2. DANH PHÁP – TÊN GỌI
• Tên thông thường(tên riêng)
• Tên chung - danh pháp quốc tế: chỉ số chỉ vị trí
đặt phía trước
Cấu trúc của tên gọi: Gồm 3 phần:
Đầu + thân + đuôi
Nhánh mạch chính nối đa
nhóm thế vòng nhóm chức
nhóm chức phụ
4. BẢNG GHÉP TÊN GỌI
Đầu thân đuôi
Nhóm
chức phụ
Nhóm
thế
Mạch nhánh Mạch
chính
Liên
kết
Nhóm chức
chính
-COOH
carboxy
-CHO
aldo
=C=O
ceto
-OH
Hidroxy
-SH
mecrapto
-X
Halogeno
-NO
Nitroso
-NO2
Nitro
-NH2
Amino
-CH3 Methyl
-C2H5 Ethyl
-CH2CH=CH2
2-propenyl
-C6H5 phenyl
-OCH3 methoxy
-OC6H5 phenoxy
-COCH3 acetyl
-COC6H5 benzoyl
1C Meth
2C Eth
3C Prop
4C but
….
Cyclo
vòng no
C6H6
benzen
C-C
an
C=C
en
C≡C
yn
-COOH oic
-CHO al
=C=O on
-OH ol
-SH thiol
-X Halogenid
-NH2 Amin
6. Cách chọn mạch chính và đánh số
1.Với hidrocarbon no
-Mạch chính: dài nhất, nhiều nhánh nhất, C số 1 bắt đầu từ
đầu mạch gần nhánh nhất
2-methyl butan
1 2 3 4
-Mạch chính: bắt đầu gần nhánh đơn giản hơn
4-ethyl-3-methyl hexan
CH 6 5 4 32 1
-Mạch chính: được đánh số theo quy tắc “Tổng số trên
mạch chính là nhỏ nhất”
5- ethyl- 2,3-dimethyl heptan
CH3CHCH2CH3
CH3
CH3CH2CHCHCH2CH3
C2H5
CH3
1 2 4 5 6 7
CH3CHCHCH2CHCH2CH3
CH3
C2H5
7. 2.Với hidrocarbon không no
- Mạch chính: có nhiều liên kết đôi và dài nhất, số bắt đầu
gần liên kết đôi.
3-methyl-1,4-hexadien
6 5 4 3 2 1
- Mạch chính có cả liên kết đôi và liên kết ba, số bất đầu
gần liên kết đôi
1-penten-4-in
CH3CH CHCHCH CH2
CH3
1 2 3 4 5
CH2 CHCH2C CH
8. 3. Với hợp chất vòng
-Mạch chính là vòng, số bắt đầu từ C mang nhánh đơn
giản nhất, số tiếp theo đánh theo quy tắc nhỏ nhất.
CH3
C2H5
1
2
3
4
6
6
7
3-ethyl-1-methyl ciclohexan 2-ethyl-1-methyl napthalen
1-methyl-3-propyl benzen
-Vòng có nhiều nhóm thế hoặc nhóm chức, số bắt đầu từ
C mang nhóm có khối lượng nguyên tử nhỏ nhất, số
tiếp theo đánh theo quy tắc nhỏ nhất.
4-amino-1,2-dimethyl benzen
5
C3H7
CH3
1
2
3
4
5
CH3
C2H5
1
2
3
5 4
6
8
9
10
CH3
CH3
1
2
NH2
3
4
6
5
9. Với hợp chất vòng
-Mạch chính không phải là vòng khi hợp chất có nhiều
vòng rời rạc.
diphenyl methan
-Mạch có nhiều vòng ghép, nhiều cầu
6
1,7,7-trimethyl biciclo[2.2.1] heptan-2-on
O
CH3
1
2
CH3 CH3
3
4
5
7
CH2
10. 4.Với hợp chất có nhóm thế, nhóm chức
-Mạch chính có nhóm thế, nhóm chức: số bắt đầu từ
nhóm chức
3-chloro-1-pentanol
5 4 3 2 1
CH3CH2CHCH2CH2OH
-Mạch chính có nhiều nhóm chức, số bắt đầu từ nhóm
chức chính
5 4 3 2 1
Acid-3-hidroxy pentanoic
Cl
CH3CH2CHCH2COOH
OH