Op 6 en 17 juli 2023 heb ik voor een workshop over ChatGPT (en aanverwante technologieën) verzorgd voor medewerkers van Schouten en Nelissen, één van de bekendste opleiders van Nederland.

1. Gaat ChatGPT werken en leren binnen
Schouten en Nelissen veranderen?

2. Inhoud
• Intro ChatGPT
• De computer als collega: vier typen taken
• (Beperkingen tussendoor)
• Prompts!
• Gevolgen voor werk
• Gevolgen voor de docent/trainer/ontwikkelaar
• Gevolgen voor bekwaamheden

3. 1991 (ik: eind 1995)
2002 (ongeveer)
2007
2008 (2011 Coursera)
2022
Mijlpalen digitalisering

4. En toen was er ChatGPT

5. Wie heeft er gehoord
van ChatGPT?

6. Wie weet globaal wat
ChatGPT is?

7. Wie heeft ChatGPT weleens
gebruikt?

8. Wie gebruikt de betaalde versie
van ChatGPT?

9. Arti
fi
ciële intelligentie
Intelligentie waarmee machines,
software en apparaten zelfstandig
problemen oplossen
(Nationale AI-cursus, 2021)

10. ‘Machines’: toegang tot data ->
patronen -> zelfstandig
beslissingen <- feedback door
gebruik

12. Big data als brandstof

13. Vier vragen

14. Snelst groeiende applicatie ooit!
Kloof tussen wat mensen dachten dat mogelijk was, en wat zij ervoeren dat mogelijk was

15. GPT 3.5 GPT 4

16. Demo ChatGPT
GPT-4, instellingen, plugins, relatie Bing

17. Generatieve AI
Tekst (ChatGPT, Google Bard, Claude,
Summari)
Afbeeldingen (MidJourney, DALL-E)
Vertalen (Deepl)
Presentaties maken (Presentations.ai,
Beautiful.ai)
Video’s maken (DeepBrain AI, FakeYou)
Spraak (Voicemaker, Cleanvoice)

20. Waar hebben we
dat eerder gezien?

21. “Dat internet.
Dat waait toch wel weer over”

22. Mobiel bellen in 1998 (Frans Bromet)

23. There's no chance that the
iPhone is going to get any
signi
fi
cant market share
(S. Ballmer, 2007)
https://en.wikipedia.org/wiki/Steve_Ballmer

24. <naam technologie> will
revolutionize education

25. We zijn slecht in het voorspellen
van de impact van nieuwe
technologie

26. The era of assistive computing
(Amy Webb, 2023)

28. • Taalgerelateerde taken
• Organisatorische taken
• Vragen stellen
• Creatieve taken
Cognitive offloading (Sparrow, 2022)
‘Jullie’ onderverdeling

29. • E-mails beantwoorden
Taalgerelateerde taken

32. • E-mails beantwoorden
• Onderzoeken/artikelen
samenvatten
Taalgerelateerde taken

34. • E-mails beantwoorden
• Onderzoeken/artikelen
samenvatten
• Essays, memo’s
• Schrijf artikel op basis van….
Taalgerelateerde taken

36. • E-mails beantwoorden
• Onderzoeken/artikelen
samenvatten
• Essays, memo’s
• Schrijf artikel op basis van….
• Schrijfstijl
• Spelling
• Vertalen (Deepl)
• Taalniveau
Taalgerelateerde taken

37. Herformuleer
complexe tekst

38. Wie van jullie heeft een
account bij ChatGPT en weet
de logingegevens?

39. Opdracht: herformuleer complexe tekst
• Ga naar de website van een overheidsinstantie (bijvoorbeeld
rechtspraak.nl)
• Zoek een complexe tekst (bijvoorbeeld een uitspraak)
• Gebruik de volgende prompt in ChatGPT:
Herformuleer de volgende tekst op niveau A2 Nederlands:
• Plak de tekst
• En gaan!
• Of: https://tinyurl.com/chatgptsn2

41. • Mededelingen
• Outlines documenten maken
• Vergadering plannen
• Aantekeningen uitwerken
• Zet in de juiste volgorde
• Zet om in APA-stijl
Organisatorische taken

42. • Ik kom er even niet op….
Vragen beantwoorden

44. • Ik kom er even niet op….
• De
fi
nities geven
Vragen beantwoorden

46. • Ik kom er even niet op….
• De
fi
nities geven
• Hoe zit het met….
Vragen beantwoorden

48. Opdracht: informatie over een concept/
theorie
• Bedenk een vraag over een concept of theorie waar minimaal
één van jullie veel verstand van heeft (bijvoorbeeld positieve
psychologie)?
• Stel de vraag aan ChatGPT
• Vergelijk het antwoord met het antwoord van de expert
• Wat valt op?
• Of: https://tinyurl.com/chatgptsn2

49. Waarschuwing
• Inhoudelijk correct?
• Hallucinaties
• Bronvermelding (Bing!)
• Originaliteit
• Vooroordelen
• Overbodige informatie
• ‘Half producten’

51. • Ideeën genereren
• Probleem/casus oplossen
• Rol spelen
• Interview met historisch
fi
guur
• Spiegel voorgehouden krijgen
Creatieve taken

52. • Kies een historisch
fi
guur
(bijvoorbeeld John Maynard Keynes)
• Legt een casus voor (bijv. hoe om
te gaan met bedrijven die
vanwege Corona moeten sluiten)
• https://tinyurl.com/chatgptsn2
Zelf uitproberen

53. Andere beperkingen
• Stabiliteit
• Toegankelijkheid (kosten)
• Sociaal-technisch experiment
(snelle veranderingen kunnen hanteren?)
• Lanceren zonder test (concurrentie)
• Persoonlijke reputaties aantasten
• Energieslurper
• Moderne slavernij

54. Intelligent?
• Begrijpen niet wat ze doen
• Geen motivatie
• Niet redeneren

55. Sterk in ontwikkeling….

56. ‘Prompt’: héél belangrijk!
• ChatGPT: rol
• Opdracht (duidelijk, speci
• Context (o.a. doelgroep)
• Scope (bijv. wat negeren)
• Format (lijst, blogpost, etc)

57. Voorbeeld
Jij bent docent van een cursus. De online activiteiten starten op
21 augustus. De eerste bijeenkomst vindt plaats op 30
augustus, van 13.00-16.30 uur. De doelgroep bestaat uit
volwassenen. Schrijf een welkomstwoord voor de deelnemers
van 150 woorden. Wens hen ook veel succes. Zorg ervoor dat
de toon van het bericht nuchter en sober is.

58. Je bent een expert in het samenvatten van teksten. Je staat bekend om je
vermogen om het meest gedetailleerde inzicht te presenteren aan een breed
publiek dat door iedereen begrepen kan worden. Maak een objectieve
samenvatting van tussen de 100 en 120 woorden voor een eerstejaars student,
waarin je de belangrijkste punten en de algemene boodschap van de tekst
weergeeft die ik aan het einde van deze opdracht zal geven. Schrijf in het
Nederlands. Zorg ervoor dat de samenvatting logisch, eenvoudig en goed
gestructureerd is en vermijd oppervlakkig schrijven, algemeenheden en
beschrijvingen op metaniveau zoals "Het artikel bespreekt", "Het belicht" en "De
tekst onderzoekt ook". Presenteer de informatie in plaats daarvan alsof de auteur
van het artikel het rechtstreeks aan de lezer beschrijft. De stijl moet informatief,
eenvoudig, goed gestructureerd en boeiend zijn, met een sterke focus op het
uitleggen van complexe concepten in toegankelijke taal. Hier is de tekst:
Voorbeeld

59. • Schrijf een prompt
• (rol, opdracht, context, scope,
format)
• https://tinyurl.com/chatgptsn2
Zelf uitproberen

60. Aandachtspunten
• Privacy (persoonsgegevens,
recht om vergeten te worden)
• Bedrijfsgeheimen

61. Werk….

63. Nu ‘kenniswerkers’…..

64. Zijn er grenzen aan de mate waarin mensen geholpen
willen door of willen interacteren met computers?

65. • Werk verandert!
• Assistent
• Tijdsbesparing

66. Wat betekent dit
voor het werk van
docenten/opleiders/
ontwikkelaars?
Persoonlijke assistent!

67. 1. ChatGPT helpt duidelijke,
gestructureerde,
uitdagende instructie te geven

68. Instructieteksten

69. Script instructievideo

70. Script instructievideo

71. Rekening
houden met
taalniveaus
Opdrachten
maken

72. Hulp voor neurodivergente
lerenden

73. 2. ChatGPT helpt leerstof actief
verwerken
• Activerende werkvormen
• Creëren

74. • Bekijk de video over
Dick Nanninga
• Bekijk nu dit essay
• Schrijf een
verbeterd essay op
basis van wat je
hebt gezien in de
video
Voorbeeld schrijfopdracht

75. Ideeën genereren
met je lerenden
• Stel samen met de groep een vraag waarmee
ideeën geopperd worden.
•Voorbeeld: Je bent een creatief en deskundig
onderwijskundig adviseur. Een groep docenten
psychologie van een hogeschool vraagt of jij
ideeën hebt voor werkvormen waarmee zij
de voorkennis van studenten ten aanzien van
positieve psychologie met behulp van digitale
leertechnologieën kunnen activeren.
Welke ideeën deel jij met deze docenten?
Vervolg:
Je kunt voorkennis ook activeren door middel
van een advance organizer.
Hoe kun je een advance organizer gebruiken
met behulp van digitale technologie?

76. Blogpost schrijven (als optie)
• Summarize this text in 500 words
• Tekst artikel plakken
• Resultaat controleren en aanpassen
• Write a blogpost based on the following summary of an article. Refer to the article with the title
"<title>". The author is <name, function>. Include three critical comments at the end of the blogpost.
• Resultaat controleren en aanpassen
• Vertaal met Deepl
• Resultaat controleren en aanpassen

77. AVG, deelnemers
en een account

78. Lange termijn
geheugen
3. Voorkennis activeren met ChatGPT
Korte termijn
geheugen
Nieuwe
kennis

79. • Samenvatting van een tekst maken
• Advance organizer maken
• Voorkennis toets

80. 4. Toetsing als leer- en oefenstrategie
dankzij ChatGPT

81. ChatGPT is
op zich al indrukwekkend
(integratie in toetsapplicaties)

82. • Kies met z’n drieën een onderwerp, waar één van jullie verstand van heeft.
• Formuleer met z’n drieën voor dit onderwerp de volgende vraag: Je bent een
docent die lesgeeft in .... Je hebt instructie gegeven over ..... Nu wil je
controleren of de cursisten de instructie hebben begrepen. Schrijf vijf
meerkeuzevragen die testen of cursisten de instructie over.... hebben begrepen.
Neem drie antwoorden per vraag op. Geef feedback op elk antwoord. Geef aan
of een antwoord goed is en beargumenteer waarom een antwoord goed of fout
is.
• Voorbeeld: Je bent een docent die lesgeeft in geschiedenis. Je hebt instructie
gegeven over het Verdrag van Versailles van 1919. Nu wil je controleren of de
cursisten de instructie hebben begrepen. Schrijf vijf meerkeuzevragen die testen
of cursisten de instructie over het Verdrag van Versailles van 1919 hebben
begrepen. Neem drie antwoorden per vraag op. Geef feedback op elk
antwoord. Geef aan of een antwoord goed is en beargumenteer waarom een
antwoord goed of fout is.

83. 5
Dankzij ChatGPT

84. Je bent docent van een universitaire cursus over onderwijsinnovatie. In een opdracht vraag je studenten
een relatie te leggen tussen het hoofdstuk Recruiting Pilot Teachers uit: Rubin, S.C. & Sanford, C.
(2018). Pathways to personalization. A framework for school change. Cambridge: Harvard Education
Press en het Jobs to be Done-framework van Arnett, Moesta en Horn (2018). Eén van de studenten
beschrijft de relatie tussen deze twee bronnen als volgt:
<…..>
Geef feedback op de inhoud van de argumentatie.
De student heeft een goed begrip van de relatie tussen de twee bronnen en maakt een duidelijk
onderscheid tussen de focus op competenties van early adopter docenten in Rubin en Sandford (2018,
H.5) en de focus op de onderliggende motivaties van docenten in Arnett, Moesta en Horn (2018).
De student legt uit dat het belangrijk is om te beseffen dat docenten verschillende beweegredenen
kunnen hebben om deel te nemen aan een pilot. Dit inzicht kan helpen bij het opzetten van een
succesvol pilottraject dat aansluit bij de motieven van de deelnemers en daardoor een grotere
betrokkenheid bevordert. De suggestie om duidelijke, transparante kaders te schetsen en eventueel een
'memo of understanding' op te stellen, is een nuttige manier om verkeerde verwachtingen te
voorkomen.
De student benadrukt ook het belang van het benutten van de informatie uit het 'jobs to be done
framework' om te onderzoeken vanuit welke 'job' de meeste docenten binnen een instituut redeneren.
Dit inzicht kan invloed hebben op de vormgeving van de voorgenomen innovatie en leiden tot een betere
afstemming op de behoeften en motivaties van de docenten.
Over het algemeen is de argumentatie van de student coherent, logisch en goed onderbouwd.
De student maakt duidelijk hoe de twee bronnen met elkaar in verband staan en hoe hun
inzichten kunnen worden toegepast om een succesvolle onderwijsinnovatie te realiseren.
Kun je deze feedback ook richten aan de student zelf (Lisa, she/her)?

85. Gepersonaliseerd leren (adaptief, interventies)
GPT-4 als coach

86. Wordt één-op-één onderwijs mogelijk?

87. Wordt één-op-één onderwijs mogelijk?

88. 6. Gebruik voorbeelden
dankzij ChatGPT

89. Uitgewerkte
voorbeeld maken
Opleiding voorlichters
Opdracht persbericht maken
Uitgewerkt voorbeeld

90. En ook nog dit….

91. • Toets(vragen) ontwikkelen
• Instructional design (Noley AI)
• Leerplan maken
• Content ontwikkelen (Lesson Up)

92. ChatGPT Pro: toegang tot databases
met ‘bewezen’ vakliteratuur?

93. Andere bekwaamheden?

94. • Vakinhoud
• Anders gaan beoordelen (wellicht)
• Redeneren, creativiteit, empathie
• Digitale geletterdheid
Andere bekwaamheden?

95. Digitale geletterdheid
• Nog kritischer beoordelen output
• Goede opdrachten formuleren (‘prompts’)
• Dialogen voeren met AI
• AI kennen
• Transparant zijn over gebruik AI (vertrouwen)
• Data gebruiken

97. https://mastodon.social/@wrubens
wilfred@wilfredrubens.com
Dank!