3. Giáo viên nào cũng muốn học sinh đạt được chuẩn học tập và mục tiêu học tập đồng thời với việc
phát huy tối đa năng lực của học sinh. Kế hoạch đánh giá cho phép bạn và học sinh có được những
thông tin quan trọng về việc học của các em, nhưng cũng cần nhận thấy một thực tế là học sinh có
những khác biệt về mối quan tâm, cá tính và phong cách học tập. Trong hoạt động này, bạn sẽ xem
xét sự khác nhau giữa các học sinh trong lớp và nghĩ về các biện pháp giúp cho tất cả học sinh trong
lớp đều tham gia tốt nhất vào bài học.
Khi lớp học đáp ứng nhu cầu của học sinh, các em sẽ có thái độ tốt hơn và điểm số cũng cao hơn
(Cotton, 1998). Tất cả mọi học sinh đều cần có sự điều chỉnh hoặc hỗ trợ mang tính cá thể hóa.
Thông tin mà giáo viên có được từ hoạt động đánh giá thành phần giúp họ đề ra cách hướng dẫn đáp
ứng nhu cầu của tất cả mọi học sinh. Học sinh cũng cần có môi trường để các em sử dụng khả năng
và hứng thú của các em để xây dựng kiến thức và kỹ năng.
Tomlinson (2000) liệt kê bốn cách để giúp giáo viên hướng dẫn phân hóa đối tượng học:
· Nội dung – Chỉnh sửa những gì học sinh cần học hoặc cách làm thế nào để các em tìm được
thông tin các em cần.
· Tiến trình – Đưa ra nhiều cách để tiếp cận nội dung.
· Sản phẩm – Cho phép học sinh tập dượt, vận dụng và mở rộng những gì các em đã học theo
nhiều cách khác nhau.
· Môi trường học tập – Tạo ra một lớp học linh hoạt với những khu vực yên tĩnh và những khu
vực tương tác, tổ chức các hoạt động dạy học tạo ra sự độc lập.
4. Bước 1: Xem xét các phương thức học tập khác nhau
Các nhà tâm lý học và giáo dục học đã phát triển nhiều mô hình để diễn tả những cách thức học
tập đa dạng của học sinh, ví dụ như mô hình nhìn-nghe-vận động, não trái/não phải, tính cách và
phong cách học tập, đa thông minh (multiple intelligences). Làm việc theo nhóm để tìm hiểu các
phương thức học tập khác nhau.
1. Chia thành từng nhóm ba thành viên. Mỗi thành viên trong nhóm đọc và trình bày lại một mô
hình học tập khác nhau để tìm hiểu.
· Nhìn-nghe-vận động
· Não trái/não phải
· Đa thông minh
2. Tham khảo tài nguyên Thiết kế Dự án Hiệu quả.
a) Duyệt trang web http://educate.intel.com/vn/ProjectDesign
b) Nháy chọn Kỹ năng tư duy.
c) Nháy chọn Khung tư duy.
d) Nháy chọn Các phong cách học tập khác nhau.
e) Đọc mô hình mà bạn được giao nhiệm vụ (Có thể bạn cần phải nháy chọn Next ở cuối trang
để tìm thấy mô hình bạn cần).
5. 3. Đọc thông tin trong mô hình và tóm tắt lại cho nhóm. Thảo luận suy
nghĩ của bạn về cách nhìn mà những mô hình học tập này có thể ảnh
hưởng đến phương thức đáp ứng các nhu cầu của học sinh trong bài dạy
của bạn:
Mô hình Nhìn-nghe-vận động:
__________________________________________________________
__________________________________________________________
__________________________________________________________
__________________________________________________________
Mô hình Não trái/não phải:
__________________________________________________________
__________________________________________________________
__________________________________________________________
__________________________________________________________
6. Bước 2: Hỗ trợ những học sinh có nhu cầu đặc biệt:
Việc hướng dẫn một tập thể học sinh có khả năng học tập khác nhau trong một lớp học bình thường là một
thách thức đối với người giáo viên. Đồng thời, việc điều chỉnh cách hướng dẫn để hỗ trợ cho các nhu cầu
học tập đa dạng có thể đem đến cho học sinh các trải nghiệm học tập phong phú.
Đáp ứng tất cả nhu cầu của học sinh đòi hỏi sự chuẩn bị và lập kế hoạch thật kỹ lưỡng trong lúc thiết kế
bài dạy. Tất cả mọi học sinh đều cần có một sự hỗ trợ vừa đủ để các em cảm thấy tự tin và sẵn sàng tiếp
nhận khó khăn, nhưng không quá nhiều vì như vậy các em sẽ không thể trở thành những người học tập
độc lập.
Những học sinh gặp khó khăn trong quá trình học và những em có khả năng đặc biệt sẽ cần có những sự
hỗ trợ khác nhau. Công nghệ có thể cung cấp những sự hỗ trợ mang tính cá thể hóa như vậy. Xem các tài
liệu về việc điều chỉnh đáp ứng nhu cầu của mọi người học và xem xét cách bạn có thể sử dụng vào bài
dạy của bạn.
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
Mở Kế hoạch bài dạy của bạn.
1. Viết phác thảo về kỹ thuật điều chỉnh cho phù hợp với mọi đối tượng học sinh
2. Trong lớp học của bạn trong phần Các điều chỉnh để thực hiện dạy học phân hóa đối tượng.
8. Trong một lớp học lấy học sinh làm trung tâm, không phải lúc nào học sinh cũng nhận được sự huớng dẫn
trực tiếp từ giáo viên. Để có thể quản lý việc học của mình một cách thành công, học sinh cần phải trở thành
những người học tự định hướng. Tự định hướng là một mục tiêu học tập quan trọng suốt đời đối với học sinh
ở mọi cấp học. Đây là một kỹ năng của thế kỷ 21 có vai trò rất quan trọng đối với sự thành công trong nhà
trường, trong cuộc sống và trong công việc. Những học sinh nào hiểu được cách học của mình sẽ tỏ ra nhanh
nhạy hơn trong việc sử dụng các kỹ thuật thích hợp để hoàn thành tốt nhiệm vụ. Những kỹ năng tự định
hướng giúp các học sinh có yêu cầu đặc biệt có thể hoàn thành tốt công việc một cách độc lập ở mức đòi hỏi
các em khai thác triệt để tiềm năng của mình. Trong hoạt động này, bạn sẽ khám phá một số cách sử dụng
đánh giá thành phần để giúp tất cả các học sinh, nhất là các học sinh có nhu cầu đặc biệt, trở thành những
người học độc lập.
Bước 1: Suy nghĩ về các hình thức đánh giá thành phần để nâng cao khả năng tự định hướng
Không như đánh giá tổng thể, được lập vào cuối một bài học hay một dự án nhằm cho giáo viên và học sinh
biết về mức độ lĩnh hội các mục tiêu của bài học của học sinh, việc đánh giá thành phần được thực hiện xuyên
suốt dự án một cách chính thức lẫn không chính thức. Đánh giá thành phần có hiệu quả cao nhất khi:
· Học sinh được cung cấp một bức tranh rõ ràng về những gì các em cần học
· Học sinh nhận được phản hồi liên tục về tiến độ của các em liên quan đến những mục tiêu học tập
· Học sinh tự đánh giá tiến độ của chính mình
· Giáo viên cung cấp hướng dẫn qua những bước cụ thể mà học sinh phải làm để thành công. (Black &
William, 1998)
9. Tác động của đánh giá thành phần đối với việc học tập của học sinh hoàn toàn
không phải là vấn đề bị cường điệu hóa. Vào năm 1998, Black và William đã xem xét 21
nghiên cứu và gần 580 bài báo hoặc chương mục nói về ảnh hưởng của đánh giá thành
phần đối với thành tích học tập của học sinh. Họ thấy rằng “những đổi mới bao gồm việc tăng
cường đánh giá thành phần tạo ra những kết quả học tập đáng kể và có chiều sâu” (p.9).
Dù phương thức đánh giá này cải thiện việc học của tất cả các học sinh từ bậc mẫu
giáo đến đại học (Black và những người khác., 2003) nhưng nghiên cứu cho thấy những
người học chậm cần giúp đỡ đặc biệt lại chính là những người được hưởng lợi nhiều nhất
(Black & William, 1998).
Trong những lớp học lấy học sinh làm trung tâm, giáo viên đánh giá học sinh và học
sinh đánh giá nhau, nhưng cơ bản nhất, học sinh vẫn phải tự đánh giá chính bản thân các
em. Khi học sinh tự đánh giá quá trình tư duy và sản phẩm mình tạo ra, những gì các em
thực hiện vượt xa ý nghĩa của việc chỉ đi tìm lỗi. Đó là, như Wiggins (1990) giải thích, các em
đã “nhuần nhuyễn hóa các chuẩn kiến thức mà những sản phẩm và công việc của các em sẽ
được đánh giá dựa trên đó”.
Khả năng này cho phép các em suy nghĩ về chất lượng công việc và tiến trình làm
việc của mình theo những cách cụ thể và cho phép các em điều chỉnh kỹ thuật học của mình
sao cho hiệu quả hơn.
10. Bước 2: Tạo một bản đánh giá để rèn luyện khả năng tự định hướng
Hãy tạo một bản đánh giá để giúp học sinh tự chủ hơn trong việc học, ví
dụ như đánh giá hỗ trợ khả năng tự định hướng, tự quản lý, tự đánh giá
hay phản hồi. Nếu muốn, hãy nháy chọn Làm thử trong ứng dụng Đánh
giá Dự án và nhấn Xem để xem một số tính năng của ứng dụng này. Bạn
không thể lưu hoặc chỉnh sửa các bảng đánh giá từ trạng thái demo này.
Chọn một trong các lựa chọn sau:
Tùy chọn 1: Tạo mới hoặc chỉnh sửa một bảng đánh giá bằng ứng
dụng Đánh giá Dự án
Tùy chọn 2: Chỉnh sửa một bảng đánh giá từ trong phần Chiến lược
Đánh giá của Đánh giá Dự án
Tùy chọn 3: Tạo một bản đánh giá bằng phần mềm xử lý văn bản
11. Hoạt động 3
Xây dựng các tài liệu hỗ trợ học tập
tạo điều kiện cho học sinh thành công
12. Trong hoạt động này, bạn sẽ tạo ra một tài nguyên để hỗ trợ học sinh tự định
hướng trong học tập dự án. Tài nguyên này có thể là văn bản, mẫu khuôn (template) hoặc mẫu biểu
(form). Loại tài liệu hỗ trợ này có thể cho phép học sinh lựa chọn về nội dung, tiến trình và sản phẩm.
Học sinh sử dụng những tài liệu này để đưa ra những quyết định, qua đó nâng cao kỹ năng
và vận dụng năng khiếu cũng như các mối quan tâm của mình. Những tài liệu hỗ trợ học tập hiệu
quả cũng cung cấp nhiều mức độ khác nhau về cấu trúc và nội dung để đáp ứng những yêu cầu đặc
biệt của học sinh.
Bước 1: Tìm hiểu các tài nguyên mẫu để hỗ trợ việc học tập của học sinh
Mẫu khuôn và mẫu biểu là những phương pháp hữu ích trong việc lưu trữ và định dạng tệp
tin để mọi người có thể dễ dàng sử dụng.
Một mẫu khuôn (template) là một tài liệu gốc chứa những thành phần định dạng trước mà
người khác không thể thay đổi một cách dễ dàng. Một mẫu khuôn có thể bao gồm văn bản, hình ảnh
và những định dạng như kiểu chữ, menu, trình bày trang, những định dạng đặc biệt mà bạn muốn
thể hiện trên tất cả các tài liệu, bài trình bày hay ấn phẩm tương tự.
Một mẫu khuôn cũng được tạo ra giống như các tệp tin khác, tuy nhiên để trở thành một
template thì nó phải được lưu lại theo một cách đặc biệt.
13. Bạn có thể dùng các mẫu khuôn của Word để làm báo cáo học sinh, báo cáo thí
nghiệm, nhật ký học tập, giáo án, tiêu đề giấy, bản ghi nhớ, bài kiểm tra hay bất cứ tài liệu
nào có cùng định dạng được sử dụng nhiều lần. Mẫu khuôn có thể giúp cho công việc của
học sinh thuận lợi, nhưng phải được hạn chế dần khi học sinh đã thành thạo hơn.
Một mẫu biểu (form) là một văn bản được trình bày với các khoảng trống dành để
điền thông tin. Bạn có thể sử dụng mẫu biểu khi tạo các bảng đánh giá nhanh, bài kiểm tra,
bài thi, mẫu tự nhận xét, hay các bảng câu hỏi sẽ được học sinh hoàn tất trên máy tính.
Một tài liệu sử dụng các ô điền thông tin sẽ không thích hợp lắm cho các học sinh
đang viết các bản phác thảo hoặc đang viết những tài liệu có văn phong trang trọng, vì
máy không thể kiểm tra chính tả những thông tin điền vào ô.
Ở bước này, bạn sẽ xem các ví dụ về mẫu biểu, mẫu khuôn và tài liệu mà học sinh
có thể sử dụng để hỗ trợ việc học dự án của các em. Mặc dù hoạt động này yêu cầu bạn
tạo ra mẫu biểu hay mẫu khuôn, trong thực tế học sinh có thể sử dụng wiki và blog để hỗ
trợ hoạt động học tập của các em.
Mẹo học tập: Sử dụng các thông tin mà bạn thu thập được từ bản đánh giá tự
định hướng để tạo ra hoặc điều chỉnh một tài liệu hỗ trợ học sinh
14. Bước 2: Xây dựng nguồn tài nguyên hỗ trợ cho học sinh
Trong bước này, bạn chọn một trong các tùy chọn sau để xây
dựng nguồn tài nguyên mà học sinh sẽ dùng đến nhằm hỗ trợ cho
việc học tập của các em:
Tùy chọn 1: Tạo một văn bản
Tùy chọn 2: Tạo một mẫu khuôn văn bản
Tùy chọn 3: Tạo một mẫu khuôn bài trình diễn
Tùy chọn 4: Tạo một mẫu biểu
Ghi chú: Suy nghĩ về bốn cách hướng dẫn phân hóa đối
tượng do Tomlinson đề xuất, được giới thiệu ở trang 6.02 khi bạn
xây dựng nguồn tài nguyên hỗ trợ cho học sinh.
16. Hoạt động này cung cấp thêm cơ hội cho bạn xem lại và tinh chỉnh Kế hoạch bài dạy. Trong hoạt
động này, bạn xem xét cách đưa các hoạt động vào bài dạy để thúc đẩy học sinh tự định hướng
và cá thể hóa hoạt động hướng dẫn học sinh. Đặc biệt là bạn cần xem lại các mục Kế hoạch
đánh giá, Các bước tiến hành bài dạy và Các điều chỉnh để thực hiện dạy học phân hóa đối
tượng.
1. Mở Kế hoạch bài dạy.
2. Mở và xem lại phần “Bảng kiểm mục Kế hoạch bài dạy” đã lưu tại thư mục Kehoach_Baiday
trong Hồ sơ bài dạy.
3. Chỉnh sửa mục Kế hoạch đánh giá để đưa vào các đánh giá bổ sung về việc học sinh lập kế
hoạch và chọn lựa cách học của các em, phản hồi các tiến trình tư duy (siêu nhận thức) và tự
đánh giá tiến bộ của các em.
4. Bổ sung mục Các bước tiến hành bài dạy để đưa vào kế hoạch sử dụng các tài liệu hỗ trợ
học tập mà bạn đã tạo ra và kế hoạch thực hiện những kỹ thuật hướng dẫn phân hóa đối tượng
mà bạn đã mô tả.
5. Chỉnh sửa mục “Các điều chỉnh phù hợp cho mọi đối tượng” từ những gì bạn học được
trong mô-đun này.
6. Lưu Kế hoạch bài dạy của bạn.
18. Bước 1: Xem lại Mô-đun
Xem lại các Câu hỏi Định hướng và các ý chính của Mô-đun 6 ở trang 6.22 và suy nghĩ
về cách vận dụng những ý tưởng và tài liệu đã được bạn tạo ra vào lớp học, vào việc
hướng dẫn hay lập kế hoạch. Bạn cũng cần suy nghĩ về cách phát triển học sinh thành
những người học tự định hướng và vai trò của dạy học phân hóa. Trong những mô-đun
tiếp theo bạn sẽ dựa vào các khái niệm này khi tìm hiểu các kỹ thuật triển khai bài dạy
và quản lý công nghệ sao cho có hiệu quả.
Bước 2: Ghi lại hoạt động vào Blog
Ghi lại những hoạt động, kỹ năng và cách tiếp cận được thảo luận trong mô-đun này
vào blog của bạn.
1. Mở trang blog của bạn, tạo một đề mục có tên là Phản hồi Mô-đun 6, copy và dán
gợi ý sau đây và viết phản hồi:
Mô-đun này đã giúp tôi suy nghĩ về những người học tự định hướng
và vai trò của dạy học phân hóa như sau:
2. Ghi lại những gì bạn đã tiếp thu được, những câu hỏi hoặc những điều còn băn
khoăn.