Op 30 april 2024 heb ik een webinar verzorgd voor studenten van de postgraduaat Onderwijstechnoloog van de Vlaamse Hogeschool UCLL, over het gebruik van (generatieve) AI binnen het onderwijs.

1. Omgang met AI in de klas

2. Inhoud
• Voorstellen en terugblik vragen Mentimeter
• (Generatieve) AI?
• Prompts en GPT’s
• De computer als collega: vier typen taken (veel voorbeelden)
• GenAI en bouwstenen voor digitale didactiek
• Oefeningen tussendoor
• Aandachtspunten

3. Voorstellen
•Stel je kort voor in de chat

4. Jullie reacties op de vragen

11. Arti
fi
ciële intelligentie
Intelligentie waarmee machines,
software en apparaten zelfstandig
problemen oplossen
(Nationale AI-cursus, 2021)
Trainen en feedback!

12. • 1950: Alan Turing, Computing Machinery
and Intelligence (concept)
• 1956: term AI voor het eerst gebruikt
• 1965: PROLOG
• 1980: Expertsystemen
• 1997: Deep Blue
• 2012: Deep learning
• 2013: mijn boek
• 2014: Generatieve AI
• 2018: Generative Pretrained Transformer
• 2022: ChatGPT publiek gelanceerd Foto: Antoine Taveneaux, 2012

13. Generatieve AI?
Soort database
Heel veel data (o.a. internet afstruinen, webscraping)
Transformer
‘Prompt’
Nieuwe tekst,
afbeelding,
video, audio
Trainen (wat is wat?)

14. Generatieve AI (héél veel)
Tekst (ChatGPT, Google Gemini, Claude,
Meta AI, Co-pilot)
Afbeeldingen (MidJourney, DALL-E)
Vertalen (Deepl)
Presentaties maken (Presentations.ai,
Beautiful.ai)
Video’s maken (HeyGen, DeepBrain AI,
FakeYou)
Spraak/muziek (Voicemaker, Cleanvoice,
Suno, Udio, VoiceEngine)

15. Hoe denk jij over generatieve AI?
1. Gaat een revolutie in het onderwijs veroorzaken
2. Gaat het onderwijs versterken, maar heeft ook
uitdagingen
3. Gaat onderwijs veranderen, maar niet ten goede
4. Is een hype die overwaait
Plaats cijfer in de chat

17. Waar hebben we
dat eerder gezien?

18. “Dat internet.
Dat waait toch wel weer over”

19. <naam technologie> will
revolutionize education

20. Prompts
GPT’s

21. Stel, je wilt met
behulp van genAI een
aankondiging
schrijven voor dit
webinar. Wat is een
goede prompt?
Denk even na en
plaats in de chat als
ik het aangeef.

22. ‘Prompt’: héél belangrijk!
• ChatGPT: rol
• Opdracht (duidelijk, speci
fi
• Context (o.a. doelgroep)
• Scope (bijv. wat negeren)
• Format (lijst, blogpost, etc)

23. Voorbeeld
Jij bent docent van een cursus. Binnen deze cursus vindt op
30 april van 19-21 uur een webinar plaats. Het onderwerp is:
Omgaan met AI in de klas. Spreker is Wilfred Rubens.
Introduceer Wilfred kort. Hij houdt zich bezig met technology
enhanced learning. Besteed uitsluitend aandacht aan zijn
professionele achtergrond (dus niet aan zijn leeftijd). De
doelgroep bestaat uit volwassenen. Schrijf een aankondiging
van dit webinar van maximaal 150 woorden. Schrijf in het
Nederlands. Houd rekening met culturele en taalkundige
eigenheden van Nederland zoals directheid, en een
pragmatische, nuchtere en realistische toon.

25. GPT om memo’s te schrijven

26. GPT advance organizer

27. The era of assistive computing
(Amy Webb, 2023)

28. Lodge, 2024
Cognitief versoepelen
ChatGPT: stelt
concept-tekst op
Uitbreiding brein
DALL-E helpt
afbeeldingen te maken
Co-regulatie:
AI monitort en adviseert leren,
mensen voeren acties uit
‘Hybride leren’:
AI voert cognitieve taken uit,
mensen focussen op
hogere-orde denkvaardigheden

29. Let op!
• Check inhoud
• Vooroordelen
• Hallucineren
• Worden we niet
dommer?

30. Vraag
• Hoe oordeel jij over de output van generatieve AI, op
basis van jouw ervaringen?
• Is de kwaliteit goed, redelijk, matig, onvoldoende?
• Heb je vooroordelen ervaren?

32. Vier typen taken
• Taalgerelateerde taken
• Data analyse,
patroonherkenning, voorspellingen
• Interactie met gebruikers
• Creatieve taken

33. • E-mails beantwoorden
Taalgerelateerde taken

36. • E-mails beantwoorden
• Onderzoeken/artikelen
samenvatten
Taalgerelateerde taken

39. • E-mails beantwoorden
• Onderzoeken/artikelen
samenvatten
• Essays, memo’s
• Schrijf artikel op basis van….
Taalgerelateerde taken

41. • E-mails beantwoorden
• Onderzoeken/artikelen
samenvatten
• Essays, memo’s
• Schrijf artikel op basis van….
• Schrijfstijl
• Spelling
• Vertalen (Deepl)
• Taalniveau
Taalgerelateerde taken

42. Herformuleer
complexe tekst

43. • Mededelingen
• Outlines documenten maken
• Vergadering plannen
• Aantekeningen uitwerken
• Zet in de juiste volgorde
• Zet om in APA-stijl
Nog meer taalgerelateerde taken

45. Data analyse en patroonherkenning

46. Afbeeldingen interpreteren

47. • Ik kom er even niet op….
Interactie met gebruikers

49. • Ik kom er even niet op….
• De
fi
nities geven
Interactie met gebruikers

50. • Ik kom er even niet op….
• De
fi
nities geven
• Feedback geven
• Rol spelen
• Interview met historisch
fi
guur
of expert
Interactie met gebruikers

52. Opdracht: informatie over een concept/
theorie
• Bedenk een vraag over een concept of theorie waar jij veel
verstand van hebt (bijvoorbeeld positieve psychologie)?

53. Opdracht: informatie over een concept/theorie
Jij bent een erkend expert op het gebied van ……. Je staat bekend om je vermogen om het
meest gedetailleerde inzicht te presenteren aan een breed publiek dat door iedereen
begrepen kan worden. Een …… vraagt of jij uitleg kunt geven over…. Schrijf een artikel van
maximaal 300 woorden waarin je uitleg geeft over…..Schrijf in het Nederlands. Houd
rekening met culturele en taalkundige eigenheden van Nederland zoals directheid, en een
pragmatische, nuchtere en realistische toon. Zorg ervoor dat de uitleg logisch, eenvoudig en
goed gestructureerd is en vermijd oppervlakkig schrijven, en algemeenheden. De stijl moet
informatief, eenvoudig, goed gestructureerd en boeiend zijn, met een sterke focus op het
uitleggen van complexe concepten in toegankelijke taal.
Jij bent een erkend expert op het gebied van geschiedenis. Je staat bekend om je vermogen
om het meest gedetailleerde inzicht te presenteren aan een breed publiek dat door iedereen
begrepen kan worden. Een MBO-student vraagt of jij uitleg kunt geven over het ontstaan van
de bouw van de Berlijnse Muur. Schrijf een artikel van maximaal 300 woorden waarin je uitleg
geeft over het ontstaan van de bouw van de Berlijnse Muur. Etcetera.

54. Opdracht: informatie over een concept/
theorie
• Bedenk een vraag over een concept of theorie waar jij veel
verstand van hebt (bijvoorbeeld positieve psychologie)?
• Zie chat voor format
• Stel de vraag in de chat
• -> ChatGPT
• Wat valt op?

55. Energieverspilling tegen gaan
• Afbeelding maken: gebruikt net zoveel energie als
opladen telefoon (tekst veel minder, 4-5x zo veel als
zoekmachine)
• Gebruik deze tools niet als ze geen waarde toevoegen
• Gebruik ook zoekmachines, Wikipedia, etc
Foto:51581 op Pixabay

57. • Ideeën genereren
• Probleem/casus oplossen
• Afbeeldingen interpreteren
• Afbeeldingen maken
• Spiegel voorgehouden krijgen
• Logo maken (combi met Canva)
• Video’s maken van tekst
(HeyGen, Sora)
Creatieve taken

58. Opdracht: afbeelding maken
Voorbeeld: Generate an image based on the following instruction: An adult learner
who is trying to focus on watching an instruction video on the laptop while the
learning is distracted by colleagues, the smartphone and social media on the
computer. The learner does not sit in a classroom, but in a learning space
surrounded by a lot of other learners that are talking to each other. Please do not use
text in the image.
Formuleer opdracht. Mag ook in het Nederlands, en korter ;-) Plaats in de chat.

59. GenAI en bouwstenen
voor digitale didactiek
Persoonlijke assistent!

60. 1. ChatGPT helpt duidelijke,
gestructureerde,
uitdagende instructie te geven

61. Instructieteksten

62. Script instructievideo

63. Script instructievideo

64. Rekening
houden met
taalniveaus
Opdrachten
maken

65. 2. ChatGPT helpt leerstof actief
verwerken
• Activerende werkvormen
• Creëren

66. • Bekijk de video over
leertheorieën
• Bekijk nu dit essay
(door ChatGPT)
• Schrijf een
verbeterd essay op
basis van wat je
hebt geleerd via
deze video
Voorbeeld schrijfopdracht

67. Niveau 1: volledig verboden (o.a.
examens).
Niveau 2: voor verkennen ideeën
en structureren teksten.
Niveau 3: voor bewerken en
ver
fi
jnen teksten (o.a.
grammatica) . Origineel en
bewerking inleveren.
Niveau 4: voor co-creatie
(leerproces staat centraal, output
kritisch beoordelen; bronnen
vermelden; ideeën of feedback
genereren).
Vier niveaus opdrachten
(op basis van Furze, 2024)

68. • Plaats in de chat jouw ideeën
Hoe voorkom je dat AI de opdracht maakt?

69. • Vraag bronvermeldingen
• Vraag citaten
• Verbied cliché’s
• Laat recente gebeurtenissen
verwerken
• Laat persoonlijke ervaringen
verwerken
• Vereis interviews,
werkbezoeken
• Gesprek op basis van output
• Schrijven tijdens
bijeenkomsten
Hoe voorkom je dat AI de opdracht maakt?

70. Ideeën genereren
met je lerenden
• Stel samen met de groep een vraag waarmee
ideeën geopperd worden.
•Voorbeeld: Je bent een creatief en deskundig
onderwijskundig adviseur. Een groep docenten
psychologie van een hogeschool vraagt of jij
ideeën hebt voor werkvormen waarmee zij
de voorkennis van studenten ten aanzien van
positieve psychologie met behulp van digitale
leertechnologieën kunnen activeren.
Welke ideeën deel jij met deze docenten?
Vervolg:
Je kunt voorkennis ook activeren door middel
van een advance organizer.
Hoe kun je een advance organizer gebruiken
met behulp van digitale technologie?

71. Blogpost schrijven (als optie)
• Vat tekst samen in 500 woorden
• Tekst artikel plakken
• Resultaat controleren en aanpassen
• Schrijf een blogpost op basis van de volgende samenvatting van een artikel. Verwijs naar het artikel
met de titel "<titel>". De auteur is <naam, functie>. Voeg drie kritische opmerkingen toe aan het
einde van de blogpost. Resultaat controleren en aanpassen
• Resultaat controleren en aanpassen

72. Studenten een
stripverhaal laten maken.

73. AVG, deelnemers
en een account

74. Conversatie met
een bekend persoon
• Gebruik ChatGPT als stand-in voor een bepaalde persoon
(debatpartner, expert, leidinggevende, bekend theoreticus)
• Verkennen van informatie in een gesprek leidt tot begrip
inhoud met extra nuance en een nieuw perspectief
(prof. Helen Crompton).

75. Opdracht Socratisch
gesprek
• Kies een bekend persoon
• Waarover gaat het gesprek?
• Stel de eerste vraag
• Kun jij doen alsof je …. bent?
Ik wil je een aantal vragen stellen over….
Mijn eerste vraag luidt: ………
• Plaats in de chat

76. Langetermijn-
geheugen
3. Voorkennis activeren met ChatGPT
Kortetermijn-
geheugen
Nieuwe
kennis

77. • Samenvatting van een tekst maken
• Advance organizer maken
• Voorkennis toets
• Vragen stellen (hoe zit het nog eens…)

78. • Voorbeeld Advance
organizer

79. 4. Toetsing als leer- en oefenstrategie
dankzij ChatGPT

80. ChatGPT is
op zich al indrukwekkend
(integratie in toetsapplicaties)

81. Generatieve AI gebruiken voor het
ontwikkelen van oefentoetsen

82. • Kies een onderwerp, waar jij veel van weet.
• Formuleer voor dit onderwerp de volgende vraag: Je bent een docent die lesgeeft in ….,bij
de doelgroep.…, en expert op het gebied van toetsen. Je hebt instructie gegeven over .....
Nu wil je controleren of de lerenden de instructie hebben begrepen. Schrijf vijf
meerkeuzevragen die testen of lerenden de instructie over.... hebben begrepen. Neem drie
antwoorden per vraag op. Elk antwoord moet aannemelijk zijn, echter maar één antwoord
correct. Geef feedback op elk antwoord. Geef aan of een antwoord goed is en
beargumenteer waarom een antwoord goed of fout is.
• Voorbeeld: Je bent een docent die lesgeeft in geschiedenis, bij de doelgroep Havo 4, en
expert op het gebied van toetsen. Je hebt instructie gegeven over het Verdrag van Versailles
van 1919. Nu wil je controleren of de lerenden de instructie hebben begrepen. Schrijf vijf
meerkeuzevragen die testen of lerenden de instructie over het Verdrag van Versailles van
1919 hebben begrepen. Neem drie antwoorden per vraag op. Elk antwoord moet
aannemelijk zijn, echter maar één antwoord correct. Geef feedback op elk antwoord. Geef
aan of een antwoord goed is en beargumenteer waarom een antwoord goed of fout is.

83. 5
Dankzij ChatGPT

84. Je bent docent van een universitaire cursus over onderwijsinnovatie. In een opdracht vraag je studenten
een relatie te leggen tussen het hoofdstuk Recruiting Pilot Teachers uit: Rubin, S.C. & Sanford, C.
(2018). Pathways to personalization. A framework for school change. Cambridge: Harvard Education
Press en het Jobs to be Done-framework van Arnett, Moesta en Horn (2018). Eén van de studenten
beschrijft de relatie tussen deze twee bronnen als volgt:
<…..>
Geef feedback op de inhoud van de argumentatie.
De student heeft een goed begrip van de relatie tussen de twee bronnen en maakt een duidelijk
onderscheid tussen de focus op competenties van early adopter docenten in Rubin en Sandford (2018,
H.5) en de focus op de onderliggende motivaties van docenten in Arnett, Moesta en Horn (2018).
De student legt uit dat het belangrijk is om te beseffen dat docenten verschillende beweegredenen
kunnen hebben om deel te nemen aan een pilot. Dit inzicht kan helpen bij het opzetten van een
succesvol pilottraject dat aansluit bij de motieven van de deelnemers en daardoor een grotere
betrokkenheid bevordert. De suggestie om duidelijke, transparante kaders te schetsen en eventueel een
'memo of understanding' op te stellen, is een nuttige manier om verkeerde verwachtingen te
voorkomen.
De student benadrukt ook het belang van het benutten van de informatie uit het 'jobs to be done
framework' om te onderzoeken vanuit welke 'job' de meeste docenten binnen een instituut redeneren.
Dit inzicht kan invloed hebben op de vormgeving van de voorgenomen innovatie en leiden tot een betere
afstemming op de behoeften en motivaties van de docenten.
Over het algemeen is de argumentatie van de student coherent, logisch en goed onderbouwd.
De student maakt duidelijk hoe de twee bronnen met elkaar in verband staan en hoe hun
inzichten kunnen worden toegepast om een succesvolle onderwijsinnovatie te realiseren.
Kun je deze feedback ook richten aan de student zelf (Lisa, she/her)?

86. Bij feedback:
- Goede kwaliteit (eerste versie)
- Consistenter dan mensen
- Afhankelijk van opdracht
- Afhankelijkheid AI-hulp
- Klakkeloos overnemen
- Geen AI-hulp: kwaliteit
feedback neemt af
- Combi AI-mens!

87. 6. Gebruik voorbeelden
dankzij ChatGPT

88. Uitgewerkt
voorbeeld maken
Opleiding voorlichters
Opdracht persbericht maken
Uitgewerkt voorbeeld

89. Aandachtspunten

90. • Vakinhoud
• Anders gaan beoordelen (wellicht)
• Redeneren, creativiteit, empathie
• Digitale geletterdheid
Andere bekwaamheden?

91. Digitale geletterdheid
• Nog kritischer beoordelen output
• Goede opdrachten formuleren (‘prompts’)
• Dialogen voeren met AI
• AI kennen
• Transparant zijn over gebruik AI (vertrouwen)

92. Bredere kloof
• Ontwikkelingen niet bij te houden
• Vooral technologische ontwikkelingen
• Extra kosten
• Beperkte groep super enthousiast
• Grote groep met moeite om het bij te houden

93. • Veilig genoeg
• Om leren gaan met inherent
onveilige applicaties
• Echte gevaar niet zichtbaar
• Risico’s accepteren
• Geen autonome AI
• Educatie!
Betrekkelijkheid van veilige AI

94. Interne afspraken, richtlijnen, regels

95. AI Advisory Board

96. Belangrijkste technologische ontwikkeling
Overweldigend (focus!)
Veel potentie voor diverse taken, en voor leren
Belangrijke aandachtspunten
Afspraken en richtlijnen!

97. AI Won’t Replace Humans
— But Humans With AI
Will Replace Humans,
Without AI (prof. Karim
Makhani, Harvard
Business School, 2023)

99. https://mastodon.social/@wrubens
wilfred@wilfredrubens.com
Thank you for
your attention