1.
Hoogsensitiviteit,
wat
kun
je
ermee?
Hand-­‐out
voor
begeleiders
van
hoogsensitieve
kinderen
Veel
hoogsensitieve
kinderen
hebben
moeite
om
zich
staande
te
houden
in
het
dagelijks
leven.
Meer
kennis
bij
begeleiders
over
hoogsensitiviteit
kan
hen
helpen
om
te
zorgen
voor
een
betere
kwaliteit
van
leven.
Deze
hand-­‐out
wil
hieraan
een
bijdrage
leveren.
Hierbij
wil
ik
benadrukken
dat
hoogsensitiviteit
geen
aandoening
is.
Het
is
een
deel
van
het
karakter
van
het
kind.
Onderstaande
kenmerken
zullen
veel
herkenning
bij
HSP-­‐ers
(Hoog
Sensitieve
Personen)
geven,
maar
gelden
niet
per
sé
voor
iedere
HSP-­‐er.
Ieder
mens
is
uniek
en
heeft
unieke
eigenschappen.
Een
kwalitatief
goed
leven
ontstaat
als
je
vol
vertrouwen
deze
eigenschappen
kunt
uiten
en
ontwikkelen.
Wat
is
hoogsensitiviteit?
De
term
hoogsensitiviteit
werd
voor
het
eerst
genoemd
in
de
jaren
90
door
de
Amerikaanse
psychologe
Elain
Aron.
Het
is
een
karaktereigenschap
die
bij
ongeveer
15-­‐20%
van
de
mensen
voorkomt.
De
Belgische
prof.
Elke
van
Hoof
onderzocht
de
hersenen
van
HSP-­‐ers
en
ontdekte
dat
de
hersenen
daadwerkelijk
anders
functioneren:
er
vindt
een
diepgaande
verwerking
van
informatie
plaats,
waarbij
bij
een
bepaalde
opdracht
meer
hersengebieden
actief
zijn
in
vergelijking
met
niet-­‐HSP-­‐ers.
Dit
heeft
gevolgen
voor
het
functioneren
in
het
dagelijks
leven.
Wat
zie
je
vaak
bij
hoogsensitieve
kinderen?
• Gevoelig
voor
allerlei
zaken.
Zoals
voeding
(allergieën),
ruwe
materialen,
harde
geluiden,
sterke
geuren,
fel
licht,
pijn.
Deze
prikkels
komen
harder
binnen
en
kosten
tijd
om
te
verwerken.
Ook
plotselinge
veranderingen
kunnen
lastig
zijn.
Wat
helpt
is
om
het
kind
tijdig
te
informeren
over
wat
er
gaat
gebeuren
en
voor
te
bereiden
op
de
volgende
activiteit
(bv:
we
gaan
over
10
minuten
stoppen
met
spelen
en
dan
gaan
we
eten).
• Laag
zelfvertrouwen
en
(faal)angst.
HSP-­‐ers
hebben
een
diepe
verbinding
met
hun
omgeving.
Vaak
weten
zij
niet
waar
zij
zelf
eindigen
en
waar
de
ander
begint.
Ze
leven
in
een
totaalervaring.
Ze
voelen
stemmingen
goed
aan
en
streven
naar
harmonie,
waardoor
ze
zich
gemakkelijk
aanpassen
aan
een
ander.
Ze
raken
hierdoor
gemakkelijk
de
verbinding
met
zichzelf
kwijt.
Met
als
gevolg
dat
ze
niet
meer
weten
wat
ze
zelf
willen,
moeilijk
kunnen
kiezen
en
zich
onzeker
voelen.
Een
veilige
omgeving,
waar
er
ruimte
en
tijd
is
om
zich
bewust
te
worden
van
hun
eigen
lichaam
en
persoonlijke
kwaliteiten
is
dan
belangrijk.
• Dromerig
en/of
driftbuien
Dit
zijn
twee
strategieën
om
om
te
gaan
met
een
overvloed
aan
prikkels.
Enerzijds
door
te
dromen,
‘wegvluchten’
van
de
realiteit.
Even
dromen
helpt
om
weer
op
te
laden
en
tot
zichzelf
te
komen.
Anderzijds
door
woedeaanvallen
of
driftbuien,
om
frustratie
te
ontladen
en
een
poging
te
doen
de
overmaat
aan
prikkels
uit
het
systeem
te
krijgen.
Erken
bij

2.
driftbuien
de
boosheid
vanuit
compassie
en
probeer
samen
een
oplossing
te
bedenken
voor
de
oorzaak.
Dan
is
het
vaak
al
heel
snel
weer
over.
• Snel
afgeleid
of
traagheid
Doordat
er
veel
informatie
te
verwerken
is,
is
het
soms
moeilijk
om
te
focussen.
Een
werkje
doen
terwijl
er
ergens
in
het
gebouw
geboord
wordt
of
als
er
veel
geroezemoes
is,
is
heel
lastig.
Het
verwerken
van
alle
info
kost
tijd.
Het
lijkt
dan
alsof
het
kind
niks
aan
het
doen
is,
maar
inwendig
gebeurt
er
juist
heel
veel.
Geduldig
blijven
en
vriendelijk
de
focus
weer
terugbrengen
is
dan
fijn.
• Paranormale
ervaringen
en
fantasiewereld
HSP-­‐ers
hebben
een
rijke
innerlijke
belevingswereld.
Het
kan
zijn
dat
ze
paranormaal
begaafd
zijn
en
dingen
zien
die
de
meeste
mensen
niet
zien.
Ook
hebben
ze
een
rijke
fantasie,
en
creëren
soms
hele
droomwerelden.
Dat
is
in
principe
prima,
tenzij
het
een
vlucht
uit
de
werkelijkheid
is.
Wat
kun
je
als
begeleider
doen?
• Erkenning
van
het
kind
is
belangrijk.
Neem
het
kind
serieus.
• Zorg
voor
voldoende
rust
en
structuur.
• Geef
het
kind
overzicht,
zodat
het
zich
veilig
voelt.
Zet
het
kind
bijvoorbeeld
liever
niet
midden
in
de
klas
aan
een
tafeltje,
maar
aan
de
rand
of
juist
dicht
bij
de
juf.
• Wees
aanwezig
in
het
‘nu’
en
wees
congruent:
zorg
dat
wat
je
zegt
overeenkomt
met
wat
je
uitstraalt.
Wees
eerlijk
over
hoe
je
je
voelt.
• Leg
dingen
uit
en
bereid
het
kind
voor
op
overgangen.
• Benoem
de
kwaliteiten
van
het
kind
en
geef
oprechte
complimenten.
• Strengheid
en
straffen
werken
vaak
averechts
en
zorgt
dat
het
kind
in
zijn
schulp
kruipt.
Met
vriendelijkheid
en
overleg
kom
je
veel
verder.
Hoogsensitiviteit
als
kracht
Als
je
eenmaal
weet
hoe
de
‘gebruiksaanwijzing’
van
een
hoogsensitief
kind
is,
is
het
een
genot
en
inspiratie
om
het
kind
in
de
groep
te
hebben.
Dit
geldt
voor
alle
kinderen,
maar
hieronder
enkele
kwaliteiten
die
veel
hsp-­‐ers
hebben:
• HSP-­‐ers
voelen
zich
sterk
verbonden
met
hun
omgeving.
Ze
hebben
vaak
een
sterke
drang
om
iets
te
doen
voor
de
aarde.
• Ze
hebben
vaak
een
diepe
verbinding
met
dieren
en
de
natuur
en
zijn
maatschappelijk
betrokken.
• Ze
hebben
een
groot
rechtvaardigheidsgevoel.
• Door
hun
sterke
inlevingsvermogen
zijn
ze
communicatief
vaardig
en
behulpzaam
en
kunnen
intens
genieten
van
muziek
en
kunst.
• Hun
complexe
innerlijke
wereld
zorgt
dat
ze
problemen
vanuit
een
nieuw
perspectief
bekijken
en
nieuwe
oplossingen
kunnen
bedenken.
• Het
diepe
doordenken
en
hun
nieuwsgierigheid
zorgt
dat
ze
vaak
heel
veel
kennis
en
inzicht
hebben
in
onderwerpen
die
hen
interesseren.
Voor
meer
informatie
over
hoogsensitiviteit
bij
kinderen
en
volwassenen:
Coachpraktijk
Petra
Wilbrink,
kindercoach
en
lifecoach
06-­‐14213068
petra@petrawilbrink.nl
|
www.petrawilbrink.nl
|
©
Petra
Wilbrink
2016