Φύλλα εργασίας, Σενάριο Νεοελληνική Γλώσσα Β΄ Γυμνασίου, ενότητα 3η "Φίλοι για πάντα"

1. ΚΑΣΙΡΣΖΗ ΚΩΝ΢ΣΑΝΣΙΝΑ, ΢ΕΝΑΡΙΟ (Νεοελλθνικι Γλϊςςα Βϋ Γυμναςίου, εν. 3θ), Κ΢Ε ΙΛΙΟΤ 2013
1ο ΦΤΛΛΟ ΕΡΓΑ΢ΙΑ΢: Ομάδα Α (2 ϊρεσ)
1. Με τθ μθχανι αναηιτθςθσ του google ψάξτε για άρκρα ςτο διαδίκτυο με κζμα τθ ςθμαςία τθσ φιλίασ ςτθ ηωι
μασ. Επιλζξτε να ανοίξετε τα πρϊτα 7 αποτελζςματα. Εναλλακτικά μεταβείτε ςτισ ιςτοςελίδεσ pi-schools
(διαβάςτε το γ. Η ανάπτυξθ τθσ φιλίασ και τα χαρακτθριςτικά ενόσ φίλου), sigmalive (τισ δφο πρϊτεσ
παραγράφουσ), sciencearchives, και διαβάςτε προςεκτικά τα άρκρα για τθ φιλία. Αφοφ ςυηθτιςετε ςτθν ομάδα
ςασ για τθ ςθμαςία τθσ φιλίασ, απαντιςτε ςτθν παρακάτω ερϊτθςθ χρθςιμοποιϊντασ τον επεξεργαςτι κειμζνου.
Το φφλλο εργαςίασ κα το δθμοςιεφςετε ςτο wiki τθσ τάξθσ.
- Ρόςο ςθμαντικι είναι ςτθ ηωι μασ θ αλθκινι φιλία ςφμφωνα με τουσ αρκογράφουσ;
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
2. Να ςυγκεντρϊςετε μζςα από τα κείμενα που διαβάςατε λζξεισ ι φράςεισ που αναφζρονται ςτθ ςθμαςία τθσ
φιλίασ ςτθ ηωι μασ και να τισ ταξινομιςετε ςτον παρακάτω πίνακα:
ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ
ΕΡΙΘΕΤΑ
΢ΗΜΑΤΑ
Φ΢ΑΣΕΙΣ
3. Εντοπίςτε ςτα άρκρα που διαβάςατε λζξεισ άγνωςτεσ. Για να διερευνιςετε τθ ςθμαςία τουσ, μεταβείτε ςτθν
Ρφλθ για τθν ελλθνικι γλϊςςα, ςτθ ςελίδα Νζα Ελλθνικι, εργαλεία, ςώματα κειμζνων. Στθν αριςτερι ςτιλθ
ζχετε τρεισ επιλογζσ: εφθμερίδα «Τα Νζα», εφθμερίδα «Μακεδονία» και διδακτικά βιβλία Παιδαγωγικοφ
Ινςτιτοφτου. Επιλζξτε μία εφθμερίδα και τα διδακτικά βιβλία. Στθ μθχανι αναηιτθςθσ γράψτε τθ λζξθ και
τςεκάρετε ολόκλθρθ πρόταςθ. Ρροςπακιςτε ςτα ςϊματα κειμζνων που κα εμφανιςτοφν να καταλάβετε τθ
ςθμαςία τθσ λζξθσ μζςα από τα ςυμφραηόμενα. Εντοπίςτε επίκετα που τυχόν τθ ςυνοδεφουν και καταγράψτε τα
ςτον πίνακα που ακολουκεί. Συμπλθρωματικά, ελζγξτε τθ ςθμαςία τουσ και ςτα θλεκτρονικά λεξικά. Μεταβείτε
ςτθ ςελίδα θλεκτρονικά λεξικά, Νζα Ελλθνικι, εργαλεία, και ςτθν αριςτερι ςτιλθ λεξικό τθσ Κοινι Νεοελλθνικισ.
Συγκεντρϊςτε τα ευριματά ςασ ςτον παρακάτω πίνακα. Να ςυμπεριλάβετε ςτθν αναηιτθςθ τισ λζξεισ: φιλία,
ανιδιοτζλεια, αλλθλεγγφθ.
ΛΕΞΕΙ΢
΢ΗΜΑ΢ΙΑ/Επίκετα που τθ ςυνοδεφουν
΢ΤΝΩΝΤΜΑ
ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΧΡΗ΢Η΢

2. 4. Στο χρόνο που απομζνει διαβάηουμε τα κείμενά μασ ςτθν ολομζλεια. Αν δεν επαρκεί ο χρόνοσ για τθν
παρουςίαςθ του λεξιλογίου, οι μακθτζσ μπαίνουν ςτο wiki ςτο ςπίτι τουσ και διαβάηουν τισ εργαςίεσ των άλλων
ομάδων. Η δθμοςίευςθ του φφλλου εργαςίασ ςτο wiki τθσ τάξθσ κα γίνει από τον διδάςκοντα με τθ βοικεια
κάποιων μακθτϊν.
1ο ΦΤΛΛΟ ΕΡΓΑ΢ΙΑ΢: Ομάδα Β (2 ϊρεσ)
1. «Υπάρχει αλθκινι φιλία ςτισ μζρεσ μασ;» Κάντε μια ζρευνα ςτο διαδίκτυο για ςχετικά άρκρα χρθςιμοποιϊντασ
τθ μθχανι αναηιτθςθσ του google. Επιλζξτε να ανοίξετε τα 7 πρϊτα αποτελζςματα. Εναλλακτικά μεταβείτε ςτισ
ιςτοςελίδεσ, gymkrest, ischool.e-steki (τισ δζκα πρϊτεσ παρακζςεισ) και ςχολιανά. Αφοφ διαβάςετε προςεκτικά
τισ απόψεισ που παρατίκενται και ςυηθτιςετε ςτθν ομάδα ςασ το κζμα, απαντιςτε ςτθν παρακάτω ερϊτθςθ
χρθςιμοποιϊντασ τον επεξεργαςτι κειμζνου. Το φφλλο εργαςίασ κα το δθμοςιεφςετε ςτο wiki τθσ τάξθσ.
- Ρόςο εφκολο είναι για ζνα ςθμερινό ζφθβο να κάνει πραγματικοφσ φίλουσ ςφμφωνα με τουσ γράφοντεσ; Τι
είδουσ κίνθτρα μπορεί να δθμιουργιςουν επίπλαςτεσ φιλίεσ;
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
2. Να ςυγκεντρϊςετε μζςα από τα κείμενα που διαβάςατε λζξεισ ι φράςεισ που αναφζρονται ςτα κίνθτρα ι τα
χαρακτθριςτικά μιασ φιλίασ που δεν ζχει ςτζρεεσ βάςεισ και να τισ ταξινομιςετε ςτον παρακάτω πίνακα:
ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ
ΕΡΙΘΕΤΑ
΢ΗΜΑΤΑ
Φ΢ΑΣΕΙΣ
3. Εντοπίςτε ςτα άρκρα που διαβάςατε λζξεισ άγνωςτεσ. Για να διερευνιςετε τθ ςθμαςία τουσ, μεταβείτε ςτθν

3. Ρφλθ για τθν ελλθνικι γλϊςςα, ςτθ ςελίδα Νζα Ελλθνικι, εργαλεία, ςώματα κειμζνων. Στθν αριςτερι ςτιλθ
ζχετε τρεισ επιλογζσ: εφθμερίδα «Τα Νζα», εφθμερίδα «Μακεδονία» και διδακτικά βιβλία Παιδαγωγικοφ
Ινςτιτοφτου. Επιλζξτε μία εφθμερίδα και τα διδακτικά βιβλία. Στθ μθχανι αναηιτθςθσ γράψτε τθ λζξθ και
τςεκάρετε ολόκλθρθ πρόταςθ. Ρροςπακιςτε ςτα ςϊματα κειμζνων που κα εμφανιςτοφν να καταλάβετε τθ
ςθμαςία τθσ λζξθσ μζςα από τα ςυμφραηόμενα. Εντοπίςτε επίκετα που τυχόν τθ ςυνοδεφουν και καταγράψτε τα
ςτον πίνακα που ακολουκεί. Συμπλθρωματικά, ελζγξτε τθ ςθμαςία τουσ και ςτα θλεκτρονικά λεξικά. Μεταβείτε
ςτθ ςελίδα θλεκτρονικά λεξικά, Νζα Ελλθνικι, εργαλεία, και ςτθν αριςτερι ςτιλθ λεξικό τθσ Κοινι Νεοελλθνικισ.
Συγκεντρϊςτε τα ευριματά ςασ ςτον παρακάτω πίνακα. Να ςυμπεριλάβετε ςτθν αναηιτθςθ τισ λζξεισ: εγωιςμόσ,
ατομικιςμόσ, υποκριςία.
ΛΕΞΕΙΣ
ΣΗΜΑΣΙΑ
ΣΥΝΩΝΥΜΑ
ΡΑ΢ΑΔΕΙΓΜΑ Χ΢ΗΣΗΣ
4. Στο χρόνο που απομζνει διαβάηουμε τα κείμενά μασ ςτθν ολομζλεια. Αν δεν επαρκεί ο χρόνοσ για τθν
παρουςίαςθ του λεξιλογίου, οι μακθτζσ μπαίνουν ςτο wiki ςτο ςπίτι τουσ και διαβάηουν τισ εργαςίεσ των άλλων
ομάδων. Η δθμοςίευςθ του φφλλου εργαςίασ ςτο wiki τθσ τάξθσ κα γίνει από τον διδάςκοντα με τθ βοικεια
κάποιων μακθτϊν.
1ο ΦΤΛΛΟ ΕΡΓΑ΢ΙΑ΢: Ομάδα Γ (2 ϊρεσ)
1. «Φίλοσ, κολλθτόσ, παρζα, φίλοσ μζςω facebook…. Είναι άραγε όλοι το ίδιο;» Κάντε μια ζρευνα ςτο διαδίκτυο για
ςχετικά άρκρα χρθςιμοποιϊντασ τθ μθχανι αναηιτθςθσ του google. Επιλζξτε να ανοίξετε τα 7 πρϊτα
αποτελζςματα. Εναλλακτικά μεταβείτε ςτισ ιςτοςελίδεσ help-net, sigmalive, gym-leptok.pie, pi-schools
(παράγραφοσ για τθν αλθκινι φιλία) και protagon. Αφοφ διαβάςετε προςεκτικά τισ απόψεισ που παρατίκενται
και ςυηθτιςετε ςτθν ομάδα ςασ το κζμα, απαντιςτε ςτθν παρακάτω ερϊτθςθ χρθςιμοποιϊντασ τον επεξεργαςτι
κειμζνου. Το φφλλο εργαςίασ κα το δθμοςιεφςετε ςτο wiki τθσ τάξθσ.
- Ρόςο ζχει αλλοιωκεί το περιεχόμενο τθσ λζξθσ «φίλοσ»; Ραραπζμπουν ςτθν ίδια ποιότθτα ςχζςθσ οι λζξεισ φίλοσκολλθτόσ, παρζα ι φίλοσ μζςω των μζςων κοινωνικισ δικτφωςθσ (facebook, twitter); Ροιοι λόγοι ςτρζφουν όλο
και περιςςότερουσ ανκρϊπουσ ςτισ μζρεσ μασ ςτθν αναηιτθςθ φίλων μζςω του διαδικτφου;
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

4. 2. Να ςυγκεντρϊςετε μζςα από τα κείμενα που διαβάςατε λζξεισ ι φράςεισ που αναφζρονται ςτισ φιλίεσ μζςω των
μζςων κοινωνικισ δικτφωςθσ και να τισ ταξινομιςετε ςτον παρακάτω πίνακα:
ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ
ΕΡΙΘΕΤΑ
΢ΗΜΑΤΑ
Φ΢ΑΣΕΙΣ
3. Εντοπίςτε ςτα άρκρα που διαβάςατε λζξεισ άγνωςτεσ. Για να διερευνιςετε τθ ςθμαςία τουσ, μεταβείτε ςτθν
Ρφλθ για τθν ελλθνικι γλϊςςα, ςτθ ςελίδα Νζα Ελλθνικι, εργαλεία, ςώματα κειμζνων. Στθν αριςτερι ςτιλθ
ζχετε τρεισ επιλογζσ: εφθμερίδα «Τα Νζα», εφθμερίδα «Μακεδονία» και διδακτικά βιβλία Παιδαγωγικοφ
Ινςτιτοφτου. Επιλζξτε μία εφθμερίδα και τα διδακτικά βιβλία. Στθ μθχανι αναηιτθςθσ γράψτε τθ λζξθ και
τςεκάρετε ολόκλθρθ πρόταςθ. Ρροςπακιςτε ςτα ςϊματα κειμζνων που κα εμφανιςτοφν να καταλάβετε τθ
ςθμαςία τθσ λζξθσ μζςα από τα ςυμφραηόμενα. Εντοπίςτε επίκετα που τυχόν τθ ςυνοδεφουν και καταγράψτε τα
ςτον πίνακα που ακολουκεί. Συμπλθρωματικά, ελζγξτε τθ ςθμαςία τουσ και ςτα θλεκτρονικά λεξικά. Μεταβείτε
ςτθ ςελίδα θλεκτρονικά λεξικά, Νζα Ελλθνικι, εργαλεία, και ςτθν αριςτερι ςτιλθ λεξικό τθσ Κοινι Νεοελλθνικισ.
Να ςυμπεριλάβετε ςτθν αναηιτθςθ τισ λζξεισ: φίλοσ, κολλθτόσ, παρζα, μοναξιά.
ΛΕΞΕΙΣ
ΣΗΜΑΣΙΑ/Επίκετα που τθ ςυνοδεφουν
ΣΥΝΩΝΥΜΑ
ΡΑ΢ΑΔΕΙΓΜΑ Χ΢ΗΣΗΣ
4. Στο χρόνο που απομζνει διαβάηουμε τα κείμενά μασ ςτθν ολομζλεια. Αν δεν επαρκεί ο χρόνοσ για τθν
παρουςίαςθ του λεξιλογίου, οι μακθτζσ μπαίνουν ςτο wiki ςτο ςπίτι τουσ και διαβάηουν τισ εργαςίεσ των άλλων
ομάδων. Η δθμοςίευςθ του φφλλου εργαςίασ ςτο wiki τθσ τάξθσ κα γίνει από τον διδάςκοντα με τθ βοικεια
κάποιων μακθτϊν.

5. 1ο ΦΤΛΛΟ ΕΡΓΑ΢ΙΑ΢: Ομάδα Δ (2 ϊρεσ)
1. Μεταβείτε ςτθν ιςτοςελίδα ithaque-borges και διαβάςτε προςεκτικά το ποίθμα του Χόρχε Λουί Μπόρχεσ για τθ
φιλία. Συηθτιςτε ςτθν ομάδα ςασ τισ εντυπϊςεισ από το ποίθμα και απαντιςτε ςτισ παρακάτω ερωτιςεισ
χρθςιμοποιϊντασ τον επεξεργαςτι κειμζνου. Το φφλλο εργαςίασ κα το δθμοςιεφςετε ςτο wiki τθσ τάξθσ.
- Ροια είναι θ ςτάςθ και θ ςυμπεριφορά ενόσ πραγματικοφ φίλου; Ρϊσ οριοκετείται ο ρόλοσ του ςτθ ηωι του
φίλου του ςφμφωνα με τον ποιθτι;
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
2. Να ςυγκεντρϊςετε μζςα από το ποίθμα λζξεισ ι φράςεισ που αναφζρονται ςτθ ςτάςθ και τθ ςυμπεριφορά ενόσ
πραγματικοφ φίλου και να τισ ταξινομιςετε ςτον παρακάτω πίνακα:
ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ
ΕΡΙΘΕΤΑ
΢ΗΜΑΤΑ
Φ΢ΑΣΕΙΣ
3. Εντοπίςτε ςτα άρκρα που διαβάςατε λζξεισ άγνωςτεσ. Για να διερευνιςετε τθ ςθμαςία τουσ, μεταβείτε ςτθν
Ρφλθ για τθν ελλθνικι γλϊςςα, ςτθ ςελίδα Νζα Ελλθνικι, εργαλεία, ςώματα κειμζνων. Στθν αριςτερι ςτιλθ
ζχετε τρεισ επιλογζσ: εφθμερίδα «Τα Νζα», εφθμερίδα «Μακεδονία» και διδακτικά βιβλία Παιδαγωγικοφ
Ινςτιτοφτου. Επιλζξτε μία εφθμερίδα και τα διδακτικά βιβλία. Στθ μθχανι αναηιτθςθσ γράψτε τθ λζξθ και
τςεκάρετε ολόκλθρθ πρόταςθ. Ρροςπακιςτε ςτα ςϊματα κειμζνων που κα εμφανιςτοφν να καταλάβετε τθ
ςθμαςία τθσ λζξθσ μζςα από τα ςυμφραηόμενα. Εντοπίςτε επίκετα που τυχόν τθ ςυνοδεφουν και καταγράψτε τα
ςτον πίνακα που ακολουκεί. Συμπλθρωματικά, ελζγξτε τθ ςθμαςία τουσ και ςτα θλεκτρονικά λεξικά. Μεταβείτε
ςτθ ςελίδα θλεκτρονικά λεξικά, Νζα Ελλθνικι, εργαλεία, και ςτθν αριςτερι ςτιλθ λεξικό τθσ Κοινι Νεοελλθνικισ.
Να ςυμπεριλάβετε ςτθν αναηιτθςθ τισ λζξεισ: οδφνθ, μεγαλουργώ, παραπατιματα.
ΛΕΞΕΙΣ
ΣΗΜΑΣΙΑ/Επίκετα που τθ ςυνοδεφουν
ΣΥΝΩΝΥΜΑ
ΡΑ΢ΑΔΕΙΓΜΑ Χ΢ΗΣΗΣ

6. 4. Στο χρόνο που απομζνει διαβάηουμε τα κείμενά μασ ςτθν ολομζλεια. Αν δεν επαρκεί ο χρόνοσ για τθν
παρουςίαςθ του λεξιλογίου, οι μακθτζσ μπαίνουν ςτο wiki ςτο ςπίτι τουσ και διαβάηουν τισ εργαςίεσ των άλλων
ομάδων. Η δθμοςίευςθ του φφλλου εργαςίασ ςτο wiki τθσ τάξθσ κα γίνει από τον διδάςκοντα με τθ βοικεια
κάποιων μακθτϊν.
1ο ΦΤΛΛΟ ΕΡΓΑ΢ΙΑ΢: Ομάδα Ε (2 ϊρεσ)
1. Μεταβείτε ςτθν ιςτοςελίδα digitalschool-GYM-A και διαβάςτε προςεκτικά το παραμφκι του Πςκαρ Ουάιλντ «Ο
πιςτόσ φίλοσ». Αφοφ ςυηθτιςετε πρϊτα ςτθν ομάδα ςασ τισ εντυπϊςεισ από το παραμφκι, απαντιςτε ςτθν
παρακάτω ερϊτθςθ χρθςιμοποιϊντασ τον επεξεργαςτι κειμζνου. Το φφλλο εργαςίασ κα αναρτθκεί ςτο wiki τθσ
τάξθσ.
- Ριςτεφετε ότι οι δφο ιρωεσ ζχουν τθν ίδια άποψθ για το ποιοσ είναι «πιςτόσ φίλοσ»; Ροιο περιεχόμενο ζχει ο
όροσ για το μυλωνά και ποιο για τον μικρό Χανσ;
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
2. Να ςυγκεντρϊςετε μζςα από το παραμφκι λζξεισ ι φράςεισ που κατά τθ γνϊμθ ςασ χαρακτθρίηουν τθ ςτάςθ και
τθ ςυμπεριφορά του μυλωνά και του Χανσ ςτθ μεταξφ τουσ φιλία και να τισ ταξινομιςετε ςτον παρακάτω πίνακα:
Μυλωνάσ
Χανσ
ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ
ΕΡΙΘΕΤΑ
΢ΗΜΑΤΑ
Φ΢ΑΣΕΙΣ
3. Εντοπίςτε ςτα άρκρα που διαβάςατε λζξεισ άγνωςτεσ. Για να διερευνιςετε τθ ςθμαςία τουσ, μεταβείτε ςτθν
Ρφλθ για τθν ελλθνικι γλϊςςα, ςτθ ςελίδα Νζα Ελλθνικι, εργαλεία, ςώματα κειμζνων. Στθν αριςτερι ςτιλθ

7. ζχετε τρεισ επιλογζσ: εφθμερίδα «Τα Νζα», εφθμερίδα «Μακεδονία» και διδακτικά βιβλία Παιδαγωγικοφ
Ινςτιτοφτου. Επιλζξτε μία εφθμερίδα και τα διδακτικά βιβλία. Στθ μθχανι αναηιτθςθσ γράψτε τθ λζξθ και
τςεκάρετε ολόκλθρθ πρόταςθ. Ρροςπακιςτε ςτα ςϊματα κειμζνων που κα εμφανιςτοφν να καταλάβετε τθ
ςθμαςία τθσ λζξθσ μζςα από τα ςυμφραηόμενα. Εντοπίςτε επίκετα που τυχόν τθ ςυνοδεφουν και καταγράψτε τα
ςτον πίνακα που ακολουκεί. Συμπλθρωματικά, ελζγξτε τθ ςθμαςία τουσ και ςτα θλεκτρονικά λεξικά. Μεταβείτε
ςτθ ςελίδα θλεκτρονικά λεξικά, Νζα Ελλθνικι, εργαλεία, και ςτθν αριςτερι ςτιλθ λεξικό τθσ Κοινι Νεοελλθνικισ.
Να ςυμπεριλάβετε ςτθν αναηιτθςθ τισ λζξεισ: ηιλια, γενναιοδωρία, αγάπθ.
ΛΕΞΕΙΣ
ΣΗΜΑΣΙΑ/Επίκετα που τθ ςυνοδεφουν
ΣΥΝΩΝΥΜΑ
ΡΑ΢ΑΔΕΙΓΜΑ Χ΢ΗΣΗΣ
4. Στο χρόνο που απομζνει διαβάηουμε τα κείμενά μασ ςτθν ολομζλεια. Αν δεν επαρκεί ο χρόνοσ για τθν
παρουςίαςθ του λεξιλογίου, οι μακθτζσ μπαίνουν ςτο wiki ςτο ςπίτι τουσ και διαβάηουν τισ εργαςίεσ των άλλων
ομάδων. Η δθμοςίευςθ του φφλλου εργαςίασ ςτο wiki τθσ τάξθσ κα γίνει από τον διδάςκοντα με τθ βοικεια
κάποιων μακθτϊν.
2ο ΦΤΛΛΟ ΕΡΓΑ΢ΙΑ΢: ΟΜΑΔΑ Α (2 ϊρεσ)
ΟΙ ΦΩΝΕ΢ ΣΟΤ ΡΗΜΑΣΟ΢
1. Στο πρϊτο φφλλο εργαςίασ επιςκεφτικατε το ςφνδεςμο pi-schools. Ανοίξτε τον. Στο κομμάτι με τίτλο «Η
ανάπτυξθ τθσ φιλίασ και τα χαρακτθριςτικά ενόσ φίλου» εντοπίςτε τα εξισ ριματα: υμνικθκε, πίςτευαν,
τοποκετεί, βαςίηεται, αρχίηουν, απομακρφνονται, αναηθτοφν, χρειάηεται. Μεταφζρετε τα ριματα ςτο αϋ ενικό
πρόςωπο οριςτικισ του ενεςτϊτα και ξεχωρίςτε τθν κατάλθξθ. Τι παρατθρείτε;
ΡΗΜΑΣΑ
αϋ ενικό πρόςωπο οριςτ. ενεςτϊτα
Κατάλθξθ
ΠΑΡΑΣΗΡΗ΢Η
υμνικθκε
υμνοφμαι
-μαι
2. Μεταβείτε ςτθν ιςτοςελίδα Ελλθνικόσ Ρολιτιςμόσ-οι φωνζσ του ριματοσ. Αφοφ διαβάςετε προςεκτικά «Τι είναι θ

8. φωνι;» δθμιουργείςτε ζνα power point, ςτο οποίο κα διευκρινίηετε:
α) Τι είναι οι φωνζσ ενόσ ριματοσ και πόςεσ είναι;
β) Ροια θ διαφορά τουσ με τισ διακζςεισ του ριματοσ;
γ) Ρϊσ βρίςκουμε ςε ποια φωνι ανικει ζνα ριμα;
Θα ςυμπεριλάβετε χαρακτθριςτικά παραδείγματα κατά προτίμθςθ μζςα από τισ ιςτοςελίδεσ που ςασ δόκθκαν
ςτο πρϊτο φφλλο εργαςίασ. Για να κερδίςετε χρόνο μπορείτε να ψάξετε ςτθν ιςτοςελίδα sigmalive, ςτο κομμάτι
με τίτλο «Κρίςθ και ςτθ φιλία». Θα αναρτιςετε το power point ςτο wiki τθσ τάξθσ.
3. Στο ίδιο απόςπαςμα να εντοπίςετε όλα τα ριματα των δφο πρϊτων παραγράφων και να ςυμπλθρϊςετε τον
παρακάτω πίνακα γράφοντασ τον ίδιο τφπο του κάκε ριματοσ ςτθν άλλθ φωνι. Αν δεν είςτε ςίγουροι για τισ
φωνζσ που διακζτει κάποιο ριμα ι τον ςωςτό τφπο, ψάξτε ςτα θλεκτρονικά λεξικά που γνωρίςατε ςτο
προθγοφμενο φφλλο εργαςίασ θλεκτρονικά λεξικά και ςτθν ιςτοςελίδα Ελλθνικόσ πολιτιςμόσ-θ κλίςθ του
ριματοσ. Τι παρατθρείτε; Διακζτουν όλα τα ριματα και τισ δφο φωνζσ; Αφοφ ανατρζξετε ξανά ςτθν ιςτοςελίδα
Ελλθνικόσ Ρολιτιςμόσ-οι φωνζσ του ριματοσ, ςθμειϊςτε ποια από τα ριματα είναι αποκετικά, αφοφ πρϊτα
δϊςετε τον οριςμό.
Αποκετικά ριματα: ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
ΕΝΕΡΓΗΣΙΚΗ ΦΩΝΗ
περνοφν
ΠΑΘΗΣΙΚΗ ΦΩΝΗ
περνιοφνται
Αποκετικά ()
4. Στθν ίδια ιςτοςελίδα κάτω από τθ κεωρία για τισ φωνζσ των ρθμάτων υπάρχουν διαδραςτικζσ αςκιςεισ για
αυτοζλεγχο. Να κάνετε τισ 2,4,5 ι όλεσ αν το επικυμείτε. Η εξάςκθςθ κα γίνει ωσ εργαςία για το ςπίτι.
5. Στο ςφνδεςμο sciencearchives που επιςκεφτικατε ςτο πρϊτο φφλλο εργαςίασ, αλλά και ςτον pi-schools,
υπάρχουν τα ριματα: γνωρίηουμε, να δθμιουργεί, μοιράηεται, απαςχολοφν, αναηθτά, κεωροφν, βοθκά,
τοποκετεί, να απομακρφνεται, αναηθτοφν, αποδεικνφεται. Μετατρζψτε τα ριματα ςτο αϋ ενικό πρόςωπο
οριςτικισ ενεςτϊτα και ςτισ δφο φωνζσ, και ςυμπλθρϊςτε τον παρακάτω πίνακα. Αν δυςκολεφεςτε ςτο
ςχθματιςμό αναηθτιςτε το ριμα ςτο λεξικό τθσ κοινισ νεοελλθνικισ.
ΕΝΕΡΓΗΣΙΚΗ ΦΩΝΗ
ΠΑΘΗΣΙΚΗ ΦΩΝΗ
ΚΑΣΑΛΗΞΕΙ΢
Σι παρατθρείτε ςε ςχζςθ με τον
τονιςμό και τθν κατάλθξθ;
γνωρίηω
γνωρίηομαι
-ω
-ομαι
δθμιουργϊ
δθμιουργοφμαι
-ϊ
-οφμαι

9. Μείνετε ςτα ριματα που ςτο πρϊτο ενικό πρόςωπο οριςτικισ ενεςτϊτα τθσ ενεργθτικισ φωνισ τονίηονται ςτθ
λιγουςα. Σχθματίςτε το αϋ, και γϋ ενικό και πλθκυντικό πρόςωπο του ενεςτϊτα και του παρατατικοφ ςτθν
ενεργθτικι και πακθτικι φωνι (επιλζξτε ζνα ριμα από τθν κάκε περίπτωςθ). Ροιεσ διαφορζσ παρατθρείτε και ςε
πόςεσ κατθγορίεσ μπορείτε να τα ταξινομιςετε;
-ϊ, -ιζμαι
ΡΑ΢ΑΤΑΤΙΚΟΣ
ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ
ΡΑ΢ΑΤΑΤΙΚΟΣ
ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ
ΡΑ΢ΑΤΑΤΙΚΟΣ
ΡΑΘΗΤΙΚΗ
ΕΝΕ΢ΓΗΤΙΚΗ
ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ
Μπορείτε να ςυμβουλευτείτε τθν ιςτοςελίδα Ελλθνικόσ Ρολιτιςμόσ-οι ςυηυγίεσ του ριματοσ κακϊσ και τθν
ιςτοςελίδα Ελλθνικόσ Ρολιτιςμόσ-Η κλίςθ του ριματοσ.
6. Με οδθγό τισ παρατθριςεισ και τθν ιςτοςελίδα τθσ γραμματικισ να φτιάξετε ζναν πίνακα που να περιζχει τισ
ςυηυγίεσ και τισ καταλιξεισ τουσ (μόνο ςτο αϋ ενικό).
 Θζςθ πίνακα
7. Στο τζλοσ ιςτοςελίδασ Ελλθνικόσ Ρολιτιςμόσ-οι ςυηυγίεσ του ριματοσ κάτω από τθ κεωρία για τισ ςυηυγίεσ των
ρθμάτων υπάρχουν διαδραςτικζσ αςκιςεισ για αυτοζλεγχο. Να κάνετε τισ 2,4,5,7 ι όλεσ αν το επικυμείτε ωσ
εργαςία για το ςπίτι.
2ο ΦΤΛΛΟ ΕΡΓΑ΢ΙΑ΢: ΟΜΑΔΑ B (2 ϊρεσ)
ΟΙ ΦΩΝΕ΢ ΣΟΤ ΡΗΜΑΣΟ΢
1. Στο πρϊτο φφλλο εργαςίασ επιςκεφτικατε το ςφνδεςμο gymkrest. Ανοίξτε τον. Βρείτε το ςθμείο που αναφζρεται
ςτουσ «τφπουσ» τθσ φιλίασ (αρικμόσ 6) και εντοπίςτε τα εξισ ριματα: φαίνεται, μποροφν, ενδιαφζρονται,
κάνουν, χρθςιμοποιοφν, επθρεάηονται, γίνονται, υπιρξαν. Μεταφζρετε τα ριματα ςτο αϋ ενικό πρόςωπο
οριςτικισ ενεςτϊτα και ξεχωρίςτε τθν κατάλθξθ. Τι παρατθρείτε;
ΡΗΜΑΣΑ
αϋ ενικό πρόςωπο ενεςτϊτα
Κατάλθξθ
ΠΑΡΑΣΗΡΗ΢Η
φαίνεται
φαίνομαι
-μαι

10. 2. Μεταβείτε ςτθν ιςτοςελίδα Ελλθνικόσ Ρολιτιςμόσ. Αφοφ διαβάςετε προςεκτικά «Τι είναι θ φωνι;», να
απαντιςετε ςτισ ερωτιςεισ:
α) Ροιεσ και πόςεσ είναι οι φωνζσ ενόσ ριματοσ;
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
β Ρϊσ βρίςκουμε ςε ποια φωνι ανικει ζνα ριμα;
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
Στθ ςυνζχεια ςυμπλθρϊςτε τον πίνακα που ακολουκεί ωσ εξισ: κα μεταφζρετε τα ριματα που ςασ δόκθκαν ςτθν
άςκθςθ 1 ςτθ ςωςτι φωνι και κα γράψετε τον ίδιο τφπο (πρόςωπο, αρικμόσ, χρόνοσ) ςτθν άλλθ φωνι. Αν δεν
είςτε ςίγουροι για τισ φωνζσ που διακζτει κάποιο ριμα ι τον ςωςτό τφπο, ψάξτε ςτα θλεκτρονικά λεξικά που
γνωρίςατε ςτο προθγοφμενο φφλλο εργαςίασ θλεκτρονικά λεξικά και ςτθν ιςτοςελίδα Ελλθνικόσ πολιτιςμόσ-θ
κλίςθ του ριματοσ. Τι παρατθρείτε;
ΕΝΕΡΓΗΣΙΚΗ ΦΩΝΗ
ΠΑΘΗΣΙΚΗ ΦΩΝΗ
ΠΑΡΑΣΗΡΗ΢ΕΙ΢
__
φαίνεται
3. Στθ ςυνζχεια δθμιουργείςτε ζνα power point, ςτο οποίο κα διευκρινίηετε:
α) Πλα τα ριματα διακζτουν όλεσ τισ φωνζσ;
β) Ροια ριματα ονομάηονται αποκετικά;
Θα ςυμπεριλάβετε χαρακτθριςτικά παραδείγματα κατά προτίμθςθ μζςα από τισ ιςτοςελίδεσ που ςασ δόκθκαν
ςτο πρϊτο φφλλο εργαςίασ. Για να κερδίςετε χρόνο μπορείτε να ψάξετε ςτθν ιςτοςελίδα ςχολιανά. Θα
αναρτιςετε το power point ςτο wiki τθσ τάξθσ.
4. Στθν ιςτοςελίδα Ελλθνικόσ Ρολιτιςμόσ κάτω από τθ κεωρία για τισ φωνζσ των ρθμάτων υπάρχουν διαδραςτικζσ
αςκιςεισ για αυτοζλεγχο. Να κάνετε τισ 1,3,5 ι όλεσ αν το επικυμείτε. Η εξάςκθςθ κα γίνει ωσ εργαςία για το
ςπίτι.
5. Στο ςφνδεςμο ςχολιανά που επιςκεφτικατε ςτο πρϊτο φφλλο εργαςίασ, αλλά και ςτον gymkrest, υπάρχουν τα
ριματα: ζχουν μετατραπεί, προςκολλϊνται, δζνονται, κεωροφν, βοθκοφν, αποτελεί, διαμορφϊνουν,
καταςτρζφει, χρθςιμοποιοφν, λυποφνται, επιλζγουν. Μετατρζψτε τα ριματα ςτο αϋ ενικό πρόςωπο οριςτικισ
ενεςτϊτα και ςτισ δφο φωνζσ, και ςυμπλθρϊςτε τον παρακάτω πίνακα. Αν δυςκολεφεςτε ςτο ςχθματιςμό
αναηθτιςτε το ριμα ςτα θλεκτρονικά λεξικά.
ΕΝΕΡΓΗΣΙΚΗ ΦΩΝΗ
ΠΑΘΗΣΙΚΗ ΦΩΝΗ
ΚΑΣΑΛΗΞΕΙ΢
Σι παρατθρείτε ςε ςχζςθ με τον
τονιςμό και τθν κατάλθξθ;
μετατρζπω
μετατρζπομαι
-ω
-ομαι
προςκολλϊ
προςκολλιζμαι/-ϊμαι
-ϊ
-ιζμαι/-ϊμαι

11. Μείνετε ςτα ριματα που ςτο πρϊτο ενικό πρόςωπο οριςτικισ ενεςτϊτα τθσ ενεργθτικισ φωνισ τονίηονται ςτθ
λιγουςα. Σχθματίςτε το αϋ, και γϋ ενικό και πλθκυντικό πρόςωπο τθσ οριςτικισ του ενεςτϊτα και του παρατατικοφ
ςτθν ενεργθτικι και πακθτικι φωνι (επιλζξτε ζνα ριμα από τθν κάκε περίπτωςθ). Ροιεσ διαφορζσ παρατθρείτε και
ςε πόςεσ κατθγορίεσ μπορείτε να τα ταξινομιςετε;
-ϊ, -ιζμαι
ΡΑ΢ΑΤΑΤΙΚΟΣ
ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ
ΡΑ΢ΑΤΑΤΙΚΟΣ
ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ
ΡΑ΢ΑΤΑΤΙΚΟΣ
ΡΑΘΗΤΙΚΗ
ΕΝΕ΢ΓΗΤΙΚΗ
ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ
Μπορείτε να ςυμβουλευτείτε τθν ιςτοςελίδα Ελλθνικόσ Ρολιτιςμόσ-οι ςυηυγίεσ του ριματοσ κακϊσ και τθν
ιςτοςελίδα Ελλθνικόσ Ρολιτιςμόσ-Η κλίςθ του ριματοσ.
6. Με οδθγό τισ παρατθριςεισ και τθν ιςτοςελίδα τθσ γραμματικισ να φτιάξετε ζναν πίνακα που να περιζχει τισ
ςυηυγίεσ και τισ καταλιξεισ τουσ (μόνο ςτο αϋ ενικό).
 Θζςθ πίνακα
7. Στο τζλοσ ιςτοςελίδασ Ελλθνικόσ Ρολιτιςμόσ-οι ςυηυγίεσ του ριματοσ κάτω από τθ κεωρία για τισ ςυηυγίεσ των
ρθμάτων υπάρχουν διαδραςτικζσ αςκιςεισ για αυτοζλεγχο. Να κάνετε τισ 1,3,5,7 ι όλεσ αν το επικυμείτε. Η
εξάςκθςθ κα γίνει ωσ εργαςία για το ςπίτι.
2ο ΦΤΛΛΟ ΕΡΓΑ΢ΙΑ΢: ΟΜΑΔΑ Γ (2 ϊρεσ)
ΟΙ ΦΩΝΕ΢ ΣΟΤ ΡΗΜΑΣΟ΢
1. Στο πρϊτο φφλλο εργαςίασ επιςκεφτικατε το ςφνδεςμο sigmalive. Ανοίξτε τον. Εντοπίςτε τα εξισ ριματα:
απζκτθςε, ξεχάςτε, ςζβεςαι, υπολογίηεισ, χαρακτθρίηονται, ςθμειϊνει, παραπονιζςαι, να προχωριςουμε.
Μεταφζρετε τα ριματα ςτο αϋ ενικό πρόςωπο οριςτικισ ενεςτϊτα και ξεχωρίςτε τθν κατάλθξθ. Τι παρατθρείτε;
ΡΗΜΑΣΑ
αϋ ενικό πρόςωπο οριςτ. ενεςτϊτα
Κατάλθξθ
ΠΑΡΑΣΗΡΗ΢Η
απζκτθςε
αποκτϊ
-ϊ

12. 2. Μεταβείτε ςτθν ιςτοςελίδα Ελλθνικόσ Ρολιτιςμόσ-οι φωνζσ του ριματοσ. Αφοφ διαβάςετε προςεκτικά «Τι είναι θ
φωνι;» να απαντιςετε ςτισ ερωτιςεισ:
α) Ροιεσ και πόςεσ είναι οι φωνζσ ενόσ ριματοσ;
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
β Ρϊσ βρίςκουμε ςε ποια φωνι ανικει ζνα ριμα;
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
3. Μείνετε ςτθν ίδια ιςτοςελίδα sigmalive. Να εντοπίςετε όλα τα ριματα τθσ δεφτερθσ και τρίτθσ παραγράφου και
να ςυμπλθρϊςετε τον παρακάτω πίνακα γράφοντασ τον ίδιο τφπο του κάκε ριματοσ ςτθν άλλθ φωνι. Αν δεν
είςτε ςίγουροι για τισ φωνζσ που διακζτει κάποιο ριμα ι τον ςωςτό τφπο, ψάξτε ςτα θλεκτρονικά λεξικά που
γνωρίςατε ςτο προθγοφμενο φφλλο εργαςίασ θλεκτρονικά λεξικά και ςτθν ιςτοςελίδα Ελλθνικόσ πολιτιςμόσ-θ
κλίςθ του ριματοσ. Τι παρατθρείτε; Διακζτουν όλα τα ριματα και τισ δφο φωνζσ; Αφοφ ανατρζξετε ξανά ςτθν
ιςτοςελίδα Ελλθνικόσ Ρολιτιςμόσ-οι φωνζσ του ριματοσ, ςθμειϊςτε ποια από τα ριματα είναι αποκετικά, αφοφ
πρϊτα δϊςετε τον οριςμό.
Αποκετικά ριματα: …………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
ΕΝΕΡΓΗΣΙΚΗ ΦΩΝΗ
__
ΠΑΘΗΣΙΚΗ ΦΩΝΗ
ιρκε
απζκτθςε
Αποκετικά ()

αποκτικθκε
4. Στθν ίδια ιςτοςελίδα κάτω από τθ κεωρία για τισ φωνζσ των ρθμάτων υπάρχουν διαδραςτικζσ αςκιςεισ για
αυτοζλεγχο. Να κάνετε τισ 3,4,5 ι όλεσ αν το επικυμείτε. Η εξάςκθςθ κα γίνει ωσ εργαςία για το ςπίτι.
5. Στον ίδιο ςφνδεςμο sigmalive που ζχετε ανοίξει αλλά και ςτον pi-schools, υπάρχουν τα ριματα: υπολογίηεισ,
αγαπάσ, να μετατρζψει, ξεχάςτε, χαρακτθρίηονται, ζχει αποκτιςει, δθμιουργιςαμε, λυπάςτε, ικανοποιεί,
αναηθτοφν, κυμάςτε. Μετατρζψτε τα ριματα ςτο αϋ ενικό πρόςωπο οριςτικισ ενεςτϊτα και ςτισ δφο φωνζσ, και
ςυμπλθρϊςτε τον πίνακα:
ΕΝΕΡΓΗΣΙΚΗ ΦΩΝΗ
ΠΑΘΗΣΙΚΗ ΦΩΝΗ
ΚΑΣΑΛΗΞΕΙ΢
Σι παρατθρείτε ςε ςχζςθ με τον
τονιςμό και τθν κατάλθξθ;
υπολογίηω
υπολογίηομαι
-ω
-ομαι
αγαπϊ
αγαπιζμαι
-ϊ
-ιζμαι

13. Μείνετε ςτα ριματα που ςτο πρϊτο ενικό πρόςωπο οριςτικισ ενεςτϊτα τθσ ενεργθτικισ φωνισ τονίηονται ςτθ
λιγουςα. Σχθματίςτε το αϋ, και γϋ ενικό και πλθκυντικό πρόςωπο τθσ οριςτικισ του ενεςτϊτα και του παρατατικοφ
ςτθν ενεργθτικι και πακθτικι φωνι (επιλζξτε ζνα ριμα από τθν κάκε περίπτωςθ). Ροιεσ διαφορζσ παρατθρείτε και
ςε πόςεσ κατθγορίεσ μπορείτε να τα ταξινομιςετε;
-ϊ, -ιζμαι
ΡΑ΢ΑΤΑΤΙΚΟΣ
ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ
ΡΑ΢ΑΤΑΤΙΚΟΣ
ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ
ΡΑ΢ΑΤΑΤΙΚΟΣ
ΡΑΘΗΤΙΚΗ
ΕΝΕ΢ΓΗΤΙΚΗ
ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ
Μπορείτε να ςυμβουλευτείτε τθν ιςτοςελίδα Ελλθνικόσ Ρολιτιςμόσ-οι ςυηυγίεσ του ριματοσ κακϊσ και τθν
ιςτοςελίδα Ελλθνικόσ Ρολιτιςμόσ-Η κλίςθ του ριματοσ.
6. Με οδθγό τισ παρατθριςεισ ςασ και τισ δφο προθγοφμενεσ ιςτοςελίδεσ να δθμιουργιςετε ζνα power point ςτο
οποίο κα παρουςιάςετε τα εξισ:
α) Ρόςεσ και ποιεσ είναι οι ςυηυγίεσ των ρθμάτων;
β) Ρόςεσ και ποιεσ τάξεισ διακρίνουμε ςτθ βϋ ςυηυγία;
Μπορείτε να αναφζρετε παραδείγματα από τα κείμενα που διαπραγματευτικατε ςτο πρϊτο φφλλο εργαςίασ. Θα
αναρτιςετε το power point ςτο wiki τθσ τάξθσ.
7. Στο τζλοσ ιςτοςελίδασ Ελλθνικόσ Ρολιτιςμόσ-οι ςυηυγίεσ του ριματοσ κάτω από τθ κεωρία για τισ ςυηυγίεσ των
ρθμάτων υπάρχουν διαδραςτικζσ αςκιςεισ για αυτοζλεγχο. Να κάνετε τισ 1,3,5,7 ι όλεσ αν το επικυμείτε. Η
εξάςκθςθ κα γίνει ωσ εργαςία για το ςπίτι.
2ο ΦΤΛΛΟ ΕΡΓΑ΢ΙΑ΢: ΟΜΑΔΑ Δ (2 ϊρεσ)
ΟΙ ΦΩΝΕ΢ ΣΟΤ ΡΗΜΑΣΟ΢
1. Στο πρϊτο φφλλο εργαςίασ επιςκεφτικατε το ςφνδεςμο ithaque-borges. Ανοίξτε τον. Εντοπίςτε τα εξισ ριματα:
να δϊςω, να ακοφςω, να μοιραςτϊ, χρειάηεςαι, να προςφζρω, να κρατθκείσ, χαίρομαι, ν’ αναπτυχκείσ.
Μεταφζρετε τα ριματα ςτο αϋ ενικό πρόςωπο οριςτικισ ενεςτϊτα και ξεχωρίςτε τθν κατάλθξθ. Τι παρατθρείτε;
ΡΗΜΑΣΑ
αϋ ενικό πρόςωπο οριςτ. ενεςτϊτα
Κατάλθξθ
ΠΑΡΑΣΗΡΗ΢Η
να δϊςω
δίνω
-ω

14. 2. Μεταβείτε ςτθν ιςτοςελίδα Ελλθνικόσ Ρολιτιςμόσ-οι φωνζσ του ριματοσ. Αφοφ διαβάςετε προςεκτικά «Τι είναι θ
φωνι;» να απαντιςετε ςτισ ερωτιςεισ:
α) Ροιεσ και πόςεσ είναι οι φωνζσ ενόσ ριματοσ;
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
β Ρϊσ βρίςκουμε ςε ποια φωνι ανικει ζνα ριμα;
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
3. Μείνετε ςτθν ίδια ιςτοςελίδα ithaque-borges. Να εντοπίςετε τα εξισ ριματα: μπορϊ, χρειάηεςαι, να κρατθκείσ,
χαίρομαι, οφείλεισ, ηθτάσ, κινείςαι, ςχίηει, να κλάψω, ςκζφτθκα, διεκδικϊ, και να ςυμπλθρϊςετε τον
παρακάτω πίνακα γράφοντασ τον ίδιο τφπο του κάκε ριματοσ ςτθν άλλθ φωνι. Αν δεν είςτε ςίγουροι για τισ
φωνζσ που διακζτει κάποιο ριμα ι τον ςωςτό τφπο, ψάξτε ςτα θλεκτρονικά λεξικά που γνωρίςατε ςτο
προθγοφμενο φφλλο εργαςίασ θλεκτρονικά λεξικά και ςτθν ιςτοςελίδα Ελλθνικόσ πολιτιςμόσ-θ κλίςθ του
ριματοσ. Τι παρατθρείτε; Διακζτουν όλα τα ριματα και τισ δφο φωνζσ; Αφοφ ανατρζξετε ξανά ςτθν ιςτοςελίδα
Ελλθνικόσ Ρολιτιςμόσ-οι φωνζσ του ριματοσ, ςθμειϊςτε ποια από τα ριματα είναι αποκετικά, αφοφ πρϊτα
δϊςετε τον οριςμό.
Αποκετικά ριματα: ………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
ΕΝΕΡΓΗΣΙΚΗ ΦΩΝΗ
μπορϊ
ΠΑΘΗΣΙΚΗ ΦΩΝΗ
_
Αποκετικά ()
__
χρειάηεςαι

4. Στθν ιςτοςελίδα Ελλθνικόσ Ρολιτιςμόσ-οι φωνζσ του ριματοσ κάτω από τθ κεωρία για τισ φωνζσ των ρθμάτων
υπάρχουν διαδραςτικζσ αςκιςεισ για αυτοζλεγχο. Να κάνετε τισ 3,4,5 ι όλεσ αν το επικυμείτε. Η εξάςκθςθ κα
γίνει ωσ εργαςία για το ςπίτι.
5. Επιςτρζψτε ςτον ςφνδεςμο ithaque-borges. Βρείτε τα ριματα: ν’ αλλάξω, να βοθκϊ, ηθτάσ, ευχαριςτϊ, χαράηω,
να κρατθκείσ, οφείλεισ, κινείςαι, ςχίηει, να κλάψω, διεκδικϊ. Μετατρζψτε τα ριματα ςτο αϋ ενικό πρόςωπο
οριςτικισ ενεςτϊτα και ςτισ δφο φωνζσ, και ςυμπλθρϊςτε τον πίνακα:
ΕΝΕΡΓΗΣΙΚΗ ΦΩΝΗ
ΠΑΘΗΣΙΚΗ ΦΩΝΗ
ΚΑΣΑΛΗΞΕΙ΢
Σι παρατθρείτε ςε ςχζςθ με τον
τονιςμό και τθν κατάλθξθ;
αλλάηω
αλλάηομαι
-ω
-ομαι
βοθκϊ
Βοθκιζμαι/οφμαι
-ϊ
-ιζμαι/-οφμαι

15. Μείνετε ςτα ριματα που ςτο πρϊτο ενικό πρόςωπο οριςτικισ ενεςτϊτα τθσ ενεργθτικισ φωνισ τονίηονται ςτθ
λιγουςα. Σχθματίςτε το αϋ, και γϋ ενικό και πλθκυντικό πρόςωπο τθσ οριςτικισ του ενεςτϊτα και του παρατατικοφ
ςτθν ενεργθτικι και πακθτικι φωνι (επιλζξτε ζνα ριμα από τθν κάκε περίπτωςθ). Ροιεσ διαφορζσ παρατθρείτε και
ςε πόςεσ κατθγορίεσ μπορείτε να τα ταξινομιςετε;
-ϊ, -ιζμαι
ΡΑ΢ΑΤΑΤΙΚΟΣ
ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ
ΡΑ΢ΑΤΑΤΙΚΟΣ
ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ
ΡΑ΢ΑΤΑΤΙΚΟΣ
ΡΑΘΗΤΙΚΗ
ΕΝΕ΢ΓΗΤΙΚΗ
ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ
Μπορείτε να ςυμβουλευτείτε τθν ιςτοςελίδα Ελλθνικόσ Ρολιτιςμόσ-οι ςυηυγίεσ του ριματοσ κακϊσ και τθν
ιςτοςελίδα Ελλθνικόσ Ρολιτιςμόσ-Η κλίςθ του ριματοσ.
6. Με οδθγό τισ παρατθριςεισ και τθν ιςτοςελίδα τθσ γραμματικισ να φτιάξετε ζναν πίνακα που να περιζχει τισ
ςυηυγίεσ και τισ καταλιξεισ τουσ (μόνο ςτο αϋ ενικό).
 Θζςθ πίνακα
7. Στο τζλοσ ιςτοςελίδασ Ελλθνικόσ Ρολιτιςμόσ-οι ςυηυγίεσ του ριματοσ κάτω από τθ κεωρία για τισ ςυηυγίεσ των
ρθμάτων υπάρχουν διαδραςτικζσ αςκιςεισ για αυτοζλεγχο. Να κάνετε τισ 2,3,5,7 ι όλεσ αν το επικυμείτε. Η
εξάςκθςθ κα γίνει ωσ εργαςία για το ςπίτι.
2ο ΦΤΛΛΟ ΕΡΓΑ΢ΙΑ΢: ΟΜΑΔΑ Ε (2 ϊρεσ)
ΟΙ ΦΩΝΕ΢ ΣΟΤ ΡΗΜΑΣΟ΢
1. Στο πρϊτο φφλλο εργαςίασ επιςκεφτικατε το ςφνδεςμο digitalschool-GYM-A. Ανοίξτε τον. Εντοπίςτε τα εξισ
ριματα: να μοιράηονται, καμάρωνε, παραξενεφονταν, ζλεγε, υπζφερε, ερχόταν, ςκζφτεςαι, μποροφςα.
Μεταφζρετε τα ριματα ςτο αϋ ενικό πρόςωπο οριςτικισ ενεςτϊτα και ξεχωρίςτε τθν κατάλθξθ. Τι παρατθρείτε;
ΡΗΜΑΣΑ
αϋ ενικό πρόςωπο οριςτ. ενεςτϊτα
Κατάλθξθ
ΠΑΡΑΣΗΡΗ΢Η
να μοιράηονται
μοιράηομαι
-ομαι

16. 2. Μεταβείτε ςτθν ιςτοςελίδα Ελλθνικόσ Ρολιτιςμόσ-οι φωνζσ του ριματοσ. Αφοφ διαβάςετε προςεκτικά «Τι είναι θ
φωνι;» να απαντιςετε ςτισ ερωτιςεισ:
α) Ροιεσ και πόςεσ είναι οι φωνζσ ενόσ ριματοσ;
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
β Ρϊσ βρίςκουμε ςε ποια φωνι ανικει ζνα ριμα;
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
3. Μείνετε ςτθν ίδια ιςτοςελίδα digitalschool-GYM-A. Να εντοπίςετε τα εξισ ριματα: αναγκαηόταν, κα δϊςω,
ερχόταν, κα περιμζνω, ςκζφτεςαι, κα επιτρζψω, κα προςζχω, κα φροντίηω, γράφονται, χαίρομαι, κάκιςε, και
να ςυμπλθρϊςετε τον παρακάτω πίνακα γράφοντασ τον ίδιο τφπο του κάκε ριματοσ ςτθν άλλθ φωνι. Αν δεν
είςτε ςίγουροι για τισ φωνζσ που διακζτει κάποιο ριμα ι τον ςωςτό τφπο, ψάξτε ςτα θλεκτρονικά λεξικά που
γνωρίςατε ςτο προθγοφμενο φφλλο εργαςίασ θλεκτρονικά λεξικά και ςτθν ιςτοςελίδα Ελλθνικόσ πολιτιςμόσ-θ
κλίςθ του ριματοσ. Τι παρατθρείτε; Διακζτουν όλα τα ριματα και τισ δφο φωνζσ; Αφοφ ανατρζξετε ξανά ςτθν
ιςτοςελίδα Ελλθνικόσ Ρολιτιςμόσ-οι φωνζσ του ριματοσ, ςθμειϊςτε ποια από τα ριματα είναι αποκετικά, αφοφ
πρϊτα δϊςετε τον οριςμό.
Αποκετικά ριματα: ……………………………………………………………………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
ΕΝΕΡΓΗΣΙΚΗ ΦΩΝΗ
ανάγκαηε
ΠΑΘΗΣΙΚΗ ΦΩΝΗ
αναγκαηόταν
Θα δϊςω
Αποκετικά ()
Θα δοκεί
4. Στθν ιςτοςελίδα Ελλθνικόσ Ρολιτιςμόσ-οι φωνζσ του ριματοσ κάτω από τθ κεωρία για τισ φωνζσ των ρθμάτων
υπάρχουν διαδραςτικζσ αςκιςεισ για αυτοζλεγχο. Να κάνετε τισ 2,4,5 ι όλεσ αν το επικυμείτε. Η εξάςκθςθ κα
γίνει ωσ εργαςία για το ςπίτι.
5. Επιςτρζψτε ςτον ςφνδεςμο digitalschool-GYM-A. Βρείτε τα ριματα: περνοφςε, να κόψει, κουνοφςε, ωφελεί,
αφινουμε, κρατάει, ενοχλοφμε, μακαίνεισ, να ηθτιςει, είχε ςθκωκεί, προτιμάει, αποκλείεται. Μετατρζψτε τα
ριματα ςτο αϋ ενικό πρόςωπο οριςτικισ ενεςτϊτα και ςτισ δφο φωνζσ, και ςυμπλθρϊςτε τον πίνακα:
ΕΝΕΡΓΗΣΙΚΗ ΦΩΝΗ
ΠΑΘΗΣΙΚΗ ΦΩΝΗ
ΚΑΣΑΛΗΞΕΙ΢
Σι παρατθρείτε ςε ςχζςθ με τον
τονιςμό και τθν κατάλθξθ;
περνϊ
περνιζμαι
-ϊ
-ιζμαι
κόβω
κόβομαι
-ω
-ομαι

17. Μείνετε ςτα ριματα που ςτο πρϊτο ενικό πρόςωπο οριςτικισ ενεςτϊτα τθσ ενεργθτικισ φωνισ τονίηονται ςτθ
λιγουςα. Σχθματίςτε το αϋ, και γϋ ενικό και πλθκυντικό πρόςωπο τθσ οριςτικισ του ενεςτϊτα και του παρατατικοφ
ςτθν ενεργθτικι και πακθτικι φωνι (επιλζξτε ζνα ριμα από τθν κάκε περίπτωςθ). Ροιεσ διαφορζσ παρατθρείτε και
ςε πόςεσ κατθγορίεσ μπορείτε να τα ταξινομιςετε;
-ϊ, -ιζμαι
ΡΑ΢ΑΤΑΤΙΚΟΣ
ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ
ΡΑ΢ΑΤΑΤΙΚΟΣ
ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ
ΡΑ΢ΑΤΑΤΙΚΟΣ
ΡΑΘΗΤΙΚΗ
ΕΝΕ΢ΓΗΤΙΚΗ
ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ
Μπορείτε να ςυμβουλευτείτε τθν ιςτοςελίδα Ελλθνικόσ Ρολιτιςμόσ-οι ςυηυγίεσ του ριματοσ κακϊσ και τθν
ιςτοςελίδα Ελλθνικόσ Ρολιτιςμόσ-Η κλίςθ του ριματοσ.
6. Με οδθγό τισ παρατθριςεισ και τθν ιςτοςελίδα τθσ γραμματικισ να φτιάξετε ζναν πίνακα που να περιζχει τισ
ςυηυγίεσ και τισ καταλιξεισ τουσ (μόνο ςτο αϋ ενικό).
 Θζςθ πίνακα
7. Στο τζλοσ ιςτοςελίδασ Ελλθνικόσ Ρολιτιςμόσ-οι ςυηυγίεσ του ριματοσ κάτω από τθ κεωρία για τισ ςυηυγίεσ των
ρθμάτων υπάρχουν διαδραςτικζσ αςκιςεισ για αυτοζλεγχο. Να κάνετε τισ 2,5,6,7 ι όλεσ αν το επικυμείτε. Η
εξάςκθςθ κα γίνει ωσ εργαςία για το ςπίτι.
3ο ΦΤΛΛΟ ΕΡΓΑ΢ΙΑ΢: Ομάδα Α (1 ϊρα)
1. Στθν προθγοφμενθ ενότθτα κυμθκικαμε πϊσ μποροφμε να δθμιουργιςουμε λζξεισ με τθ διαδικαςία τθσ
ςφνκεςθσ και εςτιάςαμε ςτα είδθ των ςυνκζτων. Στθν ενότθτα αυτι κα ερευνιςουμε το αϋ ςυνκετικό. Κατά τθν
πορεία των δραςτθριοτιτων κα χρειαςτείτε τουσ παρακάτω δικτυακοφσ τόπουσ:
α) τισ νεοελλθνικζσ γραμματικζσ του Χ. Τςολάκθ και του Μ. Τριανταφυλλίδθ, που βρίςκονται ςτθν Ρφλθ για
τθν ελλθνικι γλϊςςα, ςτθ ςελίδα Νζα Ελλθνικι, εργαλεία, γραμματικζσ τθσ νζασ ελλθνικισ. Ανοίξτε τα PDF
αρχεία, τθν γραμματικι του Τςολάκθ ςτθ ςελίδα 70 (α΄ συνθετικό) και τθ γραμματικι του Τριανταφυλλίδθ
ςελίδα 60 (τα μέρη του λόγου), για μεγαλφτερθ ευκολία και εξοικονόμθςθ χρόνου. Εναλλακτικά για τα
μζρθ του λόγου μπορείτε να επιςκεφτείτε το ιςτολόγιο ςχολικι αίκουςα.
β) τα θλεκτρονικά λεξικά ςτθν Ρφλθ για τθν ελλθνικι γλϊςςα.

18. Στουσ δικτυακοφσ τόπουσ που επιςκεφτικατε ςτο πρϊτο φφλλο εργαςίασ υπάρχουν οι εξισ ςφνκετεσ λζξεισ:
παιδαγωγόσ, διαφζρω, ψυχολόγοσ, οικογζνεια, κινθτοποιϊ, πολφτιμοσ, αυτοκυςία. Βρείτε το αϋ και το βϋ
ςυνκετικό κακϊσ και το μζροσ του λόγουσ ςτο οποίο ανικει το αϋ ςυνκετικό. Αν δυςκολεφεςτε μπορείτε να
ανατρζξετε ςτο λεξικό τθσ κοινισ νεοελλθνικισ (ςτθν Ρφλθ για τθν ελλθνικι γλϊςςα).
Λζξθ
Αϋ ΢υνκετικό
Βϋ ΢υνκετικό
Μζροσ του Λόγου (αϋ ςυνκετικό)
παιδαγωγόσ
παιδί
αγωγόσ
ουςιαςτικό
Σφμφωνα με τθν τελευταία ςτιλθ του πίνακα, το αϋ ςυνκετικό μπορεί να είναι: (ςυνεχίηετε τθν απαρίκμθςθ)
 ουςιαςτικό

Μεταβείτε ςτθ γραμματικι του Χ. Τςολάκθ, ςελ. 70, προςζξτε ποια άλλα μζρθ του λόγου μποροφν να
χρθςιμοποιθκοφν ωσ αϋ ςυνκετικό και ςυμπλθρϊςτε τθν προθγοφμενθ απαρίκμθςθ.
2. Σασ δίνονται οι ςφνκετεσ λζξεισ γιπεδο, γεωλογία και καλλίγραμμοσ. Βρείτε ςτο λεξικό τθσ κοινισ νεοελλθνικισ
τθ ςθμαςία τουσ και γράψτε τθν παρακάτω:
 γιπεδο:
 γεωλογία:
 καλλίγραμμοσ:
Ροια πιςτεφετε ότι είναι τα πρϊτα ςυνκετικά των λζξεων; Σθμειϊςτε τισ αλλαγζσ που υπζςτθςαν κατά τθ
ςφνκεςθ:
Αϋ ςυνκετικό
γιπεδο
⇒
⇒
⇒
3. Μεταβείτε ςτο λεξικό τθσ κοινισ νεοελλθνικισ και επιλζξτε ςτθν αριςτερι ςτιλθ τθ ςφνκετθ αναηιτθςθ.
Ρλθκτρολογιςτε ςτο πλαίςιο αναηιτθςθσ το λιμμα γαιο*. Αφοφ διαβάςετε προςεκτικά τθ ςθμαςία του,
καταγράψτε ςτθν αριςτερι ςτιλθ τισ λζξεισ που ζχουν εμφανιςτεί. Κάντε το ίδιο με το λιμμα γεω*. Διαβάςτε
ςφντομα τουσ οριςμοφσ των λζξεων που εμφανίςτθκαν και ςτισ δφο περιπτϊςεισ. Σε τι κυρίωσ αναφζρονται (π.χ. ςε
κάποια επιςτιμθ, τζχνθ, άκλθμα κ.λ.π.); Σθμειϊςτε τισ παρατθριςεισ ςασ ςτισ αντίςτοιχεσ ςτιλεσ.
γαιο-
Ραρατιρθςθ
Σο φφλλο εργαςίασ κα δθμοςιευτεί ςτο wiki τθσ τάξθσ.
γεω-
Ραρατιρθςθ

19. 3ο ΦΤΛΛΟ ΕΡΓΑ΢ΙΑ΢: Ομάδα Β (1 ϊρα)
1. Στθν προθγοφμενθ ενότθτα κυμθκικαμε πϊσ μποροφμε να δθμιουργιςουμε λζξεισ με τθ διαδικαςία τθσ
ςφνκεςθσ και εςτιάςαμε ςτα είδθ των ςυνκζτων. Στθν ενότθτα αυτι κα ερευνιςουμε το αϋ ςυνκετικό. Κατά τθν
πορεία των δραςτθριοτιτων κα χρειαςτείτε τουσ παρακάτω δικτυακοφσ τόπουσ:
α) τισ νεοελλθνικζσ γραμματικζσ του Χ. Τςολάκθ και του Μ. Τριανταφυλλίδθ, που βρίςκονται ςτθν Ρφλθ για
τθν ελλθνικι γλϊςςα, ςτθ ςελίδα Νζα Ελλθνικι, εργαλεία, γραμματικζσ τθσ νζασ ελλθνικισ. Ανοίξτε τα PDF
αρχεία, τθν γραμματικι του Τςολάκθ ςτθ ςελίδα 70 (α΄ συνθετικό) και τθ γραμματικι του Τριανταφυλλίδθ
ςελίδα 60 (τα μέρη του λόγου), για μεγαλφτερθ ευκολία και εξοικονόμθςθ χρόνου. Εναλλακτικά για τα
μζρθ του λόγου μπορείτε να επιςκεφτείτε το ιςτολόγιο ςχολικι αίκουςα.
β) τα θλεκτρονικά λεξικά ςτθν Ρφλθ για τθν ελλθνικι γλϊςςα.
Στουσ δικτυακοφσ τόπουσ που επιςκεφτικατε ςτο πρϊτο φφλλο εργαςίασ υπάρχουν οι εξισ ςφνκετεσ λζξεισ:
καλλιτζχνθσ, ςτιχουργόσ, κατανοϊ, παραμελϊ, χρθςιμοποιϊ, θμερομθνία, δθμοφιλισ, καλοπροαίρετοσ. Βρείτε
το αϋ και το βϋ ςυνκετικό κακϊσ και το μζροσ του λόγουσ ςτο οποίο ανικει το αϋ ςυνκετικό. Αν δυςκολεφεςτε
μπορείτε να ανατρζξετε ςτο λεξικό τθσ κοινισ νεοελλθνικισ (ςτθν Ρφλθ για τθν ελλθνικι γλϊςςα).
Λζξθ
Αϋ ΢υνκετικό
Βϋ ΢υνκετικό
Μζροσ του Λόγου (αϋ ςυνκετικό)
καλλιτζχνθσ
καλόσ
τζχνθ
επίκετο
Σφμφωνα με τθν τελευταία ςτιλθ του πίνακα, το αϋ ςυνκετικό μπορεί να είναι: (ςυνεχίηετε τθν απαρίκμθςθ)
 επίκετο

Μεταβείτε ςτθ γραμματικι του Χ. Τςολάκθ, ςελ. 70, προςζξτε ποια άλλα μζρθ του λόγου μποροφν να
χρθςιμοποιθκοφν ωσ αϋ ςυνκετικό και ςυμπλθρϊςτε τθν προθγοφμενθ απαρίκμθςθ.
2. Σασ δίνονται οι ςφνκετεσ λζξεισ μονοδιάςτατοσ και φυγόκεντροσ. Βρείτε ςτο λεξικό τθσ κοινισ νεοελλθνικισ τθ
ςθμαςία τουσ και γράψτε τθν παρακάτω:
 μονοδιάςτατοσ:
 φυγόκεντροσ:
 διπρόςωποσ:
Ροια πιςτεφετε ότι είναι τα πρϊτα ςυνκετικά των λζξεων; Σθμειϊςτε τισ αλλαγζσ που υπζςτθςαν κατά τθ ςφνκεςθ:
Αϋ ςυνκετικό
μονοδιάςτατοσ
⇒
⇒
⇒
3. Μεταβείτε ςτο λεξικό τθσ κοινισ νεοελλθνικισ και επιλζξτε ςτθν αριςτερι ςτιλθ τθ ςφνκετθ αναηιτθςθ.
Ρλθκτρολογιςτε ςτο πλαίςιο αναηιτθςθσ το λιμμα καλλι*. Καταγράψτε τθ ςθμαςία του.
 καλλι-(καλλί-):
Βρείτε τισ ςφνκετεσ λζξεισ με πρϊτο ςυνκετικό το καλλι-(καλλί-), οι οποίεσ ορίηονται ςτισ παρακάτω προτάςεισ:
- για γυναικείο κυρίωσ ςώμα, που ζχει καλι διάπλαςθ και αρμονικζσ γραμμζσ …………………………………….
- λόγοσ πολφ φροντιςμζνοσ, γλαφυρόσ και κοςμθμζνοσ με καλολογικά ςτοιχεία ………………………………………

20. - χαρακτθριςμόσ οικοδομιματοσ που το ζχουν χτίςει ι επενδφςει με εκλεκτά μάρμαρα ……………………………….
- άτομο προικιςμζνο με ταλζντο, που δθμιουργεί ςε κπ. τομζα τθσ τζχνθσ ……………………………………
- που ζχει ωραία φωνι, που τραγουδάει ωραία ……………………………………….
- τρόποσ γραφισ ιδιαίτερα φροντιςμζνοσ και κάπωσ περίτεχνοσ …………………………………
Σο φφλλο εργαςίασ κα δθμοςιευτεί ςτο wiki τθσ τάξθσ ςασ.
3ο ΦΤΛΛΟ ΕΡΓΑ΢ΙΑ΢: Ομάδα Γ (1 ϊρα)
1. Στθν προθγοφμενθ ενότθτα κυμθκικαμε πϊσ μποροφμε να δθμιουργιςουμε λζξεισ με τθ διαδικαςία τθσ
ςφνκεςθσ και εςτιάςαμε ςτα είδθ των ςυνκζτων. Στθν ενότθτα αυτι κα ερευνιςουμε το αϋ ςυνκετικό. Κατά τθν
πορεία των δραςτθριοτιτων κα χρειαςτείτε τουσ παρακάτω δικτυακοφσ τόπουσ:
α) τισ νεοελλθνικζσ γραμματικζσ του Χ. Τςολάκθ και του Μ. Τριανταφυλλίδθ, που βρίςκονται ςτθν Ρφλθ για
τθν ελλθνικι γλϊςςα, ςτθ ςελίδα Νζα Ελλθνικι, εργαλεία, γραμματικζσ τθσ νζασ ελλθνικισ. Ανοίξτε τα PDF
αρχεία, τθν γραμματικι του Τςολάκθ ςτθ ςελίδα 70 (α΄ συνθετικό) και τθ γραμματικι του Τριανταφυλλίδθ
ςελίδα 60 (τα μέρη του λόγου), για μεγαλφτερθ ευκολία και εξοικονόμθςθ χρόνου. Εναλλακτικά για τα
μζρθ του λόγου μπορείτε να επιςκεφτείτε το ιςτολόγιο ςχολικι αίκουςα.
β) τα θλεκτρονικά λεξικά ςτθν Ρφλθ για τθν ελλθνικι γλϊςςα.
Στουσ δικτυακοφσ τόπουσ που επιςκεφτικατε ςτο πρϊτο φφλλο εργαςίασ υπάρχουν οι εξισ ςφνκετεσ λζξεισ:
πρωταγωνιςτισ, ψυχαναλυτισ, παρακολουκϊ, φωτογραφία, κατακζτω, δικαιολογία, τεχνολογία, εξωςτρεφισ.
Βρείτε το αϋ και το βϋ ςυνκετικό κακϊσ και το μζροσ του λόγουσ ςτο οποίο ανικει το αϋ ςυνκετικό. Αν δυςκολεφεςτε
μπορείτε να ανατρζξετε ςτο λεξικό τθσ κοινισ νεοελλθνικισ (ςτθν Ρφλθ για τθν ελλθνικι γλϊςςα).
Λζξθ
Αϋ ΢υνκετικό
Βϋ ΢υνκετικό
Μζροσ του Λόγου (αϋ ςυνκετικό)
πρωταγωνιςτισ
πρϊτοσ
αγωνιςτισ
επίκετο
Σφμφωνα με τθν τελευταία ςτιλθ του πίνακα, το αϋ ςυνκετικό μπορεί να είναι: (ςυνεχίηετε τθν απαρίκμθςθ)
 επίκετο

Μεταβείτε ςτθ γραμματικι του Χ. Τςολάκθ, ςελ. 70, προςζξτε ποια άλλα μζρθ του λόγου μποροφν να
χρθςιμοποιθκοφν ωσ αϋ ςυνκετικό και ςυμπλθρϊςτε τθν προθγοφμενθ απαρίκμθςθ.
2. Σασ δίνονται οι ςφνκετεσ λζξεισ δίςτθλοσ, πεντάγωνο, πενκιμεροσ. Βρείτε ςτο λεξικό τθσ κοινισ νεοελλθνικισ τθ
ςθμαςία τουσ και γράψτε τθν παρακάτω:
 δίςτθλοσ:
 πεντάγωνο:
 πενκιμεροσ:
Ροια πιςτεφετε ότι είναι τα πρϊτα ςυνκετικά των λζξεων; Σθμειϊςτε τισ αλλαγζσ που υπζςτθςαν κατά τθ ςφνκεςθ:
Αϋ ςυνκετικό
δίςτθλοσ
⇒
⇒
⇒

21. 3. Μεταβείτε ςτο λεξικό τθσ κοινισ νεοελλθνικισ και επιλζξτε ςτθν αριςτερι ςτιλθ τθ ςφνκετθ αναηιτθςθ.
Ρλθκτρολογιςτε ςτο πλαίςιο αναηιτθςθσ το λιμμα φιλο*. Καταγράψτε τθ ςθμαςία του.
 φιλο-:
Βρείτε τισ ςφνκετεσ λζξεισ με πρϊτο ςυνκετικό το φιλο-, οι οποίεσ ορίηονται ςτισ παρακάτω προτάςεισ:
- αυτόσ που αγαπά τα ηϊα …………………………………….
- αυτόσ που αγαπάει τθ μάκθςθ, που επιδιϊκει ςυςτθματικά τθν απόκτθςθ γνϊςεων ………………………………
- θ αγάπθ, θ επιδίωξθ τθσ δόξασ, τθσ φιμθσ, τθσ ανάδειξθσ ………………………………..
- που είναι υπερβολικά περίεργοσ, που φτάνει ωσ τθν αδιακριςία ……………………………………
- αυτόσ που επιδεικνφει υπερβολικι και αποκλειςτικι φροντίδα για το άτομό του και για τθν καλοπζραςι
του ……………………………………….
- καβγαδίηω, τςακϊνομαι, μαλϊνω, λογομαχϊ …………………………………
Σο φφλλο εργαςίασ κα δθμοςιευτεί ςτο wiki τθσ τάξθσ ςασ.
3ο ΦΤΛΛΟ ΕΡΓΑ΢ΙΑ΢: Ομάδα Δ (1 ϊρα)
1. Στθν προθγοφμενθ ενότθτα κυμθκικαμε πϊσ μποροφμε να δθμιουργιςουμε λζξεισ με τθ διαδικαςία τθσ
ςφνκεςθσ και εςτιάςαμε ςτα είδθ των ςυνκζτων. Στθν ενότθτα αυτι κα ερευνιςουμε το αϋ ςυνκετικό. Κατά τθν
πορεία των δραςτθριοτιτων κα χρειαςτείτε τουσ παρακάτω δικτυακοφσ τόπουσ:
α) τισ νεοελλθνικζσ γραμματικζσ του Χ. Τςολάκθ και του Μ. Τριανταφυλλίδθ, που βρίςκονται ςτθν Ρφλθ για
τθν ελλθνικι γλϊςςα, ςτθ ςελίδα Νζα Ελλθνικι, εργαλεία, γραμματικζσ τθσ νζασ ελλθνικισ. Ανοίξτε τα PDF
αρχεία, τθν γραμματικι του Τςολάκθ ςτθ ςελίδα 70 (α΄ συνθετικό) και τθ γραμματικι του Τριανταφυλλίδθ
ςελίδα 60 (τα μέρη του λόγου), για μεγαλφτερθ ευκολία και εξοικονόμθςθ χρόνου. Εναλλακτικά για τα
μζρθ του λόγου μπορείτε να επιςκεφτείτε το ιςτολόγιο ςχολικι αίκουςα.
β) τα θλεκτρονικά λεξικά ςτθν Ρφλθ για τθν ελλθνικι γλϊςςα.
Σασ δίνονται οι εξισ ςφνκετεσ λζξεισ: αποτρζπω, απλοποίθςθ, εςωςτρεφισ, δίςτιχο, πανωφόρι, λογοδοτϊ,
φωτογραφία, χαςομερϊ, πεντάγραμμο. Βρείτε το αϋ και το βϋ ςυνκετικό κακϊσ και το μζροσ του λόγουσ ςτο οποίο
ανικει το αϋ ςυνκετικό. Αν δυςκολεφεςτε μπορείτε να ανατρζξετε ςτο λεξικό τθσ κοινισ νεοελλθνικισ (ςτθν Ρφλθ
για τθν ελλθνικι γλϊςςα).
Λζξθ
Αϋ ΢υνκετικό
Βϋ ΢υνκετικό
Μζροσ του Λόγου (αϋ ςυνκετικό)
αποτρζπω
από
τρζπω
πρόκεςθ
Σφμφωνα με τθν τελευταία ςτιλθ του πίνακα, το αϋ ςυνκετικό μπορεί να είναι: (ςυνεχίηετε τθν απαρίκμθςθ)
 πρόκεςθ

Μεταβείτε ςτθ γραμματικι του Χ. Τςολάκθ, ςελ. 70, προςζξτε ποια άλλα μζρθ του λόγου μποροφν να
χρθςιμοποιθκοφν ωσ αϋ ςυνκετικό και ςυμπλθρϊςτε τθν προθγοφμενθ απαρίκμθςθ.
2. Σασ δίνονται οι ςφνκετεσ λζξεισ χαςομερϊ, ςπαραξικάρδιοσ, κακθμερινόσ. Βρείτε ςτο λεξικό τθσ κοινισ
νεοελλθνικισ τθ ςθμαςία τουσ και γράψτε τθν παρακάτω:

22.  χαςομερϊ:
 ςπαραξικάρδιοσ:
 κακθμερινόσ:
Ροια πιςτεφετε ότι είναι τα πρϊτα ςυνκετικά των λζξεων; Σθμειϊςτε τισ αλλαγζσ που υπζςτθςαν κατά τθ ςφνκεςθ:
Αϋ ςυνκετικό
χαςομερϊ
⇒
⇒
⇒
3. Με οδθγό τισ νεοελλθνικζσ γραμματικζσ που ζχετε επιςκεφτεί και τισ μζχρι τϊρα παρατθριςεισ ςασ
δθμιουργείςτε ζνα power point για το αϋ ςυνκετικό (μζρθ του λόγου ςε κζςθ αϋ ςυνκετικοφ και χαρακτθριςτικά
παραδείγματα).
Σο φφλλο εργαςίασ και το power point κα δθμοςιευτεί ςτο wiki τθσ τάξθσ.
3ο ΦΤΛΛΟ ΕΡΓΑ΢ΙΑ΢: Ομάδα Ε (1 ϊρα)
1. Στθν προθγοφμενθ ενότθτα κυμθκικαμε πϊσ μποροφμε να δθμιουργιςουμε λζξεισ με τθ διαδικαςία τθσ
ςφνκεςθσ και εςτιάςαμε ςτα είδθ των ςυνκζτων. Στθν ενότθτα αυτι κα ερευνιςουμε το αϋ ςυνκετικό. Κατά τθν
πορεία των δραςτθριοτιτων κα χρειαςτείτε τουσ παρακάτω δικτυακοφσ τόπουσ:
α) τισ νεοελλθνικζσ γραμματικζσ του Χ. Τςολάκθ και του Μ. Τριανταφυλλίδθ, που βρίςκονται ςτθν Ρφλθ για
τθν ελλθνικι γλϊςςα, ςτθ ςελίδα Νζα Ελλθνικι, εργαλεία, γραμματικζσ τθσ νζασ ελλθνικισ. Ανοίξτε τα PDF
αρχεία, τθν γραμματικι του Τςολάκθ ςτθ ςελίδα 70 (α΄ συνθετικό) και τθ γραμματικι του Τριανταφυλλίδθ
ςελίδα 60 (τα μέρη του λόγου), για μεγαλφτερθ ευκολία και εξοικονόμθςθ χρόνου. Εναλλακτικά για τα
μζρθ του λόγου μπορείτε να επιςκεφτείτε το ιςτολόγιο ςχολικι αίκουςα.
β) τα θλεκτρονικά λεξικά ςτθν Ρφλθ για τθν ελλθνικι γλϊςςα.
Σασ δίνονται οι εξισ ςφνκετεσ λζξεισ: παραμφκι, χαμογελϊ, ςτενοχϊρια, πολυκρόνα, θλιοβαςίλεμα,
γενναιόδωροσ, χειραγωγϊ, ξαναχαρίηω, μονολογϊ. Βρείτε το αϋ και το βϋ ςυνκετικό κακϊσ και το μζροσ του
λόγουσ ςτο οποίο ανικει το αϋ ςυνκετικό. Αν δυςκολεφεςτε μπορείτε να ανατρζξετε ςτο λεξικό τθσ κοινισ
νεοελλθνικισ (ςτθν Ρφλθ για τθν ελλθνικι γλϊςςα).
Λζξθ
Αϋ ΢υνκετικό
Βϋ ΢υνκετικό
Μζροσ του Λόγου (αϋ ςυνκετικό)
παραμφκι
παρά
μφκοσ
πρόκεςθ
Σφμφωνα με τθν τελευταία ςτιλθ του πίνακα, το αϋ ςυνκετικό μπορεί να είναι: (ςυνεχίηετε τθν απαρίκμθςθ)
 πρόκεςθ

Μεταβείτε ςτθ γραμματικι του Χ. Τςολάκθ, ςελ. 70, προςζξτε ποια άλλα μζρθ του λόγου μποροφν να
χρθςιμοποιθκοφν ωσ αϋ ςυνκετικό και ςυμπλθρϊςτε τθν προθγοφμενθ απαρίκμθςθ.
2. Να ςχθματίςεισ ςφνκετα με τα παρακάτω ηεφγθ:

23.  γθ – μετρϊ (ους.):
 μθτζρα – πόλθ (ους.):
 χζρι – κινϊ (επικ.):
 χζρι – δφναμθ (επικ.):
 μεγάλοσ – ζμποροσ (επικ.):
 αλλάηω – πίςτθ (ρθμ.):
 φεφγω – μάχθ (επικ.):
 ζνα – μάτι (επικ.):
 δφο – πρόςωπο (επικ.):
 πζντε – γραμμι (ους.):
 χάμω – μιλο (ους.):
 ζξω – εκκλθςία (ους.):
Ελζγξτε ςτο λεξικό τθσ κοινισ νεοελλθνικισ αν είναι ςωςτόσ ο ςχθματιςμόσ.
3. Με οδθγό τισ νεοελλθνικζσ γραμματικζσ που ζχετε επιςκεφτεί και τισ μζχρι τϊρα παρατθριςεισ ςασ
δθμιουργείςτε ζνα power point για τισ αλλαγζσ που υφίςταται το αϋ ςυνκετικό κατά τθ ςφνκεςθ. Δϊςτε
χαρακτθριςτικά παραδείγματα (Αξιοποιείςτε τθν άςκθςθ 2 του φφλλου εργαςίασ).
Σο φφλλο εργαςίασ και το power point κα δθμοςιευτοφν ςτο wiki τθσ τάξθσ.
ΚΟΙΝΟ ΦΤΛΛΟ ΕΡΓΑ΢ΙΑ΢ (2 ϊρεσ)
1. Με οδθγό το λεξιλόγιο που ςυγκζντρωςαν όλεσ οι ομάδεσ ςτο πρϊτο φφλλο εργαςίασ και ςτο οποίο ζχετε
πρόςβαςθ ςτο wiki τθσ τάξθσ, και τθν εργαςία που κάνατε πάνω ςτα διαδικτυακά κείμενα, να δθμιουργιςετε ωσ
ομάδεσ ζνα πολυτροπικό κείμενο. Το κζμα δε χρειάηεται να είναι ίδιο με αυτό που διαπραγματευτικατε.
Συγκεκριμζνα μπορείτε να επιλζξετε από τα παρακάτω:
Η ςθμαςία τθσ φιλίασ ςτθ ηωι μασ
Σπανίηουν ςιμερα οι πραγματικοί φίλοι. Γιατί;
«Φιλίεσ» μζςω των μζςων κοινωνικισ δικτφωςθσ… Ευχαριςτώ (δε) κα πάρω!
- Φτιάξτε ζνα ςχεδιάγραμμα του κειμζνου ςασ
- Αποφαςίςτε το φφοσ του κειμζνου ςασ (ςοβαρό/τυπικό, περιγραφικό, καταγγελτικό, χιουμοριςτικό κ.λ.π.)
- Εμπλουτίςτε το κείμενό ςασ με εικόνεσ ι ςκίτςα/γελοιογραφίεσ ςχετικζσ με το κζμα ςασ ςτο google εικόνεσ,
κακϊσ και με ποιιματα ι ςτίχουσ τραγουδιϊν για τθ φιλία που κα τα ςυμπεριλάβετε ωσ υπερςυνδζςμουσ. Βρείτε
ανάλογα βίντεο τραγουδιϊν από το youtube. Μπορείτε να ψάξετε ςτο ςφνδεςμο stixoi ι να ςυμβουλευτείτε τθν
ιςτοςελίδα enet (φιλία…παλιά όςο και θ μουςικι!) για να πάρετε ιδζεσ για τραγοφδια ςχετικά με τθ φιλία.
- Τα κείμενά ςασ κα αναρτθκοφν αρχικά ςτο wiki τθσ τάξθσ. Στα τελευταία 20ϋ λεπτά οι ομάδεσ κα παρουςιάςετε
ςτθν ολομζλεια τα κείμενά ςασ.
2. Η κάκε ομάδα διαλζγει το κείμενο μιασ άλλθσ ομάδασ και κάνει διορκϊςεισ και παρατθριςεισ. Η φάςθ αυτι κα
υλοποιθκεί ςτο ςπίτι. Αν δεν είναι εφικτό να ςυναντθκοφν οι ομάδεσ εκτόσ ςχολείου, τότε θ εργαςία αυτι κα
γίνει ατομικά. Στθ ςυνζχεια γίνεται επανζλεγχοσ και διορκϊςεισ από τθν ομάδα που το δθμιοφργθςε. Τζλοσ, τα
διορκωμζνα κείμενα κα ελεγχκοφν από τον διδάςκοντα και κα αποκτιςουν μια τελικι μορφι.
3. Αναρτιςτε τισ προθγοφμενεσ εργαςίεσ ςασ ςτο ιςτολόγιο του ςχολείου μασ με τθ βοικεια του κακθγθτι τθσ
πλθροφορικισ δθμιουργϊντασ ζτςι ζνα αφιζρωμα για τθ φιλία.