SİYASAL SÜREÇTEKİ ENFORMASYON SORUNLARININ ÇÖZÜMÜ

1. SİYASAL SÜREÇTEKİ ENFORMASYON
SORUNLARININ ÇÖZÜMÜ
PROF.DR. COŞKUN CAN AKTAN
Bu sunum şu kaynaktan yararlanılarak hazırlanmıştır:
Coşkun Can Aktan, Kamu Tercihi İktisadı ve Anayasal Politik İktisat: Ankara: Seçkin Yayınları, 2019.
Sunum Hazırlayan: Fatma Nur Gürel

2. Rasyonel
Seçmenlerin
Bilgisizliği,
İlgisizliği Depolitizasyon
Seçmenlerin
Miyopluğu
Seçmenlerin
Unutkanlığı
Bürokrasinin
Bilgi Hakimiyeti
Ve Gizlilik
Siyasal Arz Ve Siyasal
Talep Yönlerinden
Ortaya Çıkan Taraflı,
Yanlış ve Aşırı
Enformasyon Sorunları,
Mali Aldanma
Asimetrik
Enformasyon
Sorunu

3. SİYASAL SÜREÇTE SEÇMEN BİLGİSİZLİĞİ; Seçmen-Dışı faktörlerden
kaynaklanabileceği gibi seçmenin rasyonel hareket etmesinden dolayı
da oluşabilmektedir.
Seçmenlerin tercihte bulunacakları adaylar, siyasal partiler veya kamu
politikaları hakkında enformasyona ulaşabilmesi için öncelikle
seçmenin tercihte bulunmak için enformasyona ihtiyacı olduğu
konusunda bilinçli olması gerekir.

5. Gelişmiş ve eğitim
seviyesinin yüksek
olduğu ülkelerde ise
seçmenin rasyonel
davranışından
kaynaklandığı
söylenebilir.
Daha çok düşük
eğitim
seviyesinden ve
kitle iletişim
araçlarından
yoksun olmaktan
kaynaklandığı,
Az gelişmiş ülkelerde
yer alan seçmen
gruplarında eksik
enformasyona dayalı
olarak oy
kullanmanın ve
siyasal ilgisizliğin,

6. Kitle İletişim Araçları, insan yaşamında önemli
bir yer tutmaktadır. Bu nedenle kitle iletişim
araçları seçmenler için en önemli enformasyon
kaynaklarından biridir.
Kitle iletişim araçlarının devlet tekelinden
çıkarılması, özel kişi ve firmaların gazete, radyo,
televizyon vb. basım ve yayınına izin verilmesi
seçmenlerin hem daha fazla enformasyona daha
kolaylıkla ulaşmasını sağlar, hem de siyasal
iktidarın taraflı enformasyon sayesinde
seçmenleri yanıltması bir ölçüde azaltılmış olur.

7. • Yönetimde şeffaflık sağlanması da seçmenlerin
bilgisizliğini azaltabilecek bir etkendir.
Gerek bürokraside gerekse siyasal iktidarın
faaliyetlerinde şeffaflık sayesinde, seçmenler ilgili
kurumlar ve faaliyetleri hakkında bilgi edinme hakkı
sağlanmış olur.
Bir başka enformasyon sorunu olan
bürokrasideki gizlilik de aynı yöntemlerle
giderilebilir.

8. 1.Seçimler
seçmenlerin siyasal
sürece katılımını
sağlayan en önemli
araç olmakla
birlikte, yetersiz
kalmaktadır.
2.Bu nedenle
katılımcı
demokrasinin gereği
olarak referandum,
halk teşebbüsü ve
halk vetosu gibi
katılım
yöntemlerinin
uygulandığı ülkeler
bulunmaktadır.
3.Bu nedenle tüm
toplumu ilgilendiren
önemli konularda
referandumun
yaygınlaştırılması,
halk teşebbüsü ve
halk vetosuna imkan
tanınması yararlı
olur.

9. Seçmen bilgisizliğine yönelik özellikle federal yapılı
devletler için önerilen bir başka yöntem de
Tiebout çözümüdür.
Buna göre federal bir sistemde eyaletler ve yerel yönetimlerin
uygulamaları hakkında enformasyon sahibi olarak kendi çıkarlarına
uygun bir bölgeye yerleşecekler ve o bölgede oy kullanacaklardır.
Kendisine karşı açık bir yönetim uygulayan ve gerekli enformasyonu
sağlayan eyalet veya yerel yönetim yöneticileri, bu sayede seçmen
açısından avantajlı konuma geleceklerdir.

10. • “Rekabete dayalı bir federal demokrasi, kendi çıkarları için
enformasyon kollayan seçmenler için iyi olabilir”.
• “Federal bir demokraside, bireyler rasyonel hareket edebilirler
ve kendi çıkarları için enformasyon elde etmeye çalışabilirler. Ve
rasyonel bilgisizlik problemi böyle bir sistemde görülmeyebilir”.
• “Eyaletler veya yerel yönetimler, istenen ücretle
karşılaştırıldığında kendilerine en büyük faydayı sunan kuruma
ayaklarıyla oy kullanabilen vatandaşlar için birbiriyle rekabet
eden kurumlara dönüşebilirler”.
• 20. Yüzyılın önemli filozoflarından olan F. A.
VonHayek de federal bir sistemde idareler
arası rekabetin enformasyon sorunlarını
azaltabileceğini savunmuştur.

11. Bireyin kendi bilgi, anlayış ve vicdani kanaati çerçevesinde oluşan
kararının yakın veya uzak çevresi ile devlet tarafından bilinmesinin
önüne geçilir. Böylece kişi daha rahat ve özgür karar verir. Ancak
burada da bir başka sorun ortaya çıkmaktadır.
Fakat enformasyon maliyetlerini düşürmek kolay değildir.
Uygulamada enformasyon maliyetini azaltıcı bir tedbir olarak, siyasal
tercihin en belirgin ifadesi olan oy kullanma işlemi gizli yapılır.
Enformasyon maliyetlerinin yüksekliği rasyonel bilgisizliğe
neden olduğuna göre enformasyon maliyetlerinin
azaltılması siyasal katılımı artıracaktır.

12. Oy Kullanmayan Seçmenlerin Para Cezası İle Cezalandırılmasıdır.
• Bunun dışında seçmenlerin ilgisizliğini gidermek için seçimlerde oy
kullanılmasında kolaylıklar getirilmelidir.
• Bu amaçla gelişen bilgi teknolojilerinden (internet vb.) daha etkin
bir şekilde yararlanılmalıdır..
SEÇMENLERİN İLGİSİZLİĞİNİ AZALTMAK İÇİN GÜNÜMÜZDE DE
YAYGIN OLAN BİR ÇÖZÜM

14. Seçmenlerle
siyasi partiler
arasındaki
asimetrik
enformasyon
sorunu,
Bu amaçla siyasal
iktidarların güç ve
yetkilerinin
sınırlandırılması
önemli bir çözüm
yöntemidir.
Siyasal ahlakın
sağlanması
önünde önemli
bir engel
oluşturmaktadır Devletin
küçültülmesi
reformu devlet
kaynaklı
enformasyon
sorunları üzerinde
etkili olacaktır.

15. Vergi sistemi içinde
dolaylı ve dolaysız
vergilerin payı
dengelenmelidir.
Vergi sisteminin
yeniden
yapılandırılması da
mali aldanmanın
önlenmesinde
önemli bir rol
oynar.
Bu alanda vergisel
istatistiklerin de gelir
dairesi tarafında açık
ve düzenli bir şekilde
yayınlanması,
seçmenin bu alanda
enformasyon
sağlaması için önemli
bir kaynaktır.

16. SONUÇ
Siyasal süreçte gerek
seçmenlerin içinde
bulunduğu şartlar ve
gerekse rasyonel
davranmaları sonucunda
politik konularda
enformasyon temin etme
imkanları ve istekleri son
derece sınırlıdır.
Demokratik
sistemler,
enformasyon
sorunları
dolayısıyla
maksimum
etkinlikten uzak bir
şekilde işlerler.
Enformasyon sorunlarını
tümüyle ortadan
kaldıracak çözümler
maalesef olmadığı için
mükemmel bir
demokrasi idealini
gerçekleştirmek
mümkün
görünmemektedir.
Tüm enformasyon
sorunları, siyasal karar
alma sürecinde
etkinsizliğe yol
açmakta ve tıpkı
piyasada olduğu gibi
Pareto optimumundan
uzaklaşılmasına neden
olmaktadır.