Prezentacja dla wolontariuszy w ramach XIV Małopolskich Dni Dziedzictwa Kulturowego (2012).

1. XIV Małopolskie Dni
Dziedzictwa Kulturowego.
W tym sęk!

3. Małopolski Instytut Kultury
Małopolski Instytut Kultury jest instytucją samorządową
Województwa Małopolskiego. Realizuje strategię rozwoju Małopolski
ustaloną przez władze regionu.
MIK, poprzez działania edukacyjne, badawczo-analityczne oraz
promujące dziedzictwo kulturowe regionu, realizowane we
współpracy ze społecznościami lokalnymi, wspiera rozwój sektora
kultury w Małopolsce.

4. Obszary działań:
• kadry kultury - MIK wzmacnia aktywność i kreatywność pracowników
instytucji kultury oraz ich kompetencje w zakresie współpracy dla
modernizacji sektora kultury w Małopolsce;
• badania i analizy – MIK obserwuje i analizuje procesy zachodzące w
kulturze Małopolski, a w ich następstwie formułuje kompleksowe
informacje oraz rekomendacje;
• dziedzictwo kulturowe regionu – MIK edukuje, promuje i twórczo
wykorzystuje zasoby kulturowe Małopolski dla wzmocnienia marki
regionalnej wśród mieszkańców oraz turystów, odwiedzających region;
• wydawnictwa – MIK jest wydawcą m.in. kwartalnika, tytułów
poświęconych historii, edukacji kulturalnej, materiałów dla nauczycieli,
publikacji powstałych na podst. badań MOK, a także gier planszowych

5. Działania
kadry kultury: dziedzictwo kulturowe regionu:
 Dynamika Ekspozycji, Małopolskie Dni Dziedzictwa,
Dni Małopolski w Brukseli,
 Dilettante,
Szlaki Małopolski,
 Skarby Małopolski, Wirtualne Muzea Małopolski;
 wolontariat/ praktyki/ staże;
wydawnictwa:
badania i analizy:
„Autoportret. Pismo o dobrej przestrzeni”,
 Małopolskie Obserwatorium „Dilettante – teatr w ruchu. Inspiracje dla
Kultury, nauczycieli”,
 Zadziałaj dla siebie, „Chłopska Szkoła Biznesu”,
 Forum Kraków; Seria „Małopolska Wielu Kultur”,
„Kultura lokalnie. Między uczestnictwem w
kulturze a partycypacją w zarządzaniu”.

6. Wolontariat w MIK-u
Wolontariat wpisany jest w misję
Małopolskiego Instytutu Kultury.
WOLONTARIUSZ - to osoba, która ochotniczo i bez wynagrodzenia
wykonuje świadczenia na zasadach określonych w ustawie.
WOLONTARIAT - dobrowolna, bezpłatna, świadoma działalność na rzecz
innych, wykraczająca poza związki rodzinno-koleżeńsko-przyjacielskie.

7. Praktyczne rozwiązania w MIK-u
• Koordynator wolontariuszy / praktykantów / stażystów – cała
władza w jednych rękach;
• Podstrona MIK o wolontariacie;
• Newsletter dla wolontariuszy / praktykantów / stażystów;
• Publikacja zdjęć w dziale ZESPÓŁ oraz na profilu MIK na
flickr.com;
• Zapoznanie z zespołem: „Operatywki” i oprowadzanie po MIK;
• Umowy, referencje OBOWIĄZKOWO!

8. Umowa wolontariacka
DATA
REPREZENTANT INSTYTUCJI
WOLONTARIUSZ
OPIS OBOWIĄZKÓW
OKRES ŚWIADCZENIA PRACY
PODPISY / PIECZĄTKI

9. Referencje
termin wolontariatu
opis wydarzenia/
projektu
zakres obowiązków
liczba przepracowanych
godzin

10. Wolontariat – „W tym sęk!”
Cel:
Stworzenie grupy wolontariuszy
obsługujących
stanowiska informacyjne podczas
wydarzenia
oraz pomagających przy
realizacji niektórych
punktów programu.

11. XIV Małopolskie Dni Dziedzictwa Kulturowego
W ramach tegorocznej, XIV odsłony zostaną
zaprezentowane obiekty architektury drewnianej, które
będzie można zwiedzać w aż dwa majowe
weekendy: 19 i 20 maja oraz 26 i 27 maja.
Organizacja Dni Dziedzictwa w ciągu dwóch
następujących po sobie weekendów ułatwi uczestnikom
odwiedzenie wszystkich 12 zabytków i udział w
większej liczbie wydarzeń towarzyszących.

12. W tym sęk!
Wspólnie z muzeami posiadającymi skanseny i obiekty
drewniane in situ, ustalono ostateczną listę obiektów
biorących udział w przedsięwzięciu. Stanowią one
przekrój różnorodności form i funkcji, prezentując
zarówno architekturę sakralną, jak i dworską, chłopską,
a także zabytki techniki czy obiekty związane z
rzemiosłem.

13. terminy i miejsca
• 19-20 maja 2012 r. – trasa • 26-27 maja 2012 r. – trasa
zachodnia wschodnia
miejsca: miejsca:
– Wygiełzów + gala – Nowy Sącz
– Zubrzyca Górna – Bartne
– Zakopane – Łosie
– Zalipie
– Dołęga

14. trasy i miejsca
19-20.05.2012 26-27.05.2012
Zalipie
Wygiełzów
2 obiekty
Dołęga
Zubrzyca
Górna
2 obiekty Bartne
Łosie
Zakopane
2 obiekty Nowy Sącz
2 obiekty

15. 19-20.05.2012 r.
trasa zachodnia
• Dwór z Drogini / Muzeum – Nadwiślański Park Etnograficzny w
Wygiełzowie i Zamek Lipowiec - obiekt prezentowany w VIII MDDK (2006)
• Chałupa / Muzeum – Nadwiślański Park Etnograficzny w Wygiełzowie i
Zamek Lipowiec
• Willa Oksza / Muzeum Tatrzańskie im. Dra Tytusa Chałubińskiego w
Zakopanem – Galeria Sztuki XX wieku
• Chałupa Gąsieniców-Sobczaków / Muzeum Tatrzańskie im. Dra Tytusa
Chałubińskiego w Zakopanem – Muzeum Stylu Zakopiańskiego – Inspiracje
• Dwór Moniaków / Muzeum – Orawski Park Etnograficzny w Zubrzycy
Górnej - Orawski Park Etnograficzny – obiekt w I edycji MDDK (1999)
• Tartak i folusz / Muzeum – Orawski Park Etnograficzny w Zubrzycy Górnej
- Orawski Park Etnograficzny – obiekt w I edycji MDDK (1999)

16. Dwór z Drogini w Nadwiślańskim Parku Etnograficznym w
Wygiełzowie
• W latach 20. XVIII w. rodzina
Jordanów kupiła od Brzechwów
parterowy, nieotynkowany, kryty
gontem drogiński dwór. Był w tak
złym stanie, że postanowiono go
zbudować na nowo. Z zapisu na belce
stropowej wynika, że nowy dwór
stanął w 1730 r. Został otynkowany,
znacznie później dobudowano
kamienny portyk. Po rabacji
galicyjskiej w 1864 r. przeszedł na
własność Bzowskich i należał do
rodziny do 1945 r. Po nacjonalizacji
dwór wykorzystywano m.in. jako
magazyn i przedszkole. W 1985 r.
został rozebrany, na miejscu dóbr
drogińskich utworzono bowiem Zalew
Dobczycki. W 1996 r. zrekonstruowany
dwór stanął w Nadwiślańskim Parku
Etnograficznym w Wygiełzowie.

17. Zagroda ze Staniątek w Nadwiślańskim Parku Etnograficznym
w Wygiełzowie
• Nieopodal klasztoru we wsi Staniątki
pod Niepołomicami w 1855 r.
wzniesiono zagrodę o ciekawej
formie, gdzie zabudowania
mieszkalne i gospodarcze zamknięto
w czworoboku, tworząc tym samym
wewnętrzny dziedziniec – miejsce
prac gospodarczych. Taki typ
zabudowy nosi nazwę okół. W licznych
pomieszczeniach – chlewikach,
stajniach – trzymano zwierzęta, w
składzikach, pod wiatami – stały
urządzenia dziś już właściwie
zapomniane, niegdyś ułatwiające
pracę w gospodarstwie. W 1971 r. (?)
zagroda została zakupiona przez
muzeum od jej ówczesnego
właściciela, Karola Szewczyka, i
przeniesiona z zachowaniem
oryginalnej bryły do Parku
Etnograficznego w Wygiełzowie.

18. Dwór Moniaków w Orawskim Parku Etnograficznym w
Zubrzycy Górnej
• Powstanie dworu będącego własnością
rodu sołtysiego Moniaków z Orawy
datuje się na koniec XVII w. Jednak,
jak wskazuje łacińska inskrypcja na
sosrębie, rozbudowa dworu miała
miejsce w 1784 r., jej fundatorem był
Marcin Moniak. Architektura domu,
mimo że pełnił on funkcję dworu,
zawiera elementy charakterystyczne
dla miejscowego budownictwa
ludowego. Jednym z nich jest wyżka,
pomieszczenie na półpiętrze pełniące
funkcję składu. W 1937 r. dwór
podarowali państwu polskiemu ostatni
właściciele, Joanna Wilczkowa i
Sándor (Aleksander) Latyák, którzy
pragnęli, by powstało tu muzeum.
Doszło do tego dopiero w 1955 r. Dwór
wraz z budynkami gospodarczymi stał
się zaczątkiem nowo powołanego
skansenu – Orawskiego Parku
Etnograficznego.

19. Tartak i folusz w Orawskim Parku Etnograficznym w Zubrzycy
Górnej
• Podhalańscy konstruktorzy i
przedsiębiorcy ludowi – Józef i
Franciszek Maciaszowie – ze wsi
Łopuszna, ok. 1911 r. wznieśli w
Zarębku Niżnym nad potokiem
Łopuszanka kompleks zabudowań
produkcyjnych, w skład którego
wchodziły: elektrownia, młyn,
heblarnia, gonciarnia, olejarnia,
tartak, folusz, pędnia oraz niewielka
kuźnia. W 1958 r. powódź
uniemożliwiła dalsze funkcjonowanie
folusza i tartaku. Odkupiono je od
ostatniego właściciela, Stanisława
Maciasza, i przeniesiono do nowo
powstałego skansenu w Zubrzycy
Górnej. Oba zabytki postawiono w
malowniczym miejscu nad potokiem
Zubrzyczanka.

20. Willa Oksza w Zakopanem
• Willa ta jest trzecim dziełem Stanisława
Witkiewicza, twórcy stylu zakopiańskiego.
Zaprojektował ją w latach 1894–1895 dla
Bronisławy i Wincentego Korwin-
Kossakowskich,w latach 1895–1896 wznieśli
ją góralscy cieśle. Dom początkowo nosił
nazwę Korwinówka. W 1899 r. willę zakupił
Marcin hr. Kęszycki, aby ofiarować ją
swojej żonie Helenie z okazji ich srebrnego
wesela. Dla niej zmienił nazwę willi na
Oksza, nawiązując w ten sposób do herbu
rodowego żony. Dom jeszcze kilkakrotnie
zmieniał właścicieli. W 1920 r. został
znacznie przebudowany. Podczas II wojny
światowej mieściła się w nim Szkoła
Gospodarstwa Domowego, a po wojnie
prewentorium dla dzieci i młodzieży. W
latach 60. przeprowadzono remont
kapitalny. W 2006 r. obiekt przejęło
Muzeum Tatrzańskie, w latach 2008–2010
przeprowadzono remont. Dziś we
wnętrzach willi możemy obejrzeć kolekcję
dzieł artystów zafascynowanych
Zakopanem i Tatrami w pierwszej połowie
20. wieku.

21. Chałupa Gąsieniców-Sobczaków w Zakopanem
• Około 1830 r. Joachim Gąsienica-Sobczak
wzniósł chałupę, którą następnie
rozbudował jego syn Jan, a w 1877 r.
odziedziczył wnuk Stanisław, który
powiększył ją o drugą izbę. Prawnuk
Joachima, również Stanisław, absolwent
Szkoły Przemysłu Drzewnego i krakowskiej
ASP, w okresie międzywojennym miał
nieopodal, przy ul. Kościeliskiej swoją
pracownię ceramiczną. W 1975 r. chałupę
zakupiło Muzeum Tatrzańskie. W latach
1978–1979 prezentowano w niej prace
Stanisława, w 1981 r. w budynku
zamieszkał ówczesny dyrektor muzeum.
Ponowna adaptacja do celów muzealnych
nastąpiła dopiero w 2008 r. Obecnie można
w niej podziwiać tworzoną w latach 1886–
1893 kolekcję Marii i Bronisława
Dembowskich, twórców pierwszego zbioru
sztuki ludowej na Podhalu.

22. 26-27.05.2012 r.
trasa wschodnia
• Kościół rzymskokatolicki z Łososiny Dolnej / Nowy Sącz / Muzeum
Okręgowe w Nowym Sączu – Sądecki Park Etnograficzny – Sądecki Park
Etnograficzny – obiekt VII edycji MDDK (2005)
• Zbór ewangelicki ze Stadeł / Nowy Sącz / Muzeum Okręgowe w Nowym
Sączu – Sądecki Park Etnograficzny – Sądecki Park Etnograficzny – obiekt VII
edycji MDDK (2005)
• Zagroda Maziarska w Łosiu / Łosie / Muzeum Dwory Karwacjanów i
Gładyszów w Gorlicach
• Cerkiew greckokatolicka w Bartnem / Bartne / Muzeum Dwory
Karwacjanów i Gładyszów w Gorlicach – Łemkowska wieś Bartne - obiekt V
edycji MDDK (2003)
• Zagroda Felicji Curyłowej w Zalipiu / Zalipie / Muzeum Okręgowe w
Tarnowie
• Dwór w Dołędze / Dołęga / Muzeum Okręgowe w Tarnowie – obiekt w VII
edycji MDDK (2005)

23. Kościół rzymskokatolicki z Łososiny Dolnej w Sądeckim Parku
Etnograficznym w Nowym Sączu
• Na terenie Sądeckiego Parku
Etnograficznego w części poświęconej
Lachom Sądeckim znajduje się kościół
rzymskokatolicki pw. św. św. Piotra
i Pawła, przeniesiony z Łososiny
Dolnej. Drewniana, orientowana,
jednonawowa świątynia została
wybudowana w 1739 r. W bogato
wyposażonym wnętrzu uwagę
zwracają dwa rokokowe konfesjonały
z malowidłami o tematyce spowiedzi.
W 2004 r. kościół został ponownie
konsekrowany.

24. Zbór ewangelicki ze Stadeł w Sądeckim Parku Etnograficznym
w Nowym Sączu
• W północnej części Sądeckiego Parku
Etnograficznego znajduje się sektor
poświęcony Niemcom Galicyjskim,
zwanym też kolonistami józefińskimi.
Wśród dawnej zabudowy kolonistów
znajduje się kościół ewangelicki ze
Stadeł, gdzie w 1786 r. powstała
parafia ewangelicko-augsburska.
Wnętrza w całości drewnianego
obiektu odtwarzają wygląd wiejskiej
świątyni ewangelickiej z okresu
międzywojnia.

25. Zagroda Maziarska w Łosiu
• Zagroda Maziarska w Łosiu pokazuje
historię wsi Łosie, której mieszkańcy
tradycyjnie zajmowali się
maziarstwem – wędrownym handlem
mazią i smarami. Obejście składa się z
trzech obiektów: chyży mieszkalnej,
spichlerza i stodoły, a zgromadzona w
nich ekspozycja prezentuje
przedmioty codziennego użytku,
fotografie typowej rodziny
maziarskiej. Obiekt udostępniony do
zwiedzania od 2009 r.

26. Cerkiew greckokatolicka w Bartnem
• Dawna cerkiew greckokatolicka pw.
św. św. Kosmy i Damiana we wsi
Bartne reprezentuje północno-
zachodni typ łemkowskiego
budownictwa sakralnego. Drewnianą
świątynię pokrytą gontem zbudowano
w 1842 r. We wnętrzu trójdzielnej
budowli znajdują się zbiory
łemkowskiej sztuki cerkiewnej i
ludowej. Najcenniejszym elementem
wyposażenia cerkwi jest XVIII-wieczny
barokowy ikonostas.

27. Zagroda Felicji Curyłowej w Zalipiu
• Zagroda Felicji Curyłowej (1904-1974)
została zachowana niemal w
identycznej postaci, w jakiej istniała
za życia tej utalentowanej
zalipiańskiej malarki i popularyzatorki
sztuki ludowej. Ekspozycję stanowią
budynki na planie litery U, zdobione
ornamentami roślinnymi: drewniana
obora połączona dachem z chlewikiem
i drewutnią, stodoła i budynek
mieszkalny. Wnętrza wyposażone
zostały w oryginalne meble, naczynia,
oleodruki i pamiątki po artystce.

28. Dwór Dołędze
• Dwór w Dołędze został
wybudowany w połowie XIX w. z
inicjatywy Marii Pikuzińskiej-
Güntherowej. Obiekt zbudowany
na planie podkowy jest jednym z
nielicznych na Powiślu
Dąbrowskim dworów, które
zachowały się z niemal pełnym
wyposażeniem. Wnętrza i meble
wiążą się z ważnymi
wydarzeniami historycznymi –
dramatycznego roku 1846 (rabacji
chłopskiej) czy powstania
styczniowego, gdy dwór służył
jako punkt zborny i lazaret dla
powstańców. W 1973 r. ostatnia
jego właścicielka, Jadwiga
Tumidajska, przekazała obiekt
muzeum.

29. wolontariat – „W tym sęk!”
Harmonogram współpracy:
• 8 marca => spotkanie informacyjne;
• Do 23 marca => ostateczna deklaracja;
• 29 marca => szczegółowe omówienie zadań; losowanie obiektów;
• 29.03-3.04 => wysyłka formularzy rekrutacyjnych, BHP i regulaminu
organizacyjnego;
• Do 10.04 => przesłanie uzupełnionych dokumentów danych do umów
(formularze);
• 19 kwietnia => omówienie programu wydarzenia i spraw organizacyjnych;
podpisanie umów i oświadczeń o zapoznaniu się; deklaracja o robieniu fotografii
podczas wydarzenia;
• „Odprawa” przed finałem => spotkania z koordynatorkami tras;
• Do 31 maja => rozliczenie delegacji;
• 31 maja => podpisanie umowy o dzieło i protokołu (dla os. robiących foto)
spotkanie ewaluacyjne, referencje.

30. wolontariat – „W tym sęk!”
Zadania:
 obsługa stanowisk informacyjnych podczas jednego;
 obsługa techniczna i organizacyjna gali w Wygiełzowie;
 działania dodatkowe:
 dokumentacja fotograficzna,
 obsługa skrzynki mailowej i infolinii,
 przygotowanie i dystrybucja materiałów (plakaty, ulotki,
zaproszenia),
 montaż wystawy konkursowej Skarby Małopolski,
 pomoc podczas wernisażu wystawy.

32. ramowy program wydarzenia
czas trwania wydarzenia w każdym z
miejsc:
10.00-18.00
orientacyjny czas pracy wolontariuszy
w każdym z miejsc:
od 9.00 do 19.00

33. sprawy organizacyjne
 przyporządkowanie do obiektów odbędzie się na zasadach
losowania, na pozostałe zadania będzie można się zapisywać na II
spotkaniu;
 jeśli wolontariat ma być traktowany jako praktyka studencka – na
drugie spotkanie (29 marca) należy przynieść wszystkie wymagane
przez uczelnię dokumenty;
 MIK zwraca koszty podróży z/do Krakowa i zapewnia nocleg (sb/nd)
dla wolontariuszy z obiektów w Zubrzycy, Zakopanem, Nowym
Sączu, Łosiu, Bartnem, Zalipiu;
 w referencjach zostanie uwzględniona liczba przepracowanych
godzin: dwa dni finału (18h) + spotkania organizacyjne + zadania
dodatkowe.

35. kontakt
Kamila Kosmalska – koordynatorka wolontariatu w MIK
Wolontariat_mddk@mik.krakow.pl
Joanna Nowostawska-Gyalókay – trasa zachodnia
Paulina Hłyń – trasa wschodnia