De afgelopen maanden zijn ROC’s in korte tijd overgestapt op blended en zelfs volledig online onderwijs. Daarbij zijn om begrijpelijke redenen pragmatische keuzes gemaakt die eerder hebben geleid tot ‘remote emergency teaching’ dan tot blended learning. Het is nu zaak meer naar de lange termijn te kijken. Blended learning zal vanwege tal van redenen ‘het nieuwe normaal’ worden. Opleidingen staan daarbij voor een aantal uitdagingen. Op 14 oktober 2020 heb ik hierover een interactieve presentatie gehouden tijdens de MT-dag van de sector Zorg & Welzijn van Rijn IJssel College.

1. De toekomst van beroepsonderwijs is ‘blended’
Wilfred Rubens

5. Ga naar menti.com,
vul in code 49 42 71 9
Drie vragen ter introductie

6. Inhoud
1. Blended learning?
2. Waarom blended learning?
3. Uitdaging 1: Hoe kunnen we bewezen didactische principes toepassen bij en
met behulp van leertechnologie?
4. Uitdaging 2: Hoe kunnen we de pedagogische relatie tussen docenten en
studenten vormgeven, nu we meer gebruik maken van leertechnologie?
5. Uitdaging 3: Wat komt kijken bij de succesvolle invoering van blended learning?
6. Samenvatting

7. 1. Blended learning

8. Aanzienlijk deel online en face-to-face

10. Foto: Alex Castella
Foto: nnecapa
Nodig?
Recept
Technieken
Gereedschap
Ingrediënten
Vakmanschap
Restaurant
Vrij naar Paul Kirschner

11. Koken
• Recept
• Technieken
• Gereedschap
• Ingrediënten
• Vakmanschap
• Restaurant
Vrij naar Paul Kirschner
Blended learning

12. Koken
• Recept
• Technieken
• Gereedschap
• Ingrediënten
• Vakmanschap
• Restaurant
Vrij naar Paul Kirschner
Blended learning
• Curriculum

13. Koken
• Recept
• Technieken
• Gereedschap
• Ingrediënten
• Vakmanschap
• Restaurant
Vrij naar Paul Kirschner
Blended learning
• Curriculum
• Didactiek

14. Koken
• Recept
• Technieken
• Gereedschap
• Ingrediënten
• Vakmanschap
• Restaurant
Vrij naar Paul Kirschner
Blended learning
• Curriculum
• Didactiek
• Leertechnologie

15. Koken
• Recept
• Technieken
• Gereedschap
• Ingrediënten
• Vakmanschap
• Restaurant
Vrij naar Paul Kirschner
Blended learning
• Curriculum
• Didactiek
• Leertechnologie
• Leerinhouden

16. Koken
• Recept
• Technieken
• Gereedschap
• Ingrediënten
• Vakmanschap
• Restaurant
Vrij naar Paul Kirschner
Blended learning
• Curriculum
• Didactiek
• Leertechnologie
• Leerinhouden
• Docenten/trainers

17. Koken
• Recept
• Technieken
• Gereedschap
• Ingrediënten
• Vakmanschap
• Restaurant
Vrij naar Paul Kirschner
Blended learning
• Curriculum
• Didactiek
• Leertechnologie
• Leerinhouden
• Docenten/trainers
• ‘Leerlandschap’

18. Koken
• Recept
• Technieken
• Gereedschap
• Ingrediënten
• Vakmanschap
• Restaurant
Vrij naar Paul Kirschner
Blended learning
• Curriculum
• Didactiek
• Leertechnologie
• Leerinhouden
• Docenten/trainers
• ‘Leerlandschap’

20. 2. Waarom?

21. Ga naar menti.com,
vul in code 49 42 71 9

22. 3. Uitdaging 1: Hoe kunnen we bewezen
didactische principes toepassen bij en met
behulp van leertechnologie?

23. David Merrill (2002), First
Principles of Instruction

24. Wat praktisch
ontbreekt…

26. Hoe kun je principes van
effectieve didactiek
faciliteren mbv
leertechnologie?

27. Vijf principes
(er zijn er meer)

28. Opdracht
• Noteer werkvormen die ik bespreek
• Na presentatie in subgroepen discussie over
relevantie werkvormen voor Z&W
• Wat is sterk?
• Minder sterk?
• Complex uit te voeren?
• Eenvoudig te realiseren?

29. A.Laat leerstof actief verwerken
• Activerende werkvormen
• Creëren
• Drie vormen van interactie
(Moore, 1989)

30. Vormen interactie
(Moore, 1989)

31. Lerende-lerende interactie

32. Lerende-docent interactie

33. Lerende-content interactie

34. Voorbeelden activerende online werkvormen

35. Zelf verklaren
Studenten maken
vlogs, screencasts,
podcasts

36. Zelf doceren
Studenten
verzorgen webinar

37. Elaboreren
Opdrachten in
DLO
Studenten
ontwikkelen
testvragen

38. Hoe kun je een online video of tekst activerend maken?

39. Hoe kun je een online video of tekst activerend maken?
•Vragen vooraf
(kijken sturen)
•Vragen tijdens
•Vragen na afloop
•Verwerkingsopdracht

40. Hoe beginnen jullie docenten
normaal gesproken een
leeractiviteit over een nieuw
onderwerp?

41. B. Realistische problemen als startpunt van leren

42. C. Voorkennis activeren
Advance organizer

43. D.Toetsing als leer- en oefenstrategie
Effectiviteit
afhankelijk
van vaak
doen
• Quiz (als afsluiter of overgang)
• Exit-ticket (bijv. Online formulier)
• Free recall bijv. via Padlet/
Mentimeter
• Oefenen met flashcards
• (o.a. Quizlet)

44. Ansichtkaart
• Ga naar je favoriete online
kaartenshop
• Vat samen wat je hebt meegemaakt
(geleerde lessen, hoogtepunten,
dieptepunten)
• Hoe was het weer? (positief, minder
positief)
• Mail naar wilfred@wilfredrubens.com

45. E

46. Opdracht
• Noteer werkvormen die ik bespreek
• Na presentatie in subgroepen discussie over
relevantie werkvormen voor Z&W (10 minuten)
• Wat is sterk?
• Minder sterk?
• Complex uit te voeren?
• Eenvoudig te realiseren?
• Wat is jullie belangrijkste conclusie?

47. Faciliteer bouwstenen effectieve
didactiek met leertechnologie
https://www.te-learning.nl/blog/wijze-lessen-twaalf-bouwstenen-
voor-effectieve-didactiek-versterkt-met-behulp-van-
leertechnologie/
https://www.te-learning.nl/blog/david-merrills-first-principles-of-
instruction-versterken-met-behulp-van-leertechnologie-
principe-4-leren-wordt-bevorderd-als-lerenden-worden-
aangemoedigd-om-de-nieuwe-kennis-of-vaardigheid/

48. 4. Uitdaging 2: Hoe kunnen we de pedagogische relatie
tussen docenten en studenten vormgeven, nu we meer
gebruik maken van leertechnologie?

49. Bron: https://www.leraar24.nl/50527/
effectiever-onderwijs-en-minder-stress-door-
goede-relatie-met-leerlingen/

50. 5 stages model, Gilly Salmon

51. Mate
online
leren
Online aandacht voor
socialisatie

52. Kennismaken

55. Log eerder in en blijf hangen

56. Ben zichtbaar

57. Laat wat van je
horen

58. Wat valt me op?

61. Ben bereikbaar

62. Formuleer in duo’s een advies
aan je collega’s: wat anders
doen t.a.v. vormgeving
pedagogische relatie?

63. 5. Uitdaging 3: Wat komt kijken bij de succesvolle invoering
van blended learning?

64. Nieuwe technologie in onderwijs: onderwijsinnovatie

65. Gedeelde visie als team
Steun en dragen van verantwoordelijkheid
door de lijn
Attitude, bewustzijn, deskundigheid
medewerkers

66. Specifiek: adoptie ICT in onderwijs

67. STRATEGIE
• Missie blended learning
• Gezamenlijke definitie
• Consensus over te bereiken doelen
• Steun van hoog tot laag

68. Toegevoegde waarde leertechnologie
(relatie met strategische doelen)

69. • Infrastructuur (fysiek, ICT)
• Gebruik blended learning modellen
• Logistiek
• Evaluatie (o.a. kwaliteitscriteria)
• Professionalisering
STRUCTUUR

70. SUPPORT
• Technische en didactische ondersteuning
• Faciliteiten
• ‘Beloningen’ (tijd, motivatie)

71. Technische en didactische ondersteuning

74. i-Coaches
spelen hierbij
een
belangrijke rol

75. Adviseren bij
onderwijsontwikkeling met
ICT

76. Cureren en delen van
informatie

77. Individuele
begeleidingsgesprekken

78. Workshop verzorgen

79. Reflectieve vragen

80. Onderzoek (Joyce & Showers, 2003):
• Coaching -> transfer geleerde
• Coaching -> beter beklijven

81. Dank!
@wrubens
wilfred@wilfredrubens.com