Επιμέλεια: Κριπαροπούλου Αντιγόνη

2. 
 Ιδξπηήο ηεο είλαη ν
Sigmund Freud (1856-
1939).

3. 
Η ςπρνινγία ησλ ζπγθξνύζεσλ
 Η ςπραλαιπηηθή ζεσξία
βιέπεη ηε ιεηηνπξγία ηνπ
κπαινύ ζαλ ηελ
έθθξαζε
ζπγθξνπόκελσλ /
αληίπαισλ δπλάκεσλ.
 Μεξηθέο από απηέο ηηο
δπλάκεηο είλαη
ζπλεηδεηέο αιιά νη
βαζηθέο είλαη
αζπλείδεηεο.
 Απηή ε ζύγθξνπζε
αληηθαηνπηξίδεη κηα
αληίθαζε πνπ ππάξρεη ζηε
δηπιή θύζε / ππόζηαζε ηνπ
αλζξώπνπ ζαλ βηνινγηθό θαη
ζαλ θνηλσληθό oλ.
 Καηά ηε δηάξθεηα ηεο
εμέιημεο θαη
θνηλσληθνπνίεζεο ηνπ ην
άηνκν είλαη αλαπόθεπθην λα
βηώζεη
καηαίσζε, ζπκό, απνγνήηεπζ
ε θαη ζύγθξνπζε /
αληηθαηηθόηεηα.

4. 
Αξρή ηεο εδνλήο - Νηεηεξκηληζκόο
 Μηα άιιε βαζηθή αξρή ηεο
ςπραλαιπηηθήο ζεσξίαο είλαη όηη ε
αλζξώπηλε ςπρνινγία θπβεξλάηαη από ηελ
ηάζε ηνπ αλζξώπνπ λα απνδεηά ηελ
επραξίζηεζε θαη λα απνθεύγεη ηνλ πόλν.
 Οη πξσηαξρηθέο εκπεηξίεο παίδνπλ
ζεκαληηθό ξόιν ζηε δηακόξθσζε ηεο
δνκήο ηεο πξνζσπηθόηεηαο ηνπ
αλζξώπνπ. Ο Freud ήηαλ ν πξώηνο
ζύγρξνλνο ςπρνιόγνο πνπ έδσζε ζεκαζία
ζηελ παηδηθή ειηθία. Οη πεγέο ησλ
λεπξώζεσλ βξίζθνληαη πάληα πέξα από
ηελ πεξηνρή ηνπ ζπλεηδεηνύ. Έρνπλ
απσζεζεί έμσ από ην ζπλεηδεηό επεηδή
έρνπλ νδπλεξό ραξαθηήξα.
 Μηα άιιε βαζηθή αξρή είλαη
ν ληεηεξκηληζκόο. Δειαδή ηα
γεγνλόηα πνπ ζπκβαίλνπλ ζην
αλζξώπηλν κπαιό δελ είλαη
ηπραία, πεξηζηαζηαθά ή
αζύλδεηα κεηαμύ ηνπο. Οη
ζθέςεηο, ηα ζπλαηζζήκαηα, νη
νξκέο πνπ έξρνληαη ζην
ζπλεηδεηό είλαη κηα αιπζίδα
από αηηηνινγηθά ζπλδεδεκέλα
θαηλόκελα. Σπλδένληαη κε
θάπνηα πξνεγνύκελε
εκπεηξία ζηε δσή ηνπ αηόκνπ.
Πνιιέο απ’ απηέο ηηο
ζπλδέζεηο είλαη αζπλείδεηεο.

5. Σηελ θιηληθή ηνπ
εκπεηξία δηαπίζησζε
όηη…
1. Υπάξρνπλ αζπλείδεηα θίλεηξα
ζπκπεξηθνξάο
2. Πνιιά πξνβιήκαηα λεπξσζηθήο
ζπκπεξηθνξάο ησλ αζζελώλ ηνπ
είραλ ηηο ξίδεο ηνπο ζηηο πξώηεο
εκπεηξίεο ηνπο δει. ζηα αξρηθά
ζηάδηα αλάπηπμήο ηνπο

6. 
Τα ζηάδηα ηεο ςπρνζεμνπαιηθήο
αλάπηπμεο θαηά ηνλ Freud είλαη:
 1. Τν Σηνκαηηθό Σηάδην
(1ν έηνο): Η θύξηα πεγή
επραξίζηεζεο ηνπ ζηαδίνπ
απηνύ είλαη ν ζειαζκόο.
Η ηθαλνπνίεζε πνπ
δίλεηαη από ηελ κεηέξα
είλαη εμαηξεηηθήο
ζεκαζίαο. Καηά ην ζηάδην
απηό ην άηνκν
παξνπζηάδεη κεγάιε
εμάξηεζε

7. 
 2. Τν Πξσθηηθό Σηάδην (2ν
έσο 3ν έηνο): Σην ζηάδην
απηό ην παηδί θαιείηαη λα
απνθηήζεη έιεγρν ησλ
ζθηθηήξσλ
(ελνύξεζε, εγθόπξηζε). Ο
πξσθηόο ινηπόλ, απνηειεί
ηελ εζηία ηεο ςπρηθήο
έληαζεο θαη ηθαλνπνίεζεο
αληίζηνηρα. Κύξην
ραξαθηεξηζηηθό ηνπ ζηαδίνπ
απηνύ είλαη ε ηάζε γηα
απηνλνκία θαη ν αξλεηηζκόο.

8. 
 3. Τν Φαιιηθό Σηάδην (3ν-
7ν έηνο): Σην ζηάδην απηό ην
παηδί απνθηά επίγλσζε ησλ
δηαθνξώλ ζηα γελλεηηθά
όξγαλα ησλ δπν θύισλ.
Παξάιιεια, ζπλεηδεηνπνηεί
ηελ αγάπε ηνπ πξνο ηνπο
γνλείο, αλ θαη πιένλ ε
αγάπε γηα ηνλ γνλέα ηνπ
αληίζεηνπ θύινπ απμάλεηαη
(Οηδηπόδεην ζύκπιεγκα θαη
ζύκπιεγκα ηεο Ηιέθηξαο)

9. 
 4. Τν Σηάδην ηεο
Λαλζάλνπζαο
Σεμνπαιηθόηεηαο (7ν-11ν
έηνο): Τν παηδί «παγώλεη» ην
δήηεκα ηεο ζεμνπαιηθόηεηάο
ηνπ. Ταπηίδεηαη κε δηάθνξεο
νκάδεο γηα λα απνθηήζεη ηελ
αίζζεζε ηνπ «αλήθεηλ». Οη
νκάδεο απηέο ζπλήζσο
απνηεινύληαη από άηνκα ηνπ
ίδηνπ θύινπ. Αλαδεηά έλα
ζηελό θίιν.

10. 
 5. Τν Σηάδην ηεο
Γελεηήζηαο
Σεμνπαιηθόηεηαο (12ν-
19ν): Είλαη πεξίνδνο
έληνλσλ ςπρηθώλ
ζπγθξνύζεσλ θαη
αιινπξόζαιιεο
ζπκπεξηθνξάο.

11. 
 Ο ηξόπνο πνπ βηώλνληαη νη ζπγθξνύζεηο ζε θαζέλα από ηα
πξώηα ζηάδηα ηεο αλάπηπμεο θαζνξίδεη ηελ
πξνζσπηθόηεηα ηνπ αηόκνπ. Η αλάπηπμε είλαη νκαιή
όηαλ ην άηνκν θαηνξζώλεη ζε θάζε ζηάδην λα ηζνξξνπήζεη
ηελ ηθαλνπνίεζε ησλ ελνξκήζεσλ θαη ησλ απαηηήζεσλ
ηνπ θνηλσληθνύ πεξίγπξνπ. Σε αληίζεηε πεξίπησζε,
παξνπζηάδεηαη ε θαζήισζή ηνπ ζην ζηάδην απηό, κε
απνηέιεζκα λα έρεη κεησκέλε πξνζαξκνγή ζηα επόκελα.
Γηα ηνπο ζεσξεηηθνύο ηεο
ςπραλάιπζεο

12. 
 Τν άηνκν παιηλδξνκεί ζε κνξθέο ζπκπεξηθνξάο
κηθξόηεξεο ειηθίαο, πξνθεηκέλνπ λα αληιήζεη ηελ
ηθαλνπνίεζε. Έηζη π.ρ. έλα παηδί πνπ δελ νινθιεξώλεη κε
ηθαλνπνίεζε ην ζηνκαηηθό ζηάδην, θαζειώλεηαη ζε
απηό, κε απνηέιεζκα ζηελ ελήιηθε δσή ηνπ λα εθδειώλεη
ςπραλαγθαζηηθέο ηάζεηο γηα θαγεηό, θιπαξία, θάπληζκα
θ.ιπ. Αληίζηνηρα θαζήισζε ζην πξσθηηθό ζηάδην, νδεγεί
ζε θαηαπηεζηηθή
ζπκπεξηθνξά, εθθεληξηθόηεηα, δνγκαηηζκό, ηζηγγνπληά
θ.ιπ. Τέινο, θαζήισζε ζην θαιιηθό ζηάδην, ζπλδέεηαη κε
λαξθηζζηζκό, αιαδνλεία, επηδεηθηηθόηεηα θ.ιπ.
Αλ ε ηθαλνπνίεζε ζηα ζηάδηα απηά δελ
είλαη επαξθήο…

13. 1. Τν Εθείλν
2. Τν Εγώ
3. Τν Υπέξ-εγώ
Η αλζξώπηλε ςπρή
απνηειείηαη από
ηξεηο δνκέο :

14. 
Τν Εθείλν
 Είλαη ην ζύλνιν ησλ βηνινγηθώλ αλαγθώλ
θαη ησλ ελνξκήζεσλ ηνπ αηόκνπ.
Λεηηνπξγεί κε ηελ αρτή ηης εσταρίζηηζης
κε απώηεξν ζθνπό ηελ απνκάθξπλζε ηνπ
πόλνπ θαη ηελ εθπιήξσζε ησλ ελζηίθησλ
ηνπ αηόκνπ.
 Ο Φξόπλη έιεγε πσο: «Είλαη ην ζθνηεηλό,
απξόζηην κέξνο ηεο πξoζσπηθόηεηάο καο,
όηη ειάρηζην γλσξίδνπκε ην έρνπκε κάζεη
από ηελ έξεπλα ησλ νλείξσλ θαη ηελ
δεκηνπξγία λεπξσζηθώλ ζπκπησκάησλ,
θαη ηα πεξηζζόηεξα είλαη αξλεηηθά
ζηνηρεία θαη κπνξνύλ λα πεξηγξαθνύλ
κόλν σο ε αληίζεζε ζην Εγώ. Τν
απνθαινύκε ράνο, έλα θαδάλη γεκάην
θνριάδνπζεο ελνξκήζεηο, δελ παξάγεη κηα
νινθιεξσκέλε ζέιεζε, αιιά παξά κόλν
κηα πξνζπάζεηα λα ηθαλνπνηήζεη ηηο
ελζηηθηώδεηο ελνξκήζεηο πνπ είλαη
ππνθείκελεο ζηε αξρή ηεο επραξίζηεζεο.»

15. 
Τν Εγώ
 Ο ξόινο ηνπ εγώ είλαη λα
μεζολαβεί κεηαμύ ηνπ
εθείλν, ηεο
πξαγκαηηθόηεηαο, θαη ηνπ
ππέξ-εγώ. Γη’απηό ιέκε
όηη ην εγώ ιεηηνπξγεί
βάζεη ηεο απσήρ ηηρ
ππαγμαηικόηηηαρ θαη είλαη
ζςνειδηηό.

16. 
Τν Υπεξεγώ
 Τν σπέρ-εγώ είλαη ην θνκκάηη/ ε
δνκή ηεο πξνζσπηθόηεηαο πνπ
ανηιπροζωπεύει ηις ηθικές αρτές
ηεο θνηλσλίαο όπσο κεηαθέξνληαη
ζην άηνκν από ηνπο γνλείο ηνπ –
είλαη απηό πνπ απνθαινύκε
ζσνείδηζη θαη είλαη ε πεγή ησλ
ελνρώλ. Τν εθείλν θαη ην ππέξ-εγώ
βξίζθνληαη ζε κηα πάιε. Όηαλ ην
εγώ δελ κπνξεί λα βξεη ιύζε θαη λα
ζπκβηβάζεη ηηο επηζπκίεο ηνπ
εθείλν θαη ηνπ ππέξ-εγώ
δεκηνπξγείηαη άγρνο. Τν άγρνο
είλαη έλα πξνεηδνπνηεηηθό κήλπκα
όηη ην εγώ δελ ηα θαηαθέξλεη ζην
ξόιν ηνπ.

17. 
 Όηαλ ην εγώ δελ αληέρεη ηηο απαηηήζεηο ηνπ ππέξ-εγώ ή δελ
ειέγρεη ηηο απαηηήζεηο πνπ πξνέξρνληαη από ην εθείλν, θηλεηνπνηεί
απηόκαηα θαη αζπλείδεηα νξηζκέλνπο ακπληηθνύο κεραληζκνύο
γηα λα κεηξηάζεη ην άγρνο θαη ηελ έληαζε πνπ βηώλεη. Σύκθσλα κε
ηνλ Φξόηλη ν ζθνπόο ησλ κεραληζκώλ απηώλ είλαη λα
παξαπνηήζνπλ ή λα αξλεζνύλ ηελ πξαγκαηηθόηεηα. Οπζηαζηηθά
δελ κεηαβάιινπλ ηηο εμσηεξηθέο ζπλζήθεο αιιά κεηαβάιινπλ ηνλ
ηξόπν κε ηνλ νπνίν ην άηνκν αληηιακβάλεηαη θαη αληηκεησπίδεη
ηελ πξαγκαηηθόηεηα. Κάζε άηνκν ρξεζηκνπνηεί ακπληηθνύο
κεραληζκνύο πνπ ζεσξνύληαη θπζηνινγηθέο αληηδξάζεηο ζηε
δηαδηθαζία πξνζαξκνγήο ηνπ. Όηαλ όκσο θαηαθεύγεη
ζπζηεκαηηθά ζηε ρξήζε ακπληηθώλ κεραληζκώλ πνπ γίλνληαη ν
θπξίαξρνο ηξόπνο αληίδξαζεο ηνπ αηόκνπ ζηα πξνβιήκαηα ηεο
δσήο, ηόηε νη ζπλέπεηεο είλαη παζνινγηθέο.
Ακπληηθνί κεραληζκνί

18.  Απώζεζε
 Άξλεζε
 Παιηλδξόκεζε
 Πξνβνιή
 Μεηάζεζε
 Μεηνπζίσζε
 Εθινγίθεπζε
Η Άλλα Φξόηλη πεξηέγξαςε
δηάθνξνπο κεραληζκνύο άκπλαο πνπ
αλαπηύζζνληαη γηα λα κπνξέζεη ην
εγώ λα δώζεη θάπνηα ιύζε θαη λα
κεηώζεη ηελ
έληαζε θαη ην άγρνο.
Οι βαζικοί
μητανιζμοί
άμσνας είναι:

19. 
Απώζεζε
 Αλαθέξεηαη ζηε δηαδηθαζία
κε ηελ νπνία ην εγώ ζπξώρλεη
ζην αζπλείδεην ηηο κε
απνδεθηέο νξκέο ηνπ πνπ
απεηινύλ ηελ αθεξαηόηεηα
ηνπ. Δειαδή ε απώζεζε είλαη
όρη κόλν έλαο κεραληζκόο
άκπλαο αιιά θαη ν ζηόρνο
όισλ ησλ άιισλ κεραληζκώλ.
 Π.ρ. ην άηνκν πξνζπαζεί λα
«μεράζεη» κηα ηξαπκαηηθή
εκπεηξία .

20. 
Άξλεζε
 Δειαδή ε άξλεζε ηεο
αλαγλώξηζεο θάπνηνπ
θηλδύλνπ. Η άξλεζε ηεο
πξαγκαηηθόηεηαο
ρξεζηκνπνηείηαη όηαλ ην
άηνκν απεηιείηαη από έληνλα
θαη επίπνλα ζπλαηζζήκαηα.
 Π.ρ. παηδί πνπ ε κεηέξα ηνπ
πεζαίλεη ιέεη ζηνλ εαπηό ηνπ
όηη ιείπεη ηαμίδη.

21. 
Παιηλδξόκεζε
 Η παιηλδξόκεζε
(παιηκπαηδηζκόο) ζπκβαίλεη
όηαλ ην άηνκν, αγρσκέλν
από απεηιεηηθέο ζθέςεηο θαη
ζπλαηζζήκαηα, ζπκπεξηθέξε
ηαη κε έλαλ ηξόπν πνπ είλαη
ραξαθηεξηζηηθόο ελόο
πξνεγνύκελνπ εμειηθηηθνύ
ζηαδίνπ, πξηλ ηελ εκθάληζε
ηεο παξνύζαο ζύγθξνπζεο.
 Π.ρ. Άηνκν κέζεο ειηθίαο
πνπ λεάδεη.

22. 
Πξνβνιή
 Η πξνβνιή ζπκβαίλεη
όηαλ, ρσξίο λα ην
ζπλεηδεηνπνηεί, ην άηνκν
απνδίδεη ηηο δηθέο ηνπ κε
παξαδεθηέο νξκέο ζε
άιινπο.
 Π.ρ. Δελ ζπκπαζώ
θάπνηνλ θαη ιέσ όηη απηόο
δελ κε ζπκπαζεί.

23. 
Μεηάζεζε
 Η κεηάζεζε κε απνδεθηώλ
ζπλαηζζεκάησλ, ζθέςεσλ ή
πξνζέζεσλ από ηνλ
πξαγκαηηθό ηνπο ζηόρν ζε
έλαλ άιιν, πην αζθαιή
ζηόρν.
 Π.ρ. Δελ κπνξώ λα κηιήζσ
άζρεκα ζηνλ θαζεγεηή πνπ
κε πξνζέβαιε θαη έηζη,
γπξίδσ ζπίηη θαη καιώλσ κε
ηνλ αδειθό κνπ!

24. 
Μεηνπζίσζε/Εμηδαλίθεπζε
 Μνξθή κεηάζεζεο όπνπ
όκσο νη αλεπίηξεπηεο
νξκέο αλαθαηεπζύλνληαη
πξνο αλώηεξνπο ζηόρνπο
πνπ είλαη θνηλσληθά
παξαδεθηνί.
 Π.ρ. Τελ επηζεηηθόηεηά
κνπ ηελ δηνρεηεύσ ζε έλα
άζιεκα θαη έηζη ηελ
εθηνλώλσ κε θνηλσληθά
απνδεθηό ηξόπν

25. 
Εθινγίθεπζε
 Τν άηνκν ρξεζηκνπνηεί ηελ
ινγηθή γηα λα απσζήζεη
επίπνλα ζπλαηζζήκαηα,
επηζπκίεο ή ζθέςεηο πνπ ηνπ
πξνθαινύλ έληνλν ζηξεο. Με
ινγηθά επηρεηξήκαηα
πξνζπαζεί λα απνδείμεη ζηνλ
εαπηό ηνπ θαη ζηνπο άιινπο
όηη νη πξάμεηο , νη επηζπκίεο
θαη ηα θίλεηξα ηεο
ζπκπεξηθνξάο ηνπ είλαη νξζά
θαη ζπλεπώο παξαδεθηά.
 Π.ρ. Άηνκν πνπ απνιύζεθε
ιέεη: «έηζη θη αιιηώο δελ ήηαλ
ε ηδαληθή δνπιεηά γηα κέλα!

26. Όινη νη κεραληζκνί άκπλαο είλαη
ρξήζηκνη θαη σθέιηκνη, εηδηθά ζε
πεξηόδνπο θξίζηκεο, γηα λα
κπνξέζνπκε λα μεπεξάζνπκε ην
αξρηθό ζνθ.
Όκσο, όπσο ιέεη θαη ν
Μπξερη: «Mνλάρα ε
ππαγμαηικόηηηα κπνξεί λα
καο κάζεη πώρ ηελ
ππαγμαηικόηηηα λ'
αλλάξοςμε».

27. 
Carl Gustav Jung (1875-1961)
 Ο Jung δηαθώλεζε κε ηνλ Freud
ζρεηηθά κε ηε θύζε ηνπ ππνζπλείδεηνπ.
Πίζηεπε όηη ην αζπλείδεην δελ είλαη
απιώο έλα ξεδεξβνπάξ από
απαγνξεπκέλεο νξκέο θαη απσζεκέλεο
κλήκεο, αιιά θαη ε πεγή ησλ
πξνζπαζεηώλ καο γηα επραξίζηεζε θαη
δεκηνπξγηθόηεηα. Επίζεο, πίζηεπε όηη
κέζα καο ππάξρεη κηα πάιε αληίζεησλ
δπλάκεσλ. Δειαδή θάζε άλζξσπνο έρεη
κηα παζεηηθή – ζειπθή θύζε θαη κηα
δπλακηθή - αλδξηθή θύζε. Καζέλαο καο
επίζεο, έρεη ζηνηρεία εζσζηξέθεηαο θαη
εμσζηξέθεηαο. Επηπιένλ, ππάξρεη κηα
πάιε αλάκεζα ζην πξόζσπν πνπ
παξνπζηάδνπκε ζηνπο άιινπο θαη ηελ
ηδησηηθή εηθόλα ηνπ εαπηνύ καο. Καηά
ηνλ Jung, ην έξγν θάζε αλζξώπνπ είλαη
λα κπνξέζεη λα ελώζεη απηέο ηηο
αληίζεηεο δπλάκεηο.

28. 
Άιθξελη Άληιεξ (1870-1937)
 Ο Adler δηαθώλεζε κε ηνλ Freud γηαηί πίζηεπε όηη ε
θύξηα δύλακε θηλεηνπνίεζεο ζηελ αλζξώπηλε δσή δελ
είλαη ε ηθαλνπνίεζε ησλ ζεμνπαιηθώλ νξκώλ, αιιά ε
πξνζπάζεηα γηα αλσηεξόηεηα. Μ’ απηό ελλννύζε ην
εζσηεξηθό ςάμηκν γηα ηειεηόηεηα. Είπε όηη όια ηα
παηδηά γελληόληαη κε κηα βαζηά αίζζεζε
θαησηεξόηεηαο ιόγσ ηνπ κηθξνύ ηνπο κεγέζνπο, ησλ
θπζηθώλ αδπλακηώλ, θαη ηελ έιιεηςε γλώζεο θαη
δύλακεο ζηνλ θόζκν ησλ ελειίθσλ. Φξεζηκνπνίεζε
γηα πξώηε θνξά ηνλ όξν “ζύκπιεγκα θαησηεξόηεηαο.
Πίζηεπε όηη ν ηξόπνο κε ηνλ νπνίν νη γνλείο
ζρεηίδνληαη κε ηα παηδηά ηνπο έρεη ζεκαληηθό
απνηέιεζκα ζηελ ηθαλόηεηα ηνπ παηδηνύ λα μεπεξάζεη
απηά ηα ζπλαηζζήκαηα θαησηεξόηεηαο θαη λα πεηύρεη
ζηε κεηέπεηηα δσή ηνπ. Έηζη, είδε ηελ
πξνζσπηθόηεηα ζαλ βαζηά επεξεαζκέλε από ηελ
πνηόηεηα ησλ πξώησλ θνηλσληθώλ ζρέζεσλ.

29. 
 Είδε θαη απηή ηελ πξνζσπηθόηεηα ηνπ ελήιηθα ζαλ ζρεκαηηζκέλε από ηηο
παηδηθέο εκπεηξίεο, αιιά, αληίζεηα από ηνλ Freud, έδσζε, θαη απηή, ζεκαζία
ζηηο θνηλσληθέο ζρέζεηο – ηδίσο κε ηνπο γνλείο – αληί ζηελ επίιπζε ησλ
αληηζέζεσλ ηνπ Εθείλνπ. Μίιεζε γηα ηα ζπλαηζζήκαηα ≪βαζηθνύ άγρνπο≫
θαη ≪βαζηθήο ερζξόηεηαο≫ . Όηαλ νη γνλείο ζπκπεξηθέξνληαη αδηάθνξα,
ππνηηκεηηθά θαη κε αζηάζεηα, ην παηδί αηζζάλεηαη αλαζθαιέο θαη αλήκπνξν
βηώλνληαο ην βαζηθό άγρνο. Απηά ηα ζπλαηζζήκαηα ζπλνδεύνληαη θαη από έλα
βαζύηεξν ζπλαίζζεκα κλεζηθαθίαο απέλαληη ζηνπο γνλείο – βαζηθή
ερζξόηεηα. Επεηδή απηή ε ερζξόηεηα δελ κπνξεί λα εθθξαζηεί άκεζα, γηαηί
ην παηδί ρξεηάδεηαη θαη θνβάηαη ηνπο γνλείο ηνπ, απσζείηαη θαη νδεγεί ζε
ζπλαηζζήκαηα αλαμηόηεηαο θαη άγρνπο. Απηή ε έληαζε αλάκεζα ζηε βαζηθή
ερζξόηεηα θαη ην βαζηθό άγρνο νδεγεί ην παηδί, θαη αξγόηεξα ηνλ λεπξσηηθό
ελήιηθα, λα πηνζεηήζεη κηα από ηηο αθόινπζεο 3 ζηάζεηο θνηλσληθώλ
αιιειεπηδξάζεσλ:
 1) κηα θίλεζε πξνο ηνπο άιινπο
 2) κηα θίλεζε έλαληη (αληίζεηα) ησλ άιισλ
 3) κηα θίλεζε καθξηά από ηνπο άιινπο
Karen Horney (1885-1952)

30. 
Horney (ζπλέρεηα)…
 Όηαλ θηλείηαη πξνο ηνπο άιινπο, ην άηνκν
ελδίδεη ζηνπο άιινπο θαη είλαη πάληα
αλήζπρν λα ηνπο επραξηζηήζεη έηζη ώζηε
λα θεξδίζεη ηελ έγθξηζε θαη ηελ αγάπε
ηνπο. Τν άηνκν πνπ θηλείηαη έλαληη ησλ
άιισλ πξνζπαζεί λα βξεη ζηγνπξηά κέζν
ηεο θπξηαξρίαο. Ο ζηόρνο ηνπ αηόκνπ πνπ
θηλείηαη καθξηά από ηνπο άιινπο είλαη λα
πξνζηαηεπηεί, λα βξεη αζθάιεηα ζηελ
απόζηαζε, ζηελ απνκάθξπλζε. Έηζη δελ
αθήλεη πνηέ λα δεκηνπξγεζνύλ θνληηλέο
ζρέζεηο. Όινη απηνί νη πξνζηαηεπηηθνί
κεραληζκνί δεκηνπξγνύλ πνιιά
δηαπξνζσπηθά πξνβιήκαηα.