Ionic Equation

1. สมการเคมี

2. จุดประสงค์การเรียนรู้
• 1. อธิบายความหมายของสมการเคมีได้
• 2. เมื่อทราบสารตั้งต้นและผลิตภัณฑ์ สามารถเขียน
และดุลสมการเคมีพร้อมทั้งแปลความหมายจาก
สมการเคมีได้
• 3. เขียนสมการไอออนิกจากสมการโมเลกุลได้

3. สมการเคมี
เป็นประโยคสัญลักษณ์เขียนแทนการ
เปลี่ยนแปลงของสาร โดยใช้สูตรเคมีและ
สัญลักษณ์
สารตั้งต้น สารผลิตภัณฑ์เงื่อนไข
Reactant Product
To symbol
เงื่อนไข

6. รินสารละลายเลด(II)ไนเตรต ลงใน
สารละลายโพแทสเซียมไอโอไดด์ เกิด
ตะกอนสีเหลืองของเลด(II)ไอโอไดด์
และสารละลายใสไม่มีสีของ
โพแทสเซียมไนเตรต
Pb(NO3)2(aq) + KI(aq) → PbI2(s) + KNO3(aq)
สารละลายเลด(II)ไนเตรต + สารละลายโพแทสเซียมไอโอไดด์ →
เลด(II)ไอโอไดด์ + สารละลายโพแทสเซียมไนเตรต

7. ปฏิกิริยาระหว่างโลหะโซเดียม
กับน้าได้สารละลายโซเดียม
ไฮดรอกไซด์ และแก๊ส
ไฮโดรเจน
Na(s) + H2O(l) → NaOH(aq) + H2(g)
โซเดียม + น้า → สารละลายโซเดียมไฮดรอกไซด์ + แก๊สไฮโดรเจน

8. 2H2 + O2 → 2H2O

9. ปฏิกิริยาการสังเคระห์ด้วยแสงของพืช
(Photosynthesis)
6CO2(g) + 6H2O(l) → C6H12O6(s) + 6O2(g)
light
chlorophyl

10. SYNTHESIS or Combination REACTION
C(s) + O2(g) → CO2(g)
ปฏิกิริยาเคมีแบ่งตามพื้นฐานการทาปฏิกิริยา
ปฏิกิริยารวมตัว

11. DECOMPOSITION REACTION
CaCO3(s) → CaO(s) + CO2(g)
ปฏิกิริยาสลายตัว

12. Replacement or Substitution REACTION
ปฏิกิริยาการแทนที่

13. SINGLE REPLACEMENT REACTION
Mg(s) + 2HCl(aq) → MgCl2(aq) + H2(g)

14. DOUBLE REPLACEMENT REACTION
AgNO3(aq) + NaCl(aq) → AgCl(s) + NaNO3(aq)

15. 1. S + O2 → SO2
2. 3Mg + N2 → Mg3N2
3. 2H2(g) + O2(g) → 2H2O(l)
4. 2HgO(s)  2Hg(l) + O2(g)
5. KClO3 → 3KCl + 3O2
6. 2H2O(l) elec 2H2(g) + O2(g)
7. 2Na + 2H2O → 2NaOH + H2
8. Cu + AgNO3 → CuNO3 + 2Ag
9. Cl2 + KBr → KCl + Br2
10. 2KI + Pb(NO3)2 → 2KNO3 + PbI2

16. ตัวอย่างปฏิกิริยา
• HCl(aq) + NaOH(aq) → NaCl(aq) + H2O(l)
Double replacement
• CuSO4(aq) + Zn(s) → ZnSO4(aq) + Cu(s)
SINGLE REPLACEMENT

17. ตัวอย่างปฏิกิริยา
• 2H2(g) + O2(g) → 2H2O(l)
combination
(NH4)3Cr2O7(s) → Cr2O3(s) + N2(g) + 4H2O(g)
decomposition

18. ตัวอย่างปฏิกิริยา
• CH4(g) + O2(g) → CO2(g) + H2O(g)
• (combustion)

19. การดุลสมการเคมี

20. THE LAW OF
CONSERVATION OF MASS
Balancing Equations

21. nitrogen hydrogen
N2 H2
+
NH3
3+ 2
การดุลสมการเคมี
การทาให้จานวนอะตอมของธาตุในสารตั้งต้น และ
ในสารผลิตภัณฑ์ มีจานวนอะตอมเท่ากันโดยการ
เติมตัวเลขที่เหมาะสมลงไปหน้าสูตรสารประกอบ

22. การดุลสมการเคมี

23. 2H2 + O2 → 2H2O
O = 2
การดุลสมการเคมี
H = 4
O = 2
H = 4
Reactant Product

24. แบบฝึก
•
• 1. ____ Cr2O3(s) → _____ Cr(s) + ______ O2(g)
•
•
• 2. ____ Cl2(g) + ____ NaBr (aq) → ______Br2(l) + _____ NaCl(aq)
•
•
•
• 3. ____ H3PO4(aq) + ____ NaOH(aq) → _____ Na3PO4(aq) + ____ H2O(l)
•
•
• 4. _____ C2H4(g) + _____O2(g) → ______ CO2(g) + ______ H2O(g)
•
•
• 5. ____Ca(OH)2(s) + _____ HCl(aq) → ___CaCl2(aq) + __H2O(l)

25. เฉลยแบบฝึก
•
• 1. _2_ Cr2O3(s) → __4_ Cr(s) + __3__ O2(g)
•
•
• 2. ____ Cl2(g) + _2_ NaBr (aq) → ______Br2(l) + __2__ NaCl(aq)
•
•
•
• 3. ____ H3PO4(aq) + _3__ NaOH(aq) → _____ Na3PO4(aq) + _3_ HOH(l)
•
•
• 4. _____ C2H4(g) + __3__O2(g) → __2__ CO2(g) + __2__ H2O(g)
•
•
• 5. ____Ca(OH)2(s) + __2__ HCl(aq) → ___CaCl2(aq) + 2_HOH(l)

26. การทาให้จานวนอะตอมของธาตุในสารตั้งต้น และในสาร
ผลิตภัณฑ์ มีจานวนอะตอมเท่ากัน บางกรณี ปฏิกิริยา
เดียวกันอาจได้สมการที่ดุลแล้วมากกว่า1 สมการ
PbS(s) + O3(g) → PbSO4(s) + O2(g)
PbS(s) + 2O3(g) → PbSO4(s) + O2(g)
PbS(s) + 4O3(g) → PbSO4(s) + 4O2(g)
ต้องใช้ผลการทดลองศึกษาปฏิกิริยาที่เกิดขึ้นจริง เพื่อตรวจสอบ
สมการที่ถูกต้อง
จงดุลสมการ


27. ประเภทของสมการเคมี
สมการโมเลกุล
สมการไอออนิก
สมการไอออนิกสุทธิ

28. สมการโมเลกุล
PbS(s) + 2O3(g) → PbSO4(s) + O2(g)
H3PO4(aq) + 3NaOH(aq) → Na3PO4(aq) + 3 H2O(l)
Mg(s) + 2HCl(aq) → MgCl2(aq) + H2(g)

29. สมการโมเลกุลบางสมการ เขียนเป็นสมการไอออนิกได้
สมการไอออนิก
Mg(s) + 2HCl(aq) → MgCl2(aq) + H2(g)
Mg(s) + 2H+(aq) → Mg2+(aq) + H2(g)
Mg(s) + 2H+(aq) + 2Cl- (aq) → Mg2+(aq) + 2Cl- (aq) + H2(g)
สมการไอออนิกสุทธิ

30. AgNO3(aq) + KI(aq) → AgI(s) + KNO3(aq)
Ag+(aq) + NO3
-(aq) + AgI(s) + K+(aq) + NO3
-(aq)K+(aq) ) + I- (aq) →
Ag+(aq) + I - (aq) → AgI(s)
ปฏิกิริยาของสารละลายซิลเวอร์ไนเตรตกับสารละลายโพแทสเซียมไอโอไดด์
เกิดตะกอนซิลเวอร์ไอโอไดด์กับสารละลายโพแทสเซียมไนเตรต
สมการไอออนิกสุทธิ
สมการโมเลกุล
สมการไอออนิก

31. 2Na2SO4 + 4HCl ⇌ 4NaCl + 2SO2 + 2H2O + O2
จงเขียนสมการไอออนิกสุทธิของปฏิกิริยาต่อไปนี้
Na+ + SO4
2- + H+ + Cl- ⇌ Na+ + Cl- + SO2 + H2O + O2
SO4
2- + H+ ⇌ SO2 + H2O + O2
2SO4
2- + 4H+ ⇌ 2SO2 + 2H2O + O2

32. 2NaOH + Ca(OH)2 + Cl2 ⇌ Ca(OCl)2 + 2H2O + 2NaCl
NaOH + Ca(OH)2 + Cl2 ⇌ Ca(OCl)2 + H2O + NaCl
จงดุลและเขียนสมการไอออนิกสุทธิของปฏิกิริยาต่อไปนี้
Na+
+ OH-
+ Ca2+
+ OH-
+ Cl2 ⇌ Ca2+
+ OCl-
+ H2O + Na+
+ Cl-
OH-
+ OH-
+ Cl2 ⇌ OCl-
+ H2O + Cl-
2OH-
+ Cl2 ⇌ OCl-
+ H2O + Cl-
สาหรับสมการไอออนิก นอกจากการทาให้จานวนอะตอมของธาตุในสารตั้งต้น และในสาร
ผลิตภัณฑ์ มีจานวนอะตอมเท่ากันแล้ว จะต้องดุลจานวนประจุทั้งในสารตั้งต้น และในสาร
ผลิตภัณฑ์ ให้เท่ากันด้วย

33. NaBr + H3PO4 → Na3PO4 + HBr
Mg + Fe2O3 → Fe + MgO
PbSO4 → PbSO3 + O2
H2O + SO3 → H2SO4
จงดุลและเขียนสมการไอออนิกสุทธิต่อไปนี้

34. 3NaBr + H3PO4 → Na3PO4 + 3HBr
3Mg + Fe2O3 → 2Fe + 3MgO
2PbSO4 → 2PbSO3 + O2
H2O + SO3 → H2SO4
เฉลย