1.Οι εξελίξεις στην οικονομία και την κοινωνία

1. 1.Οι εξελίξεις στην οικονομία και
την κοινωνία

2. Αριστοκρατία
των
αξιωμάτων
αριστοκρατία
της γης
δυνατοί
πένητες
πάροικοι

3. χωρία ή
προάστεια
αστυκώμες
δήμος

4. εκχρηματισμένη
οικονομία
τάξη
επιχειρηματιών
συντεχνίες
(συστήματα)
μακρινό εμπόριο
εξωτερικό
εμπόριο
μπαχαρικά
συντεχνίες
(συστήματα)
Εμπορο-
πανηγύρεις

6. δυναστεία
των
Μακεδόνων
η δημογραφική
εξέλιξη
σταθεροποιήθηκε
οι δείκτες της
οικονομίας
βελτιώθηκαν
Μεγαλύτερη η
ανάπτυξη της
αστικής
οικονομίας από
την οικονομία της
υπαίθρου.

7. Μικρογραφία χειρογράφου από το Χρονικό του Ιωάννη Σκυλίτζη,
τέλη 12ου-αρχές 13ου αιώνα

8. • Οι γαιοκτήμονες-
αριστοκράτες του
ύστερου Ρωμαϊκού
Κράτους χάθηκαν
κατά τις εχθρικές
εισβολές του 7ου αι
7ος αι.
• σχηματίζεται μια
νέα αριστοκρατία
της γης
(ή επαρχιακή)
• Παράλληλα με την
αριστοκρατία των
αξιωμάτων
(ή αστική).
8ος προς
9ο αι.
• Οι δύο ομάδες της
αριστοκρατίας
συνήθιζαν να
συνδέονται με
επιγαμίες και
συγχωνεύτηκαν σε
ενιαία τάξη στα τέλη
του 10ου αι.
• Είναι οι ΔΥΝΑΤΟΙ
8ος-11ος αι.

9. πολιτικοί
στρατιωτικοί
θρησκευτικοί
άρχοντες
διαχειριστές
• κρατικής
• Αυτοκρατορικής
• Εκκλησιαστικής
• μοναστικής
περιουσίας.

10. η διαμόρφωση της νέας βυζαντινής αριστοκρατίας
(8ος-11ος αι.) συνδέεται στενά με τη βαθμιαία
επέκταση οικογενειακών επωνύμων
Χρόνος
εμφάνισης
επωνύμων
Αριθμός
επωνύμων Ποσοστό %
8ος αι. 6 4%
9ος αι. 16-17 10%
900-976 25 16%
976-1025 45-50 30%
1025-1100 60 40%
σύνολο 147-153 100%

12. ελεύθεροι γαιοκτήμονες
ακτήμονες γεωργοί
(μίσθωναν γη για καλλιέργεια)
πάροικοι
(ήταν δεμένοι με τη γη ή είχαν προσωπική
εξάρτηση από τους κυρίους της)

15. κίνδυνοι για
τους
ανεξάρτητους
αγρότες
Απόκτηση των
κτημάτων από τους
μεγαλογαιοκτήμονες
με νόμιμους
(αγορά ή
κληροδοσία) ή
και παράνομους
τρόπους
φορολογική
πίεση από το
κράτος

17. είχαν να αντιμετωπίσουν πολλές δυσκολίες :
α. βαριά φορορολογία
β. αναγκαστικό δανεισμό
Δυνατός μεγαλοκτηματίας
επιβλέπει το θερισμό των κτημάτων
του.

18. Στην εικόνα, φτωχοί μικροκαλλιεργητές εκθέτουν τα
προβλήματά τους στον Γρηγόριο τον Θεολόγο.
Λεπτομέρεια από μικρογραφία χειρογράφου, Άγιον Όρος

19. δεν ήταν ενιαία
 αποτελούνταν από πολυάριθμες διάσπαρτες
εκτάσεις, τα χωρία ή προάστεια
τα χωρία ή προάστεια καλλιεργούσαν
ελεύθεροι ενοικιαστές ή πάροικοι.
Τα έσοδα από τα κτήματά τους τα έπαιρναν
αξιωματούχοι του κράτους , οι ευγενείς.

20.  έπαιρναν μισθούς από το κράτος ως
αξιωματούχοι
 ζούσαν ζωή γεμάτη χλιδή.
ήταν απρόθυμοι να δαπανήσουν χρήματα,
για να βελτιώσουν τις εγκαταστάσεις των
υποστατικών τους και τα μέσα και τις
τεχνικές της παραγωγής

22.  Οι κρατικοί
αξιωματούχοι που
αποτελούσαν την
κεντρική και την
επαρχιακή
διοίκηση δεν ήταν
όλοι μεταξύ τους
ίσοι. Οι κατώτεροι
υπάλληλοι της
κρατικής μηχανής
άνηκαν στη μεσαία
τάξη.
Στην εικόνα, παράσταση
γραφέα από μικρογραφία
χειρογράφου, 12ος αιώνας.
'Aγιο Όρος

23. η αγροτική
παραγωγή
παρέμενε στάσιμη
και ευάλωτη .
μέσα του11ου αι.
→ άρχισαν να
εκδηλώνονται
κρίσεις

24. Σκηνή καθημερινής ζωής. Μικρογραφία χειρογράφου, τέλη 11ου
αιώνα. Σινά, Μονή Αγίας Αικατερίνη

25.  γνώρισε μεγάλη ανάπτυξη με επίκεντρο
τις πόλεις
ήταν, όπως και η
αγροτική, εκχρηματισμένη σε μεγάλο
βαθμό

26. ανοικοδομήθηκαν παλιές πόλεις, όπως η
Πάτρα και η Σπάρτη
ιδρύθηκαν και νέες
 άρχισαν να ξαναβρίσκουν την οικονομική
τους λειτουργία.
Μεγαλύτερη εμπορική κίνηση είχαν οι
πόλεις Έφεσος, Ευχάϊτα, Τραπεζούς κ. ά.,
όπου διεξάγονταν ετήσιες
εμποροπανηγύρεις.

27. έγιναν αστυκώμαι ή αγροτοπόλεις, αστικά
κέντρα με ημιαγροτικό χαρακτήρα.
Π. χ. το Άρτζε (Γεωργία) και το Άνιον
(Αρμενία),

28.  ήταν οργανωμένοι σε συντεχνίες ή
επαγγελματικά σωματεία (συστήματα).
 Το ύψος της παραγωγής και οι τιμές των
προϊόντων ήταν προκαθορισμένες.
 Η λειτουργία των συστημάτων στην Κων/λη
καθοριζόταν από το Επαρχικόν Βιβλίον,
συλλογή διατάξεων των αρχών του 10ου αι.
(συλλογή νομοθετικών κειμένων που κυκλοφόρησε
πιθανόν την άνοιξη του 912 και αναφέρεται σε 21
συντεχνίες, από αυτές που λειτουργούσαν εκείνη την
εποχή στην πρωτεύουσα.)

30. Οι περισσότερες βιοτεχνίες αφορούσαν τον
τομέα των τροφίμων.
από το 10ο αι. εμφανίστηκαν επιχειρήσεις
σχετικές με την επεξεργασία και εμπορία
ειδών πολυτελείας (μετάξι, μπαχαρικά,
πολύτιμοι λίθοι).

32. αναβίωσε από τα μέσα του 10ου αι.
Η ακτίνα της δράσης του μεγάλωνε
συνεχώς.
Αναπτύχτηκαν εμπορικές σχέσεις με τους
Βουλγάρους, τους Ρώσους, τις ιταλικές
πόλεις, ιδίως τη Βενετία, και το Χαλιφάτο.

34. Οι βυζαντινοί έμποροι ταξίδευαν μέχρι το
Κάιρο και άλλους τόπους του Χαλιφάτου
για να προμηθευτούν τα περιζήτητα και
πολύ επικερδή μπαχαρικά.
Αλλά και οι μουσουλμάνοι έμποροι
μετέφεραν μπαχαρικά, αρώματα και
βαφικές ύλες στο Βυζάντιο.
Ο εκτελωνισμός τους γινόταν στην
Τραπεζούντα, εμπορική πύλη της Μ. Ασίας
προς Ανατολάς

36. η συνεχής ανάπτυξη της αστικής οικονομίας
οδήγησε στη δημιουργία της
την αποτελούσαν εμποροβιοτέχνες,
ναύκληροι και τραπεζίτες.
ήταν οργανωμένη σε συντεχνίες ή
αδελφότητες υποκινούσε συχνά λαϊκά
κινήματα κατά των ευγενών
 έφτασε στο απόγειο της κοινωνικής και
πολιτικής της επιρροής στα μέσα του 11ου αι.

39. Οι πολυάριθμες λαϊκές μάζες των πόλεων
αποτελούνταν από φτωχούς που
εργάζονταν περιστασιακά ή ήταν άνεργοι.

42. Ιστορία (Β ’ Γυμνασίου): Ηλεκτρονικό
Βιβλίο
Ιστορία (Β’ Γενικού Λυκείου - Γενικής
Παιδείας): Ηλεκτρονικό Βιβλίο
Ιστορία (Ε Δημοτικού) - Βιβλίο Μαθητή
Βικιπαίδεια
Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού
Μηχανή του Χρόνου