SlideShare a Scribd company logo
คู่มือประกอบสื่อการสอน วิชาคณิตศาสตร์

                    เรื่อง

                  ตรีโกณมิติ
              (เนื้อหาตอนที่ 4)
             ฟังก์ชันตรีโกณมิติ 2

                     โดย

      รองศาสตราจารย์ จิตรจวบ เปาอินทร์


     สื่อการสอนชุดนี้ เป็นความร่วมมือระหว่าง
  คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย กับ
สานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน (สพฐ.)
              กระทรวงศึกษาธิการ
คู่มือสื่อการสอนวิชาคณิตศาสตร์ โดยความร่วมมือระหว่าง
       สานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน และ คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย


                               สื่อการสอน เรื่อง ตรีโกณมิติ
      สื่อการสอน เรื่อง ตรีโกณมิติ มีจานวนตอนทั้งหมดรวม 15 ตอน ซึ่งประกอบด้วย

1. บทนา เรื่อง ตรีโกณมิติ
2. เนื้อหาตอนที่ 1 อัตราส่วนตรีโกณมิติ
                     - สมบัติของรูปสามเหลี่ยมมุมฉากและทฤษฎีบทพีทาโกรัส
                     - อัตราส่วนตรีโกณมิติ
                     - อัตราส่วนตรีโกณมิติของมุม 30 45 และ 60
3. เนื้อหาตอนที่ 2 เอกลักษณ์ของอัตราส่วนตรีโกณมิติและวงกลมหนึ่งหน่วย
                     - เอกลักษณ์ของอัตราส่วนตรีโกณมิติ
                     - วงกลมหนึ่งหน่วย การวัดมุม และหน่วยของมุม
4. เนื้อหาตอนที่ 3 ฟังก์ชันตรีโกณมิติ 1
                     - ฟังก์ชันตรีโกณมิติของค่าจริงและของมุม
                     - ค่าฟังก์ชันตรีโกณมิติของมุม 30 45 และ 60
5. เนื้อหาตอนที่ 4 ฟังก์ชันตรีโกณมิติ 2
                     - ความแตกต่างและความสัมพันธ์ของอัตราส่วนตรีโกณมิติ
                        กับฟังก์ชันตรีโกณมิติ
                     - ค่าฟังก์ชันตรีโกณมิติของมุมในจตุภาคต่าง ๆ
6. เนื้อหาตอนที่ 5 ฟังก์ชันตรีโกณมิติ 3
                     - ค่าฟังก์ชันตรีโกณมิติของผลบวก และผลต่างของมุม
                     - สูตรผลคูณ ผลบวก และผลต่างของฟังก์ชันตรีโกณมิติ
7. เนื้อหาตอนที่ 6 กฎของไซน์และกฎของโคไซน์
                     - กฎของไซน์
                     - กฎของโคไซน์
8. เนื้อหาตอนที่ 7 กราฟของฟังก์ชันตรีโกณมิติ
                     - การเปิดตารางหาค่าฟังก์ชันตรีโกณมิติ
                     - กราฟของฟังก์ชันตรีโกณมิติ




                                                 1
คู่มือสื่อการสอนวิชาคณิตศาสตร์ โดยความร่วมมือระหว่าง
        สานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน และ คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย



9. เนื้อหาตอนที่ 8        ฟังก์ชันตรีโกณมิติผกผัน
                         - ฟังก์ชันตรีโกณมิติผกผัน
                         - สมบัติและความสัมพันธ์ของฟังก์ชันตรีโกณมิติผกผัน
 8. แบบฝึกหัด (พื้นฐาน 1)
 9. แบบฝึกหัด (พื้นฐาน 2)
10. แบบฝึกหัด (พื้นฐาน 3)
11. แบบฝึกหัด (พื้นฐาน 4)
12. แบบฝึกหัด (ขั้นสูง)
13. สื่อปฏิสัมพันธ์ เรื่อง มุมบนวงกลมหนึ่งหน่วย
14. สื่อปฏิสัมพันธ์ เรื่อง กราฟของฟังก์ชันตรีโกณมิติและฟังก์ชันตรีโกณมิติผกผัน
15. สื่อปฏิสัมพันธ์ เรื่อง กฎของไซน์และกฎของโคไซน์

         คณะผู้จัดทาหวังเป็นอย่างยิ่งว่า สื่อการสอนชุดนี้จะเป็นประโยชน์ต่อการเรียนการสอนสาหรับ
ครู และนักเรียนทุกโรงเรียนที่ใช้สื่อชุดนี้ร่วมกับการเรียนการสอนวิชาคณิตศาสตร์ เรื่อง ตรีโกณมิติ
นอกจากนี้หากท่านสนใจสื่อการสอนวิชาคณิตศาสตร์ในเรื่องอื่น ๆ ที่คณะผู้จัดทาได้ดาเนินการไปแล้ว
ท่านสามารถดูชื่อเรื่อง และชื่อตอนได้จากรายชื่อสื่อการสอนวิชาคณิตศาสตร์ทั้งหมดในตอนท้า ยของ
คู่มือฉบับนี้




                                                  2
คู่มือสื่อการสอนวิชาคณิตศาสตร์ โดยความร่วมมือระหว่าง
               สานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน และ คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย



เรื่อง         ตรีโกณมิติ (ฟังก์ชันตรีโกณมิติ 2)
หมวด           เนื้อหา
ตอนที่         4 (4 / 8)

หัวข้อย่อย     1. ความแตกต่างและความสัมพันธ์ของอัตราส่วนตรีโกณมิติกับฟังก์ชันตรีโกณมิติ
               2. ค่าฟังก์ชันตรีโกณมิตของมุมในจตุภาคต่าง ๆ
                                      ิ



จุดประสงค์การเรียนรู้
       เพื่อให้ผู้เรียน
    1. อธิบายความแตกต่างและความสัมพันธ์ของอัตราส่วนตรีโกณมิติกับฟังก์ชันตรีโกณมิติได้
    2. นาความสัมพันธ์ของอัตราส่วนตรีโกณมิติกับฟังก์ชันตรีโกณมิติไปใช้ประโยชน์ได้
    3. เข้าใจความสัมพันธ์ของค่าฟังก์ชันตรีโกณมิติของมุมในจตุภาคที่ 1 กับค่าฟังก์ชันตรีโกณมิติ
        ของมุมในจตุภาคอื่น ๆ
    4. สามารถหาค่าฟังก์ชันตรีโกณมิติของมุมบางมุมในจตุภาคที่ 2, 3 และ 4 ได้

ผลการเรียนรู้
       ผู้เรียนสามารถ
    1. หาค่าฟังก์ชันตรีโกณมิติของมุมแหลมโดยใช้อัตราส่วนตรีโกณมิติ
    2. หาอัตราส่วนตรีโกณมิติได้จากค่าฟังก์ชันตรีโกณมิติ
    3. หาค่าฟังก์ชันตรีโกณมิติของมุมบางมุมในจตุภาคที่ 2, 3 และ 4 ได้




                                                         3
คู่มือสื่อการสอนวิชาคณิตศาสตร์ โดยความร่วมมือระหว่าง
สานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน และ คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย


                          เนื้อหาในสื่อการสอน




                                          4
คู่มือสื่อการสอนวิชาคณิตศาสตร์ โดยความร่วมมือระหว่าง
สานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน และ คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย


                               เนื้อหาทั้งหมด




                                          5
คู่มือสื่อการสอนวิชาคณิตศาสตร์ โดยความร่วมมือระหว่าง
สานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน และ คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย




           1. ความแตกต่างและความสัมพันธ์
               ของอัตราส่วนตรีโกณมิติ
                 กับฟังก์ชันตรีโกณมิติ




                                          6
คู่มือสื่อการสอนวิชาคณิตศาสตร์ โดยความร่วมมือระหว่าง
                สานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน และ คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย


                             1. ความแตกต่างและความสัมพันธ์ของ
                           อัตราส่วนตรีโกณมิติกับฟังก์ชันตรีโกณมิติ

        หลังจากที่นักเรียนได้เรียนอัตราส่วนตรีโกณมิติในตอนที่ 1 และเรียนฟังก์ชันตรีโกณมิติในตอนที่ 3
แล้วนั้น เมื่อพิจารณาชื่อที่เหมือนกันของอัตราส่วนและฟังก์ชัน เรื่องที่ควรสนใจต่อไปก็น่าจะเป็นความสัมพันธ์
ของอัตราส่วนตรีโกณมิติกับฟังก์ชันตรีโกณมิติ แต่ก่อนอื่นก็ต้องกลับไปทบทวนบทนิยามของทั้งอัตราส่วน
ตรีโกณมิติและฟังก์ชันตรีโกณมิติกัน แล้วจะได้เห็นถึงความแตกต่าง ซึ่งถูกกาหนดไว้ตั้งแต่เริ่มต้น ดังนี้




และยิ่งไปกว่านั้นจะได้ด้วยว่า
0 < sin A < 1 ,          0 < cos A < 1

1 < cosec A     ,        1 < sec A               โดยที่   A   เป็นมุมแหลม
0 < tan A       ,        0 < cot A




                                                          7
คู่มือสื่อการสอนวิชาคณิตศาสตร์ โดยความร่วมมือระหว่าง
                 สานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน และ คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย




นั่นคือ –1  sin ()  1     , –1  cos()  1                       ทุก   

และ     1  cosec ()     หรือ    cosec()  –1        เมื่อ         n , n 
                                                                        (2n  1)
        1  sec ()       หรือ    sec()  –1          เมื่อ                   ,n
                                                                           2
ส่วน    tan()   ไม่จากัดค่า เมื่อ      n , n 
                                            (2n  1)
และ     cot()   ไม่จากัดค่า เมื่อ                 ,n
                                               2
เมื่อนักเรียนเห็นความแตกต่างของอัตราส่วนตรีโกณมิติกับฟังก์ชันตรีโกณมิติแล้ว ลองมาพิจารณาต่อไปว่า
มีส่วนร่วมกันหรือไม่ ?
        มุม (หน่วยเป็นเรเดียน) ในเรื่องอัตราส่วนตรีโกณมิติ จะมีค่าได้เพียงในช่วง (0, 1) ซึ่งเป็นเซตย่อย
ของโดเมนของฟังก์ชันตรีโกณมิติ และถ้าจากัดโดเมนของฟังก์ชันตรีโกณมิติลงให้เหลือเพียงช่วง (0, 1) เท่านั้น
แล้วอัตราส่วนตรีโกณมิติจะสัมพันธ์กับฟังก์ชันตรีโกณมิติอย่างไร?


                                                               8
คู่มือสื่อการสอนวิชาคณิตศาสตร์ โดยความร่วมมือระหว่าง
สานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน และ คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย




                                          9
คู่มือสื่อการสอนวิชาคณิตศาสตร์ โดยความร่วมมือระหว่าง
               สานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน และ คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย


ต่อไปเป็นตัวอย่างที่แสดงให้เห็นว่าค่าฟังก์ชันตรีโกณมิติ หาได้จากอัตราส่วนตรีโกณมิติ




        และต่อไปเป็นตัวอย่างที่แสดงให้เห็นว่าอัตราส่วนตรีโกณมิติของมุมบางมุมที่ไม่ได้กาหนดค่าไว้
นักเรียนสามารถใช้ฟังก์ชันตรีโกณมิติ ซึ่งมีตารางแสดงค่ากาหนดไว้แล้ว แทนได้




                                                         10
คู่มือสื่อการสอนวิชาคณิตศาสตร์ โดยความร่วมมือระหว่าง
                    สานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน และ คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย


เพิ่มเติมตัวอย่าง

                                                                 
ตัวอย่าง         ABC      เป็นรูปสามเหลี่ยมมุมฉากที่มี           B    เป็นมุมฉาก ถ้าด้าน   BC   ยาว 5 หน่วย
                               51
             และ    A   มีค่า         เรเดียน จงหาความยาว              AB   และ   AC
                                360


วิธีทา                                                                      C




                                                b=?
                                                                            a=5




                                      A                  c=?                B



เลือกอัตราส่วนตรีโกณมิติของมุม            A   ที่มีค่า   a   ปรากฏอยู่
                   a                                                  a
           sin A =                        ดังนั้น               b =
                   b                                                sin A
                   a                                                  a
           tan A =                        ดังนั้น               c =
                   c                                                tan A
จากตารางค่าฟังก์ชันตรีโกณมิติ (จะได้เรียนในตอนที่ 7)
                        51 
           sin A = sin       = sin 2530                    0.4305
                        360 
                        51 
           tan A = tan       = tan 2530                    0.4770
                        360 
                           5
           ฉะนั้น   b                    11.6144
                        0.4305
                           5
           และ      c                    10.4822
                        0.4770
สรุปได้ว่า          AB     ยาวประมาณ 10.4822 หน่วย
                    AC     ยาวประมาณ 11.6144 หน่วย


                                                                     11
คู่มือสื่อการสอนวิชาคณิตศาสตร์ โดยความร่วมมือระหว่าง
                   สานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน และ คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย


                                                แบบฝึกหัดเพิ่มเติม
                                                               เรื่อง
     ความแตกต่างและความสัมพันธ์ของอัตราส่วนตรีโกณมิติกับฟังก์ชันตรีโกณมิติ

1. ถ้ามุม    A   เป็นมุมแหลม จงหาค่าฟังก์ชันตรีโกณมิติของมุม                A     เมื่อกาหนด
                      2                                                           1
     1.1   cos A =                                        1.2       tan A =
                      3                                                           7
                     12                                                             5
     1.3   sin A =                                        1.4       sec A =
                     13                                                            2
                           6
     1.5   cosec A =                                      1.6       cot A = 3
                          2
     1.7   sin A = x                                      1.8       cos A = x


                                                  
2.         ABC   เป็นรูปสามเหลี่ยมมุมฉากที่มี     B    เป็นมุมฉาก ถ้ากาหนดความยาวด้านและมุมต่อไปนี้
     จงหาความยาวด้านที่เหลือ
                                                               
     2.1 ด้านตรงข้ามมุมฉากยาว 5 หน่วย             A    มีค่า          เรเดียน
                                                                9
                                                  
     2.2 ด้านประชิดมุม     A    ยาว 5 หน่วย       A    มีค่า 50
                                                                2
     2.3 ด้านตรงข้ามมุม     A   ยาว 4 หน่วย       A     มีค่า           เรเดียน
                                                                  5
พร้อมทั้งกาหนดตารางค่าฟังก์ชันตรีโกณมิติบางส่วน มาให้ดังนี้


                                                  sin()               cos()           tan()

                                  20             0.3420                0.9397           0.3640

                                  50             0.7660                0.6428           1.1918

                                  72             0.9511                0.3090           3.0777


                                                                 12
คู่มือสื่อการสอนวิชาคณิตศาสตร์ โดยความร่วมมือระหว่าง
สานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน และ คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย




2. ค่าฟังก์ชันตรีโกณมิติของมุมในจตุภาคต่าง ๆ




                                          13
คู่มือสื่อการสอนวิชาคณิตศาสตร์ โดยความร่วมมือระหว่าง
               สานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน และ คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย


                      2. ค่าฟังก์ชันตรีโกณมิติของมุมในจตุภาคต่าง ๆ
ก่อนอื่น ๆ มาทาความรู้จัก จตุภาคต่าง ๆ ของระนาบ        XY     กัน




                                                         14
คู่มือสื่อการสอนวิชาคณิตศาสตร์ โดยความร่วมมือระหว่าง
               สานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน และ คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย


       มุมที่กล่าวถึงต่อไปต้องเป็นมุมในตาแหน่งมาตรฐาน ซึ่งมีหน่วยเป็นองศาก็ได้ หรือมีหน่วยเป็นเรเดียน
ก็ได้ แต่ถ้าหน่วยของมุมเป็นเรเดียน เราสามารถมองเป็นค่าจริงซึ่งได้จากวงกลมหนึ่งหน่วย




ตัวอย่าง 1. พิจารณามุม 50

            เนื่องจาก 0 < 50 < 90                            ดังนั้นมุม 50 อยู่ในจตุภาคที่ 1
                            7
          2. พิจารณามุม          เรเดียน
                             3

             เนื่องจาก   2 < 7  < 2 +                      ดังนั้นมุม   7
                                                                                 อยู่ในจตุภาคที่ 1
                               3         3                                   3
          3. พิจารณามุม –700

             เนื่องจาก –720 < –700 < –720 + 90              ดังนั้นมุม –700 อยู่ในจตุภาคที่ 1




                                                         15
คู่มือสื่อการสอนวิชาคณิตศาสตร์ โดยความร่วมมือระหว่าง
              สานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน และ คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย




ตัวอย่าง 1. พิจารณามุม 160
           เนื่องจาก 90 < 160 < 180              ดังนันมุม 160 อยู่ในจตุภาคที่ 2
                                                         ้
                           4
         2. พิจารณามุม           เรเดียน
                            5
                               4                               4
           เนื่องจาก       <         <             ดังนั้นมุม         อยู่ในจตุภาคที่ 2
                       2         5                                5




                         8
ตัวอย่าง 1. พิจารณามุม        เรเดียน
                          7
                           8 3                                                    8
           เนื่องจาก   <      <                                       ดังนั้นมุม          อยู่ในจตุภาคที่ 3
                            7      2                                                 7
         2. พิจารณามุม 550
           เนื่องจาก 360 + 180 < 550 < 360 + 270                  ดังนั้นมุม 550 อยู่ในจตุภาคที่ 3
                                                        16
คู่มือสื่อการสอนวิชาคณิตศาสตร์ โดยความร่วมมือระหว่าง
                  สานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน และ คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย




ตัวอย่าง       1. พิจารณามุม 350
                   เนื่องจาก 270 < 350 < 360                                      ดังนั้นมุม 350 อยู่ในจตุภาคที่ 4
                                     
                2. พิจารณามุม           เรเดียน
                                     5
                                         3           
                   เนื่องจาก   –2 +          =   –       < –  < –2 + 2           ดังนั้นมุม    –
                                                                                                       
                                                                                                           อยู่ในจตุภาคที่ 4
                                          2           2      5                                         5


           เหตุจูงใจที่ชวนให้ศึกษาเรื่องความสัมพันธ์ของค่าฟังก์ชันตรีโกณมิติของมุมในจตุภาคที่ 1
กับค่าฟังก์ชันตรีโกณมิติของมุมในจตุภาคอื่น ๆ คือ
           เนื่องจากตอนที่ 3 เราหาค่าฟังก์ชันตรีโกณมิติของมุมบางมุม (30 45 และ 60) ได้แล้ว
ถ้านักเรียนหาความสัมพันธ์ของมุมเหล่านี้ซึ่งอยู่ในจตุภาคที่ 1 กับมุมในจตุภาคอื่น ๆ (จตุภาคที่ 2, 3 และ 4)
แล้วนักเรียนจะสามารถหาค่าฟังก์ชันตรีโกณมิตของมุมบางมุมในจตุภาคใด ๆ ได้ ซึ่งในตอนแรกนี้ฟังก์ชัน
                                          ิ
ตรีโกณมิติที่จะกล่าวถึงก่อน คือ ฟังก์ชันไซน์และฟังก์ชันโคไซน์




                                                                 17
คู่มือสื่อการสอนวิชาคณิตศาสตร์ โดยความร่วมมือระหว่าง
               สานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน และ คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย




เราเริ่มจากการหาความสัมพันธ์ของค่าฟังก์ชันตรีโกณมิติของมุมในจตุภาคที่ 1 กับมุมในจตุภาคที่ 2




                                                         18
คู่มือสื่อการสอนวิชาคณิตศาสตร์ โดยความร่วมมือระหว่าง
               สานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน และ คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย


ต่อไปเป็นความสัมพันธ์ของค่าฟังก์ชันตรีโกณมิติของมุมในจตุภาคที่ 1 กับมุมในจตุภาคที่ 3




และสุดท้ายเราหาความสัมพันธ์ของค่าฟังก์ชันตรีโกณมิติของมุมในจตุภาคที่ 1 กับมุมในจตุภาคที่ 4




                                                         19
คู่มือสื่อการสอนวิชาคณิตศาสตร์ โดยความร่วมมือระหว่าง
                สานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน และ คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย


เราสามารถสรุปความสัมพันธ์ของค่าฟังก์ชันตรีโกณมิติของมุมในจตุภาคที่ 2, 3, และ 4 กับค่าฟังก์ชัน
ตรีโกณมิติของมุมในจตุภาคที่ 1 และในทางกลับกัน จากค่าฟังก์ชันตรีโกณมิติของมุมในจตุภาคที่ 1
สามารถหาค่าฟังก์ชันตรีโกณมิติของมุมในจตุภาคที่ 2, 3 และ 4 ที่มีความสัมพันธ์กันได้




และต่อไปเมื่อนักเรียนได้เรียนตรีโกณมิติตอนที่ 5 ซึ่งกล่าวถึง ค่าฟังก์ชันตรีโกณมิติของผลบวกและผลต่าง
ของมุมใด ๆ จะทาให้ได้สูตร
       sin ( – ) = sin                   cos ( – ) = – cos 
       sin ( + ) = – sin                 cos ( + ) = – cos                   เมื่อ   
       sin (2 – ) = – sin                cos (2 – ) = cos 


นักเรียนสามารถจาเครื่องหมายของค่าฟังก์ชันไซน์และค่าฟังก์ชันโคไซน์ของมุมในจตุภาคต่าง ๆ ดังนี้
                      Y                                                        Y

            +             +                                          –              +

                                      X                                                          X
                  0                                                        0
            –             –                                          –              +

                  sin                                                      cos



                                                          20
คู่มือสื่อการสอนวิชาคณิตศาสตร์ โดยความร่วมมือระหว่าง
                   สานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน และ คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย




และสรุปได้ด้วยว่า     sin ( – ) = sin            และ    sin ( + ) = sin(2 – )
                                                                                                       เมื่อ   
                      cos ( – ) = sin ( + )               และ      cos (2 – ) = cos 

นั่นคือ ถ้าพิจารณามุมในช่วง [0, 2] จะมีมุม 2 มุมที่ให้ค่า                 sin   เท่ากัน
                                            และมีมุม 2 มุมที่ให้ค่า        cos   เท่ากัน
สาหรับฟังก์ชันตรีโกณมิติอื่น ๆ

tan ( – ) = – tan                                          cot ( – ) = – cot 
                                                                                                               (2n  1) 
tan ( + ) = tan                เมื่อ     n,             cot ( + ) = cot               เมื่อ                    ,
                                                                                                                   2
tan (2 – ) = – tan                     n                  cot (2 – ) = – cot                    n


cosec ( – )      = cosec                                                 sec ( – )    = – sec 
                                                          (2n  1) 
cosec ( + )       = – cosec              เมื่อ                  , sec ( + )         = – sec              เมื่อ     n,
                                                              2
cosec (2 – ) = – cosec                           n                     sec (2 – ) = sec                           n


และสามารถจาเครื่องหมายของค่าฟังก์ชันตรีโกณมิติของมุมในจตุภาคต่าง ๆ ดังนี้

               Y                                               Y                                            Y

       –            +                                +             +                              –             +
                             X                                              X                                              X
           0                                              0                                            0
       +             –                               –             –                              –             +

      tan และ cot                                   sin และ cosec                               cos    และ sec

ประโยชน์ของความสัมพันธ์ของค่าฟังก์ชันตรีโกณมิติของมุมในจตุภาคต่าง ๆ
1. สามารถหาค่าฟังก์ชันตรีโกณมิติของมุมบางมุมในจตุภาคที่ 2, 3 และ 4 ได้
                                                            
2. ถ้ากาหนดค่าฟังก์ชันตรีโกณมิติของมุมในช่วง                0,         ให้แล้ว สามารถหาค่าฟังก์ชันตรีโกณมิติ
                                                            2
   ของมุมใด ๆ ได้ ซึ่งทาให้เขียนกราฟของฟังก์ชันไซน์และฟังก์ชันโคไซน์ได้



                                                                   21
คู่มือสื่อการสอนวิชาคณิตศาสตร์ โดยความร่วมมือระหว่าง
              สานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน และ คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย




                                      
ให้นักเรียนลองเขียนกราฟ   y = sin  x              ,    x
                                      2
จะเห็นว่ากราฟนี้เหมือนกราฟ    y = cos x              ,    x


                  
นั่นคือ   sin  x   = cos x                        ,    x
                  2


                                          
และถ้านักเรียนลองเขียนกราฟ    y = cos  x           ,   x
                                          2
จะเห็นว่ากราฟนี้เหมือนกราฟ    y = sin x              ,    x


                  
นั่นคือ   cos  x   = sin x                        ,    x
                  2


                                                          22
คู่มือสื่อการสอนวิชาคณิตศาสตร์ โดยความร่วมมือระหว่าง
                    สานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน และ คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย


ตัวอย่างการใช้ความสัมพันธ์ของค่าฟังก์ชันตรีโกณมิติของมุมในจตุภาคที่ 1 กับค่าฟังก์ชันตรีโกณมิติ
ของมุมในจตุภาคอื่น ๆ




เพิ่มเติมตัวอย่าง
ตัวอย่าง จงหาค่าฟังก์ชันตรีโกณมิติต่อไปนี้
           3                 3
1.   sin         และ    cos
            4                  4
           3                                 3                    2
วิธีทา        =–              ดังนั้น   sin      = sin =
            4     4                             4      4             2
                                               3             2
                               และ       cos      = – cos = –
                                                4        4    2
           29                 29
2.   sin          และ    cos
            6                   6
           29        5                            
วิธีทา         = 4 +                    = 4 +                ดังนั้น
            6          6                            6
                 29       5        1
           sin       = sin    = sin =                     และ
                  6         6      6  2
                 29       5
           cos       = cos    =          – cos     =–
                                                          3
                  6         6                   6        2
3.   sin 585     และ    cos 585

วิธีทา 585 = 360 + 225 = 360 + (180 + 45) ดังนั้น
                                                               2
           sin 585 = sin 225 = – sin 45 =                          และ
                                                              2
                                                                2
           cos 585 = cos 225 = – cos 45 =                          และ
                                                               2

                                                               23
คู่มือสื่อการสอนวิชาคณิตศาสตร์ โดยความร่วมมือระหว่าง
                     สานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน และ คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย

           11
4.   sin        และ cos 11
             6            6
            11                                               11            1
วิธีทา          = 2 –                         ดังนั้น   sin       = – sin = –
              6         6                                       6         6    2
                                                               11                      3
                                               และ       cos       = cos =
                                                                6       6               2
5.   sin (–120)      และ       cos (–120)

                                                                                                  3
วิธีทา     sin (–120)     =    – sin (120) = – sin (180 – 60) = – sin 60 = –
                                                                                                 2
                                                                                             1
และ        cos (–120)      =   cos (120) = cos (180 – 60) = – cos 60 = –
                                                                                             2


ข้อสังเกต มุม –120 เป็นมุมในจตุภาคที่ 3 ดังนั้นค่าฟังก์ชันไซน์และฟังก์ชันโคไซน์ มีค่าเป็นลบทั้งคู่

                                                                2
ตัวอย่าง จงหาค่าจริง               ที่ทาให้   sin  =
                                                               2

                                                  2
วิธีทา เราทราบแล้วว่า           sin      =
                                       4          2
                                    
และจากสูตร           sin     = sin
                             4       4
และ        sin(2 + ) = sin               ทุก      
                                              3
ดังนั้น       คือ     + 2n         หรือ         + 2n             เมื่อ    n
                     4                          4


                                                  3                                 1
ตัวอย่าง จงหาค่าจริง               ในช่วง       ,           ที่ทาให้     cos  = –
                                                2 2                                   2

                                             1
วิธีทา เราทราบแล้วว่า               cos     =
                                          3   2
                                                    1
และจากสูตร           cos     = cos     = – cos = –
                             3           3        3    2
                     4               2
ดังนั้น       คือ        หรือ
                      3                3




                                                                            24
คู่มือสื่อการสอนวิชาคณิตศาสตร์ โดยความร่วมมือระหว่าง
                     สานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน และ คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย

                                         5          5
                                 3 sin        2 tan
ตัวอย่าง จงหาค่าของ                       3
                                             5
                                                      4
                                         cos
                                              6
                 5                           3
วิธีทา     sin      = sin  2   = – sin   = 
                  3            3         3     2
                 5                          3
           cos      = cos     = – cos   = 
                  6           6         6     2
                 5                 
           tan      = tan     = tan = 1
                  4           4      4
                                                  3
                     5          5           3      2 1    3
             3 sin        2 tan                                2
แล้ว                  3           4 =           2           = 2     
                                                                         1
                         5                         3               3     3
                     cos                                       
                          6                        2               2

                               sec 2 ( 45 )  tan 2 (330 )
ตัวอย่าง จงหาค่าของ
                                         sin(150 )
                                     1                    1
วิธีทา     sec(– 45)    =                                              2
                              cos( 45 )         cos(45 )
                                                                              1
           tan(330)    =    tan(360 – 30)     =   – tan 30 = 
                                                                               3
                                                                 1
           sin(150)    =    sin(180 – 30)     =   sin 30 =
                                                                 2
                                         1
                                                     2
           sec (45 )  tan (330 )
                 2               2
                                         3  14
แล้ว                                =
                                       1
                  sin(150 )                    3
                                       2
                                     
ตัวอย่าง    จงหาค่าจริง  ในช่วง   ,  ที่ทาให้ 3 sin  – cos  = 0
                                 
                                  2 2
วิธีทา จาก             3 sin  – cos  = 0

                       3 sin               = cos 
                                               1
                      tan                  =
                                                3
                    1                                   
เรามีว่า   tan               และ        ,  ดังนั้น  =
                 6    3                   2 2              6




                                                                     25
คู่มือสื่อการสอนวิชาคณิตศาสตร์ โดยความร่วมมือระหว่าง
               สานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน และ คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย


ต่อไปจะหาค่าฟังก์ชันตรีโกณมิติของมุมป้าน




                                                         26
คู่มือสื่อการสอนวิชาคณิตศาสตร์ โดยความร่วมมือระหว่าง
                    สานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน และ คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย




ตัวอย่างเพิ่มเติม

ตัวอย่าง ถ้า   A    เป็นมุมในจตุภาคที่ 3 และ cos A         = x     จงหาค่าฟังก์ชันตรีโกณมิติของมุม A

วิธีทา เนื่องจาก A เป็นมุมในจตุภาคที่ 3 ดังนั้น cos A < 0 นั่นคือ x < 0
จากสูตร         cos A = – cos (A – )           จะได้ว่า cos (A – ) =                   –x
ใช้รูปสามเหลี่ยมมุมฉาก



                                                หาด้านตรงข้ามมุม       A–     ได้เท่ากับ     1  ( x) 2    1 x2

                1
                                    1 x2


            A–
                    –x


แล้ว     sin A = – sin(A – ) =  1  x 2                 มีค่าเป็นลบ
                    1 x2
         tan A =                               มีค่าเป็นบวก
                     x
                        1
         cosec A =                             มีค่าเป็นลบ
                      1 x2
                  1
         sec A =                                มีค่าเป็นลบ
                  x
                     x
         cot A =                               มีค่าเป็นบวก
                    1 x2

                                                              27
คู่มือสื่อการสอนวิชาคณิตศาสตร์ โดยความร่วมมือระหว่าง
                   สานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน และ คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย


                                          แบบฝึกหัดเพิ่มเติม
                                                 เรื่อง
                              ค่าฟังก์ชันตรีโกณมิติของมุมในจตุภาคต่าง ๆ

1. จงหาค่าฟังก์ชันตรีโกณมิติของมุมต่อไปนี้
          31
   1.1                                                            1.2 – 60
            6
          11
   1.3                                                            1.4 150
           4
            14 
   1.5                                                           1.6 225
              3
                              1
2. กาหนดให้        sin x =                 และ          cos x < 0
                              2
   จงหาค่าของ      sin(–x)     และ      cos(–x)
                                  3
3. กาหนดให้        sin x =                และ          cos x > 0
                                  5
   จงหาค่าฟังก์ชันตรีโกณมิติของมุม                –x ,  + x ,  – x

4. จงหาค่าของ
               5 
          tan       2                                                 cos ec(135 )  sin(300 )
   4.1         4                                                4.2
                    7                                                        1  cos( 150 )
            1  sin
                     6
                                                    2
5. ถ้า   A   เป็นมุมป้าน และ          sin A =               จงหาค่าฟังก์ชันตรีโกณมิติของมุม      A
                                                    3
                                                        1
6. ถ้า   A   เป็นมุมป้าน และ          cos A =               จงหาค่าฟังก์ชันตรีโกณมิติของมุม         A
                                                        5

7. ถ้า   A   เป็นมุมในจตุภาคที่ 3 และ             cot A =       3 จงหาค่าฟังก์ชันตรีโกณมิติของมุม        A

8. ถ้า   sin A < 0     แต่   cos A > 0       และ     tan A = x      จงหาค่าของ     sin A   และ   cos A

                                                                          2
9. จงหาค่าจริง         ในช่วง    [0, ]         ที่ทาให้    sin 2 = 
                                                                         2
                                                                     1
10. จงหาค่าจริง         ในช่วง        0, 2     ที่ทาให้     cos 3 =
                                                                      2




                                                                        28
คู่มือสื่อการสอนวิชาคณิตศาสตร์ โดยความร่วมมือระหว่าง
สานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน และ คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย




                  สรุปสาระสาคัญประจาตอน




                                          29
คู่มือสื่อการสอนวิชาคณิตศาสตร์ โดยความร่วมมือระหว่าง
สานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน และ คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย


                      สรุปสาระสาคัญประจาตอน




                                          30
คู่มือสื่อการสอนวิชาคณิตศาสตร์ โดยความร่วมมือระหว่าง
สานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน และ คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย




                                          31
คู่มือสื่อการสอนวิชาคณิตศาสตร์ โดยความร่วมมือระหว่าง
               สานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน และ คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย




                                                เอกสารอ้างอิง

1. ดารงค์ ทิพย์โยธา, เสริมความรู้มุ่งสู่โอลิมปิกคณิตศาสตร์โลกตรีโกณมิติ,
    โรงพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, 2550.




                                                         32
คู่มือสื่อการสอนวิชาคณิตศาสตร์ โดยความร่วมมือระหว่าง
สานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน และ คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย




                               ภาคผนวกที่ 1
                  แบบฝึกหัด / เนื้อหาเพิ่มเติม




                                          33
คู่มือสื่อการสอนวิชาคณิตศาสตร์ โดยความร่วมมือระหว่าง
                 สานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน และ คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย


                                                          แบบฝึกหัดระคน
                             15
1. กาหนดให้      sin  =              และ          อยู่ในจตุภาคที่ 2 จงพิจารณาว่าข้อใดต่อไปนี้ผิด
                             17
                      8                                                                       15
  ก.     cos  =                                                            ข.   tan  = 
                     17                                                                        8
                                  3                                                                     1
  ค.     cosec  + cot  =                                                   ง.   sec  – tan  =
                                  5                                                                     4

                                       5
2. กาหนดให้      cosec  =                    และ   cos  > 0         จงหาค่าของ    3 tan  – 4 cot  + 5 cos 
                                       4
   ก. – 2                    ข. 2                                ค. – 4                       ง. 4
                                           2
3. กาหนดให้      cos ( – ) =                  และ  อยู่ในจตุภาคที่ 3 จงหาค่าของ            3 sin  + 2 tan 
                                           3
   ก. 0                      ข.    2 5                          ค.     2 5                   ง.        5

                              5
4. กาหนดให้      sin  =              และ cos  < 0             จงหาค่าของ        sin ( – ) + cos ( – )
                             13
          17                            7                                7                              17
   ก.                        ข.                                 ค.                           ง.    
          13                           13                               13                              13

                                                           2 cos 3  cos 4
5. กาหนดให้       = 75          จงหาค่าของ
                                                          2 sin 3  3 sin 4
   ก. 1                      ข. –1                               ค. 3                         ง.    
                                                                                                        3
                                                                    5                                   5

                                                                                       
6. ถ้า    sin  = cos  ,      <<                 และ   tan  = cot  , 0 <  <             จงหาค่าของ       +
                             2                                                          2
          
   ก.                        ข.                                 ค.     3
                                                                                              ง.   
          4                     2                                        4

                            1                   1                              
7. ถ้า    sin (x + y) =       , sin (x – y) = –                เมื่อ   x, y   0,         จงหาค่าของ       3x + 2y
                            2                   2                              2
   ก. 0                      ข.                                 ค.                          ง.   2
                                  2

                     1 a
8. ถ้า    cos  =             และ  อยู่ในจตุภาคที่ 3 จงหาค่าของ                      cot 
                     1 a
          1 a                     a 1                                 1 a                        2 a
   ก.                        ข.                                  ค.                           ง.
          2 a                      2 a                                  2 a                         1 a


                                                                       34
คู่มือสื่อการสอนวิชาคณิตศาสตร์ โดยความร่วมมือระหว่าง
                  สานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน และ คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย

                                          7
9. กาหนดให้   sec 2   tan 2               และ  อยู่ในจตุภาคที่ 4 จงหาค่าของ          cos 
                                          2
        3                            3                       2                                2
   ก.                      ข.                          ค.                           ง.   
        4                            4                       3                                3

10. จงหาค่าจริง       ในช่วง   [0, 2)   ที่ทาให้   1 + 2 sin  = 3 cosec 
                                
   ก.                      ข.                            ค.                         ง.   
        4                        3                            6                           2




                                                             35
คู่มือสื่อการสอนวิชาคณิตศาสตร์ โดยความร่วมมือระหว่าง
สานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน และ คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย




                               ภาคผนวกที่ 2
                             เฉลยแบบฝึกหัด




                                          36
คู่มือสื่อการสอนวิชาคณิตศาสตร์ โดยความร่วมมือระหว่าง
     สานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน และ คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย


                            เฉลยแบบฝึกหัด
                เรื่อง ความแตกต่างและความสัมพันธ์ของ
                อัตราส่วนตรีโกณมิติกับฟังก์ชันตรีโกณมิติ
1.
          ข้อ               1.1                1.2                1.3                 1.4
        sin A                 5                 1                 12                   1
                             3                5 2                 13                    5
        cos A                2                  7                  5                   2
                             3                5 2                 13                    5
        tan A                 5                 1                 12                   1
                             2                  7                  5                   2
       cosec A               3                                    13
                                              5 2                                       5
                              5                                   12
        sec A                3                5 2                 13                    5
                             2                 7                   5                   2
        cot A                2                                     5
                                                7                                      2
                              5                                   12


          ข้อ               1.5                1.6                1.7                 1.8
        sin A                 2                 1                  x                  1 x2
                               6                10
        cos A                 2                 3
                                                                 1 x2                 x
                              6                 10
        tan A                2                  1                  x                  1 x2
                              2                 3                1 x2                 x
       cosec A                6                                   1                    1
                                                10
                             2                                    x                   1 x2
        sec A                 6                 10                 1                   1
                              2                 3                1 x   2              x
        cot A                 2                 3                1 x2                 x
                             2                                    x                   1 x2




                                               37
คู่มือสื่อการสอนวิชาคณิตศาสตร์ โดยความร่วมมือระหว่าง
           สานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน และ คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย


2.
                ข้อ            ด้านตรงข้ามมุม A        ด้านประชิดมุม A         ด้านตรงข้ามมุมฉาก
                2.1                  1.71                    4.6985                        5
                2.2                  5.959                     5                      7.7785

                2.3                   4                      1.2997                   4.2057




                                     เฉลยแบบฝึกหัด
                  เรื่อง ค่าฟังก์ชันตรีโกณมิติของมุมในจตุภาคต่าง ๆ
1.
         ข้อ              1.1             1.2          1.3            1.4            1.5       1.6

        มุม              31          – 60           11         150             14        225
                                                                                 
                           6                            4                            3
        sin                1                 3          2             1              3                 2
                                                                                            
                            2                2          2              2             2                 2
        cos                    3           1            2              3            1                  2
                                                                                           
                               2            2           2              2             2                 2
        tan                  1            3                          1              3
                                                        –1                                        1
                              3                                            3
       cosec                                2          2                             2         2
                              –2                                      2          
                                              3                                        3
        sec                  2                         2             2                        2
                                           2                                        –2
                               3                                        3
        cot                  3              1                         3             1
                                                      –1                                          1
                                              3                                        3


                      1                            3
2.   sin(–x) =               และ   cos(–x) = 
                      2                           2




                                                        38
คู่มือสื่อการสอนวิชาคณิตศาสตร์ โดยความร่วมมือระหว่าง
                 สานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน และ คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย


3.
                              มุม                     –x                +x             –x

                              sin                     3                  3                3
                                                                                        
                                                      5                  5                5
                             cos                      4                   4               4
                                                                                       
                                                      5                   5               5
                             tan                      3                   3              3
                                                                        
                                                      4                   4              4
                             cosec                    5                  5                5
                                                                                        
                                                      3                  3                3
                              sec                     5                   5               5
                                                                                       
                                                      4                   4               4
                              cot                     4                   4              4
                                                                        
                                                      3                   3              3


                                                                        2 2 3
4.         4.1   2                                          4.2
                                                                         2 3


     ข้อ         sin A               cos A                 tan A              cosec A       sec A       cot A

     5               2
                                     
                                              5            
                                                               2                 3
                                                                                              
                                                                                                   3
                                                                                                        
                                                                                                              5
                     3                       3                  5                2                  5        2
     6           2 6
                                         
                                             1             2 6
                                                                                 5                –5    
                                                                                                             1
                  5                          5                                  2 6                         2 6
     7           
                      1
                                     
                                          3                    1
                                                                                10         
                                                                                                   10       3
                      10                  10                   3                                   3
     8               x                   1
                                                               x               1 x2          1 x2
                                                                                                            1
                 1 x    2
                                      1 x        2
                                                                                x                           x


           5 7                                                        
9.            ,                                             10.
            8   8                                                       9




                                                                   39
คู่มือสื่อการสอนวิชาคณิตศาสตร์ โดยความร่วมมือระหว่าง
       สานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน และ คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย


                                 เฉลยแบบฝึกหัดระคน

1. ง   2. ข               3. ก               4. ค               5. ค
6. ง   7. ง               8. ข               9. ค               10. ง




                                                 40
คู่มือสื่อการสอนวิชาคณิตศาสตร์ โดยความร่วมมือระหว่าง
สานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน และ คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย




            รายชื่อสื่อการสอนวิชาคณิตศาสตร์
                       จานวน 92 ตอน




                                          41
คู่มือสื่อการสอนวิชาคณิตศาสตร์ โดยความร่วมมือระหว่าง
                 สานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน และ คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย


                          รายชื่อสื่อการสอนวิชาคณิตศาสตร์ จานวน 92 ตอน

                เรื่อง                                                             ตอน
เซต                                    บทนา เรื่อง เซต
                                       ความหมายของเซต
                                       เซตกาลังและการดาเนินการบนเซต
                                       เอกลักษณ์ของการดาเนินการบนเซตและแผนภาพเวนน์-ออยเลอร์
                                       สื่อปฏิสัมพันธ์เรื่องแผนภาพเวนน์-ออยเลอร์
การให้เหตุผลและตรรกศาสตร์              บทนา เรื่อง การให้เหตุผลและตรรกศาสตร์
                                       การให้เหตุผล
                                       ประพจน์และการสมมูล
                                       สัจนิรันดร์และการอ้างเหตุผล
                                       ประโยคเปิดและวลีบงปริมาณ
                                                             ่
                                       สื่อปฏิสัมพันธ์เรื่องหอคอยฮานอย
                                       สื่อปฏิสัมพันธ์เรื่องตารางค่าความจริง
จานวนจริง                              บทนา เรื่อง จานวนจริง
                                       สมบัติของจานวนจริง
                                       การแยกตัวประกอบ
                                       ทฤษฏีบทตัวประกอบ
                                       สมการพหุนาม
                                       อสมการ
                                       เทคนิคการแก้อสมการ
                                       ค่าสัมบูรณ์
                                       การแก้อสมการค่าสัมบูรณ์
                                       กราฟค่าสัมบูรณ์
                                       สื่อปฏิสัมพันธ์เรื่องช่วงบนเส้นจานวน
                                       สื่อปฏิสัมพันธ์เรื่องสมการและอสมการพหุนาม
                                       สื่อปฏิสัมพันธ์เรื่องกราฟค่าสัมบูรณ์
ทฤษฎีจานวนเบื้องต้น                    บทนา เรื่อง ทฤษฎีจานวนเบื้องต้น
                                       การหารลงตัวและจานวนเฉพาะ
                                       (การหารลงตัวและตัววคูณร่วมมาก)
                                       ตัวหารร่วมมากและตั หารร่ มน้อย
ความสัมพันธ์และฟังก์ชัน                บทนา เรื่อง ความสัมพันธ์และฟังก์ชัน
                                       ความสัมพันธ์




                                                              42
คู่มือสื่อการสอนวิชาคณิตศาสตร์ โดยความร่วมมือระหว่าง
                   สานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน และ คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย


                  เรื่อง                                                              ตอน
ความสัมพันธ์และฟังก์ชัน                    โดเมนและเรนจ์
                                           อินเวอร์สของความสัมพันธ์และบทนิยามของฟังก์ชัน
                                           ฟังก์ชันเบื้องต้น
                                           พีชคณิตของฟังก์ชัน
                                           อินเวอร์สของฟังก์ชันและฟังก์ชันอินเวอร์ส
                                           ฟังก์ชันประกอบ
ฟังก์ชันชีกาลังและฟังก์ชันลอการิทึม
          ้                                บทนา เรื่อง ฟังก์ชันชี้กาลังและฟังก์ชันลอการิทึม
                                           เลขยกกาลัง
                                           ฟังก์ชันชีกาลังและฟังก์ชันลอการิทึม
                                                     ้
                                           ลอการิทึม
                                           อสมการเลขชี้กาลัง
                                           อสมการลอการิทึม
ตรีโกณมิติ                                 บทนา เรื่อง ตรีโกณมิติ
                                           อัตราส่วนตรีโกณมิติ
                                           เอกลักษณ์ของอัตราส่วนตรีโกณมิติ และวงกลมหนึ่งหน่วย
                                           ฟังก์ชันตรีโกณมิติ 1
                                           ฟังก์ชันตรีโกณมิติ 2
                                           ฟังก์ชันตรีโกณมิติ 3
                                           กฎของไซน์และโคไซน์
                                           กราฟของฟังก์ชันตรีโกณมิติ
                                           ฟังก์ชันตรีโกณมิติผกผัน
                                           สื่อปฏิสัมพันธ์เรื่องมุมบนวงกลมหนึงหน่วย
                                                                               ่
                                           สื่อปฏิสัมพันธ์เรื่องกราฟของฟังก์ชันตรีโกณมิติ
                                           สื่อปฏิสัมพันธ์เรื่องกฎของไซน์และกฎของโคไซน์
กาหนดการเชิงเส้น                           บทนา เรื่อง กาหนดการเชิงเส้น
                                           การสร้างแบบจาลองทางคณิตศาสตร์
                                           การหาค่าสุดขีด
ลาดับและอนุกรม                             บทนา เรื่อง ลาดับและอนุกรม
                                           ลาดับ
                                           การประยุกต์ลาดับเลขคณิตและเรขาคณิต
                                           ลิมิตของลาดับ
                                           ผลบวกย่อย
                                           อนุกรม
                                           ทฤษฎีบทการลู่เข้าของอนุกรม




                                                              43
คู่มือสื่อการสอนวิชาคณิตศาสตร์ โดยความร่วมมือระหว่าง
                   สานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน และ คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย



                 เรื่อง                                                             ตอน
การนับและความน่าจะเป็น                     บทนา เรื่อง การนับและความน่าจะเป็น
                     .                     การนับเบื้องต้น
                                           การเรียงสับเปลี่ยน
                                           การจัดหมู่
                                           ทฤษฎีบททวินาม
                                           การทดลองสุ่ม
                                           ความน่าจะเป็น 1
                                           ความน่าจะเป็น 2
สถิติและการวิเคราะห์ข้อมูล                 บทนา เรื่อง สถิติและการวิเคราะห์ข้อมูล
                                           บทนา เนื้อหา
                                           แนวโน้มเข้าสู่ส่วนกลาง 1
                                           แนวโน้มเข้าสู่ส่วนกลาง 2
                                           แนวโน้มเข้าสู่ส่วนกลาง 3
                                           การกระจายของข้อมูล
                                           การกระจายสัมบูรณ์ 1
                                           การกระจายสัมบูรณ์ 2
                                           การกระจายสัมบูรณ์ 3
                                           การกระจายสัมพัทธ์
                                           คะแนนมาตรฐาน
                                           ความสัมพันธ์ระหว่างข้อมูล 1
                                           ความสัมพันธ์ระหว่างข้อมูล 2
                                           โปรแกรมการคานวณทางสถิติ 1
                                           โปรแกรมการคานวณทางสถิติ 2
โครงงานคณิตศาสตร์                          การลงทุน SET50 โดยวิธีการลงทุนแบบถัวเฉลี่ย
                                           ปัญหาการวางตัวเบี้ยบนตารางจัตุรัส
                                           การถอดรากที่สาม
                                           เส้นตรงล้อมเส้นโค้ง
                                           กระเบื้องที่ยืดหดได้




                                                               44

More Related Content

What's hot

มวลอะตอม มวลโมเลกุล มวลไอออน
มวลอะตอม มวลโมเลกุล มวลไอออนมวลอะตอม มวลโมเลกุล มวลไอออน
มวลอะตอม มวลโมเลกุล มวลไอออน
พัน พัน
 
ฟังก์ชัน1
ฟังก์ชัน1ฟังก์ชัน1
ฟังก์ชัน1Inmylove Nupad
 
31201mid521
31201mid52131201mid521
แบบฝึกทักษะคณิตศาสตร์ เรื่อง ปริมาตรของพีระมิด
แบบฝึกทักษะคณิตศาสตร์ เรื่อง ปริมาตรของพีระมิดแบบฝึกทักษะคณิตศาสตร์ เรื่อง ปริมาตรของพีระมิด
แบบฝึกทักษะคณิตศาสตร์ เรื่อง ปริมาตรของพีระมิด
คุณครูพี่อั๋น
 
โจทย์ปัญหา
โจทย์ปัญหาโจทย์ปัญหา
โจทย์ปัญหาAon Narinchoti
 
โจทย์ปัญหาค่าเฉลี่ยเลขคณิต
โจทย์ปัญหาค่าเฉลี่ยเลขคณิตโจทย์ปัญหาค่าเฉลี่ยเลขคณิต
โจทย์ปัญหาค่าเฉลี่ยเลขคณิต
Kuntoonbut Wissanu
 
แบบฝึกหัดการคูณจำนวนเต็ม
แบบฝึกหัดการคูณจำนวนเต็มแบบฝึกหัดการคูณจำนวนเต็ม
แบบฝึกหัดการคูณจำนวนเต็มAena_Ka
 
อสมการ ม3
อสมการ ม3 อสมการ ม3
อสมการ ม3 Prang Donal
 
คณิตศาสตร์ ม.4 เรื่องเซต
คณิตศาสตร์ ม.4 เรื่องเซตคณิตศาสตร์ ม.4 เรื่องเซต
คณิตศาสตร์ ม.4 เรื่องเซต
Tutor Ferry
 
ชุดที่ 5 อัตราส่วนของจำนวนหลาย ๆ จำนวน
ชุดที่ 5 อัตราส่วนของจำนวนหลาย ๆ จำนวนชุดที่ 5 อัตราส่วนของจำนวนหลาย ๆ จำนวน
ชุดที่ 5 อัตราส่วนของจำนวนหลาย ๆ จำนวน
พิทักษ์ ทวี
 
เนื้อหาเมทริกซ์
เนื้อหาเมทริกซ์เนื้อหาเมทริกซ์
เนื้อหาเมทริกซ์
Beer Aksornsart
 
เอกสารประกอบการเรียนเรขาคณิตวิเคราะห์และภาคตัดกรวย
เอกสารประกอบการเรียนเรขาคณิตวิเคราะห์และภาคตัดกรวยเอกสารประกอบการเรียนเรขาคณิตวิเคราะห์และภาคตัดกรวย
เอกสารประกอบการเรียนเรขาคณิตวิเคราะห์และภาคตัดกรวย
Aun Wny
 
บทที่ 1 การแยกตัวประกอบและการแก้สมการพหุนามดีกรีสอง
บทที่ 1 การแยกตัวประกอบและการแก้สมการพหุนามดีกรีสองบทที่ 1 การแยกตัวประกอบและการแก้สมการพหุนามดีกรีสอง
บทที่ 1 การแยกตัวประกอบและการแก้สมการพหุนามดีกรีสอง
sawed kodnara
 

What's hot (20)

มวลอะตอม มวลโมเลกุล มวลไอออน
มวลอะตอม มวลโมเลกุล มวลไอออนมวลอะตอม มวลโมเลกุล มวลไอออน
มวลอะตอม มวลโมเลกุล มวลไอออน
 
ฟังก์ชัน1
ฟังก์ชัน1ฟังก์ชัน1
ฟังก์ชัน1
 
อนุกรมเรขาคณิต
อนุกรมเรขาคณิตอนุกรมเรขาคณิต
อนุกรมเรขาคณิต
 
31201mid521
31201mid52131201mid521
31201mid521
 
แบบฝึกทักษะคณิตศาสตร์ เรื่อง ปริมาตรของพีระมิด
แบบฝึกทักษะคณิตศาสตร์ เรื่อง ปริมาตรของพีระมิดแบบฝึกทักษะคณิตศาสตร์ เรื่อง ปริมาตรของพีระมิด
แบบฝึกทักษะคณิตศาสตร์ เรื่อง ปริมาตรของพีระมิด
 
โจทย์ปัญหา
โจทย์ปัญหาโจทย์ปัญหา
โจทย์ปัญหา
 
โจทย์ปัญหาค่าเฉลี่ยเลขคณิต
โจทย์ปัญหาค่าเฉลี่ยเลขคณิตโจทย์ปัญหาค่าเฉลี่ยเลขคณิต
โจทย์ปัญหาค่าเฉลี่ยเลขคณิต
 
ลอการิทึม
ลอการิทึมลอการิทึม
ลอการิทึม
 
แบบฝึกหัดการคูณจำนวนเต็ม
แบบฝึกหัดการคูณจำนวนเต็มแบบฝึกหัดการคูณจำนวนเต็ม
แบบฝึกหัดการคูณจำนวนเต็ม
 
อสมการ ม3
อสมการ ม3 อสมการ ม3
อสมการ ม3
 
คณิตศาสตร์ ม.4 เรื่องเซต
คณิตศาสตร์ ม.4 เรื่องเซตคณิตศาสตร์ ม.4 เรื่องเซต
คณิตศาสตร์ ม.4 เรื่องเซต
 
ชุดที่ 5 อัตราส่วนของจำนวนหลาย ๆ จำนวน
ชุดที่ 5 อัตราส่วนของจำนวนหลาย ๆ จำนวนชุดที่ 5 อัตราส่วนของจำนวนหลาย ๆ จำนวน
ชุดที่ 5 อัตราส่วนของจำนวนหลาย ๆ จำนวน
 
ลำดับเรขาคณิต (Geometric sequence)
ลำดับเรขาคณิต (Geometric sequence)ลำดับเรขาคณิต (Geometric sequence)
ลำดับเรขาคณิต (Geometric sequence)
 
บทเรียน1 สถิติ
บทเรียน1  สถิติบทเรียน1  สถิติ
บทเรียน1 สถิติ
 
เนื้อหาเมทริกซ์
เนื้อหาเมทริกซ์เนื้อหาเมทริกซ์
เนื้อหาเมทริกซ์
 
07 การให้เหตุผลและตรรกศาสตร์ ตอนที่1_การให้เหตุผล
07 การให้เหตุผลและตรรกศาสตร์ ตอนที่1_การให้เหตุผล07 การให้เหตุผลและตรรกศาสตร์ ตอนที่1_การให้เหตุผล
07 การให้เหตุผลและตรรกศาสตร์ ตอนที่1_การให้เหตุผล
 
เอกสารประกอบการเรียนเรขาคณิตวิเคราะห์และภาคตัดกรวย
เอกสารประกอบการเรียนเรขาคณิตวิเคราะห์และภาคตัดกรวยเอกสารประกอบการเรียนเรขาคณิตวิเคราะห์และภาคตัดกรวย
เอกสารประกอบการเรียนเรขาคณิตวิเคราะห์และภาคตัดกรวย
 
บทที่ 1 การแยกตัวประกอบและการแก้สมการพหุนามดีกรีสอง
บทที่ 1 การแยกตัวประกอบและการแก้สมการพหุนามดีกรีสองบทที่ 1 การแยกตัวประกอบและการแก้สมการพหุนามดีกรีสอง
บทที่ 1 การแยกตัวประกอบและการแก้สมการพหุนามดีกรีสอง
 
O-NET ม.6-สถิติ
O-NET ม.6-สถิติO-NET ม.6-สถิติ
O-NET ม.6-สถิติ
 
90 โครงงานคณิตศาสตร์ ตอนที่3_การถอดรากที่3
90 โครงงานคณิตศาสตร์ ตอนที่3_การถอดรากที่390 โครงงานคณิตศาสตร์ ตอนที่3_การถอดรากที่3
90 โครงงานคณิตศาสตร์ ตอนที่3_การถอดรากที่3
 

Similar to 47 ตรีโกณมิติ ตอนที่4_ฟังก์ชันตรีโกณมิติ2

อัตราส่วนตรีโกณมิติ 1
อัตราส่วนตรีโกณมิติ 1อัตราส่วนตรีโกณมิติ 1
อัตราส่วนตรีโกณมิติ 1Nitikan2539
 
ชุดที่ 6 การแก้โจทย์ปัญหาเกี่ยวกับอัตราส่วน
ชุดที่ 6 การแก้โจทย์ปัญหาเกี่ยวกับอัตราส่วนชุดที่ 6 การแก้โจทย์ปัญหาเกี่ยวกับอัตราส่วน
ชุดที่ 6 การแก้โจทย์ปัญหาเกี่ยวกับอัตราส่วน
พิทักษ์ ทวี
 

Similar to 47 ตรีโกณมิติ ตอนที่4_ฟังก์ชันตรีโกณมิติ2 (20)

46 ตรีโกณมิติ ตอนที่3_ฟังก์ชันตรีโกณมิติ1
46 ตรีโกณมิติ ตอนที่3_ฟังก์ชันตรีโกณมิติ146 ตรีโกณมิติ ตอนที่3_ฟังก์ชันตรีโกณมิติ1
46 ตรีโกณมิติ ตอนที่3_ฟังก์ชันตรีโกณมิติ1
 
44 ตรีโกณมิติ ตอนที่1_อัตราส่วนตรีโกณมิติ
44 ตรีโกณมิติ ตอนที่1_อัตราส่วนตรีโกณมิติ44 ตรีโกณมิติ ตอนที่1_อัตราส่วนตรีโกณมิติ
44 ตรีโกณมิติ ตอนที่1_อัตราส่วนตรีโกณมิติ
 
45 ตรีโกณมิติ ตอนที่2_เอกลักษณ์ของอัตราส่วนตรีโกณมิติ
45 ตรีโกณมิติ ตอนที่2_เอกลักษณ์ของอัตราส่วนตรีโกณมิติ45 ตรีโกณมิติ ตอนที่2_เอกลักษณ์ของอัตราส่วนตรีโกณมิติ
45 ตรีโกณมิติ ตอนที่2_เอกลักษณ์ของอัตราส่วนตรีโกณมิติ
 
30 ความสัมพันธ์และฟังก์ชัน ตอนที่1_ความสัมพันธ์
30 ความสัมพันธ์และฟังก์ชัน ตอนที่1_ความสัมพันธ์30 ความสัมพันธ์และฟังก์ชัน ตอนที่1_ความสัมพันธ์
30 ความสัมพันธ์และฟังก์ชัน ตอนที่1_ความสัมพันธ์
 
อัตราส่วนตรีโกณมิติ 1
อัตราส่วนตรีโกณมิติ 1อัตราส่วนตรีโกณมิติ 1
อัตราส่วนตรีโกณมิติ 1
 
63 ลำดับและอนุกรม ตอนที่5_อนุกรม
63 ลำดับและอนุกรม ตอนที่5_อนุกรม63 ลำดับและอนุกรม ตอนที่5_อนุกรม
63 ลำดับและอนุกรม ตอนที่5_อนุกรม
 
41 ฟังก์ชันชี้กำลังและฟังก์ชันลอการิทึม ตอนที่4_อสมการเลขชี้กำลัง
41 ฟังก์ชันชี้กำลังและฟังก์ชันลอการิทึม ตอนที่4_อสมการเลขชี้กำลัง41 ฟังก์ชันชี้กำลังและฟังก์ชันลอการิทึม ตอนที่4_อสมการเลขชี้กำลัง
41 ฟังก์ชันชี้กำลังและฟังก์ชันลอการิทึม ตอนที่4_อสมการเลขชี้กำลัง
 
62 ลำดับและอนุกรม ตอนที่4_ผลบวกย่อย
62 ลำดับและอนุกรม ตอนที่4_ผลบวกย่อย62 ลำดับและอนุกรม ตอนที่4_ผลบวกย่อย
62 ลำดับและอนุกรม ตอนที่4_ผลบวกย่อย
 
18 จำนวนจริง ตอนที่5_อสมการ
18 จำนวนจริง ตอนที่5_อสมการ18 จำนวนจริง ตอนที่5_อสมการ
18 จำนวนจริง ตอนที่5_อสมการ
 
04 เซต ตอนที่3_เอกลักษณ์ของการดำเนินการบนเซตและแผนภาพเวนน์-ออยเลอร์
04 เซต ตอนที่3_เอกลักษณ์ของการดำเนินการบนเซตและแผนภาพเวนน์-ออยเลอร์04 เซต ตอนที่3_เอกลักษณ์ของการดำเนินการบนเซตและแผนภาพเวนน์-ออยเลอร์
04 เซต ตอนที่3_เอกลักษณ์ของการดำเนินการบนเซตและแผนภาพเวนน์-ออยเลอร์
 
03 เซต ตอนที่2_เซตกำลังและการดำเนินการบนเซต
03 เซต ตอนที่2_เซตกำลังและการดำเนินการบนเซต03 เซต ตอนที่2_เซตกำลังและการดำเนินการบนเซต
03 เซต ตอนที่2_เซตกำลังและการดำเนินการบนเซต
 
40 ฟังก์ชันชี้กำลังและฟังก์ชันลอการิทึม ตอนที่3_ลอการิทึม
40 ฟังก์ชันชี้กำลังและฟังก์ชันลอการิทึม ตอนที่3_ลอการิทึม40 ฟังก์ชันชี้กำลังและฟังก์ชันลอการิทึม ตอนที่3_ลอการิทึม
40 ฟังก์ชันชี้กำลังและฟังก์ชันลอการิทึม ตอนที่3_ลอการิทึม
 
39 ฟังก์ชันชี้กำลังและฟังก์ชันลอการิทึม ตอนที่2_ฟังก์ชันชี้กำลังและฟังก์ชันลอ...
39 ฟังก์ชันชี้กำลังและฟังก์ชันลอการิทึม ตอนที่2_ฟังก์ชันชี้กำลังและฟังก์ชันลอ...39 ฟังก์ชันชี้กำลังและฟังก์ชันลอการิทึม ตอนที่2_ฟังก์ชันชี้กำลังและฟังก์ชันลอ...
39 ฟังก์ชันชี้กำลังและฟังก์ชันลอการิทึม ตอนที่2_ฟังก์ชันชี้กำลังและฟังก์ชันลอ...
 
38 ฟังก์ชันชี้กำลังและฟังก์ชันลอการิทึม ตอนที่1_เลขยกกำลัง
38 ฟังก์ชันชี้กำลังและฟังก์ชันลอการิทึม ตอนที่1_เลขยกกำลัง38 ฟังก์ชันชี้กำลังและฟังก์ชันลอการิทึม ตอนที่1_เลขยกกำลัง
38 ฟังก์ชันชี้กำลังและฟังก์ชันลอการิทึม ตอนที่1_เลขยกกำลัง
 
32 ความสัมพันธ์และฟังก์ชัน ตอนที่3_อินเวอร์สของความสัมพันธ์และบทนิยามของฟังก์ชัน
32 ความสัมพันธ์และฟังก์ชัน ตอนที่3_อินเวอร์สของความสัมพันธ์และบทนิยามของฟังก์ชัน32 ความสัมพันธ์และฟังก์ชัน ตอนที่3_อินเวอร์สของความสัมพันธ์และบทนิยามของฟังก์ชัน
32 ความสัมพันธ์และฟังก์ชัน ตอนที่3_อินเวอร์สของความสัมพันธ์และบทนิยามของฟังก์ชัน
 
54 ตรีโกณมิติ สื่อปฏิสัมพันธ์เรื่องกฎของไซน์และโคไซน์
54 ตรีโกณมิติ สื่อปฏิสัมพันธ์เรื่องกฎของไซน์และโคไซน์54 ตรีโกณมิติ สื่อปฏิสัมพันธ์เรื่องกฎของไซน์และโคไซน์
54 ตรีโกณมิติ สื่อปฏิสัมพันธ์เรื่องกฎของไซน์และโคไซน์
 
42 ฟังก์ชันชี้กำลังและฟังก์ชันลอการิทึม ตอนที่5_อสมการลอการิทึม
42 ฟังก์ชันชี้กำลังและฟังก์ชันลอการิทึม ตอนที่5_อสมการลอการิทึม42 ฟังก์ชันชี้กำลังและฟังก์ชันลอการิทึม ตอนที่5_อสมการลอการิทึม
42 ฟังก์ชันชี้กำลังและฟังก์ชันลอการิทึม ตอนที่5_อสมการลอการิทึม
 
43 ตรีโกณมิติ บทนำ
43 ตรีโกณมิติ บทนำ43 ตรีโกณมิติ บทนำ
43 ตรีโกณมิติ บทนำ
 
60 ลำดับและอนุกรม ตอนที่2_การประยุกต์ลำดับเลขคณิตและเรขาคณิต
60 ลำดับและอนุกรม ตอนที่2_การประยุกต์ลำดับเลขคณิตและเรขาคณิต60 ลำดับและอนุกรม ตอนที่2_การประยุกต์ลำดับเลขคณิตและเรขาคณิต
60 ลำดับและอนุกรม ตอนที่2_การประยุกต์ลำดับเลขคณิตและเรขาคณิต
 
ชุดที่ 6 การแก้โจทย์ปัญหาเกี่ยวกับอัตราส่วน
ชุดที่ 6 การแก้โจทย์ปัญหาเกี่ยวกับอัตราส่วนชุดที่ 6 การแก้โจทย์ปัญหาเกี่ยวกับอัตราส่วน
ชุดที่ 6 การแก้โจทย์ปัญหาเกี่ยวกับอัตราส่วน
 

More from กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ โรงเรียนอุตรดิตถ์

More from กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ โรงเรียนอุตรดิตถ์ (20)

Basic m2-2-chapter1
Basic m2-2-chapter1Basic m2-2-chapter1
Basic m2-2-chapter1
 
Basic m5-2-chapter3
Basic m5-2-chapter3Basic m5-2-chapter3
Basic m5-2-chapter3
 
Basic m5-2-chapter2
Basic m5-2-chapter2Basic m5-2-chapter2
Basic m5-2-chapter2
 
Basic m5-2-link
Basic m5-2-linkBasic m5-2-link
Basic m5-2-link
 
Basic m5-1-link
Basic m5-1-linkBasic m5-1-link
Basic m5-1-link
 
Basic m5-1-chapter1
Basic m5-1-chapter1Basic m5-1-chapter1
Basic m5-1-chapter1
 
Basic m5-1-chapter2
Basic m5-1-chapter2Basic m5-1-chapter2
Basic m5-1-chapter2
 
Basic m5-2-chapter1
Basic m5-2-chapter1Basic m5-2-chapter1
Basic m5-2-chapter1
 
Basic m4-2-link
Basic m4-2-linkBasic m4-2-link
Basic m4-2-link
 
Basic m4-2-chapter2
Basic m4-2-chapter2Basic m4-2-chapter2
Basic m4-2-chapter2
 
Basic m4-1-link
Basic m4-1-linkBasic m4-1-link
Basic m4-1-link
 
Basic m4-2-chapter1
Basic m4-2-chapter1Basic m4-2-chapter1
Basic m4-2-chapter1
 
Basic m4-1-chapter2
Basic m4-1-chapter2Basic m4-1-chapter2
Basic m4-1-chapter2
 
Basic m4-1-chapter3
Basic m4-1-chapter3Basic m4-1-chapter3
Basic m4-1-chapter3
 
Basic m4-1-chapter4
Basic m4-1-chapter4Basic m4-1-chapter4
Basic m4-1-chapter4
 
Basic m3-2-chapter2
Basic m3-2-chapter2Basic m3-2-chapter2
Basic m3-2-chapter2
 
Basic m3-2-link
Basic m3-2-linkBasic m3-2-link
Basic m3-2-link
 
Basic m4-1-chapter1
Basic m4-1-chapter1Basic m4-1-chapter1
Basic m4-1-chapter1
 
Basic m3-2-chapter4
Basic m3-2-chapter4Basic m3-2-chapter4
Basic m3-2-chapter4
 
Basic m3-2-chapter3
Basic m3-2-chapter3Basic m3-2-chapter3
Basic m3-2-chapter3
 

47 ตรีโกณมิติ ตอนที่4_ฟังก์ชันตรีโกณมิติ2

  • 1. คู่มือประกอบสื่อการสอน วิชาคณิตศาสตร์ เรื่อง ตรีโกณมิติ (เนื้อหาตอนที่ 4) ฟังก์ชันตรีโกณมิติ 2 โดย รองศาสตราจารย์ จิตรจวบ เปาอินทร์ สื่อการสอนชุดนี้ เป็นความร่วมมือระหว่าง คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย กับ สานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน (สพฐ.) กระทรวงศึกษาธิการ
  • 2. คู่มือสื่อการสอนวิชาคณิตศาสตร์ โดยความร่วมมือระหว่าง สานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน และ คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย สื่อการสอน เรื่อง ตรีโกณมิติ สื่อการสอน เรื่อง ตรีโกณมิติ มีจานวนตอนทั้งหมดรวม 15 ตอน ซึ่งประกอบด้วย 1. บทนา เรื่อง ตรีโกณมิติ 2. เนื้อหาตอนที่ 1 อัตราส่วนตรีโกณมิติ - สมบัติของรูปสามเหลี่ยมมุมฉากและทฤษฎีบทพีทาโกรัส - อัตราส่วนตรีโกณมิติ - อัตราส่วนตรีโกณมิติของมุม 30 45 และ 60 3. เนื้อหาตอนที่ 2 เอกลักษณ์ของอัตราส่วนตรีโกณมิติและวงกลมหนึ่งหน่วย - เอกลักษณ์ของอัตราส่วนตรีโกณมิติ - วงกลมหนึ่งหน่วย การวัดมุม และหน่วยของมุม 4. เนื้อหาตอนที่ 3 ฟังก์ชันตรีโกณมิติ 1 - ฟังก์ชันตรีโกณมิติของค่าจริงและของมุม - ค่าฟังก์ชันตรีโกณมิติของมุม 30 45 และ 60 5. เนื้อหาตอนที่ 4 ฟังก์ชันตรีโกณมิติ 2 - ความแตกต่างและความสัมพันธ์ของอัตราส่วนตรีโกณมิติ กับฟังก์ชันตรีโกณมิติ - ค่าฟังก์ชันตรีโกณมิติของมุมในจตุภาคต่าง ๆ 6. เนื้อหาตอนที่ 5 ฟังก์ชันตรีโกณมิติ 3 - ค่าฟังก์ชันตรีโกณมิติของผลบวก และผลต่างของมุม - สูตรผลคูณ ผลบวก และผลต่างของฟังก์ชันตรีโกณมิติ 7. เนื้อหาตอนที่ 6 กฎของไซน์และกฎของโคไซน์ - กฎของไซน์ - กฎของโคไซน์ 8. เนื้อหาตอนที่ 7 กราฟของฟังก์ชันตรีโกณมิติ - การเปิดตารางหาค่าฟังก์ชันตรีโกณมิติ - กราฟของฟังก์ชันตรีโกณมิติ 1
  • 3. คู่มือสื่อการสอนวิชาคณิตศาสตร์ โดยความร่วมมือระหว่าง สานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน และ คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย 9. เนื้อหาตอนที่ 8 ฟังก์ชันตรีโกณมิติผกผัน - ฟังก์ชันตรีโกณมิติผกผัน - สมบัติและความสัมพันธ์ของฟังก์ชันตรีโกณมิติผกผัน 8. แบบฝึกหัด (พื้นฐาน 1) 9. แบบฝึกหัด (พื้นฐาน 2) 10. แบบฝึกหัด (พื้นฐาน 3) 11. แบบฝึกหัด (พื้นฐาน 4) 12. แบบฝึกหัด (ขั้นสูง) 13. สื่อปฏิสัมพันธ์ เรื่อง มุมบนวงกลมหนึ่งหน่วย 14. สื่อปฏิสัมพันธ์ เรื่อง กราฟของฟังก์ชันตรีโกณมิติและฟังก์ชันตรีโกณมิติผกผัน 15. สื่อปฏิสัมพันธ์ เรื่อง กฎของไซน์และกฎของโคไซน์ คณะผู้จัดทาหวังเป็นอย่างยิ่งว่า สื่อการสอนชุดนี้จะเป็นประโยชน์ต่อการเรียนการสอนสาหรับ ครู และนักเรียนทุกโรงเรียนที่ใช้สื่อชุดนี้ร่วมกับการเรียนการสอนวิชาคณิตศาสตร์ เรื่อง ตรีโกณมิติ นอกจากนี้หากท่านสนใจสื่อการสอนวิชาคณิตศาสตร์ในเรื่องอื่น ๆ ที่คณะผู้จัดทาได้ดาเนินการไปแล้ว ท่านสามารถดูชื่อเรื่อง และชื่อตอนได้จากรายชื่อสื่อการสอนวิชาคณิตศาสตร์ทั้งหมดในตอนท้า ยของ คู่มือฉบับนี้ 2
  • 4. คู่มือสื่อการสอนวิชาคณิตศาสตร์ โดยความร่วมมือระหว่าง สานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน และ คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย เรื่อง ตรีโกณมิติ (ฟังก์ชันตรีโกณมิติ 2) หมวด เนื้อหา ตอนที่ 4 (4 / 8) หัวข้อย่อย 1. ความแตกต่างและความสัมพันธ์ของอัตราส่วนตรีโกณมิติกับฟังก์ชันตรีโกณมิติ 2. ค่าฟังก์ชันตรีโกณมิตของมุมในจตุภาคต่าง ๆ ิ จุดประสงค์การเรียนรู้ เพื่อให้ผู้เรียน 1. อธิบายความแตกต่างและความสัมพันธ์ของอัตราส่วนตรีโกณมิติกับฟังก์ชันตรีโกณมิติได้ 2. นาความสัมพันธ์ของอัตราส่วนตรีโกณมิติกับฟังก์ชันตรีโกณมิติไปใช้ประโยชน์ได้ 3. เข้าใจความสัมพันธ์ของค่าฟังก์ชันตรีโกณมิติของมุมในจตุภาคที่ 1 กับค่าฟังก์ชันตรีโกณมิติ ของมุมในจตุภาคอื่น ๆ 4. สามารถหาค่าฟังก์ชันตรีโกณมิติของมุมบางมุมในจตุภาคที่ 2, 3 และ 4 ได้ ผลการเรียนรู้ ผู้เรียนสามารถ 1. หาค่าฟังก์ชันตรีโกณมิติของมุมแหลมโดยใช้อัตราส่วนตรีโกณมิติ 2. หาอัตราส่วนตรีโกณมิติได้จากค่าฟังก์ชันตรีโกณมิติ 3. หาค่าฟังก์ชันตรีโกณมิติของมุมบางมุมในจตุภาคที่ 2, 3 และ 4 ได้ 3
  • 7. คู่มือสื่อการสอนวิชาคณิตศาสตร์ โดยความร่วมมือระหว่าง สานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน และ คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย 1. ความแตกต่างและความสัมพันธ์ ของอัตราส่วนตรีโกณมิติ กับฟังก์ชันตรีโกณมิติ 6
  • 8. คู่มือสื่อการสอนวิชาคณิตศาสตร์ โดยความร่วมมือระหว่าง สานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน และ คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย 1. ความแตกต่างและความสัมพันธ์ของ อัตราส่วนตรีโกณมิติกับฟังก์ชันตรีโกณมิติ หลังจากที่นักเรียนได้เรียนอัตราส่วนตรีโกณมิติในตอนที่ 1 และเรียนฟังก์ชันตรีโกณมิติในตอนที่ 3 แล้วนั้น เมื่อพิจารณาชื่อที่เหมือนกันของอัตราส่วนและฟังก์ชัน เรื่องที่ควรสนใจต่อไปก็น่าจะเป็นความสัมพันธ์ ของอัตราส่วนตรีโกณมิติกับฟังก์ชันตรีโกณมิติ แต่ก่อนอื่นก็ต้องกลับไปทบทวนบทนิยามของทั้งอัตราส่วน ตรีโกณมิติและฟังก์ชันตรีโกณมิติกัน แล้วจะได้เห็นถึงความแตกต่าง ซึ่งถูกกาหนดไว้ตั้งแต่เริ่มต้น ดังนี้ และยิ่งไปกว่านั้นจะได้ด้วยว่า 0 < sin A < 1 , 0 < cos A < 1 1 < cosec A , 1 < sec A โดยที่ A เป็นมุมแหลม 0 < tan A , 0 < cot A 7
  • 9. คู่มือสื่อการสอนวิชาคณิตศาสตร์ โดยความร่วมมือระหว่าง สานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน และ คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย นั่นคือ –1  sin ()  1 , –1  cos()  1 ทุก  และ 1  cosec () หรือ cosec()  –1 เมื่อ   n , n  (2n  1) 1  sec () หรือ sec()  –1 เมื่อ  ,n 2 ส่วน tan() ไม่จากัดค่า เมื่อ   n , n  (2n  1) และ cot() ไม่จากัดค่า เมื่อ  ,n 2 เมื่อนักเรียนเห็นความแตกต่างของอัตราส่วนตรีโกณมิติกับฟังก์ชันตรีโกณมิติแล้ว ลองมาพิจารณาต่อไปว่า มีส่วนร่วมกันหรือไม่ ? มุม (หน่วยเป็นเรเดียน) ในเรื่องอัตราส่วนตรีโกณมิติ จะมีค่าได้เพียงในช่วง (0, 1) ซึ่งเป็นเซตย่อย ของโดเมนของฟังก์ชันตรีโกณมิติ และถ้าจากัดโดเมนของฟังก์ชันตรีโกณมิติลงให้เหลือเพียงช่วง (0, 1) เท่านั้น แล้วอัตราส่วนตรีโกณมิติจะสัมพันธ์กับฟังก์ชันตรีโกณมิติอย่างไร? 8
  • 11. คู่มือสื่อการสอนวิชาคณิตศาสตร์ โดยความร่วมมือระหว่าง สานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน และ คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ต่อไปเป็นตัวอย่างที่แสดงให้เห็นว่าค่าฟังก์ชันตรีโกณมิติ หาได้จากอัตราส่วนตรีโกณมิติ และต่อไปเป็นตัวอย่างที่แสดงให้เห็นว่าอัตราส่วนตรีโกณมิติของมุมบางมุมที่ไม่ได้กาหนดค่าไว้ นักเรียนสามารถใช้ฟังก์ชันตรีโกณมิติ ซึ่งมีตารางแสดงค่ากาหนดไว้แล้ว แทนได้ 10
  • 12. คู่มือสื่อการสอนวิชาคณิตศาสตร์ โดยความร่วมมือระหว่าง สานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน และ คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย เพิ่มเติมตัวอย่าง  ตัวอย่าง ABC เป็นรูปสามเหลี่ยมมุมฉากที่มี B เป็นมุมฉาก ถ้าด้าน BC ยาว 5 หน่วย  51 และ A มีค่า เรเดียน จงหาความยาว AB และ AC 360 วิธีทา C b=? a=5 A c=? B เลือกอัตราส่วนตรีโกณมิติของมุม A ที่มีค่า a ปรากฏอยู่ a a sin A = ดังนั้น b = b sin A a a tan A = ดังนั้น c = c tan A จากตารางค่าฟังก์ชันตรีโกณมิติ (จะได้เรียนในตอนที่ 7)  51  sin A = sin    = sin 2530  0.4305  360   51  tan A = tan    = tan 2530  0.4770  360  5 ฉะนั้น b   11.6144 0.4305 5 และ c   10.4822 0.4770 สรุปได้ว่า AB ยาวประมาณ 10.4822 หน่วย AC ยาวประมาณ 11.6144 หน่วย 11
  • 13. คู่มือสื่อการสอนวิชาคณิตศาสตร์ โดยความร่วมมือระหว่าง สานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน และ คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย แบบฝึกหัดเพิ่มเติม เรื่อง ความแตกต่างและความสัมพันธ์ของอัตราส่วนตรีโกณมิติกับฟังก์ชันตรีโกณมิติ 1. ถ้ามุม A เป็นมุมแหลม จงหาค่าฟังก์ชันตรีโกณมิติของมุม A เมื่อกาหนด 2 1 1.1 cos A = 1.2 tan A = 3 7 12 5 1.3 sin A = 1.4 sec A = 13 2 6 1.5 cosec A = 1.6 cot A = 3 2 1.7 sin A = x 1.8 cos A = x  2. ABC เป็นรูปสามเหลี่ยมมุมฉากที่มี B เป็นมุมฉาก ถ้ากาหนดความยาวด้านและมุมต่อไปนี้ จงหาความยาวด้านที่เหลือ   2.1 ด้านตรงข้ามมุมฉากยาว 5 หน่วย A มีค่า เรเดียน 9  2.2 ด้านประชิดมุม A ยาว 5 หน่วย A มีค่า 50  2 2.3 ด้านตรงข้ามมุม A ยาว 4 หน่วย A มีค่า เรเดียน 5 พร้อมทั้งกาหนดตารางค่าฟังก์ชันตรีโกณมิติบางส่วน มาให้ดังนี้  sin() cos() tan() 20 0.3420 0.9397 0.3640 50 0.7660 0.6428 1.1918 72 0.9511 0.3090 3.0777 12
  • 14. คู่มือสื่อการสอนวิชาคณิตศาสตร์ โดยความร่วมมือระหว่าง สานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน และ คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย 2. ค่าฟังก์ชันตรีโกณมิติของมุมในจตุภาคต่าง ๆ 13
  • 15. คู่มือสื่อการสอนวิชาคณิตศาสตร์ โดยความร่วมมือระหว่าง สานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน และ คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย 2. ค่าฟังก์ชันตรีโกณมิติของมุมในจตุภาคต่าง ๆ ก่อนอื่น ๆ มาทาความรู้จัก จตุภาคต่าง ๆ ของระนาบ XY กัน 14
  • 16. คู่มือสื่อการสอนวิชาคณิตศาสตร์ โดยความร่วมมือระหว่าง สานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน และ คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย มุมที่กล่าวถึงต่อไปต้องเป็นมุมในตาแหน่งมาตรฐาน ซึ่งมีหน่วยเป็นองศาก็ได้ หรือมีหน่วยเป็นเรเดียน ก็ได้ แต่ถ้าหน่วยของมุมเป็นเรเดียน เราสามารถมองเป็นค่าจริงซึ่งได้จากวงกลมหนึ่งหน่วย ตัวอย่าง 1. พิจารณามุม 50 เนื่องจาก 0 < 50 < 90 ดังนั้นมุม 50 อยู่ในจตุภาคที่ 1 7 2. พิจารณามุม เรเดียน 3 เนื่องจาก 2 < 7  < 2 +  ดังนั้นมุม 7 อยู่ในจตุภาคที่ 1 3 3 3 3. พิจารณามุม –700 เนื่องจาก –720 < –700 < –720 + 90 ดังนั้นมุม –700 อยู่ในจตุภาคที่ 1 15
  • 17. คู่มือสื่อการสอนวิชาคณิตศาสตร์ โดยความร่วมมือระหว่าง สานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน และ คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ตัวอย่าง 1. พิจารณามุม 160 เนื่องจาก 90 < 160 < 180 ดังนันมุม 160 อยู่ในจตุภาคที่ 2 ้ 4 2. พิจารณามุม เรเดียน 5  4 4 เนื่องจาก < < ดังนั้นมุม อยู่ในจตุภาคที่ 2 2 5 5 8 ตัวอย่าง 1. พิจารณามุม เรเดียน 7 8 3 8 เนื่องจาก < < ดังนั้นมุม อยู่ในจตุภาคที่ 3 7 2 7 2. พิจารณามุม 550 เนื่องจาก 360 + 180 < 550 < 360 + 270 ดังนั้นมุม 550 อยู่ในจตุภาคที่ 3 16
  • 18. คู่มือสื่อการสอนวิชาคณิตศาสตร์ โดยความร่วมมือระหว่าง สานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน และ คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ตัวอย่าง 1. พิจารณามุม 350 เนื่องจาก 270 < 350 < 360 ดังนั้นมุม 350 อยู่ในจตุภาคที่ 4  2. พิจารณามุม  เรเดียน 5 3  เนื่องจาก –2 + = – < –  < –2 + 2 ดังนั้นมุม –  อยู่ในจตุภาคที่ 4 2 2 5 5 เหตุจูงใจที่ชวนให้ศึกษาเรื่องความสัมพันธ์ของค่าฟังก์ชันตรีโกณมิติของมุมในจตุภาคที่ 1 กับค่าฟังก์ชันตรีโกณมิติของมุมในจตุภาคอื่น ๆ คือ เนื่องจากตอนที่ 3 เราหาค่าฟังก์ชันตรีโกณมิติของมุมบางมุม (30 45 และ 60) ได้แล้ว ถ้านักเรียนหาความสัมพันธ์ของมุมเหล่านี้ซึ่งอยู่ในจตุภาคที่ 1 กับมุมในจตุภาคอื่น ๆ (จตุภาคที่ 2, 3 และ 4) แล้วนักเรียนจะสามารถหาค่าฟังก์ชันตรีโกณมิตของมุมบางมุมในจตุภาคใด ๆ ได้ ซึ่งในตอนแรกนี้ฟังก์ชัน ิ ตรีโกณมิติที่จะกล่าวถึงก่อน คือ ฟังก์ชันไซน์และฟังก์ชันโคไซน์ 17
  • 19. คู่มือสื่อการสอนวิชาคณิตศาสตร์ โดยความร่วมมือระหว่าง สานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน และ คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย เราเริ่มจากการหาความสัมพันธ์ของค่าฟังก์ชันตรีโกณมิติของมุมในจตุภาคที่ 1 กับมุมในจตุภาคที่ 2 18
  • 20. คู่มือสื่อการสอนวิชาคณิตศาสตร์ โดยความร่วมมือระหว่าง สานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน และ คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ต่อไปเป็นความสัมพันธ์ของค่าฟังก์ชันตรีโกณมิติของมุมในจตุภาคที่ 1 กับมุมในจตุภาคที่ 3 และสุดท้ายเราหาความสัมพันธ์ของค่าฟังก์ชันตรีโกณมิติของมุมในจตุภาคที่ 1 กับมุมในจตุภาคที่ 4 19
  • 21. คู่มือสื่อการสอนวิชาคณิตศาสตร์ โดยความร่วมมือระหว่าง สานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน และ คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย เราสามารถสรุปความสัมพันธ์ของค่าฟังก์ชันตรีโกณมิติของมุมในจตุภาคที่ 2, 3, และ 4 กับค่าฟังก์ชัน ตรีโกณมิติของมุมในจตุภาคที่ 1 และในทางกลับกัน จากค่าฟังก์ชันตรีโกณมิติของมุมในจตุภาคที่ 1 สามารถหาค่าฟังก์ชันตรีโกณมิติของมุมในจตุภาคที่ 2, 3 และ 4 ที่มีความสัมพันธ์กันได้ และต่อไปเมื่อนักเรียนได้เรียนตรีโกณมิติตอนที่ 5 ซึ่งกล่าวถึง ค่าฟังก์ชันตรีโกณมิติของผลบวกและผลต่าง ของมุมใด ๆ จะทาให้ได้สูตร sin ( – ) = sin  cos ( – ) = – cos  sin ( + ) = – sin  cos ( + ) = – cos  เมื่อ  sin (2 – ) = – sin  cos (2 – ) = cos  นักเรียนสามารถจาเครื่องหมายของค่าฟังก์ชันไซน์และค่าฟังก์ชันโคไซน์ของมุมในจตุภาคต่าง ๆ ดังนี้ Y Y + + – + X X 0 0 – – – + sin cos 20
  • 22. คู่มือสื่อการสอนวิชาคณิตศาสตร์ โดยความร่วมมือระหว่าง สานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน และ คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย และสรุปได้ด้วยว่า sin ( – ) = sin  และ sin ( + ) = sin(2 – ) เมื่อ  cos ( – ) = sin ( + ) และ cos (2 – ) = cos  นั่นคือ ถ้าพิจารณามุมในช่วง [0, 2] จะมีมุม 2 มุมที่ให้ค่า sin เท่ากัน และมีมุม 2 มุมที่ให้ค่า cos เท่ากัน สาหรับฟังก์ชันตรีโกณมิติอื่น ๆ tan ( – ) = – tan  cot ( – ) = – cot  (2n  1)  tan ( + ) = tan  เมื่อ   n, cot ( + ) = cot  เมื่อ  , 2 tan (2 – ) = – tan  n cot (2 – ) = – cot  n cosec ( – ) = cosec  sec ( – ) = – sec  (2n  1)  cosec ( + ) = – cosec  เมื่อ  , sec ( + ) = – sec  เมื่อ   n, 2 cosec (2 – ) = – cosec  n sec (2 – ) = sec  n และสามารถจาเครื่องหมายของค่าฟังก์ชันตรีโกณมิติของมุมในจตุภาคต่าง ๆ ดังนี้ Y Y Y – + + + – + X X X 0 0 0 + – – – – + tan และ cot sin และ cosec cos และ sec ประโยชน์ของความสัมพันธ์ของค่าฟังก์ชันตรีโกณมิติของมุมในจตุภาคต่าง ๆ 1. สามารถหาค่าฟังก์ชันตรีโกณมิติของมุมบางมุมในจตุภาคที่ 2, 3 และ 4 ได้   2. ถ้ากาหนดค่าฟังก์ชันตรีโกณมิติของมุมในช่วง  0,  ให้แล้ว สามารถหาค่าฟังก์ชันตรีโกณมิติ  2 ของมุมใด ๆ ได้ ซึ่งทาให้เขียนกราฟของฟังก์ชันไซน์และฟังก์ชันโคไซน์ได้ 21
  • 23. คู่มือสื่อการสอนวิชาคณิตศาสตร์ โดยความร่วมมือระหว่าง สานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน และ คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย   ให้นักเรียนลองเขียนกราฟ y = sin  x   , x  2 จะเห็นว่ากราฟนี้เหมือนกราฟ y = cos x , x   นั่นคือ sin  x   = cos x , x  2   และถ้านักเรียนลองเขียนกราฟ y = cos  x   , x  2 จะเห็นว่ากราฟนี้เหมือนกราฟ y = sin x , x   นั่นคือ cos  x   = sin x , x  2 22
  • 24. คู่มือสื่อการสอนวิชาคณิตศาสตร์ โดยความร่วมมือระหว่าง สานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน และ คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ตัวอย่างการใช้ความสัมพันธ์ของค่าฟังก์ชันตรีโกณมิติของมุมในจตุภาคที่ 1 กับค่าฟังก์ชันตรีโกณมิติ ของมุมในจตุภาคอื่น ๆ เพิ่มเติมตัวอย่าง ตัวอย่าง จงหาค่าฟังก์ชันตรีโกณมิติต่อไปนี้ 3 3 1. sin และ cos 4 4 3  3  2 วิธีทา =– ดังนั้น sin = sin = 4 4 4 4 2 3  2 และ cos = – cos = – 4 4 2 29 29 2. sin และ cos 6 6 29 5   วิธีทา = 4 + = 4 +     ดังนั้น 6 6  6 29 5  1 sin = sin = sin = และ 6 6 6 2 29 5 cos = cos = – cos  =– 3 6 6 6 2 3. sin 585 และ cos 585 วิธีทา 585 = 360 + 225 = 360 + (180 + 45) ดังนั้น 2 sin 585 = sin 225 = – sin 45 =  และ 2 2 cos 585 = cos 225 = – cos 45 =  และ 2 23
  • 25. คู่มือสื่อการสอนวิชาคณิตศาสตร์ โดยความร่วมมือระหว่าง สานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน และ คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย 11 4. sin และ cos 11 6 6 11  11  1 วิธีทา = 2 – ดังนั้น sin = – sin = – 6 6 6 6 2 11  3 และ cos = cos = 6 6 2 5. sin (–120) และ cos (–120) 3 วิธีทา sin (–120) = – sin (120) = – sin (180 – 60) = – sin 60 = – 2 1 และ cos (–120) = cos (120) = cos (180 – 60) = – cos 60 = – 2 ข้อสังเกต มุม –120 เป็นมุมในจตุภาคที่ 3 ดังนั้นค่าฟังก์ชันไซน์และฟังก์ชันโคไซน์ มีค่าเป็นลบทั้งคู่ 2 ตัวอย่าง จงหาค่าจริง  ที่ทาให้ sin  = 2  2 วิธีทา เราทราบแล้วว่า sin = 4 2    และจากสูตร sin     = sin  4 4 และ sin(2 + ) = sin  ทุก   3 ดังนั้น  คือ + 2n หรือ + 2n เมื่อ n 4 4   3  1 ตัวอย่าง จงหาค่าจริง  ในช่วง  ,  ที่ทาให้ cos  = – 2 2  2  1 วิธีทา เราทราบแล้วว่า cos = 3 2      1 และจากสูตร cos     = cos     = – cos = –  3  3 3 2 4 2 ดังนั้น  คือ หรือ 3 3 24
  • 26. คู่มือสื่อการสอนวิชาคณิตศาสตร์ โดยความร่วมมือระหว่าง สานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน และ คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย 5 5 3 sin  2 tan ตัวอย่าง จงหาค่าของ 3 5 4 cos 6 5    3 วิธีทา sin = sin  2   = – sin =  3  3 3 2 5    3 cos = cos     = – cos =  6  6 6 2 5    tan = tan     = tan = 1 4  4 4  3 5 5 3   2 1 3 3 sin  2 tan  2 แล้ว 3 4 =  2  = 2  1 5 3 3 3 cos   6 2 2 sec 2 ( 45 )  tan 2 (330 ) ตัวอย่าง จงหาค่าของ sin(150 ) 1 1 วิธีทา sec(– 45) =   2 cos( 45 ) cos(45 ) 1 tan(330) = tan(360 – 30) = – tan 30 =  3 1 sin(150) = sin(180 – 30) = sin 30 = 2 1 2 sec (45 )  tan (330 ) 2 2 3  14 แล้ว = 1 sin(150 ) 3 2   ตัวอย่าง จงหาค่าจริง  ในช่วง   ,  ที่ทาให้ 3 sin  – cos  = 0   2 2 วิธีทา จาก 3 sin  – cos  = 0 3 sin  = cos  1 tan  = 3  1     เรามีว่า tan  และ     ,  ดังนั้น  = 6 3  2 2 6 25
  • 27. คู่มือสื่อการสอนวิชาคณิตศาสตร์ โดยความร่วมมือระหว่าง สานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน และ คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ต่อไปจะหาค่าฟังก์ชันตรีโกณมิติของมุมป้าน 26
  • 28. คู่มือสื่อการสอนวิชาคณิตศาสตร์ โดยความร่วมมือระหว่าง สานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน และ คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ตัวอย่างเพิ่มเติม ตัวอย่าง ถ้า A เป็นมุมในจตุภาคที่ 3 และ cos A = x จงหาค่าฟังก์ชันตรีโกณมิติของมุม A วิธีทา เนื่องจาก A เป็นมุมในจตุภาคที่ 3 ดังนั้น cos A < 0 นั่นคือ x < 0 จากสูตร cos A = – cos (A – ) จะได้ว่า cos (A – ) = –x ใช้รูปสามเหลี่ยมมุมฉาก หาด้านตรงข้ามมุม A– ได้เท่ากับ 1  ( x) 2  1 x2 1 1 x2 A– –x แล้ว sin A = – sin(A – ) =  1  x 2 มีค่าเป็นลบ 1 x2 tan A =  มีค่าเป็นบวก x 1 cosec A =  มีค่าเป็นลบ 1 x2 1 sec A = มีค่าเป็นลบ x x cot A =  มีค่าเป็นบวก 1 x2 27
  • 29. คู่มือสื่อการสอนวิชาคณิตศาสตร์ โดยความร่วมมือระหว่าง สานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน และ คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย แบบฝึกหัดเพิ่มเติม เรื่อง ค่าฟังก์ชันตรีโกณมิติของมุมในจตุภาคต่าง ๆ 1. จงหาค่าฟังก์ชันตรีโกณมิติของมุมต่อไปนี้ 31 1.1 1.2 – 60 6 11 1.3 1.4 150 4 14  1.5  1.6 225 3 1 2. กาหนดให้ sin x = และ cos x < 0 2 จงหาค่าของ sin(–x) และ cos(–x) 3 3. กาหนดให้ sin x =  และ cos x > 0 5 จงหาค่าฟังก์ชันตรีโกณมิติของมุม –x ,  + x ,  – x 4. จงหาค่าของ  5  tan  2 cos ec(135 )  sin(300 ) 4.1  4  4.2 7 1  cos( 150 ) 1  sin 6 2 5. ถ้า A เป็นมุมป้าน และ sin A = จงหาค่าฟังก์ชันตรีโกณมิติของมุม A 3 1 6. ถ้า A เป็นมุมป้าน และ cos A =  จงหาค่าฟังก์ชันตรีโกณมิติของมุม A 5 7. ถ้า A เป็นมุมในจตุภาคที่ 3 และ cot A = 3 จงหาค่าฟังก์ชันตรีโกณมิติของมุม A 8. ถ้า sin A < 0 แต่ cos A > 0 และ tan A = x จงหาค่าของ sin A และ cos A 2 9. จงหาค่าจริง  ในช่วง [0, ] ที่ทาให้ sin 2 =  2   1 10. จงหาค่าจริง  ในช่วง  0, 2  ที่ทาให้ cos 3 =   2 28
  • 33. คู่มือสื่อการสอนวิชาคณิตศาสตร์ โดยความร่วมมือระหว่าง สานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน และ คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย เอกสารอ้างอิง 1. ดารงค์ ทิพย์โยธา, เสริมความรู้มุ่งสู่โอลิมปิกคณิตศาสตร์โลกตรีโกณมิติ, โรงพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, 2550. 32
  • 34. คู่มือสื่อการสอนวิชาคณิตศาสตร์ โดยความร่วมมือระหว่าง สานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน และ คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ภาคผนวกที่ 1 แบบฝึกหัด / เนื้อหาเพิ่มเติม 33
  • 35. คู่มือสื่อการสอนวิชาคณิตศาสตร์ โดยความร่วมมือระหว่าง สานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน และ คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย แบบฝึกหัดระคน 15 1. กาหนดให้ sin  = และ  อยู่ในจตุภาคที่ 2 จงพิจารณาว่าข้อใดต่อไปนี้ผิด 17 8 15 ก. cos  =  ข. tan  =  17 8 3 1 ค. cosec  + cot  = ง. sec  – tan  = 5 4 5 2. กาหนดให้ cosec  =  และ cos  > 0 จงหาค่าของ 3 tan  – 4 cot  + 5 cos  4 ก. – 2 ข. 2 ค. – 4 ง. 4 2 3. กาหนดให้ cos ( – ) = และ  อยู่ในจตุภาคที่ 3 จงหาค่าของ 3 sin  + 2 tan  3 ก. 0 ข. 2 5 ค. 2 5 ง. 5 5 4. กาหนดให้ sin  = และ cos  < 0 จงหาค่าของ sin ( – ) + cos ( – ) 13 17 7 7 17 ก. ข.  ค. ง.  13 13 13 13 2 cos 3  cos 4 5. กาหนดให้  = 75 จงหาค่าของ 2 sin 3  3 sin 4 ก. 1 ข. –1 ค. 3 ง.  3 5 5   6. ถ้า sin  = cos  , << และ tan  = cot  , 0 <  < จงหาค่าของ + 2 2  ก. ข.  ค. 3 ง.  4 2 4 1 1   7. ถ้า sin (x + y) = , sin (x – y) = – เมื่อ x, y   0,  จงหาค่าของ 3x + 2y 2 2  2 ก. 0 ข.  ค.  ง. 2 2 1 a 8. ถ้า cos  = และ  อยู่ในจตุภาคที่ 3 จงหาค่าของ cot  1 a 1 a a 1 1 a 2 a ก. ข. ค. ง. 2 a 2 a 2 a 1 a 34
  • 36. คู่มือสื่อการสอนวิชาคณิตศาสตร์ โดยความร่วมมือระหว่าง สานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน และ คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย 7 9. กาหนดให้ sec 2   tan 2   และ  อยู่ในจตุภาคที่ 4 จงหาค่าของ cos  2 3 3 2 2 ก. ข.  ค. ง.  4 4 3 3 10. จงหาค่าจริง  ในช่วง [0, 2) ที่ทาให้ 1 + 2 sin  = 3 cosec    ก. ข. ค.  ง.  4 3 6 2 35
  • 37. คู่มือสื่อการสอนวิชาคณิตศาสตร์ โดยความร่วมมือระหว่าง สานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน และ คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ภาคผนวกที่ 2 เฉลยแบบฝึกหัด 36
  • 38. คู่มือสื่อการสอนวิชาคณิตศาสตร์ โดยความร่วมมือระหว่าง สานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน และ คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย เฉลยแบบฝึกหัด เรื่อง ความแตกต่างและความสัมพันธ์ของ อัตราส่วนตรีโกณมิติกับฟังก์ชันตรีโกณมิติ 1. ข้อ 1.1 1.2 1.3 1.4 sin A 5 1 12 1 3 5 2 13 5 cos A 2 7 5 2 3 5 2 13 5 tan A 5 1 12 1 2 7 5 2 cosec A 3 13 5 2 5 5 12 sec A 3 5 2 13 5 2 7 5 2 cot A 2 5 7 2 5 12 ข้อ 1.5 1.6 1.7 1.8 sin A 2 1 x 1 x2 6 10 cos A 2 3 1 x2 x 6 10 tan A 2 1 x 1 x2 2 3 1 x2 x cosec A 6 1 1 10 2 x 1 x2 sec A 6 10 1 1 2 3 1 x 2 x cot A 2 3 1 x2 x 2 x 1 x2 37
  • 39. คู่มือสื่อการสอนวิชาคณิตศาสตร์ โดยความร่วมมือระหว่าง สานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน และ คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย 2. ข้อ ด้านตรงข้ามมุม A ด้านประชิดมุม A ด้านตรงข้ามมุมฉาก 2.1 1.71 4.6985 5 2.2 5.959 5 7.7785 2.3 4 1.2997 4.2057 เฉลยแบบฝึกหัด เรื่อง ค่าฟังก์ชันตรีโกณมิติของมุมในจตุภาคต่าง ๆ 1. ข้อ 1.1 1.2 1.3 1.4 1.5 1.6 มุม  31 – 60 11 150 14  225  6 4 3 sin  1 3 2 1 3 2     2 2 2 2 2 2 cos  3 1 2 3 1 2      2 2 2 2 2 2 tan  1  3 1 3 –1  1 3 3 cosec  2 2 2  2 –2  2  3 3 sec  2  2 2  2  2  –2 3 3 cot  3 1  3 1  –1 1 3 3 1 3 2. sin(–x) =  และ cos(–x) =  2 2 38
  • 40. คู่มือสื่อการสอนวิชาคณิตศาสตร์ โดยความร่วมมือระหว่าง สานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน และ คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย 3. มุม –x +x –x sin 3 3 3  5 5 5 cos 4 4 4   5 5 5 tan 3 3 3  4 4 4 cosec 5 5 5  3 3 3 sec 5 5 5   4 4 4 cot 4 4 4  3 3 3 2 2 3 4. 4.1 2 4.2 2 3 ข้อ sin A cos A tan A cosec A sec A cot A 5 2  5  2 3  3  5 3 3 5 2 5 2 6 2 6  1 2 6 5 –5  1 5 5 2 6 2 6 7  1  3 1  10  10 3 10 10 3 3 8 x 1 x 1 x2 1 x2 1 1 x 2 1 x 2 x x 5 7   9. , 10. 8 8 9 39
  • 41. คู่มือสื่อการสอนวิชาคณิตศาสตร์ โดยความร่วมมือระหว่าง สานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน และ คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย เฉลยแบบฝึกหัดระคน 1. ง 2. ข 3. ก 4. ค 5. ค 6. ง 7. ง 8. ข 9. ค 10. ง 40
  • 42. คู่มือสื่อการสอนวิชาคณิตศาสตร์ โดยความร่วมมือระหว่าง สานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน และ คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย รายชื่อสื่อการสอนวิชาคณิตศาสตร์ จานวน 92 ตอน 41
  • 43. คู่มือสื่อการสอนวิชาคณิตศาสตร์ โดยความร่วมมือระหว่าง สานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน และ คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย รายชื่อสื่อการสอนวิชาคณิตศาสตร์ จานวน 92 ตอน เรื่อง ตอน เซต บทนา เรื่อง เซต ความหมายของเซต เซตกาลังและการดาเนินการบนเซต เอกลักษณ์ของการดาเนินการบนเซตและแผนภาพเวนน์-ออยเลอร์ สื่อปฏิสัมพันธ์เรื่องแผนภาพเวนน์-ออยเลอร์ การให้เหตุผลและตรรกศาสตร์ บทนา เรื่อง การให้เหตุผลและตรรกศาสตร์ การให้เหตุผล ประพจน์และการสมมูล สัจนิรันดร์และการอ้างเหตุผล ประโยคเปิดและวลีบงปริมาณ ่ สื่อปฏิสัมพันธ์เรื่องหอคอยฮานอย สื่อปฏิสัมพันธ์เรื่องตารางค่าความจริง จานวนจริง บทนา เรื่อง จานวนจริง สมบัติของจานวนจริง การแยกตัวประกอบ ทฤษฏีบทตัวประกอบ สมการพหุนาม อสมการ เทคนิคการแก้อสมการ ค่าสัมบูรณ์ การแก้อสมการค่าสัมบูรณ์ กราฟค่าสัมบูรณ์ สื่อปฏิสัมพันธ์เรื่องช่วงบนเส้นจานวน สื่อปฏิสัมพันธ์เรื่องสมการและอสมการพหุนาม สื่อปฏิสัมพันธ์เรื่องกราฟค่าสัมบูรณ์ ทฤษฎีจานวนเบื้องต้น บทนา เรื่อง ทฤษฎีจานวนเบื้องต้น การหารลงตัวและจานวนเฉพาะ (การหารลงตัวและตัววคูณร่วมมาก) ตัวหารร่วมมากและตั หารร่ มน้อย ความสัมพันธ์และฟังก์ชัน บทนา เรื่อง ความสัมพันธ์และฟังก์ชัน ความสัมพันธ์ 42
  • 44. คู่มือสื่อการสอนวิชาคณิตศาสตร์ โดยความร่วมมือระหว่าง สานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน และ คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย เรื่อง ตอน ความสัมพันธ์และฟังก์ชัน โดเมนและเรนจ์ อินเวอร์สของความสัมพันธ์และบทนิยามของฟังก์ชัน ฟังก์ชันเบื้องต้น พีชคณิตของฟังก์ชัน อินเวอร์สของฟังก์ชันและฟังก์ชันอินเวอร์ส ฟังก์ชันประกอบ ฟังก์ชันชีกาลังและฟังก์ชันลอการิทึม ้ บทนา เรื่อง ฟังก์ชันชี้กาลังและฟังก์ชันลอการิทึม เลขยกกาลัง ฟังก์ชันชีกาลังและฟังก์ชันลอการิทึม ้ ลอการิทึม อสมการเลขชี้กาลัง อสมการลอการิทึม ตรีโกณมิติ บทนา เรื่อง ตรีโกณมิติ อัตราส่วนตรีโกณมิติ เอกลักษณ์ของอัตราส่วนตรีโกณมิติ และวงกลมหนึ่งหน่วย ฟังก์ชันตรีโกณมิติ 1 ฟังก์ชันตรีโกณมิติ 2 ฟังก์ชันตรีโกณมิติ 3 กฎของไซน์และโคไซน์ กราฟของฟังก์ชันตรีโกณมิติ ฟังก์ชันตรีโกณมิติผกผัน สื่อปฏิสัมพันธ์เรื่องมุมบนวงกลมหนึงหน่วย ่ สื่อปฏิสัมพันธ์เรื่องกราฟของฟังก์ชันตรีโกณมิติ สื่อปฏิสัมพันธ์เรื่องกฎของไซน์และกฎของโคไซน์ กาหนดการเชิงเส้น บทนา เรื่อง กาหนดการเชิงเส้น การสร้างแบบจาลองทางคณิตศาสตร์ การหาค่าสุดขีด ลาดับและอนุกรม บทนา เรื่อง ลาดับและอนุกรม ลาดับ การประยุกต์ลาดับเลขคณิตและเรขาคณิต ลิมิตของลาดับ ผลบวกย่อย อนุกรม ทฤษฎีบทการลู่เข้าของอนุกรม 43
  • 45. คู่มือสื่อการสอนวิชาคณิตศาสตร์ โดยความร่วมมือระหว่าง สานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน และ คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย เรื่อง ตอน การนับและความน่าจะเป็น บทนา เรื่อง การนับและความน่าจะเป็น . การนับเบื้องต้น การเรียงสับเปลี่ยน การจัดหมู่ ทฤษฎีบททวินาม การทดลองสุ่ม ความน่าจะเป็น 1 ความน่าจะเป็น 2 สถิติและการวิเคราะห์ข้อมูล บทนา เรื่อง สถิติและการวิเคราะห์ข้อมูล บทนา เนื้อหา แนวโน้มเข้าสู่ส่วนกลาง 1 แนวโน้มเข้าสู่ส่วนกลาง 2 แนวโน้มเข้าสู่ส่วนกลาง 3 การกระจายของข้อมูล การกระจายสัมบูรณ์ 1 การกระจายสัมบูรณ์ 2 การกระจายสัมบูรณ์ 3 การกระจายสัมพัทธ์ คะแนนมาตรฐาน ความสัมพันธ์ระหว่างข้อมูล 1 ความสัมพันธ์ระหว่างข้อมูล 2 โปรแกรมการคานวณทางสถิติ 1 โปรแกรมการคานวณทางสถิติ 2 โครงงานคณิตศาสตร์ การลงทุน SET50 โดยวิธีการลงทุนแบบถัวเฉลี่ย ปัญหาการวางตัวเบี้ยบนตารางจัตุรัส การถอดรากที่สาม เส้นตรงล้อมเส้นโค้ง กระเบื้องที่ยืดหดได้ 44