SlideShare a Scribd company logo
1 of 55
Download to read offline
Digitale leeromgeving:
van all in one
naar lerend ecosysteem
1964
Eind 1995
2003
2015
Mogelijkheden en risico’s
Voorkeur voor combinatie
Wie ben ik?
Aard van e-learning is sterk verbreed
….en dat beïnvloedt de digitale leeromgeving….
Hoe mee om te gaan….
Didactische
inzichten
Technologische
ontwikkelingen
Maatschappelijke
ontwikkelingen
Impact maatschappelijke
ontwikkelingen
Leervragen, niveau,
tempo, ‘just-in-time’
Individualisering -> ‘personalisering’
Vergrijzing -> leven lang ontwikkelen -> doelgroep en
inhoud
Digitalisering -> andere vaardigheden, LLO-> inhoud
Kansenongelijkheid -> digitale geletterdheid -> minder kansen
Economische neergang -> efficiency (goedkoper leren)
Didactische
ontwikkelingen
Leertheorieën
• Behaviourisme
• Cognitivisme
• Sociaal-constructivisme
Waar of niet waar?
• Behaviourisme
• Cognitivisme
• Sociaal-constructivisme
Menti.com: 3311 9380
• Behaviourisme
• Cognitivisme
• Sociaal-constructivisme
Performance support (eind jaren negentig)
• E-learning and the Science of
Instruction (2002)
• Multimedia principes (2002)
• ‘Digitale didactiek’ (2003)
Invloed wetenschap - digitalisering
Van 80-20 naar
70:20:10
Foto’s: Jay Cross
Formeel -informeel (2005)
Kritiek….
• Percentages gaan eigen leven leiden
• Niet volledig
• Meer rekening houden met context
(gevolgen voor %)
Context
Workplace learning
Information processing
Coaching
Education
Reflection
WICER-model van Wilfred Rubens is in licentie gegeven volgens een Creative Commons Naamsvermelding 4.0 Internationaal-licentie.
• ‘Evidence
informed’ (ongeveer 2015)
• ‘Bewezen didactische
principes’ en leertechnologie
Werkt het wel?
Foto: PixelsAway
(Marek Uliasz)
Mede hierdoor is aard van e-learning
sterk verbreed
Clive Shepherd (2013): vijf typen e-learning
Infolearn
Drillster
Interactieve video
HiHaHo
Foto: PixelsAway
(Marek Uliasz)
Foto: PixelsAway
(Marek Uliasz)
Foto: PixelsAway
(Marek Uliasz)
Zelfgestuurd online leren
Foto: PixelsAway
(Marek Uliasz)
Foto: PixelsAway
(Marek Uliasz)
Aard van e-learning is dus sterk
verbreed
Gevolgen voor leertechnologie
die we gebruiken
Technologische ontwikkeling: van LMS naar leertechnologisch
ecosysteem
Rond 2000: all-in-one
Dit wordt al meer dan 15 jaar voorspeld….
Standaarden en speci
fi
caties (o.a. LTI)
Leermateriaal
beschikbaar
stellen
Formatief
toetsen
Communiceren
Opdrachten Samenwerken
Videoplatform
Lerend ecosysteem (DLO): samenhangend geheel
Authoring tool
ePortfolio
Learning
analytics
Feedback
Microlearning
Summatief
toetsen
Externe
content
Performance
support
Virtuele klas
LXP
Leermateriaal
beschikbaar
stellen
Formatief
toetsen
Communiceren
Opdrachten Samenwerken
Videoplatform
Lerend ecosysteem (DLO): samenhangend geheel
Authoring tool
ePortfolio
Learning
analytics
Feedback
Microlearning
Summatief
toetsen
Externe
content
Performance
support
Virtuele klas
LXP
Leermanagementsysteem
Het LMS is net als Mark Twain
Maar…..
Wat is jullie visie op leren?
Leermateriaal
beschikbaar
stellen
Formatief
toetsen
Communiceren
Opdrachten Samenwerken
Videoplatform
Stapsgewijs, prioriteiten, governance
Authoring tool
ePortfolio
Learning
analytics
Feedback
Microlearning
Summatief
toetsen
Externe
content
Performance
support
Virtuele klas
LXP
Leermateriaal
beschikbaar
stellen
Formatief
toetsen
Communiceren
Opdrachten Samenwerken
Videoplatform
Stapsgewijs, prioriteiten, governance
Authoring tool
ePortfolio
Learning
analytics
Feedback
Microlearning
Summatief
toetsen
Externe
content
Performance
support
Virtuele klas
LXP
Leermanagementsysteem
Faciliteert DLO didactische principes?
Laat leerstof actief verwerken
• Activerende werkvormen
• Creëren
Betrek lerenden bij het oplossen
realistische taken of problemen.
Toetsing als leer- en oefenstrategie
Dank!
https://mastodon.social/@wrubens
wilfred@wilfredrubens.com

More Related Content

Similar to 230607 (WR) v1 Keynote Van LMS naar lerend ecosysteem.pdf

Belang en relevantie van ICT in de school van de toekomst.
Belang en relevantie van ICT in de school van de toekomst.Belang en relevantie van ICT in de school van de toekomst.
Belang en relevantie van ICT in de school van de toekomst.Marketing Team
 
Presentatie master leren en innoveren
Presentatie master leren en innoverenPresentatie master leren en innoveren
Presentatie master leren en innoverenFleur Prinsen
 
De rol van human centered ICT | Mulder
De rol van human centered ICT | MulderDe rol van human centered ICT | Mulder
De rol van human centered ICT | MulderHuman Centered ICT
 
Welke vaardigheden heb je nodig in de 21ste eeuw
Welke vaardigheden heb je nodig in de 21ste eeuwWelke vaardigheden heb je nodig in de 21ste eeuw
Welke vaardigheden heb je nodig in de 21ste eeuwKennisnet
 
Lezing school vd toekomst houthalen greenville
Lezing school vd toekomst houthalen greenvilleLezing school vd toekomst houthalen greenville
Lezing school vd toekomst houthalen greenvilleJan De Craemer
 
Strijker a (2019 05-17-3) computationeel denken VLEVA
Strijker a (2019 05-17-3) computationeel denken VLEVAStrijker a (2019 05-17-3) computationeel denken VLEVA
Strijker a (2019 05-17-3) computationeel denken VLEVASaxion
 
Future of Learning in a Virtual World
Future of Learning in a Virtual WorldFuture of Learning in a Virtual World
Future of Learning in a Virtual WorldWilfredRubens.com
 
Studiedag #tablets360 #ipad
Studiedag #tablets360 #ipadStudiedag #tablets360 #ipad
Studiedag #tablets360 #ipadArtevelde - VUB
 
Onderwijs, technologie en de leraar
Onderwijs, technologie en de leraarOnderwijs, technologie en de leraar
Onderwijs, technologie en de leraarKennisnet
 
Presentatie 26-6 Talen groep
Presentatie 26-6  Talen groepPresentatie 26-6  Talen groep
Presentatie 26-6 Talen groepArtevelde - VUB
 
120713mm.valuascollege
120713mm.valuascollege120713mm.valuascollege
120713mm.valuascollegemichiel maas
 
De sociale leeromgeving een naadloze overgang van offline naar online en terug
De sociale leeromgeving een naadloze overgang van offline naar online en terugDe sociale leeromgeving een naadloze overgang van offline naar online en terug
De sociale leeromgeving een naadloze overgang van offline naar online en terugFleur Prinsen
 
Ict in het Onderwijs is Noodzakelijk
Ict in het Onderwijs is NoodzakelijkIct in het Onderwijs is Noodzakelijk
Ict in het Onderwijs is NoodzakelijkHenk Orsel
 
Online gastcollege e learning trends avans plus mei 2020
Online gastcollege e learning trends avans plus mei 2020Online gastcollege e learning trends avans plus mei 2020
Online gastcollege e learning trends avans plus mei 2020WilfredRubens.com
 
Meetingpoint speciaal 22 maart13
Meetingpoint speciaal 22 maart13Meetingpoint speciaal 22 maart13
Meetingpoint speciaal 22 maart13Kennisnet
 

Similar to 230607 (WR) v1 Keynote Van LMS naar lerend ecosysteem.pdf (20)

Belang en relevantie van ICT in de school van de toekomst.
Belang en relevantie van ICT in de school van de toekomst.Belang en relevantie van ICT in de school van de toekomst.
Belang en relevantie van ICT in de school van de toekomst.
 
Presentatie master leren en innoveren
Presentatie master leren en innoverenPresentatie master leren en innoveren
Presentatie master leren en innoveren
 
De rol van human centered ICT | Mulder
De rol van human centered ICT | MulderDe rol van human centered ICT | Mulder
De rol van human centered ICT | Mulder
 
Welke vaardigheden heb je nodig in de 21ste eeuw
Welke vaardigheden heb je nodig in de 21ste eeuwWelke vaardigheden heb je nodig in de 21ste eeuw
Welke vaardigheden heb je nodig in de 21ste eeuw
 
Lezing school vd toekomst houthalen greenville
Lezing school vd toekomst houthalen greenvilleLezing school vd toekomst houthalen greenville
Lezing school vd toekomst houthalen greenville
 
Strijker a (2019 05-17-3) computationeel denken VLEVA
Strijker a (2019 05-17-3) computationeel denken VLEVAStrijker a (2019 05-17-3) computationeel denken VLEVA
Strijker a (2019 05-17-3) computationeel denken VLEVA
 
Future of Learning in a Virtual World
Future of Learning in a Virtual WorldFuture of Learning in a Virtual World
Future of Learning in a Virtual World
 
Studiedag #tablets360 #ipad
Studiedag #tablets360 #ipadStudiedag #tablets360 #ipad
Studiedag #tablets360 #ipad
 
Onderwijs, technologie en de leraar
Onderwijs, technologie en de leraarOnderwijs, technologie en de leraar
Onderwijs, technologie en de leraar
 
Presentatie 26-6 Talen groep
Presentatie 26-6  Talen groepPresentatie 26-6  Talen groep
Presentatie 26-6 Talen groep
 
CVO 't Gooi
CVO 't GooiCVO 't Gooi
CVO 't Gooi
 
120713mm.valuascollege
120713mm.valuascollege120713mm.valuascollege
120713mm.valuascollege
 
Presentatie op CVI 2018
Presentatie op CVI 2018Presentatie op CVI 2018
Presentatie op CVI 2018
 
De sociale leeromgeving een naadloze overgang van offline naar online en terug
De sociale leeromgeving een naadloze overgang van offline naar online en terugDe sociale leeromgeving een naadloze overgang van offline naar online en terug
De sociale leeromgeving een naadloze overgang van offline naar online en terug
 
Ict in het Onderwijs is Noodzakelijk
Ict in het Onderwijs is NoodzakelijkIct in het Onderwijs is Noodzakelijk
Ict in het Onderwijs is Noodzakelijk
 
Nanos Flanders Synergy
Nanos Flanders SynergyNanos Flanders Synergy
Nanos Flanders Synergy
 
onderwijsinnovatie: verandering van didactiek?
onderwijsinnovatie: verandering van didactiek?onderwijsinnovatie: verandering van didactiek?
onderwijsinnovatie: verandering van didactiek?
 
Online gastcollege e learning trends avans plus mei 2020
Online gastcollege e learning trends avans plus mei 2020Online gastcollege e learning trends avans plus mei 2020
Online gastcollege e learning trends avans plus mei 2020
 
Meetingpoint speciaal 22 maart13
Meetingpoint speciaal 22 maart13Meetingpoint speciaal 22 maart13
Meetingpoint speciaal 22 maart13
 
Cube presentatie 30 08-13vs3
Cube presentatie 30 08-13vs3Cube presentatie 30 08-13vs3
Cube presentatie 30 08-13vs3
 

More from WilfredRubens.com

240409 (WR) v1 ROCMNL De kracht van generatieve AI voor en in het onderwijs.pdf
240409 (WR) v1  ROCMNL De kracht van generatieve AI voor en in het onderwijs.pdf240409 (WR) v1  ROCMNL De kracht van generatieve AI voor en in het onderwijs.pdf
240409 (WR) v1 ROCMNL De kracht van generatieve AI voor en in het onderwijs.pdfWilfredRubens.com
 
231208(WR) v1 Aftrap AI Advisory Board ROER College.pdf
231208(WR) v1 Aftrap AI Advisory Board ROER College.pdf231208(WR) v1 Aftrap AI Advisory Board ROER College.pdf
231208(WR) v1 Aftrap AI Advisory Board ROER College.pdfWilfredRubens.com
 
231130 (WR) v1 ChatGPT en leren Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen.pdf
231130 (WR) v1 ChatGPT en leren Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen.pdf231130 (WR) v1 ChatGPT en leren Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen.pdf
231130 (WR) v1 ChatGPT en leren Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen.pdfWilfredRubens.com
 
231112 (WR) v1 ChatGPT OEB 2023.pdf
231112 (WR) v1  ChatGPT OEB 2023.pdf231112 (WR) v1  ChatGPT OEB 2023.pdf
231112 (WR) v1 ChatGPT OEB 2023.pdfWilfredRubens.com
 
231104(WR) v1 ChatGPT Rotary Limburg.pdf
231104(WR) v1  ChatGPT Rotary Limburg.pdf231104(WR) v1  ChatGPT Rotary Limburg.pdf
231104(WR) v1 ChatGPT Rotary Limburg.pdfWilfredRubens.com
 
231102 (WR) v1 Generatieve AI verantwoord inzetten welke afspraken maken we.pdf
231102 (WR) v1 Generatieve AI verantwoord inzetten welke afspraken maken we.pdf231102 (WR) v1 Generatieve AI verantwoord inzetten welke afspraken maken we.pdf
231102 (WR) v1 Generatieve AI verantwoord inzetten welke afspraken maken we.pdfWilfredRubens.com
 
AfsprakenmakenovergebruikChatGPT.pdf
AfsprakenmakenovergebruikChatGPT.pdfAfsprakenmakenovergebruikChatGPT.pdf
AfsprakenmakenovergebruikChatGPT.pdfWilfredRubens.com
 
231019 (WR) v1 AI en ethiek Bronckhorst.pdf
231019 (WR) v1 AI en ethiek Bronckhorst.pdf231019 (WR) v1 AI en ethiek Bronckhorst.pdf
231019 (WR) v1 AI en ethiek Bronckhorst.pdfWilfredRubens.com
 
230920 (WR) v1 ChatGPT en sportbedrijf Tilburg publiek.pdf
230920 (WR) v1  ChatGPT en sportbedrijf Tilburg publiek.pdf230920 (WR) v1  ChatGPT en sportbedrijf Tilburg publiek.pdf
230920 (WR) v1 ChatGPT en sportbedrijf Tilburg publiek.pdfWilfredRubens.com
 
230901 (WR) v1 ChatGPT EnnuOnline.pdf
230901 (WR) v1  ChatGPT EnnuOnline.pdf230901 (WR) v1  ChatGPT EnnuOnline.pdf
230901 (WR) v1 ChatGPT EnnuOnline.pdfWilfredRubens.com
 
230902 (WR) v1 Webinar Activerend leren FCE 2023.pdf
230902 (WR) v1 Webinar Activerend leren FCE 2023.pdf230902 (WR) v1 Webinar Activerend leren FCE 2023.pdf
230902 (WR) v1 Webinar Activerend leren FCE 2023.pdfWilfredRubens.com
 
230718 (WR) v1 AI en L en D def.pdf
230718 (WR) v1 AI en L en D def.pdf230718 (WR) v1 AI en L en D def.pdf
230718 (WR) v1 AI en L en D def.pdfWilfredRubens.com
 
230627 (WR) v1 ChatGPT Schouten en Nelissen.pdf
230627 (WR) v1  ChatGPT Schouten en Nelissen.pdf230627 (WR) v1  ChatGPT Schouten en Nelissen.pdf
230627 (WR) v1 ChatGPT Schouten en Nelissen.pdfWilfredRubens.com
 
230526 (WR) v1 ChatGPT zorginstelling.pdf
230526 (WR) v1  ChatGPT zorginstelling.pdf230526 (WR) v1  ChatGPT zorginstelling.pdf
230526 (WR) v1 ChatGPT zorginstelling.pdfWilfredRubens.com
 
230602 (WR) v1 workshop leerinterventies RWS.pdf
230602 (WR) v1 workshop leerinterventies RWS.pdf230602 (WR) v1 workshop leerinterventies RWS.pdf
230602 (WR) v1 workshop leerinterventies RWS.pdfWilfredRubens.com
 
230517 (WR) v1 ChatGPT vloek of zegen CvI Conferentie.pdf
230517 (WR) v1  ChatGPT vloek of zegen CvI Conferentie.pdf230517 (WR) v1  ChatGPT vloek of zegen CvI Conferentie.pdf
230517 (WR) v1 ChatGPT vloek of zegen CvI Conferentie.pdfWilfredRubens.com
 
230417 (WR) v1 Gastcollege implementatie e-learning FCe april 2023.pdf
230417 (WR) v1 Gastcollege implementatie e-learning FCe april 2023.pdf230417 (WR) v1 Gastcollege implementatie e-learning FCe april 2023.pdf
230417 (WR) v1 Gastcollege implementatie e-learning FCe april 2023.pdfWilfredRubens.com
 
230403 (WR) v1 Hoe veranderen chatbots en chatGPT werken en leren?.pdf
230403 (WR) v1  Hoe veranderen chatbots en chatGPT werken en leren?.pdf230403 (WR) v1  Hoe veranderen chatbots en chatGPT werken en leren?.pdf
230403 (WR) v1 Hoe veranderen chatbots en chatGPT werken en leren?.pdfWilfredRubens.com
 
230322 (WR) v1 De didactische waarde van oefenen en toetsen met behulp van le...
230322 (WR) v1 De didactische waarde van oefenen en toetsen met behulp van le...230322 (WR) v1 De didactische waarde van oefenen en toetsen met behulp van le...
230322 (WR) v1 De didactische waarde van oefenen en toetsen met behulp van le...WilfredRubens.com
 
230317 (WR) v1 Wijze lessen en AI.pdf
230317 (WR) v1 Wijze lessen en AI.pdf230317 (WR) v1 Wijze lessen en AI.pdf
230317 (WR) v1 Wijze lessen en AI.pdfWilfredRubens.com
 

More from WilfredRubens.com (20)

240409 (WR) v1 ROCMNL De kracht van generatieve AI voor en in het onderwijs.pdf
240409 (WR) v1  ROCMNL De kracht van generatieve AI voor en in het onderwijs.pdf240409 (WR) v1  ROCMNL De kracht van generatieve AI voor en in het onderwijs.pdf
240409 (WR) v1 ROCMNL De kracht van generatieve AI voor en in het onderwijs.pdf
 
231208(WR) v1 Aftrap AI Advisory Board ROER College.pdf
231208(WR) v1 Aftrap AI Advisory Board ROER College.pdf231208(WR) v1 Aftrap AI Advisory Board ROER College.pdf
231208(WR) v1 Aftrap AI Advisory Board ROER College.pdf
 
231130 (WR) v1 ChatGPT en leren Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen.pdf
231130 (WR) v1 ChatGPT en leren Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen.pdf231130 (WR) v1 ChatGPT en leren Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen.pdf
231130 (WR) v1 ChatGPT en leren Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen.pdf
 
231112 (WR) v1 ChatGPT OEB 2023.pdf
231112 (WR) v1  ChatGPT OEB 2023.pdf231112 (WR) v1  ChatGPT OEB 2023.pdf
231112 (WR) v1 ChatGPT OEB 2023.pdf
 
231104(WR) v1 ChatGPT Rotary Limburg.pdf
231104(WR) v1  ChatGPT Rotary Limburg.pdf231104(WR) v1  ChatGPT Rotary Limburg.pdf
231104(WR) v1 ChatGPT Rotary Limburg.pdf
 
231102 (WR) v1 Generatieve AI verantwoord inzetten welke afspraken maken we.pdf
231102 (WR) v1 Generatieve AI verantwoord inzetten welke afspraken maken we.pdf231102 (WR) v1 Generatieve AI verantwoord inzetten welke afspraken maken we.pdf
231102 (WR) v1 Generatieve AI verantwoord inzetten welke afspraken maken we.pdf
 
AfsprakenmakenovergebruikChatGPT.pdf
AfsprakenmakenovergebruikChatGPT.pdfAfsprakenmakenovergebruikChatGPT.pdf
AfsprakenmakenovergebruikChatGPT.pdf
 
231019 (WR) v1 AI en ethiek Bronckhorst.pdf
231019 (WR) v1 AI en ethiek Bronckhorst.pdf231019 (WR) v1 AI en ethiek Bronckhorst.pdf
231019 (WR) v1 AI en ethiek Bronckhorst.pdf
 
230920 (WR) v1 ChatGPT en sportbedrijf Tilburg publiek.pdf
230920 (WR) v1  ChatGPT en sportbedrijf Tilburg publiek.pdf230920 (WR) v1  ChatGPT en sportbedrijf Tilburg publiek.pdf
230920 (WR) v1 ChatGPT en sportbedrijf Tilburg publiek.pdf
 
230901 (WR) v1 ChatGPT EnnuOnline.pdf
230901 (WR) v1  ChatGPT EnnuOnline.pdf230901 (WR) v1  ChatGPT EnnuOnline.pdf
230901 (WR) v1 ChatGPT EnnuOnline.pdf
 
230902 (WR) v1 Webinar Activerend leren FCE 2023.pdf
230902 (WR) v1 Webinar Activerend leren FCE 2023.pdf230902 (WR) v1 Webinar Activerend leren FCE 2023.pdf
230902 (WR) v1 Webinar Activerend leren FCE 2023.pdf
 
230718 (WR) v1 AI en L en D def.pdf
230718 (WR) v1 AI en L en D def.pdf230718 (WR) v1 AI en L en D def.pdf
230718 (WR) v1 AI en L en D def.pdf
 
230627 (WR) v1 ChatGPT Schouten en Nelissen.pdf
230627 (WR) v1  ChatGPT Schouten en Nelissen.pdf230627 (WR) v1  ChatGPT Schouten en Nelissen.pdf
230627 (WR) v1 ChatGPT Schouten en Nelissen.pdf
 
230526 (WR) v1 ChatGPT zorginstelling.pdf
230526 (WR) v1  ChatGPT zorginstelling.pdf230526 (WR) v1  ChatGPT zorginstelling.pdf
230526 (WR) v1 ChatGPT zorginstelling.pdf
 
230602 (WR) v1 workshop leerinterventies RWS.pdf
230602 (WR) v1 workshop leerinterventies RWS.pdf230602 (WR) v1 workshop leerinterventies RWS.pdf
230602 (WR) v1 workshop leerinterventies RWS.pdf
 
230517 (WR) v1 ChatGPT vloek of zegen CvI Conferentie.pdf
230517 (WR) v1  ChatGPT vloek of zegen CvI Conferentie.pdf230517 (WR) v1  ChatGPT vloek of zegen CvI Conferentie.pdf
230517 (WR) v1 ChatGPT vloek of zegen CvI Conferentie.pdf
 
230417 (WR) v1 Gastcollege implementatie e-learning FCe april 2023.pdf
230417 (WR) v1 Gastcollege implementatie e-learning FCe april 2023.pdf230417 (WR) v1 Gastcollege implementatie e-learning FCe april 2023.pdf
230417 (WR) v1 Gastcollege implementatie e-learning FCe april 2023.pdf
 
230403 (WR) v1 Hoe veranderen chatbots en chatGPT werken en leren?.pdf
230403 (WR) v1  Hoe veranderen chatbots en chatGPT werken en leren?.pdf230403 (WR) v1  Hoe veranderen chatbots en chatGPT werken en leren?.pdf
230403 (WR) v1 Hoe veranderen chatbots en chatGPT werken en leren?.pdf
 
230322 (WR) v1 De didactische waarde van oefenen en toetsen met behulp van le...
230322 (WR) v1 De didactische waarde van oefenen en toetsen met behulp van le...230322 (WR) v1 De didactische waarde van oefenen en toetsen met behulp van le...
230322 (WR) v1 De didactische waarde van oefenen en toetsen met behulp van le...
 
230317 (WR) v1 Wijze lessen en AI.pdf
230317 (WR) v1 Wijze lessen en AI.pdf230317 (WR) v1 Wijze lessen en AI.pdf
230317 (WR) v1 Wijze lessen en AI.pdf
 

230607 (WR) v1 Keynote Van LMS naar lerend ecosysteem.pdf