1. Kan Fizyolojisi
-Giriş-
Öğr. Gör. Dr. A. Seda ARTIŞ
Fizyoloji Anabilim Dalı

2. Damarda kan  William Harvey- fizyolog,
1628 yılında kanın vücutta
dolaştığını keşfetti.
Dr. A Seda ARTIŞ 2

3. %12 %88
Pulmoner Sistemik
dolaşımda
dolaşımda
Dr. A Seda ARTIŞ 3

4. Kan (= bağ doku)
Ekstraselüler Özelleşmiş hücreler
matriks (=plazma) (şekilli elemanlar)
Eritrositler Lökositler Trombositler
Dr. A Seda ARTIŞ 4

5. Dr. A Seda ARTIŞ 5

6. Dr. A Seda ARTIŞ 6

7. Kanın Fiziksel Özellikleri
• Rengi kırmızı • Vücut ağırlığının %8’i
(Yaş, vücut tipi ve cinsiyet !!!)
– Erkekte 5-6 L, Kadında 4-5 L
– Yenidoğanda 83 mL/kg,
– 15 yaşında 71mL/kg
• Süspansiyon
• Hafif tuzlu
• Dansite
• Yağ asitlerinden dolayı özel
– Tam kan;1050-1060 kg/m3
kokulu
– Plazma; 1020-1030 kg/m3
– Saf su; 1000 kg/m3
• Sıcaklığı 38°C
• pH vende 7.35, arterde • Donma derecesi:
7.45 kan -0.56°C, plazma -0.54°C
• Vizkozitesi 2.5-5 santipoise • Plazmanın osmotik basıncı
285-295 miliosmol
Dr. A Seda ARTIŞ 7

8. Kanın görevleri
Düzenleme / Organizmanın
Taşıma
İletişim korunması
Hemostatik ve
O2 & CO2, Besinler,
Hormonlar, antitrombotik
Atıklar, Isı, Savunma
Kimyasallar, pH, mekanizmaları,
ajanları, Tamponlar,
Ozmotik denge İmmün
Enzimler, Hormonlar
mekanizmalar,
Dr. A Seda ARTIŞ 8

9. Dr. A Seda ARTIŞ 9

10. Dr. A Seda ARTIŞ 10

11. Çeşitli Dokularda Su Oranı %
Kan 83.0
Böbrekler 82.7
Kalp 79.2
Akciğerler 79.0
Kas 75.7
Deri 72.0
Kemik 31.0
Yağ 10.0
Dr. A Seda ARTIŞ 11

12. Plazma
Su Madde ve ısı taşınması
Proteinler
Dr. A Seda ARTIŞ 12

13. Dr. A Seda ARTIŞ 13

14. Plazmanın inorganik bileşenleri
Su %90-92 •taşıyıcı ortam
Elektrolitler > %1
•Sodyum 145 mM •suyu ekstrasellüler
•Potasyum 4 mM kompartmanda tutma
•Kalsiyum 2.5 mM •membran eksitabilitesi
•Magnezyum 1.5 mM •kan pıhtılaşması
•Klor 103 mM •asit ve baz tamponu
•Bikarbonat 24 mM
•Fosfat 1 mM
•Sülfat 0,5 mM
Dr. A Seda ARTIŞ 14

15. Plazmanın organik bileşenleri
Besinler
• glikoz %100 mg
• amino asitler %40 mg
• lipidler (total) %500 mg
• kolesterol %150-200 mg
• vitaminler %0,0001-2,5 mg
• eser elementler %0,001-0,3 mg
Atık ürünler
• üre (protein) %34 mg
• kreatinin (kreatin) %1 mg
• ürik asit (nükleik asitler) %5 mg
• bilurubin (hem) %0,2-1,2 mg
Hormonlar %0,000001-0,05 mg
Dr. A Seda ARTIŞ 15

16. Plazma organik bileşenleri
Gazlar
•karbondioksit %2 ml • uçucu-atık (CO2)
•oksijen %0,2 ml • enerji üretimi (O2)
•nitrojen %0,9 ml • inert (nitrojen)
Proteinler %7,3 g •tampon
• albumin %4,5 g •plazma elemanlarını bağlama
• globulin %2,5 g •plazma elemanlarını taşıma
• fibrinojen %0,3 g •pıhtılaşma faktörleri
•enzim
•enzim prekürsörü
•antikor
•hormon
Dr. A Seda ARTIŞ 16

17. Plazma proteinleri
Dr. A Seda ARTIŞ 17

18. Serum proteinlerinin elektroforezi
Dr. A Seda ARTIŞ 18

19. Dr. A Seda ARTIŞ 19

20. Protein % Yapım yeri Fonksiyonu
Osmotik basıncı sağlamak
Albumin 60 Karaciğer
Globulin 36
Yağ ve yağda çözünen
alfa Karaciğer vitaminlerin taşınması
Yağ ve yağda çözünen
beta Karaciğer vitaminlerin taşınması
Bağışıklık sisteminin
gama Lenfatik doku antikorları
Kanın pıhtılaşmasında
Fibrinojen 4 Karaciğer
Dr. A Seda ARTIŞ 20

21. Plazma proteinleri ve taşıma görevleri
• Albumin • Haptoglobulin
• primer – Hemoglobin
– Yağ asitleri • Hemopeksin
– Biluribin – Hem
– İlaçlar
• Transferrin
• Sekonder
– Demir
– Hem
– Tiroksin • Transkobalamin
– Kortizol – B12
• Apolipoproteinler • Alfa 1 globulin
– Trigliserid – 2/3 glikoz
– Fosfolipid
– Kolesterol
Dr. A Seda ARTIŞ 21

22. Plazma Proteinlerinin Kolloid Onkotik
(Osmotik) Basıncı 25 mm Hg’dir
Total Protein oranı % 5.5 gr veya
Albumin % 2.5 gr altına düşerse,
plazma sıvısı ve proteinler
interstisyel alana fazlaca geçtiği için
ödem gelişir.
Dr. A Seda ARTIŞ 22

23. Dr. A Seda ARTIŞ 23

24. Bazı Hastalıklarda
Plazma Proteinlerinin Miktarları ARTAR
1. Yaygın yanıklarda 2. Dehidratasyonda
plazma sıvısı Diare gibi aşırı su kaybının
dokulara sızdığı için, olduğu durumlarda
Dr. A Seda ARTIŞ 24

25. Bazı Hastalıklarda
Plazma Proteinlerinin Miktarları AZALIR
1- Hemoraji,
2- Karaciğer sirozunda,
3- Nefrit ve nefrotik
sendromda,
4- Uzun süren açlıkta,
5- Barsakta protein
emiliminin bozulduğu
koşullarda,
“Hipoproteinemi” gelişir.
Dr. A Seda ARTIŞ 25

26. • Eğer kanın pıhtılaşmasına izin verilirse, tüpün
üstünde kalan sıvıya serum denir.
Dr. A Seda ARTIŞ 26

27. Hematokrit
• Şekilli elemanların kanın
toplamına yüzde olarak
oranı (% eritrosit hacmi)
• Erkeklerde %42-45,
kadınlarda % 38-42
• Heparin kullanılır.
Dr. A Seda ARTIŞ 27

28. Eritrosit Sedimantasyon Hızı (ESR)
• Şekilli elemanların rulo
oluşturarak çökme hızıdır
– Kadınlarda 4-11 mm/saat
– Erkeklerde 3-7 mm/saat
– Yeni doğanlarda 1-2
mm/saat
• Santrifüj YOK !!!
• Sodyum sitrat kullanılır.
Dr. A Seda ARTIŞ 28

29. Sedimantasyon hızını arttıranlar
Fizyolojik olarak Patolojik olarak
• Menstürasyon • Plazmada fibrinojen ve
• Gebelik globulin miktarı artınca,
• Yaşlılık • Akut ve kronik iltihaplarda,
• Egzersiz • Doku harabiyetinde
• Yemek sonrasında (travmada, malignitede)
• Eritrosit sayısının
azalmasında (anemiler !)
Dr. A Seda ARTIŞ 29

30. Dr. A Seda ARTIŞ 30

31. • Sedim sadece iki hastalıkta önemli teşhis
kriteridir: polimyaljia romatika ve temporal
artrit.
• Daha çok tedaviye yanıtın
değerlendirilmesinde kullanılır (birkaç hastalık
için).
Dr. A Seda ARTIŞ 31

32. Sedimantasyon hızını azaltanlar
• Albumin artışı
• Defibrine kan
• Polisitemia vera
• Soğuk
• Poikilositoz (eritrositlerde şekil bozukluğu)
• Anizositozis (eritrositlerin irili-ufaklı olması)
• Megaloblastik anemi
Dr. A Seda ARTIŞ 32

33. Dr. A Seda ARTIŞ 33