AUTHOR: DAO THI TUYET CHINH APPLY ICT IN TEACHING CHEMISTRY HCMUE

1. HỌC PHẦN:
ỨNG DỤNG ICT
TRONG DẠY HỌC
HÓA HỌC
Họ và tên người soạn: Đào Thị Tuyết Chinh
MSSV: 43.01.201.005
Học kì II – Năm học: 2019-2020
Số điện thoại: 0964770260
Email: Chinhdtt05@gmail.com
KẾ HOẠCH BÀI DẠY
CHƯƠNG 7
HIDROCACBON THƠM
NGUỒN GỐC HIDROCACBON THIÊN NHIÊN
HỆ THỐNG HÓA VỀ HIDROCACBON
BÀI 35: BENZEN VÀ ĐỒNG ĐẲNG
MỘT SỐ HIDROCACBON THƠM KHÁC.
I. Thông tin chung:
− Chủ đề: Benzen và đồng đẳng (Tiết 1)
− Lớp 11 - Chương trình cơ bản – BTN
− Thời lượng: 45 phút
− Số lượng HS:
II. Mục tiêu bài học:
Sau bài học, HS có thể:
a. Về kiến thức:
− Trình bày được khái niệm về hidrocacbon thơm và phân loại chúng.
− Xây dựng được dãy đồng đẳng của benzen
− Viết được các CTCT của benzen và đồng đẳng
− Gọi được tên các đồng đẳng của benzen theo 2 cách
− Mô tả đươc cấu tạo của benzen
− Giải thích được đặc điểm cấu tạo của benzen
b. Về kỹ năng:
− Sử dụng ứng dụng CNTT để chứng minh giả thuyết khoa học (CHEM3D)

2. − Đưa ra giả thuyết dựa trên cơ sở là những hiểu biết đã có và tìm tòi chứng minh giả
thuyết.
− Thao tác sử dụng phần mềm CHEM3D
− Giải quyết vấn đề
c. Về thái độ:
− Tạo niềm tin và tăng tình yêu đối với khoa học
− Trân trọng, biết ơn những thành tựu khoa học
III. Trọng tâm:
− Xây dựng được dãy đồng đẳng của benzen và công thức chung
− Viết được các đồng phân của 1 số chất trong dãy đồng đẳng của benzen và gọi tên
chúng theo 2 cách
− Giải thich được đặc điểm cấu tạo vòng benzen dựa vào số liệu thực nghiệm
− Tính chất vật lý của benzen và đồng đẳng
IV. Chuẩn bị:
− Giáo viên: Bài trình chiếu, giáo án
− Học sinh: Tập ghi, sách giáo khoa
V. Phương pháp – Phương tiện
a.Phương pháp:
− Phương pháp nêu và giải quyết vấn đề
− Phương pháp thuyết trình, diễn giải
− Phương pháp dạy học trực quan
b.Phương tiện:
− Laptop
− Máy chiếu
VI. Tổ chức hoạt động dạy học
Hình ảnh slide Gợi ý hoạt động GV & HS Lưu ý kĩ thuật
Hoạt động 1. Giới thiệu về chương 7 và khái niệm hidrocacbon thơm

3. Hình ảnh slide Gợi ý hoạt động GV & HS Lưu ý kĩ thuật
1,
2,
- GV dẫn dắt: “Ở 2 chương trước,
các em đã được tìm hiểu về HC no,
HC không no, hôm nay, chúng ta sẽ
tìm hiểu về loại HC cuối cùng, đó là
HC thơm.”
- GV gợi nhớ kiến thức của HS:
“Các em đã từng được học 1 hợp
chất cũng được gọi là hidrocacbon
thơm ở lớp 9, vậy hợp chất đó là
gì?” Từ đó, GV yêu cầu HS dự đoán
và phát biểu khái niệm HC thơm.
- GV nhận xét và kết luận khái niệm,
phân loại cũng nhứ giới thiệu 1 số ví
dụ về các hidrocacbon thơm.
-Click chuột để
chuyển đổi các hiệu
ứng animation và
transition.
Hoạt động 2. Giới thiệu bài học: Benzen và đồng đẳng của benzen
3,
4,
5,
GV tổng quan hóa kiến thức của
toàn bài học
GV trình bày mục tiêu chi tiết HS
cần đạt được sau tiết học
Slide 5:
-Sử dụng hiệu ứng
trigger để di chuyển
đường đi của chú
ong, bấm vào biểu
tượng hình tròn ở
các mục.
-Sử dụng hiệu ứng
link tới các trang
tương ứng, nhấn
vào các chữ gạch
chân để đến trang
chi tiết, trở về bằng
biểu tượng hình lục
giác màu cam ở mỗi
trang.
Hoạt động 3. Tìm hiểu về dãy đồng đẳng của benzen

4. Hình ảnh slide Gợi ý hoạt động GV & HS Lưu ý kĩ thuật
6, - GV trình chiếu 1 dãy các CTCT
thu gọn của benzen và yêu cầu HS
nhận xét đặc điểm.
- GV nhận xét và phân tích các câu
trả lời của HS và yêu cầu HS rút ra
khái niệm về dãy đồng đẳng của
benzen: “Khi thay thế 1 nguyên tử H
của vòng benzen bằng 1 gốc ankyl
bất kỳ, ta sẽ thu được các ankyl
benzen. Tập hợp các ankyl benzen
lập thành dãy đồng đẳng của
benzen”
- GV trình chiếu CTPT tương ứng
với các CTCT ở trên, yêu cầu HS rút
ra CT chung của dãy đồng đẳng
benzen và điều kiện tương ứng.
- HS có thể trao đổi với bạn cùng
bàn để tìm ra CT chung: CnH2n-6
(n≥6)
-Click chuột để xuất
hiện nội dung tiếp
theo
Hoạt động 4. Tìm hiểu về đồng phân và danh pháp
4.1. Tìm hiểu về đồng phân
7, (GV sử dụng bảng tổng hợp chứa
các HC thơm quan trọng đầu dãy
đồng đẳng của benzen và cùng HS
xây dựng, hoàn chỉnh bảng. Kết hợp
giảng dạy và vận dụng linh hoạt.)
- GV yêu cầu HS viết các CTCT có
thể có ứng với các chất đã cho trong
bảng.
- GV mời 1 HS bất kỳ lên bảng và
trình bày bài làm của mình.
- HS dưới lớp đối chiếu, nhận xét và
chỉnh sửa nếu có sai sót.
- GV trình chiếu kết quả lên bảng
tổng hợp và HS ghi nhận.
- GV giới thiệu các CTCT của C8H10
được gọi là đồng phân vị trí nhánh.
-Click chuột để xuất
hiện nội dung tiếp
theo

5. Hình ảnh slide Gợi ý hoạt động GV & HS Lưu ý kĩ thuật
Từ công thức C9H12 trở đi, ngoài
đồng phân vị trí nhánh, sẽ có thêm
đồng phân mạch cacbon. Phần này
sẽ được luyện tập vào tiết chuyên
đề.
Hoạt động 4. Tìm hiểu về đồng phân và danh pháp
4.2. Tìm hiểu về danh pháp
8,
9,
- GV giới thiệu HS: “Cũng giống
như các hợp chất HC mà các em đã
được học, các HC thơm cũng có 2
cách gọi tên: danh pháp thay thế và
danh pháp thông thường.”
- GV hướng dẫn HS cách gọi tên
theo danh pháp thay thế:
Tên thay thế = Tên ankyl +benzen
- GV yêu cầu HS áp dụng gọi tên
tương ứng của các chất vừa được
trình bày trên bảng.
- GV hướng dẫn HS cách đánh số
trên vòng benzen và cú pháp tên gọi
tương ứng.
Chọn mạch chính là vòng benzen
Đánh số sao cho tổng số chỉ nhánh
là nhỏ nhất.
Cú pháp: Đặt dấu phẩy giữa các số
chỉ và dấu gạch ngang giữa số chỉ và
phần còn lại.
- GV lấy 1 ví dụ hoàn chỉnh làm
theo các bước như vừa hướng dẫn
HS và sau đó yêu cầu HS áp dụng
cho các chất còn lại trong bảng
- GV giới thiệu quy ước về vị trí
nhánh theo chữ cái: o-,m-,p-.
- HS áp dụng và hoàn thành vảo
bảng tổng hợp
-Click chuột để xuất
hiện nội dung tiếp
theo

6. Hình ảnh slide Gợi ý hoạt động GV & HS Lưu ý kĩ thuật
- GV giới thiệu danh pháp thông
thường của các chất, HS ghi nhận.
- GV lưu ý với HS cách gọi theo
danh pháp thông thường được sử
dụng phổ biến hơn và yêu cầu HS
học thuộc.
Hoạt động 5. Tìm hiểu về cấu tạo vòng benzen
10
11
12
(Ở hoạt động này, GV sẽ giới thiệu
đến HS phần mềm CHEM3D và sử
dụng phầm để xuất ra cấu trúc
không gian, các thông số về độ dài
các cạnh, góc liên kết của benzen
với mục đích kiểm chứng các lý
thuyết được đưa ra).
- GV dẫn dắt lịch sử về sự tìm ra cấu
trúc vòng benzen của nhà hóa học
Kekule. Từ đó tạo tình huống giả
định gây sự tò mò, hứng thú tìm
hiểu: “Liệu rằng những giả thuyết
ông đưa ra có thực sự chính xác
không?”
- GV giao cho HS nhiệm vụ kiểm
chứng giả thuyết của
Kekule:”Benzen có cấu trúc phẳng,
các nguyên tử cacbon liên kết với
nhau tạo thành một mạch vòng lục
giác đều”.
- HS đưa ra các tiêu chí để kiểm
chứng:
+ Cấu trúc phẳng: Tất cả các nguyên
tử phải cùng nằm trên 1 mặt phẳng
trong không gian.
+ Mạch vòng lục giác đều: Các góc
= 120o
và độ dài của các cạnh trên
vòng bằng nhau.
- GV giới thiệu công cụ có thể giúp
HS kiểm chứng đó là phần mềm hóa
-Click chuột vào
hình nhà hóa học
kekule để link tới
phần mềm
CHEM3D

7. Hình ảnh slide Gợi ý hoạt động GV & HS Lưu ý kĩ thuật
học CHEM3D (GV giới thiệu khái
quát nhanh về công cụ).
- GV sử dụng CHEM3D xuất ra các
giá trị ứng với các tiêu chí HS vừa
đặt ra.
- HS quan sát, ghi nhận và kết luận
giả thiết của Kekule về cấu trúc
vòng benzen hoàn toàn chính xác.
- GV yêu cầu HS tổng kết lại đặc
điểm cấu trúc vòng benzen.
- GV giới thiệu 2 cách biểu diễn
vòng benzen và giải thích.
“6 nguyên tử C liên kết với nhau tạo
thành 3 liên kết đơn và 3 liên kết
đôi, các electron pi trên 3 liên kết
đôi không cố định mà linh động di
chuyển đều khắp toàn bộ vòng thơm
tạo thành 1 hệ electron pi. Đó cũng
chính là lý do độ dài liên kết giữa
các nguyên tử C trên vòng là như
nhau.”
- GV yêu cầu HS liên hệ lại kiến
thức dã học từ bài ankan và ankin,
so sánh độ dài giữa liên kết đơn và
liên kết đôi giữa các nguyên tử
cacbon.
- GV đặt vấn đề: “Vậy liên kết giữa
các nguyên tử cacbon trong vòng
benzen không hoàn toàn là liên kết
đơn cũng không hoàn toàn là liên
kết đôi. Vậy độ dài của chúng như
thế nào?”
- GV yêu cầu HS dự đoán nhưng
GV chưa đưa ra đáp án.
- GV yêu cầu HS về nhà và sử dụng
phần mềm CHEM3D để kiểm tra giả
thuyết của mình. Tiết học tới, GV
yêu cầu HS nêu kết luận của mình
và chứng minh bằng cách tự thao tác

8. Hình ảnh slide Gợi ý hoạt động GV & HS Lưu ý kĩ thuật
để xuất ra các giá trị chứng minh cần
thiết trên phần mềm CHEM3D. Đây
là nội dung kiểm tra bài cũ cho lớp
vào tiết học tới.
(Giáo viên sẽ gửi video hướng dẫn
sử dụng phần mềm cho HS ngay sau
tiết học)
- GV tận dụng câu chuyện về những
giấc mơ khoa học để giáo dục bài
học cuộc sống cho HS của mình:
“Thành công không phải ngẫu
nhiên. Đó là sự chăm chỉ, bền bỉ hoc
hỏi, nghiên cứu, hi sinh và quan
trọng nhất là tình yêu đối với việc
mình đang làm.”
Hoạt động 5. Tìm hiểu về tính chất vật lý của benzen và đồng đẳng
- GV yêu cầu HS quan sát số liệu
trên bảng và đưa ra nhận xét về khối
lượng riêng và nhiệt độ sôi của
benzen và đồng đẳng của nó.
- GV giới thiệu các tính chất vật lý
còn lại.
-GV yêu cầu HS kết luận lại các tính
chất vật lý của benzen và đồng đẳng.
-Click chuột để xuất
hiện nội dung tiếp
theo
Hoạt động 6: Tổng kết bài học

9. Hình ảnh slide Gợi ý hoạt động GV & HS Lưu ý kĩ thuật
- GV tổng kết và nhấn mạnh các
trọng tâm của tiết học.
-Click chuột để xuất
hiện nội dung tiếp
theo