DEVLET BAŞARISIZLIĞI: KAMU EKONOMİSİNDE OPTİMİZASYONUN SAĞLANAMAMASINDAN KAYNAKLANAN BAŞARISIZLIKLAR (Siyasal Talep Cephesinden Kaynaklanan Sorunlar)

1. DEVLET BAŞARISIZLIĞI:
KAMU EKONOMİSİNDE OPTİMİZASYONUN SAĞLANAMAMASINDAN
KAYNAKLANAN BAŞARISIZLIKLAR
(Siyasal Talep Cephesinden Kaynaklanan Sorunlar)
Kaynakça;
Coşkun Can Aktan, Kamu Tercihi İktisadı ve Anayasal
Politik İktisat: Ankara: Seçkin Yayınları, 2019
Sunumu Hazırlayan: Pınar ÖZDEMİR
PROF. DR. COŞKUN CAN AKTAN

2. Siyasal Talep Cephesinin
Devletin Başarısızlığına Neden Olan Faktörleri:
➢Seçmenin Eksik Enformasyona Sahip Olması,
➢Seçmen İlgisizliği,
➢Seçmenin Politik Miyopluğu,
➢Seçmenin Siyasal Talebini Açıklamaması,
➢Mali Aldanma Olayı,
➢Özel Çıkar Gruplarının Rant Kollama Faaliyetleri

3. Seçmenin Eksik Enformasyona Sahip Olması

4. 1
• Seçmenlerin enformasyon toplama maliyetlerinden kaçınması,
2
• Enformasyon toplamada isteksiz davranmaları,
3
• Eğitim seviyesinin düşüklüğü,
4
• Enformasyona ulaşma olanaklarının eksikliği,
5
• Kendi oyunun siyasal süreçteki karar alımı açısından tek başına
bir anlamının olmadığı düşüncesi,
6
• Seçmenin enformasyon elde etme çabası içerisinde olmaması,
7
• Siyasal sürece ilgi duymaması.
Seçmenin Eksik Enformasyona Sahip Olması
Seçmenin eksik enformasyona sahip olmasının nedenleri:

5. Seçmenin Eksik Enformasyona Sahip Olması
Seçmenin eksik
enformasyona
sahip olması
Politikacıların kamusal
faaliyetlerde rahat
karar alması
Siyasal iktidarın
politikalarını etkin
değerlendirememesi
Rasyonel
tercihlerde
bulunamaz
Oy kullanmada
etkin değildir
Kaynak
tahsisinde
başarısızlık
Devlet
başarısızlığı

6. Seçmen İlgisizliği
Seçmenlerin ilgisizliğine neden olan faktörler ve sonucu:
Eğitim
seviyesinin
düşüklüğü
Siyasal
sisteme olan
inançsızlık
Kişilik yapısı
Sadece siyasete
ilgi duyan seçmen
tercihlerinin karar
alma sürecine
yansıması

7. Politik miyopluk etkisi, seçmenin uzun
vadede kendisine maliyetler yükleyecek
fakat kısa vadede faydalar sağlayan politika
önerileriyle ilgilenmesinin sonucunda ortaya
çıkar.
Ekonomik açıdan gereksiz ve verimsiz olan
kamu harcamalarında artışa neden olur.
Seçmenin Politik Miyopluğu

8. Seçmenin Siyasal Talebini Açıklamaması:
Oylama Maliyeti ve Bedavacı Sorunu
Buchanan ve Tullock’a
göre,
oylama maliyetinin
yüksekliği
siyasal talebin
açıklanması önünde bir
engel teşkil edebilir.

9. Seçmenlerin katlandıkları oylama maliyetleri:
• Oylamanın gerçekleşmesi halinde,
sonuçtan hoşnut olmayan seçmenlerin
katlandıkları maliyetlerdir.
Dışsal
Maliyetler
• Oylamaya katılan bireylerin
katlandıkları maliyetlerdir.
Zaman
Maliyeti
• Siyasal partiler ve adaylar konusundaki
bilgi toplama maliyetleridir.
Bilgi Toplama
Maliyeti
Seçmenin Siyasal Talebini Açıklamaması:
Maliyeti ve Bedavacı Sorunu

10. Seçmenin Siyasal Talebini Açıklamaması:
Oylama Maliyeti ve Bedavacı Sorunu
Bedavacı sorunu, seçmen seçim sürecinde kendi oyunun sonucu
etkilemeyeceğini düşündüğü ve bundan dolayı oylama sürecine karşı ilgisiz
davrandığı için meydana gelir.
Bu düşüncedeki seçmenin, oy kullanmasa da devletin kendisine mal ve hizmet
sunacağını bildiğinden, siyasal talebini açıklamayarak bedavacı sorununa neden
olur.

11. Mali Aldanma
“Mali aldanma” kavramı, vergi mükellefi olan seçmenlerin
devlet tarafından kendilerine sunulan bazı mal ve hizmetlerin
kendilerine olan maliyetini tam olarak fark etmemeleri
nedeniyle, bu mal ve hizmetlere olan taleplerini sürekli olarak
artırmalarıdır.

12. Özel Çıkar Grupları ve Rant Kollama
“Özel çıkar grubu”
devlet politikaları
aracılığıyla belirli
avantajlar sağlamak
amacıyla teşkilatlanmış
tüm organizasyonları,
işçi gruplarını, meslek
gruplarını ve firmaları
kapsamaktadır.
Rant kollama; özel çıkar
gruplarının, kamu
kaynaklarının
kendilerine daha fazla
aktarılacak şekilde
dağıtılmasına neden
olan kamu politikası
kararlarının alınması ve
uygulanmasına yönelik
faaliyetleridir

13. Özel Çıkar Grupları ve Rant Kollama
Mancur Olson’a göre; çıkar gruplarının çokluğundan
kaynaklanan güç dengesi, herhangi bir çıkar grubunun
devre dışı bırakılmasını önlese bile, bu grupların
faaliyetlerinin sonuçları zararsız değildir. Böyle bir çıkar
grubu sistemi her grup için tam bir hakkaniyetle işlese
bile, yine de etkinlikten uzaklaşacaktır .

14. Özel Çıkar Grupları ve Rant Kollama
Rant kollama faaliyetlerindeki artışın
ekonomiyi daraltıcı ve
ekonomik büyüme üzerinde olumsuz
etkileri olduğu öne sürülmektedir.

15. Özel Çıkar Grupları ve Rant Kollama
Özel çıkar
gruplarının
regülasyon
politikaları
üzerinde
önemli bir etkisi
bulunmaktadır.
‘’Regülasyon kapma”
tüketicileri korumak
amacıyla oluşturulmuş
olan regülasyon
kurumlarının özel çıkar
grupları tarafından
kendileri lehine kararlar
almalarını
sağlayabilmesidir.

16. DİNLEDİĞİNİZ İÇİN TEŞEKKÜR EDERİM
Pınar
Özdemir