòng của khách
du lịch từ đó góp phần giữ khách lưu trú lâu hơn đồng thời làm tăng ý định quay trở lại
cùng như ý định truyền miệng quảng bá điểm đến du lịch cho người thân, bè bạn.
Về mặt thực tiễn
Tây Bắc có nhiều tiềm năng để phát triển du lịch cộng đồng gồm: bản sắc văn
hóa và phong tục tập quán độc đáo của trên 20 dân tộc thiểu số anh em, hệ thống di
tích lịch sử, lễ hội phong phú, cảnh quan thiên nhiên hấp dẫn nhưng những tiềm năng
đó chưa được khai thác hiệu quả để phát triển du lịch. Vì thế, một trong những hướng
quan trọng để phát triển dịch vụ là phát triển du lịch trên cơ sở khai thác, phát huy và
bảo tồn những giá trị văn hóa truyền thống của các dân tộc (Phạm Trung Lương, 2015)
Tuy nhiên, hoạt động du lịch sẽ phát triển bền vững nếu biết dựa vào cộng đồng
và phục vụ cộng đồng. Đồng thời, trong giai đoạn hội nhập kinh tế quốc tế, toàn cầu
hóa và đô thị hóa như hiện nay, sự giao thoa giữa những nền văn hóa khác nhau đã tạo
nên bức tranh văn hóa phong phú, đa dạng và từ đó dẫn đến những biến đổi nhất định.
Trước thực tế đó, đòi hỏi phải biết chọn lọc, bảo tồn và gìn giữ những giá trị văn hóa,
phong tục tập quán truyền thống tốt đẹp của dân tộc cũng như biết tiếp thu có chọn lọc
các tinh hoa văn hóa của nhân loại.
Mặt khác, hoạt động du lịch cộng đồng chỉ phát triển bền vững nếu biết quan
tâm đến giữ gìn cảnh quan và bảo vệ môi trường. Môi trường sẽ có ảnh hưởng trực tiếp
đến sự phát triển của kinh tế - xã hội nói chung, hoạt động du lịch nói riêng và cuộc
sống của cộng đồng (Trần Đức Thành, 2005). Vì thế, song song với những giải pháp để
cộng đồng phát triển kinh tế - xã hội thông qua hoạt động du lịch, cần phải nâng cao
nhận thức để đồng bào làm tốt công tác bảo vệ môi trường, điều đó sẽ giúp cộng đồng
phát triển kinh tế - xã hội, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần một cách bền vững.

14. 3
Trong những năm gần đây, đẩy mạnh phát triển du lịch luôn được coi là ưu
tiên phát triển hàng đầu trong định hướng phát triển kinh tế của các địa phương
trong khu vực Tây Bắc. Tuy nhiên du lịch của khu vực Tây Bắc vẫn chưa phát triển
tương xứng với tiềm năng của mình. “Thực tế hiện nay, phát triển du lịch vùng Tây
Bắc vẫn còn nhiều khó khăn, hạn chế đang gặp nhiều lực cản, nổi bật là khó khăn
về nguồn lực, hạ tầng du lịch, thu hút đầu tư, đặc biệt là hiệu quả phát triển loại
hình du lịch cộng đồng chưa cao” (Ban Chỉ đạo Tây Bắc, 2013, tr 5). Du lịch cộng
đồng là loại hình phổ biến, là thế mạnh của du lịch vùng Tây Bắc, vậy tại sao loại
hình du lịch này chưa phát huy được hiệu quả? Du khách tham gia hoạt động du
lịch cộng đồng nhằm khám phá về thiên nhiên và bản sắc văn hóa bản địa. Nghiên
cứu của Brent Ritchie và Michel Zins (1978) đã khẳng định: Văn hóa là yếu tố quyết
định sự hấp dẫn của một vùng du lịch. Vậy tại sao văn hóa bản địa vùng Tây Bắc
được đánh giá có nhiều nét đặc sắc, phong phú, đậm đà bản sắc dân tộc vẫn chưa
hoàn toàn lôi cuốn được du khách? Ban chỉ đạo Tây Bắc (2017) thống kê, mặc dù
lượng khách du lịch theo loại hình du lịch cộng đồng vùng Tây Bắc liên tục gia tăng
song 88,2% khách nội địa đến từ các tỉnh miền Bắc Việt Nam nên phần lớn khách nội
địa đi về trong ngày với tỷ lệ là 61%. Trong đó, nhiều khách nội địa trả lời không quay
trở lại du lịch (chiếm khoảng 27,9 %). Điều này cho thấy các tổ chức, cá nhân, hộ gia
đình tổ chức, tham gia hoạt động du lịch cộng đồng và chính quyền địa phương cần
đánh giá lại năng lực cung cấp dịch vụ du lịch cộng đồng để thu hút khách quay trở lại
cũng như kéo dài thời gian lưu trú của khách du lịch. Do đó, cần thiết phải có nghiên
cứu về sự hài lòng của khách du lịch tham gia loại hình du lịch cộng đồng vùng Tây
Bắc, tìm ra các yếu tố tác động cũng như chỉ rõ mức độ tác động của từng yếu tố đến
sự hài lòng của khách du lịch cộng đồng. Trên cơ sở đó đề xuất các giải pháp để nâng
cao chất lượng dịch vụ điểm đến, khắc phục các tồn tại nhằm đáp ứng, thỏa mãn ngày
càng tốt hơn các nhu cầu của khách du lịch cộng đồng vùng Tây Bắc.
Xuất phát từ thực tiễn và lý luận trên, tác giả lựa chọn: “Nghiên cứu các yếu tố
ảnh hưởng đến sự hài lòng của khách du lịch cộng đồng vùng Tây Bắc” làm đề tài
nghiên cứu.
1.2 Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu
Mục tiêu của luận án là nghiên cứu khám phá các yếu tố và mức độ tác động
của các yếu tố tới sự hài lòng của khách du lịch cộng đồng vùng Tây Bắc. Từ đó đề
xuất các giải pháp giúp nâng cao chất lượng dịch vụ điểm đến tại các điểm du lịch
cộng đồng vùng Tây Bắc nhằm thỏa mãn ngày càng tốt hơn nhu cầu của khách du lịch
cộng đồng vùng Tây Bắc.

15. 4
Để thực hiện mục tiêu nghiên cứu trên, đề tài thực hiện các nhiệm vụ nghiên
cứu sau:
Thứ nhất: Hệ thống hóa cơ sở lý thuyết về du lịch cộng đồng, chất lượng điểm
đến và sự hài lòng của khách du lịch cộng đồng.
Thứ hai: Xác định mô hình nghiên cứu các yếu tố ảnh hưởng đến sự hài lòng
của khách du lịch cộng đồng vùng Tây Bắc.
Thứ ba: Đánh giá thực trạng phát triển du lịch cộng đồng và sự tác động của các
yếu tố ảnh hưởng đến sự hài lòng của khách du lịch cộng đồng vùng Tây Bắc.
Thứ tư: Trên cơ sở kết quả giải quyết các mục tiêu trên luận án đề xuất các giải
pháp giúp nâng cao chất lượng dịch vụ điểm đến tại các điểm du lịch cộng đồng vùng
Tây Bắc nhằm nâng cao sự hài lòng của khách du lịch cộng đồng vùng Tây Bắc.
1.3 Câu hỏi nghiên cứu
Nghiên cứu được thực hiện để trả lời các câu hỏi sau:
1. Có những yếu tố nào ảnh hưởng đến sự hài lòng của khách du lịch cộng đồng?
2. Mức độ tác động của các yếu tố đến sự hài lòng của khách du lịch cộng đồng
vùng Tây Bắc như thế nào?
3. Thực trạng tình hình phát triển du lịch cộng đồng vùng Tây Bắc hiện nay như
thế nào?
4. Giải pháp nào nâng cao sự hài lòng của khách du lịch cộng đồng, góp phần
thu hút khách du lịch và đẩy mạnh phát triển du lịch cộng đồng vùng Tây Bắc?
1.4 Đối tượng, phạm vi và phương pháp nghiên cứu
1.4.1 Đối tượng
Du lịch cộng đồng vùng Tây Bắc và tác động của các yếu tố đến sự hài lòng của
khách du lịch cộng đồng khi trải nghiệm du lịch cộng đồng tại vùng Tây Bắc.
1.4.2 Phạm vi
- Phạm vi nội dung: Luận án sẽ nghiên cứu sự phát triển của du lịch cộng đồng
về doanh số, số lượng du khách du lịch, các điểm du lịch, cơ sở hạ tầng và nguồn nhân
lực phục vụ du lịch cộng đồng. Ngoài ra, nghiên cứu cũng tập trung phân tích sự hài
lòng của khách du lịch cộng đồng và tác động của các yếu tố ảnh hưởng đến sự hài
lòng của khách du lịch khi trải nghiệm du lịch cộng đồng tại vùng Tây Bắc.

16. 5
- Phạm vi không gian:
Nghiên cứu này thu thập mẫu dựa trên việc tiếp cận ngẫu nhiên khách du lịch
tại các điểm tham quan du lịch cộng đồng thuộc 4 tỉnh gồm: Hòa Bình, Sơn La, Điện
Biên, Lai Châu. Trong thời gian từ tháng 9 năm 2017 đến tháng 4 năm 2018.
- Phạm vi thời gian:
Tác giả xác định thời gian nghiên cứu từ 2015 đến 2019.
1.4.3 Phương pháp nghiên cứu
1.4.3.1 Phương pháp thu thập số liệu
Phương pháp thu thập số liệu được thực hiện thông qua thu thập số liệu thứ cấp
từ các nghiên cứu trước đây trong và ngoài nước, các báo cáo tại các Sở Văn hóa, Thể
thao và Du lịch, Cục thống kê, Tổng cục Du lịch. Thu thập dữ liệu sơ cấp thông qua hệ
thống bảng hỏi khảo sát bằng cách sử dụng các cộng tác viên trực tiếp phát và thu
nhận bảng hỏi khảo sát tới khách du lịch đang trải nghiệm du lịch cộng đồng tại vùng
Tây Bắc.
1.4.3.2 Phương pháp phân tích và xử lý dữ liệu
a) Phân tích dữ liệu thứ cấp
Dữ liệu thứ cấp là số liệu thống kê của Tổng cục Du Lịch, Sở Văn hóa, Thể thao
và Du lịch các tỉnh, các công trình khoa học của các tác giả trong và ngoài nước.
Áp dụng các phương pháp:
+ Tổng hợp số liệu thống kê và phân tích
+ Phân tích và tổng hợp lý thuyết
+ Phân loại và hệ thống lý thuyết
+ Mô hình hóa
+ Tư duy khoa học diễn giải và quy nạp, từ cụ thể đến trừu tượng hóa vấn đề. Cụ
thể bằng các bước thu thập, phân tích, so sách và đánh giá một số nghiên cứu về tác động
của văn hóa bản địa và các yếu tố khác đến sự hài lòng của khách du lịch cộng đồng.
Đồng thời xem xét các mô hình nghiên cứu liên quan trước đây để hình thành khung lý
thuyết và mô hình nghiên cứu của luận án.
b) Phân tích dữ liệu sơ cấp
- Nghiên cứu định tính (phỏng vấn chuyên gia từ đó phân tích dữ liệu định tính:
Gỡ băng, xử lý thủ công (tổng hợp ý kiến, đếm tần suất số từ quan trọng, ghi chép
những câu trả lời quan trọng…).

17. 6
- Phân tích dữ liệu định lượng: Trước hết, phân tích độ tin cậy (reliability
analysis) và phân tích nhân tố (factor analysis) được sử dụng để đo lường độ tin cậy và
hiệu lực của các thước đo từ đó đánh giá các thước đo, xác định mức độ tin cậy và sự
ảnh hưởng của các nhân tố. Sau đó, phân tích tương quan theo cặp (bi-variate
correlation) để kiểm định quan hệ theo cặp của các biến. Cuối cùng, phân tích hồi qui
đa biến (multiple regression) được thực hiện để xác định mối quan hệ giữa biến độc
lập, biến trung gian và biến phụ thuộc. Việc phân tích số liệu được thực hiện thông qua
phần mềm xử lý thống kê (SPSS, AMOS) phiên bản 20.0 để kiểm tra và hiệu chỉnh
các biến, thang đo không phù hợp khi đưa vào mô hình nghiên cứu mà mắc phải các
khuyết tật như: Phương sai sai số ngẫu nhiên thay đổi, đa cộng tuyến, sai số ngẫu
nhiên không phân bố chuẩn.
1.5 Những đóng góp mới của luận án
Luận án đã có những đóng góp cả về mặt lý luận và thực tiễn, cụ thể như sau:
Về phương diện lý thuyết: kết quả nghiên cứu có những điểm mới hoặc khẳng
định so với những công trình nghiên cứu tác giả đã biết là:
Thứ nhất, du lịch cộng đồng là mô hình du lịch chủ yếu dựa vào người dân địa
phương, các giá trị văn hóa truyền thống tại địa phương cũng như những nét văn hóa
bản địa riêng biệt, đặc sắc là yếu tố chính thu hút khách du lịch khám phá, tìm hiểu về
địa phương. Do đó, sự hài lòng của cá nhân khách du lịch bị tác động trực tiếp bởi yếu
tố “văn hóa bản địa”. Các nghiên cứu đề cập đến yếu tố văn hóa bản địa phần lớn đều
là nghiên cứu nước ngoài, mà đặc thù văn hóa bản địa của vùng Tây Bắc Việt Nam có
nhiều nét độc đáo, khác biệt, do đó việc vận dụng kết quả nghiên cứu trước là không
phù hợp.
Thứ hai, theo nguyên lý cung - cầu du lịch, cầu du lịch phát sinh khi thu nhập
của người dân nâng cao, tạo điều kiện cho người dân thỏa mãn các nhu cầu của cá
nhân trong đó có nhu cầu du lịch. Xã hội ngày càng hiện đại, người dân càng có xu
hướng tìm đến để khám phá “những điểm du lịch” hoang sơ, giàu truyền thống văn
hóa bản địa, cảnh quan thiên nhiên hùng vĩ (du lịch cộng đồng) thay vì “những điểm
du lịch” xa hoa, tráng lệ. Khi cầu du lịch phát sinh thì nguồn cung cũng dần hoàn thiện
để đáp ứng nhu cầu. Theo đó, cơ sở hạ tầng tại các điểm du lịch cộng đồng không
ngừng hoàn thiện, bản sắc văn hóa tại từng địa phương được bảo tồn, phục dựng tạo ra
những nét đặc trưng thu hút khách du lịch. Tuy nhiên, các chuyên gia đánh giá Việt
Nam mặc dù đã nhận thức được vai trò của yếu tố văn hóa trong phát triển du lịch nói
chung và du lịch cộng đồng nói riêng song vẫn còn yếu, du lịch gắn với các nghề

18. 7
truyền thống, đặc trưng địa phương chưa được khai thác. Do đó, để phát triển du lịch
cộng đồng bền vững, thu hút du khách, các địa phương phải vừa “khai thác” vừa “tích
tụ, xây đắp” tức là cần phát huy các yếu tố văn hóa bản địa, các yêu tố thuộc nghề
truyền thống địa phương để làm hài lòng khách du lịch cộng đồng, tạo động lực cho
khách du lịch quay lại trong những lần tiếp theo. Với nguyên lý cung - cầu du lịch như
trên, có thể thấy vai trò của yếu tố “văn hóa bản địa” đối với phát triển du lịch cộng
đồng. Vì vậy, việc bổ sung yếu tố “văn hóa bản địa” trong nghiên cứu phát triển du
lịch cộng đồng là rất cần thiết và là điểm đóng góp mới trong đề tài luận án của tác giả.
Thứ ba, để đo lường yếu tố “Văn hóa bản địa”, tác giả bổ sung thêm hai chỉ báo
đo lường là Sản phẩm thủ công mỹ nghệ đặc trưng, đậm bản sắc và Các sản phẩm thổ
cẩm truyền thống độc đáo, qua ý kiến thảo luận với các chuyên gia, tác giả đánh giá
đây là những chỉ báo mang tính đặc trưng, khác biệt của du lịch cộng đồng vùng Tây
Bắc. Hai chỉ báo trên cũng được sự đồng tình của các chuyên gia trong quá trình
nghiên cứu sơ bộ và được sử dụng trong nghiên cứu chính thức của luận án, với kết
quả cho thấy các thang đo đảm bảo độ tin cậy, thích hợp kết hợp với các chỉ báo đo
lường thừa hưởng từ các nghiên cứu trước để đo lường yếu tố văn hóa bản địa.
Thứ tư, các nghiên cứu trước đều đã chỉ ra sự tác động của yếu tố “chất lượng
điểm đến” đến sự hài lòng của khách du lịch. Tuy nhiên, trong du lịch cộng đồng,
người dân địa phương là đối tượng chính cung cấp các sản phẩm dịch vụ cho khách du
lịch. Do đó, sự hài lòng của du khách trong du lịch cộng đồng không chỉ bị tác động
bởi yếu tố hình ảnh điểm đến mà là tổng thể các yếu tố thuộc điểm đến như: Môi
trường tham quan, cơ sở vật chất, văn hóa bản địa, điều kiện tự nhiên, giá cả du lịch.
Đây là kết quả nghiên cứu đã chỉ ra được khi phân tích mô hình nghiên cứu.
Thứ năm, nghiên cứu của tác giả đã mở rộng các thành phần khác nhau của đặc
điểm nhân khẩu học của du khách (giới tính, tuổi, thu nhập…). Việc xác định mô hình
nghiên cứu của luận án đã kế thừa có chọn lọc những yếu tố cấu thành chất lượng
điểm đến du lịch, các thuộc tính của văn hóa bản địa. Trên cơ sở tổng hợp, kế thừa các
mô hình nghiên cứu đã công bố kết hợp thảo luận ý kiến chuyên gia nghiên cứu về văn
hóa du lịch cộng đồng vùng Tây Bắc nên các yếu tố trong mô hình đề xuất có tính đại
diện cao và phù hợp với đặc điểm du lịch cộng đồng vùng Tây Bắc.
Về phương diện thực tiễn:
Nghiên cứu này góp phần giúp cho các cơ quan quản lý Nhà nước như: Sở Văn
hóa, Thể Thao và Du lịch, các công ty du lịch, những người dân kinh doanh du lịch và
cộng đồng người dân vùng Tây Bắc biết được cảm nhận của khách du lịch cộng đồng

19. 8
về các sản phẩm của du lịch cộng đồng tại địa phương, biết được yếu tố nào khách
hàng hài lòng và yếu tố nào chưa hài lòng để họ có các giải pháp nâng cao chất lượng
dịch vụ du lịch, duy trì, bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa nhằm tăng cường thu
hút khách du lịch cộng đồng tại vùng Tây Bắc.
Nghiên cứu đã đề xuất các khuyến nghị có căn cứ khoa học, có tính khả thi và
hiệu quả nhằm nâng cao mức độ hài lòng của du khách khi tham gia du lịch cộng đồng
vùng Tây Bắc với mục đích phát triển du lịch cộng đồng vùng Tây Bắc trong quá trình
hội nhập quốc tế của Việt Nam. Nghiên cứu này sẽ góp phần bổ sung và cung cấp một
nguồn tài liệu tham khảo cho các nghiên cứu về sau để nâng cao hình ảnh du lịch cộng
đồng vùng Tây Bắc.
1.6 Kết cấu của luận án
Ngoài lời cam đoan, mục lục, danh mục từ viết tắt, danh mục bảng, danh mục
hình, danh mục các công trình liên quan đến luận án, danh mục tài liệu tham khảo và
phụ lục, nội dung chính của Luận án được kết cấu bao gồm 5 chương:
Chương 1: Giới thiệu chung về nghiên cứu.
Chương 2: Tổng quan nghiên cứu và cơ sở lý thuyết.
Chương 3: Phương pháp nghiên cứu.
Chương 4: Kết quả nghiên cứu.
Chương 5: Đề xuất khuyến nghị.

20. 9
Tiểu kết chương 1
Trong chương 1, tác giả trình bày lý do lựa chọn đề tài nghiên cứu, tổng hợp
những mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu của luận án. Bên cạnh đó, căn cứ vào phạm vi
nghiên cứu, tác giả trình bày đối tượng và giới hạn nghiên cứu về thời gian và không
gian. Với những mục tiêu nghiên cứu đặt ra và trên cơ sở tìm hiểu, đánh giá những
công trình nghiên cứu đi trước, tác giả đã tổng hợp những đóng góp dự kiến của luận
án cả về mặt lý luận và thực tiễn.

21. DOWNLOAD ĐỂ XEM ĐẦY ĐỦ NỘI DUNG
MÃ TÀI LIỆU: 54738
DOWNLOAD: + Link tải: tailieumau.vn
Hoặc : + ZALO: 0932091562