ББК "Қайнар" "Жұлдыз" шығармашылық клубының жетекшісі: Айтыбаева Замзагул Акимбековна

3. «Қайнар» білім беру кешені
Мақтау қағазы
Қазақ хандығының 550 жылдық мерейтойына
арналған « Жігіт сұлтаны» сайысына қатысқан
_____________________________________
І - орын иеленгені үшін
марапатталады
Қайнар» ББК директоры Клепица Ф. Н.

5. «Жігіт сұлтаны» сайысы
Өтетінкүні: 09 желтоқсан 2015ж
Уақыты: 15:00
Өтетінорны: «Жұлдыз» шығармашылықклубы
Педагог-организатор : Айтыбаева Замзагул Акимбекқызы.
Мақсаты: Оқушыларды ұлттық салт— дәстүр негізінде білімін кеңейту.
Адамгершілікке, ұлтжандылыққа, имандылыққатәрбиелеу, ұлттық
дүниетанымынқалыптастыру. Татулыққа, ынтымақтыққа,бірлікке
шақыру
Тақырыбы: Қазақ хандығының550-жылдықмерей тойына арналады.
Мұғалім: Айтыбаева Замзагул Акимбекқызы.
Қайырлы күн, құрметтіұстаздар,ата-аналар, оқушылар!Сіздер бүгін
«Жігітке жеті өнер де аз» атты жігіт сұлтаны сайысына қош келдіңіздер.
Жігіттеріміз өз өнерлерін ғана көрсетіп қана қоймай, біздің салт-
дәстүрімізді, ұлттық ойындар шеберліктерін, онымен қоса білім
шеберліктерін , биылғы жылы аталып өтіп жатқан қазақ хандығының550
жылдық мерей тойына балалар да өздерінің білімдерімен үлестерін
қосқылары келеді. Олай болса жігіттерімізге сәт-сапар тілей отырып,
«Жігітке жеті өнер де аз» атты жігіт сұлтаны сайысын ашық деп
жариялауғарұқсат етіңіздер!
1 – жүргізуші: Ақжол ( Ұлттық киім)
Қайырлы күн, құрметті ұстаздар, ата - аналар, оқушылар!
Асыл тастан, өнер жастан шығады деп дарынды,
Халық айтса, халық сөзі, әрқашанда нанымды.
Сол өнердің жолын қуған «Жігіт сұлтаны» сайысына қатысатын
жігіттердің жолы ақ болсын, жүлделі орынға ие болсын деп
сайысымызды бастаймыз.
Бүгінгі сайысымызда жігіттер өз өнерлерін көрсетіп қана қоймай,
салт - дәстүрімізді, онымен бірге өз білімдерін, шеберліктерін
көрсетеді.

6. Ата жолын жалғамақ,
Ел дәстүрін қолдамақ
Ел намысын қорғамақ.
Жігіттер шықсын ортаға,
Бүгін сұлтан атанбақ.
Құрметті көрермен қауым қол соғып, қошеметтеп жігіттерді
ортаға шақырайық.
2 – жүргізуші: Торғын (Ұлттық киім)
Байқауымызды бастамас бұрын әділқазылар алқасын сайлап
алайық.
1. « Өркен» шығармашылық клубының жетекшісі Карлығаш
Қайриденқызы
2. « Жігер» шығармашылық клубының жетекшісі Айжан
Құсайынқызы
3. «Шаңырақ» шығармашылық клубының жетекшісі Анаргүл
Дүйсенбайқызы
Бағдарламамен таныстыру:
1. «Өзін таныстыру»
2. « Сұрақ-жауап»
3. « Суреттер сыр шертеді»
4. « Мақал-мәтел»
5. « Мергендер сайысы»
6. « Қол күрес»

7. 1 – жүргізуші: Ақжол
Енді жігіттерімізді өзін таныстыруға шақырайық.Жігіттер келіп жетті
танысуға, бойындағы бар дарынды дамытуға. Жігерленіп сахнаға келіп
жетті, Әдеппен, ізетпенен табысуға.
1. Тілеуберген Марғұлан
2. Идрисов Асылбек
3.Бекбаев Бекзат
4 Тілеуберген Төрекелді
5. Асетов Елнұр
2-жүргізуші: Торғын Ал, енді ортаға бір-бірден сайыскерлерімізді
шақырайық. Өздерін таныстырыпөтсін.(олар өздерін таныстырып
өтеді)
1 – жүргізуші: Ақжол Жылдам-жылдар тарихтыңмол бекеті, Сен әкелген
жақсылықтаркөп тегі. Көңіліңді шат сезімге баурайды, Халқымыздың
бүгіні мен өткені,— деп енді жігіттеріміз қоржыннанасықтар алып сұрақ-
жауап бөліміне көшейік.
1-жүргізуші:Ақжол 1-сұрақ:
Қазақ халқының тарихындақандайхандар өткен? (Хандар:Абылай,
Әбілқайыр, Тәуке, Жәңгір.)
2-жүргізуші: Торғын 2-сұрақ:
Қазақ халқының тарихындақандайбатырларөткен? (Батырлар:Сыпатай,
Қабанбай, Бөгенбай, Наурызбай, Кенесары, Есет, Қайдауыл, )
1-жүргізуші:Ақжол 3-сұрақ:
Қазақ халқының тарихында қандай билер өткен? (Билер: Қаз дауысты
Қазыбек би, Төле би, Әйтеке би.)
2-жүргізуші: Торғын 4-сұрақ:
Үш ұғымы туралы сұрақтар.
Үш жүз ата:(Ұлы жүз, Орта жүз, Кіші жүз.)
Үш арсызды ата: (Ұйқы, тамақ, күлкі.)
Үш даусызды ата: (Мінез, кәрілік, ажал.)

8. 1-жүргізуші:Ақжол 5- сұрақ
Биыл 2015 жылы Қазақ хандығыныңнеше жылдығы аталып өтілуде?
( Биыл550 жылдық мерей тойы аталып өтілуде)
2-жүргізуші:Торғын6-сұрақ
Биыл Ұлы Жеңістің неше жылдық мерей тойын тойладық? ( Биыл 70-
жылдық мерей тойы аталып өтті)
1-жүргізуші:Ақжол 7-сұрақ:
Ұлттық ойындардың түрлеріната.
( Ақсүйек, асау үйрету, арқантарту, тымпи, сақина салу, көкпар.)
2-жүргізуші: Торғын 8-сұрақ:
Бес қаруды атаңыз. (Мылтық, садақ, найза, қылыш, айбалта)
1-жүргізуші:Ақжол 9-сұрақ
Қазақ ғарышкерлерін ата ( Тоқтар Аубакиров, Талғат Мусабаев,
Айдын Айымбетов)
2-жүргізуші: Торғын 10-сұрақ
Ұлы Отансоғысы кезіндегі қазақ батырлары. (Мәлік Ғабдуллин,
М. Мамбетова, Ә. Молдағұлова, Талғат Бегелдинов, С. Мүткенов,т.б)
1-жүргізуші:Ақжол 11-сұрақ
Қазақта қанша хан болған?(Деректер бойынша 31)
2-жүргізуші: Торғын 12-сұрақ
Қазақтың соңғы ханы кім болған?( Ең соңғы ханы Кенесары 1841-
1847)
1-жүргізуші:Ақжол
« Суреттер сыр шертеді»
Көше, көше заман өткен, батыр да өткен,қарада өткен, ханда өткен.
Өткен ғасырлар шежіресінен суреттер сыр шертеді.
Бұнда сайысқа қатысушылар үстел үстінде жатқан бір қағаздан алып
қолындағы қағазға жазылған тапсырманы оқып, оны орындау керек.
Тапсырма бойынша хан, батырлардың суреттерін тауып жауап беру
керек.

9. 2-жүргізуші: Торғын
1)Суреттерден Абылай ханның суретін тауып ал. Ол қай жылы туған
және билік жүргізген жылдары.
(1711-1781)билік құрғанкезі (1771-1781)
1-жүргізуші:Ақжол
2) Суреттерден Жәңгір ханның суретін тауып ал. Ол қай жылы туған
және билік жүргізген жылдар.
(1801-1845)туған б.қ.к.(1823-1845)
2-жүргізуші: Торғын
3)Суреттерден Тәуке ханның суретін тауып ал. Ол қай жылы туған
және билік жүргізген жылдар.
(1626-1718)туған билікқұрған кезі (1680-1718)
1-жүргізуші:Ақжол
4)Суреттерден Төле бидің суретін тауып ал. Ол қай жылы туған
және туралы қандай мәліметтер айта аласың? (1663-1759)туған
2-жүргізуші: Торғын
5)Суреттерден Қазбек бидің суретін тауып ал. Ол қай жылы туған
және ол туралы қандай мәліметтер айта аласың? (1667-1764)
1-жүргізуші:Ақжол
6) Суреттерден Әйтеке би суретін тауып ал. Ол туралы қандай
мәліметтер айта аласың?(1644-1700) туған ерте заманда осы күнгі
соттың, тергеушінің қызметін атқарған. Даулы мәселелерді шешуге
халық әділдік іздеп осы билергежүгінген.
1-жүргізуші:Ақжол
Қой асылы демеңіз, Қолға жақсы сақа ғой. Жасы кіші демеңіз, Ақылы
асса аға ғой,— дегендей Отан, ерлік тақырыбында мақал-мәтелді
қаншалықты білетінін «Білімді мыңды жығар» сайысы барысында
байқап көрейік.
2-жүргізуші: Торғын
1. Ағайын— алтау,(ана— біреу.)
2. Ағайынның алтын сарайынан (Анаңның жыртық лашығы арты қ.)
3. Ана сүтін ақтамағанды(ешкім мақтамайды.)

10. 4.АнаңдыМекегеүш арқалапбарсаңда,(қарызыңнанқұтыла алмайсың
5. Отанға опасыздық еткенің, (Өз түбіңе өзің жеткенің.)
6. Туған жердің( жуасы да тәтті)
7. Кісі елінде сұлтан болғанша, (Өз елінде ұлтан бол.)
8. Отанот (басынан басталады.)
9. Ерліктіңшарты— (өзіне сенгендік.)
10. Отансызадам-( ормансыз бұлбұл)
11. Отанүшін күрес— (Ерге тиген үлес.)
12. Жат жердіңқаршығасынан, (Өз еліңнің қарғасы артық.)
2-жүргізуші: Торғын Келесі сайысымыз«Мергендер сайысы.» Бұнда
жігіттеріміздің көзін байлап ,мына жіптегі заттарды қиыпалулары керек.
Алса өздеріне, ала алмаса реніш жоқ.(Көздерінбайлап ойын ойналады. )
1-жүргізуші:Ақжол Ата-бабаларымыздыңұланасыр жеріміздібілектің
күшімен, найзаның ұшымен талай жауданқорғап қалғаны мәлім. Ал, енді
біздің бүгінгі жігіттеріміздің ел қорғауға қаншалықты әзір екенін көрелік.
Қол күрес. Екі адамнан ортаға шығады.
Келесі сайысымыз « Қол күрес»
2-жүргізуші: Торғын Біздің осымен сайысымызды аяқталды. Енді
әділқазылар алқасы қортынды нәтижесін шығарғанша жігіттердің
орындауында « Қара жорға » биі және Дарменова Назерке мен
Кайыржанова Дильназдың орындауында « Асыл әжем» биі.
1-жүргізуші:Ақжол Келесі сөз кезегі әділқазылар алқасында.
( марапаттауданкейін)
Мұғалім:
Құрметтіата-аналар, ұстаздар, оқушылар!Уақыт бөліп келгендеріңізге
рахмет!
1,2-жүргізушілер: Ақжол, Торғын
Біз сіздермен қоштаспаймыз. Келесі кездескенше Хош сау
болыңыздар дейміз.

11. Қайырлы күн, құрметті ұстаздар, ата - аналар, оқушылар!
Асыл тастан, өнер жастан шығады деп дарынды,
Халық айтса, халық сөзі, әрқашанда нанымды.
Сол өнердің жолын қуған «Жігіт сұлтаны» сайысына қатысатын
жігіттердің жолы ақ болсын, жүлделі орынға ие болсын деп
сайысымызды бастаймыз.

12. Енді жігіттерімізді өзін таныстыруға шақырайық. Жігіттер
келіп жетті танысуға, бойындағы бар дарынды дамытуға.
Жігерленіп сахнаға келіп жетті, Әдеппен, ізетпенен табысуға.

14. Жігіттердің орындауында « Қара жорға » биі

15. Қой асылы демеңіз, Қолға жақсы сақа ғой. Жасы кіші демеңіз, Ақылы
асса аға ғой,— дегендей Отан, ерлік тақырыбында мақал-мәтелді
қаншалықты білетінін «Білімді мыңды жығар» сайысы барысында
байқап көрейік.

16. Көше, көше заман өткен, батыр да өткен,қарада өткен, ханда өткен.
Өткен ғасырлар шежіресінен суреттер сыр шертеді.
Бұнда сайысқа қатысушылар үстел үстінде жатқан бір қағаздан алып
қолындағы қағазға жазылған тапсырманы оқып, оны орындау керек.
Тапсырма бойынша хан, батырлардың суреттерін тауып жауап беру
керек.

20. Жылдам-жылдартарихтыңмол бекеті, Сен әкелген жақсылықтаркөп тегі.
Көңіліңді шат сезімге баурайды, Халқымыздыңбүгіні мен өткені,— деп енді
жігіттеріміз қоржыннанасықтар алып сұрақ-жауап бөліміне көшейік.

22. Әділқазылар алқасы:
Қарлыгаш Қайриденқызы,
Айжан Құсайынқызы,
Анаргүл Дүйсенбайқызы.

23. Барлық«Жігіт сұлтанына» қатысқан сайыскерлер
мақтау қағаздарыменмарапатталды.
І –орынды Тлеуберген Төрекелді

24. ІІ-орынды Бекбаев Бекзат

25. ІІІ-орындыИдрисов Асылбек иеленді

26. Клуб жетекшісі: Айтыбаева Замзагул Акимбековна