3.  Państwo: Polska
 Miejscowość: Słupsk
 Adres :Plac Zwycięstwa 3
 Styl architektoniczny: neogotycki
 Architektura: Karl Zaara , Rudolf Vahl
 Kondygnacje: 5
 Rozpoczęcie budowy: 1899
 Ukończenie budowy: 1901

4.  Budynek ratusza został oddany do użytku 4 lipca 1901. Zaczęto
go budować w kwietniu 1899 r. na podstawie projektu
berlińskiego architekta prof. Karla Zaara i inżyniera Rudolfa
Vahla, z inicjatywy burmistrza Hansa Matthesa. Jest to budowla
w stylu neogotyckim, która znajduje się przy Placu Zwycięstwa.
Została ona wpisana na listę zabytków chronionych prawem.
Budynek od początku spełnia funkcję siedziby władz miejskich.
 Początkowo miał stanąć przy al. Sienkiewicza (niem.
Blücherplatz, następnie Bismarckplatz), ale ze względu na
tamtejszy podmokły grunt wybrano obecne miejsce.
Wcześniej, w miejscu obecnego pl. Zwycięstwa, przy którym stoi
obecny ratusz, do połowy XIX wieku falowało sobie spokojnie
bajorko zwane Quebbe, na zlecenie Rady Miejskiej zasypane w
ciągu siedmiu lat przez mistrza piekarskiego, niejakiego
Wienandta (imię nieznane). W latach 1848÷1855 rozkopał on
Górę św. Piotra , skąd wywiózł ponad 30 tysięcy furmanek
piasku. Tak powstał plac Zwycięstwa, zwany z początku

5.  We wnętrzu można zobaczyć między innymi:
 Gabinet prezydenta miasta Słupska -
unikatowe, zabytkowe (przeszło stuletnie)
tapety, biurko, witraże, gazowy żyrandol
 monumentalne malowidła: m.in. przedstawiające alegorię
nadania praw miastu - w sali konferencyjnej, Targ Rybny w
Słupsku, wyładunek w porcie w Ustce
 witraże (sala 211 i 212, gabinet prezydenta, klatki
schodowe)
 Słupski Bursztynowy Niedźwiadek Szczęścia
 Kolekcja herbów Polskich na wieży Ratusza
 Obrazy przedstawiające prezydentów Słupska na wieży
Ratusza
 Słupska srebrna jednodolarówka i bursztynowy Klucz do
Zjednoczonej Europy

8.  Jednym z elementów słupskiego ratusza jest 56-
metrowa wieża, na którą prowadzi 180 schodów. Do
zwiedzania wieżę udostępniono w 2003 roku.
Znajduje się tam galeria portretów burmistrzów i
prezydentów . Na szczycie znajduje się taras
widokowy, z którego można podziwiać panoramę
miasta oraz dolinę rzeki Słupi.
 Na wieży znajduje się galeria zdjęć starego
przedwojennego Słupska, portrety pierwszych
włodarzy miasta, wystawa poświęcona Orłom
Polskim, a także stary mechanizm zegarowy, który
nieprzerwanie działa od stu lat.[3]

10.  Stary Rynek - centralny plac starówki. Rynek otoczony jest 3 - 5 kondygnacyjnymi
budynkami mieszkalnymi z obiektami handlowymi na parterach.
 W średniowieczu, zapewne wkrótce po relokacji Słupska w 1310 r. na środku placu
rynkowego wzniesiono ratusz miejski. Jego gotycka sylwetka z trójkątnymi
sterczynowymi szczytami widoczna jest wyraźnie w panoramie miasta na szkicu E.
Lubinusa z 1618 r. W ratuszu tym oprócz izby radnych i mieszkania dla urzędnika oraz
archiwum, znajdowały się: więzienie, hala targowa i apteka. Ratusz ten rozebrano w
końcu XVII w. Na jego miejscu około 1766 r. zbudowano nowy ratusz klasycystyczny,
murowany dwukondygnacyjny z wieżyczką zegarową nakrytą barokowym hełmem.
Jego wygląd znamy z przekazów ikonograficznych, a lokalizację m.in. potwierdza plan
miasta z końca XVIII w. Ratusz ten przetrwał do początku naszego wieku.
 W muzeum znajduje się tablica ze starego ratusza ze słupskimi prawami miejskimi -
Statua Civitatis z 1623 r. oraz miedziana metryka budowy ratusza pochodząca z kuli
miedzianej, która niegdyś zdobiła szczyt wieży ratuszowej. Metryka m.in. informuje o
liczbie mieszkańców miasta w latach 1798 - 1799. Było wówczas, nie licząc wojska, 4293
mieszkańców, 440 domy w obrębie miejskich murów obronnych oraz 172 domy za
murami.

12.  Dzisiejszy Stary Rynek, jak zresztą cała starówka,
uległy znacznym przeobrażeniom w XVIII w, kiedy to
stare zrujnowane budynki średniowieczne zastąpiono
zwartą zabudową 2 - 3 kondygnacyjnych
kamieniczek o różnorodnym wykroju szczytów i
dekoracyjnych fasadach. Osiemnastowieczna
zabudowa starówki legła w gruzach w czasie działań
wojennych w 1945 r. Tylko w zachodniej pierzei rynku
zachowały się odbudowane i odrestaurowane trzy
sąsiadujące ze sobą kamieniczki dające
wyobrażenie o dawniejszej zabudowie starówki. Dwie
z nich pod nr 19 i 20 pochodzą z XVIII - XIX w. Ich
fasady (kamienice ustawione są szczytami do pierzei
rynku) są przykładem stylu okresu przejściowego od
baroku do klasycyzmu.

13. Północną część Rynku zajmuje budynek
kina „Milenium" na 800 miejsc, oddany
do użytku w 1963 r.

14.  W XVII w. basztę tą przebudowano na cele więzienne
i przetrzymywano tu kobiety posądzone o czary - stąd
wywodzi się jej nazwa.
 Jak wynika z kronik z XVII w. w Słupsku odbywały się
wówczas liczne procesy o czary kończące się
najczęściej spaleniem obwinionej na stosie. Ostatnią z
ofiar uznaną za „czarownicę" była mieszkanka
Słupska Trina Papisten, spalona w 1701 r. W XIX w.
Basztę użytkowano jako magazyn, a następnie
adaptowano na cele mieszkalne. Uszkodzona w
czasie działań wojennych w marcu 1945 r. została
zabezpieczona, a następnie w latach 1971 -1975
odbudowana i zaadaptowana dla potrzeb
wystawienniczych.

16.  Poważnie uszkodzona w czasie II Wojny Światowej, odbudowana w 1980
r.
Poważnie uszkodzona w czasie II Wojny Światowej, odbudowana w
1980 r.
 Brama zbudowana z cegły, założona jest na planie prostokąta z
przejazdem na osi północno-zachodniej - południowo-wschodniej.
Elewacja południowo-wschodnia rozczłonkowana jest pięcioma
blendami zakończonymi odcinkowo, w blendach przebito szeregi
podwójnych okienek, przy dolnej kondygnacji otwór przejazdowy
flankują dwie potężne szkarpy. Elewacja północno-zachodnia
ozdobiona jest po bokach podwójnymi wąskimi blendami zamkniętymi
łukiem ostrym: w części środkowej ostrołukowa wnęka (zamurowany
dawny otwór), z przebitymi podwójnymi okienkami na trzech
kondygnacjach. Trójkątne, silnie rozczłonkowane szczyty sterczynowe w
elewacji wypełniono wąskimi ostrołukowymi blendami, w których wybito
okienka. Elewacje boczne gładkie, wyposażone tylko w otwory
strzelnicze i zamurowane okna obejścia w górnej kondygnacji. Dach
dwuspadowy.

18.  Wybudowana w stylu gotyckim na pocz. XV w, pierwotnie stała
przy szpitalu św. Jerzego, który znajdował się przy dzisiejszej ul.
Juliana Tuwima. W latach 1912 - 1913 przeniesiona na obecne
miejsce.
 Pierwsza wiadomość o zamierzonej budowie szpitala św. Jerzego
pochodzi z 1311 roku, natomiast sama kaplica wzmiankowana
jest w roku 1492. Po reformacji kaplica została
zaniedbana, dopiero odnowienie w 1610 roku (fundacja
burmistrza J. Hoppe) umożliwiło wznowienie nabożeństw. W 1681
roku świątyńka spłonęła, o czym informuje tablica. Być
może, zniszczało wtedy sklepienie, zastąpione w 1689 roku
drewnianym, kopulastym, wraz z nowym dachem. W takiej
postaci dotrwała zasadniczo do dziś, choć w 1912 roku znalazła
się na nowym miejscu, na południe od zamku na terenach
pofortecznych. W roku 1960 przeprowadzono prace
zabezpieczające: naprawiono konstrukcję dachową i
dachówkę zastąpiono gontem.

20.  W pobliżu ul. Kaszubskiej i ul. Kilińskiego
(nr 26 - 28) mieści się zespół budynków
dawnego browaru R. W. Heydmanna.
Kompleks składa się z budynku
produkcyjnego z 1857 r będącego
przykładem architektury przemysłowej
XIX w, budynku biurowo mieszkalnego z
około 1872 r. oraz mieszkalnego z około
1900 r.

22.  Młyn wodny z I poł. XIV w., dawniej pełniący funkcję
spichlerza, obecnie mieści ekspozycję i pracownię Działu
Etnograficznego Muzeum Pomorza Środkowego oraz
Galerię Bursztynową.
 Młyn jest jednym z najstarszych obiektów budownictwa
przemysłowego w Polsce. Wzniesiony został w
lewobrzeżnym Słupsku obok mostu nad Młynówką, na
książęcej posesji około 1310 r. Kamień młyński poruszało
koło wodne zainstalowane na kanale przekopanym od
Słupi. Ilość wody w kanale była regulowana
odpowiednimi stawidłami. Duża, jak na tamte czasy,
kubatura młyna oraz małe wąskie okienka, zachowane w
partiach przyziemia i parteru murów gotyckich świadczą,
że budynek ten pełnił równocześnie funkcję spichlerza.

24.  Spichlerz Richtera z 1780 roku pierwotnie zlokalizowany był u zbiegu ulic
Kopernika i Wolności. W okresie powojennym był magazynem Gminnej
Spółdzielni i Wojewódzkiego Przedsiębiorstwa Handlu Wewnętrznego w
Słupsku. W budynku magazynowano pasze. Jednakże stwierdzone w
czasie prac rozbiórkowych w warstwach posadzkowych ślady
materiałów budowlanych, skalonego wapna i węgla wskazują, że w
spichrzu składowano i te materiały. Następnie przez wiele lat budynek
stał pusty. W 1986 roku właścicielem obiektu zostało Muzeum Pomorza
Środkowego. W listopadzie 1991 roku za zgodą Wojewódzkiego
Konserwatora Zabytków budynek rozebrano wykonując jednocześnie
dokumentację oznakowania elementów spichrza. W roku 1993
właściciel uzyskał decyzję lokalizacyjną dla obiektu na Rynku Rybackim.
W tym roku przystąpiono do opracowania dokumentacji technicznej
renowacji i adaptacji spichrza. Pracami projektowymi kierowała dr inż.
arch. Elżbieta Szalewska. W roku 1994 wytyczono położenie
obiektu, wykonano palowanie i fundamenty (I etap rekonstrukcji
spichrza). W latach 1995-1996 wykonano II etap rekonstrukcji tzn.
odtworzono konstrukcję ryglową, a następnie trwały roboty
wykończeniowe. Do eksploatacji obiekt został oddany 22 maja 1998
roku.

26.  Jeden z ładniejszych budynków Słupska z około 1903
r. Gmach ten był siedzibą Powiatowej Rady
Narodowej, a po utworzeniu województwa
słupskiego siedzibą Urzędu Wojewódzkiego i
Wojewódzkiej Rady Narodowej. Obecnie mieści się tu
Starostwo Powiatowe a także Zarząd Parku
Krajobrazowego „Dolina Słupi". Elewacje budynku
wykonano z cegły licówki, a dekoracje okalające
otwory okienne, balkony, szczyty wykonano z
piaskowca. Dominującym akcentem budynku jest
wieża zegarowa zwieńczona hełmem z latarnią.
Wnętrze zdobią m.in. piękne boazerie, drewniane
stropy, dekoracyjna stolarka drzwiowa, herb z gryfem
w nadprożu drzwi.

28.  Mur obronny przy ul. Władysława Jagiełły wzniesiono we
wcześniejszej fazie budowy, tj. w latach 1348 - 1385. Ma on
wendyjskie wiązanie cegieł, a fundamenty wykonano z
kamiennych głazów Mur zwęża się ku górze, jego grubość
osiąga 1 m, a najwyższe zachowane partie liczą 6,5 m wysokości.
W odstępach co 15 - 30 m znajdowały się prostokątne
baszty, otwarte od strony miasta. Ich wymiary 6,5 m x 2,8
m, grubość ścian 1 m do 1,6 m, wysunięcie przed lico muru około
0,6 m. We wnętrzach baszt zachowane są obsadzki
międzykondygnacyjne, a nad nimi zazwyczaj po dwa otwory
strzelnicze.
Jak wykazały badania archeologiczne, już w IX wieku po
wschodniej stronie rzeki Słupi istniał gród warowny, wokół
którego znajdowało się szereg osad. Usytuowany był na
stromym pagórku otoczonym rozlewiskiem, w pobliżu przeprawy
przez rzekę i szlaku handlowego wiodącego z Gdańska do
Szczecina. Umocnienie grodu stanowił wał ziemny wzmocniony
konstrukcją drewnianą, a naturalną przeszkodą była otaczająca
go woda. Spełniał ważną funkcje obronną, był także siedzibą
urzędów terytorialnych.