๑๑. วันทนวิมาน ว่าด้วยวิมานที่เกิดขึ้นแก่หญิงผู้กราบไหว้สมณะ

1. 1
วันทนวิมาน
พระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๖ พระสุตตันตปิฎกเล่มที่ ๑๘ [ฉบับมหาจุฬาฯ]
ขุททกนิกาย วิมาน-เปตวัตถุ เถร-เถรีคาถา
๑๑. วันทนวิมาน
ว่าด้วยวิมานที่เกิดขึ้นแก่หญิงผู้กราบไหว้สมณะ
(พระมหาโมคคัลลานเถระถามเทพธิดาองค์หนึ่งว่า)
[๘๑๙] เทพธิดา เธอมีผิวพรรณงามยิ่งนัก
เปล่งรัศมีสว่างไสวไปทั่วทุกทิศอยู่ ดุจดาวประกายพรึก
[๘๒๐-๘๒๑] เพราะบุญอะไรเธอจึงมีผิวพรรณงามเช่นนี้ ฯลฯ
และมีรัศมีกายสว่างไสวไปทั่วทุกทิศอย่างนี้
[๘๒๒] เทพธิดานั้นดีใจที่พระมหาโมคคัลลานเถระถาม
จึงตอบปัญหาผลกรรมไปตามที่พระเถระถามว่า
[๘๒๓] เมื่อดิฉันเกิดเป็นมนุษย์อยู่ในหมู่มนุษย์
พบสมณะทั้งหลายผู้มีศีลจึงไหว้เท้า ทาใจให้เลื่อมใส อนึ่ง ดิฉันปลื้มใจ
ได้ประคองอัญชลี
[๘๒๔-๘๒๕] เพราะบุญนั้นดิฉันจึงมีผิวพรรณงามเช่นนี้ ฯลฯ
และมีรัศมีกายสว่างไสวไปทั่วทุกทิศอย่างนี้
วันทนวิมานที่ ๑๑ จบ
-----------------------------
คาอธิบายเพิ่มเติมนี้ นามาจากบางส่วนของ
อรรถกถา ขุททกนิกาย วิมานวัตถุ มัญชิฏฐกวรรคที่ ๔
๑๑. วันทนวิมาน
อรรถกถาวันทนวิมาน
วันทนวิมานนั้นเกิดขึ้นได้อย่างไร?
พระผู้มีพระภาคเจ้าประทับอยู่ ณ กรุงสาวัตถี.
สมัยนั้น ภิกษุมากรูปด้วยกันอยู่จาพรรษาในอาวาส ใกล้บ้านแห่งหนึ่ง.
ครั้นออกพรรษา ปวารณาแล้ว เก็บงาเสนาสนะ
ถือบาตรจีวรเดินมุ่งไปกรุงสาวัตถี เพื่อเฝ้ าพระผู้มีพระภาคเจ้า
ผ่านไปกลางหมู่บ้านตาบลหนึ่ง.
หญิงคนหนึ่งในหมู่บ้านนั้น เห็นภิกษุทั้งหลาย
มีจิตเลื่อมใสเกิดความเคารพอย่างมาก ไหว้ด้วยเบญจางคประดิษฐ์
แล้วประคองอัญชลีไว้เหนือศีรษะ ยืนลืมตาที่แสดงความเลื่อมใส
แลดูอยู่จนภิกษุทั้งหลายลับตาไป.
สมัยต่อมา หญิงนั้นทากาลกิริยาตายไปบังเกิดในสวรรค์ชั้นดาวดึงส์.
ครั้งนั้น

2. 2
ท่านพระมหาโมคคัลลานะได้สอบถามเทพธิดานั้นผู้เสวยทิพยสมบัติอยู่ในดาวดึงส์
นั้น ด้วยคาถาเหล่านี้ว่า
ดูก่อนเทพธิดา ท่านมีวรรณะงาม เปล่งรัศมีสว่างไปทุกทิศ
เหมือนดาวประกายพรึก เพราะบุญอะไร ท่านจึงมีวรรณะเช่นนี้ เพราะบุญอะไร
ผลอันนี้จึงสาเร็จแก่ท่าน และโภคะทุกอย่างที่น่ารักจึงเกิดขึ้นแก่ท่าน.
ดูก่อนเทพีผู้มีอานุภาพมาก อาตมาขอถามท่าน ครั้งเกิดเป็นมนุษย์
ท่านได้ทาบุญอะไรไว้ เพราะบุญอะไร ท่านจึงมีอานุภาพรุ่งเรืองอย่างนี้
และรัศมีของท่านจึงสว่างไสวไปทั่วทุกทิศ.
เทพธิดานั้นดีใจ ถูกพระโมคคัลลานะถามแล้ว
ก็พยากรณ์ปัญหาของกรรมที่มีผลอย่างนี้ว่า
ครั้งเกิดเป็นมนุษย์อยู่ในมนุษยโลก ดีฉันเห็นสมณะทั้งหลายผู้มีศีล
ไหว้เท้าทั้งหลายทาใจให้เลื่อมใส.
อนึ่ง ดีฉันปลื้มใจ ได้กระทาอัญชลี เพราะบุญนั้น
ดีฉันจึงมีวรรณะเช่นนี้ เพราะบุญนั้น ผลอันนี้จึงสาเร็จแก่ดีฉัน
และโภคะทุกอย่างที่น่ารักจึงเกิดขึ้นแก่ดีฉัน.
ข้าแต่ท่านภิกษุผู้มีอานุภาพมาก ดีฉันขอบอกพระคุณเจ้า
ครั้งเป็ นมนุษย์ดีฉันได้กระทาบุญอันใดไว้ เพราะบุญอันนั้น
ดีฉันจึงมีอานุภาพรุ่งเรืองอย่างนี้ และรัศมีของดีฉันจึงสว่างไสวไปทุกทิศ.
เทพธิดาได้พยากรณ์ด้วยคาถาเหล่านี้ ดังกล่าวมาฉะนี้.
คาที่เหลือมีนัยดังกล่าวมาแล้วนั่นแล.
จบอรรถกถาวันทนวิมาน
-----------------------------------------------------