SlideShare a Scribd company logo
1 of 24
LEVENSLOOP-
PSYCHOLOGIE
Ilse Mariën – CVO-SSH
De kleuter
• de kleuter
Kleuter – motorische ontwikkeling
lichamelijke ontwikkeling
• Groei vertraagt
• Kwalitatieve verandering
• Fijne motoriek
• Handvoorkeur
• voorbeeld motorische ontwikkeling, en nog eentje
Kleuter - tekenontwikkeling
• Combinatie sterkere fijne motoriek en ontwikkeling op
cognitief; emotioneel en perceptueel vlak
• ontwikkeling tekeningen kleuters
• Benoemen achteraf: toevallig realisme
• Mislukt realisme: plan tov realiteit,kopvoeter
• Verstandelijk realisme
• Gebrek aan stabiliteit
• Object steeds hetzelfde weergeven
• Later: visueel realisme
Kleuter – perceptuele ontwikkeling
• Meer details
• Toont zich in interesse voor puzzels, gedetailleerde
tekeningen
Kleuter – cognitieve ontwikkeling
• Veel van wat we bij de peuter gezien hebben loopt nog
verder in deze fase
• Fantasie
• Belang van sprookjes, doen alsof-spel
• Geen logische denkhandelingen of operaties
• (cfr denkfouten peuters)
• Geheugen
• Versjes en liedjes
• Oefenen in spel: memory
• Geen gerichte strategieën om terug te vinden
Kleuter – cognitieve ontwikkeling
• Egocentrisme → sociocentrisme
• Wereld wordt minder magisch
• Ontwikkeling van besef v functionaliteit en identiteit
• Tijdsbesef:
• cfr structuurkaartjes in de klas
Kleuter – taal ontwikkeling
• Bedmonologen (egocentrisch taalgebruik)
• Nu grootste opbouw taal :differentiatiefase
• Woordenschat (ong 10 woorden per dag)
• Fonologie = auditieve aspect
• Morfologie = verbuiging
• Semantiek = betekenisleer
• Syntaxis = zinsbouw
• Pragmatiek = sociale aspect van taal: effectief communiceren met
anderen
• This is a wug
• These are two ……
Kleuter- taalontwikkeling
• Belang van taal en link met socio-economische klasse
• Aarzelend spreken
• Emoties
• Taal volgt denken niet
• Zelfbeschrijvingen
Kleuter – sociaal-emotionele ontwikkeling
• Opbouw nieuwe hechtingsrelaties
• Belang van opvoedingsstijl ouders
• Leeftijdsgenoten
• Vriendschappen vooral samen doen
• Verschillende rollen
Kleuter – seksuele ontwikkleling
• Nood aan lichamelijk contact
• Eindeloos vragen over zwangerschap en geboorte
• Oedipale of fallische fase
• Bij de jongen:castratie-angst
• Bij het meisje: penisnijd
Kleuter - persoonlijkheidsontwikkeling
• Positief, inwilligend
• Taakbewustzijn vs taakbereidheid
• Bestendigd ik-gevoel
• Zelfkennis
• Erikson: Initiatief en schuld
• Heinz Dilemma van L. Kohlberg
Ergens in Duitsland woont een vrouw die bijna gaat
sterven aan kanker. Er is maar 1 medicijn dat gebruikt kan
worden om de ziekte te genezen. Een arts in hetzelfde
dorp als waar de vrouw woont heeft deze drug
ontdekt, maar rekent 10 maal de prijs die het eigenlijk zou
moeten kosten. De man van de zieke vrouw, Heinz, kan
dit bedrag niet opbrengen - hij heeft maar de helft. De arts
weigert het medicijn voor de helft van de hand te doen.
Heinz is natuurlijk radeloos en besluit 's nachts in te
breken in het huis van de arts om het medicijn te stelen.
Mag Heinz dit doen? Waarom niet, wel?
Kleuter – morele ontwikkeling
• Volgens Kohlberg
• Preconventionele niveau
• Strafvermijding
• Goed = prettig
• Conventionele niveau
• Directe omgeving
• Grotere sociale systemen
• Postconventionele niveau
• Abstracte morele principes
• Eigen verantwoordelijkheid
Kleuter – morele ontwikkeling
• Kleutergeweten
• Onderscheid daad – bedoeling
• Resultaat
• Kritiek
• Geen rechtlijnige opbouw
• Verschil jongens en meisjes
• Morele ontwikkeling meisjes:
• Individuele overleving
• Goedheid als zelfopoffering
• Moraal van geweldloosheid
Kleuter – morele ontwikkeling
• Volgens Freud
• Es, ich, uber-ich
Kleuter –schoolse ontwikkeling
• kleuterschool
• Spelenderwijs leren
• Ervaringsgericht onderwijs
• Ervaringsgerichtheid
• Praktijkprincipes
• Vrij kleuterinitiatief
• Milieuverrijking
• Ervaringsgerichte dialoog
• Zorgbreedte en zorgverbreding
Kleuter – spelontwikkeling
• kenmerken
• Keuzevrijheid
• Plezier
• Twee werelden
• Grens spel-werk
Kleuters - spelontwikkeling
• Spelontwikkeling
• Beweging
• Doen alsof
• Constructiespel
• Regelspel
• Samen spelen
• Parallel spel
• Associatief
• Coöperatief

More Related Content

Viewers also liked

Kinderen, jongeren en gezinnen uit balans lesdag 2
Kinderen, jongeren en gezinnen uit balans lesdag 2 Kinderen, jongeren en gezinnen uit balans lesdag 2
Kinderen, jongeren en gezinnen uit balans lesdag 2 CVO-SSH
 
Kinderen, jongeren en gezinnen uit balans : Decreet rechtspositie minderjarigen
Kinderen, jongeren en gezinnen uit balans : Decreet rechtspositie minderjarigenKinderen, jongeren en gezinnen uit balans : Decreet rechtspositie minderjarigen
Kinderen, jongeren en gezinnen uit balans : Decreet rechtspositie minderjarigenCVO-SSH
 
Kurkdroog of toch lekker lezen? Tips om je taal en stijl verteerbaar te maken.
Kurkdroog of toch lekker lezen? Tips om je taal en stijl verteerbaar te maken.Kurkdroog of toch lekker lezen? Tips om je taal en stijl verteerbaar te maken.
Kurkdroog of toch lekker lezen? Tips om je taal en stijl verteerbaar te maken.CVO-SSH
 
2 solv en liq 2017
2 solv en liq 20172 solv en liq 2017
2 solv en liq 2017CVO-SSH
 
Lesdag 3 darwin
Lesdag 3  darwinLesdag 3  darwin
Lesdag 3 darwinCVO-SSH
 
Educatieve spelen
Educatieve spelenEducatieve spelen
Educatieve spelenCVO-SSH
 
Pp1intro moodle
Pp1intro moodlePp1intro moodle
Pp1intro moodleCVO-SSH
 
Lesdag 2 zorgen voor een goede zorg
Lesdag 2 zorgen voor een goede zorgLesdag 2 zorgen voor een goede zorg
Lesdag 2 zorgen voor een goede zorgCVO-SSH
 
6de lesdag organisatie ijh
6de lesdag organisatie ijh6de lesdag organisatie ijh
6de lesdag organisatie ijhCVO-SSH
 
3 rent 2017
3 rent 20173 rent 2017
3 rent 2017CVO-SSH
 
5de les levensloop psychologie
5de les levensloop psychologie5de les levensloop psychologie
5de les levensloop psychologieCVO-SSH
 
Gezin als systeem lesdag 2
Gezin als systeem lesdag 2Gezin als systeem lesdag 2
Gezin als systeem lesdag 2CVO-SSH
 
1ste lesdag f1h2 groep 2
1ste lesdag f1h2 groep 21ste lesdag f1h2 groep 2
1ste lesdag f1h2 groep 2CVO-SSH
 
Projectmatig werken
Projectmatig werkenProjectmatig werken
Projectmatig werkenCVO-SSH
 
Een cursus opzetten in Moodle
Een cursus opzetten in MoodleEen cursus opzetten in Moodle
Een cursus opzetten in MoodleCVO-SSH
 
4de les levensloop psychologie
4de les levensloop psychologie4de les levensloop psychologie
4de les levensloop psychologieCVO-SSH
 
1ste les levenslooppsychologie
1ste les levenslooppsychologie1ste les levenslooppsychologie
1ste les levenslooppsychologieCVO-SSH
 
Belonen, applaus op alle banken?
Belonen, applaus op alle banken?Belonen, applaus op alle banken?
Belonen, applaus op alle banken?Pedro De Bruyckere
 
Geert Driessen & Jan Doesborgh (2003) Gezinsomstandigheden, opvoedingsfactor...
 Geert Driessen & Jan Doesborgh (2003) Gezinsomstandigheden, opvoedingsfactor... Geert Driessen & Jan Doesborgh (2003) Gezinsomstandigheden, opvoedingsfactor...
Geert Driessen & Jan Doesborgh (2003) Gezinsomstandigheden, opvoedingsfactor...Driessen Research
 
Workshop Projectmatig werken oss
Workshop Projectmatig werken ossWorkshop Projectmatig werken oss
Workshop Projectmatig werken ossKING
 

Viewers also liked (20)

Kinderen, jongeren en gezinnen uit balans lesdag 2
Kinderen, jongeren en gezinnen uit balans lesdag 2 Kinderen, jongeren en gezinnen uit balans lesdag 2
Kinderen, jongeren en gezinnen uit balans lesdag 2
 
Kinderen, jongeren en gezinnen uit balans : Decreet rechtspositie minderjarigen
Kinderen, jongeren en gezinnen uit balans : Decreet rechtspositie minderjarigenKinderen, jongeren en gezinnen uit balans : Decreet rechtspositie minderjarigen
Kinderen, jongeren en gezinnen uit balans : Decreet rechtspositie minderjarigen
 
Kurkdroog of toch lekker lezen? Tips om je taal en stijl verteerbaar te maken.
Kurkdroog of toch lekker lezen? Tips om je taal en stijl verteerbaar te maken.Kurkdroog of toch lekker lezen? Tips om je taal en stijl verteerbaar te maken.
Kurkdroog of toch lekker lezen? Tips om je taal en stijl verteerbaar te maken.
 
2 solv en liq 2017
2 solv en liq 20172 solv en liq 2017
2 solv en liq 2017
 
Lesdag 3 darwin
Lesdag 3  darwinLesdag 3  darwin
Lesdag 3 darwin
 
Educatieve spelen
Educatieve spelenEducatieve spelen
Educatieve spelen
 
Pp1intro moodle
Pp1intro moodlePp1intro moodle
Pp1intro moodle
 
Lesdag 2 zorgen voor een goede zorg
Lesdag 2 zorgen voor een goede zorgLesdag 2 zorgen voor een goede zorg
Lesdag 2 zorgen voor een goede zorg
 
6de lesdag organisatie ijh
6de lesdag organisatie ijh6de lesdag organisatie ijh
6de lesdag organisatie ijh
 
3 rent 2017
3 rent 20173 rent 2017
3 rent 2017
 
5de les levensloop psychologie
5de les levensloop psychologie5de les levensloop psychologie
5de les levensloop psychologie
 
Gezin als systeem lesdag 2
Gezin als systeem lesdag 2Gezin als systeem lesdag 2
Gezin als systeem lesdag 2
 
1ste lesdag f1h2 groep 2
1ste lesdag f1h2 groep 21ste lesdag f1h2 groep 2
1ste lesdag f1h2 groep 2
 
Projectmatig werken
Projectmatig werkenProjectmatig werken
Projectmatig werken
 
Een cursus opzetten in Moodle
Een cursus opzetten in MoodleEen cursus opzetten in Moodle
Een cursus opzetten in Moodle
 
4de les levensloop psychologie
4de les levensloop psychologie4de les levensloop psychologie
4de les levensloop psychologie
 
1ste les levenslooppsychologie
1ste les levenslooppsychologie1ste les levenslooppsychologie
1ste les levenslooppsychologie
 
Belonen, applaus op alle banken?
Belonen, applaus op alle banken?Belonen, applaus op alle banken?
Belonen, applaus op alle banken?
 
Geert Driessen & Jan Doesborgh (2003) Gezinsomstandigheden, opvoedingsfactor...
 Geert Driessen & Jan Doesborgh (2003) Gezinsomstandigheden, opvoedingsfactor... Geert Driessen & Jan Doesborgh (2003) Gezinsomstandigheden, opvoedingsfactor...
Geert Driessen & Jan Doesborgh (2003) Gezinsomstandigheden, opvoedingsfactor...
 
Workshop Projectmatig werken oss
Workshop Projectmatig werken ossWorkshop Projectmatig werken oss
Workshop Projectmatig werken oss
 

Similar to 3de les levenslooppsychologie

5. De Kleuter
5. De Kleuter5. De Kleuter
5. De Kleutersofie
 
Hoofdstuk 5 de kleuter pbko
Hoofdstuk 5 de kleuter pbkoHoofdstuk 5 de kleuter pbko
Hoofdstuk 5 de kleuter pbkoHnnlr
 
iHBV lezing - Zacht Werken voor HB ondernemers.pdf
iHBV lezing - Zacht Werken voor HB ondernemers.pdfiHBV lezing - Zacht Werken voor HB ondernemers.pdf
iHBV lezing - Zacht Werken voor HB ondernemers.pdfFaxion
 
4. de peuter
4. de peuter 4. de peuter
4. de peuter sofiekdg1
 
(on)machtige vaders over vaderschap bij huiselijk geweld, 2014
(on)machtige vaders over vaderschap bij huiselijk geweld, 2014(on)machtige vaders over vaderschap bij huiselijk geweld, 2014
(on)machtige vaders over vaderschap bij huiselijk geweld, 2014Birgit de Cnodder
 
Hoe maak ik mijn kind sterker?
Hoe maak ik mijn kind sterker?Hoe maak ik mijn kind sterker?
Hoe maak ik mijn kind sterker?Veerkrachthuis
 
Hoogsensitiviteit, wat kun je er mee? Handout voor begeleiders.
Hoogsensitiviteit, wat kun je er mee? Handout voor begeleiders.Hoogsensitiviteit, wat kun je er mee? Handout voor begeleiders.
Hoogsensitiviteit, wat kun je er mee? Handout voor begeleiders.Petra Wilbrink
 
Boeddha supertherapeut en levenskunstenaar
Boeddha supertherapeut en  levenskunstenaarBoeddha supertherapeut en  levenskunstenaar
Boeddha supertherapeut en levenskunstenaargerbert101
 
Waarom we alsmaar gekker worden - Dirk de Wachter en Lezers van Stavast
Waarom we alsmaar gekker worden - Dirk de Wachter en Lezers van StavastWaarom we alsmaar gekker worden - Dirk de Wachter en Lezers van Stavast
Waarom we alsmaar gekker worden - Dirk de Wachter en Lezers van StavastHans van Duijnhoven
 
Adoptie van buitenlandse kinderen
Adoptie van buitenlandse kinderenAdoptie van buitenlandse kinderen
Adoptie van buitenlandse kinderenColetteDewulf
 
Week Van De Lentekriebels 2014 - Vlaanderen
Week Van De Lentekriebels 2014 - VlaanderenWeek Van De Lentekriebels 2014 - Vlaanderen
Week Van De Lentekriebels 2014 - VlaanderenElizabeth Verhetsel
 
Hoogbegaafden op het werk - Hoe haal je ze eruit en hoe haal je er meer uit?
Hoogbegaafden op het werk - Hoe haal je ze eruit en hoe haal je er meer uit? Hoogbegaafden op het werk - Hoe haal je ze eruit en hoe haal je er meer uit?
Hoogbegaafden op het werk - Hoe haal je ze eruit en hoe haal je er meer uit? Dialogues House
 
PPT theoretische omkadering (cognitieve ontwikkeling)
PPT theoretische omkadering (cognitieve ontwikkeling)PPT theoretische omkadering (cognitieve ontwikkeling)
PPT theoretische omkadering (cognitieve ontwikkeling)AnneliesMON
 

Similar to 3de les levenslooppsychologie (20)

5. De Kleuter
5. De Kleuter5. De Kleuter
5. De Kleuter
 
Hoofdstuk 5 de kleuter pbko
Hoofdstuk 5 de kleuter pbkoHoofdstuk 5 de kleuter pbko
Hoofdstuk 5 de kleuter pbko
 
iHBV lezing - Zacht Werken voor HB ondernemers.pdf
iHBV lezing - Zacht Werken voor HB ondernemers.pdfiHBV lezing - Zacht Werken voor HB ondernemers.pdf
iHBV lezing - Zacht Werken voor HB ondernemers.pdf
 
4. de peuter
4. de peuter 4. de peuter
4. de peuter
 
(on)machtige vaders over vaderschap bij huiselijk geweld, 2014
(on)machtige vaders over vaderschap bij huiselijk geweld, 2014(on)machtige vaders over vaderschap bij huiselijk geweld, 2014
(on)machtige vaders over vaderschap bij huiselijk geweld, 2014
 
Win/Win communicatie
Win/Win communicatieWin/Win communicatie
Win/Win communicatie
 
Hoe maak ik mijn kind sterker?
Hoe maak ik mijn kind sterker?Hoe maak ik mijn kind sterker?
Hoe maak ik mijn kind sterker?
 
Hoogsensitiviteit, wat kun je er mee? Handout voor begeleiders.
Hoogsensitiviteit, wat kun je er mee? Handout voor begeleiders.Hoogsensitiviteit, wat kun je er mee? Handout voor begeleiders.
Hoogsensitiviteit, wat kun je er mee? Handout voor begeleiders.
 
De kleuter deel 1
De kleuter deel 1De kleuter deel 1
De kleuter deel 1
 
4. de peuter PBLO-V
4. de peuter PBLO-V4. de peuter PBLO-V
4. de peuter PBLO-V
 
Boeddha supertherapeut en levenskunstenaar
Boeddha supertherapeut en  levenskunstenaarBoeddha supertherapeut en  levenskunstenaar
Boeddha supertherapeut en levenskunstenaar
 
Waarom we alsmaar gekker worden - Dirk de Wachter en Lezers van Stavast
Waarom we alsmaar gekker worden - Dirk de Wachter en Lezers van StavastWaarom we alsmaar gekker worden - Dirk de Wachter en Lezers van Stavast
Waarom we alsmaar gekker worden - Dirk de Wachter en Lezers van Stavast
 
Adoptie van buitenlandse kinderen
Adoptie van buitenlandse kinderenAdoptie van buitenlandse kinderen
Adoptie van buitenlandse kinderen
 
Week Van De Lentekriebels 2014 - Vlaanderen
Week Van De Lentekriebels 2014 - VlaanderenWeek Van De Lentekriebels 2014 - Vlaanderen
Week Van De Lentekriebels 2014 - Vlaanderen
 
Sessie 22 - drie, zes of twaalfjarige een verschil?
Sessie 22 - drie, zes of twaalfjarige een verschil?Sessie 22 - drie, zes of twaalfjarige een verschil?
Sessie 22 - drie, zes of twaalfjarige een verschil?
 
Hoogbegaafden op het werk - Hoe haal je ze eruit en hoe haal je er meer uit?
Hoogbegaafden op het werk - Hoe haal je ze eruit en hoe haal je er meer uit? Hoogbegaafden op het werk - Hoe haal je ze eruit en hoe haal je er meer uit?
Hoogbegaafden op het werk - Hoe haal je ze eruit en hoe haal je er meer uit?
 
6. het lagereschoolkind PBLO-V
6. het lagereschoolkind PBLO-V6. het lagereschoolkind PBLO-V
6. het lagereschoolkind PBLO-V
 
Gedragtoledoversie
GedragtoledoversieGedragtoledoversie
Gedragtoledoversie
 
Presentatie%20beeldvorming[1]
Presentatie%20beeldvorming[1]Presentatie%20beeldvorming[1]
Presentatie%20beeldvorming[1]
 
PPT theoretische omkadering (cognitieve ontwikkeling)
PPT theoretische omkadering (cognitieve ontwikkeling)PPT theoretische omkadering (cognitieve ontwikkeling)
PPT theoretische omkadering (cognitieve ontwikkeling)
 

More from CVO-SSH

Introductie digitale inclusie - Davy Nijs
Introductie digitale inclusie -  Davy NijsIntroductie digitale inclusie -  Davy Nijs
Introductie digitale inclusie - Davy NijsCVO-SSH
 
Sterk sociaal werk - Birgit Goris
Sterk sociaal werk -  Birgit GorisSterk sociaal werk -  Birgit Goris
Sterk sociaal werk - Birgit GorisCVO-SSH
 
Impressies studenten
Impressies studentenImpressies studenten
Impressies studentenCVO-SSH
 
Online cursus ontwikkelen
Online cursus ontwikkelenOnline cursus ontwikkelen
Online cursus ontwikkelenCVO-SSH
 
De zin en/of onzin van scholing voor ervaringsdeskundigen
De zin en/of onzin van scholing voor ervaringsdeskundigenDe zin en/of onzin van scholing voor ervaringsdeskundigen
De zin en/of onzin van scholing voor ervaringsdeskundigen CVO-SSH
 
Een ervaringswerker in mijn team - hoe begin ik eraan?
Een ervaringswerker in mijn team - hoe begin ik eraan?Een ervaringswerker in mijn team - hoe begin ik eraan?
Een ervaringswerker in mijn team - hoe begin ik eraan?CVO-SSH
 
GGZ verbreden tot een ons-verhaal - professionele zelfonthulling
GGZ verbreden tot een ons-verhaal - professionele zelfonthulling GGZ verbreden tot een ons-verhaal - professionele zelfonthulling
GGZ verbreden tot een ons-verhaal - professionele zelfonthulling CVO-SSH
 
Voedsel voor de Ziel - Professionele zelfonthullingen
Voedsel voor de Ziel - Professionele zelfonthullingenVoedsel voor de Ziel - Professionele zelfonthullingen
Voedsel voor de Ziel - Professionele zelfonthullingenCVO-SSH
 
De ervaringswerker als bruggenbouwer
De ervaringswerker als bruggenbouwerDe ervaringswerker als bruggenbouwer
De ervaringswerker als bruggenbouwerCVO-SSH
 
Herstel als antwoord op euthanasie
Herstel als antwoord op euthanasieHerstel als antwoord op euthanasie
Herstel als antwoord op euthanasieCVO-SSH
 
Ervaringsdeskundigheid als burgerschap
Ervaringsdeskundigheid als burgerschapErvaringsdeskundigheid als burgerschap
Ervaringsdeskundigheid als burgerschapCVO-SSH
 
Do's en dont's ew in mijn team
Do's en dont's ew in mijn teamDo's en dont's ew in mijn team
Do's en dont's ew in mijn teamCVO-SSH
 
De Malloot
De MallootDe Malloot
De MallootCVO-SSH
 
Multiproblem gezinnen
Multiproblem gezinnenMultiproblem gezinnen
Multiproblem gezinnenCVO-SSH
 
Werken in en organiseren van de leefgroep groep 2
Werken in en organiseren van de leefgroep groep 2Werken in en organiseren van de leefgroep groep 2
Werken in en organiseren van de leefgroep groep 2CVO-SSH
 
Lesdag 8 samenwerken met ouders
Lesdag 8 samenwerken met oudersLesdag 8 samenwerken met ouders
Lesdag 8 samenwerken met oudersCVO-SSH
 
Lesdag 6 kindfactoren, efficiëntie en intake
Lesdag 6 kindfactoren, efficiëntie en intakeLesdag 6 kindfactoren, efficiëntie en intake
Lesdag 6 kindfactoren, efficiëntie en intakeCVO-SSH
 
Abc van Limo
Abc van LimoAbc van Limo
Abc van LimoCVO-SSH
 
Presentatie lesdag 2
Presentatie lesdag 2Presentatie lesdag 2
Presentatie lesdag 2CVO-SSH
 
Inleiding: hoe schrijf ik een zakelijke tekst? Lezer- en doelgericht schrijve...
Inleiding: hoe schrijf ik een zakelijke tekst? Lezer- en doelgericht schrijve...Inleiding: hoe schrijf ik een zakelijke tekst? Lezer- en doelgericht schrijve...
Inleiding: hoe schrijf ik een zakelijke tekst? Lezer- en doelgericht schrijve...CVO-SSH
 

More from CVO-SSH (20)

Introductie digitale inclusie - Davy Nijs
Introductie digitale inclusie -  Davy NijsIntroductie digitale inclusie -  Davy Nijs
Introductie digitale inclusie - Davy Nijs
 
Sterk sociaal werk - Birgit Goris
Sterk sociaal werk -  Birgit GorisSterk sociaal werk -  Birgit Goris
Sterk sociaal werk - Birgit Goris
 
Impressies studenten
Impressies studentenImpressies studenten
Impressies studenten
 
Online cursus ontwikkelen
Online cursus ontwikkelenOnline cursus ontwikkelen
Online cursus ontwikkelen
 
De zin en/of onzin van scholing voor ervaringsdeskundigen
De zin en/of onzin van scholing voor ervaringsdeskundigenDe zin en/of onzin van scholing voor ervaringsdeskundigen
De zin en/of onzin van scholing voor ervaringsdeskundigen
 
Een ervaringswerker in mijn team - hoe begin ik eraan?
Een ervaringswerker in mijn team - hoe begin ik eraan?Een ervaringswerker in mijn team - hoe begin ik eraan?
Een ervaringswerker in mijn team - hoe begin ik eraan?
 
GGZ verbreden tot een ons-verhaal - professionele zelfonthulling
GGZ verbreden tot een ons-verhaal - professionele zelfonthulling GGZ verbreden tot een ons-verhaal - professionele zelfonthulling
GGZ verbreden tot een ons-verhaal - professionele zelfonthulling
 
Voedsel voor de Ziel - Professionele zelfonthullingen
Voedsel voor de Ziel - Professionele zelfonthullingenVoedsel voor de Ziel - Professionele zelfonthullingen
Voedsel voor de Ziel - Professionele zelfonthullingen
 
De ervaringswerker als bruggenbouwer
De ervaringswerker als bruggenbouwerDe ervaringswerker als bruggenbouwer
De ervaringswerker als bruggenbouwer
 
Herstel als antwoord op euthanasie
Herstel als antwoord op euthanasieHerstel als antwoord op euthanasie
Herstel als antwoord op euthanasie
 
Ervaringsdeskundigheid als burgerschap
Ervaringsdeskundigheid als burgerschapErvaringsdeskundigheid als burgerschap
Ervaringsdeskundigheid als burgerschap
 
Do's en dont's ew in mijn team
Do's en dont's ew in mijn teamDo's en dont's ew in mijn team
Do's en dont's ew in mijn team
 
De Malloot
De MallootDe Malloot
De Malloot
 
Multiproblem gezinnen
Multiproblem gezinnenMultiproblem gezinnen
Multiproblem gezinnen
 
Werken in en organiseren van de leefgroep groep 2
Werken in en organiseren van de leefgroep groep 2Werken in en organiseren van de leefgroep groep 2
Werken in en organiseren van de leefgroep groep 2
 
Lesdag 8 samenwerken met ouders
Lesdag 8 samenwerken met oudersLesdag 8 samenwerken met ouders
Lesdag 8 samenwerken met ouders
 
Lesdag 6 kindfactoren, efficiëntie en intake
Lesdag 6 kindfactoren, efficiëntie en intakeLesdag 6 kindfactoren, efficiëntie en intake
Lesdag 6 kindfactoren, efficiëntie en intake
 
Abc van Limo
Abc van LimoAbc van Limo
Abc van Limo
 
Presentatie lesdag 2
Presentatie lesdag 2Presentatie lesdag 2
Presentatie lesdag 2
 
Inleiding: hoe schrijf ik een zakelijke tekst? Lezer- en doelgericht schrijve...
Inleiding: hoe schrijf ik een zakelijke tekst? Lezer- en doelgericht schrijve...Inleiding: hoe schrijf ik een zakelijke tekst? Lezer- en doelgericht schrijve...
Inleiding: hoe schrijf ik een zakelijke tekst? Lezer- en doelgericht schrijve...
 

3de les levenslooppsychologie

  • 3. Kleuter – motorische ontwikkeling lichamelijke ontwikkeling • Groei vertraagt • Kwalitatieve verandering • Fijne motoriek • Handvoorkeur • voorbeeld motorische ontwikkeling, en nog eentje
  • 4. Kleuter - tekenontwikkeling • Combinatie sterkere fijne motoriek en ontwikkeling op cognitief; emotioneel en perceptueel vlak • ontwikkeling tekeningen kleuters • Benoemen achteraf: toevallig realisme • Mislukt realisme: plan tov realiteit,kopvoeter • Verstandelijk realisme • Gebrek aan stabiliteit • Object steeds hetzelfde weergeven • Later: visueel realisme
  • 5.
  • 6.
  • 7.
  • 8.
  • 9. Kleuter – perceptuele ontwikkeling • Meer details • Toont zich in interesse voor puzzels, gedetailleerde tekeningen
  • 10. Kleuter – cognitieve ontwikkeling • Veel van wat we bij de peuter gezien hebben loopt nog verder in deze fase • Fantasie • Belang van sprookjes, doen alsof-spel • Geen logische denkhandelingen of operaties • (cfr denkfouten peuters) • Geheugen • Versjes en liedjes • Oefenen in spel: memory • Geen gerichte strategieën om terug te vinden
  • 11. Kleuter – cognitieve ontwikkeling • Egocentrisme → sociocentrisme • Wereld wordt minder magisch • Ontwikkeling van besef v functionaliteit en identiteit • Tijdsbesef: • cfr structuurkaartjes in de klas
  • 12. Kleuter – taal ontwikkeling • Bedmonologen (egocentrisch taalgebruik) • Nu grootste opbouw taal :differentiatiefase • Woordenschat (ong 10 woorden per dag) • Fonologie = auditieve aspect • Morfologie = verbuiging • Semantiek = betekenisleer • Syntaxis = zinsbouw • Pragmatiek = sociale aspect van taal: effectief communiceren met anderen
  • 13. • This is a wug • These are two ……
  • 14. Kleuter- taalontwikkeling • Belang van taal en link met socio-economische klasse • Aarzelend spreken • Emoties • Taal volgt denken niet • Zelfbeschrijvingen
  • 15. Kleuter – sociaal-emotionele ontwikkeling • Opbouw nieuwe hechtingsrelaties • Belang van opvoedingsstijl ouders • Leeftijdsgenoten • Vriendschappen vooral samen doen • Verschillende rollen
  • 16. Kleuter – seksuele ontwikkleling • Nood aan lichamelijk contact • Eindeloos vragen over zwangerschap en geboorte • Oedipale of fallische fase • Bij de jongen:castratie-angst • Bij het meisje: penisnijd
  • 17. Kleuter - persoonlijkheidsontwikkeling • Positief, inwilligend • Taakbewustzijn vs taakbereidheid • Bestendigd ik-gevoel • Zelfkennis • Erikson: Initiatief en schuld
  • 18. • Heinz Dilemma van L. Kohlberg Ergens in Duitsland woont een vrouw die bijna gaat sterven aan kanker. Er is maar 1 medicijn dat gebruikt kan worden om de ziekte te genezen. Een arts in hetzelfde dorp als waar de vrouw woont heeft deze drug ontdekt, maar rekent 10 maal de prijs die het eigenlijk zou moeten kosten. De man van de zieke vrouw, Heinz, kan dit bedrag niet opbrengen - hij heeft maar de helft. De arts weigert het medicijn voor de helft van de hand te doen. Heinz is natuurlijk radeloos en besluit 's nachts in te breken in het huis van de arts om het medicijn te stelen. Mag Heinz dit doen? Waarom niet, wel?
  • 19. Kleuter – morele ontwikkeling • Volgens Kohlberg • Preconventionele niveau • Strafvermijding • Goed = prettig • Conventionele niveau • Directe omgeving • Grotere sociale systemen • Postconventionele niveau • Abstracte morele principes • Eigen verantwoordelijkheid
  • 20. Kleuter – morele ontwikkeling • Kleutergeweten • Onderscheid daad – bedoeling • Resultaat • Kritiek • Geen rechtlijnige opbouw • Verschil jongens en meisjes • Morele ontwikkeling meisjes: • Individuele overleving • Goedheid als zelfopoffering • Moraal van geweldloosheid
  • 21. Kleuter – morele ontwikkeling • Volgens Freud • Es, ich, uber-ich
  • 22. Kleuter –schoolse ontwikkeling • kleuterschool • Spelenderwijs leren • Ervaringsgericht onderwijs • Ervaringsgerichtheid • Praktijkprincipes • Vrij kleuterinitiatief • Milieuverrijking • Ervaringsgerichte dialoog • Zorgbreedte en zorgverbreding
  • 23. Kleuter – spelontwikkeling • kenmerken • Keuzevrijheid • Plezier • Twee werelden • Grens spel-werk
  • 24. Kleuters - spelontwikkeling • Spelontwikkeling • Beweging • Doen alsof • Constructiespel • Regelspel • Samen spelen • Parallel spel • Associatief • Coöperatief