การจัดการเรียนรู้แบบค้นพบ
เป็นกระบวนการเรียนรู้ที่เน้นให้ผู้เรียนค้นหาคาตอบ หรือความรู้ด้วยตนเอง
โดยผู้สอนจะเป็นผู้สร้างสถานการณ์ในลักษณะที่ผู้เรียนจะเผชิญกับปัญหา
ซึ่งในการแก้ปัญหานั้น ผู้เรียนจะใช้กระบวนการที่ตรงกับธรรมชาติของวิชา
หรือปัญหาจึงเป็นวิธีจัดการเรียนรู้ที่เน้นกระบวนการ เหมาะสาหรับวิชา
วิทยาศาสตร์ คณิตศาสตร์ แต่ก็สามารถใช้กับวิธีอื่น ๆ ได้ ในการแก้ปัญหานั้น
ผู้เรียนจะต้องนาข้อมูลทาการวิเคราะห์ สังเคราะห์ และสรุปเพื่อให้ได้ข้อ
ค้นพบใหม่หรือเกิดความคิดรวบยอดในเรื่องนั้น
รูปแบบการจัดการเรียนรู้แบบค้นพบ
อาจแบ่งได้เป็น 2 รูปแบบ คือ
การค้นพบที่มีแนวทาง (Guide Discovery Method) เป็น
วิธีการที่ผู้สอนนาผู้เรียนเข้าสู่เนื้อหาโดยการใช้คาถามที่สร้างขึ้นอย่าง
เหมาะสมและอธิบายเพื่อให้ผู้เรียนได้ค้นพบความคิดรวบยอดหรือหลักการ
การค้นพบด้วยตนเอง (Pure Discovery Method)เป็น
วิธีการที่คาดหวังว่าผู้เรียนจะไปสู่ความิดรวบยอดและหลักการได้ด้วยตนเอง
โดยไม่ต้องรับคาแนะนาจากผู้สอน
การจัดการเรียนรู้แบบอุปนัยและนิรนัยไปสู่
การเรียนรู้แบบค้นพบ
การจัดการเรียนรู้แบบอุปนัย การจัดการเรียนรู้แบบนิรนัย และการ
จัดการเรียนรู้แบบค้นพบ มีความสัมพันธ์กันดังต่อไปนี้
การจัดการเรียนรู้แบบอุปนัย เป็น
การเรียนรู้จากส่วนย่อยไปหาส่วนรวม
ซึ่งผู้เรียนใช้เหตุผลจากตัวอย่างต่างๆไป
สนับสนุนให้พบข้อสรุปโดยใช้ความรู้สึก
นึกคิดของตนเองและเหตุผลทาง
ตรรกวิทยาบางอย่างเพื่อนามากาหนด
เป็นข้อสรุปกฎเกณฑ์
การจัดการเรียนรู้นิรนัย เป็ นการ
เรียนรู้จากส่วนรวมไปหาส่วนย่อย ซึ่ง
ผู้เรียนจะนาหลักการทฤษฎี กฎเกณฑ์
หรือนิยามไปทดลองพิสูจน์เพื่อให้ได้
ความคิดข้อสรุปหรือค้นพบข้อสรุปอื่นๆ
การจัดการเรียนรู้แบบค้นพบ เป็นการเรียนรู้โดยการนาวิธีการจัดการ
เรียนรู้ทั้งสองวิธีมาใช้รวมกันเพื่อนาไปสู่การเรียนรู้แบบค้นพบโดยใช้วิธีคิด
แบบอุปนัยและนิรนัยที่ค้นหาคาตอบหรือความรู้ด้วยตนเอง
วัตถุประสงค์
 เพื่อช่วยให้ผู้เรียนได้ฝึกทักษะการสังเกต การคิดวิเคราะห์ ทาให้เกิดการ
เรียนรู้และสามารถสรุปหรือค้นพบหลักการ กฎเกณฑ์ประเด็นสาคัญหรือ
ความจริงได้ด้วยตนเอง
 เพื่อช่วยให้ผู้เรียนได้เรียนรู้ หลักการหรือกฎเกณฑ์ต่างๆและสามารถนาไปใช้
ในการแก้ปัญหาในสถานการณ์ที่หลากหลายได้
ขั้นตอนการจัดการเรียนรู้
1. ขั้นนาเข้าสู่บทเรียน ผู้สอนกระตุ้นและเร้าความสนใจของผู้เรียนให้สนใจ
ที่จะศึกษาบทเรียน
2. ขั้นเรียนรู้ ประกอบด้วย
 ผู้สอนใช้วิธีจัดการเรียนรู้ แบบอุปนัยในตอนแรก เพื่อให้ผู้เรียน
ค้นพบข้อสรุป
 ผู้สอนใช้วิธีตัดการเรียนรู้ แบบนิรนัย เพื่อให้ผู้เรียนนาข้อสรุปที่ได้ใน
ข้อ 2 ไปใช้เพื่อเรียนรู้หรือค้นพบข้อสรุปใหม่ในตอนที่สอง โดยอาศัย
เทคนิคการซักถาม โต้ตอบ หรืออภิปรายเพื่อเป็นแนวทางในการ
ค้นพบ
 ผู้เรียนสรุปข้อค้นพบหรือความคิดรวบยอดใหม่
ขั้นตอนการจัดการเรียนรู้ (ต่อ)
3. ขั้นนาไปใช้
 ผู้สอนให้ผู้เรียนนาเสนอแนวทางการนาข้อค้นพบที่ได้ไปใช้ในการ
แก้ปัญหา อาจใช้วิธีการให้ทาแบบฝึ กหัดหรือแบบทดสอบหลัง
เรียน เพื่อประเมินผลว่าผู้เรียนเกิดการเรียนรู้จริงหรือไม่
โมเดลการจัดการเรียนรู้แบบค้นพบ
ข้อดี
 ช่วยให้ผู้เรียนได้คิดอย่างมีเหตุผล
 ช่วยให้ผู้เรียนจดจาสิ่งที่ค้นพบได้นานและเข้าใจอย่างแจ่มแจ้ง
 ผู้เรียนมีความมั่นใจเพราะได้เรียนรู้สิ่งใหม่อย่างเข้าใจจริง
 ช่วยให้ผู้เรียนมีพัฒนาการทางด้านความคิด
 ปลูกฝังนิสัยรักการค้นคว้าเพื่อหาคาตอบด้วยตนเอง
ข้อดี
 ก่อให้เกิดแรงจูงใจในตนเองต่อการเรียนสูง
 ผู้เรียนรู้วิธีสร้างความรู้ด้วยตนเองเช่นการหาข้อมูลการวิเคราะห์และสรุป
ข้อความรู้
 ทักษะที่เรียนจากการค้นพบจะถ่ายทอดไปยังการเรียนเรื่องใหม่ได้ง่ายขึ้น
 เหมาะกันผู้เรียนที่ฉลาดมีความเชื่อมั่นในตนเองและมีแรงจูงใจสูง
ข้อจากัด
 ต้องใช้เวลาในการสอนมากพอสมควร
 ไม่เหมาะกับชั้นเรียนที่ผู้เรียนมีความสามารถทางการเรียนแตกต่างกันมาก
เพราะผู้เรียนที่เรียนรู้ได้ช้าจะเกิดความท้อแท้ใจเมื่อเห็นเพื่อนในห้องทาได้
 วิธีการสอนแบบค้นพบเหมาะสาหรับเนื้อหาบางตอนและเนื้อหาที่ไม่เคยเรียน
มาก่อนเท่านั้น
 วิธีการสอนแบบค้นพบที่ต้องคิดเหตุผลและตั้งสมมุติฐานเหมาะกับผู้เรียนใน
วัยที่สามารถเรียนรู้เกี่ยวกับนามธรรมได้
 ผู้เรียนที่มีความสามารถไม่มากนักจะมีความยุ่งยากใจมากในการเรียนโยวิธีนี้
โดยเฉพาะที่ต้องสรุปบทเรียนด้วยตนเอง
อ้างอิง
 http://nappy141.blogspot.com/
จัดทาโดย
 นางสาวสุนิสา ไขแสง 5615871035
 คณะครุศาสตร์ สาขาวิชาภาษาอังกฤษ

การจัดการเรียนรู้แบบค้นพบ