SlideShare a Scribd company logo
1 of 40
Kujawsko-Pomorski Festiwal
      Gimnazjalnych Projektów
           Edukacyjnych

     JAM DWÓR POLSKI,
CO WALCZY DZIELNIE I STRZEŻE
          WIERNIE

     SZLAKIEM SIEDZIB ZIEMIAŃSKICH
      W POWIECIE RADZIEJOWSKIM

                       Miejski Zespół Szkół
 Publiczne Gimnazjum Nr 1 im. Franciszka Becińskiego w Radziejowie
Szlakiem siedzib ziemiańskich w powiecie radziejowskim




   Herb Radziejowa




                                    Herb powiatu
                                   radziejowskiego
Dworku biały, drewniany, drogie dla
                   mnie twe ściany,
   Drogie twoje komnaty,
Tu me życie zleciało, w głębi serca
                      zostało
   Tyle wspomnień sprzed laty….
Stoisz cichy, jak święty, dach nad
                          tobą pogięty,
   Pochylone twe ściany,
A przy tobie wokoło patrzą w niebo
                        wesoło
   Lipy, klony, kasztany.
W tobie matka ma święta składała mi
                                rączęta
   Do modlitwy, do Boga.
Ojciec uczył czytania i Ojczyzny kochania,
                    Edward
   Łuszczkiewicz
MONOGRAFIE WYKONANE PRZEZ GRUPY ZADANIOWE
Naszą wędrówkę śladami dawnych siedzib
ziemiaoskich zaczynamy z Radziejowa –
stolicy powiatu radziejowskiego. Kierujemy
się na południe, przez Niegibalice, by dotrzed
do miejscowości Świesz.




Tu      czeka      nas      prawdziwa
niespodzianka. Zza drzew wyłania się
biała budowla          położona nad
jeziorem,      nie     przypominająca
typowego dworu szlacheckiego. Brak
jej osiowości, a bryła obiektu i wieże
mają różną wysokośd.
To jednak najprawdziwszy dwór, który swoją
historią sięga I połowy XVIII wieku. Dwór w
Świeszu został wzniesiony ok. 1740 r. przez
Augustyna Gąsiorowskiego herbu Ślepowron –
starostę      radziejowskiego,     kasztelana
bydgoskiego. W 1803 r. dobra Świesz nabyła
rodzina Dmochowskich herbu Pobóg –
znanych pisarzy i publicystów polskich. W II
połowie XIX wieku nowym właścicielem
majątku został Marceli Sulimierski. W latach
1889-1939 dobra świeskie nabyła rodzina
Zaleskich herbu Rawicz.

                                      Po wojnie użytkownikiem Świesza była
                                      Gminna       Spółdzielnia      „Samopomoc
                                      Chłopska” w Piotrkowie Kujawskim. Dwór,
                                      podobnie jak jego otoczenie ulegały
                                      postępującej dewastacji. W 1988 r.
                                      zniszczony zespół parkowo-dworski wykupił
                                      od Urzędu Gminy w Piotrkowie Kujawskim
                                      profesor ATR w Bydgoszczy prof. Janusz
                                      Migdalski i podjął trud jego odbudowy.
WŁAŚCICIELE ŚWIESZA
Dmochowski Franciszek Ksawery (1762- 1808)
herbu Pobóg, z przydomkiem Wadra, właściciel
Świesza, poeta, tłumacz literatury greckiej
i rzymskiej, publicysta, działacz polityczny okresu
Sejmu Wielkiego, działacz „Kuźnicy”, osobisty
sekretarz Hugo Kołłątaja, organizator szkolnictwa
i sekretarz Towarzystwa Przyjaciół Nauk.


                         Dmochowski Franciszek Salezy (1801-1871)
                         herbu Pobóg z przydomkiem Wadra – syn
                         poety Franciszka Ksawerego i Izabeli
                         z Mikorskich, właściciel Świesza, tłumacz,
                         wydawca, krytyk literacki, dziennikarz,
                         pamiętnikarz. Dzieciostwo spędził w Świeszu
                         koło Piotrkowa Kujawskiego.
Zaleski Stanisław Józef (1887-1963), herbu Rawicz,
radny,    inżynier   rolnik,  właściciel   Świesza.
Gospodarował w Świeszu do 1939 r., wprowadzając
nowe metody upraw, aktywnie uczestnicząc w
działalności stowarzyszeo rolnych. Pełniąc funkcję
radnego gminy Piotrków, deputowanego do Sejmiku
powiatu nieszawskiego w latach 1926-1935, wywierał
poważny wpływ na życie rolnicze regionu. Został tam
wybrany przewodniczącym komisji rolnej. W 1940 r.
zmuszony przez Niemców do opuszczenia majątku.
Janusz Migdalski (1935 – 2012)
urodzony w Piołunowie, niedaleko Byczyny. Średnią szkołę techniczną
skooczył we Włocławku. Przez wiele lat był naukowcem Akademii
Techniczno-Rolniczej w Bydgoszczy i Wojskowym Instytucie Lotniczym w
Warszawie. Zajmował się metrologią klasyczną i statystyczną, teorią i
inżynierią niezawodności. Jest autorem wielu publikacji naukowych.
Otrzymał Medal Komisji Edukacji Narodowej, Warszawa (2000); MAN OF
THE YEAR (2000) przez ABJ.

                                   W roku 1988 kupił zabytkowy
                                   zespół pałacowy wraz ze spichrzem
                                   i odbudował obiekt pod nadzorem
                                   konserwatorskim. Był to człowiek
                                   świadomy tradycji miejsca, wartości
                                   historycznej i architektonicznej
                                   obiektu.
                                   Udostępniał to szczególne miejsce
                                   wszystkim pragnącym poznad jedną
                                   z    wielu    kujawskich    siedzib
                                   ziemiaoskich.
MUZEUM DOMOWE W ŚWIESZU
W odrestaurowanym dworze profesor Janusz Migdalski, na wzór
dawnych siedzib szlacheckich, które były miejscem gromadzenia
pamiątek narodowych,        zorganizował Domowe Muzeum.
Znalazły się w nim eksponaty związane z epoką napoleooską i
Księstwem Warszawskim oraz historią powstao narodowych.
Prawdziwą ozdobą księgozbioru był pierwszy przekład „Iliady”
Homera i wiele innych „białych kruków”. Jak przystało na
muzeum, mieściła się tam również galeria, w której odbywały
się czasowe wystawy malarstwa. Właściciel zadbał także o
odpowiedni wystrój wnętrz, nawiązujący do epoki świetności
polskiego ziemiaostwa.
MUZEUM DOMOWE W ŚWIESZU
PARK W ŚWIESZU
Dwór w Świeszu otacza park zachowany w dawnych granicach
skorygowanych nieco od południa. Na podstawie wspomnieo
Franciszka Salezego Dmochowskiego wiadomo, że park był prawdziwą
ozdobą majętności. Wielki jak „Ogród Saski” ze szpalerami lipy
szerokolistnej, jesionów, grabów, kasztanowców, nawiązywał w swoim
układzie do wzorów francuskich, modnych w XIX wieku.
Istniejący park trudny jest do odczytania,
gdyż został on zniszczony podczas wojny.
Większośd terenu parkowego stanowią
obecnie trawiaste polany z pojedynczymi
drzewami skupionymi w niewielkich
grupach. W pobliżu dworu stok terenu
opada stromo, tworząc u podnóża
wydłużony plac zwany przez mieszkaoców
„kortem tenisowym”, oddzielony od
strony jeziora dwoma dośd wysokimi
nasypami, między którymi znajduje się
wąski obniżony przesmyk do Jeziora
Świeskiego.
Po śmierci prof. Janusza Migdalskiego w 2012 r. dwór
niestety ponownie ulega postępującej dewastacji
(odpadający tynk, wybite okna, okradzione wnętrza
Muzeum Domowego).
Ze Świesza kierujemy się na północny wschód przez wieś Bytoo,
Morzyce, Witowo do Płowiec. Tu 27 września 1331 r. rozegrała się bitwa
rycerzy polskich pod wodzą króla Władysława Łokietka z wojskami
Zakonu Krzyżackiego. Naprzeciwko symbolicznego cmentarzyska
poległych w boju znajduje się dwór, powstały w 1759 roku z inicjatywy
starosty inowrocławskiego Pawła Dąmbskiego herbu Godziemba. W
latach 1763-1940 dwór pozostawał we władaniu rodziny Biesiekierskich.
Po wojnie otwarto we dworze szkołę powszechną, a w 1961r. urządzono
w nim mieszkania dla nauczycieli. Taką funkcję pełni do dnia
dzisiejszego.
DWÓR W PŁOWCACH
Dwór w Płowcach to budynek klasycystyczny, parterowy, wzniesiony na
planie prostokąta z niewielkimi ryzalitami po bokach. W osi wejściowej
znajduje się skromny portyk kolumnowy podtrzymujący balkon z
żeliwną balustradą. Nad nim wystawka zwieoczona trójkątnym
frontonem. Identycznymi frontonami zwieoczone są umieszczone po
bokach budynku ryzality. Dach mansardowy, kryty blachą.
PARK W PŁOWCACH
Z zespołu dworskiego pozostały: dwór, park krajobrazowy z XVIII w. o pow.
około 1,5 ha oraz częśd folwarku – spichlerz z XIX w. Układ kompozycyjny
parku, pomimo niekorzystnych zmian jest czytelny, a jego stan względnie
dobry. Rośnie tu cenny starodrzew, reprezentowany przez typowe
parkowe gatunki.
WŁAŚCICIELE PŁOWIEC
          – BIESIEKIERSCY HERBU POMIAN
 Antoni Dezydery Biesiekierski (1743-1818) - działacz polityczny, poseł na
 sejm w latach 1773 - 1774. Chorąży inowrocławski, kasztelan kowalski. W
 rodzinnych Płowcach założył archiwum i bibliotekę dworską, gdzie gromadził
 dokumenty dotyczące swojej posiadłości, jak i bitwy pod Płowcami.
 Ustanowił on, na mocy testamentu fundusz w wysokości 20 tys. złotych
 polskich przeznaczony na powiększenie zbiorów bibliotecznych. Jeszcze za
 jego życia została ufundowana tablica, upamiętniająca Łokietkowe
 zwycięstwo.
Włodzimierz Biesiekierski (1842 - 1897) - właściciel
Płowiec w II połowie XIX w., jego żoną była Klotylda
Mierosławska, siostra pierwszego dyktatora powstania
styczniowego, w którym uczestniczył W. Biesiekierski.
Jan Biesiekierski - ostatni właściciel majątku w Płowcach,
członek Ogólnopolskiego Komitetu Obchodów 600 rocznicy
bitwy pod Płowcami. Jan Biesiekierski podarował teren pod
przyszły kopiec, upamiętniający bitwę a po uroczystościach
w 1931 r. wydał przyjęcie ogrodowe dla oficjalnych gości w
parku dworskim. Z jego inicjatywy okoliczni ziemianie
założyli spółkę akcyjną, która w latach 1907 – 1908
doprowadziła do wybudowania cukrowni w Dobrem.
PAMIĘĆ O BITWIE
Pamięd o bitwie pod Płowcami utrwalali znani pisarze i poeci. Pisał o niej
Julian Ursyn Niemcewicz w „Śpiewach historycznych,” po tym gdy zwiedził
pole bitwy w 1817 roku. Na jego polecenie wyryto też na kamiennej tablicy
znajdującej się na polu bitwy pamiątkowy napis. W 1881 roku Józef Ignacy
Kraszewski wydał powieśd „Jelita” na temat bitwy, opartą na przekazie
Długosza. W 1927 roku zawiązano komitet przygotowujący obchody 600-
lecia bitwy, którego staraniem społeczeostwo południowych Kujaw wzniosło
w 1931 roku w Płowcach 20-metrowy kopiec. W latach 1941-1944 kopiec
został zniszczony przez Niemców. W 1961 roku usypano nowy kopiec, na
którym umieszczono kamienny obelisk projektu prof. Stefana Narębskiego.




                                           Pomnik ku czci poległych w bitwie
Kopiec usypany w 600 rocznicę                          płowieckiej
     bitwy pod Płowcami               z 1961 r. projektu prof. Stefana Narębskiego
Od kilku lat we wsi Płowce w rocznicę historycznego wydarzenia odbywa
się inscenizacja bitwy jako szczególna lekcja historii i patriotyzmu oraz
narodowej tradycji. Poprzedza ja wieczorny przemarsz z pochodniami i apel
rycerski na rynku w Radziejowie. Koniecznie trzeba to zobaczyd!
Z Płowiec udajemy się na północ do wsi Jarantowice. Zza parkanu wyłania
się potężna budowla stylem nawiązująca do tradycyjnej formy dworu epoki
klasycyzmu. To prawdziwy pałac, do którego prowadzi aleja i paradny
podjazd. Założenie rezydencjonalne w Jarantowicach, obejmujące
przetrwałe dwór, park oraz zespół folwarku, należy do jednego z najlepiej
zachowanych układów przestrzennych ziemiaoskich siedzib mieszkalnych na
terenie Kujaw brzeskich. Ze względu na jego wartośd historyczną oraz
przestrzenno-architektoniczną dla dziejów architektury rezydencjonalnej w
regionie, decyzją Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków we Włocławku
wpisany został w dniu 12 października 1987 r. do rejestru zabytków pod
numerem 235/A.
DWÓR W JARANTOWICACH
Za budowniczych dworu w Jarantowicach uznaje się Biesiekierskich lub kolejnego
właściciela dóbr jarantowickich Józefa Glazera, które nabył te dobra w 1920 r. W
1945 r. zespół dworski przeszedł na własnośd Skarbu Paostwa, a następnie jego
użytkownikiem był PGR w Osięcinach i Inowrocławiu. W latach 1980-1993 był
zarządzany przez POHZ w Osięcinach, a w 1993 r. został zakupiony przez sp. z o.o.
OHZ w Osięcinach i poddany restauracji. Obecny dwór reprezentuje cechy
późnoklasycystyczne o czystym stylowo detalu architektonicznym. Uwzględniając
fakt, iż wystawiony został ok. drugiej dekady XX w., przyznad trzeba, że tak
wierne nawiązanie do stylistyki neoklasycystycznej w tym okresie jest zjawiskiem
wyjątkowym. W elewacji frontowej zwraca uwagę wysunięty portyk złożony z
czterech jooskich kolumn, dźwigający belkowanie i trójkątny tympanon.
Elewacja tylna, dziewięcioosiowa charakterystycznym dla stylu
dworkowego. Do parteru trzech środkowych osi dostawiony jest ganek
z czterema toskaoskimi kolumnami. Kolumny posadowione na
podwyższeniu. Odcinki między narożnikowymi kolumnami a ścianą
zabezpiecza balustrada tralkowa. Na poziom ganku, prowadzą
jednobiegowe schody. W osiach dolnej kondygnacji w głębi ganku
znajdują się dwuskrzydłowe drzwi oraz po bokach prostokątne,
dwuskrzydłowe, ośmiokwaterowe okna. Wystawka nad gankiem
posiada balkon z żeliwną balustradą umocowaną do murowanych
cokolików.
PARK W JARANTOWICACH

Zespół dworski w Jarantowicach tworzy także park, w którym zachowany
został pierwotny układ kompozycyjny z okresu przedwojennego.
W południowo – zachodniej części położony jest nieregularny staw, w lustrze
którego odbijają się sylwetki potężnych kasztanowców. W pobliżu stawu
zachowała się również lodownia.
ZABUDOWANIA GOSPODARCZE
Budynki zespołu folwarcznego pochodzą, poza spichlerzem, który został
wystawiony w 1907 r., z lat 20-30 XX w. Zgrupowane są w luźnej zabudowie
wokół podwórca. Są to chlewnia, stodoła, spichlerz zbożowy i stajnia.
Z Jarantowic ruszamy w kierunku północno – wschodnim do Osięcin.
   W XIX wieku właścicielem tego majątku , w tym zespołu dworskiego była
   rodzina Skarbków herbu Awdaniec. W 1900 r. zarząd nad majątkiem
   przejęła fundacja dobroczynna ustanowiona przez Józefa hr. Skarbka. Po
   II wojnie światowej dwór w Osięcinach wszedł w skład Paostwowego
   Gospodarstwa Rolnego. Obecnie stanowi własnośd spółki z o.o. OHZ
   Osięciny.
DWÓR W OSIĘCINACH
Dwór klasycystyczny w Osięcinach to budowla z pierwszej połowy XIX
wieku, gruntownie odnowiona i zmodernizowana w 1967 roku. Elewacja
frontowa dziewięcioosiowa zwrócona ku północy. Korpus główny
parterowy, skrzydło wschodnie piętrowe. Od frontu wejście poprzedzone
gankiem wspartym na dwóch filarach, zakooczonym tarasem. Wokół dworu
park z początku XIX wieku obecnie silnie zdewastowany z okazami starych
kasztanowców i akacji.
WŁAŚCICIEL OSIĘCIN – JÓZEF HRABIA SKARBEK
Józef hr. Skarbek (1819 – 1900) – właściciel Osięcin od 1841 r., fundator obecnego
kościoła parafialnego p.w. Opieki Im. Marii Panny, plebanii oraz szpitala. Pierwszą
żoną Józefa hr. Skarbka była Maria Wodzioska muza Fryderyka Chopina i Juliusza
Słowackiego. W czasie powstania styczniowego pełnił funkcję naczelnika powiatu
włocławskiego i członka rady powiatowej we Włocławku. Jego lodownia dworska
służyła jako tajny magazyn broni powstaoczej. Za swoją działalnośd po upadku
powstania, na pewien czas został uwięziony na Pawiaku. Dnia 12 września 1895
roku Józef hr. Skarbek sporządził testament, w którym cały swój majątek
przeznaczył na cele dobroczynne. W głównej mierze przeznaczony był dla
społeczeostwa Osięcin i trzech majątków wchodzących w skład fundacji tj.
Samszyc, Woli Skarbkowej i Bartłomiejowie. Pochowany wraz ze swoją żoną
Karoliną w kaplicy Św. Józefa w kościele w Osięcinach.
Z Osięcin kierujemy się na północny – wschód do wsi Krzywosądz, gdzie
po drodze mijamy miejscowośd Byczyna. Tu na cmentarzu parafialnym
znajdują się groby Bartłomieja Nowaka (1823-1890) – chłopskiego
przywódcy powstaoca styczniowego i Franciszka Becioskiego (1897-
1975) – poety, piewcy Kujaw, Patrona naszej szkoły.
HISTORIA KRZYWOSĄDZY
Docieramy do wsi Krzywosądz, która najprawdopodobniej istniała już w
XIII w., a jej nazwa pochodzi od nazwiska rodziny Krzywosądów herbu
Niesobia, którzy w roku 1228, wraz Z Konradem Mazowieckim, podpisad
mieli akt nadania Krzyżakom Ziemi Chełmioskiej. W ręku Krzywosądów
wieś znajdowała się aż do XVI w. Niektórzy z dziedziców Krzywosądz
piastowali wysokie dostojeostwa w kraju. W XVI majątek ziemski w
Krzywosądzy należał do rodziny Zakrzewskich herbu Ogooczyk. W latach
1720 – 1894 wieś znajdowała się w posiadaniu rodziny Modlioskich herbu
Tępa Podkowa. W 1908 r. posiadłośd Krzywosądz została rozparcelowana,
a mniejsze lub większe nadziały sprzedane prywatnym osobom lub
towarzystwom. Dwór wraz z ziemią kupiła parafia rzymskokatolicka.
Rodowa siedziba Modlioskich została przebudowana i zamieniona na
plebanię.




                                            TĘPA   PODKOWA
WŁAŚCICIELE KRZYWOSĄDZY –
RODZINA MODLIŃSKICH
Józef Modlioski ( 1881 – 1890) - właściciel Smarglina, Czołpina, Zakrzewa, Woli i
   Nowin. To właśnie dla niego został wybudowany w połowie XIX wieku
   obecnie istniejący dwór. Fundator kościoła w Krzywosądzy, znajdującego się
   przy dworze, wybudowanego w 1861 roku. Pochowany na cmentarzu w
   Krzywosądzy w kaplicy, której także był fundatorem.
Helena Modlioska ( 1861 – 1884) - wnuczka Adama Mickiewicza, córka malarza
  religijnego, Absolwenta Petersburskiej Akademii Sztuk Pięknych Goreckiego i
  Marii najstarszej córki słynnego poety. Jesienią 1882 roku zaręczyła się z
  przebywającym w Paryżu Józefem Eugeniuszem Modlioskim – właściciela
  Zakrzewa na Kujawach. Po ślubie, który odbył się w 1883 roku przeniosła się
  do administrowanego przez jej męża w zastępstwie chorego ojca majątku w
  Zakrzewie. Helena zmarła 5 lipca 1884 roku i została pochowana w kaplicy
  rodziny Modlioskich w Krzywosądzy. Na przykościelnym placu znajduję się
  pomnik wykonany z piaskowca             upamiętniający wnuczkę Adama
  Mickiewicza.
Wokół kościoła parafialnego, na dawnym przykościelnym cmentarzu
ustawione są pomniki nagrobne członków rodziny Modlioskich.




Pomnik Józefa Modlioskiego   Pomnik poświęcony dzieciom     Pomnik nagrobny Heleny
i Józefiny z Sokołowskich    Józefa Modlioskiego: Marii,    z Goreckich Modlioskiej
                             Klarze, Aleksandrze, Helenie   wnuczki Adama Mickiewicza
                             i Irenie
DWÓR W KRZYWOSĄDZY
Dwór w Krzywosądzy wzniósł około połowy XIX w. Józef Modlioski jako
swoją rodową siedzibę. W ciągu kolejnych lat, przebudowywano nadając
mu charakter romantyczny, nawiązujący w aplikacji sztukatorskiej do
motywów średniowiecza. Parterowy dwór na wysokich piwnicach,
wzniesiony został na rzucie prostokąta z ryzalitami na osi frontu i
przybudówką od wschodu, łączącą korpus z czworoboczną
dwukondygnacyjną wieżą. Budynek zwrócony frontem ku południowi,
murowany z cegły, otynkowany. Układ wnętrz dwutraktowy.
Elewacja frontowa dworu jedenastoosiowa ma trójosiowy ryzalit ujęty
pilastrami i zwieoczony trójkątnym przyczółkiem ze stiukową dekoracją
przedstawiającą narzędzia rolnicze. Po bokach postumenty z wazonami,
na przyczółku akroterion (naszczytnik). Na ścianach przebiega górą fryz
o dekoracji stiukowej, ponad nim znajduje się niska attyka
rozczłonkowana półkoliście zamkniętymi wnękami.
POWSTANIE STYCZNIOWE NA KUJAWACH

Wieś, zarządzana przez rodzinę Modlioskich, w okresie zaborów znalazła się
pod panowaniem rosyjskim, granicząc z zaborem pruskim. Losy Krzywosądzy
związane są silnie z dziejami powstania styczniowego na Kujawach. W dworze
Modlioskich miał kwaterę pierwszy dyktator powstania styczniowego gen.
Ludwik Mierosławski. 19 lutego 1863 r. doszło tu do głośnej bitwy – pierwszego
starcia oddziału powstaoczego z wojskami rosyjskimi. Zakooczyła się ona klęską
Polaków. We wsi Borowo, niedaleko Krzywosądzy, znajduje się zbiorowa mogiła
18 powstaoców poległych w bitwie. Pochowano ich w Krzywosądzy i Dobrem.
Wśród nich byli m.in. Alfons Mauersberger, student politechniki w Liege, Jan
Wasiłowski, brat Marii Konopnickiej oraz Stanisław Gay, syn architekta Jakuba
Gaya. Klęska ta, połączona z przegraną 21 lutego bitwą pod Nową Wsią,
zmusiła Mierosławskiego do złożenia dyktatury i wyjazdu do Paryża.
W czasie powstania styczniowego, w bitwie pod Krzywosądzą poległ brat
Marii Konopnickiej – Jan Jarosław Wasiłowski. Słynna poetka tak pisała o
tym: „Jedyny brat zginął w pierwszej bitwie pod Krzywosądzą,
przeszedłszy z Liege, gdzie był na uniwersytecie z partią
Mierosławskiego”. Bitwa ta znalazła swoje odzwierciedlenie także w
twórczości znanego kujawskiego poety Franciszka Becioskiego.
   Dwadzieścia cztery serca wojowników młode,
  Przestały bid w tym borze, zatrzymane w biegu,
  Przez kule i bagnety sołdackich szeregów.
  Jacy to byli ludzie i skąd oni rodem?!
  Czy daleka ich ziemia wydała – czy bliska,
  Jakie tęsknoty jutra we snach im się wiły,
  Że aż tu przyszli, szukad dla serc swych – mogiły?!
  Ich imiona? Zbyteczne!... na cóż nam nazwiska?!
  Mogłyby się znowu kłócid pokolenia
  i przywłaszczad bezprawnie za swych antenatów.
  Czyż bohaterów trzeba znad z imienia?
  Światu nazwy potrzebne – ale… tylko katów!
  Na kartach polskiej męczeoskiej historii,
  Imiona są zbyteczne… wystarczy blask Glorii!!

                                 Franciszek Becioski „Krzywosądzkie pobojowisko”
                                           z tomu „Z dnia wczorajszego”
Z Krzywosądzy przez Dobre, Bieganowo udajemy się
do Radziejowa, gdzie kooczy się nasza wędrówka
szlakiem siedzib ziemiaoskich w powiecie
radziejowskim.
PRACA NAD PROJEKTEM
PREZENTACJA REZULTATÓW PROJEKTU
PREZENTACJĘ WYKONAŁ ZESPÓŁ W SKŁADZIE:
Paweł Koźmiński Ia
Dominika Staniszewska Ia
Mikołaj Czynsz Ia
Dawid Jankowski Ia
Michał Marciniak IIa
Jan Grzanka IIa
Łukasz Tyczkowski IIa
Weronika Pomianowska IIa
Julia Piłat IIa
Wiktoria Włodarska IIa
Paulina Staszak IIa
Marika Bogusławska IIa
Jessica Augustyniak IIa
Anna Kłonowska IIa
Aleksandra Kwiatkowska IIa


Pod kierunkiem Marii Eznarskiej, Barbary Rolirad.

More Related Content

What's hot

DWOREK RUTKOWSKICH W KRAKOWIE "Dobrze skrojony dwór dla chirurga" (wystawa)
DWOREK RUTKOWSKICH W KRAKOWIE "Dobrze skrojony dwór dla chirurga" (wystawa)DWOREK RUTKOWSKICH W KRAKOWIE "Dobrze skrojony dwór dla chirurga" (wystawa)
DWOREK RUTKOWSKICH W KRAKOWIE "Dobrze skrojony dwór dla chirurga" (wystawa)Małopolski Instytut Kultury
 
Wizerunek i rola Bydgoszczy w powieści "Obóz wszystkich świętych" T. Nowakows...
Wizerunek i rola Bydgoszczy w powieści "Obóz wszystkich świętych" T. Nowakows...Wizerunek i rola Bydgoszczy w powieści "Obóz wszystkich świętych" T. Nowakows...
Wizerunek i rola Bydgoszczy w powieści "Obóz wszystkich świętych" T. Nowakows...Damian Skawiński
 
POSUL - wyklad 27.01.2014 r.
POSUL - wyklad 27.01.2014 r.POSUL - wyklad 27.01.2014 r.
POSUL - wyklad 27.01.2014 r.Michalow
 
XIV Małopolskie Dni Dziedzictwa Kulturowego (2012). Prezentacja dla wolontari...
XIV Małopolskie Dni Dziedzictwa Kulturowego (2012). Prezentacja dla wolontari...XIV Małopolskie Dni Dziedzictwa Kulturowego (2012). Prezentacja dla wolontari...
XIV Małopolskie Dni Dziedzictwa Kulturowego (2012). Prezentacja dla wolontari...Małopolski Instytut Kultury
 
Drucianka - prezentacja KDS
Drucianka - prezentacja KDSDrucianka - prezentacja KDS
Drucianka - prezentacja KDSMichalow
 
Praski Michałów Historia, Przestrzeń, Tożsamość
Praski Michałów Historia, Przestrzeń, TożsamośćPraski Michałów Historia, Przestrzeń, Tożsamość
Praski Michałów Historia, Przestrzeń, TożsamośćMichalow
 
Jakub Puchalski, "Na krakowskim rynku". Anna Budzałek, "Sukiennice", Przestrz...
Jakub Puchalski, "Na krakowskim rynku". Anna Budzałek, "Sukiennice", Przestrz...Jakub Puchalski, "Na krakowskim rynku". Anna Budzałek, "Sukiennice", Przestrz...
Jakub Puchalski, "Na krakowskim rynku". Anna Budzałek, "Sukiennice", Przestrz...Małopolski Instytut Kultury
 
PIEC KRĘGOWY W PŁAZIE "Wokół pieca w Płazie" (wystawa)
PIEC KRĘGOWY W PŁAZIE "Wokół pieca w Płazie" (wystawa)PIEC KRĘGOWY W PŁAZIE "Wokół pieca w Płazie" (wystawa)
PIEC KRĘGOWY W PŁAZIE "Wokół pieca w Płazie" (wystawa)Małopolski Instytut Kultury
 
PAŁAC POTOCKICH W KRAKOWIE cz. 1 "Z dreszczykiem", cz. 2 "Ptaszarnia karła Wą...
PAŁAC POTOCKICH W KRAKOWIE cz. 1 "Z dreszczykiem", cz. 2 "Ptaszarnia karła Wą...PAŁAC POTOCKICH W KRAKOWIE cz. 1 "Z dreszczykiem", cz. 2 "Ptaszarnia karła Wą...
PAŁAC POTOCKICH W KRAKOWIE cz. 1 "Z dreszczykiem", cz. 2 "Ptaszarnia karła Wą...Małopolski Instytut Kultury
 
PARK IM. WOJCIECHA BEDNARSKIEGO W KRAKOWIE (przewodnik)
PARK IM. WOJCIECHA BEDNARSKIEGO W KRAKOWIE (przewodnik)PARK IM. WOJCIECHA BEDNARSKIEGO W KRAKOWIE (przewodnik)
PARK IM. WOJCIECHA BEDNARSKIEGO W KRAKOWIE (przewodnik)Małopolski Instytut Kultury
 
Ulica
UlicaUlica
UlicaAgata
 
Ulica jaracza
Ulica jaraczaUlica jaracza
Ulica jaraczaAgata
 
Warszawa Chopina
Warszawa ChopinaWarszawa Chopina
Warszawa Chopinaguest03f15a
 

What's hot (18)

DWOREK RUTKOWSKICH W KRAKOWIE "Dobrze skrojony dwór dla chirurga" (wystawa)
DWOREK RUTKOWSKICH W KRAKOWIE "Dobrze skrojony dwór dla chirurga" (wystawa)DWOREK RUTKOWSKICH W KRAKOWIE "Dobrze skrojony dwór dla chirurga" (wystawa)
DWOREK RUTKOWSKICH W KRAKOWIE "Dobrze skrojony dwór dla chirurga" (wystawa)
 
PARK KRAKOWSKI "Dla ciała i ducha " (wystawa)
PARK KRAKOWSKI "Dla ciała i ducha " (wystawa) PARK KRAKOWSKI "Dla ciała i ducha " (wystawa)
PARK KRAKOWSKI "Dla ciała i ducha " (wystawa)
 
Wizerunek i rola Bydgoszczy w powieści "Obóz wszystkich świętych" T. Nowakows...
Wizerunek i rola Bydgoszczy w powieści "Obóz wszystkich świętych" T. Nowakows...Wizerunek i rola Bydgoszczy w powieści "Obóz wszystkich świętych" T. Nowakows...
Wizerunek i rola Bydgoszczy w powieści "Obóz wszystkich świętych" T. Nowakows...
 
DWÓR OBRONNY W JAKUBOWICACH (przewodnik)
DWÓR OBRONNY W JAKUBOWICACH (przewodnik)DWÓR OBRONNY W JAKUBOWICACH (przewodnik)
DWÓR OBRONNY W JAKUBOWICACH (przewodnik)
 
MUZEUM „RYDLÓWKA” W KRAKOWIE (przewodnik)
MUZEUM „RYDLÓWKA” W KRAKOWIE (przewodnik)MUZEUM „RYDLÓWKA” W KRAKOWIE (przewodnik)
MUZEUM „RYDLÓWKA” W KRAKOWIE (przewodnik)
 
POSUL - wyklad 27.01.2014 r.
POSUL - wyklad 27.01.2014 r.POSUL - wyklad 27.01.2014 r.
POSUL - wyklad 27.01.2014 r.
 
XIV Małopolskie Dni Dziedzictwa Kulturowego (2012). Prezentacja dla wolontari...
XIV Małopolskie Dni Dziedzictwa Kulturowego (2012). Prezentacja dla wolontari...XIV Małopolskie Dni Dziedzictwa Kulturowego (2012). Prezentacja dla wolontari...
XIV Małopolskie Dni Dziedzictwa Kulturowego (2012). Prezentacja dla wolontari...
 
Dwór i park w Mogilanach (prezentacja)
Dwór i park w Mogilanach (prezentacja)Dwór i park w Mogilanach (prezentacja)
Dwór i park w Mogilanach (prezentacja)
 
Drucianka - prezentacja KDS
Drucianka - prezentacja KDSDrucianka - prezentacja KDS
Drucianka - prezentacja KDS
 
Praski Michałów Historia, Przestrzeń, Tożsamość
Praski Michałów Historia, Przestrzeń, TożsamośćPraski Michałów Historia, Przestrzeń, Tożsamość
Praski Michałów Historia, Przestrzeń, Tożsamość
 
Jakub Puchalski, "Na krakowskim rynku". Anna Budzałek, "Sukiennice", Przestrz...
Jakub Puchalski, "Na krakowskim rynku". Anna Budzałek, "Sukiennice", Przestrz...Jakub Puchalski, "Na krakowskim rynku". Anna Budzałek, "Sukiennice", Przestrz...
Jakub Puchalski, "Na krakowskim rynku". Anna Budzałek, "Sukiennice", Przestrz...
 
172
172172
172
 
PIEC KRĘGOWY W PŁAZIE "Wokół pieca w Płazie" (wystawa)
PIEC KRĘGOWY W PŁAZIE "Wokół pieca w Płazie" (wystawa)PIEC KRĘGOWY W PŁAZIE "Wokół pieca w Płazie" (wystawa)
PIEC KRĘGOWY W PŁAZIE "Wokół pieca w Płazie" (wystawa)
 
PAŁAC POTOCKICH W KRAKOWIE cz. 1 "Z dreszczykiem", cz. 2 "Ptaszarnia karła Wą...
PAŁAC POTOCKICH W KRAKOWIE cz. 1 "Z dreszczykiem", cz. 2 "Ptaszarnia karła Wą...PAŁAC POTOCKICH W KRAKOWIE cz. 1 "Z dreszczykiem", cz. 2 "Ptaszarnia karła Wą...
PAŁAC POTOCKICH W KRAKOWIE cz. 1 "Z dreszczykiem", cz. 2 "Ptaszarnia karła Wą...
 
PARK IM. WOJCIECHA BEDNARSKIEGO W KRAKOWIE (przewodnik)
PARK IM. WOJCIECHA BEDNARSKIEGO W KRAKOWIE (przewodnik)PARK IM. WOJCIECHA BEDNARSKIEGO W KRAKOWIE (przewodnik)
PARK IM. WOJCIECHA BEDNARSKIEGO W KRAKOWIE (przewodnik)
 
Ulica
UlicaUlica
Ulica
 
Ulica jaracza
Ulica jaraczaUlica jaracza
Ulica jaracza
 
Warszawa Chopina
Warszawa ChopinaWarszawa Chopina
Warszawa Chopina
 

Similar to Prezentacja efektu projektu

Prezentacja efektu projektu
Prezentacja efektu projektuPrezentacja efektu projektu
Prezentacja efektu projektumikenrjow
 
Przewodnik po żydowskiej Pradze.pdf
Przewodnik po żydowskiej Pradze.pdfPrzewodnik po żydowskiej Pradze.pdf
Przewodnik po żydowskiej Pradze.pdfPorozumieniedlaPragi
 
PAŁAC PUSŁOWSKICH W KRAKOWIE"Tajemnice willi na Wesołej" (wystawa)
PAŁAC PUSŁOWSKICH W KRAKOWIE"Tajemnice willi na Wesołej" (wystawa)PAŁAC PUSŁOWSKICH W KRAKOWIE"Tajemnice willi na Wesołej" (wystawa)
PAŁAC PUSŁOWSKICH W KRAKOWIE"Tajemnice willi na Wesołej" (wystawa)Małopolski Instytut Kultury
 
MUZEUM IM. ALEKSANDRA KŁOSIŃSKIEGO W KĘTACH (przewodnik)
MUZEUM IM. ALEKSANDRA KŁOSIŃSKIEGO W KĘTACH (przewodnik)MUZEUM IM. ALEKSANDRA KŁOSIŃSKIEGO W KĘTACH (przewodnik)
MUZEUM IM. ALEKSANDRA KŁOSIŃSKIEGO W KĘTACH (przewodnik)Małopolski Instytut Kultury
 
"Na odsiecz zabytkom, grodom i twierdzom" Europejskie Dni Dziedzictwa - Skoro...
"Na odsiecz zabytkom, grodom i twierdzom" Europejskie Dni Dziedzictwa - Skoro..."Na odsiecz zabytkom, grodom i twierdzom" Europejskie Dni Dziedzictwa - Skoro...
"Na odsiecz zabytkom, grodom i twierdzom" Europejskie Dni Dziedzictwa - Skoro...skorogoszczyk
 
życie na polskich dworkach szlacheckich w czasach nowożytnych
życie na polskich dworkach szlacheckich w czasach nowożytnychżycie na polskich dworkach szlacheckich w czasach nowożytnych
życie na polskich dworkach szlacheckich w czasach nowożytnychDagmara Lec
 
ZAŁOŻENIE DWORSKIE W ZBYSZYCACH: "Zbyszyce - zatopiona wieś" (wystawa)
ZAŁOŻENIE DWORSKIE W ZBYSZYCACH: "Zbyszyce - zatopiona wieś" (wystawa)ZAŁOŻENIE DWORSKIE W ZBYSZYCACH: "Zbyszyce - zatopiona wieś" (wystawa)
ZAŁOŻENIE DWORSKIE W ZBYSZYCACH: "Zbyszyce - zatopiona wieś" (wystawa)Małopolski Instytut Kultury
 
Zamkimazowsza
ZamkimazowszaZamkimazowsza
Zamkimazowszasp2zabki
 
Weekend na ziemi oświęcimskiej
Weekend na ziemi oświęcimskiejWeekend na ziemi oświęcimskiej
Weekend na ziemi oświęcimskiejpowiatoswiecimski
 
Pasjonaci na tropie historii gminy Mykanów
Pasjonaci na tropie historii gminy MykanówPasjonaci na tropie historii gminy Mykanów
Pasjonaci na tropie historii gminy Mykanówgok_mykanow
 

Similar to Prezentacja efektu projektu (20)

Prezentacja efektu projektu
Prezentacja efektu projektuPrezentacja efektu projektu
Prezentacja efektu projektu
 
Piotr Korduba, Skazani na dwór
Piotr Korduba, Skazani na dwórPiotr Korduba, Skazani na dwór
Piotr Korduba, Skazani na dwór
 
Przewodnik po żydowskiej Pradze.pdf
Przewodnik po żydowskiej Pradze.pdfPrzewodnik po żydowskiej Pradze.pdf
Przewodnik po żydowskiej Pradze.pdf
 
przewodnik_7 cudow_36
przewodnik_7 cudow_36przewodnik_7 cudow_36
przewodnik_7 cudow_36
 
Jakub śmietana
Jakub śmietanaJakub śmietana
Jakub śmietana
 
PAŁAC PUSŁOWSKICH W KRAKOWIE"Tajemnice willi na Wesołej" (wystawa)
PAŁAC PUSŁOWSKICH W KRAKOWIE"Tajemnice willi na Wesołej" (wystawa)PAŁAC PUSŁOWSKICH W KRAKOWIE"Tajemnice willi na Wesołej" (wystawa)
PAŁAC PUSŁOWSKICH W KRAKOWIE"Tajemnice willi na Wesołej" (wystawa)
 
Jakub śmietana
Jakub śmietanaJakub śmietana
Jakub śmietana
 
MUZEUM IM. ALEKSANDRA KŁOSIŃSKIEGO W KĘTACH (przewodnik)
MUZEUM IM. ALEKSANDRA KŁOSIŃSKIEGO W KĘTACH (przewodnik)MUZEUM IM. ALEKSANDRA KŁOSIŃSKIEGO W KĘTACH (przewodnik)
MUZEUM IM. ALEKSANDRA KŁOSIŃSKIEGO W KĘTACH (przewodnik)
 
BELUARD W ROŻNOWIE (przewodnik)
BELUARD W ROŻNOWIE (przewodnik)BELUARD W ROŻNOWIE (przewodnik)
BELUARD W ROŻNOWIE (przewodnik)
 
"Na odsiecz zabytkom, grodom i twierdzom" Europejskie Dni Dziedzictwa - Skoro...
"Na odsiecz zabytkom, grodom i twierdzom" Europejskie Dni Dziedzictwa - Skoro..."Na odsiecz zabytkom, grodom i twierdzom" Europejskie Dni Dziedzictwa - Skoro...
"Na odsiecz zabytkom, grodom i twierdzom" Europejskie Dni Dziedzictwa - Skoro...
 
Zerwikaptur
ZerwikapturZerwikaptur
Zerwikaptur
 
życie na polskich dworkach szlacheckich w czasach nowożytnych
życie na polskich dworkach szlacheckich w czasach nowożytnychżycie na polskich dworkach szlacheckich w czasach nowożytnych
życie na polskich dworkach szlacheckich w czasach nowożytnych
 
ZAŁOŻENIE DWORSKIE W ZBYSZYCACH: "Zbyszyce - zatopiona wieś" (wystawa)
ZAŁOŻENIE DWORSKIE W ZBYSZYCACH: "Zbyszyce - zatopiona wieś" (wystawa)ZAŁOŻENIE DWORSKIE W ZBYSZYCACH: "Zbyszyce - zatopiona wieś" (wystawa)
ZAŁOŻENIE DWORSKIE W ZBYSZYCACH: "Zbyszyce - zatopiona wieś" (wystawa)
 
Historia
HistoriaHistoria
Historia
 
Historia
HistoriaHistoria
Historia
 
Historia
HistoriaHistoria
Historia
 
Historia
HistoriaHistoria
Historia
 
Zamkimazowsza
ZamkimazowszaZamkimazowsza
Zamkimazowsza
 
Weekend na ziemi oświęcimskiej
Weekend na ziemi oświęcimskiejWeekend na ziemi oświęcimskiej
Weekend na ziemi oświęcimskiej
 
Pasjonaci na tropie historii gminy Mykanów
Pasjonaci na tropie historii gminy MykanówPasjonaci na tropie historii gminy Mykanów
Pasjonaci na tropie historii gminy Mykanów
 

Prezentacja efektu projektu

  • 1. Kujawsko-Pomorski Festiwal Gimnazjalnych Projektów Edukacyjnych JAM DWÓR POLSKI, CO WALCZY DZIELNIE I STRZEŻE WIERNIE SZLAKIEM SIEDZIB ZIEMIAŃSKICH W POWIECIE RADZIEJOWSKIM Miejski Zespół Szkół Publiczne Gimnazjum Nr 1 im. Franciszka Becińskiego w Radziejowie
  • 2. Szlakiem siedzib ziemiańskich w powiecie radziejowskim Herb Radziejowa Herb powiatu radziejowskiego
  • 3. Dworku biały, drewniany, drogie dla mnie twe ściany, Drogie twoje komnaty, Tu me życie zleciało, w głębi serca zostało Tyle wspomnień sprzed laty…. Stoisz cichy, jak święty, dach nad tobą pogięty, Pochylone twe ściany, A przy tobie wokoło patrzą w niebo wesoło Lipy, klony, kasztany. W tobie matka ma święta składała mi rączęta Do modlitwy, do Boga. Ojciec uczył czytania i Ojczyzny kochania, Edward Łuszczkiewicz
  • 4. MONOGRAFIE WYKONANE PRZEZ GRUPY ZADANIOWE
  • 5. Naszą wędrówkę śladami dawnych siedzib ziemiaoskich zaczynamy z Radziejowa – stolicy powiatu radziejowskiego. Kierujemy się na południe, przez Niegibalice, by dotrzed do miejscowości Świesz. Tu czeka nas prawdziwa niespodzianka. Zza drzew wyłania się biała budowla położona nad jeziorem, nie przypominająca typowego dworu szlacheckiego. Brak jej osiowości, a bryła obiektu i wieże mają różną wysokośd.
  • 6. To jednak najprawdziwszy dwór, który swoją historią sięga I połowy XVIII wieku. Dwór w Świeszu został wzniesiony ok. 1740 r. przez Augustyna Gąsiorowskiego herbu Ślepowron – starostę radziejowskiego, kasztelana bydgoskiego. W 1803 r. dobra Świesz nabyła rodzina Dmochowskich herbu Pobóg – znanych pisarzy i publicystów polskich. W II połowie XIX wieku nowym właścicielem majątku został Marceli Sulimierski. W latach 1889-1939 dobra świeskie nabyła rodzina Zaleskich herbu Rawicz. Po wojnie użytkownikiem Świesza była Gminna Spółdzielnia „Samopomoc Chłopska” w Piotrkowie Kujawskim. Dwór, podobnie jak jego otoczenie ulegały postępującej dewastacji. W 1988 r. zniszczony zespół parkowo-dworski wykupił od Urzędu Gminy w Piotrkowie Kujawskim profesor ATR w Bydgoszczy prof. Janusz Migdalski i podjął trud jego odbudowy.
  • 7. WŁAŚCICIELE ŚWIESZA Dmochowski Franciszek Ksawery (1762- 1808) herbu Pobóg, z przydomkiem Wadra, właściciel Świesza, poeta, tłumacz literatury greckiej i rzymskiej, publicysta, działacz polityczny okresu Sejmu Wielkiego, działacz „Kuźnicy”, osobisty sekretarz Hugo Kołłątaja, organizator szkolnictwa i sekretarz Towarzystwa Przyjaciół Nauk. Dmochowski Franciszek Salezy (1801-1871) herbu Pobóg z przydomkiem Wadra – syn poety Franciszka Ksawerego i Izabeli z Mikorskich, właściciel Świesza, tłumacz, wydawca, krytyk literacki, dziennikarz, pamiętnikarz. Dzieciostwo spędził w Świeszu koło Piotrkowa Kujawskiego.
  • 8. Zaleski Stanisław Józef (1887-1963), herbu Rawicz, radny, inżynier rolnik, właściciel Świesza. Gospodarował w Świeszu do 1939 r., wprowadzając nowe metody upraw, aktywnie uczestnicząc w działalności stowarzyszeo rolnych. Pełniąc funkcję radnego gminy Piotrków, deputowanego do Sejmiku powiatu nieszawskiego w latach 1926-1935, wywierał poważny wpływ na życie rolnicze regionu. Został tam wybrany przewodniczącym komisji rolnej. W 1940 r. zmuszony przez Niemców do opuszczenia majątku.
  • 9. Janusz Migdalski (1935 – 2012) urodzony w Piołunowie, niedaleko Byczyny. Średnią szkołę techniczną skooczył we Włocławku. Przez wiele lat był naukowcem Akademii Techniczno-Rolniczej w Bydgoszczy i Wojskowym Instytucie Lotniczym w Warszawie. Zajmował się metrologią klasyczną i statystyczną, teorią i inżynierią niezawodności. Jest autorem wielu publikacji naukowych. Otrzymał Medal Komisji Edukacji Narodowej, Warszawa (2000); MAN OF THE YEAR (2000) przez ABJ. W roku 1988 kupił zabytkowy zespół pałacowy wraz ze spichrzem i odbudował obiekt pod nadzorem konserwatorskim. Był to człowiek świadomy tradycji miejsca, wartości historycznej i architektonicznej obiektu. Udostępniał to szczególne miejsce wszystkim pragnącym poznad jedną z wielu kujawskich siedzib ziemiaoskich.
  • 10. MUZEUM DOMOWE W ŚWIESZU W odrestaurowanym dworze profesor Janusz Migdalski, na wzór dawnych siedzib szlacheckich, które były miejscem gromadzenia pamiątek narodowych, zorganizował Domowe Muzeum. Znalazły się w nim eksponaty związane z epoką napoleooską i Księstwem Warszawskim oraz historią powstao narodowych. Prawdziwą ozdobą księgozbioru był pierwszy przekład „Iliady” Homera i wiele innych „białych kruków”. Jak przystało na muzeum, mieściła się tam również galeria, w której odbywały się czasowe wystawy malarstwa. Właściciel zadbał także o odpowiedni wystrój wnętrz, nawiązujący do epoki świetności polskiego ziemiaostwa.
  • 11. MUZEUM DOMOWE W ŚWIESZU
  • 12. PARK W ŚWIESZU Dwór w Świeszu otacza park zachowany w dawnych granicach skorygowanych nieco od południa. Na podstawie wspomnieo Franciszka Salezego Dmochowskiego wiadomo, że park był prawdziwą ozdobą majętności. Wielki jak „Ogród Saski” ze szpalerami lipy szerokolistnej, jesionów, grabów, kasztanowców, nawiązywał w swoim układzie do wzorów francuskich, modnych w XIX wieku. Istniejący park trudny jest do odczytania, gdyż został on zniszczony podczas wojny. Większośd terenu parkowego stanowią obecnie trawiaste polany z pojedynczymi drzewami skupionymi w niewielkich grupach. W pobliżu dworu stok terenu opada stromo, tworząc u podnóża wydłużony plac zwany przez mieszkaoców „kortem tenisowym”, oddzielony od strony jeziora dwoma dośd wysokimi nasypami, między którymi znajduje się wąski obniżony przesmyk do Jeziora Świeskiego.
  • 13. Po śmierci prof. Janusza Migdalskiego w 2012 r. dwór niestety ponownie ulega postępującej dewastacji (odpadający tynk, wybite okna, okradzione wnętrza Muzeum Domowego).
  • 14. Ze Świesza kierujemy się na północny wschód przez wieś Bytoo, Morzyce, Witowo do Płowiec. Tu 27 września 1331 r. rozegrała się bitwa rycerzy polskich pod wodzą króla Władysława Łokietka z wojskami Zakonu Krzyżackiego. Naprzeciwko symbolicznego cmentarzyska poległych w boju znajduje się dwór, powstały w 1759 roku z inicjatywy starosty inowrocławskiego Pawła Dąmbskiego herbu Godziemba. W latach 1763-1940 dwór pozostawał we władaniu rodziny Biesiekierskich. Po wojnie otwarto we dworze szkołę powszechną, a w 1961r. urządzono w nim mieszkania dla nauczycieli. Taką funkcję pełni do dnia dzisiejszego.
  • 15. DWÓR W PŁOWCACH Dwór w Płowcach to budynek klasycystyczny, parterowy, wzniesiony na planie prostokąta z niewielkimi ryzalitami po bokach. W osi wejściowej znajduje się skromny portyk kolumnowy podtrzymujący balkon z żeliwną balustradą. Nad nim wystawka zwieoczona trójkątnym frontonem. Identycznymi frontonami zwieoczone są umieszczone po bokach budynku ryzality. Dach mansardowy, kryty blachą.
  • 16. PARK W PŁOWCACH Z zespołu dworskiego pozostały: dwór, park krajobrazowy z XVIII w. o pow. około 1,5 ha oraz częśd folwarku – spichlerz z XIX w. Układ kompozycyjny parku, pomimo niekorzystnych zmian jest czytelny, a jego stan względnie dobry. Rośnie tu cenny starodrzew, reprezentowany przez typowe parkowe gatunki.
  • 17. WŁAŚCICIELE PŁOWIEC – BIESIEKIERSCY HERBU POMIAN Antoni Dezydery Biesiekierski (1743-1818) - działacz polityczny, poseł na sejm w latach 1773 - 1774. Chorąży inowrocławski, kasztelan kowalski. W rodzinnych Płowcach założył archiwum i bibliotekę dworską, gdzie gromadził dokumenty dotyczące swojej posiadłości, jak i bitwy pod Płowcami. Ustanowił on, na mocy testamentu fundusz w wysokości 20 tys. złotych polskich przeznaczony na powiększenie zbiorów bibliotecznych. Jeszcze za jego życia została ufundowana tablica, upamiętniająca Łokietkowe zwycięstwo. Włodzimierz Biesiekierski (1842 - 1897) - właściciel Płowiec w II połowie XIX w., jego żoną była Klotylda Mierosławska, siostra pierwszego dyktatora powstania styczniowego, w którym uczestniczył W. Biesiekierski. Jan Biesiekierski - ostatni właściciel majątku w Płowcach, członek Ogólnopolskiego Komitetu Obchodów 600 rocznicy bitwy pod Płowcami. Jan Biesiekierski podarował teren pod przyszły kopiec, upamiętniający bitwę a po uroczystościach w 1931 r. wydał przyjęcie ogrodowe dla oficjalnych gości w parku dworskim. Z jego inicjatywy okoliczni ziemianie założyli spółkę akcyjną, która w latach 1907 – 1908 doprowadziła do wybudowania cukrowni w Dobrem.
  • 18. PAMIĘĆ O BITWIE Pamięd o bitwie pod Płowcami utrwalali znani pisarze i poeci. Pisał o niej Julian Ursyn Niemcewicz w „Śpiewach historycznych,” po tym gdy zwiedził pole bitwy w 1817 roku. Na jego polecenie wyryto też na kamiennej tablicy znajdującej się na polu bitwy pamiątkowy napis. W 1881 roku Józef Ignacy Kraszewski wydał powieśd „Jelita” na temat bitwy, opartą na przekazie Długosza. W 1927 roku zawiązano komitet przygotowujący obchody 600- lecia bitwy, którego staraniem społeczeostwo południowych Kujaw wzniosło w 1931 roku w Płowcach 20-metrowy kopiec. W latach 1941-1944 kopiec został zniszczony przez Niemców. W 1961 roku usypano nowy kopiec, na którym umieszczono kamienny obelisk projektu prof. Stefana Narębskiego. Pomnik ku czci poległych w bitwie Kopiec usypany w 600 rocznicę płowieckiej bitwy pod Płowcami z 1961 r. projektu prof. Stefana Narębskiego
  • 19. Od kilku lat we wsi Płowce w rocznicę historycznego wydarzenia odbywa się inscenizacja bitwy jako szczególna lekcja historii i patriotyzmu oraz narodowej tradycji. Poprzedza ja wieczorny przemarsz z pochodniami i apel rycerski na rynku w Radziejowie. Koniecznie trzeba to zobaczyd!
  • 20. Z Płowiec udajemy się na północ do wsi Jarantowice. Zza parkanu wyłania się potężna budowla stylem nawiązująca do tradycyjnej formy dworu epoki klasycyzmu. To prawdziwy pałac, do którego prowadzi aleja i paradny podjazd. Założenie rezydencjonalne w Jarantowicach, obejmujące przetrwałe dwór, park oraz zespół folwarku, należy do jednego z najlepiej zachowanych układów przestrzennych ziemiaoskich siedzib mieszkalnych na terenie Kujaw brzeskich. Ze względu na jego wartośd historyczną oraz przestrzenno-architektoniczną dla dziejów architektury rezydencjonalnej w regionie, decyzją Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków we Włocławku wpisany został w dniu 12 października 1987 r. do rejestru zabytków pod numerem 235/A.
  • 21. DWÓR W JARANTOWICACH Za budowniczych dworu w Jarantowicach uznaje się Biesiekierskich lub kolejnego właściciela dóbr jarantowickich Józefa Glazera, które nabył te dobra w 1920 r. W 1945 r. zespół dworski przeszedł na własnośd Skarbu Paostwa, a następnie jego użytkownikiem był PGR w Osięcinach i Inowrocławiu. W latach 1980-1993 był zarządzany przez POHZ w Osięcinach, a w 1993 r. został zakupiony przez sp. z o.o. OHZ w Osięcinach i poddany restauracji. Obecny dwór reprezentuje cechy późnoklasycystyczne o czystym stylowo detalu architektonicznym. Uwzględniając fakt, iż wystawiony został ok. drugiej dekady XX w., przyznad trzeba, że tak wierne nawiązanie do stylistyki neoklasycystycznej w tym okresie jest zjawiskiem wyjątkowym. W elewacji frontowej zwraca uwagę wysunięty portyk złożony z czterech jooskich kolumn, dźwigający belkowanie i trójkątny tympanon.
  • 22. Elewacja tylna, dziewięcioosiowa charakterystycznym dla stylu dworkowego. Do parteru trzech środkowych osi dostawiony jest ganek z czterema toskaoskimi kolumnami. Kolumny posadowione na podwyższeniu. Odcinki między narożnikowymi kolumnami a ścianą zabezpiecza balustrada tralkowa. Na poziom ganku, prowadzą jednobiegowe schody. W osiach dolnej kondygnacji w głębi ganku znajdują się dwuskrzydłowe drzwi oraz po bokach prostokątne, dwuskrzydłowe, ośmiokwaterowe okna. Wystawka nad gankiem posiada balkon z żeliwną balustradą umocowaną do murowanych cokolików.
  • 23. PARK W JARANTOWICACH Zespół dworski w Jarantowicach tworzy także park, w którym zachowany został pierwotny układ kompozycyjny z okresu przedwojennego. W południowo – zachodniej części położony jest nieregularny staw, w lustrze którego odbijają się sylwetki potężnych kasztanowców. W pobliżu stawu zachowała się również lodownia.
  • 24. ZABUDOWANIA GOSPODARCZE Budynki zespołu folwarcznego pochodzą, poza spichlerzem, który został wystawiony w 1907 r., z lat 20-30 XX w. Zgrupowane są w luźnej zabudowie wokół podwórca. Są to chlewnia, stodoła, spichlerz zbożowy i stajnia.
  • 25. Z Jarantowic ruszamy w kierunku północno – wschodnim do Osięcin. W XIX wieku właścicielem tego majątku , w tym zespołu dworskiego była rodzina Skarbków herbu Awdaniec. W 1900 r. zarząd nad majątkiem przejęła fundacja dobroczynna ustanowiona przez Józefa hr. Skarbka. Po II wojnie światowej dwór w Osięcinach wszedł w skład Paostwowego Gospodarstwa Rolnego. Obecnie stanowi własnośd spółki z o.o. OHZ Osięciny.
  • 26. DWÓR W OSIĘCINACH Dwór klasycystyczny w Osięcinach to budowla z pierwszej połowy XIX wieku, gruntownie odnowiona i zmodernizowana w 1967 roku. Elewacja frontowa dziewięcioosiowa zwrócona ku północy. Korpus główny parterowy, skrzydło wschodnie piętrowe. Od frontu wejście poprzedzone gankiem wspartym na dwóch filarach, zakooczonym tarasem. Wokół dworu park z początku XIX wieku obecnie silnie zdewastowany z okazami starych kasztanowców i akacji.
  • 27. WŁAŚCICIEL OSIĘCIN – JÓZEF HRABIA SKARBEK Józef hr. Skarbek (1819 – 1900) – właściciel Osięcin od 1841 r., fundator obecnego kościoła parafialnego p.w. Opieki Im. Marii Panny, plebanii oraz szpitala. Pierwszą żoną Józefa hr. Skarbka była Maria Wodzioska muza Fryderyka Chopina i Juliusza Słowackiego. W czasie powstania styczniowego pełnił funkcję naczelnika powiatu włocławskiego i członka rady powiatowej we Włocławku. Jego lodownia dworska służyła jako tajny magazyn broni powstaoczej. Za swoją działalnośd po upadku powstania, na pewien czas został uwięziony na Pawiaku. Dnia 12 września 1895 roku Józef hr. Skarbek sporządził testament, w którym cały swój majątek przeznaczył na cele dobroczynne. W głównej mierze przeznaczony był dla społeczeostwa Osięcin i trzech majątków wchodzących w skład fundacji tj. Samszyc, Woli Skarbkowej i Bartłomiejowie. Pochowany wraz ze swoją żoną Karoliną w kaplicy Św. Józefa w kościele w Osięcinach.
  • 28. Z Osięcin kierujemy się na północny – wschód do wsi Krzywosądz, gdzie po drodze mijamy miejscowośd Byczyna. Tu na cmentarzu parafialnym znajdują się groby Bartłomieja Nowaka (1823-1890) – chłopskiego przywódcy powstaoca styczniowego i Franciszka Becioskiego (1897- 1975) – poety, piewcy Kujaw, Patrona naszej szkoły.
  • 29. HISTORIA KRZYWOSĄDZY Docieramy do wsi Krzywosądz, która najprawdopodobniej istniała już w XIII w., a jej nazwa pochodzi od nazwiska rodziny Krzywosądów herbu Niesobia, którzy w roku 1228, wraz Z Konradem Mazowieckim, podpisad mieli akt nadania Krzyżakom Ziemi Chełmioskiej. W ręku Krzywosądów wieś znajdowała się aż do XVI w. Niektórzy z dziedziców Krzywosądz piastowali wysokie dostojeostwa w kraju. W XVI majątek ziemski w Krzywosądzy należał do rodziny Zakrzewskich herbu Ogooczyk. W latach 1720 – 1894 wieś znajdowała się w posiadaniu rodziny Modlioskich herbu Tępa Podkowa. W 1908 r. posiadłośd Krzywosądz została rozparcelowana, a mniejsze lub większe nadziały sprzedane prywatnym osobom lub towarzystwom. Dwór wraz z ziemią kupiła parafia rzymskokatolicka. Rodowa siedziba Modlioskich została przebudowana i zamieniona na plebanię. TĘPA PODKOWA
  • 30. WŁAŚCICIELE KRZYWOSĄDZY – RODZINA MODLIŃSKICH Józef Modlioski ( 1881 – 1890) - właściciel Smarglina, Czołpina, Zakrzewa, Woli i Nowin. To właśnie dla niego został wybudowany w połowie XIX wieku obecnie istniejący dwór. Fundator kościoła w Krzywosądzy, znajdującego się przy dworze, wybudowanego w 1861 roku. Pochowany na cmentarzu w Krzywosądzy w kaplicy, której także był fundatorem. Helena Modlioska ( 1861 – 1884) - wnuczka Adama Mickiewicza, córka malarza religijnego, Absolwenta Petersburskiej Akademii Sztuk Pięknych Goreckiego i Marii najstarszej córki słynnego poety. Jesienią 1882 roku zaręczyła się z przebywającym w Paryżu Józefem Eugeniuszem Modlioskim – właściciela Zakrzewa na Kujawach. Po ślubie, który odbył się w 1883 roku przeniosła się do administrowanego przez jej męża w zastępstwie chorego ojca majątku w Zakrzewie. Helena zmarła 5 lipca 1884 roku i została pochowana w kaplicy rodziny Modlioskich w Krzywosądzy. Na przykościelnym placu znajduję się pomnik wykonany z piaskowca upamiętniający wnuczkę Adama Mickiewicza.
  • 31. Wokół kościoła parafialnego, na dawnym przykościelnym cmentarzu ustawione są pomniki nagrobne członków rodziny Modlioskich. Pomnik Józefa Modlioskiego Pomnik poświęcony dzieciom Pomnik nagrobny Heleny i Józefiny z Sokołowskich Józefa Modlioskiego: Marii, z Goreckich Modlioskiej Klarze, Aleksandrze, Helenie wnuczki Adama Mickiewicza i Irenie
  • 32. DWÓR W KRZYWOSĄDZY Dwór w Krzywosądzy wzniósł około połowy XIX w. Józef Modlioski jako swoją rodową siedzibę. W ciągu kolejnych lat, przebudowywano nadając mu charakter romantyczny, nawiązujący w aplikacji sztukatorskiej do motywów średniowiecza. Parterowy dwór na wysokich piwnicach, wzniesiony został na rzucie prostokąta z ryzalitami na osi frontu i przybudówką od wschodu, łączącą korpus z czworoboczną dwukondygnacyjną wieżą. Budynek zwrócony frontem ku południowi, murowany z cegły, otynkowany. Układ wnętrz dwutraktowy.
  • 33. Elewacja frontowa dworu jedenastoosiowa ma trójosiowy ryzalit ujęty pilastrami i zwieoczony trójkątnym przyczółkiem ze stiukową dekoracją przedstawiającą narzędzia rolnicze. Po bokach postumenty z wazonami, na przyczółku akroterion (naszczytnik). Na ścianach przebiega górą fryz o dekoracji stiukowej, ponad nim znajduje się niska attyka rozczłonkowana półkoliście zamkniętymi wnękami.
  • 34. POWSTANIE STYCZNIOWE NA KUJAWACH Wieś, zarządzana przez rodzinę Modlioskich, w okresie zaborów znalazła się pod panowaniem rosyjskim, granicząc z zaborem pruskim. Losy Krzywosądzy związane są silnie z dziejami powstania styczniowego na Kujawach. W dworze Modlioskich miał kwaterę pierwszy dyktator powstania styczniowego gen. Ludwik Mierosławski. 19 lutego 1863 r. doszło tu do głośnej bitwy – pierwszego starcia oddziału powstaoczego z wojskami rosyjskimi. Zakooczyła się ona klęską Polaków. We wsi Borowo, niedaleko Krzywosądzy, znajduje się zbiorowa mogiła 18 powstaoców poległych w bitwie. Pochowano ich w Krzywosądzy i Dobrem. Wśród nich byli m.in. Alfons Mauersberger, student politechniki w Liege, Jan Wasiłowski, brat Marii Konopnickiej oraz Stanisław Gay, syn architekta Jakuba Gaya. Klęska ta, połączona z przegraną 21 lutego bitwą pod Nową Wsią, zmusiła Mierosławskiego do złożenia dyktatury i wyjazdu do Paryża.
  • 35. W czasie powstania styczniowego, w bitwie pod Krzywosądzą poległ brat Marii Konopnickiej – Jan Jarosław Wasiłowski. Słynna poetka tak pisała o tym: „Jedyny brat zginął w pierwszej bitwie pod Krzywosądzą, przeszedłszy z Liege, gdzie był na uniwersytecie z partią Mierosławskiego”. Bitwa ta znalazła swoje odzwierciedlenie także w twórczości znanego kujawskiego poety Franciszka Becioskiego. Dwadzieścia cztery serca wojowników młode, Przestały bid w tym borze, zatrzymane w biegu, Przez kule i bagnety sołdackich szeregów. Jacy to byli ludzie i skąd oni rodem?! Czy daleka ich ziemia wydała – czy bliska, Jakie tęsknoty jutra we snach im się wiły, Że aż tu przyszli, szukad dla serc swych – mogiły?! Ich imiona? Zbyteczne!... na cóż nam nazwiska?! Mogłyby się znowu kłócid pokolenia i przywłaszczad bezprawnie za swych antenatów. Czyż bohaterów trzeba znad z imienia? Światu nazwy potrzebne – ale… tylko katów! Na kartach polskiej męczeoskiej historii, Imiona są zbyteczne… wystarczy blask Glorii!! Franciszek Becioski „Krzywosądzkie pobojowisko” z tomu „Z dnia wczorajszego”
  • 36. Z Krzywosądzy przez Dobre, Bieganowo udajemy się do Radziejowa, gdzie kooczy się nasza wędrówka szlakiem siedzib ziemiaoskich w powiecie radziejowskim.
  • 39.
  • 40. PREZENTACJĘ WYKONAŁ ZESPÓŁ W SKŁADZIE: Paweł Koźmiński Ia Dominika Staniszewska Ia Mikołaj Czynsz Ia Dawid Jankowski Ia Michał Marciniak IIa Jan Grzanka IIa Łukasz Tyczkowski IIa Weronika Pomianowska IIa Julia Piłat IIa Wiktoria Włodarska IIa Paulina Staszak IIa Marika Bogusławska IIa Jessica Augustyniak IIa Anna Kłonowska IIa Aleksandra Kwiatkowska IIa Pod kierunkiem Marii Eznarskiej, Barbary Rolirad.