SlideShare a Scribd company logo
1 of 73
МАТЕМАТИК-
2
Д.Баттөр
Агуулга
Дээд
эрэмбийн
дифференциал
тэгшитгэл
y(n) = f (x)
хэлбэрийн
тэгшитгэл
Үл мэдэгдэх
функцийг ил
агуулаагүй
дифференциал
тэгшитгэл
Аргументийг
ил
агуулаагүй
тэгшитгэл
Хоёрдугаар
эрэмбийн
шугаман
нэгэн
төрлийн
тэгшитгэл
МАТЕМАТИК-2
Ердийн дифференциал тэгшитгэл
Д.Баттөр
2010 оны 3-р сарын 31
МАТЕМАТИК-
2
Д.Баттөр
Агуулга
Дээд
эрэмбийн
дифференциал
тэгшитгэл
y(n) = f (x)
хэлбэрийн
тэгшитгэл
Үл мэдэгдэх
функцийг ил
агуулаагүй
дифференциал
тэгшитгэл
Аргументийг
ил
агуулаагүй
тэгшитгэл
Хоёрдугаар
эрэмбийн
шугаман
нэгэн
төрлийн
тэгшитгэл
Агуулга
1 Дээд эрэмбийн дифференциал тэгшитгэл
y(n) = f (x) хэлбэрийн тэгшитгэл
Үл мэдэгдэх функцийг ил агуулаагүй дифференциал
тэгшитгэл
Аргументийг ил агуулаагүй тэгшитгэл
Хоёрдугаар эрэмбийн шугаман нэгэн төрлийн
тэгшитгэл
МАТЕМАТИК-
2
Д.Баттөр
Агуулга
Дээд
эрэмбийн
дифференциал
тэгшитгэл
y(n) = f (x)
хэлбэрийн
тэгшитгэл
Үл мэдэгдэх
функцийг ил
агуулаагүй
дифференциал
тэгшитгэл
Аргументийг
ил
агуулаагүй
тэгшитгэл
Хоёрдугаар
эрэмбийн
шугаман
нэгэн
төрлийн
тэгшитгэл
Дээд эрэмбийн дифференциал тэгшитгэл
Тодорхойлт
2 ≤ n эрэмбийн (шугаман бус)
f (x, y, y , ..., y(n)
) = 0 (1)
хэлбэрийн тэгшитгэлийг n-дүгээр эрэмбийн дифференциал
тэгшитгэл гэнэ.
МАТЕМАТИК-
2
Д.Баттөр
Агуулга
Дээд
эрэмбийн
дифференциал
тэгшитгэл
y(n) = f (x)
хэлбэрийн
тэгшитгэл
Үл мэдэгдэх
функцийг ил
агуулаагүй
дифференциал
тэгшитгэл
Аргументийг
ил
агуулаагүй
тэгшитгэл
Хоёрдугаар
эрэмбийн
шугаман
нэгэн
төрлийн
тэгшитгэл
Дээд эрэмбийн дифференциал тэгшитгэл
Тодорхойлт
2 ≤ n эрэмбийн (шугаман бус)
f (x, y, y , ..., y(n)
) = 0 (1)
хэлбэрийн тэгшитгэлийг n-дүгээр эрэмбийн дифференциал
тэгшитгэл гэнэ.
Тодорхойлт
(1) тэгшитгэлийг үл мэдэгдэх y(x) функцийн уламждадын
хувьд бодогдсон
y(n)
= f (x, y, y , ..., y(n−1)
) (2)
хэлбэрт бичиж болно.
МАТЕМАТИК-
2
Д.Баттөр
Агуулга
Дээд
эрэмбийн
дифференциал
тэгшитгэл
y(n) = f (x)
хэлбэрийн
тэгшитгэл
Үл мэдэгдэх
функцийг ил
агуулаагүй
дифференциал
тэгшитгэл
Аргументийг
ил
агуулаагүй
тэгшитгэл
Хоёрдугаар
эрэмбийн
шугаман
нэгэн
төрлийн
тэгшитгэл
y(n)
= f (x) хэлбэрийн тэгшитгэл
y(n)
= f (x) (3)
хэлбэрийн тэгшитгэл ачв үзье.
МАТЕМАТИК-
2
Д.Баттөр
Агуулга
Дээд
эрэмбийн
дифференциал
тэгшитгэл
y(n) = f (x)
хэлбэрийн
тэгшитгэл
Үл мэдэгдэх
функцийг ил
агуулаагүй
дифференциал
тэгшитгэл
Аргументийг
ил
агуулаагүй
тэгшитгэл
Хоёрдугаар
эрэмбийн
шугаман
нэгэн
төрлийн
тэгшитгэл
y(n)
= f (x) хэлбэрийн тэгшитгэл
y(n)
= f (x) (3)
хэлбэрийн тэгшитгэл ачв үзье.(4) тэгшитгэлийн шийд нь
y(n) = f (x) тэнцэтгэлийг n-удаа дэс дараалан интегралчлах
замаар олдоно. Үүнд:
y(n−1)
= f (x)dx + C1, C1 = const
МАТЕМАТИК-
2
Д.Баттөр
Агуулга
Дээд
эрэмбийн
дифференциал
тэгшитгэл
y(n) = f (x)
хэлбэрийн
тэгшитгэл
Үл мэдэгдэх
функцийг ил
агуулаагүй
дифференциал
тэгшитгэл
Аргументийг
ил
агуулаагүй
тэгшитгэл
Хоёрдугаар
эрэмбийн
шугаман
нэгэн
төрлийн
тэгшитгэл
y(n)
= f (x) хэлбэрийн тэгшитгэл
y(n)
= f (x) (3)
хэлбэрийн тэгшитгэл ачв үзье.(4) тэгшитгэлийн шийд нь
y(n) = f (x) тэнцэтгэлийг n-удаа дэс дараалан интегралчлах
замаар олдоно. Үүнд:
y(n−1)
= f (x)dx + C1, C1 = const
y(n−2)
= dx f (x)dx + C1x + C2, C2 = const
МАТЕМАТИК-
2
Д.Баттөр
Агуулга
Дээд
эрэмбийн
дифференциал
тэгшитгэл
y(n) = f (x)
хэлбэрийн
тэгшитгэл
Үл мэдэгдэх
функцийг ил
агуулаагүй
дифференциал
тэгшитгэл
Аргументийг
ил
агуулаагүй
тэгшитгэл
Хоёрдугаар
эрэмбийн
шугаман
нэгэн
төрлийн
тэгшитгэл
y(n)
= f (x) хэлбэрийн тэгшитгэл
y(n)
= f (x) (3)
хэлбэрийн тэгшитгэл ачв үзье.(4) тэгшитгэлийн шийд нь
y(n) = f (x) тэнцэтгэлийг n-удаа дэс дараалан интегралчлах
замаар олдоно. Үүнд:
y(n−1)
= f (x)dx + C1, C1 = const
y(n−2)
= dx f (x)dx + C1x + C2, C2 = const
y(n−3)
= dx dx f (x)dx +
C1x2
2
+ C2x + C3, C3 = const
МАТЕМАТИК-
2
Д.Баттөр
Агуулга
Дээд
эрэмбийн
дифференциал
тэгшитгэл
y(n) = f (x)
хэлбэрийн
тэгшитгэл
Үл мэдэгдэх
функцийг ил
агуулаагүй
дифференциал
тэгшитгэл
Аргументийг
ил
агуулаагүй
тэгшитгэл
Хоёрдугаар
эрэмбийн
шугаман
нэгэн
төрлийн
тэгшитгэл
y(n)
= f (x) хэлбэрийн тэгшитгэл
y(n)
= f (x) (3)
хэлбэрийн тэгшитгэл ачв үзье.(4) тэгшитгэлийн шийд нь
y(n) = f (x) тэнцэтгэлийг n-удаа дэс дараалан интегралчлах
замаар олдоно. Үүнд:
y(n−1)
= f (x)dx + C1, C1 = const
y(n−2)
= dx f (x)dx + C1x + C2, C2 = const
y(n−3)
= dx dx f (x)dx +
C1x2
2
+ C2x + C3, C3 = const
· · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · ·
МАТЕМАТИК-
2
Д.Баттөр
Агуулга
Дээд
эрэмбийн
дифференциал
тэгшитгэл
y(n) = f (x)
хэлбэрийн
тэгшитгэл
Үл мэдэгдэх
функцийг ил
агуулаагүй
дифференциал
тэгшитгэл
Аргументийг
ил
агуулаагүй
тэгшитгэл
Хоёрдугаар
эрэмбийн
шугаман
нэгэн
төрлийн
тэгшитгэл
y(n)
= f (x) хэлбэрийн тэгшитгэл
y(n)
= f (x) (3)
хэлбэрийн тэгшитгэл ачв үзье.(4) тэгшитгэлийн шийд нь
y(n) = f (x) тэнцэтгэлийг n-удаа дэс дараалан интегралчлах
замаар олдоно. Үүнд:
y(n−1)
= f (x)dx + C1, C1 = const
y(n−2)
= dx f (x)dx + C1x + C2, C2 = const
y(n−3)
= dx dx f (x)dx +
C1x2
2
+ C2x + C3, C3 = const
· · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · ·
y = dx dx...
(nудаа)
f (x)dx + C1
xn−1
n − 1
+ C2
xn−2
n − 2
+ ... + Cn,
Cn = cons
МАТЕМАТИК-
2
Д.Баттөр
Агуулга
Дээд
эрэмбийн
дифференциал
тэгшитгэл
y(n) = f (x)
хэлбэрийн
тэгшитгэл
Үл мэдэгдэх
функцийг ил
агуулаагүй
дифференциал
тэгшитгэл
Аргументийг
ил
агуулаагүй
тэгшитгэл
Хоёрдугаар
эрэмбийн
шугаман
нэгэн
төрлийн
тэгшитгэл
y(n)
= f (x) хэлбэрийн тэгшитгэл
Сүүлчийн тэнцэтгэл дэх дурын тогтмолуудыг шинээр
тэмдэглэвэл шийд
y = dx dx... f (x)dx + c1xn−1
+ c2xn−2
+ ... + cn
олдоно. Шийдийн энэ илэрхийллээс
y(k)
(x0) = 0, (k = 0, 1, 2, ..., n − 1)
эхний нөхцлүүдийг хангадаг тухайн шийдийг
y(x) =
1
(n − 1)!
x
x0
f (t) · (x − t)n−1
dt
Коши-ийн томъёогоор олж болно.
МАТЕМАТИК-
2
Д.Баттөр
Агуулга
Дээд
эрэмбийн
дифференциал
тэгшитгэл
y(n) = f (x)
хэлбэрийн
тэгшитгэл
Үл мэдэгдэх
функцийг ил
агуулаагүй
дифференциал
тэгшитгэл
Аргументийг
ил
агуулаагүй
тэгшитгэл
Хоёрдугаар
эрэмбийн
шугаман
нэгэн
төрлийн
тэгшитгэл
Үл мэдэгдэх функцийг ил агуулаагүй
дифференциал тэгшитгэл
f (x, y , y ) = 0 (4)
хэлбэрийн тэгшитгэл ачв үзье.
МАТЕМАТИК-
2
Д.Баттөр
Агуулга
Дээд
эрэмбийн
дифференциал
тэгшитгэл
y(n) = f (x)
хэлбэрийн
тэгшитгэл
Үл мэдэгдэх
функцийг ил
агуулаагүй
дифференциал
тэгшитгэл
Аргументийг
ил
агуулаагүй
тэгшитгэл
Хоёрдугаар
эрэмбийн
шугаман
нэгэн
төрлийн
тэгшитгэл
Үл мэдэгдэх функцийг ил агуулаагүй
дифференциал тэгшитгэл
f (x, y , y ) = 0 (4)
хэлбэрийн тэгшитгэл ачв үзье.
эрэмбэ бууруулах арга:
МАТЕМАТИК-
2
Д.Баттөр
Агуулга
Дээд
эрэмбийн
дифференциал
тэгшитгэл
y(n) = f (x)
хэлбэрийн
тэгшитгэл
Үл мэдэгдэх
функцийг ил
агуулаагүй
дифференциал
тэгшитгэл
Аргументийг
ил
агуулаагүй
тэгшитгэл
Хоёрдугаар
эрэмбийн
шугаман
нэгэн
төрлийн
тэгшитгэл
Үл мэдэгдэх функцийг ил агуулаагүй
дифференциал тэгшитгэл
f (x, y , y ) = 0 (4)
хэлбэрийн тэгшитгэл ачв үзье.
эрэмбэ бууруулах арга:
y = z гэж орлуулга хийвэл
f (x, z, z ) = 0
гэсэн нэгдүгээр эрэмбийн тэгшитгэлд хүрнэ.
МАТЕМАТИК-
2
Д.Баттөр
Агуулга
Дээд
эрэмбийн
дифференциал
тэгшитгэл
y(n) = f (x)
хэлбэрийн
тэгшитгэл
Үл мэдэгдэх
функцийг ил
агуулаагүй
дифференциал
тэгшитгэл
Аргументийг
ил
агуулаагүй
тэгшитгэл
Хоёрдугаар
эрэмбийн
шугаман
нэгэн
төрлийн
тэгшитгэл
Үл мэдэгдэх функцийг ил агуулаагүй
дифференциал тэгшитгэл
f (x, y , y ) = 0 (4)
хэлбэрийн тэгшитгэл ачв үзье.
эрэмбэ бууруулах арга:
y = z гэж орлуулга хийвэл
f (x, z, z ) = 0
гэсэн нэгдүгээр эрэмбийн тэгшитгэлд хүрнэ. Ийм
тэгшитгэлийн ерөнхий шийд
F(x, z, C1) = 0
хэлбэрээр олдоно.
МАТЕМАТИК-
2
Д.Баттөр
Агуулга
Дээд
эрэмбийн
дифференциал
тэгшитгэл
y(n) = f (x)
хэлбэрийн
тэгшитгэл
Үл мэдэгдэх
функцийг ил
агуулаагүй
дифференциал
тэгшитгэл
Аргументийг
ил
агуулаагүй
тэгшитгэл
Хоёрдугаар
эрэмбийн
шугаман
нэгэн
төрлийн
тэгшитгэл
Үл мэдэгдэх функцийг ил агуулаагүй
дифференциал тэгшитгэл
f (x, y , y ) = 0 (4)
хэлбэрийн тэгшитгэл ачв үзье.
эрэмбэ бууруулах арга:
y = z гэж орлуулга хийвэл
f (x, z, z ) = 0
гэсэн нэгдүгээр эрэмбийн тэгшитгэлд хүрнэ. Ийм
тэгшитгэлийн ерөнхий шийд
F(x, z, C1) = 0
хэлбэрээр олдоно. Хэрэв энэ тэгшитгэлээс z-ийг
z = Φ(x, C1)
ил хэлбэрээр олж болно.
МАТЕМАТИК-
2
Д.Баттөр
Агуулга
Дээд
эрэмбийн
дифференциал
тэгшитгэл
y(n) = f (x)
хэлбэрийн
тэгшитгэл
Үл мэдэгдэх
функцийг ил
агуулаагүй
дифференциал
тэгшитгэл
Аргументийг
ил
агуулаагүй
тэгшитгэл
Хоёрдугаар
эрэмбийн
шугаман
нэгэн
төрлийн
тэгшитгэл
Үл мэдэгдэх функцийг ил агуулаагүй
дифференциал тэгшитгэл
Орлуулга ёсоор
y = Φ(x, C1)
болно.
МАТЕМАТИК-
2
Д.Баттөр
Агуулга
Дээд
эрэмбийн
дифференциал
тэгшитгэл
y(n) = f (x)
хэлбэрийн
тэгшитгэл
Үл мэдэгдэх
функцийг ил
агуулаагүй
дифференциал
тэгшитгэл
Аргументийг
ил
агуулаагүй
тэгшитгэл
Хоёрдугаар
эрэмбийн
шугаман
нэгэн
төрлийн
тэгшитгэл
Үл мэдэгдэх функцийг ил агуулаагүй
дифференциал тэгшитгэл
Орлуулга ёсоор
y = Φ(x, C1)
болно. Одоо энэхүү нэгдүгээр эрэмбийн тэгшитгэлийн
шийдийг олоход өгөгдсөн f (x, y , y ) = 0 тэгшитгэлийн
ерөнхий шийд
y = Φ(x, C1)dx + C2
хэлбэрээр олдоно.
МАТЕМАТИК-
2
Д.Баттөр
Агуулга
Дээд
эрэмбийн
дифференциал
тэгшитгэл
y(n) = f (x)
хэлбэрийн
тэгшитгэл
Үл мэдэгдэх
функцийг ил
агуулаагүй
дифференциал
тэгшитгэл
Аргументийг
ил
агуулаагүй
тэгшитгэл
Хоёрдугаар
эрэмбийн
шугаман
нэгэн
төрлийн
тэгшитгэл
Аргументийг ил агуулаагүй тэгшитгэл
f (y, y , y ) = 0 (5)
хэлбэрийн тэгшитгэл ачв үзье.
МАТЕМАТИК-
2
Д.Баттөр
Агуулга
Дээд
эрэмбийн
дифференциал
тэгшитгэл
y(n) = f (x)
хэлбэрийн
тэгшитгэл
Үл мэдэгдэх
функцийг ил
агуулаагүй
дифференциал
тэгшитгэл
Аргументийг
ил
агуулаагүй
тэгшитгэл
Хоёрдугаар
эрэмбийн
шугаман
нэгэн
төрлийн
тэгшитгэл
Аргументийг ил агуулаагүй тэгшитгэл
f (y, y , y ) = 0 (5)
хэлбэрийн тэгшитгэл ачв үзье.
y = p орлуулга хийе (p нь y-ээс хамаарах функц гэж
үзнэ).
МАТЕМАТИК-
2
Д.Баттөр
Агуулга
Дээд
эрэмбийн
дифференциал
тэгшитгэл
y(n) = f (x)
хэлбэрийн
тэгшитгэл
Үл мэдэгдэх
функцийг ил
агуулаагүй
дифференциал
тэгшитгэл
Аргументийг
ил
агуулаагүй
тэгшитгэл
Хоёрдугаар
эрэмбийн
шугаман
нэгэн
төрлийн
тэгшитгэл
Аргументийг ил агуулаагүй тэгшитгэл
f (y, y , y ) = 0 (5)
хэлбэрийн тэгшитгэл ачв үзье.
y = p орлуулга хийе (p нь y-ээс хамаарах функц гэж
үзнэ). давхар функцийн уламжлалын томъёо ёсоор
y = p =
dp
dx
=
dp
dy
·
dy
dx
=
dp
dy
· y = p ·
dp
dy
болох ба
МАТЕМАТИК-
2
Д.Баттөр
Агуулга
Дээд
эрэмбийн
дифференциал
тэгшитгэл
y(n) = f (x)
хэлбэрийн
тэгшитгэл
Үл мэдэгдэх
функцийг ил
агуулаагүй
дифференциал
тэгшитгэл
Аргументийг
ил
агуулаагүй
тэгшитгэл
Хоёрдугаар
эрэмбийн
шугаман
нэгэн
төрлийн
тэгшитгэл
Аргументийг ил агуулаагүй тэгшитгэл
f (y, y , y ) = 0 (5)
хэлбэрийн тэгшитгэл ачв үзье.
y = p орлуулга хийе (p нь y-ээс хамаарах функц гэж
үзнэ). давхар функцийн уламжлалын томъёо ёсоор
y = p =
dp
dx
=
dp
dy
·
dy
dx
=
dp
dy
· y = p ·
dp
dy
болох ба иймд өгөгдсөн тэгшитгэл нь нэгдүгээр
эрэмбийн дараахь тэгшитгэлд шилжинэ:
f y, p, p
dp
dy
= 0
МАТЕМАТИК-
2
Д.Баттөр
Агуулга
Дээд
эрэмбийн
дифференциал
тэгшитгэл
y(n) = f (x)
хэлбэрийн
тэгшитгэл
Үл мэдэгдэх
функцийг ил
агуулаагүй
дифференциал
тэгшитгэл
Аргументийг
ил
агуулаагүй
тэгшитгэл
Хоёрдугаар
эрэмбийн
шугаман
нэгэн
төрлийн
тэгшитгэл
Аргументийг ил агуулаагүй тэгшитгэл
Энэ тэгшитгэлийн ерөнхий шийд F(y, p, C1) = 0
МАТЕМАТИК-
2
Д.Баттөр
Агуулга
Дээд
эрэмбийн
дифференциал
тэгшитгэл
y(n) = f (x)
хэлбэрийн
тэгшитгэл
Үл мэдэгдэх
функцийг ил
агуулаагүй
дифференциал
тэгшитгэл
Аргументийг
ил
агуулаагүй
тэгшитгэл
Хоёрдугаар
эрэмбийн
шугаман
нэгэн
төрлийн
тэгшитгэл
Аргументийг ил агуулаагүй тэгшитгэл
Энэ тэгшитгэлийн ерөнхий шийд F(y, p, C1) = 0
хэлбэрт бичигдэх бөгөөд хэрэв уг тэнцэтгэлээс p
хувьсагчийг p = Φ(y, C1) хэлбэрээр олвол орлуулга
ёсоор y = Φ(y, C1) тэгшитгэлд хүрнэ.
МАТЕМАТИК-
2
Д.Баттөр
Агуулга
Дээд
эрэмбийн
дифференциал
тэгшитгэл
y(n) = f (x)
хэлбэрийн
тэгшитгэл
Үл мэдэгдэх
функцийг ил
агуулаагүй
дифференциал
тэгшитгэл
Аргументийг
ил
агуулаагүй
тэгшитгэл
Хоёрдугаар
эрэмбийн
шугаман
нэгэн
төрлийн
тэгшитгэл
Аргументийг ил агуулаагүй тэгшитгэл
Энэ тэгшитгэлийн ерөнхий шийд F(y, p, C1) = 0
хэлбэрт бичигдэх бөгөөд хэрэв уг тэнцэтгэлээс p
хувьсагчийг p = Φ(y, C1) хэлбэрээр олвол орлуулга
ёсоор y = Φ(y, C1) тэгшитгэлд хүрнэ. Сүүлчийн
тэгшитгэл бол хувьсагчууд нь ялгагдах тэгшитгэл
учраас түүний ерөнхий шийдийг олсны үр дүнд анх
өгөгдсөн f (y, y , y ) = 0 тэгшитгэлийн ерөнхий шийд
dy
Φ(y, C1)
= x + C2, C2 = const,
хэлбэрт тавигдана.
МАТЕМАТИК-
2
Д.Баттөр
Агуулга
Дээд
эрэмбийн
дифференциал
тэгшитгэл
y(n) = f (x)
хэлбэрийн
тэгшитгэл
Үл мэдэгдэх
функцийг ил
агуулаагүй
дифференциал
тэгшитгэл
Аргументийг
ил
агуулаагүй
тэгшитгэл
Хоёрдугаар
эрэмбийн
шугаман
нэгэн
төрлийн
тэгшитгэл
Аргументийг ил агуулаагүй тэгшитгэл
Жишээ
3y · y 2 = (1 + y 2) · y тэгшитгэл бод.
МАТЕМАТИК-
2
Д.Баттөр
Агуулга
Дээд
эрэмбийн
дифференциал
тэгшитгэл
y(n) = f (x)
хэлбэрийн
тэгшитгэл
Үл мэдэгдэх
функцийг ил
агуулаагүй
дифференциал
тэгшитгэл
Аргументийг
ил
агуулаагүй
тэгшитгэл
Хоёрдугаар
эрэмбийн
шугаман
нэгэн
төрлийн
тэгшитгэл
Аргументийг ил агуулаагүй тэгшитгэл
Жишээ
3y · y 2 = (1 + y 2) · y тэгшитгэл бод.
- y = z;
МАТЕМАТИК-
2
Д.Баттөр
Агуулга
Дээд
эрэмбийн
дифференциал
тэгшитгэл
y(n) = f (x)
хэлбэрийн
тэгшитгэл
Үл мэдэгдэх
функцийг ил
агуулаагүй
дифференциал
тэгшитгэл
Аргументийг
ил
агуулаагүй
тэгшитгэл
Хоёрдугаар
эрэмбийн
шугаман
нэгэн
төрлийн
тэгшитгэл
Аргументийг ил агуулаагүй тэгшитгэл
Жишээ
3y · y 2 = (1 + y 2) · y тэгшитгэл бод.
- y = z; 3z · z 2 = (1 + z2) · z ;
МАТЕМАТИК-
2
Д.Баттөр
Агуулга
Дээд
эрэмбийн
дифференциал
тэгшитгэл
y(n) = f (x)
хэлбэрийн
тэгшитгэл
Үл мэдэгдэх
функцийг ил
агуулаагүй
дифференциал
тэгшитгэл
Аргументийг
ил
агуулаагүй
тэгшитгэл
Хоёрдугаар
эрэмбийн
шугаман
нэгэн
төрлийн
тэгшитгэл
Аргументийг ил агуулаагүй тэгшитгэл
Жишээ
3y · y 2 = (1 + y 2) · y тэгшитгэл бод.
- y = z; 3z · z 2 = (1 + z2) · z ;
z = p; z = p ·
dp
dz
;
МАТЕМАТИК-
2
Д.Баттөр
Агуулга
Дээд
эрэмбийн
дифференциал
тэгшитгэл
y(n) = f (x)
хэлбэрийн
тэгшитгэл
Үл мэдэгдэх
функцийг ил
агуулаагүй
дифференциал
тэгшитгэл
Аргументийг
ил
агуулаагүй
тэгшитгэл
Хоёрдугаар
эрэмбийн
шугаман
нэгэн
төрлийн
тэгшитгэл
Аргументийг ил агуулаагүй тэгшитгэл
Жишээ
3y · y 2 = (1 + y 2) · y тэгшитгэл бод.
- y = z; 3z · z 2 = (1 + z2) · z ;
z = p; z = p ·
dp
dz
;
3z · p2
= (1 + z2
) · p
dp
dz
;
МАТЕМАТИК-
2
Д.Баттөр
Агуулга
Дээд
эрэмбийн
дифференциал
тэгшитгэл
y(n) = f (x)
хэлбэрийн
тэгшитгэл
Үл мэдэгдэх
функцийг ил
агуулаагүй
дифференциал
тэгшитгэл
Аргументийг
ил
агуулаагүй
тэгшитгэл
Хоёрдугаар
эрэмбийн
шугаман
нэгэн
төрлийн
тэгшитгэл
Аргументийг ил агуулаагүй тэгшитгэл
Жишээ
3y · y 2 = (1 + y 2) · y тэгшитгэл бод.
- y = z; 3z · z 2 = (1 + z2) · z ;
z = p; z = p ·
dp
dz
;
3z · p2
= (1 + z2
) · p
dp
dz
;
dp
p
=
3zdz
1 + z2
;
МАТЕМАТИК-
2
Д.Баттөр
Агуулга
Дээд
эрэмбийн
дифференциал
тэгшитгэл
y(n) = f (x)
хэлбэрийн
тэгшитгэл
Үл мэдэгдэх
функцийг ил
агуулаагүй
дифференциал
тэгшитгэл
Аргументийг
ил
агуулаагүй
тэгшитгэл
Хоёрдугаар
эрэмбийн
шугаман
нэгэн
төрлийн
тэгшитгэл
Аргументийг ил агуулаагүй тэгшитгэл
Жишээ
3y · y 2 = (1 + y 2) · y тэгшитгэл бод.
- y = z; 3z · z 2 = (1 + z2) · z ;
z = p; z = p ·
dp
dz
;
3z · p2
= (1 + z2
) · p
dp
dz
;
dp
p
=
3zdz
1 + z2
;
ln p =
3
2
ln(1 + z2
) + ln C;
МАТЕМАТИК-
2
Д.Баттөр
Агуулга
Дээд
эрэмбийн
дифференциал
тэгшитгэл
y(n) = f (x)
хэлбэрийн
тэгшитгэл
Үл мэдэгдэх
функцийг ил
агуулаагүй
дифференциал
тэгшитгэл
Аргументийг
ил
агуулаагүй
тэгшитгэл
Хоёрдугаар
эрэмбийн
шугаман
нэгэн
төрлийн
тэгшитгэл
Аргументийг ил агуулаагүй тэгшитгэл
Жишээ
3y · y 2 = (1 + y 2) · y тэгшитгэл бод.
- y = z; 3z · z 2 = (1 + z2) · z ;
z = p; z = p ·
dp
dz
;
3z · p2
= (1 + z2
) · p
dp
dz
;
dp
p
=
3zdz
1 + z2
;
ln p =
3
2
ln(1 + z2
) + ln C;
p = C · (1 + z2)
3
2 ;
МАТЕМАТИК-
2
Д.Баттөр
Агуулга
Дээд
эрэмбийн
дифференциал
тэгшитгэл
y(n) = f (x)
хэлбэрийн
тэгшитгэл
Үл мэдэгдэх
функцийг ил
агуулаагүй
дифференциал
тэгшитгэл
Аргументийг
ил
агуулаагүй
тэгшитгэл
Хоёрдугаар
эрэмбийн
шугаман
нэгэн
төрлийн
тэгшитгэл
Аргументийг ил агуулаагүй тэгшитгэл
Жишээ
3y · y 2 = (1 + y 2) · y тэгшитгэл бод.
МАТЕМАТИК-
2
Д.Баттөр
Агуулга
Дээд
эрэмбийн
дифференциал
тэгшитгэл
y(n) = f (x)
хэлбэрийн
тэгшитгэл
Үл мэдэгдэх
функцийг ил
агуулаагүй
дифференциал
тэгшитгэл
Аргументийг
ил
агуулаагүй
тэгшитгэл
Хоёрдугаар
эрэмбийн
шугаман
нэгэн
төрлийн
тэгшитгэл
Аргументийг ил агуулаагүй тэгшитгэл
Жишээ
3y · y 2 = (1 + y 2) · y тэгшитгэл бод.
- p = C · (1 + z2)
3
2 ;
МАТЕМАТИК-
2
Д.Баттөр
Агуулга
Дээд
эрэмбийн
дифференциал
тэгшитгэл
y(n) = f (x)
хэлбэрийн
тэгшитгэл
Үл мэдэгдэх
функцийг ил
агуулаагүй
дифференциал
тэгшитгэл
Аргументийг
ил
агуулаагүй
тэгшитгэл
Хоёрдугаар
эрэмбийн
шугаман
нэгэн
төрлийн
тэгшитгэл
Аргументийг ил агуулаагүй тэгшитгэл
Жишээ
3y · y 2 = (1 + y 2) · y тэгшитгэл бод.
- p = C · (1 + z2)
3
2 ;
dz
dx
= C · (1 + z2
)
3
2 ;
МАТЕМАТИК-
2
Д.Баттөр
Агуулга
Дээд
эрэмбийн
дифференциал
тэгшитгэл
y(n) = f (x)
хэлбэрийн
тэгшитгэл
Үл мэдэгдэх
функцийг ил
агуулаагүй
дифференциал
тэгшитгэл
Аргументийг
ил
агуулаагүй
тэгшитгэл
Хоёрдугаар
эрэмбийн
шугаман
нэгэн
төрлийн
тэгшитгэл
Аргументийг ил агуулаагүй тэгшитгэл
Жишээ
3y · y 2 = (1 + y 2) · y тэгшитгэл бод.
- p = C · (1 + z2)
3
2 ;
dz
dx
= C · (1 + z2
)
3
2 ;
dz
(1 + z2)
3
2
= Cdx;
МАТЕМАТИК-
2
Д.Баттөр
Агуулга
Дээд
эрэмбийн
дифференциал
тэгшитгэл
y(n) = f (x)
хэлбэрийн
тэгшитгэл
Үл мэдэгдэх
функцийг ил
агуулаагүй
дифференциал
тэгшитгэл
Аргументийг
ил
агуулаагүй
тэгшитгэл
Хоёрдугаар
эрэмбийн
шугаман
нэгэн
төрлийн
тэгшитгэл
Аргументийг ил агуулаагүй тэгшитгэл
Жишээ
3y · y 2 = (1 + y 2) · y тэгшитгэл бод.
- p = C · (1 + z2)
3
2 ;
dz
dx
= C · (1 + z2
)
3
2 ;
dz
(1 + z2)
3
2
= Cdx;
z
√
1 + z2
= C · (x + C1);
МАТЕМАТИК-
2
Д.Баттөр
Агуулга
Дээд
эрэмбийн
дифференциал
тэгшитгэл
y(n) = f (x)
хэлбэрийн
тэгшитгэл
Үл мэдэгдэх
функцийг ил
агуулаагүй
дифференциал
тэгшитгэл
Аргументийг
ил
агуулаагүй
тэгшитгэл
Хоёрдугаар
эрэмбийн
шугаман
нэгэн
төрлийн
тэгшитгэл
Аргументийг ил агуулаагүй тэгшитгэл
Жишээ
3y · y 2 = (1 + y 2) · y тэгшитгэл бод.
- p = C · (1 + z2)
3
2 ;
dz
dx
= C · (1 + z2
)
3
2 ;
dz
(1 + z2)
3
2
= Cdx;
z
√
1 + z2
= C · (x + C1);
z2
1 + z2
= C2
(x + C1)2
;
МАТЕМАТИК-
2
Д.Баттөр
Агуулга
Дээд
эрэмбийн
дифференциал
тэгшитгэл
y(n) = f (x)
хэлбэрийн
тэгшитгэл
Үл мэдэгдэх
функцийг ил
агуулаагүй
дифференциал
тэгшитгэл
Аргументийг
ил
агуулаагүй
тэгшитгэл
Хоёрдугаар
эрэмбийн
шугаман
нэгэн
төрлийн
тэгшитгэл
Аргументийг ил агуулаагүй тэгшитгэл
Жишээ
3y · y 2 = (1 + y 2) · y тэгшитгэл бод.
- p = C · (1 + z2)
3
2 ;
dz
dx
= C · (1 + z2
)
3
2 ;
dz
(1 + z2)
3
2
= Cdx;
z
√
1 + z2
= C · (x + C1);
z2
1 + z2
= C2
(x + C1)2
;
z2
=
C2(x + C1)2
1 − C2(x + C1)2
;
МАТЕМАТИК-
2
Д.Баттөр
Агуулга
Дээд
эрэмбийн
дифференциал
тэгшитгэл
y(n) = f (x)
хэлбэрийн
тэгшитгэл
Үл мэдэгдэх
функцийг ил
агуулаагүй
дифференциал
тэгшитгэл
Аргументийг
ил
агуулаагүй
тэгшитгэл
Хоёрдугаар
эрэмбийн
шугаман
нэгэн
төрлийн
тэгшитгэл
Аргументийг ил агуулаагүй тэгшитгэл
Жишээ
3y · y 2 = (1 + y 2) · y тэгшитгэл бод.
- p = C · (1 + z2)
3
2 ;
dz
dx
= C · (1 + z2
)
3
2 ;
dz
(1 + z2)
3
2
= Cdx;
z
√
1 + z2
= C · (x + C1);
z2
1 + z2
= C2
(x + C1)2
;
z2
=
C2(x + C1)2
1 − C2(x + C1)2
; z = ±
C(x + C1)
1 − C2(x + C1)2
;
МАТЕМАТИК-
2
Д.Баттөр
Агуулга
Дээд
эрэмбийн
дифференциал
тэгшитгэл
y(n) = f (x)
хэлбэрийн
тэгшитгэл
Үл мэдэгдэх
функцийг ил
агуулаагүй
дифференциал
тэгшитгэл
Аргументийг
ил
агуулаагүй
тэгшитгэл
Хоёрдугаар
эрэмбийн
шугаман
нэгэн
төрлийн
тэгшитгэл
Аргументийг ил агуулаагүй тэгшитгэл
Жишээ
3y · y 2 = (1 + y 2) · y тэгшитгэл бод.
- p = C · (1 + z2)
3
2 ;
dz
dx
= C · (1 + z2
)
3
2 ;
dz
(1 + z2)
3
2
= Cdx;
z
√
1 + z2
= C · (x + C1);
z2
1 + z2
= C2
(x + C1)2
;
z2
=
C2(x + C1)2
1 − C2(x + C1)2
; z = ±
C(x + C1)
1 − C2(x + C1)2
;
dy
dx
= ±
C(x + C1)
1 − C2(x + C1)2
;
МАТЕМАТИК-
2
Д.Баттөр
Агуулга
Дээд
эрэмбийн
дифференциал
тэгшитгэл
y(n) = f (x)
хэлбэрийн
тэгшитгэл
Үл мэдэгдэх
функцийг ил
агуулаагүй
дифференциал
тэгшитгэл
Аргументийг
ил
агуулаагүй
тэгшитгэл
Хоёрдугаар
эрэмбийн
шугаман
нэгэн
төрлийн
тэгшитгэл
Аргументийг ил агуулаагүй тэгшитгэл
Жишээ
3y · y 2 = (1 + y 2) · y тэгшитгэл бод.
- p = C · (1 + z2)
3
2 ;
dz
dx
= C · (1 + z2
)
3
2 ;
dz
(1 + z2)
3
2
= Cdx;
z
√
1 + z2
= C · (x + C1);
z2
1 + z2
= C2
(x + C1)2
;
z2
=
C2(x + C1)2
1 − C2(x + C1)2
; z = ±
C(x + C1)
1 − C2(x + C1)2
;
dy
dx
= ±
C(x + C1)
1 − C2(x + C1)2
;
y + C2 = ± 1
C · 1 − C2(x + C1)2;
МАТЕМАТИК-
2
Д.Баттөр
Агуулга
Дээд
эрэмбийн
дифференциал
тэгшитгэл
y(n) = f (x)
хэлбэрийн
тэгшитгэл
Үл мэдэгдэх
функцийг ил
агуулаагүй
дифференциал
тэгшитгэл
Аргументийг
ил
агуулаагүй
тэгшитгэл
Хоёрдугаар
эрэмбийн
шугаман
нэгэн
төрлийн
тэгшитгэл
Аргументийг ил агуулаагүй тэгшитгэл
Жишээ
3y · y 2 = (1 + y 2) · y тэгшитгэл бод.
- p = C · (1 + z2)
3
2 ;
dz
dx
= C · (1 + z2
)
3
2 ;
dz
(1 + z2)
3
2
= Cdx;
z
√
1 + z2
= C · (x + C1);
z2
1 + z2
= C2
(x + C1)2
;
z2
=
C2(x + C1)2
1 − C2(x + C1)2
; z = ±
C(x + C1)
1 − C2(x + C1)2
;
dy
dx
= ±
C(x + C1)
1 − C2(x + C1)2
;
y + C2 = ± 1
C · 1 − C2(x + C1)2;
(x + C1)2
+ (y + C2)2
=
1
2
МАТЕМАТИК-
2
Д.Баттөр
Агуулга
Дээд
эрэмбийн
дифференциал
тэгшитгэл
y(n) = f (x)
хэлбэрийн
тэгшитгэл
Үл мэдэгдэх
функцийг ил
агуулаагүй
дифференциал
тэгшитгэл
Аргументийг
ил
агуулаагүй
тэгшитгэл
Хоёрдугаар
эрэмбийн
шугаман
нэгэн
төрлийн
тэгшитгэл
Аргументийг ил агуулаагүй тэгшитгэл
Жишээ
3y · y 2 = (1 + y 2) · y тэгшитгэл бод.
- p = C · (1 + z2)
3
2 ;
dz
dx
= C · (1 + z2
)
3
2 ;
dz
(1 + z2)
3
2
= Cdx;
z
√
1 + z2
= C · (x + C1);
z2
1 + z2
= C2
(x + C1)2
;
z2
=
C2(x + C1)2
1 − C2(x + C1)2
; z = ±
C(x + C1)
1 − C2(x + C1)2
;
dy
dx
= ±
C(x + C1)
1 − C2(x + C1)2
;
y + C2 = ± 1
C · 1 − C2(x + C1)2;
(x + C1)2
+ (y + C2)2
=
1
2
МАТЕМАТИК-
2
Д.Баттөр
Агуулга
Дээд
эрэмбийн
дифференциал
тэгшитгэл
y(n) = f (x)
хэлбэрийн
тэгшитгэл
Үл мэдэгдэх
функцийг ил
агуулаагүй
дифференциал
тэгшитгэл
Аргументийг
ил
агуулаагүй
тэгшитгэл
Хоёрдугаар
эрэмбийн
шугаман
нэгэн
төрлийн
тэгшитгэл
Аргументийг ил агуулаагүй тэгшитгэл
f (x, y, y , y ) = 0 тэгшитгэлийн зүүн тал дахь функц нь
y, y , y хувьсагчуудын хувьд нэгэн төрлийн функц байх
тохиолдол:
f (x, ty, ty , ty ) ≡ tk
· f (x, y, y , y ) (∗)
МАТЕМАТИК-
2
Д.Баттөр
Агуулга
Дээд
эрэмбийн
дифференциал
тэгшитгэл
y(n) = f (x)
хэлбэрийн
тэгшитгэл
Үл мэдэгдэх
функцийг ил
агуулаагүй
дифференциал
тэгшитгэл
Аргументийг
ил
агуулаагүй
тэгшитгэл
Хоёрдугаар
эрэмбийн
шугаман
нэгэн
төрлийн
тэгшитгэл
Аргументийг ил агуулаагүй тэгшитгэл
f (x, y, y , y ) = 0 тэгшитгэлийн зүүн тал дахь функц нь
y, y , y хувьсагчуудын хувьд нэгэн төрлийн функц байх
тохиолдол:
f (x, ty, ty , ty ) ≡ tk
· f (x, y, y , y ) (∗)
y
y
= u = u(x)
орлуулга ашиглаж эрэмбэ бууруулна.
МАТЕМАТИК-
2
Д.Баттөр
Агуулга
Дээд
эрэмбийн
дифференциал
тэгшитгэл
y(n) = f (x)
хэлбэрийн
тэгшитгэл
Үл мэдэгдэх
функцийг ил
агуулаагүй
дифференциал
тэгшитгэл
Аргументийг
ил
агуулаагүй
тэгшитгэл
Хоёрдугаар
эрэмбийн
шугаман
нэгэн
төрлийн
тэгшитгэл
Аргументийг ил агуулаагүй тэгшитгэл
f (x, y, y , y ) = 0 тэгшитгэлийн зүүн тал дахь функц нь
y, y , y хувьсагчуудын хувьд нэгэн төрлийн функц байх
тохиолдол:
f (x, ty, ty , ty ) ≡ tk
· f (x, y, y , y ) (∗)
y
y
= u = u(x)
орлуулга ашиглаж эрэмбэ бууруулна.
y = u ·y, y = u y +u ·y = u ·y +u ·uy = (u +u2
)·y,
МАТЕМАТИК-
2
Д.Баттөр
Агуулга
Дээд
эрэмбийн
дифференциал
тэгшитгэл
y(n) = f (x)
хэлбэрийн
тэгшитгэл
Үл мэдэгдэх
функцийг ил
агуулаагүй
дифференциал
тэгшитгэл
Аргументийг
ил
агуулаагүй
тэгшитгэл
Хоёрдугаар
эрэмбийн
шугаман
нэгэн
төрлийн
тэгшитгэл
Аргументийг ил агуулаагүй тэгшитгэл
f (x, y, y , y ) = 0 тэгшитгэлийн зүүн тал дахь функц нь
y, y , y хувьсагчуудын хувьд нэгэн төрлийн функц байх
тохиолдол:
f (x, ty, ty , ty ) ≡ tk
· f (x, y, y , y ) (∗)
y
y
= u = u(x)
орлуулга ашиглаж эрэмбэ бууруулна.
y = u ·y, y = u y +u ·y = u ·y +u ·uy = (u +u2
)·y,
f (x, y, yu, y(u + u2
)) = 0, f (x, 1, u, u + u2
) = 0
гэсэн, нэгдүгээр эрэмбийн тэгшитгэл гаргана.
МАТЕМАТИК-
2
Д.Баттөр
Агуулга
Дээд
эрэмбийн
дифференциал
тэгшитгэл
y(n) = f (x)
хэлбэрийн
тэгшитгэл
Үл мэдэгдэх
функцийг ил
агуулаагүй
дифференциал
тэгшитгэл
Аргументийг
ил
агуулаагүй
тэгшитгэл
Хоёрдугаар
эрэмбийн
шугаман
нэгэн
төрлийн
тэгшитгэл
Аргументийг ил агуулаагүй тэгшитгэл
Хэрэв энэ тэгшитгэлийн шийдийг олвол
u = φ(x, C1);
y
y
= φ(x, C1),
МАТЕМАТИК-
2
Д.Баттөр
Агуулга
Дээд
эрэмбийн
дифференциал
тэгшитгэл
y(n) = f (x)
хэлбэрийн
тэгшитгэл
Үл мэдэгдэх
функцийг ил
агуулаагүй
дифференциал
тэгшитгэл
Аргументийг
ил
агуулаагүй
тэгшитгэл
Хоёрдугаар
эрэмбийн
шугаман
нэгэн
төрлийн
тэгшитгэл
Аргументийг ил агуулаагүй тэгшитгэл
Хэрэв энэ тэгшитгэлийн шийдийг олвол
u = φ(x, C1);
y
y
= φ(x, C1),
болох ба улмаар
ln |y| = φ(x, C1)dx + ln C2; y = C2 · e φ(x,C1)dx
МАТЕМАТИК-
2
Д.Баттөр
Агуулга
Дээд
эрэмбийн
дифференциал
тэгшитгэл
y(n) = f (x)
хэлбэрийн
тэгшитгэл
Үл мэдэгдэх
функцийг ил
агуулаагүй
дифференциал
тэгшитгэл
Аргументийг
ил
агуулаагүй
тэгшитгэл
Хоёрдугаар
эрэмбийн
шугаман
нэгэн
төрлийн
тэгшитгэл
Аргументийг ил агуулаагүй тэгшитгэл
Хэрэв энэ тэгшитгэлийн шийдийг олвол
u = φ(x, C1);
y
y
= φ(x, C1),
болох ба улмаар
ln |y| = φ(x, C1)dx + ln C2; y = C2 · e φ(x,C1)dx
хэлбэрээр анх өгөгдсөн тэгшитгэлийн шийд олдоно.
МАТЕМАТИК-
2
Д.Баттөр
Агуулга
Дээд
эрэмбийн
дифференциал
тэгшитгэл
y(n) = f (x)
хэлбэрийн
тэгшитгэл
Үл мэдэгдэх
функцийг ил
агуулаагүй
дифференциал
тэгшитгэл
Аргументийг
ил
агуулаагүй
тэгшитгэл
Хоёрдугаар
эрэмбийн
шугаман
нэгэн
төрлийн
тэгшитгэл
Хоёрдугаар эрэмбийн шугаман нэгэн төрлийн
тэгшитгэл
z + p(x) · z + q(x) · z = 0 (6)
хэлбэрт бичигдсэн, зүүн талд байгаа илэрхийлэл нь үл
мэдэгдэх функц z ба түүний z , z уламжлалуудыг шугаман
(нэг зэрэгтэй) байдлаар агуулсан бөгөөд сул гишүүн нь тэг
байх тэгшитгэл авъя.
МАТЕМАТИК-
2
Д.Баттөр
Агуулга
Дээд
эрэмбийн
дифференциал
тэгшитгэл
y(n) = f (x)
хэлбэрийн
тэгшитгэл
Үл мэдэгдэх
функцийг ил
агуулаагүй
дифференциал
тэгшитгэл
Аргументийг
ил
агуулаагүй
тэгшитгэл
Хоёрдугаар
эрэмбийн
шугаман
нэгэн
төрлийн
тэгшитгэл
Хоёрдугаар эрэмбийн шугаман нэгэн төрлийн
тэгшитгэл
z + p(x) · z + q(x) · z = 0 (6)
хэлбэрт бичигдсэн, зүүн талд байгаа илэрхийлэл нь үл
мэдэгдэх функц z ба түүний z , z уламжлалуудыг шугаман
(нэг зэрэгтэй) байдлаар агуулсан бөгөөд сул гишүүн нь тэг
байх тэгшитгэл авъя. (6) тэгшитгэлийн зүүн тал дахь
илэрхийллийг
L[z] ≡ z + p(x) · z + q(x) · z
гэж тэмдэглэвэл (6) тэгшитгэл нь
L[z] = 0
хэлбэрт бичигдэнэ.
МАТЕМАТИК-
2
Д.Баттөр
Агуулга
Дээд
эрэмбийн
дифференциал
тэгшитгэл
y(n) = f (x)
хэлбэрийн
тэгшитгэл
Үл мэдэгдэх
функцийг ил
агуулаагүй
дифференциал
тэгшитгэл
Аргументийг
ил
агуулаагүй
тэгшитгэл
Хоёрдугаар
эрэмбийн
шугаман
нэгэн
төрлийн
тэгшитгэл
Хоёрдугаар эрэмбийн шугаман нэгэн төрлийн
тэгшитгэл
L[z] илэрхийллийн хувьд:
а) L[z1 + z2] = (z1 + z2) + p(x)(z1 + z2) + q(x)(z1 + z2) =
(z1 +p(x)z1 +q(x)z1)+(z2 +p(x)z2 +q(x)z2) = L[z1]+L[z2];
МАТЕМАТИК-
2
Д.Баттөр
Агуулга
Дээд
эрэмбийн
дифференциал
тэгшитгэл
y(n) = f (x)
хэлбэрийн
тэгшитгэл
Үл мэдэгдэх
функцийг ил
агуулаагүй
дифференциал
тэгшитгэл
Аргументийг
ил
агуулаагүй
тэгшитгэл
Хоёрдугаар
эрэмбийн
шугаман
нэгэн
төрлийн
тэгшитгэл
Хоёрдугаар эрэмбийн шугаман нэгэн төрлийн
тэгшитгэл
L[z] илэрхийллийн хувьд:
а) L[z1 + z2] = (z1 + z2) + p(x)(z1 + z2) + q(x)(z1 + z2) =
(z1 +p(x)z1 +q(x)z1)+(z2 +p(x)z2 +q(x)z2) = L[z1]+L[z2];
б) C = const утганд L[C · z] = C · L[z] чанарууд тус тус
биелэгдэх бөгөөд L[z] нь шугаман дифференциал оператор
гэж нэрлэгддэг.
МАТЕМАТИК-
2
Д.Баттөр
Агуулга
Дээд
эрэмбийн
дифференциал
тэгшитгэл
y(n) = f (x)
хэлбэрийн
тэгшитгэл
Үл мэдэгдэх
функцийг ил
агуулаагүй
дифференциал
тэгшитгэл
Аргументийг
ил
агуулаагүй
тэгшитгэл
Хоёрдугаар
эрэмбийн
шугаман
нэгэн
төрлийн
тэгшитгэл
Хоёрдугаар эрэмбийн шугаман нэгэн төрлийн
тэгшитгэл
Шугаман нэгэн төрлийн тэгшитгэлийн шийдийн чанарууд:
1) (6) тэгшитгэлийн z1, z2 шийдүүдийн нийлбэр
z = z1 + z2 нь бас (6) тэгшитгэлийн шийд байна.
МАТЕМАТИК-
2
Д.Баттөр
Агуулга
Дээд
эрэмбийн
дифференциал
тэгшитгэл
y(n) = f (x)
хэлбэрийн
тэгшитгэл
Үл мэдэгдэх
функцийг ил
агуулаагүй
дифференциал
тэгшитгэл
Аргументийг
ил
агуулаагүй
тэгшитгэл
Хоёрдугаар
эрэмбийн
шугаман
нэгэн
төрлийн
тэгшитгэл
Хоёрдугаар эрэмбийн шугаман нэгэн төрлийн
тэгшитгэл
Шугаман нэгэн төрлийн тэгшитгэлийн шийдийн чанарууд:
1) (6) тэгшитгэлийн z1, z2 шийдүүдийн нийлбэр
z = z1 + z2 нь бас (6) тэгшитгэлийн шийд байна.
Учир нь, L[z1] = 0, L[z2] = 0 байвал өмнөх а) чанар ёсооор
L[z] = L[z1 + z2] = L[z1] + L[z2] = 0
МАТЕМАТИК-
2
Д.Баттөр
Агуулга
Дээд
эрэмбийн
дифференциал
тэгшитгэл
y(n) = f (x)
хэлбэрийн
тэгшитгэл
Үл мэдэгдэх
функцийг ил
агуулаагүй
дифференциал
тэгшитгэл
Аргументийг
ил
агуулаагүй
тэгшитгэл
Хоёрдугаар
эрэмбийн
шугаман
нэгэн
төрлийн
тэгшитгэл
Хоёрдугаар эрэмбийн шугаман нэгэн төрлийн
тэгшитгэл
Шугаман нэгэн төрлийн тэгшитгэлийн шийдийн чанарууд:
1) (6) тэгшитгэлийн z1, z2 шийдүүдийн нийлбэр
z = z1 + z2 нь бас (6) тэгшитгэлийн шийд байна.
Учир нь, L[z1] = 0, L[z2] = 0 байвал өмнөх а) чанар ёсооор
L[z] = L[z1 + z2] = L[z1] + L[z2] = 0
2) (6) тэгшитгэлийн z шийдийг тогтмол C тоогоор
үржүүлсэн үржвэр C · z нь бас (6) тэгшитгэлийн шийд байна.
МАТЕМАТИК-
2
Д.Баттөр
Агуулга
Дээд
эрэмбийн
дифференциал
тэгшитгэл
y(n) = f (x)
хэлбэрийн
тэгшитгэл
Үл мэдэгдэх
функцийг ил
агуулаагүй
дифференциал
тэгшитгэл
Аргументийг
ил
агуулаагүй
тэгшитгэл
Хоёрдугаар
эрэмбийн
шугаман
нэгэн
төрлийн
тэгшитгэл
Хоёрдугаар эрэмбийн шугаман нэгэн төрлийн
тэгшитгэл
Шугаман нэгэн төрлийн тэгшитгэлийн шийдийн чанарууд:
1) (6) тэгшитгэлийн z1, z2 шийдүүдийн нийлбэр
z = z1 + z2 нь бас (6) тэгшитгэлийн шийд байна.
Учир нь, L[z1] = 0, L[z2] = 0 байвал өмнөх а) чанар ёсооор
L[z] = L[z1 + z2] = L[z1] + L[z2] = 0
2) (6) тэгшитгэлийн z шийдийг тогтмол C тоогоор
үржүүлсэн үржвэр C · z нь бас (6) тэгшитгэлийн шийд байна.
Дээрх 2 дүгнэлтээс (6) тэгшитгэлийн z1, z2 шийдүүдийн
аливаа шугаман эвлүүлэг
z = C1 · z1(x) + C2 · z2(x), (C1, C2 = const)
нь мөн (6) тэгшитгэлийн шийд байна.
МАТЕМАТИК-
2
Д.Баттөр
Агуулга
Дээд
эрэмбийн
дифференциал
тэгшитгэл
y(n) = f (x)
хэлбэрийн
тэгшитгэл
Үл мэдэгдэх
функцийг ил
агуулаагүй
дифференциал
тэгшитгэл
Аргументийг
ил
агуулаагүй
тэгшитгэл
Хоёрдугаар
эрэмбийн
шугаман
нэгэн
төрлийн
тэгшитгэл
Хоёрдугаар эрэмбийн шугаман нэгэн төрлийн
тэгшитгэл
Шугаман нэгэн төрлийн тэгшитгэлийн шийдийн чанарууд:
1) (6) тэгшитгэлийн z1, z2 шийдүүдийн нийлбэр
z = z1 + z2 нь бас (6) тэгшитгэлийн шийд байна.
Учир нь, L[z1] = 0, L[z2] = 0 байвал өмнөх а) чанар ёсооор
L[z] = L[z1 + z2] = L[z1] + L[z2] = 0
2) (6) тэгшитгэлийн z шийдийг тогтмол C тоогоор
үржүүлсэн үржвэр C · z нь бас (6) тэгшитгэлийн шийд байна.
Дээрх 2 дүгнэлтээс (6) тэгшитгэлийн z1, z2 шийдүүдийн
аливаа шугаман эвлүүлэг
z = C1 · z1(x) + C2 · z2(x), (C1, C2 = const)
нь мөн (6) тэгшитгэлийн шийд байна.
3) z(x) ≡ 0 функц (6) тэгшитгэлийн шийд байна.
МАТЕМАТИК-
2
Д.Баттөр
Агуулга
Дээд
эрэмбийн
дифференциал
тэгшитгэл
y(n) = f (x)
хэлбэрийн
тэгшитгэл
Үл мэдэгдэх
функцийг ил
агуулаагүй
дифференциал
тэгшитгэл
Аргументийг
ил
агуулаагүй
тэгшитгэл
Хоёрдугаар
эрэмбийн
шугаман
нэгэн
төрлийн
тэгшитгэл
Хоёрдугаар эрэмбийн шугаман нэгэн төрлийн
тэгшитгэл
Тодорхойлолт
Хэрэв (a, b) завсрын бүх цэгүүдийн хувьд
α1 · z1(x) + α2 · z2(x) = 0
тэнцэтгэл биелэгдэж байхаар ядаж нэг нь тэг биш α1, α2
тогтмол тоонууд олдож байвал z1(x) ба z2(x) функцүүд
шугаман хамааралтай байна гэнэ.
МАТЕМАТИК-
2
Д.Баттөр
Агуулга
Дээд
эрэмбийн
дифференциал
тэгшитгэл
y(n) = f (x)
хэлбэрийн
тэгшитгэл
Үл мэдэгдэх
функцийг ил
агуулаагүй
дифференциал
тэгшитгэл
Аргументийг
ил
агуулаагүй
тэгшитгэл
Хоёрдугаар
эрэмбийн
шугаман
нэгэн
төрлийн
тэгшитгэл
Хоёрдугаар эрэмбийн шугаман нэгэн төрлийн
тэгшитгэл
Тодорхойлолт
Хэрэв (a, b) завсрын бүх цэгүүдийн хувьд
α1 · z1(x) + α2 · z2(x) = 0
тэнцэтгэл биелэгдэж байхаар ядаж нэг нь тэг биш α1, α2
тогтмол тоонууд олдож байвал z1(x) ба z2(x) функцүүд
шугаман хамааралтай байна гэнэ.
Тодорхойлолт
Хэрэв z1(x), z2(x) функцүүдийн хувьд
α1 · z1(x) + α2 · z2(x) = 0
тэнцэтгэл нь зөвхөн α1 = α2 = 0 байхад биелэгдэж байвал
уг z1(x), z2(x) функцүүд шугаман хамааралгүй байна гэнэ.
МАТЕМАТИК-
2
Д.Баттөр
Агуулга
Дээд
эрэмбийн
дифференциал
тэгшитгэл
y(n) = f (x)
хэлбэрийн
тэгшитгэл
Үл мэдэгдэх
функцийг ил
агуулаагүй
дифференциал
тэгшитгэл
Аргументийг
ил
агуулаагүй
тэгшитгэл
Хоёрдугаар
эрэмбийн
шугаман
нэгэн
төрлийн
тэгшитгэл
Хоёрдугаар эрэмбийн шугаман нэгэн төрлийн
тэгшитгэл
Теорем
Хэрэв L[z] = 0 шугаман нэгэн төрлийн тэгшитгэлийн z1(x) ба
z2(x) шийдүүд (a, b) дээр шугаман хамааралгүй байвал
W (z1, z2) =
z1(x) z2(x)
z1(x) z2(x)
= z1(x)·z2(x)−z2(x)·z1(x) = W (x) = 0
байна.
МАТЕМАТИК-
2
Д.Баттөр
Агуулга
Дээд
эрэмбийн
дифференциал
тэгшитгэл
y(n) = f (x)
хэлбэрийн
тэгшитгэл
Үл мэдэгдэх
функцийг ил
агуулаагүй
дифференциал
тэгшитгэл
Аргументийг
ил
агуулаагүй
тэгшитгэл
Хоёрдугаар
эрэмбийн
шугаман
нэгэн
төрлийн
тэгшитгэл
Хоёрдугаар эрэмбийн шугаман нэгэн төрлийн
тэгшитгэл
Теорем
Хэрэв L[z] = 0 шугаман нэгэн төрлийн тэгшитгэлийн z1(x) ба
z2(x) шийдүүд (a, b) дээр шугаман хамааралгүй байвал
W (z1, z2) =
z1(x) z2(x)
z1(x) z2(x)
= z1(x)·z2(x)−z2(x)·z1(x) = W (x) = 0
байна.
Теорем
Хэрэв z1(x) ба z2(x) функцүүд нь L[z] = 0 тэгшитгэлийн (a, b)
завсар дээр шугаман хамаарaлгүй шийдүүд бол дурын C1, C2
тогтмолуудын утганд
z = C1 · z1(x) + C2 · z2(x)
функц нь L[z] = 0 тэгшитгэлийн ерөнхий шийд байна.
МАТЕМАТИК-
2
Д.Баттөр
Агуулга
Дээд
эрэмбийн
дифференциал
тэгшитгэл
y(n) = f (x)
хэлбэрийн
тэгшитгэл
Үл мэдэгдэх
функцийг ил
агуулаагүй
дифференциал
тэгшитгэл
Аргументийг
ил
агуулаагүй
тэгшитгэл
Хоёрдугаар
эрэмбийн
шугаман
нэгэн
төрлийн
тэгшитгэл
Хоёрдугаар эрэмбийн шугаман нэгэн төрлийн
тэгшитгэл
Теорем
Хэрэв L[z] = 0 шугаман нэгэн төрлийн тэгшитгэлийн z1(x) ба
z2(x) шийдүүд (a, b) дээр шугаман хамааралгүй байвал
W (z1, z2) =
z1(x) z2(x)
z1(x) z2(x)
= z1(x)·z2(x)−z2(x)·z1(x) = W (x) = 0
байна.
Теорем
Хэрэв z1(x) ба z2(x) функцүүд нь L[z] = 0 тэгшитгэлийн (a, b)
завсар дээр шугаман хамаарaлгүй шийдүүд бол дурын C1, C2
тогтмолуудын утганд
z = C1 · z1(x) + C2 · z2(x)
функц нь L[z] = 0 тэгшитгэлийн ерөнхий шийд байна.
Энэ тохиолдолд, z1(x) ба z2(x) функцүүд нь L[z] = 0
МАТЕМАТИК-
2
Д.Баттөр
Агуулга
Дээд
эрэмбийн
дифференциал
тэгшитгэл
y(n) = f (x)
хэлбэрийн
тэгшитгэл
Үл мэдэгдэх
функцийг ил
агуулаагүй
дифференциал
тэгшитгэл
Аргументийг
ил
агуулаагүй
тэгшитгэл
Хоёрдугаар
эрэмбийн
шугаман
нэгэн
төрлийн
тэгшитгэл
Хоёрдугаар эрэмбийн шугаман нэгэн төрлийн
тэгшитгэл
Жишээ
y − y = 0 тэгшитгэлийн ерөнхий шийдийг ол.
МАТЕМАТИК-
2
Д.Баттөр
Агуулга
Дээд
эрэмбийн
дифференциал
тэгшитгэл
y(n) = f (x)
хэлбэрийн
тэгшитгэл
Үл мэдэгдэх
функцийг ил
агуулаагүй
дифференциал
тэгшитгэл
Аргументийг
ил
агуулаагүй
тэгшитгэл
Хоёрдугаар
эрэмбийн
шугаман
нэгэн
төрлийн
тэгшитгэл
Хоёрдугаар эрэмбийн шугаман нэгэн төрлийн
тэгшитгэл
Жишээ
y − y = 0 тэгшитгэлийн ерөнхий шийдийг ол.
- Энэ бол шугаман, нэгэн төрлийн тэгшитгэл бөгөөд
түүний тухайн шийдүүд z1(x) = ex , z2(x) = e−x байна
(шууд орлуулж шалгана).
МАТЕМАТИК-
2
Д.Баттөр
Агуулга
Дээд
эрэмбийн
дифференциал
тэгшитгэл
y(n) = f (x)
хэлбэрийн
тэгшитгэл
Үл мэдэгдэх
функцийг ил
агуулаагүй
дифференциал
тэгшитгэл
Аргументийг
ил
агуулаагүй
тэгшитгэл
Хоёрдугаар
эрэмбийн
шугаман
нэгэн
төрлийн
тэгшитгэл
Хоёрдугаар эрэмбийн шугаман нэгэн төрлийн
тэгшитгэл
Жишээ
y − y = 0 тэгшитгэлийн ерөнхий шийдийг ол.
- Энэ бол шугаман, нэгэн төрлийн тэгшитгэл бөгөөд
түүний тухайн шийдүүд z1(x) = ex , z2(x) = e−x байна
(шууд орлуулж шалгана). Улмаар
W (x) =
ex e−x
ex −e−x = −2 = 0
МАТЕМАТИК-
2
Д.Баттөр
Агуулга
Дээд
эрэмбийн
дифференциал
тэгшитгэл
y(n) = f (x)
хэлбэрийн
тэгшитгэл
Үл мэдэгдэх
функцийг ил
агуулаагүй
дифференциал
тэгшитгэл
Аргументийг
ил
агуулаагүй
тэгшитгэл
Хоёрдугаар
эрэмбийн
шугаман
нэгэн
төрлийн
тэгшитгэл
Хоёрдугаар эрэмбийн шугаман нэгэн төрлийн
тэгшитгэл
Жишээ
y − y = 0 тэгшитгэлийн ерөнхий шийдийг ол.
- Энэ бол шугаман, нэгэн төрлийн тэгшитгэл бөгөөд
түүний тухайн шийдүүд z1(x) = ex , z2(x) = e−x байна
(шууд орлуулж шалгана). Улмаар
W (x) =
ex e−x
ex −e−x = −2 = 0
учраас уг шийдүүд нь бүх тоон шулуун дээр шугаман
хамааралгүй байна.
МАТЕМАТИК-
2
Д.Баттөр
Агуулга
Дээд
эрэмбийн
дифференциал
тэгшитгэл
y(n) = f (x)
хэлбэрийн
тэгшитгэл
Үл мэдэгдэх
функцийг ил
агуулаагүй
дифференциал
тэгшитгэл
Аргументийг
ил
агуулаагүй
тэгшитгэл
Хоёрдугаар
эрэмбийн
шугаман
нэгэн
төрлийн
тэгшитгэл
Хоёрдугаар эрэмбийн шугаман нэгэн төрлийн
тэгшитгэл
Жишээ
y − y = 0 тэгшитгэлийн ерөнхий шийдийг ол.
- Энэ бол шугаман, нэгэн төрлийн тэгшитгэл бөгөөд
түүний тухайн шийдүүд z1(x) = ex , z2(x) = e−x байна
(шууд орлуулж шалгана). Улмаар
W (x) =
ex e−x
ex −e−x = −2 = 0
учраас уг шийдүүд нь бүх тоон шулуун дээр шугаман
хамааралгүй байна.Иймд өгөгдсөн тэгшитгэлийн
ерөнхий шийд y = C1ex + C2e−x хэлбэртэй байна.
МАТЕМАТИК-
2
Д.Баттөр
Агуулга
Дээд
эрэмбийн
дифференциал
тэгшитгэл
y(n) = f (x)
хэлбэрийн
тэгшитгэл
Үл мэдэгдэх
функцийг ил
агуулаагүй
дифференциал
тэгшитгэл
Аргументийг
ил
агуулаагүй
тэгшитгэл
Хоёрдугаар
эрэмбийн
шугаман
нэгэн
төрлийн
тэгшитгэл
Хоёрдугаар эрэмбийн шугаман нэгэн төрлийн
тэгшитгэлд эрэмбэ бууруулах арга
Хэрэв L[z] = z + p(x) · z + q(x)z = 0 тэгшитгэлийн ямар
нэг тухайн шийд z1(x) мэдэгдэж байвал уг тэгшитгэлд
z = z1 · u, u = u(x) орлуулга хийх замаар тэгшитгэлийн
эрэмбийг 1-ээр бууруулж болно. Үнэндээ
(z1 · u + 2z1 · u + z1 · u ) + p(z1 · u + z1 · u ) + qz1u = 0,
өөрөөр хэлбэл,
z1 · u + (2z1 + pz1) · u + (z1 + p · z1 + qz1)u = 0
болно.
МАТЕМАТИК-
2
Д.Баттөр
Агуулга
Дээд
эрэмбийн
дифференциал
тэгшитгэл
y(n) = f (x)
хэлбэрийн
тэгшитгэл
Үл мэдэгдэх
функцийг ил
агуулаагүй
дифференциал
тэгшитгэл
Аргументийг
ил
агуулаагүй
тэгшитгэл
Хоёрдугаар
эрэмбийн
шугаман
нэгэн
төрлийн
тэгшитгэл
Хоёрдугаар эрэмбийн шугаман нэгэн төрлийн
тэгшитгэлд эрэмбэ бууруулах арга
Гэхдээ L[z1] = 0 учраас гуравдахь гишүүн устах бөгөөд
u = v гэж орлуулбал
z1 · v + (2z1 + pz1) · v = 0
гэсэн нэгдүгээр эрэмбийн шугаман нэгэн төрлийн тэгшитгэл
гарна.
Энэ бол хувьсагчууд нь ялгагдах тэгшитгэл учраас
dv
v
= −
2z1 + pz1
z1
dx, ln |v| = −2 ln |z1| − p(x)dx + ln C2;
v =
C2
z2
1
e− p(x)dx
, u = C2 ·
1
z2
1
e− p(x)dx
+ C1;
Иймд өгөгдсөн тэгшитгэлийн ерөнхий шийд
z = C1 · z1 + C2 · z1 ·
1
z2
1
· e− p(x)dx
хэлбэрт тавигдана.

More Related Content

What's hot

Хялбар интегралчлагдах 1-р эрэмбийн дифференциал тэгшитгэл
Хялбар интегралчлагдах 1-р эрэмбийн дифференциал тэгшитгэлХялбар интегралчлагдах 1-р эрэмбийн дифференциал тэгшитгэл
Хялбар интегралчлагдах 1-р эрэмбийн дифференциал тэгшитгэлBattur
 
2012 09 10 тоон дараалл хязгаар лекц№2
2012 09 10 тоон дараалл хязгаар лекц№22012 09 10 тоон дараалл хязгаар лекц№2
2012 09 10 тоон дараалл хязгаар лекц№2Э. Гүнтулга
 
хөгжлийн индексийг тооцон аргууд
хөгжлийн индексийг тооцон аргуудхөгжлийн индексийг тооцон аргууд
хөгжлийн индексийг тооцон аргуудЮ. Янжинлхам
 
нийгмийн институт
нийгмийн институт нийгмийн институт
нийгмийн институт Amgaa Amgalan
 
функц шинжлэх график байгуулах
функц шинжлэх график байгуулахфункц шинжлэх график байгуулах
функц шинжлэх график байгуулахKhishighuu Myanganbuu
 
Уламжлал
УламжлалУламжлал
УламжлалМарт
 
математик анализ лекц№1
математик анализ лекц№1математик анализ лекц№1
математик анализ лекц№1narangerelodon
 
МУБИС олонлог, логикийн элементүүд
МУБИС олонлог, логикийн элементүүд МУБИС олонлог, логикийн элементүүд
МУБИС олонлог, логикийн элементүүд Shaagaa Shs
 
Урвуу матриц
Урвуу матрицУрвуу матриц
Урвуу матрицBolorma Bolor
 
хувь хүний хэрэглээ ба хадгаламж(huvi hunii hereglee ba hadgalamj)
хувь хүний хэрэглээ ба хадгаламж(huvi hunii hereglee ba hadgalamj)хувь хүний хэрэглээ ба хадгаламж(huvi hunii hereglee ba hadgalamj)
хувь хүний хэрэглээ ба хадгаламж(huvi hunii hereglee ba hadgalamj)Dauletbek Shinarbek
 
прогресс
прогресспрогресс
прогрессynjinlkham
 
квадрат тэгшитгэл
квадрат тэгшитгэлквадрат тэгшитгэл
квадрат тэгшитгэлch-boldbayar
 
магадлал, тархалт
магадлал, тархалтмагадлал, тархалт
магадлал, тархалтzorigoo.sph
 
математик анализ лекц№9
математик анализ лекц№9математик анализ лекц№9
математик анализ лекц№9narangerelodon
 

What's hot (20)

Хялбар интегралчлагдах 1-р эрэмбийн дифференциал тэгшитгэл
Хялбар интегралчлагдах 1-р эрэмбийн дифференциал тэгшитгэлХялбар интегралчлагдах 1-р эрэмбийн дифференциал тэгшитгэл
Хялбар интегралчлагдах 1-р эрэмбийн дифференциал тэгшитгэл
 
Math101 Lecture4
Math101 Lecture4Math101 Lecture4
Math101 Lecture4
 
2012 09 10 тоон дараалл хязгаар лекц№2
2012 09 10 тоон дараалл хязгаар лекц№22012 09 10 тоон дараалл хязгаар лекц№2
2012 09 10 тоон дараалл хязгаар лекц№2
 
Lection 1
Lection 1Lection 1
Lection 1
 
хөгжлийн индексийг тооцон аргууд
хөгжлийн индексийг тооцон аргуудхөгжлийн индексийг тооцон аргууд
хөгжлийн индексийг тооцон аргууд
 
Ediin zasgiin matematic hicheeliin lekts
Ediin zasgiin matematic hicheeliin lektsEdiin zasgiin matematic hicheeliin lekts
Ediin zasgiin matematic hicheeliin lekts
 
3. урвуу матриц
3. урвуу матриц3. урвуу матриц
3. урвуу матриц
 
нийгмийн институт
нийгмийн институт нийгмийн институт
нийгмийн институт
 
Lection 5
Lection 5Lection 5
Lection 5
 
MT101 Lecture 1(Mongolia)
MT101 Lecture 1(Mongolia)MT101 Lecture 1(Mongolia)
MT101 Lecture 1(Mongolia)
 
функц шинжлэх график байгуулах
функц шинжлэх график байгуулахфункц шинжлэх график байгуулах
функц шинжлэх график байгуулах
 
Уламжлал
УламжлалУламжлал
Уламжлал
 
математик анализ лекц№1
математик анализ лекц№1математик анализ лекц№1
математик анализ лекц№1
 
МУБИС олонлог, логикийн элементүүд
МУБИС олонлог, логикийн элементүүд МУБИС олонлог, логикийн элементүүд
МУБИС олонлог, логикийн элементүүд
 
Урвуу матриц
Урвуу матрицУрвуу матриц
Урвуу матриц
 
хувь хүний хэрэглээ ба хадгаламж(huvi hunii hereglee ba hadgalamj)
хувь хүний хэрэглээ ба хадгаламж(huvi hunii hereglee ba hadgalamj)хувь хүний хэрэглээ ба хадгаламж(huvi hunii hereglee ba hadgalamj)
хувь хүний хэрэглээ ба хадгаламж(huvi hunii hereglee ba hadgalamj)
 
прогресс
прогресспрогресс
прогресс
 
квадрат тэгшитгэл
квадрат тэгшитгэлквадрат тэгшитгэл
квадрат тэгшитгэл
 
магадлал, тархалт
магадлал, тархалтмагадлал, тархалт
магадлал, тархалт
 
математик анализ лекц№9
математик анализ лекц№9математик анализ лекц№9
математик анализ лекц№9
 

Similar to Дээд эрэмбийн дифференциал тэгшитгэл

MATH1B-2020-2021-lecture-5.pdf
MATH1B-2020-2021-lecture-5.pdfMATH1B-2020-2021-lecture-5.pdf
MATH1B-2020-2021-lecture-5.pdflorawest1
 
ЛЕКЦ №3.pdf
ЛЕКЦ №3.pdfЛЕКЦ №3.pdf
ЛЕКЦ №3.pdfAkhyt
 
семинар 3
семинар 3семинар 3
семинар 3boogii79
 
Эх функц ба тодорхой биш интеграл
Эх функц ба тодорхой биш интегралЭх функц ба тодорхой биш интеграл
Эх функц ба тодорхой биш интегралBattur
 
Бутархай рациональ функцийг интегралчлах өвөрмөц арга
Бутархай рациональ функцийг интегралчлах өвөрмөц аргаБутархай рациональ функцийг интегралчлах өвөрмөц арга
Бутархай рациональ функцийг интегралчлах өвөрмөц аргаBattur
 
БИЕ ДААЛТ ЛЕКЦ №2.pdf
БИЕ ДААЛТ ЛЕКЦ №2.pdfБИЕ ДААЛТ ЛЕКЦ №2.pdf
БИЕ ДААЛТ ЛЕКЦ №2.pdfAkhyt
 
функц, түүний тодорхойлогдох муж
функц, түүний тодорхойлогдох мужфункц, түүний тодорхойлогдох муж
функц, түүний тодорхойлогдох мужjimsee92
 
функц, түүний тодорхойлогдох муж
функц, түүний тодорхойлогдох мужфункц, түүний тодорхойлогдох муж
функц, түүний тодорхойлогдох мужjimsee92
 
функц, түүний тодорхойлогдох муж
функц, түүний тодорхойлогдох мужфункц, түүний тодорхойлогдох муж
функц, түүний тодорхойлогдох мужjimsee92
 
нэг хувьсагчийн олон гишүүнтийн цагариг дахь үлдэгдэлтэй хуваах теорем
нэг хувьсагчийн олон гишүүнтийн цагариг дахь үлдэгдэлтэй хуваах теоремнэг хувьсагчийн олон гишүүнтийн цагариг дахь үлдэгдэлтэй хуваах теорем
нэг хувьсагчийн олон гишүүнтийн цагариг дахь үлдэгдэлтэй хуваах теоремMonkhtsetseg Erdenechimeg
 
Интегралчлах үндсэн аргууд
Интегралчлах үндсэн аргуудИнтегралчлах үндсэн аргууд
Интегралчлах үндсэн аргуудBattur
 
Funktsin grafik8
Funktsin grafik8Funktsin grafik8
Funktsin grafik8rmarey
 

Similar to Дээд эрэмбийн дифференциал тэгшитгэл (20)

Mt102 lekts10
Mt102 lekts10Mt102 lekts10
Mt102 lekts10
 
Mt102 lekts9
Mt102 lekts9Mt102 lekts9
Mt102 lekts9
 
MATH1B-2020-2021-lecture-5.pdf
MATH1B-2020-2021-lecture-5.pdfMATH1B-2020-2021-lecture-5.pdf
MATH1B-2020-2021-lecture-5.pdf
 
Mt102 lekts3
Mt102 lekts3Mt102 lekts3
Mt102 lekts3
 
ЛЕКЦ №3.pdf
ЛЕКЦ №3.pdfЛЕКЦ №3.pdf
ЛЕКЦ №3.pdf
 
семинар 3
семинар 3семинар 3
семинар 3
 
Эх функц ба тодорхой биш интеграл
Эх функц ба тодорхой биш интегралЭх функц ба тодорхой биш интеграл
Эх функц ба тодорхой биш интеграл
 
Бутархай рациональ функцийг интегралчлах өвөрмөц арга
Бутархай рациональ функцийг интегралчлах өвөрмөц аргаБутархай рациональ функцийг интегралчлах өвөрмөц арга
Бутархай рациональ функцийг интегралчлах өвөрмөц арга
 
Seminar 1
Seminar 1Seminar 1
Seminar 1
 
БИЕ ДААЛТ ЛЕКЦ №2.pdf
БИЕ ДААЛТ ЛЕКЦ №2.pdfБИЕ ДААЛТ ЛЕКЦ №2.pdf
БИЕ ДААЛТ ЛЕКЦ №2.pdf
 
Mt102 lekts11
Mt102 lekts11Mt102 lekts11
Mt102 lekts11
 
функц, түүний тодорхойлогдох муж
функц, түүний тодорхойлогдох мужфункц, түүний тодорхойлогдох муж
функц, түүний тодорхойлогдох муж
 
функц, түүний тодорхойлогдох муж
функц, түүний тодорхойлогдох мужфункц, түүний тодорхойлогдох муж
функц, түүний тодорхойлогдох муж
 
функц, түүний тодорхойлогдох муж
функц, түүний тодорхойлогдох мужфункц, түүний тодорхойлогдох муж
функц, түүний тодорхойлогдох муж
 
нэг хувьсагчийн олон гишүүнтийн цагариг дахь үлдэгдэлтэй хуваах теорем
нэг хувьсагчийн олон гишүүнтийн цагариг дахь үлдэгдэлтэй хуваах теоремнэг хувьсагчийн олон гишүүнтийн цагариг дахь үлдэгдэлтэй хуваах теорем
нэг хувьсагчийн олон гишүүнтийн цагариг дахь үлдэгдэлтэй хуваах теорем
 
Интегралчлах үндсэн аргууд
Интегралчлах үндсэн аргуудИнтегралчлах үндсэн аргууд
Интегралчлах үндсэн аргууд
 
13
1313
13
 
Funktsin grafik8
Funktsin grafik8Funktsin grafik8
Funktsin grafik8
 
Tootson bodoh matematic lekts
Tootson bodoh matematic lektsTootson bodoh matematic lekts
Tootson bodoh matematic lekts
 
Mt102 lekts1
Mt102 lekts1Mt102 lekts1
Mt102 lekts1
 

More from Battur

Тодорхой интегралын хэрэглээ
Тодорхой интегралын хэрэглээТодорхой интегралын хэрэглээ
Тодорхой интегралын хэрэглээBattur
 
Тодорхой интеграл
Тодорхой интегралТодорхой интеграл
Тодорхой интегралBattur
 
Хязгаарыг бодох
Хязгаарыг бодохХязгаарыг бодох
Хязгаарыг бодохBattur
 
Уламжлал
УламжлалУламжлал
УламжлалBattur
 
Нэг хувьсагчийн функц
Нэг хувьсагчийн функцНэг хувьсагчийн функц
Нэг хувьсагчийн функцBattur
 
Матриц, тодорхойлогчийг хэрэглэн шугаман тэгшитгэлийн системийг бодох
Матриц, тодорхойлогчийг хэрэглэн шугаман тэгшитгэлийн системийг бодохМатриц, тодорхойлогчийг хэрэглэн шугаман тэгшитгэлийн системийг бодох
Матриц, тодорхойлогчийг хэрэглэн шугаман тэгшитгэлийн системийг бодохBattur
 
Матриц болон тодорхойлогч, тэдгээрийг бодох нь
Матриц болон тодорхойлогч, тэдгээрийг бодох ньМатриц болон тодорхойлогч, тэдгээрийг бодох нь
Матриц болон тодорхойлогч, тэдгээрийг бодох ньBattur
 
Функцэн цуваа
Функцэн цувааФункцэн цуваа
Функцэн цувааBattur
 
Тоон цуваа
Тоон цувааТоон цуваа
Тоон цувааBattur
 
Олон хувьсагчтай функцийн нөхцөлт экстремум, интеграл
Олон хувьсагчтай функцийн нөхцөлт экстремум, интегралОлон хувьсагчтай функцийн нөхцөлт экстремум, интеграл
Олон хувьсагчтай функцийн нөхцөлт экстремум, интегралBattur
 
Олон хувьсагчтай функцийн экстремум
Олон хувьсагчтай функцийн экстремумОлон хувьсагчтай функцийн экстремум
Олон хувьсагчтай функцийн экстремумBattur
 
Олон хувьсагчтай функцийн үндэс
Олон хувьсагчтай функцийн үндэсОлон хувьсагчтай функцийн үндэс
Олон хувьсагчтай функцийн үндэсBattur
 
Test sourse MT207
Test sourse MT207Test sourse MT207
Test sourse MT207Battur
 

More from Battur (13)

Тодорхой интегралын хэрэглээ
Тодорхой интегралын хэрэглээТодорхой интегралын хэрэглээ
Тодорхой интегралын хэрэглээ
 
Тодорхой интеграл
Тодорхой интегралТодорхой интеграл
Тодорхой интеграл
 
Хязгаарыг бодох
Хязгаарыг бодохХязгаарыг бодох
Хязгаарыг бодох
 
Уламжлал
УламжлалУламжлал
Уламжлал
 
Нэг хувьсагчийн функц
Нэг хувьсагчийн функцНэг хувьсагчийн функц
Нэг хувьсагчийн функц
 
Матриц, тодорхойлогчийг хэрэглэн шугаман тэгшитгэлийн системийг бодох
Матриц, тодорхойлогчийг хэрэглэн шугаман тэгшитгэлийн системийг бодохМатриц, тодорхойлогчийг хэрэглэн шугаман тэгшитгэлийн системийг бодох
Матриц, тодорхойлогчийг хэрэглэн шугаман тэгшитгэлийн системийг бодох
 
Матриц болон тодорхойлогч, тэдгээрийг бодох нь
Матриц болон тодорхойлогч, тэдгээрийг бодох ньМатриц болон тодорхойлогч, тэдгээрийг бодох нь
Матриц болон тодорхойлогч, тэдгээрийг бодох нь
 
Функцэн цуваа
Функцэн цувааФункцэн цуваа
Функцэн цуваа
 
Тоон цуваа
Тоон цувааТоон цуваа
Тоон цуваа
 
Олон хувьсагчтай функцийн нөхцөлт экстремум, интеграл
Олон хувьсагчтай функцийн нөхцөлт экстремум, интегралОлон хувьсагчтай функцийн нөхцөлт экстремум, интеграл
Олон хувьсагчтай функцийн нөхцөлт экстремум, интеграл
 
Олон хувьсагчтай функцийн экстремум
Олон хувьсагчтай функцийн экстремумОлон хувьсагчтай функцийн экстремум
Олон хувьсагчтай функцийн экстремум
 
Олон хувьсагчтай функцийн үндэс
Олон хувьсагчтай функцийн үндэсОлон хувьсагчтай функцийн үндэс
Олон хувьсагчтай функцийн үндэс
 
Test sourse MT207
Test sourse MT207Test sourse MT207
Test sourse MT207
 

Дээд эрэмбийн дифференциал тэгшитгэл

  • 1. МАТЕМАТИК- 2 Д.Баттөр Агуулга Дээд эрэмбийн дифференциал тэгшитгэл y(n) = f (x) хэлбэрийн тэгшитгэл Үл мэдэгдэх функцийг ил агуулаагүй дифференциал тэгшитгэл Аргументийг ил агуулаагүй тэгшитгэл Хоёрдугаар эрэмбийн шугаман нэгэн төрлийн тэгшитгэл МАТЕМАТИК-2 Ердийн дифференциал тэгшитгэл Д.Баттөр 2010 оны 3-р сарын 31
  • 2. МАТЕМАТИК- 2 Д.Баттөр Агуулга Дээд эрэмбийн дифференциал тэгшитгэл y(n) = f (x) хэлбэрийн тэгшитгэл Үл мэдэгдэх функцийг ил агуулаагүй дифференциал тэгшитгэл Аргументийг ил агуулаагүй тэгшитгэл Хоёрдугаар эрэмбийн шугаман нэгэн төрлийн тэгшитгэл Агуулга 1 Дээд эрэмбийн дифференциал тэгшитгэл y(n) = f (x) хэлбэрийн тэгшитгэл Үл мэдэгдэх функцийг ил агуулаагүй дифференциал тэгшитгэл Аргументийг ил агуулаагүй тэгшитгэл Хоёрдугаар эрэмбийн шугаман нэгэн төрлийн тэгшитгэл
  • 3. МАТЕМАТИК- 2 Д.Баттөр Агуулга Дээд эрэмбийн дифференциал тэгшитгэл y(n) = f (x) хэлбэрийн тэгшитгэл Үл мэдэгдэх функцийг ил агуулаагүй дифференциал тэгшитгэл Аргументийг ил агуулаагүй тэгшитгэл Хоёрдугаар эрэмбийн шугаман нэгэн төрлийн тэгшитгэл Дээд эрэмбийн дифференциал тэгшитгэл Тодорхойлт 2 ≤ n эрэмбийн (шугаман бус) f (x, y, y , ..., y(n) ) = 0 (1) хэлбэрийн тэгшитгэлийг n-дүгээр эрэмбийн дифференциал тэгшитгэл гэнэ.
  • 4. МАТЕМАТИК- 2 Д.Баттөр Агуулга Дээд эрэмбийн дифференциал тэгшитгэл y(n) = f (x) хэлбэрийн тэгшитгэл Үл мэдэгдэх функцийг ил агуулаагүй дифференциал тэгшитгэл Аргументийг ил агуулаагүй тэгшитгэл Хоёрдугаар эрэмбийн шугаман нэгэн төрлийн тэгшитгэл Дээд эрэмбийн дифференциал тэгшитгэл Тодорхойлт 2 ≤ n эрэмбийн (шугаман бус) f (x, y, y , ..., y(n) ) = 0 (1) хэлбэрийн тэгшитгэлийг n-дүгээр эрэмбийн дифференциал тэгшитгэл гэнэ. Тодорхойлт (1) тэгшитгэлийг үл мэдэгдэх y(x) функцийн уламждадын хувьд бодогдсон y(n) = f (x, y, y , ..., y(n−1) ) (2) хэлбэрт бичиж болно.
  • 5. МАТЕМАТИК- 2 Д.Баттөр Агуулга Дээд эрэмбийн дифференциал тэгшитгэл y(n) = f (x) хэлбэрийн тэгшитгэл Үл мэдэгдэх функцийг ил агуулаагүй дифференциал тэгшитгэл Аргументийг ил агуулаагүй тэгшитгэл Хоёрдугаар эрэмбийн шугаман нэгэн төрлийн тэгшитгэл y(n) = f (x) хэлбэрийн тэгшитгэл y(n) = f (x) (3) хэлбэрийн тэгшитгэл ачв үзье.
  • 6. МАТЕМАТИК- 2 Д.Баттөр Агуулга Дээд эрэмбийн дифференциал тэгшитгэл y(n) = f (x) хэлбэрийн тэгшитгэл Үл мэдэгдэх функцийг ил агуулаагүй дифференциал тэгшитгэл Аргументийг ил агуулаагүй тэгшитгэл Хоёрдугаар эрэмбийн шугаман нэгэн төрлийн тэгшитгэл y(n) = f (x) хэлбэрийн тэгшитгэл y(n) = f (x) (3) хэлбэрийн тэгшитгэл ачв үзье.(4) тэгшитгэлийн шийд нь y(n) = f (x) тэнцэтгэлийг n-удаа дэс дараалан интегралчлах замаар олдоно. Үүнд: y(n−1) = f (x)dx + C1, C1 = const
  • 7. МАТЕМАТИК- 2 Д.Баттөр Агуулга Дээд эрэмбийн дифференциал тэгшитгэл y(n) = f (x) хэлбэрийн тэгшитгэл Үл мэдэгдэх функцийг ил агуулаагүй дифференциал тэгшитгэл Аргументийг ил агуулаагүй тэгшитгэл Хоёрдугаар эрэмбийн шугаман нэгэн төрлийн тэгшитгэл y(n) = f (x) хэлбэрийн тэгшитгэл y(n) = f (x) (3) хэлбэрийн тэгшитгэл ачв үзье.(4) тэгшитгэлийн шийд нь y(n) = f (x) тэнцэтгэлийг n-удаа дэс дараалан интегралчлах замаар олдоно. Үүнд: y(n−1) = f (x)dx + C1, C1 = const y(n−2) = dx f (x)dx + C1x + C2, C2 = const
  • 8. МАТЕМАТИК- 2 Д.Баттөр Агуулга Дээд эрэмбийн дифференциал тэгшитгэл y(n) = f (x) хэлбэрийн тэгшитгэл Үл мэдэгдэх функцийг ил агуулаагүй дифференциал тэгшитгэл Аргументийг ил агуулаагүй тэгшитгэл Хоёрдугаар эрэмбийн шугаман нэгэн төрлийн тэгшитгэл y(n) = f (x) хэлбэрийн тэгшитгэл y(n) = f (x) (3) хэлбэрийн тэгшитгэл ачв үзье.(4) тэгшитгэлийн шийд нь y(n) = f (x) тэнцэтгэлийг n-удаа дэс дараалан интегралчлах замаар олдоно. Үүнд: y(n−1) = f (x)dx + C1, C1 = const y(n−2) = dx f (x)dx + C1x + C2, C2 = const y(n−3) = dx dx f (x)dx + C1x2 2 + C2x + C3, C3 = const
  • 9. МАТЕМАТИК- 2 Д.Баттөр Агуулга Дээд эрэмбийн дифференциал тэгшитгэл y(n) = f (x) хэлбэрийн тэгшитгэл Үл мэдэгдэх функцийг ил агуулаагүй дифференциал тэгшитгэл Аргументийг ил агуулаагүй тэгшитгэл Хоёрдугаар эрэмбийн шугаман нэгэн төрлийн тэгшитгэл y(n) = f (x) хэлбэрийн тэгшитгэл y(n) = f (x) (3) хэлбэрийн тэгшитгэл ачв үзье.(4) тэгшитгэлийн шийд нь y(n) = f (x) тэнцэтгэлийг n-удаа дэс дараалан интегралчлах замаар олдоно. Үүнд: y(n−1) = f (x)dx + C1, C1 = const y(n−2) = dx f (x)dx + C1x + C2, C2 = const y(n−3) = dx dx f (x)dx + C1x2 2 + C2x + C3, C3 = const · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · ·
  • 10. МАТЕМАТИК- 2 Д.Баттөр Агуулга Дээд эрэмбийн дифференциал тэгшитгэл y(n) = f (x) хэлбэрийн тэгшитгэл Үл мэдэгдэх функцийг ил агуулаагүй дифференциал тэгшитгэл Аргументийг ил агуулаагүй тэгшитгэл Хоёрдугаар эрэмбийн шугаман нэгэн төрлийн тэгшитгэл y(n) = f (x) хэлбэрийн тэгшитгэл y(n) = f (x) (3) хэлбэрийн тэгшитгэл ачв үзье.(4) тэгшитгэлийн шийд нь y(n) = f (x) тэнцэтгэлийг n-удаа дэс дараалан интегралчлах замаар олдоно. Үүнд: y(n−1) = f (x)dx + C1, C1 = const y(n−2) = dx f (x)dx + C1x + C2, C2 = const y(n−3) = dx dx f (x)dx + C1x2 2 + C2x + C3, C3 = const · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · y = dx dx... (nудаа) f (x)dx + C1 xn−1 n − 1 + C2 xn−2 n − 2 + ... + Cn, Cn = cons
  • 11. МАТЕМАТИК- 2 Д.Баттөр Агуулга Дээд эрэмбийн дифференциал тэгшитгэл y(n) = f (x) хэлбэрийн тэгшитгэл Үл мэдэгдэх функцийг ил агуулаагүй дифференциал тэгшитгэл Аргументийг ил агуулаагүй тэгшитгэл Хоёрдугаар эрэмбийн шугаман нэгэн төрлийн тэгшитгэл y(n) = f (x) хэлбэрийн тэгшитгэл Сүүлчийн тэнцэтгэл дэх дурын тогтмолуудыг шинээр тэмдэглэвэл шийд y = dx dx... f (x)dx + c1xn−1 + c2xn−2 + ... + cn олдоно. Шийдийн энэ илэрхийллээс y(k) (x0) = 0, (k = 0, 1, 2, ..., n − 1) эхний нөхцлүүдийг хангадаг тухайн шийдийг y(x) = 1 (n − 1)! x x0 f (t) · (x − t)n−1 dt Коши-ийн томъёогоор олж болно.
  • 12. МАТЕМАТИК- 2 Д.Баттөр Агуулга Дээд эрэмбийн дифференциал тэгшитгэл y(n) = f (x) хэлбэрийн тэгшитгэл Үл мэдэгдэх функцийг ил агуулаагүй дифференциал тэгшитгэл Аргументийг ил агуулаагүй тэгшитгэл Хоёрдугаар эрэмбийн шугаман нэгэн төрлийн тэгшитгэл Үл мэдэгдэх функцийг ил агуулаагүй дифференциал тэгшитгэл f (x, y , y ) = 0 (4) хэлбэрийн тэгшитгэл ачв үзье.
  • 13. МАТЕМАТИК- 2 Д.Баттөр Агуулга Дээд эрэмбийн дифференциал тэгшитгэл y(n) = f (x) хэлбэрийн тэгшитгэл Үл мэдэгдэх функцийг ил агуулаагүй дифференциал тэгшитгэл Аргументийг ил агуулаагүй тэгшитгэл Хоёрдугаар эрэмбийн шугаман нэгэн төрлийн тэгшитгэл Үл мэдэгдэх функцийг ил агуулаагүй дифференциал тэгшитгэл f (x, y , y ) = 0 (4) хэлбэрийн тэгшитгэл ачв үзье. эрэмбэ бууруулах арга:
  • 14. МАТЕМАТИК- 2 Д.Баттөр Агуулга Дээд эрэмбийн дифференциал тэгшитгэл y(n) = f (x) хэлбэрийн тэгшитгэл Үл мэдэгдэх функцийг ил агуулаагүй дифференциал тэгшитгэл Аргументийг ил агуулаагүй тэгшитгэл Хоёрдугаар эрэмбийн шугаман нэгэн төрлийн тэгшитгэл Үл мэдэгдэх функцийг ил агуулаагүй дифференциал тэгшитгэл f (x, y , y ) = 0 (4) хэлбэрийн тэгшитгэл ачв үзье. эрэмбэ бууруулах арга: y = z гэж орлуулга хийвэл f (x, z, z ) = 0 гэсэн нэгдүгээр эрэмбийн тэгшитгэлд хүрнэ.
  • 15. МАТЕМАТИК- 2 Д.Баттөр Агуулга Дээд эрэмбийн дифференциал тэгшитгэл y(n) = f (x) хэлбэрийн тэгшитгэл Үл мэдэгдэх функцийг ил агуулаагүй дифференциал тэгшитгэл Аргументийг ил агуулаагүй тэгшитгэл Хоёрдугаар эрэмбийн шугаман нэгэн төрлийн тэгшитгэл Үл мэдэгдэх функцийг ил агуулаагүй дифференциал тэгшитгэл f (x, y , y ) = 0 (4) хэлбэрийн тэгшитгэл ачв үзье. эрэмбэ бууруулах арга: y = z гэж орлуулга хийвэл f (x, z, z ) = 0 гэсэн нэгдүгээр эрэмбийн тэгшитгэлд хүрнэ. Ийм тэгшитгэлийн ерөнхий шийд F(x, z, C1) = 0 хэлбэрээр олдоно.
  • 16. МАТЕМАТИК- 2 Д.Баттөр Агуулга Дээд эрэмбийн дифференциал тэгшитгэл y(n) = f (x) хэлбэрийн тэгшитгэл Үл мэдэгдэх функцийг ил агуулаагүй дифференциал тэгшитгэл Аргументийг ил агуулаагүй тэгшитгэл Хоёрдугаар эрэмбийн шугаман нэгэн төрлийн тэгшитгэл Үл мэдэгдэх функцийг ил агуулаагүй дифференциал тэгшитгэл f (x, y , y ) = 0 (4) хэлбэрийн тэгшитгэл ачв үзье. эрэмбэ бууруулах арга: y = z гэж орлуулга хийвэл f (x, z, z ) = 0 гэсэн нэгдүгээр эрэмбийн тэгшитгэлд хүрнэ. Ийм тэгшитгэлийн ерөнхий шийд F(x, z, C1) = 0 хэлбэрээр олдоно. Хэрэв энэ тэгшитгэлээс z-ийг z = Φ(x, C1) ил хэлбэрээр олж болно.
  • 17. МАТЕМАТИК- 2 Д.Баттөр Агуулга Дээд эрэмбийн дифференциал тэгшитгэл y(n) = f (x) хэлбэрийн тэгшитгэл Үл мэдэгдэх функцийг ил агуулаагүй дифференциал тэгшитгэл Аргументийг ил агуулаагүй тэгшитгэл Хоёрдугаар эрэмбийн шугаман нэгэн төрлийн тэгшитгэл Үл мэдэгдэх функцийг ил агуулаагүй дифференциал тэгшитгэл Орлуулга ёсоор y = Φ(x, C1) болно.
  • 18. МАТЕМАТИК- 2 Д.Баттөр Агуулга Дээд эрэмбийн дифференциал тэгшитгэл y(n) = f (x) хэлбэрийн тэгшитгэл Үл мэдэгдэх функцийг ил агуулаагүй дифференциал тэгшитгэл Аргументийг ил агуулаагүй тэгшитгэл Хоёрдугаар эрэмбийн шугаман нэгэн төрлийн тэгшитгэл Үл мэдэгдэх функцийг ил агуулаагүй дифференциал тэгшитгэл Орлуулга ёсоор y = Φ(x, C1) болно. Одоо энэхүү нэгдүгээр эрэмбийн тэгшитгэлийн шийдийг олоход өгөгдсөн f (x, y , y ) = 0 тэгшитгэлийн ерөнхий шийд y = Φ(x, C1)dx + C2 хэлбэрээр олдоно.
  • 19. МАТЕМАТИК- 2 Д.Баттөр Агуулга Дээд эрэмбийн дифференциал тэгшитгэл y(n) = f (x) хэлбэрийн тэгшитгэл Үл мэдэгдэх функцийг ил агуулаагүй дифференциал тэгшитгэл Аргументийг ил агуулаагүй тэгшитгэл Хоёрдугаар эрэмбийн шугаман нэгэн төрлийн тэгшитгэл Аргументийг ил агуулаагүй тэгшитгэл f (y, y , y ) = 0 (5) хэлбэрийн тэгшитгэл ачв үзье.
  • 20. МАТЕМАТИК- 2 Д.Баттөр Агуулга Дээд эрэмбийн дифференциал тэгшитгэл y(n) = f (x) хэлбэрийн тэгшитгэл Үл мэдэгдэх функцийг ил агуулаагүй дифференциал тэгшитгэл Аргументийг ил агуулаагүй тэгшитгэл Хоёрдугаар эрэмбийн шугаман нэгэн төрлийн тэгшитгэл Аргументийг ил агуулаагүй тэгшитгэл f (y, y , y ) = 0 (5) хэлбэрийн тэгшитгэл ачв үзье. y = p орлуулга хийе (p нь y-ээс хамаарах функц гэж үзнэ).
  • 21. МАТЕМАТИК- 2 Д.Баттөр Агуулга Дээд эрэмбийн дифференциал тэгшитгэл y(n) = f (x) хэлбэрийн тэгшитгэл Үл мэдэгдэх функцийг ил агуулаагүй дифференциал тэгшитгэл Аргументийг ил агуулаагүй тэгшитгэл Хоёрдугаар эрэмбийн шугаман нэгэн төрлийн тэгшитгэл Аргументийг ил агуулаагүй тэгшитгэл f (y, y , y ) = 0 (5) хэлбэрийн тэгшитгэл ачв үзье. y = p орлуулга хийе (p нь y-ээс хамаарах функц гэж үзнэ). давхар функцийн уламжлалын томъёо ёсоор y = p = dp dx = dp dy · dy dx = dp dy · y = p · dp dy болох ба
  • 22. МАТЕМАТИК- 2 Д.Баттөр Агуулга Дээд эрэмбийн дифференциал тэгшитгэл y(n) = f (x) хэлбэрийн тэгшитгэл Үл мэдэгдэх функцийг ил агуулаагүй дифференциал тэгшитгэл Аргументийг ил агуулаагүй тэгшитгэл Хоёрдугаар эрэмбийн шугаман нэгэн төрлийн тэгшитгэл Аргументийг ил агуулаагүй тэгшитгэл f (y, y , y ) = 0 (5) хэлбэрийн тэгшитгэл ачв үзье. y = p орлуулга хийе (p нь y-ээс хамаарах функц гэж үзнэ). давхар функцийн уламжлалын томъёо ёсоор y = p = dp dx = dp dy · dy dx = dp dy · y = p · dp dy болох ба иймд өгөгдсөн тэгшитгэл нь нэгдүгээр эрэмбийн дараахь тэгшитгэлд шилжинэ: f y, p, p dp dy = 0
  • 23. МАТЕМАТИК- 2 Д.Баттөр Агуулга Дээд эрэмбийн дифференциал тэгшитгэл y(n) = f (x) хэлбэрийн тэгшитгэл Үл мэдэгдэх функцийг ил агуулаагүй дифференциал тэгшитгэл Аргументийг ил агуулаагүй тэгшитгэл Хоёрдугаар эрэмбийн шугаман нэгэн төрлийн тэгшитгэл Аргументийг ил агуулаагүй тэгшитгэл Энэ тэгшитгэлийн ерөнхий шийд F(y, p, C1) = 0
  • 24. МАТЕМАТИК- 2 Д.Баттөр Агуулга Дээд эрэмбийн дифференциал тэгшитгэл y(n) = f (x) хэлбэрийн тэгшитгэл Үл мэдэгдэх функцийг ил агуулаагүй дифференциал тэгшитгэл Аргументийг ил агуулаагүй тэгшитгэл Хоёрдугаар эрэмбийн шугаман нэгэн төрлийн тэгшитгэл Аргументийг ил агуулаагүй тэгшитгэл Энэ тэгшитгэлийн ерөнхий шийд F(y, p, C1) = 0 хэлбэрт бичигдэх бөгөөд хэрэв уг тэнцэтгэлээс p хувьсагчийг p = Φ(y, C1) хэлбэрээр олвол орлуулга ёсоор y = Φ(y, C1) тэгшитгэлд хүрнэ.
  • 25. МАТЕМАТИК- 2 Д.Баттөр Агуулга Дээд эрэмбийн дифференциал тэгшитгэл y(n) = f (x) хэлбэрийн тэгшитгэл Үл мэдэгдэх функцийг ил агуулаагүй дифференциал тэгшитгэл Аргументийг ил агуулаагүй тэгшитгэл Хоёрдугаар эрэмбийн шугаман нэгэн төрлийн тэгшитгэл Аргументийг ил агуулаагүй тэгшитгэл Энэ тэгшитгэлийн ерөнхий шийд F(y, p, C1) = 0 хэлбэрт бичигдэх бөгөөд хэрэв уг тэнцэтгэлээс p хувьсагчийг p = Φ(y, C1) хэлбэрээр олвол орлуулга ёсоор y = Φ(y, C1) тэгшитгэлд хүрнэ. Сүүлчийн тэгшитгэл бол хувьсагчууд нь ялгагдах тэгшитгэл учраас түүний ерөнхий шийдийг олсны үр дүнд анх өгөгдсөн f (y, y , y ) = 0 тэгшитгэлийн ерөнхий шийд dy Φ(y, C1) = x + C2, C2 = const, хэлбэрт тавигдана.
  • 26. МАТЕМАТИК- 2 Д.Баттөр Агуулга Дээд эрэмбийн дифференциал тэгшитгэл y(n) = f (x) хэлбэрийн тэгшитгэл Үл мэдэгдэх функцийг ил агуулаагүй дифференциал тэгшитгэл Аргументийг ил агуулаагүй тэгшитгэл Хоёрдугаар эрэмбийн шугаман нэгэн төрлийн тэгшитгэл Аргументийг ил агуулаагүй тэгшитгэл Жишээ 3y · y 2 = (1 + y 2) · y тэгшитгэл бод.
  • 27. МАТЕМАТИК- 2 Д.Баттөр Агуулга Дээд эрэмбийн дифференциал тэгшитгэл y(n) = f (x) хэлбэрийн тэгшитгэл Үл мэдэгдэх функцийг ил агуулаагүй дифференциал тэгшитгэл Аргументийг ил агуулаагүй тэгшитгэл Хоёрдугаар эрэмбийн шугаман нэгэн төрлийн тэгшитгэл Аргументийг ил агуулаагүй тэгшитгэл Жишээ 3y · y 2 = (1 + y 2) · y тэгшитгэл бод. - y = z;
  • 28. МАТЕМАТИК- 2 Д.Баттөр Агуулга Дээд эрэмбийн дифференциал тэгшитгэл y(n) = f (x) хэлбэрийн тэгшитгэл Үл мэдэгдэх функцийг ил агуулаагүй дифференциал тэгшитгэл Аргументийг ил агуулаагүй тэгшитгэл Хоёрдугаар эрэмбийн шугаман нэгэн төрлийн тэгшитгэл Аргументийг ил агуулаагүй тэгшитгэл Жишээ 3y · y 2 = (1 + y 2) · y тэгшитгэл бод. - y = z; 3z · z 2 = (1 + z2) · z ;
  • 29. МАТЕМАТИК- 2 Д.Баттөр Агуулга Дээд эрэмбийн дифференциал тэгшитгэл y(n) = f (x) хэлбэрийн тэгшитгэл Үл мэдэгдэх функцийг ил агуулаагүй дифференциал тэгшитгэл Аргументийг ил агуулаагүй тэгшитгэл Хоёрдугаар эрэмбийн шугаман нэгэн төрлийн тэгшитгэл Аргументийг ил агуулаагүй тэгшитгэл Жишээ 3y · y 2 = (1 + y 2) · y тэгшитгэл бод. - y = z; 3z · z 2 = (1 + z2) · z ; z = p; z = p · dp dz ;
  • 30. МАТЕМАТИК- 2 Д.Баттөр Агуулга Дээд эрэмбийн дифференциал тэгшитгэл y(n) = f (x) хэлбэрийн тэгшитгэл Үл мэдэгдэх функцийг ил агуулаагүй дифференциал тэгшитгэл Аргументийг ил агуулаагүй тэгшитгэл Хоёрдугаар эрэмбийн шугаман нэгэн төрлийн тэгшитгэл Аргументийг ил агуулаагүй тэгшитгэл Жишээ 3y · y 2 = (1 + y 2) · y тэгшитгэл бод. - y = z; 3z · z 2 = (1 + z2) · z ; z = p; z = p · dp dz ; 3z · p2 = (1 + z2 ) · p dp dz ;
  • 31. МАТЕМАТИК- 2 Д.Баттөр Агуулга Дээд эрэмбийн дифференциал тэгшитгэл y(n) = f (x) хэлбэрийн тэгшитгэл Үл мэдэгдэх функцийг ил агуулаагүй дифференциал тэгшитгэл Аргументийг ил агуулаагүй тэгшитгэл Хоёрдугаар эрэмбийн шугаман нэгэн төрлийн тэгшитгэл Аргументийг ил агуулаагүй тэгшитгэл Жишээ 3y · y 2 = (1 + y 2) · y тэгшитгэл бод. - y = z; 3z · z 2 = (1 + z2) · z ; z = p; z = p · dp dz ; 3z · p2 = (1 + z2 ) · p dp dz ; dp p = 3zdz 1 + z2 ;
  • 32. МАТЕМАТИК- 2 Д.Баттөр Агуулга Дээд эрэмбийн дифференциал тэгшитгэл y(n) = f (x) хэлбэрийн тэгшитгэл Үл мэдэгдэх функцийг ил агуулаагүй дифференциал тэгшитгэл Аргументийг ил агуулаагүй тэгшитгэл Хоёрдугаар эрэмбийн шугаман нэгэн төрлийн тэгшитгэл Аргументийг ил агуулаагүй тэгшитгэл Жишээ 3y · y 2 = (1 + y 2) · y тэгшитгэл бод. - y = z; 3z · z 2 = (1 + z2) · z ; z = p; z = p · dp dz ; 3z · p2 = (1 + z2 ) · p dp dz ; dp p = 3zdz 1 + z2 ; ln p = 3 2 ln(1 + z2 ) + ln C;
  • 33. МАТЕМАТИК- 2 Д.Баттөр Агуулга Дээд эрэмбийн дифференциал тэгшитгэл y(n) = f (x) хэлбэрийн тэгшитгэл Үл мэдэгдэх функцийг ил агуулаагүй дифференциал тэгшитгэл Аргументийг ил агуулаагүй тэгшитгэл Хоёрдугаар эрэмбийн шугаман нэгэн төрлийн тэгшитгэл Аргументийг ил агуулаагүй тэгшитгэл Жишээ 3y · y 2 = (1 + y 2) · y тэгшитгэл бод. - y = z; 3z · z 2 = (1 + z2) · z ; z = p; z = p · dp dz ; 3z · p2 = (1 + z2 ) · p dp dz ; dp p = 3zdz 1 + z2 ; ln p = 3 2 ln(1 + z2 ) + ln C; p = C · (1 + z2) 3 2 ;
  • 34. МАТЕМАТИК- 2 Д.Баттөр Агуулга Дээд эрэмбийн дифференциал тэгшитгэл y(n) = f (x) хэлбэрийн тэгшитгэл Үл мэдэгдэх функцийг ил агуулаагүй дифференциал тэгшитгэл Аргументийг ил агуулаагүй тэгшитгэл Хоёрдугаар эрэмбийн шугаман нэгэн төрлийн тэгшитгэл Аргументийг ил агуулаагүй тэгшитгэл Жишээ 3y · y 2 = (1 + y 2) · y тэгшитгэл бод.
  • 35. МАТЕМАТИК- 2 Д.Баттөр Агуулга Дээд эрэмбийн дифференциал тэгшитгэл y(n) = f (x) хэлбэрийн тэгшитгэл Үл мэдэгдэх функцийг ил агуулаагүй дифференциал тэгшитгэл Аргументийг ил агуулаагүй тэгшитгэл Хоёрдугаар эрэмбийн шугаман нэгэн төрлийн тэгшитгэл Аргументийг ил агуулаагүй тэгшитгэл Жишээ 3y · y 2 = (1 + y 2) · y тэгшитгэл бод. - p = C · (1 + z2) 3 2 ;
  • 36. МАТЕМАТИК- 2 Д.Баттөр Агуулга Дээд эрэмбийн дифференциал тэгшитгэл y(n) = f (x) хэлбэрийн тэгшитгэл Үл мэдэгдэх функцийг ил агуулаагүй дифференциал тэгшитгэл Аргументийг ил агуулаагүй тэгшитгэл Хоёрдугаар эрэмбийн шугаман нэгэн төрлийн тэгшитгэл Аргументийг ил агуулаагүй тэгшитгэл Жишээ 3y · y 2 = (1 + y 2) · y тэгшитгэл бод. - p = C · (1 + z2) 3 2 ; dz dx = C · (1 + z2 ) 3 2 ;
  • 37. МАТЕМАТИК- 2 Д.Баттөр Агуулга Дээд эрэмбийн дифференциал тэгшитгэл y(n) = f (x) хэлбэрийн тэгшитгэл Үл мэдэгдэх функцийг ил агуулаагүй дифференциал тэгшитгэл Аргументийг ил агуулаагүй тэгшитгэл Хоёрдугаар эрэмбийн шугаман нэгэн төрлийн тэгшитгэл Аргументийг ил агуулаагүй тэгшитгэл Жишээ 3y · y 2 = (1 + y 2) · y тэгшитгэл бод. - p = C · (1 + z2) 3 2 ; dz dx = C · (1 + z2 ) 3 2 ; dz (1 + z2) 3 2 = Cdx;
  • 38. МАТЕМАТИК- 2 Д.Баттөр Агуулга Дээд эрэмбийн дифференциал тэгшитгэл y(n) = f (x) хэлбэрийн тэгшитгэл Үл мэдэгдэх функцийг ил агуулаагүй дифференциал тэгшитгэл Аргументийг ил агуулаагүй тэгшитгэл Хоёрдугаар эрэмбийн шугаман нэгэн төрлийн тэгшитгэл Аргументийг ил агуулаагүй тэгшитгэл Жишээ 3y · y 2 = (1 + y 2) · y тэгшитгэл бод. - p = C · (1 + z2) 3 2 ; dz dx = C · (1 + z2 ) 3 2 ; dz (1 + z2) 3 2 = Cdx; z √ 1 + z2 = C · (x + C1);
  • 39. МАТЕМАТИК- 2 Д.Баттөр Агуулга Дээд эрэмбийн дифференциал тэгшитгэл y(n) = f (x) хэлбэрийн тэгшитгэл Үл мэдэгдэх функцийг ил агуулаагүй дифференциал тэгшитгэл Аргументийг ил агуулаагүй тэгшитгэл Хоёрдугаар эрэмбийн шугаман нэгэн төрлийн тэгшитгэл Аргументийг ил агуулаагүй тэгшитгэл Жишээ 3y · y 2 = (1 + y 2) · y тэгшитгэл бод. - p = C · (1 + z2) 3 2 ; dz dx = C · (1 + z2 ) 3 2 ; dz (1 + z2) 3 2 = Cdx; z √ 1 + z2 = C · (x + C1); z2 1 + z2 = C2 (x + C1)2 ;
  • 40. МАТЕМАТИК- 2 Д.Баттөр Агуулга Дээд эрэмбийн дифференциал тэгшитгэл y(n) = f (x) хэлбэрийн тэгшитгэл Үл мэдэгдэх функцийг ил агуулаагүй дифференциал тэгшитгэл Аргументийг ил агуулаагүй тэгшитгэл Хоёрдугаар эрэмбийн шугаман нэгэн төрлийн тэгшитгэл Аргументийг ил агуулаагүй тэгшитгэл Жишээ 3y · y 2 = (1 + y 2) · y тэгшитгэл бод. - p = C · (1 + z2) 3 2 ; dz dx = C · (1 + z2 ) 3 2 ; dz (1 + z2) 3 2 = Cdx; z √ 1 + z2 = C · (x + C1); z2 1 + z2 = C2 (x + C1)2 ; z2 = C2(x + C1)2 1 − C2(x + C1)2 ;
  • 41. МАТЕМАТИК- 2 Д.Баттөр Агуулга Дээд эрэмбийн дифференциал тэгшитгэл y(n) = f (x) хэлбэрийн тэгшитгэл Үл мэдэгдэх функцийг ил агуулаагүй дифференциал тэгшитгэл Аргументийг ил агуулаагүй тэгшитгэл Хоёрдугаар эрэмбийн шугаман нэгэн төрлийн тэгшитгэл Аргументийг ил агуулаагүй тэгшитгэл Жишээ 3y · y 2 = (1 + y 2) · y тэгшитгэл бод. - p = C · (1 + z2) 3 2 ; dz dx = C · (1 + z2 ) 3 2 ; dz (1 + z2) 3 2 = Cdx; z √ 1 + z2 = C · (x + C1); z2 1 + z2 = C2 (x + C1)2 ; z2 = C2(x + C1)2 1 − C2(x + C1)2 ; z = ± C(x + C1) 1 − C2(x + C1)2 ;
  • 42. МАТЕМАТИК- 2 Д.Баттөр Агуулга Дээд эрэмбийн дифференциал тэгшитгэл y(n) = f (x) хэлбэрийн тэгшитгэл Үл мэдэгдэх функцийг ил агуулаагүй дифференциал тэгшитгэл Аргументийг ил агуулаагүй тэгшитгэл Хоёрдугаар эрэмбийн шугаман нэгэн төрлийн тэгшитгэл Аргументийг ил агуулаагүй тэгшитгэл Жишээ 3y · y 2 = (1 + y 2) · y тэгшитгэл бод. - p = C · (1 + z2) 3 2 ; dz dx = C · (1 + z2 ) 3 2 ; dz (1 + z2) 3 2 = Cdx; z √ 1 + z2 = C · (x + C1); z2 1 + z2 = C2 (x + C1)2 ; z2 = C2(x + C1)2 1 − C2(x + C1)2 ; z = ± C(x + C1) 1 − C2(x + C1)2 ; dy dx = ± C(x + C1) 1 − C2(x + C1)2 ;
  • 43. МАТЕМАТИК- 2 Д.Баттөр Агуулга Дээд эрэмбийн дифференциал тэгшитгэл y(n) = f (x) хэлбэрийн тэгшитгэл Үл мэдэгдэх функцийг ил агуулаагүй дифференциал тэгшитгэл Аргументийг ил агуулаагүй тэгшитгэл Хоёрдугаар эрэмбийн шугаман нэгэн төрлийн тэгшитгэл Аргументийг ил агуулаагүй тэгшитгэл Жишээ 3y · y 2 = (1 + y 2) · y тэгшитгэл бод. - p = C · (1 + z2) 3 2 ; dz dx = C · (1 + z2 ) 3 2 ; dz (1 + z2) 3 2 = Cdx; z √ 1 + z2 = C · (x + C1); z2 1 + z2 = C2 (x + C1)2 ; z2 = C2(x + C1)2 1 − C2(x + C1)2 ; z = ± C(x + C1) 1 − C2(x + C1)2 ; dy dx = ± C(x + C1) 1 − C2(x + C1)2 ; y + C2 = ± 1 C · 1 − C2(x + C1)2;
  • 44. МАТЕМАТИК- 2 Д.Баттөр Агуулга Дээд эрэмбийн дифференциал тэгшитгэл y(n) = f (x) хэлбэрийн тэгшитгэл Үл мэдэгдэх функцийг ил агуулаагүй дифференциал тэгшитгэл Аргументийг ил агуулаагүй тэгшитгэл Хоёрдугаар эрэмбийн шугаман нэгэн төрлийн тэгшитгэл Аргументийг ил агуулаагүй тэгшитгэл Жишээ 3y · y 2 = (1 + y 2) · y тэгшитгэл бод. - p = C · (1 + z2) 3 2 ; dz dx = C · (1 + z2 ) 3 2 ; dz (1 + z2) 3 2 = Cdx; z √ 1 + z2 = C · (x + C1); z2 1 + z2 = C2 (x + C1)2 ; z2 = C2(x + C1)2 1 − C2(x + C1)2 ; z = ± C(x + C1) 1 − C2(x + C1)2 ; dy dx = ± C(x + C1) 1 − C2(x + C1)2 ; y + C2 = ± 1 C · 1 − C2(x + C1)2; (x + C1)2 + (y + C2)2 = 1 2
  • 45. МАТЕМАТИК- 2 Д.Баттөр Агуулга Дээд эрэмбийн дифференциал тэгшитгэл y(n) = f (x) хэлбэрийн тэгшитгэл Үл мэдэгдэх функцийг ил агуулаагүй дифференциал тэгшитгэл Аргументийг ил агуулаагүй тэгшитгэл Хоёрдугаар эрэмбийн шугаман нэгэн төрлийн тэгшитгэл Аргументийг ил агуулаагүй тэгшитгэл Жишээ 3y · y 2 = (1 + y 2) · y тэгшитгэл бод. - p = C · (1 + z2) 3 2 ; dz dx = C · (1 + z2 ) 3 2 ; dz (1 + z2) 3 2 = Cdx; z √ 1 + z2 = C · (x + C1); z2 1 + z2 = C2 (x + C1)2 ; z2 = C2(x + C1)2 1 − C2(x + C1)2 ; z = ± C(x + C1) 1 − C2(x + C1)2 ; dy dx = ± C(x + C1) 1 − C2(x + C1)2 ; y + C2 = ± 1 C · 1 − C2(x + C1)2; (x + C1)2 + (y + C2)2 = 1 2
  • 46. МАТЕМАТИК- 2 Д.Баттөр Агуулга Дээд эрэмбийн дифференциал тэгшитгэл y(n) = f (x) хэлбэрийн тэгшитгэл Үл мэдэгдэх функцийг ил агуулаагүй дифференциал тэгшитгэл Аргументийг ил агуулаагүй тэгшитгэл Хоёрдугаар эрэмбийн шугаман нэгэн төрлийн тэгшитгэл Аргументийг ил агуулаагүй тэгшитгэл f (x, y, y , y ) = 0 тэгшитгэлийн зүүн тал дахь функц нь y, y , y хувьсагчуудын хувьд нэгэн төрлийн функц байх тохиолдол: f (x, ty, ty , ty ) ≡ tk · f (x, y, y , y ) (∗)
  • 47. МАТЕМАТИК- 2 Д.Баттөр Агуулга Дээд эрэмбийн дифференциал тэгшитгэл y(n) = f (x) хэлбэрийн тэгшитгэл Үл мэдэгдэх функцийг ил агуулаагүй дифференциал тэгшитгэл Аргументийг ил агуулаагүй тэгшитгэл Хоёрдугаар эрэмбийн шугаман нэгэн төрлийн тэгшитгэл Аргументийг ил агуулаагүй тэгшитгэл f (x, y, y , y ) = 0 тэгшитгэлийн зүүн тал дахь функц нь y, y , y хувьсагчуудын хувьд нэгэн төрлийн функц байх тохиолдол: f (x, ty, ty , ty ) ≡ tk · f (x, y, y , y ) (∗) y y = u = u(x) орлуулга ашиглаж эрэмбэ бууруулна.
  • 48. МАТЕМАТИК- 2 Д.Баттөр Агуулга Дээд эрэмбийн дифференциал тэгшитгэл y(n) = f (x) хэлбэрийн тэгшитгэл Үл мэдэгдэх функцийг ил агуулаагүй дифференциал тэгшитгэл Аргументийг ил агуулаагүй тэгшитгэл Хоёрдугаар эрэмбийн шугаман нэгэн төрлийн тэгшитгэл Аргументийг ил агуулаагүй тэгшитгэл f (x, y, y , y ) = 0 тэгшитгэлийн зүүн тал дахь функц нь y, y , y хувьсагчуудын хувьд нэгэн төрлийн функц байх тохиолдол: f (x, ty, ty , ty ) ≡ tk · f (x, y, y , y ) (∗) y y = u = u(x) орлуулга ашиглаж эрэмбэ бууруулна. y = u ·y, y = u y +u ·y = u ·y +u ·uy = (u +u2 )·y,
  • 49. МАТЕМАТИК- 2 Д.Баттөр Агуулга Дээд эрэмбийн дифференциал тэгшитгэл y(n) = f (x) хэлбэрийн тэгшитгэл Үл мэдэгдэх функцийг ил агуулаагүй дифференциал тэгшитгэл Аргументийг ил агуулаагүй тэгшитгэл Хоёрдугаар эрэмбийн шугаман нэгэн төрлийн тэгшитгэл Аргументийг ил агуулаагүй тэгшитгэл f (x, y, y , y ) = 0 тэгшитгэлийн зүүн тал дахь функц нь y, y , y хувьсагчуудын хувьд нэгэн төрлийн функц байх тохиолдол: f (x, ty, ty , ty ) ≡ tk · f (x, y, y , y ) (∗) y y = u = u(x) орлуулга ашиглаж эрэмбэ бууруулна. y = u ·y, y = u y +u ·y = u ·y +u ·uy = (u +u2 )·y, f (x, y, yu, y(u + u2 )) = 0, f (x, 1, u, u + u2 ) = 0 гэсэн, нэгдүгээр эрэмбийн тэгшитгэл гаргана.
  • 50. МАТЕМАТИК- 2 Д.Баттөр Агуулга Дээд эрэмбийн дифференциал тэгшитгэл y(n) = f (x) хэлбэрийн тэгшитгэл Үл мэдэгдэх функцийг ил агуулаагүй дифференциал тэгшитгэл Аргументийг ил агуулаагүй тэгшитгэл Хоёрдугаар эрэмбийн шугаман нэгэн төрлийн тэгшитгэл Аргументийг ил агуулаагүй тэгшитгэл Хэрэв энэ тэгшитгэлийн шийдийг олвол u = φ(x, C1); y y = φ(x, C1),
  • 51. МАТЕМАТИК- 2 Д.Баттөр Агуулга Дээд эрэмбийн дифференциал тэгшитгэл y(n) = f (x) хэлбэрийн тэгшитгэл Үл мэдэгдэх функцийг ил агуулаагүй дифференциал тэгшитгэл Аргументийг ил агуулаагүй тэгшитгэл Хоёрдугаар эрэмбийн шугаман нэгэн төрлийн тэгшитгэл Аргументийг ил агуулаагүй тэгшитгэл Хэрэв энэ тэгшитгэлийн шийдийг олвол u = φ(x, C1); y y = φ(x, C1), болох ба улмаар ln |y| = φ(x, C1)dx + ln C2; y = C2 · e φ(x,C1)dx
  • 52. МАТЕМАТИК- 2 Д.Баттөр Агуулга Дээд эрэмбийн дифференциал тэгшитгэл y(n) = f (x) хэлбэрийн тэгшитгэл Үл мэдэгдэх функцийг ил агуулаагүй дифференциал тэгшитгэл Аргументийг ил агуулаагүй тэгшитгэл Хоёрдугаар эрэмбийн шугаман нэгэн төрлийн тэгшитгэл Аргументийг ил агуулаагүй тэгшитгэл Хэрэв энэ тэгшитгэлийн шийдийг олвол u = φ(x, C1); y y = φ(x, C1), болох ба улмаар ln |y| = φ(x, C1)dx + ln C2; y = C2 · e φ(x,C1)dx хэлбэрээр анх өгөгдсөн тэгшитгэлийн шийд олдоно.
  • 53. МАТЕМАТИК- 2 Д.Баттөр Агуулга Дээд эрэмбийн дифференциал тэгшитгэл y(n) = f (x) хэлбэрийн тэгшитгэл Үл мэдэгдэх функцийг ил агуулаагүй дифференциал тэгшитгэл Аргументийг ил агуулаагүй тэгшитгэл Хоёрдугаар эрэмбийн шугаман нэгэн төрлийн тэгшитгэл Хоёрдугаар эрэмбийн шугаман нэгэн төрлийн тэгшитгэл z + p(x) · z + q(x) · z = 0 (6) хэлбэрт бичигдсэн, зүүн талд байгаа илэрхийлэл нь үл мэдэгдэх функц z ба түүний z , z уламжлалуудыг шугаман (нэг зэрэгтэй) байдлаар агуулсан бөгөөд сул гишүүн нь тэг байх тэгшитгэл авъя.
  • 54. МАТЕМАТИК- 2 Д.Баттөр Агуулга Дээд эрэмбийн дифференциал тэгшитгэл y(n) = f (x) хэлбэрийн тэгшитгэл Үл мэдэгдэх функцийг ил агуулаагүй дифференциал тэгшитгэл Аргументийг ил агуулаагүй тэгшитгэл Хоёрдугаар эрэмбийн шугаман нэгэн төрлийн тэгшитгэл Хоёрдугаар эрэмбийн шугаман нэгэн төрлийн тэгшитгэл z + p(x) · z + q(x) · z = 0 (6) хэлбэрт бичигдсэн, зүүн талд байгаа илэрхийлэл нь үл мэдэгдэх функц z ба түүний z , z уламжлалуудыг шугаман (нэг зэрэгтэй) байдлаар агуулсан бөгөөд сул гишүүн нь тэг байх тэгшитгэл авъя. (6) тэгшитгэлийн зүүн тал дахь илэрхийллийг L[z] ≡ z + p(x) · z + q(x) · z гэж тэмдэглэвэл (6) тэгшитгэл нь L[z] = 0 хэлбэрт бичигдэнэ.
  • 55. МАТЕМАТИК- 2 Д.Баттөр Агуулга Дээд эрэмбийн дифференциал тэгшитгэл y(n) = f (x) хэлбэрийн тэгшитгэл Үл мэдэгдэх функцийг ил агуулаагүй дифференциал тэгшитгэл Аргументийг ил агуулаагүй тэгшитгэл Хоёрдугаар эрэмбийн шугаман нэгэн төрлийн тэгшитгэл Хоёрдугаар эрэмбийн шугаман нэгэн төрлийн тэгшитгэл L[z] илэрхийллийн хувьд: а) L[z1 + z2] = (z1 + z2) + p(x)(z1 + z2) + q(x)(z1 + z2) = (z1 +p(x)z1 +q(x)z1)+(z2 +p(x)z2 +q(x)z2) = L[z1]+L[z2];
  • 56. МАТЕМАТИК- 2 Д.Баттөр Агуулга Дээд эрэмбийн дифференциал тэгшитгэл y(n) = f (x) хэлбэрийн тэгшитгэл Үл мэдэгдэх функцийг ил агуулаагүй дифференциал тэгшитгэл Аргументийг ил агуулаагүй тэгшитгэл Хоёрдугаар эрэмбийн шугаман нэгэн төрлийн тэгшитгэл Хоёрдугаар эрэмбийн шугаман нэгэн төрлийн тэгшитгэл L[z] илэрхийллийн хувьд: а) L[z1 + z2] = (z1 + z2) + p(x)(z1 + z2) + q(x)(z1 + z2) = (z1 +p(x)z1 +q(x)z1)+(z2 +p(x)z2 +q(x)z2) = L[z1]+L[z2]; б) C = const утганд L[C · z] = C · L[z] чанарууд тус тус биелэгдэх бөгөөд L[z] нь шугаман дифференциал оператор гэж нэрлэгддэг.
  • 57. МАТЕМАТИК- 2 Д.Баттөр Агуулга Дээд эрэмбийн дифференциал тэгшитгэл y(n) = f (x) хэлбэрийн тэгшитгэл Үл мэдэгдэх функцийг ил агуулаагүй дифференциал тэгшитгэл Аргументийг ил агуулаагүй тэгшитгэл Хоёрдугаар эрэмбийн шугаман нэгэн төрлийн тэгшитгэл Хоёрдугаар эрэмбийн шугаман нэгэн төрлийн тэгшитгэл Шугаман нэгэн төрлийн тэгшитгэлийн шийдийн чанарууд: 1) (6) тэгшитгэлийн z1, z2 шийдүүдийн нийлбэр z = z1 + z2 нь бас (6) тэгшитгэлийн шийд байна.
  • 58. МАТЕМАТИК- 2 Д.Баттөр Агуулга Дээд эрэмбийн дифференциал тэгшитгэл y(n) = f (x) хэлбэрийн тэгшитгэл Үл мэдэгдэх функцийг ил агуулаагүй дифференциал тэгшитгэл Аргументийг ил агуулаагүй тэгшитгэл Хоёрдугаар эрэмбийн шугаман нэгэн төрлийн тэгшитгэл Хоёрдугаар эрэмбийн шугаман нэгэн төрлийн тэгшитгэл Шугаман нэгэн төрлийн тэгшитгэлийн шийдийн чанарууд: 1) (6) тэгшитгэлийн z1, z2 шийдүүдийн нийлбэр z = z1 + z2 нь бас (6) тэгшитгэлийн шийд байна. Учир нь, L[z1] = 0, L[z2] = 0 байвал өмнөх а) чанар ёсооор L[z] = L[z1 + z2] = L[z1] + L[z2] = 0
  • 59. МАТЕМАТИК- 2 Д.Баттөр Агуулга Дээд эрэмбийн дифференциал тэгшитгэл y(n) = f (x) хэлбэрийн тэгшитгэл Үл мэдэгдэх функцийг ил агуулаагүй дифференциал тэгшитгэл Аргументийг ил агуулаагүй тэгшитгэл Хоёрдугаар эрэмбийн шугаман нэгэн төрлийн тэгшитгэл Хоёрдугаар эрэмбийн шугаман нэгэн төрлийн тэгшитгэл Шугаман нэгэн төрлийн тэгшитгэлийн шийдийн чанарууд: 1) (6) тэгшитгэлийн z1, z2 шийдүүдийн нийлбэр z = z1 + z2 нь бас (6) тэгшитгэлийн шийд байна. Учир нь, L[z1] = 0, L[z2] = 0 байвал өмнөх а) чанар ёсооор L[z] = L[z1 + z2] = L[z1] + L[z2] = 0 2) (6) тэгшитгэлийн z шийдийг тогтмол C тоогоор үржүүлсэн үржвэр C · z нь бас (6) тэгшитгэлийн шийд байна.
  • 60. МАТЕМАТИК- 2 Д.Баттөр Агуулга Дээд эрэмбийн дифференциал тэгшитгэл y(n) = f (x) хэлбэрийн тэгшитгэл Үл мэдэгдэх функцийг ил агуулаагүй дифференциал тэгшитгэл Аргументийг ил агуулаагүй тэгшитгэл Хоёрдугаар эрэмбийн шугаман нэгэн төрлийн тэгшитгэл Хоёрдугаар эрэмбийн шугаман нэгэн төрлийн тэгшитгэл Шугаман нэгэн төрлийн тэгшитгэлийн шийдийн чанарууд: 1) (6) тэгшитгэлийн z1, z2 шийдүүдийн нийлбэр z = z1 + z2 нь бас (6) тэгшитгэлийн шийд байна. Учир нь, L[z1] = 0, L[z2] = 0 байвал өмнөх а) чанар ёсооор L[z] = L[z1 + z2] = L[z1] + L[z2] = 0 2) (6) тэгшитгэлийн z шийдийг тогтмол C тоогоор үржүүлсэн үржвэр C · z нь бас (6) тэгшитгэлийн шийд байна. Дээрх 2 дүгнэлтээс (6) тэгшитгэлийн z1, z2 шийдүүдийн аливаа шугаман эвлүүлэг z = C1 · z1(x) + C2 · z2(x), (C1, C2 = const) нь мөн (6) тэгшитгэлийн шийд байна.
  • 61. МАТЕМАТИК- 2 Д.Баттөр Агуулга Дээд эрэмбийн дифференциал тэгшитгэл y(n) = f (x) хэлбэрийн тэгшитгэл Үл мэдэгдэх функцийг ил агуулаагүй дифференциал тэгшитгэл Аргументийг ил агуулаагүй тэгшитгэл Хоёрдугаар эрэмбийн шугаман нэгэн төрлийн тэгшитгэл Хоёрдугаар эрэмбийн шугаман нэгэн төрлийн тэгшитгэл Шугаман нэгэн төрлийн тэгшитгэлийн шийдийн чанарууд: 1) (6) тэгшитгэлийн z1, z2 шийдүүдийн нийлбэр z = z1 + z2 нь бас (6) тэгшитгэлийн шийд байна. Учир нь, L[z1] = 0, L[z2] = 0 байвал өмнөх а) чанар ёсооор L[z] = L[z1 + z2] = L[z1] + L[z2] = 0 2) (6) тэгшитгэлийн z шийдийг тогтмол C тоогоор үржүүлсэн үржвэр C · z нь бас (6) тэгшитгэлийн шийд байна. Дээрх 2 дүгнэлтээс (6) тэгшитгэлийн z1, z2 шийдүүдийн аливаа шугаман эвлүүлэг z = C1 · z1(x) + C2 · z2(x), (C1, C2 = const) нь мөн (6) тэгшитгэлийн шийд байна. 3) z(x) ≡ 0 функц (6) тэгшитгэлийн шийд байна.
  • 62. МАТЕМАТИК- 2 Д.Баттөр Агуулга Дээд эрэмбийн дифференциал тэгшитгэл y(n) = f (x) хэлбэрийн тэгшитгэл Үл мэдэгдэх функцийг ил агуулаагүй дифференциал тэгшитгэл Аргументийг ил агуулаагүй тэгшитгэл Хоёрдугаар эрэмбийн шугаман нэгэн төрлийн тэгшитгэл Хоёрдугаар эрэмбийн шугаман нэгэн төрлийн тэгшитгэл Тодорхойлолт Хэрэв (a, b) завсрын бүх цэгүүдийн хувьд α1 · z1(x) + α2 · z2(x) = 0 тэнцэтгэл биелэгдэж байхаар ядаж нэг нь тэг биш α1, α2 тогтмол тоонууд олдож байвал z1(x) ба z2(x) функцүүд шугаман хамааралтай байна гэнэ.
  • 63. МАТЕМАТИК- 2 Д.Баттөр Агуулга Дээд эрэмбийн дифференциал тэгшитгэл y(n) = f (x) хэлбэрийн тэгшитгэл Үл мэдэгдэх функцийг ил агуулаагүй дифференциал тэгшитгэл Аргументийг ил агуулаагүй тэгшитгэл Хоёрдугаар эрэмбийн шугаман нэгэн төрлийн тэгшитгэл Хоёрдугаар эрэмбийн шугаман нэгэн төрлийн тэгшитгэл Тодорхойлолт Хэрэв (a, b) завсрын бүх цэгүүдийн хувьд α1 · z1(x) + α2 · z2(x) = 0 тэнцэтгэл биелэгдэж байхаар ядаж нэг нь тэг биш α1, α2 тогтмол тоонууд олдож байвал z1(x) ба z2(x) функцүүд шугаман хамааралтай байна гэнэ. Тодорхойлолт Хэрэв z1(x), z2(x) функцүүдийн хувьд α1 · z1(x) + α2 · z2(x) = 0 тэнцэтгэл нь зөвхөн α1 = α2 = 0 байхад биелэгдэж байвал уг z1(x), z2(x) функцүүд шугаман хамааралгүй байна гэнэ.
  • 64. МАТЕМАТИК- 2 Д.Баттөр Агуулга Дээд эрэмбийн дифференциал тэгшитгэл y(n) = f (x) хэлбэрийн тэгшитгэл Үл мэдэгдэх функцийг ил агуулаагүй дифференциал тэгшитгэл Аргументийг ил агуулаагүй тэгшитгэл Хоёрдугаар эрэмбийн шугаман нэгэн төрлийн тэгшитгэл Хоёрдугаар эрэмбийн шугаман нэгэн төрлийн тэгшитгэл Теорем Хэрэв L[z] = 0 шугаман нэгэн төрлийн тэгшитгэлийн z1(x) ба z2(x) шийдүүд (a, b) дээр шугаман хамааралгүй байвал W (z1, z2) = z1(x) z2(x) z1(x) z2(x) = z1(x)·z2(x)−z2(x)·z1(x) = W (x) = 0 байна.
  • 65. МАТЕМАТИК- 2 Д.Баттөр Агуулга Дээд эрэмбийн дифференциал тэгшитгэл y(n) = f (x) хэлбэрийн тэгшитгэл Үл мэдэгдэх функцийг ил агуулаагүй дифференциал тэгшитгэл Аргументийг ил агуулаагүй тэгшитгэл Хоёрдугаар эрэмбийн шугаман нэгэн төрлийн тэгшитгэл Хоёрдугаар эрэмбийн шугаман нэгэн төрлийн тэгшитгэл Теорем Хэрэв L[z] = 0 шугаман нэгэн төрлийн тэгшитгэлийн z1(x) ба z2(x) шийдүүд (a, b) дээр шугаман хамааралгүй байвал W (z1, z2) = z1(x) z2(x) z1(x) z2(x) = z1(x)·z2(x)−z2(x)·z1(x) = W (x) = 0 байна. Теорем Хэрэв z1(x) ба z2(x) функцүүд нь L[z] = 0 тэгшитгэлийн (a, b) завсар дээр шугаман хамаарaлгүй шийдүүд бол дурын C1, C2 тогтмолуудын утганд z = C1 · z1(x) + C2 · z2(x) функц нь L[z] = 0 тэгшитгэлийн ерөнхий шийд байна.
  • 66. МАТЕМАТИК- 2 Д.Баттөр Агуулга Дээд эрэмбийн дифференциал тэгшитгэл y(n) = f (x) хэлбэрийн тэгшитгэл Үл мэдэгдэх функцийг ил агуулаагүй дифференциал тэгшитгэл Аргументийг ил агуулаагүй тэгшитгэл Хоёрдугаар эрэмбийн шугаман нэгэн төрлийн тэгшитгэл Хоёрдугаар эрэмбийн шугаман нэгэн төрлийн тэгшитгэл Теорем Хэрэв L[z] = 0 шугаман нэгэн төрлийн тэгшитгэлийн z1(x) ба z2(x) шийдүүд (a, b) дээр шугаман хамааралгүй байвал W (z1, z2) = z1(x) z2(x) z1(x) z2(x) = z1(x)·z2(x)−z2(x)·z1(x) = W (x) = 0 байна. Теорем Хэрэв z1(x) ба z2(x) функцүүд нь L[z] = 0 тэгшитгэлийн (a, b) завсар дээр шугаман хамаарaлгүй шийдүүд бол дурын C1, C2 тогтмолуудын утганд z = C1 · z1(x) + C2 · z2(x) функц нь L[z] = 0 тэгшитгэлийн ерөнхий шийд байна. Энэ тохиолдолд, z1(x) ба z2(x) функцүүд нь L[z] = 0
  • 67. МАТЕМАТИК- 2 Д.Баттөр Агуулга Дээд эрэмбийн дифференциал тэгшитгэл y(n) = f (x) хэлбэрийн тэгшитгэл Үл мэдэгдэх функцийг ил агуулаагүй дифференциал тэгшитгэл Аргументийг ил агуулаагүй тэгшитгэл Хоёрдугаар эрэмбийн шугаман нэгэн төрлийн тэгшитгэл Хоёрдугаар эрэмбийн шугаман нэгэн төрлийн тэгшитгэл Жишээ y − y = 0 тэгшитгэлийн ерөнхий шийдийг ол.
  • 68. МАТЕМАТИК- 2 Д.Баттөр Агуулга Дээд эрэмбийн дифференциал тэгшитгэл y(n) = f (x) хэлбэрийн тэгшитгэл Үл мэдэгдэх функцийг ил агуулаагүй дифференциал тэгшитгэл Аргументийг ил агуулаагүй тэгшитгэл Хоёрдугаар эрэмбийн шугаман нэгэн төрлийн тэгшитгэл Хоёрдугаар эрэмбийн шугаман нэгэн төрлийн тэгшитгэл Жишээ y − y = 0 тэгшитгэлийн ерөнхий шийдийг ол. - Энэ бол шугаман, нэгэн төрлийн тэгшитгэл бөгөөд түүний тухайн шийдүүд z1(x) = ex , z2(x) = e−x байна (шууд орлуулж шалгана).
  • 69. МАТЕМАТИК- 2 Д.Баттөр Агуулга Дээд эрэмбийн дифференциал тэгшитгэл y(n) = f (x) хэлбэрийн тэгшитгэл Үл мэдэгдэх функцийг ил агуулаагүй дифференциал тэгшитгэл Аргументийг ил агуулаагүй тэгшитгэл Хоёрдугаар эрэмбийн шугаман нэгэн төрлийн тэгшитгэл Хоёрдугаар эрэмбийн шугаман нэгэн төрлийн тэгшитгэл Жишээ y − y = 0 тэгшитгэлийн ерөнхий шийдийг ол. - Энэ бол шугаман, нэгэн төрлийн тэгшитгэл бөгөөд түүний тухайн шийдүүд z1(x) = ex , z2(x) = e−x байна (шууд орлуулж шалгана). Улмаар W (x) = ex e−x ex −e−x = −2 = 0
  • 70. МАТЕМАТИК- 2 Д.Баттөр Агуулга Дээд эрэмбийн дифференциал тэгшитгэл y(n) = f (x) хэлбэрийн тэгшитгэл Үл мэдэгдэх функцийг ил агуулаагүй дифференциал тэгшитгэл Аргументийг ил агуулаагүй тэгшитгэл Хоёрдугаар эрэмбийн шугаман нэгэн төрлийн тэгшитгэл Хоёрдугаар эрэмбийн шугаман нэгэн төрлийн тэгшитгэл Жишээ y − y = 0 тэгшитгэлийн ерөнхий шийдийг ол. - Энэ бол шугаман, нэгэн төрлийн тэгшитгэл бөгөөд түүний тухайн шийдүүд z1(x) = ex , z2(x) = e−x байна (шууд орлуулж шалгана). Улмаар W (x) = ex e−x ex −e−x = −2 = 0 учраас уг шийдүүд нь бүх тоон шулуун дээр шугаман хамааралгүй байна.
  • 71. МАТЕМАТИК- 2 Д.Баттөр Агуулга Дээд эрэмбийн дифференциал тэгшитгэл y(n) = f (x) хэлбэрийн тэгшитгэл Үл мэдэгдэх функцийг ил агуулаагүй дифференциал тэгшитгэл Аргументийг ил агуулаагүй тэгшитгэл Хоёрдугаар эрэмбийн шугаман нэгэн төрлийн тэгшитгэл Хоёрдугаар эрэмбийн шугаман нэгэн төрлийн тэгшитгэл Жишээ y − y = 0 тэгшитгэлийн ерөнхий шийдийг ол. - Энэ бол шугаман, нэгэн төрлийн тэгшитгэл бөгөөд түүний тухайн шийдүүд z1(x) = ex , z2(x) = e−x байна (шууд орлуулж шалгана). Улмаар W (x) = ex e−x ex −e−x = −2 = 0 учраас уг шийдүүд нь бүх тоон шулуун дээр шугаман хамааралгүй байна.Иймд өгөгдсөн тэгшитгэлийн ерөнхий шийд y = C1ex + C2e−x хэлбэртэй байна.
  • 72. МАТЕМАТИК- 2 Д.Баттөр Агуулга Дээд эрэмбийн дифференциал тэгшитгэл y(n) = f (x) хэлбэрийн тэгшитгэл Үл мэдэгдэх функцийг ил агуулаагүй дифференциал тэгшитгэл Аргументийг ил агуулаагүй тэгшитгэл Хоёрдугаар эрэмбийн шугаман нэгэн төрлийн тэгшитгэл Хоёрдугаар эрэмбийн шугаман нэгэн төрлийн тэгшитгэлд эрэмбэ бууруулах арга Хэрэв L[z] = z + p(x) · z + q(x)z = 0 тэгшитгэлийн ямар нэг тухайн шийд z1(x) мэдэгдэж байвал уг тэгшитгэлд z = z1 · u, u = u(x) орлуулга хийх замаар тэгшитгэлийн эрэмбийг 1-ээр бууруулж болно. Үнэндээ (z1 · u + 2z1 · u + z1 · u ) + p(z1 · u + z1 · u ) + qz1u = 0, өөрөөр хэлбэл, z1 · u + (2z1 + pz1) · u + (z1 + p · z1 + qz1)u = 0 болно.
  • 73. МАТЕМАТИК- 2 Д.Баттөр Агуулга Дээд эрэмбийн дифференциал тэгшитгэл y(n) = f (x) хэлбэрийн тэгшитгэл Үл мэдэгдэх функцийг ил агуулаагүй дифференциал тэгшитгэл Аргументийг ил агуулаагүй тэгшитгэл Хоёрдугаар эрэмбийн шугаман нэгэн төрлийн тэгшитгэл Хоёрдугаар эрэмбийн шугаман нэгэн төрлийн тэгшитгэлд эрэмбэ бууруулах арга Гэхдээ L[z1] = 0 учраас гуравдахь гишүүн устах бөгөөд u = v гэж орлуулбал z1 · v + (2z1 + pz1) · v = 0 гэсэн нэгдүгээр эрэмбийн шугаман нэгэн төрлийн тэгшитгэл гарна. Энэ бол хувьсагчууд нь ялгагдах тэгшитгэл учраас dv v = − 2z1 + pz1 z1 dx, ln |v| = −2 ln |z1| − p(x)dx + ln C2; v = C2 z2 1 e− p(x)dx , u = C2 · 1 z2 1 e− p(x)dx + C1; Иймд өгөгдсөн тэгшитгэлийн ерөнхий шийд z = C1 · z1 + C2 · z1 · 1 z2 1 · e− p(x)dx хэлбэрт тавигдана.