แผนการจัการเรียนรู้รายวิชา เคมี1

1. แผนการจัดการเรียนรู้
รายวิชา เคมี 1 รหัสวิชา ว30221 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4
กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ภาคเรียนที่ 1 ปีการศึกษา 2563
หน่วยการเรียนรู้ที่ 2 เรื่อง อะตอม และตารางธาตุ จำนวน 25 ชั่วโมง
แผนการจัดการเรียนรู้ 5 เรื่อง แบบจำลองอะตอม จำนวน 2 ชั่วโมง
มาตรฐานการเรียนรู้ และผลการเรียนรู้
สาระเคมี 1. เข้าใจโครงสร้างอะตอม การจัดเรียงอิเล็กตรอนนธาตุ สมบัติธาตุ พันธะเคมีและสมบัติของสาร
ประเภทและสมบัติของสารประกอบอินทรีย์และพอลิเมอร์ รวมทั้งนำความรู้ไปใช้ประโยชน์
ผลการเรียนรู้
1. สืบค้นข้อมูลสมมุติฐานการทดลองหรือผลการทดลองที่เป็นประจักษ์พยานในการเสนอแบบจำลอง
อะตอมของนักวิทยาศาสตร์และอธิบายวิวัฒนาการของแบบจำลองอะตอม
สาระสำคัญ
ดอลตันได้เสนอแนวคิดเกี่ยวกับแบบจำลองอะตอมว่า ธาตุประกอบด้วยอนุภาคเล็ก ๆ หลายอนุภาค
อนุภาคเหล่านี้ เรียกว่า อะตอม ซึ่งแบ่งแยก และทำให้สูญหายไม่ได้ อะตอมของธาตุชนิดเดียวกันมีสมบัติ
เหมือนกัน แต่มีสมบัติแตกต่างจากอะตอมของธาตุอื่น สารประกอบเกิดจากอะตอมของธาตุมากกว่า 1 ชนิดทำ
ปฏิกิริยาเคมีในอัตราส่วนที่เป็นเลขลงตัวน้อย ๆ ต่อมาทอมสันได้มีการพัฒนาแบบจำลองอะตอมขึ้นมาใหม่โดย
การใช้หลอดรังสีแคโทดทำให้ค้นพบอิเล็กตรอน และโปรตอนที่ค้นพบโดยโกลด์สไตน์ ในยุคสมัยเดียวกันมิลลิ
แกนได้ทำการทดลองหาค่าประจุ และมวลของอิเล็กตรอน โดยการหยดน้ำมัน สามารถคำนวณหาประจุของ
อิเล็กตรอนได้เท่ากับ 1.60X10-19 คูลอมบ์ และมีมวลเท่ากับ 9.11X10-28 กรัม
สาระการเรียนรู้
1. แบบจำลองอะตอมของดอลตัน
2. แบบจำลองอะตอมของทอมสัน
3. การทดลองหาค่าประจุ และมวลของอิเล็กตรอนของมิลลิแกน
จุดประสงค์การเรียนรู้
1. ด้านความรู้
1.1 นักเรียนสามารถอธิบายลักษณะแบบจำลองอะตอมของดอลตันได้
1.2 นักเรียนสามารถอธิบายลักษณะแบบจำลองอะตอมของทอมสันได้
1.3 นักเรียนสามารถอธิบายถึงการทดลองการหยดน้ำมันของมิลลิแกนเพื่อหาประจุ และมวลของ
อิเล็กตรอนได้
2. ด้านทักษะกระบวนการ
2.1 นักเรียนสามารถตีความหมาย และสรุปเกี่ยวกับแบบจำลองอะตอมของดอลตันได้
2.2 นักเรียนสามารถตีความหมาย และสรุปเกี่ยวกับแบบจำลองอะตอมของทอมสันได้
2.3 นักเรียนสามารถตีความหมาย และสรุปเกี่ยวกับการทดลองเพื่อหาค่าประจุ และมวลของ
อิเล็กตรอนของมิลลิแกนได้
3. ด้านคุณลักษณะอันพึงประสงค์

2. 3.1 นักเรียนใฝ่เรียนรู้ กล้าซักถาม และมีความรับผิดชอบ
สมรรถนะสำคัญของผู้เรียน
1.1 ความสามารถในการคิด
- กระบวนการคิดวิเคราะห์
- กระบวนการคิดอย่างเป็นระบบ
- กระบวนการคิดอย่างมีเหตุผล
- กระบวนการคิดสร้างสรรค์
1.2 ความสามารถในการแก้ปัญหา
- การสืบค้นข้อมูล
- การทดลอง
- การอธิบาย
1.3 ความสามารถในการใช้ทักษะชีวิต
- กระบวนการทำงานกลุ่ม
ชิ้นงาน/ภาระงาน
1. สรุปวิวัฒนาการเกี่ยวกับการพัฒนาแบบจำลองอะตอมของดอลตัน และทอมสันในสมุด
กิจกรรมการเรียนรู้
รูปแบบการสอนที่ใช้ในการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ คือ การสอนแบบสืบเสาะหาความรู้ 5E
1. ขั้นสร้างความสนใจ (Engagement)
1.1 ครูกล่าวทักทายนักเรียน และนำชิ่อผู้สอนที่รับผิดชอบรายวิชา
1.2 ครูเช็คชื่อนักเรียนก่อนเรียน และให้จัดกลุ่ม กลุ่มละ 5 คน คละเพศ
1.3 ครูทำการสร้างข้อตกลงกับนักเรียนในการเข้าชั้นเรียน และชี้แจงการเก็บคะแนน
1.4 ครูนำเข้าสู่บทเรียนโดยการทบทวนความรู้พื้นฐาน เรื่อง อะตอม และตารางธาตุ เพื่อกระตุ้น
การคิดของผู้เรียน โดยใช้คำถามดังนี้
1.4.1 ถ้าหากเราแบ่งสารออกเป็นชิ้นเล็กลงเรื่อย ๆ นักเรียนคิดว่าหน่วยที่เล็กที่สุดของสาร
ดังกล่าวนั้นจะมีลักษณะ และคุณสมบัติเป็นอย่างไร
(แนวคำตอบ เนื่องจากสสารมีตัวตน เมื่อเราแบ่งให้เล็กลงเรื่อย ๆ ก็จะไม่สูญหายไป หาก
ต้องการแบ่งเล็กลงจนไม่สามารถแบ่งแยกอีกไม่ได้ สารก็จึงมีหน่วยเล็กที่สุด เรียกหน่วยเล็ก
นั้นว่า อะตอม และอะตอมจะมีขนาดที่เล็กมาก ไม่สามารถแบ่งย่อยลงไปได้อีก)
1.4.2 นักเรียนคิดว่าภายในอะตอมยังมีองค์ประกอบอะไรอีกบ้าง
(แนวคำตอบ โปรตอน (ประจุบวก) นิวตรอน (กลาง) และอิเล็กตรอน (ประจุลบ))
2. ขั้นสำรวจและค้นหา (Exploration) (15 นาที)
2.1 ครูให้นักเรียนแต่ละกลุ่มได้อภิปรายถึงลักษณะอะตอมว่ามีลักษณะเป็นอย่างไร และให้แต่ละ
กลุ่มแสดงความคิดเห็นเกี่ยวกับลักษณะอะตอมที่กลุ่มตนเองได้อภิปรายร่วมกัน
2.2 ครูนำนักเรียนอภิปรายร่วมกันเพื่อนำเข้าสู่บทเรียน เรื่อง เหตุผลในการศึกษาแบบจำลอง
อะตอมว่า อะตอมมีขนาดเล็กมาก และมองไม่เห็นด้วยตาเปล่า จึงต้องศึกษาโดยการมโนภาพหรือ

3. การสร้างแบบจำลองอะตอม ซึ่งแบบจำลองสามารถสร้างขึ้นจากข้อมูลที่เป็นผลการทดลอง ซึ่ง
สามารถเปลี่ยนแปลงได้ตามผลการทดลองที่พบใหม่
3. ขั้นอธิบายและลงข้อสรุป (Explanation)
3.1 ครูอธิบายให้ความรู้เกี่ยวกับ แบบจำลองอะตอมของดอลตัน
(ดอลตันเสนอว่า อะตอมเป็นรูปทรงกลมตัน เป็นอนุภาคขนาดเล็กแบ่งแยกไม่ได้ อะตอมของ
ธาตุชนิดเดียวกันจะเหมือนกันทุกประการ แต่จะแตกต่างจากอะตอมของธาตุอื่นๆ เมื่อ
อะตอมของธาตุตั้งแต่ 2 ชนิดขึ้นไปมารวมตัวกันเป็นสารประกอบมีสัดส่วนการรวมตัวเป็น
เลขลงตัวอย่างง่าย และอะตอมไม่สามารถถูกทำลายหรือสร้างขึ้นใหม่ได้)
3.2 ครู และนักเรียนร่วมกันอภิปรายถึงสาเหตุที่ทำให้แนวคิดเกี่ยวกับอะตอมของดอลตัน
บางอย่างเปลี่ยนไป
(3.2.1 อะตอมเป็นอนุภาคขนาดเล็กแบ่งแยกไม่ได้ แต่ในปัจจุบันค้นพบอนุภาคมูลฐานใน
อะตอม ได้แก่ อิเล็กตรอน, โปรตอน และนิวตรอน
3.2.2 อะตอมของธาตุชนิดเดียวกันจะเหมือนกันทุกประการ แต่จะแตกต่างจากอะตอมของ
ธาตุอื่นๆ หลังจากการค้นพบไอโซโทปของธาตุ หลักการนี้จึงไม่สามารถใช้ได้
3.2.3 อะตอมไม่สามารถถูกทำลายหรือสร้างขึ้นใหม่ได้ จากทฤษฎีสัมพันธภาพ อะตอม
สามารถถูกทำลายได้)
3.3 ครูอธิบายให้ความรู้เกี่ยวกับ แบบจำลองอะตอมของทอมสัน โดยเริ่มจากการอธิบายเกี่ยวกับ
การพัฒนาหลอดรังสีแคโทดในการทดลองที่ทำให้โกลด์ชไตน์ค้นพบโปรตอน และทอมสันค้นพบ
อิเล็กตรอน และผลการทดลองของทอมสันที่ได้เสนอแบบจำลองอะตอมว่า อะตอมเป็นรูปทรง
กลมประกอบด้วยเนื้ออะตอมที่มีประจุเป็นบวก และมีอิเล็กตรอนกระจายอยู่ทั่วไป อะตอมใน
สภาพที่เป็นทางไฟฟ้าจะมีประจุบวกเท่ากับประจุลบเสมอ
3.4 ครูอธิบายให้ความรู้เกี่ยวกับ การทดลองการหยดน้ำมันของมิลลิแกนเพื่อหาค่าประจุของ
อิเล็กตรอน
3.4.1 ครูอธิบายถึงผลการทดลองหยดน้ำมันของมิลลิแกน ดังนี้ ละอองน้ำมันจะเคลื่อนที่ผ่าน
ช่องเล็กๆ ระหว่างแผ่นโลหะประจุบวก และประจุลบ แล้วตกลงมาระหว่างแผ่นโลหะทั้งสอง
ที่มีฉายรังสีอยู่ หยดที่มีการสูญเสียอิเล็กตรอนจะมีประจุไฟฟ้าเป็นบวก หยดที่ได้รับ
อิเล็กตรอนจะมีประไฟฟ้าเป็นลบ ส่วนหยดที่ไม่มีการสูญเสียอิเล็กตรอนจะเป็นกลางทาง
ไฟฟ้า โดยหยดน้ำมันทั้งหมดเคลื่อนที่ลงด้วยความเร่งที่เท่ากันตามแรงโน้มถ่วงโลก ผ่าน
กระแสไฟฟ้าจะมีสนามไฟฟ้าเกิดขึ้น ทำให้หยดน้ำมันเคลื่อนที่ต่างกัน
3.4.2 ครูอธิบายให้ความรู้เพิ่มเติมเกี่ยวกับลักษณะการเคลื่อนที่ของหยดน้ำมันจากการ
ทดลองของมิลลิแกนได้ว่า หยดน้ำมันที่เป็นกลางทางไฟฟ้าจะเคลื่อนที่ด้วยความเร่งเท่าเดิม
หยดน้ำมันที่เป็นประจุบวกจะเคลื่อนที่ด้วยความเร่งเพิ่มขึ้นเนื่องจากแรงดึงดูดทางไฟฟ้าเข้า
หาแผ่นโลหะที่เป็นขั้วลบ หยดน้ำมันที่เป็นประจุลบมีความเร่งน้อยกว่าเดิม หยดน้ำมัน
บางส่วนหยุดนิ่ง เนื่องจากเกิดสมดุลระหว่างแรงโน้มถ่วง และแรงจากสนามไฟฟ้า
4. ขั้นขยายความรู้ (Elaboration) (15 นาที)
4.1 ครูสรุปเนื้อหาแบบจำลองอะตอมของดอลตัน ทอมสัน และเพิ่มเติมในบางส่วนที่นักเรียนยังไม่
เข้าใจ
4.2 ครูเปิดโอกาสให้นักเรียนสอบถามเนื้อหาเรื่อง แบบจำลองอะตอมของดอลตัน และทอมสัน
5. ขั้นประเมินผล (Evaluation) (5 นาที)

4. 5.1 การสรุปเนื้อหา เรื่อง แบบจำลองอะตอมของดอลตัน และทอมสันลงในสมุด
5.2 การให้ความร่วมมือในตอบคำถาม แสดงความคิดเห็นในชั้นเรียน
สื่อ / แหล่งเรียนรู้
1. หนังสือเรียนเคมี รายวิชาเพิ่มเติม ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4-6 เล่ม 1 (สสวท)
2. งานนำเสนอ เรื่อง อะตอม และสมบัติธาตุ
3. ใบความรู้ เรื่อง แบบจำลองอะตอม
การวัดและประเมินผล
จุดประสงค์การเรียนรู้ วิธีวัดผล เครื่องมือวัด เกณฑ์การผ่านจุดประสงค์
ด้านความรู้ (K)
1. สามารถอธิบายลักษณะแบบ
จำลองอะตอมของดอลตันได้
2. สามารถอธิบายลักษณะ
แบบจำลองอะตอมของทอมสันได้
3. สามารถอธิบายถึงการทดลอง
การหยดน้ำมันของมิลลิแกนเพื่อหา
ประจุ และมวลของอิเล็กตรอนได้
ตรวจสมุด
แบบประเมิน
ความรู้ความเข้าใจ
เรื่อง แบบจำลอง
อะตอมของดอลตัน
และทอมสัน
ผ่านเกณฑ์ร้อยละ 60 ขึ้นไป
ด้านทักษะกระบวนการ (P)
1. สามารถตีความหมาย และสรุป
เกี่ยวกับแบบจำลองอะตอม
ของดอลตันได้
2. สามารถตีความหมาย และสรุป
เกี่ยวกับแบบจำลองอะตอมของ
ทอมสันได้
ตรวจสมุด
แบบประเมินทักษะ
การตีความหมาย
ข้อมูล และการลง
ข้อสรุป
ระดับคุณภาพ 3 หรือ
ระดับดีขึ้นไป
ด้านคุณลักษณะที่พึงประสงค์ (A)
1. ใฝ่เรียนรู้ กล้าซักถาม และมี
ความรับผิดชอบ
การสังเกต
พฤติกรรมในชั้น
เรียนตั้งใจใฝ่
เรียนรู้ มีความ
รับผิดชอบ
แบบประเมิน
คุณลักษณะอันพึง
ประสงค์ด้านการใฝ่
เรียนรู้ และมีความ
รับผิดชอบ
ระดับคุณภาพ 3 หรือ
ระดับดีขึ้นไป
สมรรถนะสำคัญของผู้เรียน
1. ความสามารถในการสื่อสาร
2. ความสามารถในการคิด
การสังเกต
พฤติกรรมในชั้น
เรียน และ
ตรวจสมุด
แบบประเมิน
สมรรถนะสำคัญ
ของผู้เรียน
ระดับคุณภาพ 3 หรือ
ระดับดีขึ้นไป

5. เกณฑ์การประเมิน
เกณฑ์การประเมินด้านความรู้ (K)
1. สามารถอธิบายลักษณะแบบ จำลองอะตอมของดอลตันได้
2. สามารถอธิบายลักษณะแบบจำลองอะตอมของทอมสันได้
3. สามารถอธิบายถึงการทดลองการหยดน้ำมันของมิลลิแกนเพื่อหาประจุ และมวลของอิเล็กตรอนได้
ประเด็นการประเมิน
ระดับคุณภาพ
4 3 2 1
1. สามารถอธิบายลักษณะ
แบบ จำลองอะตอมขอ
งดอลตันได้
2. สามารถอธิบายลักษณะ
แบบจำลองอะตอมของ
ทอมสันได้
3. สามารถอธิบายถึงการ
ทดลองการหยดน้ำมันของ
มิลลิแกนเพื่อหาประจุ
และมวลของอิเล็กตรอนได้
เนื้อหาครบถ้วน
ตามที่กำหนด
เขียนถูกต้อง
ตามหลักภาษา
ลำดับหัวข้อ
เนื้อหาชัดเจน
และมีการอธิบาย
ได้อย่างมีเหตุผล
เนื้อหาครบถ้วน
ตามที่กำหนด
ลำดับหัวข้อ
เนื้อหาชัดเจน
และมีการอธิบาย
ได้อย่างมีเหตุผล
เนื้อหาบางส่วน
ไม่สมบูรณ์ตามที่
กำหนด ลำดับ
หัวข้อเนื้อหา
ชัดเจน
เนื้อหาไม่
สมบูรณ์
ตามที่กำหนด
ลำดับหัวข้อ
เนื้อหาไม่
ชัดเจน
เกณฑ์การตัดสิน
ระดับ 4 หมายถึง มีระดับคุณภาพดีเยี่ยม
ระดับ 3 หมายถึง มีระดับคุณภาพดี
ระดับ 2 หมายถึง มีระดับคุณภาพพอใช้
ระดับ 1 หมายถึง มีระดับคุณภาพปรับปรุง
เกณฑ์การผ่าน ได้ระดับ 3 ขึ้นไป ร้อยละ 60 ถือว่าประสบผลสำเร็จในการสอน

6. เกณฑ์การประเมินด้านทักษะกระบวนการ (P)
1. สามารถตีความหมาย และสรุปเกี่ยวกับแบบจำลองอะตอมของดอลตันได้
2. สามารถตีความหมาย และสรุปเกี่ยวกับแบบจำลองอะตอมของทอมสันได้
ประเด็นการประเมิน
ระดับคุณภาพ
4 3 2 1
1. สามารถตีความหมาย
และสรุปเกี่ยวกับ
แบบจำลองอะตอมขอ
งดอลตันได้
2. สามารถตีความหมาย
และสรุปเกี่ยวกับ
แบบจำลองอะตอมของ
ทอมสันได้
เนื้อหาครบถ้วน
ตามที่กำหนด
เขียนถูกต้อง
ตามหลักภาษา
ลำดับหัวข้อ
เนื้อหาชัดเจน
และมีการอธิบาย
ได้อย่างมีเหตุผล
เนื้อหาครบถ้วน
ตามที่กำหนด
ลำดับหัวข้อ
เนื้อหาชัดเจน
และมีการอธิบาย
ได้อย่างมีเหตุผล
เนื้อหาบางส่วน
ไม่สมบูรณ์ตามที่
กำหนด ลำดับ
หัวข้อเนื้อหา
ชัดเจน
เนื้อหาไม่
สมบูรณ์
ตามที่กำหนด
ลำดับหัวข้อ
เนื้อหาไม่
ชัดเจน
เกณฑ์การตัดสิน
ระดับ 4 หมายถึง มีระดับคุณภาพดีเยี่ยม
ระดับ 3 หมายถึง มีระดับคุณภาพดี
ระดับ 2 หมายถึง มีระดับคุณภาพพอใช้
ระดับ 1 หมายถึง มีระดับคุณภาพปรับปรุง
เกณฑ์การผ่าน ได้ระดับ 3 ขึ้นไป ร้อยละ 60 ถือว่าประสบผลสำเร็จในการสอน

7. เกณฑ์การประเมินด้านคุณลักษณะอันพึงประสงค์
1. ใฝ่เรียนรู้ กล้าซักถาม และมีความรับผิดชอบ
ประเด็นการประเมิน
ระดับคุณภาพ
4 3 2 1
1. ใฝ่เรียนรู้ กล้าซักถาม
และมีความรับผิดชอบ
ตั้งใจและรับผิดชอบ
ใน การปฏิบัติหน้าที่
ที่ได้รับมอบหมายให้
สำเร็จ มีการ
ปรับปรุงและ
พัฒนาการทำงานให้
ดีขึ้นด้วยตนเองและ
เป็นแบบอย่างที่ดี
ตั้งใจและ
รับผิดชอบในการ
ปฏิบัติหน้าที่ที่
ได้รับมอบหมายให้
สำเร็จ มีการ
ปรับปรุงและ
พัฒนา
การทำงานให้ดีขึ้น
ด้วยตนเอง
ตั้งใจและ
รับผิดชอบใน
การปฏิบัติหน้าที่
ที่ได้รับ
มอบหมายให้
สำเร็จ มีการ
ปรับปรุงและ
พัฒนา
การทำงานดีขึ้น
รับผิดชอบใน
การปฏิบัติหน้าที่
ที่ได้รับ
มอบหมายให้
สำเร็จ
เกณฑ์การตัดสิน
ระดับ 4 หมายถึง มีระดับคุณภาพดีเยี่ยม
ระดับ 3 หมายถึง มีระดับคุณภาพดี
ระดับ 2 หมายถึง มีระดับคุณภาพพอใช้
ระดับ 1 หมายถึง มีระดับคุณภาพปรับปรุง
เกณฑ์การผ่าน ได้ระดับ 3 ขึ้นไป ร้อยละ 60 ถือว่าประสบผลสำเร็จในการสอน
ลงชื่อ นางสาวเกตุวรี ยศยิ่งยง ผู้สอน