PPT Chất giặt rửa - ICT - Trần Thị Hoài Như - T6_2

1. Năm học:2017-2018
Họckì: 2
Họ và tên người soạn:TrầnThị Hoài Như
MSSV:41.01.201.050
Điệnthoại liênhệ: 0981873716 Email:hoainhu0911@gmail.com
KẾ HOẠCH BÀI DẠY
Tênbài soạn: CHẤT GIẶT RỬA (Lớp: 12, Ban: nângcao)
I. Mục tiêu bài học
1. Kiến thức
HS biết:
Khái niệm xà phòng và chất giặt rửa tổng hợp.
Thành phần, cấu tạo và tính chất của xà phòng và chất giặt rửa tổng hợp.
Phương pháp điều chế xà phòng và chất giặt rửa tổng hợp.
HS hiểu:
Nguyên nhân tạo nên đặc tính giặt rửa của xà phòng và chất giặt rửa tổng hợp.
HS vận dụng:
Kiến thức về xà phòng trong việc giặt rửa.
2. Kĩ năng
Quan sát hình ảnh, video phân tích và tổng hợp kiến thức để giải quyết vấn đề GV đặt
ra.
Vận dụng cơ chế hoạt động của chất giặt rửa để giải thích khả năng làm sạch của xà
phòng và chất giặt rửa tổng hợp.
Sử dụng hợp lí xà phòng và chất giặt rửa tổng hợp.
3. Thái độ
Có ý thức sử dụng hợp lí, có hiệu quả xà phòng và chất giặt rửa tổng hợp.
Bảo vệ tài nguyên môi trường.
II. Trọng tâm
Cơ chế tẩy rửa, điều chế chất tẩy xà phòng.
III. Chuẩn bị
KHOA HÓA HỌC

2. 1. Giáo viên
Máy tính, máy chiếu.
2. Học sinh
Xem trước bài chất giặt rửa.
IV. Phương pháp – Phương tiện
1. Phương pháp:
Phương pháp đàm thoại, phương pháp thực hành, phương pháp quan sat, hoạt động
nhóm.
2. Phương tiện:
Máy chiếu, bảng, phấn.
Dụng cụ thí nghiệm, hóa chất.
V. Tổ chức hoạt động dạy học
Hình ảnh slide Gợi ý hoạt động
GV và HS
Lưu ý kĩ thuật
Hoạt động 1. Kiểm tra bài cũ
1
2
3
4
GV chiếu nội dung bài tập lên
màn hình yêu cầu 2 HS lên bảng
trình bày, các HS khác chuẩn bị
để nhận xét và bổ sung.
- HS1: Trong chất béo
không tinh khiết thường
lẫn 1 lượng nhỏ axit mono
cacboxylic tự do. Tính
lượng NaOH cần để trung
hòa 2 gam chất béo có chỉ
số axit bằng 7?
- HS2: Bằng phương pháp
hóa học, hãy phân biệt dầu
mỡ bôi trơn máy và dầu
thực vật (triolein), mỡ
động vật (tristearin)
HS1:
- Số mol KOH cần để trung
hòa axit tự do trong 1 gam
chất béo
n=
7
56
.
1
1000
=1,25.10-4 mol
nNaOH= nKOH= 1,25.10-4
mol
mNaOH = 5.10-3 g
Để trung hòa axit tự do
Chèn hyperlink ở
phần câu hỏi số 1
đến slide 2 và câu
hỏi số 2 đến slide
3.
Chèn hyperlink ở
đáp án câu 1 quay
về slide 1.

3. trong 2 gam chất béo cần
10 mg NaOH.
HS2:
- Cho vào NaOH đun sôi
chất nào không sôi là dầu
mỡ bôi trơn máy
(hiđrocacbon no).
- Hai chất còn lại cho I2 vào
đun nhẹ, chất làm nhạt
màu I2 thì đó là triolein
còn lại là tristearin.
Hoạt động 2. Khái niệm và tính chất của chất giặt rửa
5
6
I. Khái niệm và tính chất của
chất giặt rửa
1. Khái niệm chất giặt rửa
GV: Trong cuộc sống hằng ngày,
để rửa giặt các vết bẩn người ta
thường sử dụng những hóa chất
nào?
HS trả lời: xà phòng, bột giặt
(omo, aba, tide,...), thuốc giặt gia-
ven, chanh, xăng, cồn, bồ kết,...
GV: Ta thường sử dụng xà phòng
hay bột giặt làm chất giặt rửa.
Vậy chất giặt rửa là gì?
- Cách sử dụng xà phòng
hay bột giặt để làm sạch
quần áo ?
- Quần áo sau khi giặt có bị
biến đổi về mặt hóa học
hay không ?
- Vậy chất giặt rửa là gì ?
HS:
- Hòa tan chất giặt rửa vào
nước, ngâm quần áo một
thời gian sau đó giũ nhiều
lần với nước.
- Quần áo sau khi giặt sạch

4. các vết bẩn, không bị biến
đổi về mặt hóa học.
GV kết luận: Chất giặt rửa là
những chất khi dùng cùng với
nước thì có tác dụng làm sạch các
chất bẩn bám trên vật rắn mà
không gây ra phản ứng hóa học
với các chất đó.
7 GV giới thiệu: một số chất giặt
rửa yêu cầu học sinh phân loại
thông qua nguồn gốc ?
HS:
- Chất giặt rửa thiên nhiên:
bồ kết, bồ hòn,...
- Chất giặt rửa nhân tạo: xà
phòng (được nấu từ dầu
mỡ với các chất kiềm, hỗn
hợp của muối natri hoặc
kali của các axit béo)
- Chất giặt rửa tổng hợp: là
những chất không phải là
muối natri hay kali của các
axit béo nhưng có tác dụng
tương tự xà phòng.
8
9
2. Tính chất giặt rửa
a. Một số khái niệm liên quan
GV: yêu cầu HS nghiên cứu SGK
và cho biết khái niệm chất tẩy
màu và ví dụ
HS:
- Chất tẩy màu làm sạch các
vết bẩn nhờ những phản
ứng hóa học.
- Ví dụ: Nước Gia- ven khử
chất màu thành chất không
màu.
GV bổ sung: xà phòng làm sạch
các vết bẩn nhưng không nhờ các

5. 10
phản ứng hóa học. Vậy xà phòng
có cấu tạo và đặc điểm như thế
nào mà có tác dụng giặt rửa ?
HS: xà phòng có cấu tạo gồm gốc
axit béo R và có nhóm COONa.
GV hướng dẫn HS giải quyết vấn:
làm thí nghiệm
- Lấy một ít dd CH3COOH
cho vào nước. Yêu cầu HS
nhận xét về độ tan của
CH3COOH.
- Lấy một ít dầu hỏa (thành
phần là hidrocacbon) cho
vào nước và cho vào
benzen. Yêu cầu HS nhận
xét về độ tan của dầu hỏa
và trong benzen.
HS nhận xét:
- CH3COOH tan tốt trong
nước ( tạo nhóm COONa
ưa nước).
- Dầu hỏa không tan trong
nước nên nổi lên trên, dầu
hỏa tan tốt trong benzen.
GV yêu cầu: HS thảo luận và đưa
ra khái niệm chất ưu nước và chất
kị nước.
11
b. Đặc điểm cấu trúc phân tử
muối natri của axit béo.
GV: chiếu lên màn hình cấu tạo
của xà phòng và yêu cầu HS nhận
xét về đặc điểm cấu trúc của phân
tử natri strearat.
HS quan sát và nhận xét: xà
phòng có cấu trúc lưỡng cực, một
đầu ưa nước COONa và một đầu
kị nước CxHy ( R) với x ≥ 15.
GV kết luận: cấu trúc một đầu ưu
nước và một đầu kị nước hình
mẫu chung cho phân tử chất giặt

6. rửa.
12
13
c. Cơ chế hoạt động của chất giặt
rửa
GV: chiếu lên màn hình cơ chế
hoạt động của chất giặt rửa (natri
stearat) và yêu cầu HS trình bày
cơ chế .
HS: nhóm CH3[CH2]16- , đuôi ưa
dầu mỡ của phân tử natri stearat
thâm nhập vào vết dầu bẩn, còn
nhóm COO-Na+ ưa nước lại có xu
hướng kéo ra phía các phân tử
nước. Kết quả là vết dầu bị phân
chia thành những hạt nhỏ, được
giữ chặt bới các phân tử natri
strearat, phân tán vào nước rồi bị
rửa trôi.
Hoạt động 3. Tìm hiểu về xà phòng
14
II. Xà phòng
1. Khái niệm
GV: dựa vào kiến thức đã học để
sản xuất được xà phòng ta làm
như thế nào. Viết phương trình
phản ứng hóa học minh họa ?
HS: Để sản xuất được xà phòng ta
đun chất béo với dung dịch kiềm
dư như NaOH, KOH....
Ptpư:
2. Phương pháp sản xuất
a.Phương pháp thông thường
GV yêu cầu HS: Thảo luận và
trình bày sản phẩm thu được và
phương pháp tách lấy xà phòng.
HS trả lời:
Chèn hyperlink ở
hình video vào
video.
o
t
17 35 3 3 5
17 35 3 5 3
(C H COO) C H 3NaOH
3C H COONa + C H (OH)
 

7. - Sản phẩm: xà phòng,
glixerol, chất béo dư, dd
NaOH dư.
- Cho muối ăn vào hỗn hợp
thì xà phòng nổi lên, tách
ra rồi trộn với phụ gia thì
được xà phòng
15 b. Phương pháp khác
GV giơí thiệu: ngày nay xà phòng
được sản xuất từ ankan ( sản
phẩm dầu mỏ) theo sơ đồ:
ankan 2O ,xt
 axit béo
2 3Na CO
 xà phòng
GV yêu cầu HS lấy ví dụ minh
họa:
HS:
1 2 2 1 2 1 2
2 3 2 2
R CH -CH R + 5/2O 2R COOH + H O
RCOOH + Na CO RCOONa + CO + H O


16 3. Thành phần của xà
phòng và sử dụng xà
phòng
GV cho HS nghiên cứu SGK và
yêu cầu HS nêu:
- Thành phần chủ yếu của
xà phòng?
- Ưu điểm và nhược điểm
của xà phòng?
HS:
- Thành phần: Muối natri
hoặc kali của chất béo,
chất màu, chất thơm.
- Ưu điểm: không gây hại
cho da, môi trường vì dễ
bị phân hủy bởi sinh vật có
trong thiên nhiên.
- Nhược điểm: không dùng
được trong nước cứng vì
ion Ca2+, Mg2+ sinh ra các
muối canxi stearat, cãni

8. panmitat.. sẽ kết tủa làm
giảm tác dụng giặt rửa của
xà phòng và ảnh hưởng
đến chất lượng của sợi vải.
Hoạt động 4. Chất giặt rửa tổng hợp
17 1. Khái niệm và sản xuất chất
giặt rửa
GV cho HS nghiên cứu SGK và
đặt vấn đề:
- Chất giặt rửa tổng hợp là
gì?
- Tại sao lại dùng chất giặt
rửa thay xà phòng.
HS:
- Chất giặt rửa tổng hợp là
những chất có tính năng
giặt rửa như xà phòng
nhưng không phải xà
phòng.
- Tạo ra chất giặt rửa tổng
hợp để đáp ứng nhu cầu đa
dạng của đời sống.
GV bổ sung:
- Nguyên nhân chính để sản
xuất bột giặt rửa tổng hợp
là khắc phục nhược điểm
của xà phòng, làm mất tác
dụng trong nước cứng
- Bột giặt tổng hợp có
thành phần là muối của:
+ Natri ankyl sunfat
ROSO3Na
+ Natri ankyl sunfonat
RSO3Na
+ Natri ankyl
benzensunfonat
RC6H4SO3Na (với R là
gốc ankyl chứa từ 10−18
nguyên tử C).
GV cho HS nghiên cứu SGK và
yêu cầu HS nhận xét về:

9. - Nguyên liệu sản xuất
- Sơ đồ sản xuất.
HS:
- Nguyên liệu từ sản phẩm
của dầu mỏ.
- Sơ đồ:
Dầu mỏ → RCOOH →
RCH2OH→ RCH2OSO3H
→RCH2OSO3Na.
18
19
2. Thành phần và sử dụng các
chế phẩm từ chất giặt rửa tổng
hợp
GV cho HS nghiên cứu SGK,
thảo luận nhóm và yêu cầu HS
nêu:
- Thành phần chủ yếu của các chế
phẩm chủ yếu từ chất giặt rửa
tổng hợp?
- Ưu nhược điểm của chất giặt
rửa tổng hợp.
HS : Các chế phẩm của chất giặt
rửa tổng hợp như: bột giặt, kem
giặt,...
- Thành phần chủ yếu của
các chế phẩm là: Chất giặt
rửa tổng hợp, chất thơm,
chất tạo màu, có thể có
chất tẩy trắng như natri
hipoclorit...
- Ưu điểm: là dùng được với
nước cứng, vì ít tạo kết tủa
với ion canxi.
- Nhược điểm: Chất giặt rửa
tổng hợp chứa các gốc
hiđrocacbon phân nhánh
gây ô nhiễm cho môi
trường vì khó bị các vi
sinh vật phân hủy ngoài ra
có hại cho da khi giặt
bằng tay.
Hoạt động 5. Củng cố

10. 20
21
22
23
24
GV: hướng dẫn luật chơi trò chơi
“ Chiếc nón kì diệu “
GV: dặn dò các em làm bài tập
SGK/18
Chèn hyperlink ở
đáp án câu 2 quay
về slide 21.
Chèn hyperlink ở
đáp án câu 3 quay
về slide 22.