ders

1. Kan
1

2. KANIN GENEL ÖZELLİKLERİ
-TAHLİL İÇİN KAN ELDE ETMEK
-kapillerden
-venlerden
-arterlerden
TAHLİLLER ŞÖYLE YAPILABİLİR:
- bütün kandan
-kan plazmasından
-kan serumundan
2

3. KANIN GENEL ÖZELLİKLERİ
-KANIN FİZİKSEL ÖZELLİKLERİ
-oluşumu
-renk
-hematokrit
-özgül ağırlığı
-sedimentasyon
-viskozite
-elektrokimyasal reaksiyonu
-tamponlar – inorganik ve organik
3

4. Blood vessel
Red blood
cell
platelet
Plasma
White blood cell

6. Kanın oluşumu
1. KANI OLUŞTURAN ÖĞELER
- ERİTROSİTLER –gazalrın transferi
- LÖKOSİTLER - savunma süreçleri
-TROMBOSİTLER – koagülasyon
2. Plazma
 98% su, iyonlar, plazma proteinler
(Albumin, globulin, Fibrinogen)
 Hücreler arası (intersellüler)
sıvıya benzer
6

7.  Kan plazmasında en çok su bulunur (90 -
92%), organik ve inorganik katkı
maddelerinden oluşmuştur. Bu kan oluşum
elemanlarının çok stabil bir karışımıdır
(süspansiyon).
 Kan plazmasının inorganik oluşumlarından
organizma için önemli olan en çok kimyasal
elementler bulunur, örnek sodyum,
potasyum, kalsiyum, bakır, demir,
magnezyum vb.
7

8.  Kan plazmasını oluşturan organik maddelerden en
önemlileri plazma proteinleridir
(plazma globulinler, fibrinojen, protrombin, albumin,
y globulin vdr.) aminoasitler, lipidler (en çok
holesterol), karbonhidratlar (ağırlıklı olarak
glikoz), nukleik asitler vdr.
 Kanın santrifüjlemesiyle ya da çöktürmesiyle, kabın
dibinde kan hücreleri ayrılırlar, bunların üzerinde ise
açık renkte bir kan plazması kalır. Kan
plazmasından fibrinojenin atılmasıyla kan serumu
elde edilir.
8

9. kan fonksiyonu
1. Taşıma fonksiyonu
 O2, CO2, besin maddeleri,
hormonlar, atık maddeler
2. Homeostaz
 Vücud sıcaklığının düzenlenmesi,
ECF, pH
3. Enfeksiyonlara karşı koruma
fonksiyonu
 Beyaz kan hücreleri, antikorlar
4. Kan pıhtılaşması kan kaybını önler 9

10. Kan Hacmı
1. Yetişkinlerde 5
litre
 45%
hematokrit
 55% plazma
hacmı
10

11. İnsan gelişiminde doğum öncesi ve
sonrasında farklı dönemlerde hematopoez
bölgeler
11

13. 13

14. 14

15. 15

16. ERİTROSİTLER – şekli,
büyüklüğü ve sayısı
- Еr çekirdeksiz kan hücreleridir.
- Önden görülen yuvarlak bir şekle sahiptir,
yandan bakıldıgında ise ikili bir çift basılı diski
andırıyor (bikonkav).
16

17. ERİTROSİTLER- şekli, büyüklüğü
ve sayısı
-BÜYÜKLÜĞÜ: 5-8 m çapı (7.3) ve 2.5 m periferik
bülümünün kalınlığı ve 1.2 m merkezinde.
- HACMİ (90 kübik mikron)
-SAYISI:
Erkeklerde: 5,0-5,2*10 12 L(5 000 000 / 1mm3)
Kadınlarda: 4,5-4,7*10 12 L (4 500 000 / 1mm3)
- Küçük kapillerden geçerken çok kolayca kendi
şekillerini değiştirebilirler, bu değişiklik eritrositin
patlamasına sebep olmaz (hemoliz) çünkü eritrositlerin
hücre içeriği açısından fazla bir hücre zarı vardır.
17

18. ERİTROSİTLER
 Dış ve iç faktörlerin etkisiyle eritrositlerin
sayısı değişir.
 Günlük, mevsimsel değişiklikler, kas
çalışması, güçlü duygusal grilimler, sıvı
kaybı, yüksek yerlerde yaşamak vb.
 Еritrositöz – artmış sayıda
 Еritropeniya – azalmış sayıda
18

19. ERİTROSİTLER – şekli,
büyüklüğü ve sayısı
- YAPISI: membranı ve stroması
Меmbranı: çift tabakalı lipoprotein 150А
-dış protein tabakası iki bölümden oluşmuştur:
1. glikoprotein: -dış: сsiyalinik asidi (negativ yüklü)
-iç: elenin (kan grupları için antijenik
proteinler)
2. fibriler protein: spektrin
19

20. ERİTROSİTLER – şekli,
büyüklüğü ve sayısı
- Еr zarı birçok organik ve inorganik bileşikler için
seçici zar geçirgenliği gösterir.
- Şunlar için geçirgendir: su, üre, bikarbonatlar,
klorürler, hidroksil iyonları, glikoz ve
aminoasitler.
- Şunlar için geçirgen değildir: kalsiyum, peptidler
ve proteinler.
- Eritrositlerde sodyuma kıyasen daha fazla
potasyum bulunur (kan plazmasının aksine).
20

21. ЕRİTROSİTLER
-eritrosit zarının geçirgenliği
-ERİTROSİTLERİN HEMOLİZİ
-ERİTROSİTLERİN DİRENCİ
- Biyokimyasal yapısı: su (60-67%)
hemoglobin (32%)
diğer maddeler (3-7 %)
21

22. ERİTROSİTLERİN FONKSİYONU
22
 Solunum fonksiyonu (hemoglobin söz
konusudur, O2 ve CO2 alıp salma
yeteneğine sahiptir)
 Тaşıma fonksiyonu (sindirim sisteminden
absorbe edilen aminoasitlerin diğer
organlara taşınması).
 Kanın elektrokimyasal reaksiyon
düzenlenmesi (рН). Kanın toplam tampon
kapasitesinin 70-75% oranı hemoglobine
düşer.

23. ЕRİTROSİTLER
-ERİTROSİTLERİN ÜRETİLMESİ (5-6 gün)
kemik iliği ve eritropoetin
-ERİTROSİTLERİN YAŞAMI VE
PARÇALANMASI
-aşağı yukarı 120 gün yaşarlar
-karaciğer ve dalakta parçalanırlar
-globinden- aminoasitler
-hemden – safra rengi
23

24. ERİTROSİTLERİN YAŞAMI
24
 Er kemik iliğinde oluşurlar – ERİTROPOEZ ve
sürekli olarak dolaşıma girmektedirler.
 Ortalama yaşamı 120 gün kadardır.
 Perifer dolşımda eritrositlerin yaşam süreleri
farklıdır.
 Yaşlı eritrositler karaciğer, dalak ve
retiküloendotelial sisteminde (RES) parçalanırlar.
 Ürerim eritropoetin kontrolündedir – hipoksi
sonucunda böbreklerden salgılanan bir maddedir.
 Geribildirim.

26. HEMOLİZ VE DİRENÇ
HİPOTONİK İZOTONİK HİPERTONİK
26

27. ERİTROSİTLERİN
SEDİMENTASYONU
Plazmatik (aglomerin – yığılma) ve hücre faktörleri
Normal değerleri:
А) erkeklerde 3-8 mm 1 saat
Б) kadınlarda 7-12 mm 1 saat
İkinci saate ikiye katlanır
Sedimentasayon (SE) hızının
belirlenmesinin klinik önemi
büyüktür.
(sabah aç karnına)
27

28. ERİTROSİTLER - HEMOGLOBİN
-Karmaşık protein- hromoproteid
Şunlardan oluşmuştur: karışık protein- globin
prostetik grup - hem
GLOBİN: 4 polipeptid zinciri (2 alfa ve 2 beta)
HEM: feroporfirin IX
28

29.  HEMOGLOBİN (Hb), kırmızı kan
hücrelerinin 1/3 işgal eden bir proteindir.
 Sentezi proerythroblast fazında başlar.
 65% at erythroblast stage
 35% at reticulocyte stage
 İki kısımdan oluşmuştur
 Hem - mitokondri
 Globin - ribozomlar

30. ERİTROSİTLER- HEMOGLOBİN
30

31. ГРАБА НА ХЕМОГЛОБИНОТ
31

32. Hemoglobin
* 4 Hem molekülü =
* 4 oksijen molekülü
*Оksijenli hemoglobin
parlak kırmızı kan (sistemi)
*Oksijensiz hemoglobin
Mavi (ven dolaşımı)

34. ERİTROSİTLER- HEMOGLOBİN
-Hemoglobin miktarı: 140-170 g/l
-Hemoglobin türevleri: kararsız bağlılık
-oksihemoglobin
-deoksihemoglobin
-karboksihemoglobin (sımsıkı bağlanmış)
-methemoglobin
-sulfohemoglobin
-nitrozohemoglobin
34

35. Karbon monoksit
 O2 den daha iyi Er
bağlanır.
 Dokuyu öldürür
 Kokusu ve tadı
yoktur.

36. ERİTROSİTLER- HEMOGLOBİN
-Hemoglobinin görevi: taşıyıcı ve tampon
О2 и СО2 Тaşıyıcısı
Tampon: serbest Hg zayıf asit
oksi Hg kuvvetli asit
-Hemoglobin molekülünün evrimi
-hemoglobinin yapısı
-hemoglobinin gnetiği:
a için 16 hromozomun 5/2 geni
b için 11 hromozomun 8/5 geni
36

37. ERİTROSİTLER- HEMOGLOBİN
37
 Fetal hemoglobin ve erişkin
hemoglobin А1 ve А2
 Bir gram hemoglobin 1,34 ml О2
bağlayabilir, bu da 100ml kanda
erkeklerde 20ml O2, kadınlarda ise
18ml O2 taşıyabilir.

38. Globinin sentezi
Globin sentezi gebeliğin 3 üncü
haftasından başlar.
 Embriyonik
Hemoglobin Gower I ( z2e2)
Hemoglobin Portland ( z2g2)
Hemoglobin Gower II (a2e2)
 Fetal : HbF (a2g2), HbA (a2b2)
 Yetişkin : HbA, HbA2 ( a2d2), HbF.

39. Globulin zincirlerinin değişikliği

40. Yetişkin hemoglobin
Hb A Hb A2 Hb F
structure a2b2 a2d2 a2g2
Normal % 96-98 % 1.5-3.2 % 0.5-0.8 %

41. MİOGLOBİN
 Kalp kası ve iskelet kasında.
 Globin fraksiyonu hemoglobin molekülü
ile karşılaştırıldığında daha düşük bir
molekül ağırlığına sahiptir.
 Oksijenlenme süreçleri daha hızlı
gerçekleşir.
41

42. RBC’s WBC’ s

43. LÖKOSİTLER
-BÜYÜKLÜĞÜ: 8-25 m
- ТOP ŞEKLİNDEDİR
-SAYISI: 5-9 х 109 (5 000-9 000 mm3)
- LÖKOSİTOZ
-ÖZELLİKLERİ:
-diyapedeza- kan damarlarından çıkması
-amebovid hareket- psevdopodlar
-kemotaksi- kemotaksik maddeler
-fagositöz- maddelerin sindirimi
43

44. Le fonksiyonu
 1. Koruma
 2. Тaşıyıcılık
 3. Меtabolik
 4. Yenilenme

45. FAGOSİTÖZ
45

46. LÖKOSİTLER
-Bölümü:
fonksiyonuna göre: imunositler ve fagositler
elde edilen boyalı ürününe göre:
1. granülositler (protoplazmasında bulunan granüllerin
varlığı) 1.
neutrofil
2. eozinofil
3. bazofil
2. аgranülositler (protoplazmada graüllerin olmaması)
1. monociti
2. lenfositler
46

47. 47

48. 5 – Lökositlerin türleri
Agranulocytes Granulocytes
Her lökositin önemli bir işlevi vardır

49. Le Türleri
Polimorfonükleer
Granülositler
1.Neutrofiller
2.Eozinofiller
3.Bazofiller

50. 1. NEUTROFiLLER
• 50-70% Tüm lökositlerin
tarafından
(Beyaz kan hücrelerden
(lökositler) en sık rastlanan)
•Enflamatuar süreçlerde
en çok bulunan hücrelerdir
•Fagositlerin yediği Debri
ve bakteriler

51. 2. ЕОZİNOFİLLER
* 1-4% Le tarafından
* Parazitler’e saldırırlar
* Alerjik reaksiyonlarda önem taşırlar.

52. 3. BAZOFİLLER
* 0.5% Le tarafından
* Histamin
ve Heparin salgılarlar
• Ialerjik reaksiyonlarında
önemli tepkiler verirler

53. Mononükleer agranulositler
4. Monositler
5. Lenfositler
(B ve T hücreleri)

54. 4. МОNOSİTLER
* 2-6 % Le tarafından
Kan’dan çıkınca
makrofaj
haline gelmek için
(diapedesis)
* Fagositoz = virüsler ve bakteriler

55. 5. LEMFOSİTLER
* 25-33 % Le tarafından
* B-lemfositler:
antikor oluşturan
* T- lemfositler :
Doğrudan virüs ve kanser
hücreleri tarafından hücreyi
öldürürler/yok ederler.

56. Neutrofil
56

57. Neutrofil
57

58. Neutrofil
58

59. Bazofil
59

60. Bazofil
60

61. Bazofil
61

62. Bazofil
62

63. Bazofil
63

64. Eozinofil
64

65. Eozinofil
65

66. Еozinofil
66

67. Еozinofil
67

68. Еоzinofil
68

69. Еоzinofil
69

70. Еоzinofil
70

71. Lemfosit
71

72. Lemfosit
72

73. Lemfosit
73

74. Lemfosit
74

75. Lemfosit
75

76. Lemfosit
76

77. Мonosit
77

78. Моnosit
78

79. Моnosit
79

80. Мonosit
80

81. Мonosit
81

82. Мonosit
82

83. Lökosit Formülü
 Nötrofiller
 Lenfositoz
NÖTROFİLLER % 60-65
EOZINOFİLLER % 1-4
BAZOFİLLER % 0.5-1
LENFOSİTLER % 20-25
MONOSİTLER % 4-8
83

84. Тrombositler
84

85. dev hücrelerin - megakaryositlerin
parçalanmasıyla oluşturuyorlar
*

86. TROMBOSİTLER
- BOYUTU: 2-3 m (en küçük) ve çekirdekleri olmayan
- RAKAMI: 150 -350 х 109/л (150 000-300 000 -1мм3)
- 2-4 gün yaşıyorlar
- ÖZELLİKLERİ:
- fragilite- kırılganlık
- adhezivite- yapışkanlık
- аgregasyon- gruplarda toplar şeklinde toplanmak
- metamorfozuN viskozitesi- membranın kaybı ve
şişmesi
86

87. ТROMBOSİTLER
87

88. TROMBOSİTLERİN
FONKSİYONLARI
88
1. Hemostaz (kanamanın durulması)
2. Koagülasyon
3. Fibrinoliz (kan pıhtısının dağılması)

89. TROMBOSİTLER
- ÖNEMLİ BİLEŞENLERİ :
-Tromboplastin
-Serotonin
-Kateholamin
-Trombostenin
- Koagülasyon faktörleri
89

90. Hemostaz ve Koagülasyon
1. FAZ –TROBOPLASTININ AKTİVASYONU
2. FAZ - PROTROMBININ TROMBİNE
DÖNÜŞMESİ
3. FAZ – FİBRİNOGENİN FIBRİNE DÖNÜŞMESİ
4. FAZ – KAN DAMARDAKİ DEĞİŞİKLİKLERİ
- pıhtının retraksiyonu
-fibrinoliz
90

91. Hemostaz ve Koagülasyon
ANTİKOAGÜLAN VARLIKLAR
1. NATUREL/ DOĞAL
- antitromboplastin
- 8 faktörünün imuninhibitörleri
- antitrombin
- antitrombin 3
-heparin
2. ARTIFICIAL / YAPAY
91

92. Trombosit fonksiyonu
 Hasar görmüş bir kan damarı kanamayı
önlemek için,* Hemostaz
 Hemostazın üç kademeleri
 1. Vasküler Spazm
2. Tr’den bir yastık oluşturulması
3. Kan koagülasyonu (pıhtılaşması)

93.  Kan damarlarının zarar görmesinden
sonra:
1. Vasküler Spazm
Kan damarının mevcut daralması
Kan damarlarının duvarları yapışıyorlar
-yapışkan bir halde dönüşüyorlar/adherent
Kan kaybı azalıyor (minimize oluyor)

94. 2. Tr kapanışların Oluşumu:
a. Tr Kollajene iliştiriyorlar
b. Tr Agregasyonu kimyasal mediyatörlerin
salımına yol açar (ADP, Thromboxane A2)
c. ADP Daha fazla Tr çekiyor
d. Thromboxane A2 (güçlü bir
vazokonstriktör

95. Figure 11-10
(+) Feedback promotes formation of platelet Plug

96. a. Akan kanın sabit kana dönüştürülmesi.
b. Fibrinogen (plasma protein)
Fibrin
Thrombin
3. Pıhtılaşmanın oluşuması :
“Clotting Cascade”

97. Thrombin in Hemostasis
Figure 11-11
Factor X

98.  12 farklı pıhtılaşma faktörlerinin katılımı
(plazma glukoproteinleri)
 Faktörler Romen rakamları ile
işaretlenmiştir.
 Proteolitik reaksiyonlarlının kaskadı
(kademeli dizi).

99. inactive
active
Hageman factor (XII)
CLOT !
X

100.  Fibrin :
 Kan hücresel elemanlarını çeker ve pıhtılaşma
oluşuyor
 Tr daralması ile kan damarının kısımları
birleşiyor.
 Pıhtınin daralmasıyla, Sıvı dışarı sıkılıyor (Serum)

101.  Fazla pıhtılaşması :
 Sakıncalı trombüs oluşumu (emboli)
 Kan damarları tıkayabilir
 Çok az pıhtılaşması :
 Hemofili - (faktörlerinden birinin
eksikliği)
 Trombositopeni – diffüz kanaması

102. Red blood cells trapped in a fibrin mesh

103. Кan Grupları
 Karl Landsteiner kan grupları 1901
yılında keşfetti
 1930 yılında Nobel Tıp Ödülü'nü
almıştır.

104. Farklı kan grupları nelerdir?
 Farklılıklar, özel protein moleküllerinin,
antijenlerin ve antikorların varlığının ya da
yokluğunun sonucudur.
 Antijenler, ER'nin yüzeyinde bulunmaktadır,
kan plazmasında ise antikorlar yer alır.
 Bu moleküllerinin farklı türleri ve
kombinasyonları vardır.
 Kan grubu ebeveyn devralınan ne bağlıdır.

105.  AB0 ve Rh kan transfuzyolarının için
önemlidir.
 Kendi aralarında tüm kan gruplar uyumlu
değildir.
 Uyumsuz kan grupları karıştırılması kanın
pıhtılaşmasına yol açar.
 4 KAN GRUPLARI : A, B, AB ve 0

106. A – Kan Grubu
 A grubu: Eritrosit yüzeyinde A
antijenini, plazmada B antikorunu taşır

107. B - Kan Grubu
 B grubu: Eritrosit yüzeyinde B
antijenini, plazmada A antikorunu taşır.

108. AB-Kan Grubu – genel alıcı
olarak bilinir
 AB grubu : Eritrosit yüzeyinde hem
A hem B antijenini taşır.Plazmada
antikor taşımaz.

109. 0 – Kan Grubu – genel verici
olarak bilinir
 0 grubu : Eritrosit yüzeyinde antijen
taşımaz, ancak plazmada hem A hem
B antikorunu taşır.

111. Rh factor
 Eritrositlerin yüzeyinde Rh(D) denilen özel bir
antijen daha vardır .
 Rh factör’ünün varlığında Rh (+)
 Rh factör’ünün yokluğnda Rh (-) olarak tanımlanır.
 Rh (-) olanlarda, Rh (+) kan grubundan Rh
uyuşmazlığı yüzünden kan nakli yapılmamaktadır.

112.  Rh+B (B+) Rh-B (B-)
 Rh+AB (AB+) Rh-AB (AB-)
 Rh+0 (O+) Rh-0 (O-)
 Rh+A (A+) Rh-A (A-)
 Sizin kan grubunuz nedir biliyormusunuz ?