ραψωδία α 361 497

1. ΟΜΗΡΟΥ ΟΔΥΣΣΕΙΑ
5η
ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ : α 361-497
Η εμφάνιση της Πηνελόπης και η αλλαγή του Τηλέμαχου
۩ Η δράση εξελίσσεται στον ίδιο χώρο αλλά ενοποιημένη και σε ανθρώπινο επίπεδο
μόνο, με πολλές όμως αναφορές στους θεούς.
► Στ. 361-364: η πρώτη αυτή εικόνα είναι η συνέχεια των στίχων 171-173→ το γλέντι
των μνηστήρων συνεχίζεται αδιάκοπα. Μάλιστα το τραγούδι του Φήμιου ενεργοποίησε
την Πηνελόπη.
Πηνελόπη Τηλέμαχος
*Παρουσιάζεται όπως ταιριάζει σε μια
βασίλισσα (στ. 356-374)
*είναι συνετή, φρόνιμη (367) και σεμνή
*έχει ασύγκριτη ομορφιά (408-410)
*ευγενική, μιλά με σεβασμό στο Φήμιο.
*αφοσιωμένη και πιστή σύζυγος
*αγνοεί επιδεικτικά τους μνηστήρες
*δέχεται πρώτη το μήνυμα της
ενηλικίωσης του γιου της
*αποφασιστικός και δυναμικός
*συνετός και μετριόφρων
*ρεαλιστής, έξυπνος, διπλωματικός
*η αλλαγή μετά τη συζήτησή του με τη
θεά είναι ολοφάνερη
*στο τέλος της ενότητας είναι
προβληματισμένος και σκεφτικός
Φήμιος Αντίνοος - Ευρύμαχος
*φημισμένος και τιμημένος αοιδός
(361, 385)
*έχει, όπως όλοι οι αοιδοί,ξεχωριστή
θέση στη μυκηναϊκή κοινωνία.
*το τραγούδι του καθηλώνει τους
μνηστήρες και ενεργοποιεί την
Πηνελόπη, αφού τη συγκινεί το τραγούδι
* έχει την υποστήριξη του οικοδεσπότη
*η συμπεριφορά του στοιχειοθετεί τη
γενικότερη συμπεριφορά των μνηστήρων
Αντίνοος → επιθετικός και προσβλητικός.
Στόχος του όχι μόνο ο γάμος του με την
Πηνελόπη, αλλά και θρόνος της Ιθάκης.
Ευρύμαχος → διπλωματικός και
προσποιητά φιλικός.
Υποψιάζεται το ρόλο του ξένου στην
αλλαγή συμπεριφοράς του Τηλέμαχου
Πώς ήταν ο Τηλέμαχος πριν τη συνομιλία του με την Αθηνά Μέντη και
πώς μετά από αυτή;
ΠΡΙΝ ΤΗ ΣΥΝΟΜΙΛΙΑ ΜΕΤΑ ΤΗ ΣΥΝΟΜΙΛΙΑ

2. Εντοπίστε τα λόγια του Τηλέμαχου που φανερώνουν τον νέο ρόλο που
αναλαμβάνει και την αλλαγή που έχει σημειωθεί στο χαρακτήρα του και τη
συμπεριφορά του. Γράψε τους σχετικούς στίχους.
Λειτουργικός ρόλος της σκηνής εμφάνισης της Πηνελόπης
α. Παρουσιάζεται άλλο ένα από τα βασικά πρόσωπα του έργου
β. Ο Τηλέμαχος κάνει μία πρώτη δοκιμή της αλλαγής του σε ένα οικείο προς αυτόν
πρόσωπο πριν αντιμετωπίσει τους μνηστήρες
γ. Γίνεται αντιληπτό από όλους και κυρίως από τους μνηστήρες ότι ο Τηλέμαχος
ενηλικιώθηκε, είναι πια ο κύριος του σπιτιού, αυτός που το κυβερνά αναλαμβάνοντας
τις ευθύνες που του αναλογούν.
Στο στίχο 474 αλλάζουμε σκηνή και κλίμα. Ο ποιητής μας μεταφέρει
……………………… Το νέο πρόσωπο που μας παρουσιάζει είναι η ……………………….
Ποιες πληροφορίες μας δίνει ο ποιητής ; Καταγράψτε τους στίχους.
Πληροφορίες Στίχοι
► Η εμφάνιση της Ευρύκλειας επιβραδύνει την εξέλιξη της δράσης. Τι πετυχαίνει με
αυτό ο ποιητής;
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Τεχνική
► εναλλαγή τριτοπρόσωπης αφήγησης με διάλογο. Μέσα στην αφήγηση ο ποιητής
παρεμβάλλει και περιγραφή.( Πηνελόπη)

3. Άσκηση
► Σε ποιους στίχους εντοπίζετε προοικονομία και τι προοικονομείται κάθε φορά;
► Πώς παρουσιάζεται η πολιτειακή και πολιτική κατάσταση της Ιθάκης;