Op 29 juni 2020 heb ik voor de Christelijke Onderwijsgroep (COG) een webinar verzorgd over hoe je principes van effectieve didactiek kunt versterken met leertechnologie.

1. Effectieve didactiek
versterkt met behulp van
leertechnologie

2. Ga naar menti.com, vul
code 41 65 74

4. Inhoud
1. Inzet ICT vaak niet effectief?
2. Onderzoek bouwstenen effectieve didactiek als
kader
3. Hoe kun je deze bouwstenen faciliteren met
leertechnologie (6 principes)?
4. Asynchroon en synchroon online leren
5. Samenvatting

5. 1) Is de inzet van ICT wel altijd
effectief (weinig leerzaam)?

6. Wat zegt
onderzoek?

7. Effectief…
• Mits zorgvuldige aandacht voor didactiek
• Context
• Mits zorgvuldig geïmplementeerd (o.a.
professionalisering)
• Leertechnologie maakt slecht onderwijs niet
beter

8. Maar…

10. Foto: © viperagp, Depositphotos

11. Goede didactische
inbedding

12. 2) Bouwstenen effectieve didactiek
David Merrill (2002), First
Principles of Instruction

13. 3) Faciliteer bouwstenen effectieve
didactiek met leertechnologie
David Merrill (2002), First
Principles of Instruction

15. Een zeer hardnekkige mythe in onderwijsland
Zie
https://theeconomyofmeaning.com/2016/07/08/an-update-to-the-
learning-pyramid/

16. Wat we eigenlijk
wel weten….

17. A.Laat leerstof actief verwerken
• Productieve strategieën
verplichten om leerstof actief
te ‘herkneden'
(Surma cs, 2019).
• Creëren: je onthoudt leerstof
beter dan door meer passief
consumeren.

18. Actief leren heeft betrekking op het
bevorderen van interactie tussen lerenden
Mee eens Mee oneens
menti.com, 41 65 74

19. Vormen interactie
(Moore, 1989)
Lerende – lerende interactie
Lerende – docent interactie
Lerende – content interactie

20. Elaboreren (dieper
nadenken via wie-wat-
waarom-hoe vragen)
Lerenden vragen laten maken (PeerWise) en
beantwoorden
Opdrachten (overeenkomsten en verschillen
zoeken)
Zelfverklaren (lerenden
leggen uit)
Lerenden maken screencast of vlog
Mapping (leerinhoud visueel
weergeven)
Mindmap maken
Lerenden geven les Webinar, video laten maken

22. B. Voorkennis activeren
Advance organizer
(gestructureerde
informatie bij de start van
een leerproces, onder
meer bedoeld om
voorkennis te activeren).

23. C. Duidelijke, gestructureerde,
uitdagende instructie
Foto: Jeroen Berkhout, OU

24. D.Toetsing als leer- en oefenstrategie
Effectiviteit
afhankelijk
van vaak
doen
Quiz (als afsluiter of
overgang)
Exit-ticket (bijv. Online
formulier)
Free recall bijv. via Padlet/
Mentimeter (wat weet je
nog over)
Oefenen met flashcards
(o.a. Quizlet)

26. Tijd voor een quiz
menti.com, 41 65 74

28. F.

29. Praktijkleren thuis
Afnemende
coaching

30. G.

31. Reflectievloggen

32. Performance support
Bron: https://www.askdelphi.com/

33. 4. Asynchroon,
onafhankelijk van
Synchroon,
onafhankelijk van

34. Eigenschappen
asynchroon
Eigenschappen
synchroon
• Zeer flexibel (eigen tijd en
tempo leerstof
bestuderen, oefenen, etc.)
• Tijd om te verdiepen
• Multimediaal
• Constante kwaliteit
content
• Duidelijke structuur
mogelijk
• Instructie (extern
docent)
• Beter improviseren (o.a.
anders uitleggen)
• Snel misverstanden
verhelpen
• Direct zicht op
resultaten (formatief
evalueren)
• Geeft structuur bij
online leren
• Opnemen (AVG)

35. Eigenschappen
asynchroon
Eigenschappen
synchroon
• Voordelen schriftelijk
communiceren
• Voortgang monitoren
• Voordelen
communiceren via
beeld en geluid (o.a.
reacties zien)
• Snel feedback
(onmiddellijk)
• Socialiseren gaat
beter (als F2F contact
niet kan)
• Samen werken
eenvoudiger

36. Hanteer een activerende didactiek, ook bij
synchroon online leren

39. 5. Samenvattend

40. Houd rekening houden met
didactische eigenschappen
leertechnologie, passend
gebruik

41. Besteed aandacht aan didactische
inbedding (principes van effectieve
didactiek; Surma cs, 2019 en Merrill, 2002)

42. Diverse
toepassingsmogelijkheden

43. Faciliteer bouwstenen effectieve
didactiek met leertechnologie
https://www.te-learning.nl/blog/wijze-lessen-twaalf-bouwstenen-voor-
effectieve-didactiek-versterkt-met-behulp-van-leertechnologie/
https://www.te-learning.nl/blog/david-merrills-first-principles-of-
instruction-versterken-met-behulp-van-leertechnologie-principe-4-leren-
wordt-bevorderd-als-lerenden-worden-aangemoedigd-om-de-nieuwe-
kennis-of-vaardigheid/

45. Dank!
@wrubens
wilfred@wilfredrubens.com

46. Programma ‘Samen brengen, samen halen’
08.30 uur: Teams-ruimte open, ruimte om elkaar te ontmoeten
08.50 uur: Welkom door CvB
09.00 uur: Wilfred Rubens, effectieve didactiek versterkt met behulp van leertechnologie
09.45 uur: Pauze
10.00 uur: Wilmar Schaufeli, hoe houden we het vol om online les te geven
10.30 uur: Ingrid Paalmans, wat vinden leerlingen en studenten van online onderwijs?
11.00 uur: Online sessies ‘best practices’ in break-out rooms
11:00 – 11:50 uur - Break-out 1: Handboek 2.0
11:00 – 11:50 uur - Break-out 2: Gaming en leren, gaat dat eigenlijk wel samen? Nou en of..
11:00 – 11:25 uur Break-out 3: Mavo 2: songpresentatie. En iedereen doet mee
11:00 – 11:50 uur Break-out 4: Alles over LessonUp
11.50 uur: Sluiting door CvB