1. 1
ความเข้าใจ HA แบบง่ายๆ สู่การปฏิบัติในหน่วยงาน หน้างาน (ผู้ปฏิบัติ)
อะไรคือ HA คือมาตรฐานอย่างหนึง ทีเน้นการเรียนรู้ และพัฒนาตนเองตามเป้ าหมายทีกําหนดไว้
(อย่าบอกว่าเพือการรับรองนะครับ) เพือให้เกิดมาตรฐานในการทํางาน และเกิดความปลอดภัยนีคือ
เป้ าหมายสูงสุด
3C-PDSA
3C-PDSA คือหลักคิดสําคัญทีเราใช้พัฒนาครับ ไม่ว่าเราจะอยู่หน่วยงานใด คณะกรรมการใด หรือองค์กร
เพือให้เกิดความชัดเจน และมีทิศทางในการพัฒนาแล้วคืออะไร
 C : Context คือ บริบทหรือตอนนีเราเป็นอย่างไรความต้องการของผู้รับบริการคืออะไรเป้ าหมายใน
การทํางานคืออะไร ความเสียงสําคัญๆทีเราเผชิญอยู่ตอนนีคืออะไร(บอกให้ได้ว่าเราประสบกับอะไร
อยู่ตอนนี)
 C : Core value คือสิงทีโรงพยาบาลของเรากําหนดเพือให้บุคลากร ปฏิบัติกันครับ(ค่านิยมของ
โรงพยาบาลเรา ) เช่น เรียนรู้ คู่คุณธรรม ทํางานเป็นทีมโดยยึดผู้ป่วยเป็นศูนย์กลาง
 C : Criteria คือมาตรฐาน เราได้นํามาตรฐานใดมากํากับในการทํางานของเราหน่วยงาน ทีม องค์กร
หรือไม่
 P : Plan คือการวางแผนการปฏิบัติหรือทํางาน โดยต้องมีการกําหนดเป้ าหมาย(3C) ก่อนจึงจะ
วางแผนได้
 D : DO คือการลงมือทําตามแผนทีเราวางไว้
 S : Study คือ เรียนรู้ ทบทวนซิว่าเมือเราลงมือทําแล้วนันผลเป็นอย่างไร นั นคือผล ดีขึน แย่ลง หรือเท่า
เดิม
 A : Action คือการทีเราปรับปรุงการทํางาน การปฏิบัติตามผลการเรียนรู้ ทบทวน ให้ดีขึน และทํา
อย่างต่อเนือง

2. 2
สิงทีเราจําให้แม่นๆและให้เห็นการเชือมโยงสู่การปฏิบัติในหน้างานให้ได้คือ
 วิสัยทัศน์: โรงพยาบาลทีได้มาตรฐานด้านคุณภาพบริการมุ่งสู่สังคมสุขภาวะ ภายในปี
2559 (แล้วหน่วยงานเรา ตัวเรา ได้นําวิสัยทัศน์มาจัดกิจกรรมในการตอบสนองอย่างไร)
 ค่านิยม : เรียนรู้ คู่คุณธรรม ทํางานเป็นทีมโดยยึดผู้ป่วยเป็นศูนย์กลาง (ในค่านิยมแต่ละ
ข้อ หน่วยงาน ตัวเราได้มาจัดกิจกรรมในการตอบสนองอย่างไร)
 เป้ าหมายของหน่วยงานตนเอง : ถามหัวหน้าดูครับ แล้วตอบให้ได้ว่าทุกวันนีเราทุกคนใน
หน่วยงานได้ทํางาน ปฏิบัติงานพัฒนาคุณภาพบรรลุตามเป้ าหมาย แล้วหรือไม่ ถ้าไม่ได้ดําเนินการ
อย่างไร ปรับปรุง และพัฒนาอย่างไร
ลําดับขันการพัฒนาคุณภาพควรรู้ไว้บ้างว่ามีอะไรบ้าง
 บันไดขันที1 : เกิดความเสียงตรงไหน ทบทวน และแก้ไขตรงนัน(เราผ่านมาแล้วนะ แต่เราก็ยังต้อง
ทําอยู่เสมอทุกวัน นั นคือ12 กิจกรรมทบทวน ยังคงต้องทําเสมอห้ามทิง)
 บันไดขันที2 : เป็นกําหนดเป้ าหมาย และกระบวนการการทํางานนั นคือ การใช้หลักคิด
3C-PDSA มาใช้กํากับในการพัฒนา((เราผ่านมาแล้วนะ แต่เราก็ยังต้องใช้หลักคิดนีในการทํางาน
พัฒนาคุณภาพของตนเอง หน่วยงาน คณะกรรรมการ และโรงพยาบาลอยู่นะ)
 บันไดขันที3 : มีการเรียนรู้ทบทวนเกิด มีความปลอดภัยขึน มีการพัฒนาเกิดขึน สิงทีต้องเกิดขึนให้
เห็นเด่นชัดคือการเชือมโยงของข้อมูล นํามาตรฐาน HA มาใช้ในการพัฒนา มีผลลัพธ์
ของการพัฒนาเกิดขึนเกิดกระบวนการเรียนรู้ คุณภาพ และความปลอดภัย
การทํากิจกรรมแบบง่าย และพูดคุยกันระหว่างบุคลากร หน่วยงาน ทีม องค์กรควรพูดคุยเป็น
กิจกรรมหรือเป็นระบบ โดยยึดคําว่า3P มาใช้เป็นกรอบในการพูดคุย เมือคุยกันบ่อยๆ3P จะทํากันเอง
โดยอัตโนมัติแล้ว 3P เป็นอย่างไร
 P: Purpose คือ เป้ าหมายในการแก้ไขความเสียงทีเกิดขึน เป้ าหมายในการพัฒนาคืออะไรเป้ าหมาย
ในการทํางานขันตอนนันคืออะไร
 P : Process คือ ขันตอน วิธีการปฏิบัติทําอย่างไร
 P : Performance คือ ผลลัพธ์เป็นอย่างไรถ้าประเมินแล้วแย่ลง หรือไม่ดี แล้วได้วางแนวทางในการ
พัฒนาปรับปรุงอย่างไร
ทุกๆหน่วยงานอย่าลืมนําเสนอผลการทบทวนจากการทํา12 กิจกรรมทบทวน ทีหน่วยงาน
เกียวข้องด้วยครับ สําคัญมากๆครับ
 การทบทวนข้างเตียงขณะดูแลผู้ป่ วย( IPD ,LR )
 การทบทวนการส่งต่อ ขอย้าย ปฏิเสธการรักษา ( ER .IPD,LR )
 การทบทวนความเสียง ( ทุกหน่วยงาน )
 การทบทวนข้อร้องเรียน ( ทุกหน่วยงาน ถ้ามี )
 การทบทวนเหตุการณสําคัญ/ความเสียงสําคัญG,H,I,4 ( ทุกหน่วยงาน )
 การทบทวนการใช้ทรัพยากร ( ทุกหน่วยงาน )

3. 3
 การทบทวนข้อมูลวิชาการ ( แพทย์,หน่วยงานกลุ่มการพยาบาล ,เทคนิคการแพทย์,รังสีเทคนิค,กลุ่มงานเวช )
 การทบทวนโดยผู้ชํานาญกว่า(แพทย์,หน่วยงานกลุ่มการพยาบาล ,เทคนิคการแพทย์,รังสีเทคนิค,บริหาร,กลุ่มงานเวช)
 การทบทวนเวชระเบียน ( แพทย์,หน่วยงานกลุ่มการพยาบาล,กลุ่มงานเวช )
 การทบทวนระบบยา ความคลาดเคลือนทางยา ( แพทย์,หน่วยงานกลุ่มการพยาบาล,กลุ่มงานเวช,เภสัชกรรม)
 การทบทวนการเฝ้ าระวังการติดเชือ( ทุกหน่วยงาน )
 การทบทวนตัวชีวัด (ทุกหน่วยงาน )
คําประกาศสิทธิของผู้ป่วยไม่ต้องท่องครับ แต่ให้ทุกหน่วยงานต้องดูว่าเกียวข้องข้อไหนบ้าง และกิจกรรมที
ตอบสนองคืออะไรในแต่ละหัวข้อทีเกียวข้อง?
 ผู้ป่ วยทุกคนมีสิทธิพืนฐานทีจะได้รับการบริการด้านสุขภาพ ตามทีบัญญัติไว้ในรัฐธรรมนูญ
 ผู้ป่ วยมีสิทธิทีจะได้รับบริการจากผู้ประกอบวิชาชีพด้านสุขภาพโดยไม่มีการเลือกปฏิบัติเนืองจากความแตกต่างด้าน
ฐานะ เชือชาติ สัญชาติ ศาสนา สังคม สิทธิการเมือง เพศ อายุ และลักษณะของความเจ็บป่ วย
 ผู้ป่ วยทีขอรับบริการด้านสุขภาพมีสิทธิทีจะได้รับทราบข้อมูลอย่างเพียงพอ และเข้าใจชัดเจนจากผู้ประกอบวิชาชีพ
ด้านสุขภาพ เพือให้ผู้ป่ วยสามารถเลือกตัดสินใจในการยินยอมหรือไม่ยินยอมให้ผู้ประกอบวิชาชีพด้านสุขภาพปฏิบัติ
ต่อตน เว้นแต่เป็นการช่วยเหลือรีบด่วน หรือจําเป็น(จุดเน้นของโรงพยาบาล)
 ผู้ป่ วยทีอยู่ในภาวะเสียงอันตรายถึงชีวิต มีสิทธิทีจะได้รับการช่วยเหลือรีบด่วนจากผู้ประกอบวิชาชีพด้านสุขภาพโดย
ทันทีตามความจําเป็นแก่กรณี โดยไม่คํานึงถึงว่าผู้ป่ วยจะร้องขอความช่วยเหลือหรือไม่
 ผู้ป่ วยมีสิทธิทีจะได้รับทราบชือ สกุล และประเภทของผู้ประกอบวิชาชีพด้านสุขภาพ ทีเป็นผู้ให้บริการแก่ตน
 ผู้ป่ วยมีสิทธิทีจะขอความเห็นจากผู้ประกอบวิชาชีพด้านสุขภาพอืน ทีมิได้เป็นผู้ให้บริการแก่ตนและมีสิทธิในการขอ
เปลียนผู้ให้บริการและสถานทีได้
 ผู้ป่ วยมีสิทธิทีจะได้รับการปกปิดข้อมูลเกียวกับตนเอง จากผู้ประกอบวิชาชีพด้านสุขภาพโดยเคร่งครัด เว้นแต่จะได้รับ
ความยินยอมจากผู้ป่ วยหรือการปฏิบัติหน้าทีตามกฎหมาย
 ผู้ป่ วยมีสิทธิทีจะได้รับทราบข้อมูลอย่างครบถ้วน ในการตัดสินใจเข้าร่วมหรือถอนตัวจากการเป็นผู้ถูกทดลองในการ
ทําวิจัยของผู้ประกอบวิชาชีพด้านสุขภาพ
 ผู้ป่ วยมีสิทธิทีจะได้รับทราบข้อมูล เกียวกับการรักษาพยาบาลเฉพาะของตนทีปรากฏในเวชระเบียนเมือร้องขอ ทังนี
ข้อมูลดังกล่าวต้องไม่เป็นการละเมิลสิทธิส่วนตัวของบุคคลอืน
 บิดา มารดา หรือผู้แทนโดยชอบธรรมอาจใช้สิทธิแทนผู้ป่ วยทีเป็นเด็กอายุไม่เกิน18 ปีบริบูรณ์ ผู้บกพร่องทางกาย
หรือจิต ซึงไม่สามารถใช้สิทธิด้วนตนเองได้
การบริหารจัดการความเสียงต้องทราบว่าเมือเกิดความเสียงขึนจะดําเนินการอย่างไรทังการจัดการกับความ
เสียง (การแก้ไขเฉพาะหน้า) และแนวทางการรายงานความเสียงว่ารายงานอย่างไร ความเสียงแต่ละความรุนแรง
จัดการอย่างไร และแต่ละโปรแกรมความเสียงคระกรรมการใดเป็นผู้รับผิดชอบ(เอกสารแนบ)
 ทบทวนอีกครังว่าความเสียงทีสําคัญๆ ตังแต่ระดับE,F,G,H,I,3,4 ทีกําหนดมาตรการนันรัดกุมแล้ว
หรือไม่ บุคลากรทุกคนในหน่วยงานทราบวิธีการจัดการ การป้ องกันเหมือนกัน
 ในกรณี Specific Clinical Risk ทีเกิดขึนในหน่วยงาน นอกเหนือจากมาตรการในการป้ องกัน แล้ว
warning sign ทีจะใช้ในการบอกการเกิดความเสียงนันๆคืออะไร ได้กําหนด และได้รับทราบทั วทัง
หน่วยงานแล้ว
 การทีเรามีโปรแกรมความเสียงต่างๆ ก็เพือการส่งข้อมูล และเชือมโยงกับคณะกรรมการต่างๆดังนี
 การดูแลผู้ป่ วย(คลินิก) : ทีม PCT
 ระบบยา : คณะกรรมการยา (PTC)
 ข้อร้องเรียน: ทีมข้อร้องเรียน

4. 4
 สิทธิผู้ป่ วย และจริยธรรม: ทีมนํา
 การป้ องกัน และควบคุมการติดเชือ: คณะกรรมการ IC
 อาชีวอนามัย และความปลอดภัย: ทีมอาชีวอนามัย
 โครงสร้างกายภาพ และสิงแวดล้อม: ทีม ENV
 ความปลอดภัยในชีวิต/ทรัพย์สิน: ทีมนํา
 เครืองมือ และอุปกรณ์: ทีมเครืองมือแพทย์
แนวทางหรือการปฏิบัติทีต้องไปในแนวทางเดียวกันทังโรงพยาบาลพูดเหมือนกัน ทํา
เหมือนกันทีหน่วยงานควรรู้
 ขันตอนการล้างมือ
 แผนรองรับอัคคีภัย(ภาพรวม และในหน่วยงาน)
 แผนรับอุบัติภัยหมู่
 การคัดแยกขยะ
 การทําความสะอาดพืน กรณีทีสิงส่งตรวจเลือด สารคัดหลั งตกหก
 แนวทางในกรณีบุคลากรถูกของมีคมติดเชือทิมตํา/สารคัดหลั งกระเด็นเข้าตา
 การตอบสนองต่อภาวะฉุกเฉินต่างๆ เช่น นําท่วม เป็นต้น
 การส่งซ่อมเครืองมือแพทย์ และกรณีทีเครืองมือแพทย์เสีย แต่ผู้ป่ วยจําเป็นต้องใช้งานทําอย่างไร
 การดูแลผู้ป่ วยในกลุ่มโรคสําคัญๆทีโรงพยาบาลกําหนด โดยแต่ละหน่วยงานมีส่วนในการดูแล และ
พัฒนาอย่างไร ให้ตอบให้เหมือนๆกันในหน้างาน
 การบริการผู้ป่ วยทีเป็นคดี และการรักษาความลับของผู้ป่ วย
 อืนๆ
สิงทีหน่วยงานต่างๆ ทีเก็บ และสะสมไว้ในหน้างานเพือใช้ในการเรียนรู้แลกเปลียนกันใน
หน่วยงาน
 Service Profile เพือบอกว่าอะไรคือเป้ าหมายในการพัฒนา พัฒนาอย่างไร ผลเป็นอย่างไร ปรับปรุง
อย่างไร และเป็นเครืองมือในการประเมินตนเอง เพือให้ทราบว่าตนเองพัฒนาไปถึงไหนแล้ว
 5 หรือ 10 อันดับความเสียงทีสําคัญในหน่วยงานทังทางกายภาพ และทางคลินิก,บัญชีความเสียงใน
หน่วยงาน ,มาตรการการป้ องกัน, ผลการประเมินและการจัดการความเสียงทีเกิดขึนเพือบอกว่า
หน่วยงานเรามีความเสียงอะไรบ้าง อะไรคือปั ญหาสําคัญ แก้ไขอย่างไร อะไรคือมาตรการป้ องกัน
 ตัวชีวัดทีหน่วยงานดําเนินการเก็บ ผลลัพธ์ทีได้ ประเมินผล และแนวทางการพัฒนาต่อในกรณีไม่บรรลุ
เป้ าหมายหมั นทบทวนกันบ่อยๆ แล้วจะสบายต้นสินปีงบประมาณ และทําให้เห็นการพัฒนาเป็นระยะๆ
 เอกสาร12 กิจกรรมทบทวนในหน้างาน (ถ้ามี)เพือเป็นข้อมูลเตรียมไว้ให้บุคลากรเป็นแนวทางการตอบ
 ผลการพัฒนาคุณภาพทีสําคัญ เช่น งานวิจัย นวัตกรรมต่างๆCQI (การพัฒนาคุณภาพ)
****** การพัฒนาคุณภาพทีสําคัญคือตอบเป็นแนวทางเดียวกัน และเห็นการเชือมโยงและเป็น 3P *****
ขอให้ทุกคนสู้ๆ เป็นกําลังใจให้ครับ
สุรเดช ศรีอังกูร
ศูนย์พัฒนาคุณภาพโรงพยาบาลท่าฉาง
suradetsri@gmail.com, Facebook.com/suradet.sri