đáNh giá hiện trạng môi trường khu tái định cư thủy điện lai châu, huyện mường tè, tỉnh lai châu

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM
VŨ ĐÌNH LONG
Tên đề tài:
“ĐÁNH GIÁ HIỆN TRẠNG MÔI TRƯỜNG KHU TÁI ĐỊNH CƯ
THỦY ĐIỆN LAI CHÂU, HUYỆN MƯỜNG TÈ, TỈNH LAI CHÂU”
KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC
Hệ đào tạo : Chính quy
Chuyên ngành : Khoa học Môi trường
Khoa : Môi Trường
Khóa : 2015 – 2019
Thái Nguyên, năm 2019

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM
VŨ ĐÌNH LONG
Tên đề tài:
“ĐÁNH GIÁ HIỆN TRẠNG MÔI TRƯỜNG KHU TÁI ĐỊNH CƯ
THỦY ĐIỆN LAI CHÂU, HUYỆN MƯỜNG TÈ, TỈNH LAI CHÂU”
KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC
Hệ đào tạo : Chính quy
Chuyên ngành : Khoa học Môi trường
Lớp : K47 - KHMT - N01
Khoa : Môi Trường
Khóa : 2015 – 2019
Giảng viên hướng dẫn : TS. Nguyễn Thanh Hải
Thái Nguyên, năm 2019

i
LỜI CẢM ƠN
Thực tập tốt nghiệp là giai đoạn cuối trong chương trình học tập và
thực hành của sinh viên trong các trường đại học, cao đẳng và trung học
chuyên nghiệp. Trong thời gian thực hiện đề tài tốt nghiệp: “Đánh giá hiện
trạng môi trường khu tái định cư thủy điện Lai Châu, huyện Mường Tè,
tỉnh Lai Châu”, em đã được vận dụng lý thuyết vào thực tiễn, đi điều tra,
phỏng vấn.
Em xin được bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới Ban Giám Hiệu nhà trường
và Ban chủ nhiệm Khoa Môi Trường trường Đại học Nông Lâm Thái Nguyên
đã giúp đỡ và tạo điều kiện thuận lợi cho em trong quá trình thực hiện đề tài.
Em đã nhận được rất nhiều sự giúp đỡ của các quý thầy cô, các bạn ở trường
Đại học Nông Lâm Thái Nguyên. Đặc biệt, em xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc
tới thầy giáo: TS. Nguyễn Thanh Hải đã tận tình giúp đỡ em trong quá trình
thực hiện đề tài này.
Ban lãnh đạo và toàn thể cán bộ, công nhân viên của Viện Kỹ Thuật Và
Công Nghệ Môi Trường đã tạo điều kiện giúp đỡ em trong suốt quá trình thực
tập.
Nhân dịp cho phép em được bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới gia đình,
bạn bè đã quan tâm, động viên em trong suốt vừa qua.
Trong quá trình thực hiện đề tài, mặc dù rất cố gắng nhưng do trình độ còn
hạn chế nên đề tài em không thể tránh khỏi những thiếu xót. Rất mong được
sự góp ý của thầy cô, bạn bè để đề tài em được hoàn thiện hơn.
Em xin chân thành cảm ơn!
Thái Nguyên, ngày tháng năm 2019
Sinh viên
Vũ Đình Long

ii
MỤC LỤC
LỜI CẢM ƠN ....................................................................................................i
MỤC LỤC.........................................................................................................ii
DANH MỤC CÁC TỪ, CỤM TỪ VIẾT TẮT................................................. v
DANH MỤC CÁC BẢNG................................................................................ v
DANH MỤC CÁC HÌNH................................................................................vi
PHẦN I. MỞ ĐẦU .......................................................................................... 1
1.1. Đặt vấn đề................................................................................................... 1
1.2. Mục tiêu của đề tài..................................................................................... 3
1.3. Ý nghĩa của đề tài....................................................................................... 3
1.3.1. Ý nghĩa trong học tập và nghiên cứu khoa học ...................................... 3
1.3.2. Ý nghĩa trong thực tiễn ........................................................................... 3
PHẦN II. TỔNG QUAN TÀI LIỆU.............................................................. 4
2.1. Cơ sở lý luận .............................................................................................. 4
2.1.1. Khái quát chung về nước ngầm .............................................................. 4
2.1.2. Khái quát chung về nước mặt ................................................................. 7
2.1.3. Khái quát chung về môi trường không khí ............................................. 8
2.1.4. Khái quát chung về môi trường đất.......................................................10
2.1.5. Một số khái niệm, thuật ngữ liên quan đến môi trường........................12
2.2. Cơ sở pháp lý ...........................................................................................13
2.3. Hiện trạng ô nhiễm môi trường trên Thế giới và Việt Nam ....................14
2.3.1. Hiện trạng ô nhiễm môi trường trên Thế giới.......................................14
2.3.2. Hiện trạng ô nhiễm môi trường ở Việt Nam.........................................17
2.4. Các chỉ tiêu đánh giá................................................................................20
2.4.1. Chỉ tiêu đánh giá môi trường nước .......................................................20
2.4.2. Chỉ tiêu đánh giá môi trường không khí...............................................22

iii
2.4.3. Chỉ tiêu đánh giá môi trường đất ..........................................................23
PHẦN III. ĐỐI TƯỢNG, NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN
CỨU................................................................................................................24
3.1. Đối tượng, địa điểm và thời gian nghiên cứu ..........................................24
3.1.1. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu.........................................................24
3.1.2. Địa điểm và thời gian nghiên cứu.........................................................24
3.2. Nội dung nghiên cứu................................................................................24
3.3. Phương pháp nghiên cứu..........................................................................24
3.3.1. Phương pháp thu thập số liệu thứ cấp...................................................24
3.3.2. Phương pháp lấy mẫu............................................................................25
3.3.3. Phương pháp phân tích..........................................................................26
3.3.4. Phương pháp tổng hợp và viết báo cáo.................................................29
PHẦN IV. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN ........................30
4.1. Giới thiệu chung về khu TĐC thủy điện Lai Châu, huyện Mường Tè, tỉnh
Lai Châu ..........................................................................................................30
4.1.1. Tổng quan về thủy điện Lai Châu........................................................30
4.1.2. Giới thiệu chung về khu tái định cư thủy điện Lai Châu, huyện Mường
Tè, tỉnh Lai Châu.............................................................................................32
4.2. Đánh giá hiện trạng môi trường tại khu tái định cư thủy điện Lai Châu,
huyện Mường Tè, tỉnh Lai Châu.....................................................................34
4.2.1. Hiện trạng chất lượng nước ngầm.........................................................34
4.2.2. Hiện trạng chất lượng nước mặt............................................................39
4.2.3. Hiện trạng chất lượng không khí ..........................................................46
4.2.4. Hiện trạng chất lượng môi trường đất...................................................50
4.2.5. Đánh giá chung .....................................................................................53
4.3. Đề xuất một số biện pháp nhằm hạn chế ô nhiễm môi trường trên địa bàn......54

iv
PHẦN V. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ.....................................................56
5.1. Kết luận ....................................................................................................56
5.2. Kiến nghị..................................................................................................57
TÀI LIỆU THAM KHẢO

v
DANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng 3.1. Chỉ tiêu và phương pháp thử nghiệm nước ngầm..........................27
Bảng 3.2. Chỉ tiêu và phương pháp thử nghiệm nước mặt............................28
Bảng 3.3. Chỉ tiêu và phương pháp thử nghiệm không khí............................29
Bảng 3.4. Chỉ tiêu và phương pháp thử nghiệm đất .......................................29
Bảng 4.1. Kết quả phân tích hiện trạng chất lượng nước ngầm tại các điểm
TĐC thủy điện Lai Châu, huyện Mường Tè, tỉnh Lai Châu...........................34
Bảng 4.2. Kết quả phân tích chất lượng nước mặt tại các điểm TĐC thủy điện
Lai Châu, huyện Mường Tè, tỉnh Lai Châu....................................................40
Bảng 4.3. Kết quả phân tích, đo đạc môi trường không khí tại các điểm TĐC
thủy điện Lai Châu, huyện Mường Tè, tỉnh Lai Châu....................................47
Bảng 4.4. Kết quả phân tích môi trường đất tại các khu tái định cư thủy điện

vi
DANH MỤC CÁC HÌNH
Hình 4.1: Sơ đồ phân bố các điểm TĐC dự án thuỷ điện Lai Châu, huyện
Mường Tè, tỉnh Lai Châu................................................................................31
Hình 4.2. Biểu đồ so sánh giá trị Độ cứng trong nước ngầm tại các khu tái
định cư thủy điện Lai Châu, huyện Mường Tè, tỉnh Lai Châu.......................35
Hình 4.3. Biểu đồ so sánh giá trị Nitrat trong nước ngầm tại các khu TĐC
Hình 4.4. Biểu đồ so sánh giá trị Kẽm trong nước ngầm tại các khu TĐC thủy
điện Lai Châu, huyện Mường Tè, tỉnh Lai Châu............................................37
Hình 4.5. Biểu đồ so sánh giá trị Mangan trong nước ngầm tại các khu TĐC
thủy điện Lai Châu, huyện Mường Tè, tỉnh Lai Châu...................................37
Hình 4.6. Biểu đồ so sánh giá trị Sắt trong nước ngầm tại các khu TĐC thủy
Hình 4.7. Biểu đồ so sánh giá trị Amoni trong nước ngầm tại các khu TĐC
Hình 4.8. Biểu đồ so sánh giá trị Coliform nước trong ngầm tại các khu TĐC
Hình 4.9. Biểu đồ so sánh giá trị COD trong nước mặt tại các khu TĐC thủy
Hình 4.10. Biểu đồ so sánh giá trị TSS trong nước mặt tại các khu TĐC thủy
Hình 4.11. Biểu đồ so sánh giá trị Nitrat trong nước mặt tại các khu TĐC thủy
Hình 4.12. Biểu đồ so sánh giá trị Phosphat trong nước mặt tại các khu TĐC
Hình 4.13. Biểu đồ so sánh giá trị Mangan trong nước mặt tại các khu TĐC

vii
Hình 4.14. Biểu đồ so sánh giá trị Sắt trong nước mặt tại các khu TĐC thủy
Hình 4.15. Biểu đồ so sánh giá trị Coliform trong nước mặt tại các khu TĐC
Hình 4.16. Biểu đồ so sánh giá trị SO2 trong không khí tại các điểm TĐC
Hình 4.17. Biểu đồ so sánh giá trị CO trong không khí tại các khu TĐC thủy
Hình 4.18. Biểu đồ so sánh giá trị NO2 trong không khí tại các khu TĐC thủy
Hình 4.19. Biểu đồ so sánh giá trị Bụi lơ lửng trong không khí tại các khu
TĐC thủy điện Lai Châu, huyện Mường Tè, tỉnh Lai Châu...........................50
Hình 4.20. Biểu đồ so sánh giá trị Chì trong đất tại các khu TĐC thủy điện
Hình 4.21. Biểu đồ so sánh giá trị Đồng trong đất tại các khu TĐC thủy điện
Hình 4.22. Biểu đồ so sánh giá trị Kẽm trong đất tại các khu TĐC thủy điện

v
DANH MỤC CÁC TỪ, CỤM TỪ VIẾT TẮT
Từ viết tắt Viết đầy đủ
BOD Nhu cầu oxy sinh hóa
COD Nhu cầu oxy hóa học
FAO
Food and Agriculture Organization of the United
Nations – Tổ chức nông lương thế giới
NĐ-CP Nghị định – Chính phủ
QĐ Quyết định
TĐC Tái định cư
TSS Tổng chất rắn lơ lửng
TT Thông tư
TTLT Thông tư liên tịch
TVPB Tư vấn phản biện
QCVN Quy chuẩn Việt Nam
UBND Ủy ban nhân dân

1
PHẦN I
MỞ ĐẦU
1.1. Đặt vấn đề
Việt Nam là một nước đang trên đà phát triển trong quá trình hội nhập
đã đạt được những thành tựu to lớn trong quá trình phát triển kinh tế - xã hội.
Trong quá trình công nghiệp hóa - hiện đại hóa và sự mở cửa hòa nhập với
các nước trên Thế giới đã làm thay đổi nhanh chóng bộ mặt của đất nước.
song song với thành tựu này, chúng ta phải đối mặt với những thách thức liên
quan tới vấn đề môi trường.
Hiện nay vấn đề môi trường đã và đang được Nhà nước, xã hội và cộng
đồng quan tâm. Ô nhiễm môi trường sinh thái do các hoạt động sản xuất và
sinh hoạt của con người gây ra đang là một vấn đề nóng bỏng, gây bức xúc
trong dư luận xã hội cả nước hiện nay. Vấn đề này ngày càng trầm trọng, đe
doạ trực tiếp sự phát triển kinh tế - xã hội bền vững, sự tồn tại, phát triển của
các thế hệ hiện tại và tương lai. Đối tượng gây ô nhiễm môi trường chủ yếu là
hoạt động sản xuất của nhà máy trong các khu công nghiệp, hoạt động làng
nghề và hoạt động sinh hoạt tại các đô thị lớn. Đặc biệt ô nhiễm môi trường
nước, môi trường không khí và môi trường đất là vấn đề bức xúc nhất hiện
nay cần được ưu tiên giải quyết hàng đầu.
Nước, không khí và đất là ba nguồn tài nguyên vô cùng quan trọng đối
với con người và sinh vật sống. Nếu không có ba nguồn tài nguyên này thì trên
Trái đất không thể tồn tại được sự sống. Trung bình mỗi ngày con người cần từ
3 đến 10 lít nước để đáp ứng cho nhu cầu ăn uống, sinh hoạt. Lượng không khí
cần thiết cho nhu cầu con người được ghi nhận như sau: Nghỉ ngơi: 10600
lít/ngày hay 26, 0 lbs/ngày; lao động nhẹ: 40400 lít/ngày hay 98,5 lb /ngày; lao
động nặng: 6200 lít/ngày hay 152,0 lbs/ngày. Như vậy, nếu hiện nay dân số
toàn cầu là 4 tỷ người thì mỗi ngày sẽ phải cần 360 tỷ lbs không khí.

2
Trong những năm qua, thủy điện được xác định là một trong những
nguồn năng lượng được ưu tiên đầu tư trong kế hoạch phát triển điện năng, là
một cấu phần quan trọng của ngành điện đảm bảo cung ứng điện cho quá
trình hội nhập kinh tế quốc tế... Bên cạnh đó, các hồ chứa của công trình thủy
điện với tổng dung tích khoảng 56 tỷ m3, chiếm 86% tổng dung tích hồ chứa
trên cả nước đã mang lại hiệu ích kinh tế tổng hợp, chống lũ, chống hạn, cung
cấp nước tưới cho nông nghiệp cũng như sinh hoạt của nhân dân, đóng góp
nguồn ngân sách to lớn cho Nhà nước và địa phương, giúp làm thay đổi bộ
mặt hạ tầng kỹ thuật, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội địa phương
Khu TĐC thủy điện Lai Châu, huyện Mường Tè, tỉnh Lai Châu đòi hỏi
phải xây dựng các hồ chứa nước, hình thành đập thủy điện, có tác động nhiều
đến sản xuất và ảnh hưởng đến đời sống của người dân khu vực. Nhiều vùng
trong khu vực lòng hồ, người dân phải di dời, thay đổi nơi cư trú và tái định
cư (TĐC) trên nhiều địa bàn mới, thiếu đất canh tác, thiếu nguồn nước để sản
xuất và sinh hoạt dẫn đến những thay đổi lớn về tập quán canh tác, nguồn sinh
kế và lối sống. Theo thống kê chưa đầy đủ thì riêng các công trình thủy điện
trong nước đã có hơn 150 ngàn người dân bị ảnh hưởng trước đây và gần 400
ngàn người bị ảnh hưởng trực tiếp hiện nay.
Nhằm góp phần cải thiện đời sống, nâng cao nhận thức cộng đồng về
bảo vệ môi trường cho người dân khu TĐC thì việc đề xuất các giải pháp cải
thiện điều kiện vệ sinh môi trường phù hợp với điều kiện kinh tế - xã hội của
người dân là điều cần thiết phục vụ cho phát triển kinh tế - xã hội và môi
trường bền vững.
Xuất phát từ vấn đề đó, được sự nhất trí của Ban giám hiệu nhà trường,
ban chủ nhiệm khoa Môi trường - Trường Đại học Nông lâm Thái Nguyên,
dưới sự hưỡng dẫn trực tiếp của thầy giáo : TS. Nguyễn Thanh Hải, em tiến
hành thực hiện đề đề tài “Đánh giá hiện trạng môi trường khu tái định cư

3
thủy điện Lai Châu, huyện Mường Tè, tỉnh Lai Châu” được đưa ra nghiên
cứu là hoàn toàn phù hợp, cấp thiết, phục vụ công tác quản lý của Nhà nước.
1.2. Mục tiêu của đề tài
- Đánh giá hiện trạng môi trường khu tái định cư thủy điện Lai Châu,
huyện Mường Tè, tỉnh Lai Châu.
- Đề xuất một số biện pháp nhằm hạn chế ô nhiễm môi trường trên địa bàn.
1.3. Ý nghĩa của đề tài
1.3.1. Ý nghĩa trong học tập và nghiên cứu khoa học
- Vận dụng và phát huy những kiến thức đã học trong thực tiễn.
- Nâng cao kiến thức, kỹ năng và rút ra kinh nghiệm phục vụ cho công
tác sau này.
1.3.2. Ý nghĩa trong thực tiễn
+ Kết quả của chuyên đề sẽ góp phần nâng cao sự quan tâm của người
dân về việc bảo vệ môi trường.
+ Làm căn cứ để cơ quan chức năng tăng cường công tác tuyên truyền
giáo dục nhận thức của người dân về vấn đề môi trường.
+ Đưa ra các giải pháp bảo vệ môi trường khu tái định cư thủy điện Lai
Châu, huyện Mường Tè, tỉnh Lai Châu nói chung.

4
PHẦN II
TỔNG QUAN TÀI LIỆU
2.1. Cơ sở lý luận
2.1.1. Khái quát chung về nước ngầm
Nước ngầm tiếp xúc trực tiếp và hoàn toàn với đất và nham thạch: nước
ngầm có thể là các màng mỏng bao phủ các phần tử nhỏ bé của đất, nham
thạch, là chất lỏng được chứa đầy trong các ống mao dẫn nhỏ bé giữa các hạt
đất, đá, nước ngầm có thể tạo ra các tia nước nhỏ trong các tầng ngấm nước,
thậm chí nó có thể tạo ra khối nước ngầm dày trong các tầng đất, nham thạch.
Nước còn đưa vào cơ thể con người nhiều nguyên tố cần thiết cho sự
sống như iốt (I), sắt (Fe), Flo(F), kẽm (Zn), đồng (Cu)…Tuy nhiên nước bẩn
cũng có thể đưa vào cơ thể nhiều loại vi khuẩn gây bệnh. Nước bẩn chứa
nhiều các chất độc hại như chì (Pb), thủy ngân (Hg), thạch tín (Asen), thuốc
trừ sâu, các hóa chất gây ung thư khác. Do đó, nước dùng cho cuộc sống phải
đủ về số lượng và đảm bảo an toàn chất lượng. Con người cần phải biết xử lý
các nguồn cung cấp nước để đảm bảo an toàn về chất lượng cho mọi nhu cầu
sinh hoạt và sản xuất công, nông nghiệp cho chính mình, đồng thời giải quyết
hậu quả của chính mình (Nguyễn Phú Duyên)[7].
* Khái niệm nước ngầm
Nước ngầm là một dạng nước dưới đất, tích trữ trong các lớp đất đá
trầm tích bở rời như cặn, sạn, cát bột kết, trong các khe nứt, hang caxtơ dưới
bề mặt Trái Đất, có thể khai thác cho các hoạt động sống của con người.
Theo độ sâu phân bố, có thể chia nước ngầm thành nước ngầm tầng
mặt và nước ngầm tầng sâu. Ðặc điểm chung của nước ngầm là khả năng di
chuyển nhanh trong các lớp đất xốp, tạo thành dòng chảy ngầm theo địa hình.
Nước ngầm tầng mặt thường không có lớp ngăn cách với địa hình bề mặt. Do
vậy, thành phần và mực nước biến đổi nhiều, phụ thuộc vào trạng thái của

5
nước mặt. Loại nước ngầm tầng mặt rất dễ bị ô nhiễm. Nước ngầm tầng sâu
thường nằm trong lớp đất đá xốp được ngăn cách bên trên và phía dưới bởi
các lớp không thấm nước (Nguyễn Thanh Hải)[7].
* Ý nghĩa của nước ngầm
Nước ngầm phục vụ cho sinh hoạt như: ăn, uống, tắm giặt, sưởi ấm….
Nước ngầm phục vụ cho nông nghiệp: tưới hoa màu, cây ăn quả, các
cây có giá trị kinh tế cao.
Con người có thể sử dụng nguồn nước ngầm để mở rộng các hoạt động
sản xuất công nghiệp.
Nước ngầm phục vụ cho sinh hoạt sẽ giảm hẳn các bệnh do nguồn nước
mặt bị ô nhiễm như: đường ruột, bệnh phụ khoa, bệnh ngoài da…
Sử dụng nước ngầm giúp con người được giải phóng sức lao động do
phải lấy nước xa nhà, tiết kiệm chi phí “đổi nước”, tiết kiệm thời gian nâng
cao hiệu quả sản xuất.
Nước ngầm có ý nghĩa vô cùng quan trọng trong đời sống tự nhiên và xã
hội con người. Nước ngầm thực chất là một loại khoáng sản lỏng, cung cấp cho
các ngành công nghiệp, cho sinh hoạt dân dụng, phục vụ cho nông nghiệp.
Nước ngầm có thể chứa một lượng muối có lợi cho sức khoẻ. Khi nước
ngầm có chứa các nguyên tố hoá học với hàm lượng thích hợp thì nó trở thành
một loại nước khoáng chữa bệnh hoặc giải khát có lợi cho sức khoẻ con người
(Hà Đình Nghiêm)[9].
* Khái niệm ô nhiễm môi trường nước ngầm
Ô nhiễm nước ngầm là sự thay đổi theo chiều xấu đi các tính chất vật
lý, hoá học, sinh học của nước trên giới hạn cho phép, với sự xuất hiện các
chất lạ ở thể lỏng, rắn làm cho nguồn nước trở nên độc hại cho hoạt động
sống bình thường của con người và sinh vật. Làm giảm độ đa dạng sinh vật

6
trong nước. Ô nhiễm nước ngầm có ảnh hưởng rất lớn đến chất lượng môi
trường sống của con người (Lương Văn Hinh)[8].
* Nguồn gốc gây ô nhiễm nước ngầm
Nguồn gốc gây ô nhiễm nước có thể là do tự nhiên hay nhân tạo.
- Các tác nhân tự nhiên
+ Do nhiễm mặn, nhiễm phèn, hàm lượng Fe, Mn và một số kim loại khác.
+ Do đặc điểm các thành tạo địa chất vùng ven biển thường chứa nhiều
sắt, mangan nên ở những điều kiện xác định mangan và sắt được ngâm chiết
đáng kể từ đất và nước ngầm.
+ Do nhiều vùng nước ngầm thường bị nhiễm vôi, gây ảnh hưởng đến
việc sử dụng nước, thậm chí ảnh hưởng đến sức khỏe.
+ Bất cứ một hiện tượng nào làm giảm chất lượng nước đều bị coi là
nguyên nhân gây ô nhiễm nước. Ô nhiễm nước do mưa, tuyết tan, lũ lụt, gió
bão… hoặc do các sản phẩm hoạt động sống của sinh vật, kể cả xác chết của
chúng. Cây cối, sinh vật chết đi, chúng bị vi sinh vật phân hủy thành chất hữu
cơ. Một phần sẽ ngấm vào lòng đất, sau đó ăn sâu vào nước ngầm, gây ô
nhiễm, hoặc theo dòng nước ngầm hòa vào dòng lớn, do các yếu tố tự nhiên
(núi lửa, xói mòn, bão, lụt,...) có thể rất nghiêm trọng (Lê Thị Hồng Vân)[15].
- Các tác nhân nhân tạo
+ Do nồng độ kim loại cao, hàm lượng NO3-
, NH4+
, PO43-
, tiêu chuẩn
cho phép, ô nhiễm bởi vi sinh vật.
+ Các hoạt động khai thác nước ngầm với cường độ lớn, mực nước
ngày càng hạ thấp, từ đó dẫn đến biến đổi chất lượng nước theo hai xu hướng:
xâm nhập mặn và bổ cập nước nhạt vào tầng chứa nước.
+ Do khai thác khoáng sản ảnh hưởng đến mực nước ngầm và khi đó
chảy tràn vào các khu khai thác có chứa hàm lượng chất rắn lơ lửng và các
kim loại ảnh hưởng gây ra ô nhiễm nguồn nước ngầm.

7
+ Do hoạt động các chất thải và đưa chất thải vào môi trường, nước bị
ô nhiễm bởi thuốc bảo vệ thực vật và phân bón hóa học. Chúng sẽ lan truyền
và tích lũy trong đất, nước và các sản phẩm nông nghiệp dưới dạng dư lượng
phân bón và thuốc bảo vệ thực vật.
+ Nước bị ô nhiễm do kim loại nặng. Nguyên nhân chủ yếu gây ô
nhiễm kim loại nặng là quá trình đổ vào môi trường nước chất thải công
nghiệp và nước thải độc hại không xử lý hoặc xử lý không đạt yêu cầu. Ô
nhiễm nước bởi kim loại nặng có tác động tiêu cực tới môi trường sống của
sinh vật và con người bởi kim loại nặng có Hg, Cd, Pb, As, Sb, Cr, Cu, Zn,
Mn, v.v... Nước mặt bị ô nhiễm sẽ lan truyền các chất ô nhiễm vào nước
ngầm, vào đất và các thành phần môi trường liên quan khác (Đỗ Thị Lan)[8].
2.1.2. Khái quát chung về nước mặt
* Khái niệm nước mặt
Nước mặt là nước trong sông, hồ hoặc nước ngọt trong vùng đất ngập
nước. Nước mặt được bổ sung một cách tự nhiên bởi giáng thủy và chúng mất
đi khi chảy vào đại dương, bốc hơi và thấm xuống đất. Nước mặt có thể được
chứa vào các bể chứa tự nhiên ( sông, ao, hồ..) hoặc nhân tạo ( các đập nước)
được đặc trưng bằng bề mặt trao đổi nước – khí quyển, hầu như bất động có
chiều sâu đáng kể và thời gian dừng lại khá lớn. Việc dự trữ nước mặt tại các
bể chứa, đập để phục vụ cho nhiều mục đích khác nhau trong đó có xử lý
nước sinh hoạt (Lương Văn Hinh)[8].
* Ý nghĩa của nước mặt
Nước cung cấp vào hoạt động sản xuất đảm bảo an ninh lương thục cho
xã hội: Nước tưới tiêu, nước làm ruộng…
Nước tạo ra năng lượng điện để cung cấp cho hoạt động nền kinh tế
thông qua việc sử dụng động lực hay năng lượng dòng chảy của các con sông
qàm quay các tuốc bin nước và máy phát điện, đây là nguồn năng lượng sạch

8
và chiếm 20% lượng điện của Thế giới, đồng thời hạn chế được giá thành
nhiên liệu vầ chi phí nhận công (Vệ sinh môi trường Việt Nam, 2006)[18].
* Nguồn gốc gây ô nhiễm nước mặt
Nguồn gốc gây ô nhiễm nước có thể là do tự nhiên hay nhân tạo.
Ô nhiễm nước có nguồn gốc tự nhiên: Là do mưa, tuyết tan, lũ lụt, gió bão…
hoặc do các sản phẩm hoạt động sống của sinh vật, kể cả xác chết của chúng.
Ô nhiễm nước có nguồn gốc nhân tạo: Từ sinh hoạt, từ các hoạt động
công nghiệp (Nguyễn Huy Dương)[5].
Các xu hướng chính thay đổi chất lượng nước khi bị ô nhiễm là:
Giảm độ pH của nước ngọt do bị ô nhiễm bởi: H2SO4, HNO3 từ khí
quyển, tăng hàm Lượng SO42-
và NO3-
trong nước (Đặng Kim Chi)[3].
Tăng hàm lượng các muối trong nước bề mặt và nước ngầm do chúng đi
vào môi trường nước cùng với chất thải, từ khí quyển và từ các chất thải rắn.
Tăng hàm lượng các chất hữu cơ, trước hết là các chất khó bị phân hủy
bằng con đường sinh học (các chất hoạt động bề mặt, thuốc trừ sâu…)
Giảm nồng độ oxi hòa tan trong nước tự nhiên do các quá trình oxy hóa
có liên quan với quá trình Eutrophication các nguồn chứa nước và khoáng các
hợp chất hữu cơ..
Tăng hàm lượng các ion trong nước trước hết là NO3-
, PO4
3-
,…
Giảm độ trong của nước: tăng khả năng nguy hiểm của ô nhiễm nước
tự nhiên do các nguyên tố đồng vị phóng xạ.
2.1.3. Khái quát chung về môi trường không khí
Không khí là một thứ vật chất tồn tại xung quanh chúng ta và tồn tại ở
thể khí. Không khí là một thành phần trong môi trường hệ sinh thái. Môi
trường sinh thái đang là vấn đề mà cả toàn nhân loại quan tâm bởi vì: môi
trường bao gồm toàn bộ các yếu tố tự nhiên và nhân tạo bao quanh con người

9
có ảnh hưởng trực tiếp hoặc gián tiếp tới sức khỏe, đời sống con người
(Lương Đức Phẩm)[11].
Vấn đề ô nhiễm môi trường không khí, đặc biệt tại các đô thị không chỉ
còn là vấn đề riêng lẻ của một Quốc gia hay một khu vực mà nó đã trở thành
vấn đề toàn cầu, thực trạng phát triển kinh tế - xã hội của các quốc gia trên thế
giới trong thời gian qua đã có những tác động lớn đến môi trường, đã làm cho
môi trường sống của con người bị thay đổi và ngày càng trở nên tồi tệ hơn
Nước ta trong những năm gần đây mặc dù vấn đề môi trường đã được quan
tâm chú trọng nhưng môi trường không khí là một vấn đề khó quản lý nhất
trong lĩnh vực môi trường (Dư Ngọc Thành)[8].
* Môi trường không khí: Môi trường không khí là lớp không khí bao
quanh trái đất.
* Ô nhiễm môi trường không khí: Ô nhiễm không khí là sự có mặt
một chất lạ hoặc một sự biến đổi quan trọng trong thành phần không khí,
làm cho không khí không sạch hoặc gây ra sự toả mùi, có mùi khó chịu, giảm
tầm nhìn xa (do bụi) (Lưu Đức Hải)[6].
* Tác hại của ô nhiễm không khí
Chất ô nhiễm sau khi thải vào môi trường sẽ bị phát tán trong không
khí trở thành nguồn gây hại cho môi trường và sức khỏe con người. Bên cạnh
đó chúng còn ảnh hưởng đến sự sinh trưởng, phát triển của động thực vật, làm
hư hỏng vật liệu và mĩ quan của các công trình kiến trúc.
- Tác hại đối với con người và động vật
Sức khỏe và tuổi thọ của con người phụ thuộc rất nhiều vào độ trong
sạch của môi trường không khí xung quanh. Lượng không khí mà cơ thể cần
cho sự hô hấp hàng ngày khoảng 10m3, nếu trong không khí có lẫn nhiều chất
độc hại thì qua hệ thống hô hấp những chất độc hại sẽ xâm nhập sâu vào cơ
thể gây ra một số bệnh nhự lao, suyễn, ho, ung thư phổi, dị ứng.v.v. Mặt khác

10
chúng có thể gây ra các bệnh về da, mắt, nguy hiểm nhất là gây ung thư, tác
động đến hệ thần kinh. Động vật cũng bị tác động bởi ô nhiễm không khí
nhưng bằng cách gián tiếp như ăn lá cây bị nhiễm độc hoặc trực tiếp qua
đường hô hấp (Hồ Sĩ Giao)[14].
- Tác hại đối với môi trường
Các chất ô nhiễm không khí có thể di chuyển theo gió, mây từ vùng này
đến vùng khác do đó phạm vi gây hại rất rộng. Ngoài việc gây ra hiện tượng ô
nhiễm cục bộ ở từng địa phương thì ô nhiễm không khí còn gây nên một số
hiện tượng ô nhiễm môi trường có tính toàn cầu như hiệu ứng nhà kính, lỗ
thủng tầng ozon…
Tác hại của ô nhiễm không khí đối với môi trường rất to lớn, vì vậy xác
định vùng ô nhiễm từ đó khoanh vùng ảnh hưởng để có những biện pháp
giảm thiểu ô nhiễm, ngăn chặn tác hại đối với môi trường là điều cần thiết
(Đặng Xuân Thường)[13].
2.1.4. Khái quát chung về môi trường đất
Đất là tài nguyên vô giá mà trên đó con người, các động vật, các vi sinh
vật và thảm thực vật tồn tại, phát sinh và phát triển. Nước ta là nước ở vào
vùng khí hậu nhiệt đới gió mùa, mưa nhiều, nắng lắm quanh năm xanh tốt từ
Bắc đến Nam. Vì vậy đất đai và sinh vật nước ta rất phong phú đa dạng. Điều
kiện đó cho phép chúng ta trồng được nhiều vụ trong năm và nhiều loại cây
trong vụ. Tuy nhiên đất đai nước ta dễ xói mòn, mùn dễ biến thành khoáng,
chất dinh dưỡng trong đất dễ hòa tan, dễ biến hóa và bị rửa trôi nhanh nên đất
chóng thoái hóa.
* Khái niệm môi trường đất
Môi trường đất là nơi trú ngụ của con người và hầu hết các sinh vật
cạn, là nền móng cho các công trình xây dựng dân dụng, công nghiệp và văn
hóa của con người. Đất là một nguồn tài nguyên quý giá, con người sử dụng

11
tài nguyên đất vào hoạt động sản xuất nông nghiệp để đảm bảo nguồn cung
cấp lương thực thực phẩm cho con người. Nhưng với nhịp độ gia tăng dân số
và tốc độ phát triển công nghiệp và hoạt động đô thị hóa như hiện nay thì diện
đất canh tác ngày càng bị thu hẹp, chất lượng đất ngày bị suy thoái, diện tích
đất bình quân đầu người (Lê Thạc Cán)[1].
* Ý nghĩa môi trường đất
- Trực tiếp: Là nơi sinh sống của con người và sinh vật ở cạn, là nền
móng, địa bàn cho hoạt động sống, là nơi thiết đặt các hệ thống nông - lâm
nghiệp để sản xuất ra lương thực thực phẩm nuôi sống con người và muôn loài.
- Gián tiếp: Là nơi tạo ra môi trường sống cho con người và mọi sinh
vật trên Trái đất, đồng thời thông qua cơ chế điều hòa của đất, nước, rừng, khí
quyển tạo ra các điều kiện môi trường khác nhau.
* Khái niệm nhiễm môi trường đất
Ô nhiễm môi trường đất là tất cả các hiện tượng làm nhiễm bẩn môi
trường đất bởi các chất ô nhiễm. Ô nhiễm môi trường đất là hậu quả các hoạt
động của con người làm thay đổi các nhân tố sinh thái vượt qua những giới
hạn sinh thái của các quần xã sống trong đất.
* Nguồn gốc gây ô nhiễm đất
Nguồn gốc có thể là do tự nhiên hay nhân tạo.
- Nguồn gốc tự nhiên:
Trong các khoáng vật hình thành nên đất thường chứa 1 hàm lượng
nhất định kim loại nặng, trong điều kiện bình thường chúng là những nguyên
tố trung lượng và vi lượng không thể thiếu cho cây trồng và sinh vật trong
đất, tuy nhiên trong 1 số điều kiện đặc biệt chúng vượt 1 giới hạn nhất định và
trỏe thành đất ô nhiễm.
- Nguồn gốc nhân tạo:
+ Ô nhiễm do hoạt động nông nghiệp

12
+ Phân bón hóa học
+ Phân hữu cơ
+ Thuốc trừ sâu
2.1.5. Một số khái niệm, thuật ngữ liên quan đến môi trường
* Khái niệm môi trường
Theo khoản 1 điều 3 Luật Bảo Vệ Môi Trường Việt Nam năm 2014
môi trường được định nghĩa như sau: “Môi trường là hệ thống các yếu tố vật
chất tự nhiên và nhân tạo có tác động đối với sự tồn tại và phát triển của con
người và sinh vật” (Luật Bảo vệ môi trường 2014)[16].
* Chức năng của môi trường
- Môi trường là không gian sinh sống của con người và các loài sinh vật.
- Môi trường là nơi cung cấp tài nguyên cho cuộc sống và hoạt động
sản xuất của con người.
- Môi trường là nơi chứa đựng các chất phế thải do con người trong
cuộc sống và hoạt động sản xuất của mình.
- Môi trường là nơi giảm nhẹ tác động có hại của thiên nhiên tới con
người và sinh vật trên Trái Đất.
- Môi trường là nơi lưu trữ và cung cấp thông tin cho con người.
* Tiêu chuẩn môi trường
Theo khoản 6 điều 3 Luật bảo vệ môi trường Việt Nam năm 2014:
“Tiêu chuẩn môi trường là mức giới hạn của các thông số về chất lượng môi
trường xung quanh, hàm lượng của chất gây ô nhiễm trong chất thải, các yêu
cầu kỹ thuật và quản lý được các cơ quan nhà nước và các tổ chức công bố
dưới dạng văn bản tự nguyện áp dụng để bảo vệ môi trường” (Luật Bảo vệ
môi trường 2014)[16].

13
* Quy chuẩn kỹ thuật môi trường
Theo khoản 5 điều 3 Luật Bảo vệ môi trường Việt Nam năm 2014:
“Quy chuẩn kỹ thuật môi trường là mức giới hạn của các thông số về chất
lượng môi trường xung quanh, hàm lượng của các chất ô nhiễm có trong chất
thải, các yêu cầu kỹ thuật và quản lý được cơ quan Nhà nước có thẩm quyền
ban hành dưới dạng văn bản bắt buộc để bảo vệ môi trường”
2.2. Cơ sở pháp lý
- Bộ tiêu chuẩn TCVN 6663 (ISO 6667) Chất lượng nước - Lấy mẫu
gồm các tiêu chuẩn sau:
Phần 3: Hướng dẫn bảo quản và lưu giữ mẫu nước.
Phần 7: Hướng dẫn lấy mẫu nước và hơi trong các nhà máy hơi nước.
Phần 11: Hướng dẫn lấy mẫu nước ngầm.
- Luật Bảo vệ môi trường năm 2014 được Quốc hội nước Cộng hoà xã
hội chủ nghĩa Việt Nam khoá XIII, kỳ họp thứ 7 thông qua ngày 23/06/2014
và có hiệu lực thi hành từ ngày 01/01/2015.
- Luật Tài nguyên nước số 17/2012/QH13 đã được Quốc hội nước
CHXHCNVN khóa XIII, kỳ họp thứ 3 thông qua ngày 21/6/2012.
- Nghị định số 19/2015/NĐ-CP ngày 14/2/2015 của Chính phủ quy
định một số điều Luật bảo vệ môi trường.
- Nghị định số 201/2013/NĐ-CP ngày 27/11/2013 của chính phủ quy
định một số điều của Luật tài nguyên nước.
- Quyết định số 09/2005/QĐ - BYT ngày 11/03/2005 của Bộ trưởng Y
tế về việc ban hành tiêu chuẩn ngành: Tiêu chuẩn vệ sinh nước sạch.
- Quyết định số 3733/2002/QĐ-BYT về việc ban hành 21 tiêu chuẩn vệ
sinh lao động, 05 nguyên tắc và 07 thông số vệ sinh lao động.
- QCVN 09:2015/BTNMT Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về chất lượng
nước ngầm.

14
- QCVN 08:2015/BYT - Quy chuẩn kỹ thuật Quốc gia về chất lượng
nước mặt.
- QCVN 02:2009/BYT - Quy chuẩn kỹ thuật Quốc gia về chất lượng
nước sinh hoạt.
- QCVN 05:2013/BTNMT – Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về môi
trường không khí xung quanh.
- QCVN 03-MT:2015/BTNMT-Quy chuẩn kỹ thuật Quốc gia về giới
hạn cho phép của một số kim loại nặng trong đất.
2.3. Hiện trạng ô nhiễm môi trường trên Thế Giới và Việt Nam
2.3.1. Hiện trạng ô nhiễm môi trường trên Thế giới
Ô nhiễm môi trường không chỉ là vấn đề nan giải của Việt Nam mà còn
là vấn đề chung của thế giới. Hằng năm trên thế giới phải chịu nhiều thiệt hại
về người và tài chính do ô nhiễm môi trường gây nên. Nguyên nhân chủ yếu
là do nhận thức của người dân về môi trường chưa cao cùng với sự gia tăng
dân số, quá trình đô thị hóa, phát triển kinh tế xã hội.... Nguyên nhân gây ô
nhiễm môi trường ở thành thị chủ yếu là do lượng chất thải phát sinh 9 lớn
nên không xử lý kịp hoặc chưa có biện pháp xử lý.
Theo Lê Thạc Cán (1995)[1], Trong những năm đầu thập kỷ 90 của thế
kỷ XX, tình hình môi trường trên thế giới hiểu theo nghĩa rộng là bao gồm
các nhân tố về chất lượng môi trường và tài nguyên thiên nhiên có những đặc
điểm sau:
Tăng trưởng dân số nhanh Dân số trên Thế giới đã lên tới 6,7 tỉ người,
trên thế giới bình quân mỗi giây có 3 trẻ em ra đời, mỗi ngày nhân loại sản
sinh ra 30 vạn trẻ em. Với tốc độ sinh đẻ này thì đến năm 2120 dân số Thế
giới sẽ vượt quá 15 tỉ người, lúc đó mọi nơi trên thế giới đều lâm vào cảnh đất
chật người đông. Dân số càng cao, sức ép về lương thực, thực phẩm, năng

15
lượng, môi trường tài nguyên cũng ngày càng lớn. Theo dự báo đến năm 2050
thì dân số Thế giới sẽ tăng lên 9,1 tỷ người (Lê Thạc Cán)[1].
Tăng trưởng kinh tế và phân phối thu nhập không đều có thể nói rằng
trong thập kỷ cuối cùng của thế kỷ XX, tất cả các quốc gia từ các quốc gia
đang bị nội chiến tàn phá đều có những cố gắng vượt bậc để phát triển kinh tế
và đạt được những thành tựu to lớn. Tuy nhiên, sự không đồng đều về kinh tế,
thu nhập và mức sống vật chất giữa các Quốc gia ngày càng tăng. Đầu thập kỷ
90, Hoa Kì vẫn là nước có tống sản phẩm xã hội cao nhất thế giới bằng 6,5 tỷ
USD, tiếp đó là Nhật Bản với tổng sản phẩm xã hội là 3,3 tỷ USD. Trong khu
vực Châu Á - Thái Bình Dương, có vùng tăng trưởng kinh tế cao với tốc độ
tăng trưởng tổng sản phẩm xã hội trên 6% trong những năm đầu thập kỷ 90,
phần Đông Nam Á và Đông Bắc Á có tốc độ tăng trưởng lớn hơn 7% trong
lúc phần Nam Á chỉ tăng trưởng nhỏ hơn 4%. Tốc độ tăng trưởng kinh tế cao
kéo theo nhu cầu lớn về tài nguyên thiên nhiên, nhân lưc, cơ sở hạ tầng thúc
đẩy quá trình đô thị hóa. Nếu không quản lý tốt thì đây là nguyên nhân quan
trọng dẫn đến suy thoái môi trường. 10 Sự phân bố thu nhập trong khu vực
phân bố không đều 25% dân số sống dưới mức nghèo khổ, không vốn, không
phương tiện và thiết bị chỉ còn cách kiếm sống độc nhất là khai thác cùng kiệt
tài nguyên thiên nhiên còn ở trong tầm lao động của họ.
Đô thị hóa mạnh mẽ Quá trình đô thị hóa đang diễn ra một cách nhanh
chóng trên toàn Thế giới, với tốc độ 3% hằng năm cho toàn thế giới và 3 - 5%
cho khu vực Châu Á - Thái Bình Dương. Dự báo đến năm 2020, tại các nước
đang phát triển trong khu vực 50% dân số sống ở các đô thị và tại các nước
phát triển là 75%.
Mất cân đối đô thị trên Thế giới hiện nay tăng nhanh với tốc độ 1% tại
khu vực Châu Á - Thái Bình Dương tốc độ này là 1 - 2,5% . Với xu thế này
sự phân bố dân cư đô thị và khu tái định cư ngày càng mất cân bằng. Một mặt

16
lực lượng lao động trẻ sẽ bị thu hút vào đô thị gây thêm những căng thẳng về
môi trường, mặt khác, tại nông thôn do thiếu lực lượng lao động trẻ, khỏe,
công tác phục hồi suy thoái vì vậy sẽ gặp nhiều khó khăn. Viện tài nguyên
Thế giới ước lượng rằng, trên Thế giới hàng năm có 70.000 km2 đất nông
nghiệp phải bỏ hoang do không có màu mỡ, khoản 20.000 km2 năng suất
giảm sút rõ rệt. Hàng triệu người nông dân không có đất canh tác, hoặc do lao
động nông nghiệp cực nhọc không thể nuôi sống họ nên họ đã phải bỏ hàng
xóm để đi tìm việc tại các đô thị.
(Lê Thạc Cán và cs, 1995)[1]. Sản xuất lương thực tăng chậm và bước
vào thời kỳ suy giảm Báo cáo mới nhất của Tổ chức Nông lương thực thế giới
(FAO) về triển vọng mùa vụ và tình hình lương thực cho thấy, sản lượng
lương thực toàn cầu năm 2009 dự kiến sẽ giảm so với năm 2008. Nguyên
nhân do thời tiết bất lợi làm sản lượng lương thực giảm tại hầu hết các nước
sản xuất lương thực lớn 11 trên Thế giới. Tại các nước thu nhập thấp và thiếu
hụt về lương thực, dự đoán sản lượng lương thực năm 2009 sẽ thấp hơn năm
2008. Mặt khác, theo FAO giá cả lương thực, thực phẩm tại một số nước phát
triển vẫn ở mức khá cao, làm khả năng tiếp cận lương thực thực phẩm của
nhóm dân số thu nhập thấp. Khủng hoảng lương thực hiện vẫn đang tiếp diễn
ở 32 nước trên Thế giới. Gia tăng sử dụng phân bón và thuốc trừ sâu nhìn
chung trên toàn Thế giới, lượng phân bón hóa học và thuốc trừ sâu, diệt cỏ sử
dụng vào nông nghiệp đang tiếp tục tăng thêm, tại một số nơi tăng thêm theo
cấp số nhân. Trong những năm gần đây, các tổ chức quốc tế như tổ chức
Nông Lương (FAO), tổ chức Y Tế Thế giới (WHO), chương trình phát triển
của Liên Hợp Quốc và nhiều tổ chức môi trường đã cố gắng hạn chế việc sử
dụng các chất hóa học nhân tạo vào nông nghiệp và đã thu được những kết
quả bước đầu. Tại khu vực Châu Á - Thái Bình Dương là nơi đã và đang có
sự gia tăng mạnh mẽ về sử dụng thuốc trừ sâu. Trong những thập kỷ 80,

17
lượng thuốc trừ sâu được sử dụng tại các nước Indonesia, Pakistan, Philippin,
Srilanka, đã gia tăng hơn 10% hằng năm. Lượng phân bón hóa học được sử
dụng tại đây dự kiến sẽ giảm với tốc độ khoảng 4,3% hằng năm. Suy giảm tài
nguyên đất Hậu quả môi trường gắn liền trực tiếp với gia tăng dân số và suy
giảm tài nguyên đất. Theo số liệu của Viện Tài nguyên Thế giới, vào năm
1993 quỹ đất cho toàn nhân loại là 13.041,7 triệu ha, trong đó trồng trọt chiếm
khoảng 20,6%, đồng cỏ 69,6%. Diện tích đất bình quân đầu người trên toàn
Thế giới là 2,432 ha, ở Châu Á là 0,81 ha, ở Châu Âu là 0,91 ha. Phần lớn đất
trồng trọt tăng thêm chủ yếu lấy từ đất rừng, gây nên những hậu quả xấu về
môi trường. Gia tăng sa mạc hóa 12 Do con người khai hoang đất quá mức
khiến ngày càng nhiều khu vực đối mặt với nguy cơ sa mạc hóa, đặc biệt là
thời gian gần đây, với nhưng biến đổi bất thường của khí hậu, nhiều khu vực
gặp hạn hán triền miên khiến cho tình hình càng thêm trầm trọng. Theo như
bản báo cáo về khí hậu toàn cầu, gần đây hạn hán đã gây ảnh hưởng đến ít
nhất 41% diện tích đất, khiến những vùng đất nhanh chóng bị sa mạc hóa. Từ
năm 1990 đến nay, những biến đổi xấu của khí hậu đã gây ảnh hưởng đến
diện tích mặt đất từ 15% đến 25%. Nếu như các nước trên Thế giới không tìm
ra được những phương án tích cực, đến năm 2025 70% diện tích bề mặt của
trái đất của chúng ta sẽ xuất hiện hiện tượng khô cằn. Mất rừng do nhu cầu
dành đất đai cho sản xuất nhiên liệu sinh học ngày một tăng, đặc biệt ở các
nước nhiệt đới, nên trong những năm gần đây nhiều khu rừng bị tàn phá khiến
diện tích rừng trên Thế giới đã thu hẹp đáng kể. Việc này đã gây tổn hại rất
lớn cho môi trường và khí hậu toàn cầu.
2.3.2. Hiện trạng ô nhiễm môi trường ở Việt Nam
Ô nhiễm không khí mặc dù Đất nước chúng ta nền công nghiệp chưa
phát triển nhưng ô nhiễm không khí đã xảy ra đặc biệt ở các nhà máy hóa
chất, dân cư sống ở các vùng nói trên thường mắc các bệnh hô hấp, da và mắt.

18
Lượng bụi và các khí CO, CO2, SO2, và NOX thải ra trong quá trình sản xuất
khá cao ảnh hưởng đến hoa màu, sản lượng cây trồng của nhiều vùng lân cận.
Ô nhiễm môi trường đất Ô nhiễm môi trường đất chủ yếu tập chung ở
các làng nghề tái chế kim loại. Kết quả nghiên cứu của đề tài KC.08.06 cho
thấy, một số mẫu đất ở làng nghề tái chế chì thuộc xã Chỉ Đạo, huyện Văn
Lâm, Hưng Yên cho thấy, hàm lượng Cu2+
đạt 43,68 - 69,68 ppm, hàm lượng
pb2+
từ 147,06 - 661,2 ppm. 13 Hàm lượng các kim loại nặng trong nước
cũng rất cao, vượt nhiều lần so với tiêu chuẩn cho phép. Bên cạnh đó có
khoảng 3.600 chợ nông thôn, trung bình mỗi người mỗi ngày thải ra 0,4 - 0,5
kg chất thải. Việc thu gom rác còn rất thô sơ bằng các xe cải tiến nên mới thu
gom được khoảng 30% chuyên chở về những nơi tập chung rác. Chủ yếu là
tập chung để phân hủy tự nhiên và gây nên những gánh nặng cho công tác bảo
vệ môi trường. Thời gian gần đây,các khu tái định cư Việt Nam còn chịu anh
hưởng nặng nề từ nguồn rác, nước và khí thải xả ra từ khu công nghiệp trên cả
nước. Chính nguồn rác, nước và khí thải này cũng đang phá hủy nghiêm trọng
sự trong lành của môi trường các huyện Việt Nam.
Ô nhiễm nước Hiện nay ở Việt Nam, mặc dù các cấp, các ngành đã có
nhiều cố gắng trong việc thực hiện chính sách, pháp luật để bảo vệ môi trường
nhưng tình trạng ô nhiễm nước vẫn là một trong những vấn đề đáng lo ngại
nhất của các cấp các ngành. Tốc độ công nghiệp hóa và đô thị hóa khá nhanh
và sự gia tăng dân số gây áp lực ngày càng nặng nề đối với tài nguyên nước
trong vùng lãnh thổ. Môi trường nước ở nhiều đô thị, khu công nghiệp và làng
nghề ngày càng bị ô nhiễm bởi nước thải, khí thải và chất thải rắn. Ở các
thành phố lớn hàng trăm cơ sở sản xuất công nghiệp đang gây ô nhiễm môi
trường nước do không có công trình và thiết bị xử lý chất thải. Ô nhiễm nước
do sản xuất công nghiệp là rất nặng Mức độ ô nhiễm nước ở các khu công
nghiệp, khu chế xuất, cụm công nghiệp tập chung là rất lớn. Hơn 1/3 dân số

19
Việt Nam đang nhiễm các bệnh có liên quan đến việc sử dụng nguồn nước
không an toàn và các điều kiện vệ sinh không đảm bảo. Không được tiếp cận
đầy đủ nước và vệ sinh còn gây ra những vấn đề nghiêm trọng cho sức khỏe
tre em (44% trẻ em mắc bệnh giun sán và 27% trẻ em dưới 5 tuổi mắc bệnh
suy dinh dưỡng). Với sự tăng phát triển của các ngành công nghiệp tại địa
phương các nguồn nước sẽ bị ô nhiễm nếu không tuân thủ nghiêm ngặt pháp
luật về bảo vệ môi trường (Chính phủ Việt Nam, 2014). Về tình trạng ô nhiễm
nước ở khu vực sản xuất nông nghiệp, theo báo cáo của Bộ Nông nghiệp và
Phát Triển Nông thôn, số vi khuẩn Feca coliform trung bình biến đổi từ 1.500
- 3.500MNp/100ml ở các vùng ven sông Tiền và sông Hậu, tăng lên tới 3.800
- 12.500MNp/100ml ở các kênh tưới tiêu.
Theo thống kê của Bộ Thủy sản, tổng diện tích mặt nước sử dụng cho
nuôi trồng thủy sản đến năm 2001 của cả nước 751.999 ha. Do nuôi trồng
thủy sản ồ ạt, thiếu quy hoạch, không tuân theo quy trình kỹ thuật nên đã gây
nhiều tác động tiêu cực tới môi trường nước. Cùng với việc sử dụng nhiều và
không đúng cách các loại hóa chất trong nuôi trồng thủy sản thì các thức ăn
dư lắng xuống đáy ao, hồ, lòng sông làm cho môi trường nước bị ô nhiễm các
chất hữu cơ, làm phát triển một số loài sinh vật gây bệnh và xuất hiện một số
tảo độc, thậm chí đã có dấu hiệu xuất hiện thủy triều đỏ ở một số vùng ven
biển Việt Nam.
Vấn đề nước sạch và vệ sinh môi khu tái định cư Vấn đề phải kể đến
về hiện tượng môi trường sống của người dân ở các vùng tái định cư Việt
Nam đang bị tàn phá nghiêm trọng là vấn đề nước sạch (Hội Nước Sạch,
2006)[17].

20
2.4. Các chỉ tiêu đánh giá
2.4.1. Chỉ tiêu đánh giá môi trường nước
* pH: Giá trị pH là một trong những yếu tố quan trọng nhất để xác định
nước về mặt hóa học. pH là chỉ tiêu quan trọng đối với mỗi giai đoạn trong môi
trường môi trường, là một chỉ tiêu cần phải kiểm tra đối với chất lượng nước. pH
là yếu tố môi trường ảnh hưởng tới tốc độ phát triển và giới hạn sự sinh trưởng
của sinh vật trong môi trường nước, sự thay đổi giá trị pH có thể dẫn tới sự thay
đổi về thành phần các chất trong nước do quá trình hòa tan hoặc kết tủa, thúc
đẩy hay ngăn chặn phản ứng hóa học, sinh học xảy ra trong nước. Và được định
nghĩa bằng biểu thức: pH = -lg [H+] ( Đặng Kim Chi, 2001)[4].
Khi pH =7 nước có tính trung tính
Khi pH <7 nước có tính axit
Khi pH >7 nước có tính kiềm
* Sắt (Fe): Là kim loại phong phú tạo nên vỏ Trái Đất. Sắt hiện diện ở
hầu hết các nguồn nước thiên nhiên:
Khi trong nước có chứa các ion sắt sẽ gây đục và màu trong nước do:
Fe2+
thành Fe3+
(màu nâu đỏ).
Đồng thời ảnh hưởng đến độ cứng, duy trì sự phát triển của một số vi
khuẩn gây thoái rửa trong hệ thống phân phối nước. Hàm lượng sắt có thể
xuất hiện trong nước là do nó hòa tan trong nước ngầm (dưới dạng Fe2+
), hay
có trong nước thải công nghiệp.
Fe thường có trong nước ngầm dưới dạng muối tan hoặc phức chất do
hòa tan từ các lớp khoáng trong đá hoặc do ô nhiễm bề mặt nước bởi nước
thải. (Đặng Kim Chi,1998)[3].
* CaCO3: là đại lượng biểu thị hàm lượng các các ion hóa trị 2 mà chủ
yếu là ion Ca2+
và Mg2+
. Độ cứng làm tiêu hao nhiều xà phòng khi giặt giũ,
đóng rắn trong các thành ống dẫn của nồi hơi làm giảm khả năng trao đổi

21
nhiệt của thiết bị, làm tăng tính ăn mòn do tăng nồng độ ion H+
. Độ cứng bao
gồm 3 loại:
- Độ cứng toàn phần biểu thị tổng hàm lượng ion Ca2+
và Mg2+
có trong nước.
- Độ cứng tạm thời là hàm lượng các muối của ion HCO3-
, CO3
2-
, với
Ca2+
và Mg2+
.
- Độ cứng vĩnh cữu là hàm lượng các muối của ion Cl-
, SO4
2-
, HSO4-
với Ca2+
và Mg2+
.
* NH4+
: Là chất gây nhiễm độc cho nước. Sự hiện diện của amoni
trong nước mặt hoặc nước ngầm bắt nguồn từ hoạt động phân hủy hữu cơ do
các vi sinh vật trong điều kiện yếm khí. Đây cũng là một chất thường dùng
trong khâu khử trùng nước cấp, chúng được sử dụng dưới dạng các hóa chất
diệt khuẩn chloramines nhằm tạo lượng clo dư có tác dụng kéo dài thời gian
diệt khuẩn khi nước được lưu chuyển trong các đường ống dẫn.
* Cl-
: Là ion chính trong nước thiên nhiên biểu thị độ mặn. Trong nước
ngọt và nước ngầm hàm lượng Cl-
thường dao động từ 20 - 800 mg/L. Cl-
rất
có ích cho cơ thể, nhưng ở hàm lượng cao lại có thể gây suy thận, góp phần
tăng nguy cơ cao huyết áp…
* F-
: Đối với nước ngầm, khi chảy qua các tầng đá vôi, dolomit, đất sét,
hàm lượng flo trong nước có thể cao đến 8 – 9 mg/l. Kết quả nghiên cứu cho
thấy khi hàm lượng flo đạt 2 mg/l đã làm đen răng. Nếu sử dụng thường
xuyên nguồn nước có hàm lượng flo cao hơn 4 mg/l có thể làm mục xương.
Flo không có biểu hiện gây ung thư.
* As: Khi sử dụng nước nhiễm asen để ăn uống, con người có thể bị
mắc bệnh ung thư, trong đó thường gặp là ung thư da. Ngoài ra, asen còn đầu
độc hệ tuần hoàn khi uống phải nguồn nước có hàm lượng asen 0,1mg/l. Vì
vậy, cần phải xử lý nước nhiễm asen trước khi dùng cho sinh hoạt và ăn uống.

22
* E.Coli và Colifom: Được xem là một chỉ tiêu đánh giá sự nhiễm bẩn
của nguồn nước và đánh giá hiệu quả của việc khử trùng. Khi dùng nước có
nhiễm khuẩn E.coli, nó gây cho người một số bệnh như: tả, lỵ, thương hàn,
tiêu chảy…, nặng có thể gây tử vong. Những hạt chất lơ lững, gây ra độ đục
trong nước thường có bề mặt hấp phụ các kim loại độc, các vi sinh vật gây
bệnh. Chính những hạt này cản trở quá trình diệt trùng của chất diệt trùng khi
cần sử lý nước ăn.
2.4.2. Chỉ tiêu đánh giá môi trường không khí
* Nhiệt độ: Ô nhiễm nhiệt là hoạt động làm thay đổi nhiệt độ của
nguồn nước và khí tự nhiên, từ đó làm thay đổi thành phần nước như nồng độ
oxy, cấu trúc các chất hữu cơ khiến cho hệ sinh thái bị thay đổi
* Đioxit sunfua (SO2): Là chất gây ô nhiễm không khí có nồng độ cao
trong khí quyển, tập trung chủ yếu ở tầng đối lưu. SO2 sinh ra do núi lửa phun
và do oxy hóa lưu huỳnh khi đốt cháy các nhiên liệu như than, dầu, sản phẩm
của dầu, quặng sunfua.... SO2 chất gây kích thích đường hô hấp mạnh.
* Nitơ dioxit (NO2): Là chất khí màu nâu đỏ và có vị hăng phát thải
khoảng 0,5 - 4ppb. 0,2 ppm thì không khí bị ô nhiễm, được tạo ra bởi sự oxy
hóa nitơ ở nhiệt độ cao. NO2 có thể tác động xấu đến phổi, tim, gan.
* Cacbon monoxit (CO): CO được hình thành do việc đốt cháy không
hết nhiên liệu hóa thạch như than, dầu và một số chất hữu cơ khác. Khí thải từ
động cơ xe máy là nguồn gây ô nhiễm CO chủ yếu ở các thành phố. Hàng
năm toàn cầu sinh ra khoảng 600 triệu tấn CO. CO có khả năng gây những
ảnh hưởng cấp tính đến sức khỏe. Khi con người ở trong không khí có nồng
độ CO khoảng 250ppm sẽ tử vong. CO không độc với thực vật vì cây xanh có
thể chuyển hóa CO thành CO2 và sử dụng nó trong quá trình quang hợp. Vì
vậy, thảm thực vật được xem là tác nhân tự nhiên có tác dụng làm giảm ô
nhiễm CO (Lê Hồng Vân)[15].

23
2.4.3. Chỉ tiêu đánh giá môi trường đất
* Asen: Viết là a-sen, arsen, là một nguyên tố hóa học có ký
hiệu As và số nguyên tử 33. Khối lượng nguyên tử của nó bằng 74,92.
Asen (As) được phân bố tự nhiên trong nhiều khoáng vật, đá, đất, trầm
tích, nước, khí quyển và sinh vật. As có mặt trong hơn 200 khoáng vật khác
nhau bao gồm các khoáng vật của As, khoáng vật sunfua và oxit…
Hàm lượng As trung bình trong vỏ Trái Đất, đá granit, bazan, đá phiến,
cát kết và đá vôi tương ứng là 1,5; 1,3; 1,7; 10; 1 và 1 mg/kg. Hàm lượng nền
của As trong đất thường dao động trong khoảng 5-10 mg/kg.
Hàm lượng As xuất hiện trong cây thường nhỏ hơn 1 mg/kg. Ngưỡng
hàm lượng As trung bình và ngưỡng gây độc trong thân cây lần lượt là 1-1,7
và 5-20 mg/kg.
* Cadimi: Là nguyên tố hóa học trong bảng tuần hoàn các nguyên
tố có ký hiệu Cd và số nguyên tử bằng 48. Là một kim loại chuyển tiếp tương
đối hiếm, mềm, màu trắng ánh xanh và có độc tính, cadimi tồn tại trong các
quặng kẽm và được sử dụng chủ yếu trong các loại pin.
Tổng số vi khuẩn và nấm trong đất bắt đầu giảm đáng kể khi nồng độ Cd
trong đất lớn hơn 2,9 mg Cd/kg; ở nồng độ 5ppm, Cd quá trình khoáng hóa giảm
17- 39%. Khi nồng độ lên đến 1000ppm quá trình nitrat hoá giảm 60%.
* Chì: Chì (Pb) là một KLN độc hại có sẵn trong tự nhiên, được công
nhận là một mối nguy hiểm cho môi trường và con người. Chì nguyên chất
hoà tan kém, nó thường có hóa trị II và đôi khi là IV.
Hàm lượng chì trong đất liên quan đến thành phần 1 khoáng chất cũng
như nguồn gốc của đá mẹ. Hàm lượng tự nhiên của chì trong đất có cát
thường không vượt quá 16 mg/kg và trong đất khoảng 13 đến 60mg/kg.
* Đồng: Ký hiệu Cu và số nguyên tử bằng 29. Đồng là kim loại dẻo có
độ dẫn điện và dẫn nhiệt cao. Đồng nguyên chất mềm và dễ uốn; bề mặt đồng
tươi có màu cam đỏ. Nó được sử dụng làm chất dẫn nhiệt và điện, vật liệu xây
dựng và thành phần của các hợp kim của nhiều kim loại khác nhau.

24
PHẦN III
ĐỐI TƯỢNG, NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
3.1. Đối tượng, địa điểm và thời gian nghiên cứu
3.1.1. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
- Đối tượng nghiên cứu: Môi trường khu TĐC thủy điện Lai Châu,
- Phạm vi nghiên cứu: Hiện trạng môi trường khu tái định cư thủy điện
Lai Châu, huyện Mường Tè, tỉnh Lai Châu Gồm: Hiện trạng môi trường nước
ngầm, nước mặt, môi trường không khí, môi trường đất.
3.1.2. Địa điểm và thời gian nghiên cứu
- Địa điểm thực tập: tại Viện Kĩ thuật và Công nghệ môi trường
- Thời gian nghiên cứu: 06/2018 - 11/2018
3.2. Nội dung nghiên cứu
+ Giới thiệu chung về khu TĐC thủy điện Lai Châu, huyện Mường Tè,
tỉnh Lai Châu
+ Đánh giá hiện trạng môi trường khu tái định cư thủy điện Lai Châu,
+ Đề xuất một số biện pháp nhằm hạn chế ô nhiễm môi trường trên địa bàn.
3.3. Phương pháp nghiên cứu
3.3.1. Phương pháp thu thập số liệu thứ cấp
Thu thập và xử lý các số liệu về điều kiện tự nhiên, kinh tế xã hội, môi
trường tại khu vực nghiên cứu.
Thu thập tài liệu về công tác quản lý chất lượng môi trường tại khu TĐC.
Thu thập tài liệu về công tác quản lý chất lượng môi trường, tài liệu về
các văn bản pháp quy về bảo vệ môi trường, các tiêu chuẩn Việt Nam… Và
các tài liệu có liên quan đến đề tài.

25
3.3.2. Phương pháp lấy mâu
Để đánh giá hiện trạng chất lượng môi trường tại khu TĐC thủy điện
Lai Châu, huyện Mường Tè, tỉnh Lai Châu đề tài đã tiến hành thực hiện lấy
mẫu đại diện môi trường nước mặt, nước ngầm, không khí và mẫu đất, cụ thể
như sau:
* Số lượng mẫu:
- Nước ngầm: 02 mẫu
- Nước mặt: 02 mẫu
- Không khí: 02 mẫu
- Đất trong khu TĐC: 02 mẫu
* Các quy chuẩn Việt Nam dùng để đánh giá:
- QCVN 09-MT:2015/BTNMT– Quy chuẩn kỹ thuật Quốc gia về chất
lượng nước ngầm.
- QCVN 08-MT:2015/BTNMT (Cột A2) – Quy chuẩn kỹ thuật Quốc
gia về chất lượng nước mặt.
- QCVN 05:2013/BTNMT– Quy chuẩn kỹ thuật Quốc gia về chất
lượng không khí xung quanh (tính trung bình 1h).
- QCVN 03-MT:2015/BTNMT– Quy chuẩn kỹ thuật Quốc gia về giới
hạn cho phép của một số kim loại nặng trong đất
a, Nước ngầm
- Vị trí lấy mẫu: Để đánh giá hiện trạng chất lượng nước ngầm tại các
điểm TĐC, đề tài đã lấy 02 mẫu nước ngầm ở các vị trí như sau:
+ NN1: Tại trụ sở UBND thị trấn Mường Tè
+ NN2: Tại trụ sở UBND xã Nậm Khao
b, Nước mặt
- Vị trí lấy mẫu: Để đánh giá hiện trạng chất lượng nước mặt tại các
điểm TĐC, đề tài đã lấy 02 mẫu nước mặt tại các vị trí sau:

26
+ NM1: Nước khe suối cấp cho sinh hoạt điểm TĐC Khu phố 11, thị
trấn Mường Tè
+ NM2: Nước khe suối cấp cho sinh hoạt điểm TĐC Nậm Khao, xã
Nậm Khao
c, Không khí
Vị trí lấy mẫu: Để đánh giá hiện trạng chất lượng không khí tại các
điểm TĐC, đề tài đã lấy 02 mẫu không khí tại các vị trí sau:
+ KK1: Tại điểm TĐC Khu phố 11, thị trấn Mường Tè
+ KK2: Tại điểm TĐC TĐC Nậm Khao, xã Nậm Khao
d, Đất
Vị trí lấy mẫu: Để đánh giá hiện trạng chất lượng đất tại các điểm TĐC,
đề tài đã lấy 02 mẫu đất tại các vị trí sau:
+ MĐ1: Tấy tại nhà Ông Chim Văn Nôi - điểm TĐC Khu phố 11, thị
trấn Mường Tè
+ MĐ2: Tại nhà Ông Chang Văn Đôi - điểm TĐC TĐC Nậm Khao, xã
Nậm Khao
3.3.3. Phương pháp phân tích
+ Các mẫu nước ngầm tiến hành phân tích cách chỉ tiêu: pH,
BOD5,CACO3, Nitrat, As, Zn, Mn, Fe, Cd, Sunfat, Amoni, Clorua, Coliform
* Quy chuẩn so sánh: QCVN 09-MT:2015/BTNMT– Quy chuẩn kỹ
thuật Quốc gia về chất lượng nước ngầm.

27
Bảng 3.1. Chỉ tiêu và phương pháp thử nghiệm nước ngầm
Thông Số Phương pháp phân tích
Ph Theo TCVN 6492: 2011
BOD5 Theo TCVN 6001-1: 2008
Độ cứng tổng số
(CaCO3)
Theo TCVN 6224:1996
Nitrat Theo TCVN 6180:1996
Hàm lượng kim loại (Asen) Theo TCVN 6626:2000
Hàm lượng kim loại (Kẽm) Theo TCVN 6193:1996
Hàm lượng kim loại (Mangan) SMEWW 3500.Mn.B:2012
Hàm lượng kim loại (Sắt) Theo TCVN 6177:1996
Hàm lượng Cadimi SMEWW 311B:2012
Sunfat SMEWW 4500 SO4
2-
.E:2012
Amoni Theo TCVN 6179-1:1996
Clorua Theo TCVN 6194:1996
Coliform Theo TCVN 6178-2:1996
+ Các mẫu nước mặt tiến hành phân tích các chỉ tiêu: pH, BOD5, COD,
DO, TSS, Amoni, Clorua, Nitrat, Phosphat, Cu, Mn*
, Fe, Tổng dầu mỡ, Coliform.
* Quy chuẩn so sánh: QCVN 08:2015/BTNMT - Quy chuẩn kỹ thuật
Quốc gia về chất lượng nước mặt.

28
Bảng 3.2. Chỉ tiêu và phương pháp thử nghiệm nước mặt
Thông Số Phương pháp phân tích
Ph Theo TCVN 6492: 2011
BOD5 Theo TCVN 6001-1: 2008
COD SMEWW 5220C:2012
DO Theo TCVN 7325:2004
Chất rắn lơ lửng (TSS) Theo TCVN 6625:2000
Amoni Theo TCVN 6179-1:1996
Clorua Theo TCVN 6194:1996
Nitrat Theo TCVN 6180:1996
Phosphat Theo TCVN 6202:2008
Hàm lượng kim loại (Đồng) Theo TCVN 6193:1996
Hàm lượng kim loại (Mangan) SMEWW 3111B:2012
Hàm lượng kim loại (Sắt) Theo TCVN 6177:1996
Tổng dầu mỡ Theo TCVN 5070:1995
Coliform Theo TCVN 6178-2:1996
+ Các mẫu không khí tiến hành phân tích các chỉ tiêu : Nhiệt độ, Độ
ẩm, Tốc độ gió, SO2, CO, NO2, Tổng bụi lơ lửng.
* Quy chuẩn so sánh : QCVN 05:2013/BTNMT – Quy chuẩn kỹ thuật
quốc gia về môi trường không khí xung quanh.

29
Bảng 3.3. Chỉ tiêu và phương pháp thử nghiệm không khí
Thông số Phương pháp phân tích
Nhiệt độ
QCVN 46:2012/BTNMT
Độ ẩm
Tốc độ gió SOP-MTKS-LM8000A
SO2 TCVN 5971:1995
CO HDPT/MTKS/21-01
NO2 TCVN 6173:2009
Tổng bụi lơ lửng TCVN 5067:1995
+ Các mẫu đất tiến hành phân tích các chỉ tiêu: Asen, Cadimi, chì,
đồng, kẽm.
* Quy chuẩn so sánh: QCVN 03-MT:2015/BTNMT-Quy chuẩn kỹ
thuật Quốc gia về giới hạn cho phép của một số kim loại nặng trong đất.
Bảng 3.4. Chỉ tiêu và phương pháp thử nghiệm đất
Thông số Phương pháp phân tích
Asen
Theo TCVN 6649:2000+
TCVN 8467:2010
Cadimi
TCVN 6649:2000
+
TCVN 6496:19999
Chì
Đồng
Kẽm
3.3.4. Phương pháp tổng hợp và viết báo cáo
- Các số liệu được xử lý, thống kê trên máy tính bằng Word và Excel.
- Các số liệu thu thập từ quan sát thực tế, kế thừa, điều tra thu thập
thông tin được tổng kết dưới dạng bảng biểu, biểu đồ.
- Dựa trên cơ sở các số liệu đã thống kê đánh giá cụ thể từng đề mục.

30
PHẦN IV
KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN
4.1. Giới thiệu chung về khu TĐC thủy điện Lai Châu, huyện Mường Tè,
tỉnh Lai Châu
4.1.1. Tổng quan về thủy điện Lai Châu
Thuỷ điện Lai Châu là công trình trọng điểm quốc gia Việt Nam, được
Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 819/QĐ-TTg ngày 07/6/2010,
được xây dựng trên dòng chính sông Đà tại xã Nậm Hàng, huyện Mường Tè,
tỉnh Lai Châu, Việt Nam. Với công suất lắp đặt 1.200MW với 3 tổ máy, khởi
công xây dựng ngày 05/01/2011, hoà lưới 3 tổ máy tháng 11/2016, khánh thành
tháng 12/2016, sớm hơn 1 năm so với chỉ tiêu Quốc hội đề ra. Với diện tích lưu
vực lên tới 26.000 km2; dung tích hồ chứa khoảng 1,215 tỷ m3; đầu tư xây dựng
21 trạm biến áp; 41,6 km đường dây 35kV; 14,8 km đường dây 0,4 kV, dự kiến
sẽ đáp ứng 4,670 tỷ kWh sản lượng điện hàng năm.
Theo Quyết định số 1782/QĐ-TTg ngày 12/11/2017 của Thủ tướng
Chính phủ điều chỉnh, bổ sung tổng mức đầu tư Dự án thủy điện Lai Châu từ
4.503,7tỷ đồng lên 5.405,68 tỷ đồng (bao gồm cả lãi vay, thuế VAT), trong
đó, phần vốn do Tập đoàn Điện lực Việt Nam làm chủ đầu tư là 2.405,68 tỷ
đồng, phần vốn do UBND tỉnh Lai Châu làm chủ đầu tư là 3.000 tỷ đồng
(tăng 668,9 tỷ đồng so với Quy hoạch tổng thể đã duyệt). Tổng số hộ dân phải
di chuyển, tái định cư là 2.009 hộ/8.467 khẩu. Quyết định cũng điều chỉnh, bổ
sung phương án TĐC. Cụ thể, TĐC tập trung tổng số có 8 khu, 17 điểm, TĐC
cho 1.833 hộ/7.812 khẩu; TĐC xen ghép 6 hộ/40 khẩu TĐC; TĐC tự nguyện
3 điểm, 170 hộ/615 khẩu TĐC.
Bên cạnh đó, điều chỉnh đầu tư hạ tầng khu, điểm TĐC. Cụ thể, các
hạng mục do Tập đoàn Điện lực Việt Nam làm chủ đầu tư gồm: Đường tránh
ngập tỉnh lộ 127 từ Nậm Nhùn - Mường Tè - Pắc Ma (đầu tư xây dựng tuyến
đường với tổng chiều dài L = 101,8 km theo tiêu chuẩn giao thông cấp V

31
miền núi); dự án di sản văn hóa vật thể và phi vật thể vùng lòng hồ và vùng
TĐC thủy điện Lai Châu (bao gồm cả đầu tư xây dựng kho bảo quản hiện vật
dân tộc học tỉnh Lai Châu); dự án đường nối khu TĐC thị trấn với thị trấn
Mường Tè. Các hạng mục do UBND tỉnh Lai Châu làm chủ đầu tư 188 dự án
như đầu tư 16 dự án san ủi mặt bằng, rãnh thoát nước, đường nội bộ với tổng
diện tích 197,5 ha. Về giao thông, đầu tư 41 dự án, bao gồm: Các tuyến
đường liên xã, đường đến khu, điểm TĐC theo tiêu chuẩn đường giao thông
nông thôn loại A, B: 25 dự án, tổng chiều dài 94,2 km (tăng 35,2 km so với
Quy hoạch tổng thể); các tuyến đường giao thông nội đồng, công vụ, đường
ra nghĩa địa, đường xuống bến đò, cầu: Đường giao thông nội đồng, công vụ,
đường xuống bến đò: 14 dự án với tổng chiều dài 75,8 km (giảm 79,2 km);
cầu: 2 dự án cầu… Sơ đồ phân bố các điểm TĐC vùng nghiên cứu được trình
bày trong hình sau.
Hình 4.1: Sơ đồ phân bố các điểm TĐC dự án thuỷ điện Lai Châu,
huyện Mường Tè, tỉnh Lai Châu

32
4.1.2. Giới thiệu chung về khu tái định cư thủy điện Lai Châu, huyện
Mường Tè, tỉnh Lai Châu
4.1.2.1. Điều kiện tự nhiên
Vị trí địa lý: Được xây dựng trên dòng chính sông Đà tại xã Nậm Hàng,
huyện Mường Tè, tỉnh Lai Châu, Việt Nam.
* Môi trường nước ngầm
Qua kết quả phân tích cho thấy nước ngầm tại các điểm TĐC có giá trị
Mangan dao động từ 0,6 – 0,9 mg/l đều ở mức cao hơn tiêu chuẩn cho phép
QCVN 1,2 – 1,8 lần.
+ Hàm lượng sắt dao động từ 8,8 – 9,6 mg/l, cao hơn tiêu chuẩn cho
phép 1,56 – 1,92 lần.
+ Hàm lượng Coliform dao động từ 30 – 46 MNP/100ml, cao hơn tiêu
chuẩn cho phép 10 – 15,33 lần.
Còn lại các chỉ tiêu khác như Độ cứng, Nitrat, Kẽm, Amino đều nằm
trong giới hạn cho phép của QCVN 09:2015/BTNMT
* Môi trường nước mặt
Qua kết quả phân tích cho thấy chất lượng nước mặt tại các điểm TĐC
có giá trị TSS đã xấp xỉ bằng với tiêu chuẩn cho phép của QCVN
08:2015/BTNMT.
Còn lại các chỉ tiêu khác như Nitrat, COD,..đều thấp và nằm trong giới
hạn cho phép của QCVN.
* Môi trường không khí
Từ các kết quả về chất lượng không khí khu vực TĐC cho thấy công
tác bảo vệ môi trường ở đây tương đối tốt. Chất lượng không khí đạt yêu cầu
so với quy chuẩn hiện hành
* Môi trường đất
Qua kết quả phân tích một số kim loại trong đất cho thấy, tất cả các chỉ tiêu
kim loại đều nằm trong giới hạn cho phép của QCVN 03-MT: 2015/BTNMT -
Quy chuẩn kỹ thuật Quốc gia của một số kim loại nặng trong đất.

33
4.1.2.2. Điều kiện kinh tế- xã hội
+ Khu TĐC huyện Mường Tè xã: 02 điểm, 446 hộ/1.861 khẩu tái định cư.
Thu nhập bình quân: Theo kết quả điều tra, bình quân của 1 hộ dân
vùng lòng hồ trước khi thực hiện dự án có thu nhập khoảng 12.000.000
đồng/năm, đây là mức đủ ăn tại thời điểm trước năm 2013, tuy nhiên vẫn có
21,11% số hộ dân có thu nhập không đủ ăn, thiếu thốn, chỉ có 12 hộ khá giả,
có để giành (chiếm 6,67%) số hộ khảo sát.
Cơ sở hạ tầng kinh tế, kỹ thuật, đời sống văn hóa - xã hội của người dân
tại các điểm TĐC sau khi tích nước hồ thủy điện Lai Châu đều được tăng cường
rõ rệt, nhất là hệ thống công trình giao thông đi lại, công trình nhà văn hóa, hệ
thống cấp nước sinh hoạt, y tế, giáo dục… đều được dự án TĐC chú trọng.
Để đảm bảo đời sống của người dân khu TĐC, các cơ quan đã đề ra
những chính sách để phát triển kinh tế cho người dân khu TĐC bao gồm:
- Áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất, tăng cường đào tạo
đội ngũ cán bộ khuyến nông.
- Đảm bảo cung cấp đầy đủ và kịp thời các mô hình dịch vụ khuyến
nông (kỹ thuật, quy trình canh tác, dịch vụ thú y phòng chống bệnh dịch cho
vật nuôi).
- Hỗ trợ cung cấp thông tin thị trường tiêu thụ nông sản, các chính sách
khuyến nông, kiên cố hóa kênh mương.
- Nâng cao quy trình chọn lọc và sản xuất giống cây, giống con cho
năng suất và chất lượng cao phục vụ thị trường trong nước và quốc tế dần dần
thay thế những giống cây trồng vật nuôi cho năng suất và chất lượng thấp.
Sau khi TĐC thì hoạt động sinh kế chính tại các điểm TĐC của vẫn là
hoạt động nông nghiệp như chăn nuôi, trồng trọt, nuôi trồng đánh bắt thủy sản
và một số ít làm kinh doanh dịch vụ.

34
4.2. Đánh giá hiện trạng môi trường tại khu tái định cư thủy điện Lai
Châu, huyện Mường Tè, tỉnh Lai Châu
4.2.1. Hiện trạng chất lượng nước ngầm
* Số lượng mẫu:
- Nước ngầm: 02 mẫu
* Vị trí lấy mẫu :
+ NN1: Tại trụ sở UBND thị trấn Mường Tè
+ NN2: Tại trụ sở UBND xã Nậm Khao
* Quy chuẩn Việt Nam dùng để đánh giá:
- QCVN 09-MT:2015/BTNMT– Quy chuẩn kỹ thuật Quốc gia về chất
lượng nước ngầm.
Kết quả phân tích được thể hiện trong bảng 4.1:
Bảng 4.1. Kết quả phân tích hiện trạng chất lượng nước ngầm
tại các điểm TĐC thủy điện Lai Châu, huyện Mường Tè, tỉnh Lai Châu
TT Thông số Đơn vị
Kết quả QCVN 09-
MT:2015/ BTNMT
NN1 NN2
1 pH - 6,9 6,7 5,5 – 8,5
2 BOD5 mg/l 1,6 2,0 -
3 Độ cứng tổng số (CaCO3) mg/l 256 287 500
4 Nitrat mg/l 5,4 4,8 15
5 Hàm lượng kim loại (Asen) mg/l KPH KPH 0,05
6 Hàm lượng kim loại (Kẽm) mg/l 0,64 0,71 3,0
7
Hàm lượng kim loại
(Mangan)
mg/l 0,6 0,9 0,5
8 Hàm lượng kim loại (Sắt) mg/l 9,6 8,8 5,0
9 Hàm lượng Cadimi mg/l KPH KPH 0,005
10 Sunfat mg/l 26,7 23,8 400
11 Amoni mg/l 0,4 0,3 1,0
12 Clorua mg/l 16,8 20,2 250
13 Coliform MPN/100ml 30 46 3
(Nguồn: Viện kĩ thuật và Công nghê nghệ môi trường)

35
Ghi chú:
QCVN 09-MT:2015/BTNMT (Cột A2) – Quy chuẩn kỹ thuật Quốc gia
về chất lượng nước ngầm.
* Chỉ tiêu Độ cứng tổng số:
Hình 4.2. Biểu đồ so sánh giá trị Độ cứng trong nước ngầm tại các khu tái
định cư thủy điện Lai Châu, huyện Mường Tè, tỉnh Lai Châu
Nhận xét: Qua hình 4.2 cho thấy chỉ tiêu Độ cứng tổng số tại 2 điểm
TĐC đều nằm trong giới hạn cho phép của QCVN 09-MT:2015/BTNMT.
Hàm lượng Độ cứng trong nước ngầm tại các khu tái định cư thủy điện Lai
Châu, huyện Mường Tè, tỉnh Lai Châu dao động trong khoảng 256 - 287
(mg/l). Thấp nhất tại vị trí NN1 với nồng độ 256 (mg/l), cao nhất tại vị trí
NN2 là 287(mg/l).
256
287
500
0
100
200
300
400
500
600
NN1 NN2 QCVN 09-MT:2015
Giá trị Độ cứng (mg/l)

36
* Chỉ tiêu Nitrat:
Hình 4.3. Biểu đồ so sánh giá trị Nitrat trong nước ngầm
tại các khu TĐC thủy điện Lai Châu, huyện Mường Tè, tỉnh Lai Châu
Nhận xét: Qua hình 4.3 cho thấy kết quả phân tích chỉ tiêu Nitrat
trong nước ngầm tại các khu tái định cư thủy điện Lai Châu, huyện Mường
Tè, tỉnh Lai Châu của 2 vị trí đều nằm trong QCVN 09-MT:2015/BTNMT.
Hàm lượng Nitrat dao động trong khoảng 4,8 – 5,4 (mg/l), hàm lượng nitrat
trong nước ngầm tại 2 vị trí được thể hiện trên biểu đồ đều thấp hơn rất nhiều
so với tiêu chuẩn quy định.
* Chỉ tiêu Kẽm:
5.4 4.8
15
0
2
4
6
8
10
12
14
16
Giá trị Nitrat (mg/l)
0.64 0.71
3
0
0.5
1
1.5
2
2.5
3
3.5
Giá trị Kẽm (mg/l)

37
Hình 4.4. Biểu đồ so sánh giá trị Kẽm trong nước ngầm tại các khu TĐC
thủy điện Lai Châu, huyện Mường Tè, tỉnh Lai Châu
Nhận xét: Qua hình 4.4 cho thấy chỉ tiêu Kẽm tại 2 điểm TĐC đều nằm
trong giới hạn cho phép của QCVN 09:2015/BTNMT. Hàm lượng Kẽm trong
nước ngầm tại các khu TĐC thủy điện Lai Châu, huyện Mường Tè, tỉnh Lai
Châu dao động trong khoảng 0,64 - 0,71(mg/l). Thấp nhất tại vị trí NN3 với
hàm lượng 0,64 (mg/l), cao nhất tại vị trí NN1 là 0,71 (mg/l), hàm lượng Kẽm
* Chỉ tiêu Mangan:
Hình 4.5. Biểu đồ so sánh giá trị Mangan trong nước ngầm tại các khu
TĐC thủy điện Lai Châu, huyện Mường Tè, tỉnh Lai Châu
Nhận xét: Qua kết quả phân tích chỉ tiêu Mangan trong nước ngầm tại 2
vị trí ở các khu TĐC thủy điện Lai Châu, huyện Mường Tè, tỉnh Lai Châu cho
thấy đều ở mức cao hơn tiêu chuẩn cho phép QCVN 09-MT:2015/BTNMT.
Hàm lượng Mangan dao động trong khoảng 0,6 – 0,9 (mg/l), cao hơn tiêu
chuẩn cho phép 1,2 – 1,8 lần. Vị trí có hàm lượng Mangan cao nhất là NN2
với hàm lượng 0,9 (mg/l), thấp nhất tại vị trí NN1 với hàm lượng 0,6 (mg/l).
0.6
0.9
0.5
0
0.1
0.2
0.3
0.4
0.5
0.6
0.7
0.8
0.9
1
Giá trị Mangan (mg/l)

38
* Chỉ tiêu Sắt:
Hình 4.6. Biểu đồ so sánh giá trị Sắt trong nước ngầm tại các khu TĐC
Nhận xét: Qua kết quả phân tích chỉ tiêu Sắt trong nước ngầm tại 2 vị
trí ở các khu TĐC thủy điện Lai Châu, huyện Mường Tè, tỉnh Lai Châu cho
thấy đều ở mức cao hơn tiêu chuẩn cho phép QCVN 09-MT:2015/BTNMT.
Hàm lượng Sắt dao động trong khoảng 8,8 - 9,6 (mg/l), cao hơn tiêu chuẩn
cho phép 1,56 - 1,92 lần. Vị trí có hàm lượng Sắt cao nhất là NN1 với nồng
độ 9,6 (mg/l), thấp nhất tại vị trí NN2 với hàm lượng 8,8 (mg/l).
* Chỉ tiêu Amoni:
Hình 4.7. Biểu đồ so sánh giá trị Amoni trong nước ngầm tại các khu
9.6
8.8
5
0
2
4
6
8
10
12
Giá trị Sắt (mg/l)
0.4
0.3
1
0
0.2
0.4
0.6
0.8
1
1.2
Giá trị Amoni (mg/l)

39
Nhận xét: Qua hình 4.7 cho thấy kết quả phân tích chất lượng nước
ngầm của chỉ tiêu Amoni tại 2 vị trí các khu TĐC thủy điện Lai Châu, huyện
Mường Tè, tỉnh Lai Châu đều nằm trong QCVN 09:2015/BTNMT. Hàm
lượng Amoni dao động trong khoảng 0,3 – 0,4 (mg/l), hàm lượng Amoni
* Chỉ tiêu Coliform:
Hình 4.8. Biểu đồ so sánh giá trị Coliform nước trong ngầm tại các khu
Nhận xét: Qua hình 4.8 cho thấy kết quả phân tích chỉ tiêu Coliform
trong nước ngầm tại 2 vị trí ở các khu TĐC thủy điện Lai Châu, huyện
Mường Tè, tỉnh Lai Châu cho thấy đều ở mức cao hơn tiêu chuẩn cho phép
QCVN 09-MT:2015/BTNMT. Giá trị Coliform dao động trong khoảng 30 -
46 (MNP/ml), cao hơn 10 - 15,33 lần so với tiêu chuẩn quy định tại QCVN
09-MT:2015/BTNMT.
4.2.2. Hiện trạng chất lượng nước mặt
* Số lượng mẫu: 02 mẫu
* Vị trí lấy mẫu
30
46
3
0
5
10
15
20
25
30
35
40
45
50
Giá trị Coliform (MPN/100ml)

40
+ NM1: Nước khe suối cấp cho sinh hoạt TĐC Khu phố 11, thị trấn
Mường Tè
+ NM2: Nước khe suối cấp cho sinh hoạt TĐC Nậm Khao, xã Nậm Khao
- QCVN 08-MT:2015/BTNMT(cột A2) – Quy chuẩn kỹ thuật Quốc gia
về chất lượng nước mặt.
- Kết quả phân tích được thể hiện trong bảng 4.2:
Bảng 4.2. Kết quả phân tích chất lượng nước mặt tại các điểm TĐC
Kết quả
QCVN 08-
MT:2015/ BTNMT
(Cột A2)
NM1 NM2
1 pH - 6,7 7,1 6 – 8,5
2 BOD5 mg/l 1,1 0,9 6,0
3 COD mg/l 4,6 3,9 15
4 DO mg/l 6,7 7,1 ≥ 5
5 Chất rắn lơ lửng (TSS) mg/l 18,9 23,6 30
6 Amoni mg/l 0,11 0,13 0,3
7 Clorua mg/l 36,7 33,2 350
8 Nitrat mg/l 1,6 1,7 5,0
9 Phosphat mg/l 0,01 0,03 0,2
10 Hàm lượng kim loại (Đồng) mg/l KPH KPH 0,2
11
Hàm lượng kim loại
(Mangan)
mg/l 0,04 0,03 0,2
12 Hàm lượng kim loại (Sắt) mg/l 0,3 0,2 1,0
13 Tổng dầu mỡ mg/l KPH KPH 0,5
14 Coliform MPN /100ml 260 310 5.000
(Nguồn: Viện kĩ thuật và Công nghệ môi trường)

41
Ghi chú: QCVN 08-MT:2015/BTNMT-Quy chuẩn kỹ thuật Quốc gia
về chất lượng nước mặt.
* Chỉ tiêu COD:
Hình 4.9. Biểu đồ so sánh giá trị COD trong nước mặt tại các khu TĐC
Nhận xét: Qua kết quả phân tích chất lượng nước mặt chỉ tiêu COD tại
2 vị trí các điểm TĐC thủy điện Lai Châu, huyện Mường Tè, tỉnh Lai Châu
cho thấy hàm lượng COD đều nằm trong tiêu chuẩn cho phép của QCVN 08-
MT:2015/BTNMT cột A2 là 15 (mg/l). Hàm lượng COD tại 2 vị trí dao động
trong khoảng 3,9 - 4,6 (mg/l) thấp hơn rất nhiều so với tiêu chuẩn cho phép,
qua đó cho thấy chất lượng nước mặt tại các vị trí lấy mẫu không có dấu hiệu
ô nhiễm.
4.6
3.9
15
0
2
4
6
8
10
12
14
16
NM1 NM2 QCVN 08-MT:2015 Cột A2
Giá trị COD (mg/l)

42
* Chỉ tiêu TSS:
Hình 4.10. Biểu đồ so sánh giá trị TSS trong nước mặt tại các khu TĐC
Nhận xét: Qua kết quả phân tích chất lượng nước mặt chỉ tiêu TSS tại 2
vị trí các khu TĐC thủy điện Lai Châu, huyện Mường Tè, tỉnh Lai Châu cho
thấy hàm lượng TSS đều nằm trong tiêu chuẩn cho phép của QCVN 08-
MT:2015/BTNMT cột A2 là 30 (mg/l). Hàm lượng TSS tại 2 vị trí dao động
trong khoảng 18,9 – 23,6 (mg/l). Vị trí có hàm lượng TSS thấp nhất NM2 là
18,9 mg/l, cao nhất tại vị trí NM1 với hàm lượng 23,6 mg/l, qua biểu đồ hình
4.10. cho thấy hàm lượng TSS tại 2 vị trí đã xấp xỉ bằng với tiêu chuẩn cho
phép của QCVN 08-MT:2015/BTNMT cột A2.
18.9
23.6
30
0
5
10
15
20
25
30
35
Giá trị TSS (mg/l)

43
* Chỉ tiêu Nitrat:
Hình 4.11. Biểu đồ so sánh giá trị Nitrat trong nước mặt tại các khu TĐC
Nhận xét: Qua hình 4.11 cho thấy qua kết quả phân tích chỉ tiêu Nitrat
trong nước mặt tại 2 vị trí điểm TĐC thủy điện Lai Châu, huyện Mường Tè,
tỉnh Lai Châu đều nằm trong tiêu chuẩn so sánh của QCVN 08-
MT:2015/BTNMT cột A2 là 5 mg/l. Hàm lượng Nitrat dao động trong
khoảng 1,6 - 1,7 mg/l, thấp hơn nhiều lần so với tiêu chuẩn so sánh của
QCVN 08:2015/BTNMT.
* Chỉ tiêu Phosphat:
1.6 1.7
5
0
1
2
3
4
5
6
Giá trị Nitrat (mg/l)
0.01
0.03
0.2
0
0.05
0.1
0.15
0.2
0.25
Giá trị Phosphat (mg/l)

44
Hình 4.12. Biểu đồ so sánh giá trị Phosphat trong nước mặt tại các khu
Nhận xét: Qua hình 4.12 cho thấy qua kết quả phân tích chỉ tiêu Phosphat
trong nước mặt tại 2 vị trí điểm TĐC thủy điện Lai Châu, huyện Mường Tè, tỉnh
Lai Châu đều nằm trong tiêu chuẩn so sánh của QCVN 08-MT:2015/BTNMT
cột A2 là 0,2 mg/l. Hàm lượng Phosphat dao động trong khoảng 0,01 - 0,03
mg/l, thấp hơn nhiều lần so với tiêu chuẩn so sánh của QCVN 08-
MT:2015/BTNMT, qua đó cho thấy chất lượng nước mặt tại các vị trí lấy mẫu
không có dấu hiệu ô nhiễm về Phosphat.
* Chỉ tiêu Mangan:
Hình 4.13. Biểu đồ so sánh giá trị Mangan trong nước mặt tại các khu
Nhận xét: Qua hình 4.13 cho thấy qua kết quả phân tích chỉ tiêu
Mangan trong nước mặt tại 2 vị trí khu TĐC thủy điện Lai Châu, huyện
Mường Tè , Tỉnh Lai Châu đều nằm trong tiêu chuẩn so sánh của QCVN 08-
MT:2015/BTNMT cột A2 là 0,2 mg/l. Hàm lượng Mangan dao động trong
khoảng 0,03 - 0,04 mg/l, thấp hơn nhiều lần so với tiêu chuẩn so sánh của
0.04
0.03
0.2
0
0.05
0.1
0.15
0.2
0.25
Giá trị Mangan (mg/l)

45
QCVN 08-MT:2015/BTNMT, qua đó cho thấy chất lượng nước mặt tại các vị
trí lấy mẫu không có dấu hiệu ảnh hưởng về chỉ tiêu Mangan.
* Chỉ tiêu Sắt:
Hình 4.14. Biểu đồ so sánh giá trị Sắt trong nước mặt tại các khu TĐC
Nhận xét: Qua hình 4.14 cho thấy qua kết quả phân tích chỉ tiêu Sắt
trong nước mặt tại 2 vị trí khu TĐC thủy điện Lai Châu, huyện Mường Tè,
tỉnh Lai Châu đều nằm trong tiêu chuẩn so sánh của QCVN 08-
MT:2015/BTNMT cột A2 là 1 mg/l. Hàm lượng Sắt dao động trong khoảng
0,2 - 0,3 mg/l, thấp hơn nhiều lần so với tiêu chuẩn so sánh của QCVN 08-
MT:2015/BTNMT, qua đó cho thấy chất lượng nước mặt tại các vị trí lấy mẫu
không có dấu hiệu ảnh hưởng về chỉ tiêu Sắt.
0.3
0.2
1
0
0.2
0.4
0.6
0.8
1
1.2
Giá trị Sắt (mg/l)

46
* Chỉ tiêu Coliform:
Hình 4.15. Biểu đồ so sánh giá trị Coliform trong nước mặt tại các khu
Nhận xét: Qua hình 4.15 cho thấy qua kết quả phân tích chỉ tiêu Coliform
trong nước mặt tại 2 vị trí khu TĐC thủy điện Lai Châu, huyện Mường Tè, tỉnh
Lai Châu đều nằm trong tiêu chuẩn so sánh của QCVN 08-MT:2015/BTNMT
cột A2 là 5000 MPN/100ml. Hàm lượng Coliform dao động trong khoảng 260 -
310 MPN/100ml, thấp hơn nhiều lần so với tiêu chuẩn so sánh của QCVN 08-
MT:2015/BTNMT cột A2, qua đó cho thấy chất lượng nước mặt tại các vị trí lấy
mẫu không có dấu hiệu ảnh hưởng về chỉ tiêu Coliform.
4.2.3. Hiện trạng chất lượng không khí
+ KK1: Tại điểm TĐC Khu phố 11, thị trấn Mường Tè
+ KK2: Tại điểm TĐC Nậm Khao, xã Nậm Khao
- QCVN 03:2015/BTNMT– Quy chuẩn kỹ thuật Quốc gia về chất
lượng môi trường không khí xung quanh.
260 310
5000
0
1000
2000
3000
4000
5000
6000
NN1 NN2 QCVN 08-MT:2015 Cột A2
Giá trị Coliform (MPN/100ml)

47
Bảng 4.3. Kết quả phân tích, đo đạc môi trường không khí tại các điểm
Kết quả QCVN 05:2013/
BTNMT
KK1 KK2
1 Nhiệt độ o
C 28,6 26,7 -
2 Độ ẩm % 68,5 70,3 -
3 Tốc độ gió m/s 0,3 0,5 -
4 SO2 µg/m3 28,9 33,5 350
5 CO µg/m3 721 692 30.000
6 NO2 µg/m3 17,8 19,4 200
7 Tổng bụi lơ lửng µg/m3 45,5 42,7 300
(Nguồn: Viện kĩ thuật và Công nghệ môi trường)
Ghi chú:
QCVN 05:2013/BTNMT-Quy chuẩn kỹ thuật Quốc gia về chất lượng
không khí xung quanh (tính trung bình 1h).
* Chỉ tiêu SO2:
Hình 4.16. Biểu đồ so sánh giá trị SO2 trong không khí tại các điểm TĐC
28.9 33.5
350
0
50
100
150
200
250
300
350
400
KK1 KK2 QCVN 05:2013
Giá trị SO2 (mg/l)

48
Nhận xét: Qua hình 4.16 kết quả phân tích chỉ tiêu SO2 tại các khu
TĐC thủy điện Lai Châu, huyện Mường Tè, tỉnh Lai Châu ở 2 vị trí cho thấy,
nồng độ SO2 trong không khí tại 4 vị trí đều nằm trong tiêu chuẩn cho phép
của QCVN 05:2013/BTNMT. Nồng độ dao động trong khoảng 28,9 – 33,5
mg/l, qua đó cho thấy nồng độ SO2 tại 2 vị trí lấy mẫu thấp hơn so với tiêu
chuẩn cho phép của QCVN 05:2013/BTNMT.
* Chỉ tiêu CO:
Hình 4.17. Biểu đồ so sánh giá trị CO trong không khí tại các khu TĐC
Nhận xét: Qua hình 4.17 kết quả phân tích chỉ tiêu CO tại các khu TĐC
thủy điện Lai Châu, huyện Mường Tè, tỉnh Lai Châu ở 2 vị trí cho thấy, nồng
độ CO trong không khí tại 2 vị trí đều nằm trong tiêu chuẩn cho phép của
QCVN 05:2013/BTNMT. Nồng độ dao động trong khoảng 692 – 721 mg/l,
qua đó cho thấy nồng độ CO tại 2 vị trí lấy mẫu thấp hơn rất nhiều lần so với
tiêu chuẩn cho phép của QCVN 05:2013/BTNMT và không có dấu hiệu ảnh
hưởng của nồng độ CO đến môi trường xung quanh.
721 692
30000
0
5000
10000
15000
20000
25000
30000
35000
Giá trị CO (mg/l)

49
* Chỉ tiêu NO2:
Hình 4.18. Biểu đồ so sánh giá trị NO2 trong không khí tại các khu TĐC
Nhận xét: Qua hình 4.18 kết quả phân tích chỉ tiêu NO2 tại các khu
TĐC thủy điện Lai Châu, huyện Mường Tè, tỉnh Lai Châu ở 2 vị trí cho thấy,
nồng độ CO trong không khí tại 2 vị trí đều nằm trong tiêu chuẩn cho phép
của QCVN 05:2013/BTNMT. Nồng độ dao động trong khoảng 17,8 – 19,4
mg/l, qua đó cho thấy nồng độ NO2 tại 2 vị trí lấy mẫu thấp hơn rất nhiều lần
so với tiêu chuẩn cho phép của QCVN 05:2013/BTNMT và không có dấu
hiệu ảnh hưởng của nồng độ NO2 đến môi trường xung quanh.
17.8 19.4
200
0
50
100
150
200
250
Giá trị NO2 (mg/l)

50
* Nồng độ bụi lơ lửng:
Hình 4.19. Biểu đồ so sánh giá trị Bụi lơ lửng trong không khí tại các khu
Nhận xét: Qua hình 4.19 kết quả phân tích chỉ tiêu Bụi lơ lửng tại các
khu TĐC thủy điện Lai Châu, huyện Mường Tè, tỉnh Lai Châu ở 2 vị trí cho
thấy, nồng độ Bụi lơ lửng trong không khí tại 2 vị trí đều nằm trong tiêu
chuẩn cho phép của QCVN 05:2013/BTNMT. Nồng độ dao động trong
khoảng 42,7 – 45,5 mg/l, qua đó cho thấy nồng độ Bụi lơ lửng tại 4 vị trí lấy
mẫu thấp hơn rất nhiều lần so với tiêu chuẩn cho phép của QCVN
05:2013/BTNMT.
4.2.4. Hiện trạng chất lượng môi trường đất
* Vị trí lấy mẫu :
+ MĐ1: Tại nhà Ông Chim Văn Nôi - điểm TĐC Khu phố 11, thị trấn
Mường Tè
+ MĐ2: Tại nhà Ông Chang Văn Đôi - điểm TĐC Nậm Khao, xã Nậm Khao.
45.5 42.7
300
0
50
100
150
200
250
300
350
Tổng Bụi lơ lửng (mg/l)

đáNh giá hiện trạng môi trường khu tái định cư thủy điện lai châu, huyện mường tè, tỉnh lai châu

đáNh giá hiện trạng môi trường khu tái định cư thủy điện lai châu, huyện mường tè, tỉnh lai châu

Recommended

Recommended

More Related Content

What's hot

What's hot (20)

Similar to đáNh giá hiện trạng môi trường khu tái định cư thủy điện lai châu, huyện mường tè, tỉnh lai châu

Similar to đáNh giá hiện trạng môi trường khu tái định cư thủy điện lai châu, huyện mường tè, tỉnh lai châu (20)

More from TÀI LIỆU NGÀNH MAY

More from TÀI LIỆU NGÀNH MAY (20)

Recently uploaded

Recently uploaded (20)

đáNh giá hiện trạng môi trường khu tái định cư thủy điện lai châu, huyện mường tè, tỉnh lai châu