Inclúe o curso medio e baixo do río Masma, os seus afluentes Valiñadares, Fraga Vella ou Figueiras e Batán, a ría de Foz, e a costa ata a desembocadura do rego da Laguela, nos concellos de Foz, Barreiros, Lourenzá e Mondoñedo.
No espazo atópanse varios ecosistemas ben definidos: cantís, areais, marismas, río e bosques de ribeira.
Neste espazo está incluída a parte oriental da ría do Barqueiro, a zona exterior da ría de Viveiro e a costa ata a punta de Morás (San Cibrao). Inclúe tamén as illas Coelleira, Ansarón, Os Farallóns e numerosos illotes (Gaveira, Area, Os Netos, Insua da Cal...).
Concellos: Cervo, O Vicedo, Viveiro e Xove (Lugo).
É unha cadea montañosa de 210 km de lonxitude que se estende de norte a sur, desde Estaca de Bares ao Miño, na raia con Portugal. Marca a linde entre as provincias de A Coruña e Pontevedra (ao oeste) coas de Lugo e Ourense (ao leste). É un bloque que se elevou a finais do Período Terciario sobre montañas anteriores moi erosionadas.
A ría de Foz está situada na Rasa Cantábrica, unha chaira litoral inclinada que se estende por parte da costa entre Galiza e Cantabria,
ábrese entre as puntas dos Castelos (oeste), en Foz, e dos Prados (leste), en Barreiros. Nela desembocan o río Masma e o Centiño.
CONCELLOS: Carnota, Cee, Corcubión, Dumbría e Mazaricos
Espazo formado pola praia de Carnota, As Dunas de Caldebarcos os Montes do Pindo e Buxantes, as Illas Lobeiras e o espazo marítimo próximo á costa.
É unha área de grande interese xeolóxico, ecolóxico e paisaxístico onde alternan extensos areais (Carnota, Caldebarcos) con espectaculares formacións graníticas, canóns fluviais e fervenzas.
CONCELLOS: Carnota e Muros
Espazo litoral marítimo-terrestre que alterna zonas rochosas e areosas, situado entre o Monte Louro e o porto Cubelo, na punta dos Remedios.
Está formado polo Monte Louro, a lagoa e marismas do mesmo nome, as praias de Area Maior, Lariño e Raposeiros, os illotes dos Forcados e o espazo mariño próximo.
Concellos: Arteixo, A Laracha Cabana de Bergantiños, Camariñas, Carballo, Cee, Fisterra, Laxe, Malpica, Muxía, Ponteceso e Vimianzo.
O LIC Costa da Morte comprende o litoral coruñés desde Cabo Fisterra (Laxe de Corveiro) ata Arteixo (punta da Cancela), agás a maior parte da ría de Camariñas e as zonas próximas á áreas urbanas de Caión, Malpica, Corme, Laxe, Camelle e Muxía, ou o tramo comprendido entre Arou e Camelle (Camariñas). É o espazo de maior distribución territorial costeira do país.
-Lugar de importancia comunitaria (LIC), 29 de decembro de 2004.
-Zona especial de conservación (ZEC), 31 de marzo de 2014.
-Zona de Especial Protección para as Aves (ZEPA) .” Costa da Morte”, de 11.809 ha e “Costa da Morte (Norte)” de 7.962 ha.
-Correspóndese parcialmente coa IBA 004 Costa da Morte (Norte), incluida no inventario de SEO/BirdLife (1998).
-Sitio de Interese Nacional “Cabo Vilán”.
CONCELLOS: Porto do Son e Ribeira (A Coruña)
Inclúe o tramo costeiro entre a Punta do Castro (Porto do Son) e a Punta do Francés, no Cabo Corrubedo; a costa desde o comezo da praia Ladeira ata a Punta Falcoeiro e as illas da boca da ría de Arousa ata o arquipélago de Sálvora, así como as áreas mariñas próximas o e sistema dunar e húmido de Corrubedo e as lagoas de Xuño e San Pedro de Muro ou Basoñas.
É un espazo cun grande valor ecolóxico, paisaxístico e histórico-etnográfico.
Neste espazo está incluída a parte oriental da ría do Barqueiro, a zona exterior da ría de Viveiro e a costa ata a punta de Morás (San Cibrao). Inclúe tamén as illas Coelleira, Ansarón, Os Farallóns e numerosos illotes (Gaveira, Area, Os Netos, Insua da Cal...).
Concellos: Cervo, O Vicedo, Viveiro e Xove (Lugo).
É unha cadea montañosa de 210 km de lonxitude que se estende de norte a sur, desde Estaca de Bares ao Miño, na raia con Portugal. Marca a linde entre as provincias de A Coruña e Pontevedra (ao oeste) coas de Lugo e Ourense (ao leste). É un bloque que se elevou a finais do Período Terciario sobre montañas anteriores moi erosionadas.
A ría de Foz está situada na Rasa Cantábrica, unha chaira litoral inclinada que se estende por parte da costa entre Galiza e Cantabria,
ábrese entre as puntas dos Castelos (oeste), en Foz, e dos Prados (leste), en Barreiros. Nela desembocan o río Masma e o Centiño.
CONCELLOS: Carnota, Cee, Corcubión, Dumbría e Mazaricos
Espazo formado pola praia de Carnota, As Dunas de Caldebarcos os Montes do Pindo e Buxantes, as Illas Lobeiras e o espazo marítimo próximo á costa.
É unha área de grande interese xeolóxico, ecolóxico e paisaxístico onde alternan extensos areais (Carnota, Caldebarcos) con espectaculares formacións graníticas, canóns fluviais e fervenzas.
CONCELLOS: Carnota e Muros
Espazo litoral marítimo-terrestre que alterna zonas rochosas e areosas, situado entre o Monte Louro e o porto Cubelo, na punta dos Remedios.
Está formado polo Monte Louro, a lagoa e marismas do mesmo nome, as praias de Area Maior, Lariño e Raposeiros, os illotes dos Forcados e o espazo mariño próximo.
Concellos: Arteixo, A Laracha Cabana de Bergantiños, Camariñas, Carballo, Cee, Fisterra, Laxe, Malpica, Muxía, Ponteceso e Vimianzo.
O LIC Costa da Morte comprende o litoral coruñés desde Cabo Fisterra (Laxe de Corveiro) ata Arteixo (punta da Cancela), agás a maior parte da ría de Camariñas e as zonas próximas á áreas urbanas de Caión, Malpica, Corme, Laxe, Camelle e Muxía, ou o tramo comprendido entre Arou e Camelle (Camariñas). É o espazo de maior distribución territorial costeira do país.
-Lugar de importancia comunitaria (LIC), 29 de decembro de 2004.
-Zona especial de conservación (ZEC), 31 de marzo de 2014.
-Zona de Especial Protección para as Aves (ZEPA) .” Costa da Morte”, de 11.809 ha e “Costa da Morte (Norte)” de 7.962 ha.
-Correspóndese parcialmente coa IBA 004 Costa da Morte (Norte), incluida no inventario de SEO/BirdLife (1998).
-Sitio de Interese Nacional “Cabo Vilán”.
CONCELLOS: Porto do Son e Ribeira (A Coruña)
Inclúe o tramo costeiro entre a Punta do Castro (Porto do Son) e a Punta do Francés, no Cabo Corrubedo; a costa desde o comezo da praia Ladeira ata a Punta Falcoeiro e as illas da boca da ría de Arousa ata o arquipélago de Sálvora, así como as áreas mariñas próximas o e sistema dunar e húmido de Corrubedo e as lagoas de Xuño e San Pedro de Muro ou Basoñas.
É un espazo cun grande valor ecolóxico, paisaxístico e histórico-etnográfico.
Concellos: Bóveda, O Incio, A Pobra de Brollón, Monforte de Lemos, Pantón e Sober (Lugo)
O espazo protexido comprende parte do curso do río Cabe (desde a confluencia co río Antiga ata a ponte da estrada vella de Canaval, onde conecta co LIC “Canón do Sil), os seus afluentes: pola dereita o Carabelos (ata Santo Estevo do Mato), o Cinsa (ata San Martiño), e o Mao (ata o encoro de Vilasouto) co seu afluente Teilán ou Penacova (ata o mazo de Penacova); pola dereita o Picarrexo, o rego de Silvela, e algúns bosques de vales do Incio.
A ría de Foz está situada na Rasa Cantábrica, unha chaira litoral inclinada que se estende por parte da costa entre Galiza e Cantabria,
ábrese entre as puntas dos Castelos (oeste), en Foz, e dos Prados (leste), en Barreiros. Nela desembocan o río Masma e o Centiño.
Situada na Península da Barbanza entre as Rías de Noia, ao Norte e a de Arousa, ao Sur, compartida entre as comarcas da Barbanza e Noia.
As alturas máximas, de norte a sur, son o Iroite (687 m), Outeiro Louro (613 m), Alto da Torre (656 m), Barbanza (652 m), Alto da Lagoa (622 m), Os Forcados (620 m) e A Curota (569 m), Nunha estribación cara ao oeste destaca o Enxa (543 m).
Por riba dos 500 m a serra da Barbanza é un extenso altiplán erosionado, dividido en dúas áreas por unha falla que vai de Boiro a Portosín.
Un dos aspectos máis interesantes desta serra son as vistas panorámicas sobre as rías de Arousa e Noia e, e as costas de Corrubedo e Aguiño.
CONCELLOS: Parada do Sil, Nogueira de Ramuín (Ourense) e Sober e Pantón (Lugo)
Inclúe a ribeira do Canón do Sil, desde Os Peares ata Portabrosmos (Sober) e A Pena (Parada de Sil), e o canón do Cabe, desde Canaval ata a unión co Sil.
O maior interese desta zona reside na espectaculidade das paisaxes do canón do Sil, de grande valor xeolóxico, ecolóxico e cultural. A paisaxe deste espazo está moi influída pola man do ser humano: cultivo de vides en socalcos desde tempos moi antigos e construción de encoros que modificaron totalmente a fisonomía do val dos ríos.
Os montes do Invernadeiro forman parte do Macizo Central. O espazo ocupa os vales dos ríos Ribeira Grande e Ribeira Pequena (Camba-Bibei-Sil) e os montes que os separan e rodean
Limita polo norte cos montes comunais de Camba (Laza) e Vilariño de Conso e coa serra de Queixa (Chandrexa de Queixa), ao sur co encoro das Portas e o monte comunal de Campobecerros (Castrelo do Val), ao leste coa divisoria dos ríos Ribeira Grande e Conso, e ao oeste coa serra do Fial das Corzas (Camba, Laza).
É unha área de elevado interese xeomorfolóxico e paisaxístico que acolle unha grande biodiversidade de hábitats e especies.
A costa ten en Galiza 2.555 km de lonxitude (1.659 km de perímetro costeiro, 432 km de illas e 464 km de marismas), repartidos entre o Océano Atlántico e o mar Cantábrico, desde a Ría de Ribadeo ata a desembocadura do Miño.
O punto situado máis ao Norte é Estaca de Bares e o máis occidental o Cabo Touriñán.
Máis de 800 km son cantís e 300 km son de praias
Reserva da Biosfera río Eo, Os Oscos e Terras de Burónmonadela
O espazo articúlase arredor do rio Eo (desde o seu nacemento ata a desembocadura) e de parte das cuncas do Navia, Porcia e Miño e pequenos ríos costeiros cantábricos, compartido entre Galiza e Asrurias.
Destaca polo seu valor mediambiental e paisaxístico con áreas costeiras, de media e alta montaña e vales fluviais.
A costa é a área terrestre que vai desde a liña litoral cara ao interior dos continentes e remata nos lugares onde o mar deixa de ter influencia sobre a paisaxe e os ecosistemas.
A Costa galega: características e formas máis representativas.
Inclúe as serras do Eixe, A Mina, Calva e unha pequena parte da Segundeira, unha parte da do Canizo, os montes do Covelo e varios tramos do val do Bibei.
Linda co Parque Natural “Lago de Sanabria e arredores” (Zamora) e o Monumento Natural Lago da Baña (León).
É un espazo que combina a alta montaña con algúns vales de ríos nos que se dan condicións climáticas que propician a aparición dunha grande diversidade de animais e vexetais. Ademais ten un grande interese xeolóxico e paisaxístico.
Inclúe a ría de Ribadeo, o curso do Río Eo desde Santalla, na Ribeira de Piquín, ata a desembocadura e os seus afluentes Rodil, Turia e Trabada, así como un pequeno tramo do Ramalledo.
É unha área con importantes valores ecolóxicos onde podemos atopar varias zonas diferenciadas cos seus ecosistemas específicos: a costa rochosa de mar aberto fora da ría de Ribadeo, a ría, o esteiro e o río.
Dumbría, un concello maiormente de interior que estende o seu territorio polas alturas que separan os ríos Xallas e Castro e polos montes de Buxantes, ten un pequeno tramo de costa na contorna do Ézaro, na desembocadura do río Xallas. Non son máis que 2 km, pero acolle uns fermosos areais e un lugar espectacular, dos máis coñecidos de Galiza, a fervenza, de máis de 40 m de altura, pola que o río Xallas cae ao mar.
Abrangue a zona comprendida entre a praia do Eirón en Espasante e a Punta Almeiro en Bares, nos concellos de Mañón e Ortigueira (A Coruña).
A maioría da costa é rochosa con altos cantís entre os que se atopan algunhas praias como as de Esteiro, Sarridal e Picón.
É unha área de grande interese paisaxístico, xeolóxico e ecolóxico.
A costa comprendida entre a Punta de Mera e Torella é un espazo de mar aberto que separa as rías da Coruña e Betanzos-Ares. Un espazo de enormes valores paisaxísticos e ecolóxicos.
Espazo que abrangue a costa desde a punta do Penedo do Corvo, ao leste, ata punta Corbeira (no inicio da praia de Lóngara), ao oeste, e un tramo do curso baixo do Regueiro da Barranca que desemboca na praia de Arealonga (concellos de Ribadeo e Barreiros).
É unha área costeira na que alternan cantís, cabos, illotes e praias (Arealonga, Reinante, As Catedrais, O Esteiro, Marbadas, Cabalar e Os Castros) dun grande interese xeolóxico, ecolóxico e paisaxístico
O maior interese do espazo reside nos cantís traballados polo mar nos xistos e areiscas da rasa de Ribadeo. A intensa erosión e a disposición dos estratos da lugar a formacións moi curiosas e espectaculares.
Un litoral dun enorme interese paisaxístico, xeolóxico e biolóxico, protexido nos LICs/ZECs "Río Ouro" e "Ría de Foz-Masma", e como Lugar de Interese Xeolóxico Internacional
Concellos: Bóveda, O Incio, A Pobra de Brollón, Monforte de Lemos, Pantón e Sober (Lugo)
O espazo protexido comprende parte do curso do río Cabe (desde a confluencia co río Antiga ata a ponte da estrada vella de Canaval, onde conecta co LIC “Canón do Sil), os seus afluentes: pola dereita o Carabelos (ata Santo Estevo do Mato), o Cinsa (ata San Martiño), e o Mao (ata o encoro de Vilasouto) co seu afluente Teilán ou Penacova (ata o mazo de Penacova); pola dereita o Picarrexo, o rego de Silvela, e algúns bosques de vales do Incio.
A ría de Foz está situada na Rasa Cantábrica, unha chaira litoral inclinada que se estende por parte da costa entre Galiza e Cantabria,
ábrese entre as puntas dos Castelos (oeste), en Foz, e dos Prados (leste), en Barreiros. Nela desembocan o río Masma e o Centiño.
Situada na Península da Barbanza entre as Rías de Noia, ao Norte e a de Arousa, ao Sur, compartida entre as comarcas da Barbanza e Noia.
As alturas máximas, de norte a sur, son o Iroite (687 m), Outeiro Louro (613 m), Alto da Torre (656 m), Barbanza (652 m), Alto da Lagoa (622 m), Os Forcados (620 m) e A Curota (569 m), Nunha estribación cara ao oeste destaca o Enxa (543 m).
Por riba dos 500 m a serra da Barbanza é un extenso altiplán erosionado, dividido en dúas áreas por unha falla que vai de Boiro a Portosín.
Un dos aspectos máis interesantes desta serra son as vistas panorámicas sobre as rías de Arousa e Noia e, e as costas de Corrubedo e Aguiño.
CONCELLOS: Parada do Sil, Nogueira de Ramuín (Ourense) e Sober e Pantón (Lugo)
Inclúe a ribeira do Canón do Sil, desde Os Peares ata Portabrosmos (Sober) e A Pena (Parada de Sil), e o canón do Cabe, desde Canaval ata a unión co Sil.
O maior interese desta zona reside na espectaculidade das paisaxes do canón do Sil, de grande valor xeolóxico, ecolóxico e cultural. A paisaxe deste espazo está moi influída pola man do ser humano: cultivo de vides en socalcos desde tempos moi antigos e construción de encoros que modificaron totalmente a fisonomía do val dos ríos.
Os montes do Invernadeiro forman parte do Macizo Central. O espazo ocupa os vales dos ríos Ribeira Grande e Ribeira Pequena (Camba-Bibei-Sil) e os montes que os separan e rodean
Limita polo norte cos montes comunais de Camba (Laza) e Vilariño de Conso e coa serra de Queixa (Chandrexa de Queixa), ao sur co encoro das Portas e o monte comunal de Campobecerros (Castrelo do Val), ao leste coa divisoria dos ríos Ribeira Grande e Conso, e ao oeste coa serra do Fial das Corzas (Camba, Laza).
É unha área de elevado interese xeomorfolóxico e paisaxístico que acolle unha grande biodiversidade de hábitats e especies.
A costa ten en Galiza 2.555 km de lonxitude (1.659 km de perímetro costeiro, 432 km de illas e 464 km de marismas), repartidos entre o Océano Atlántico e o mar Cantábrico, desde a Ría de Ribadeo ata a desembocadura do Miño.
O punto situado máis ao Norte é Estaca de Bares e o máis occidental o Cabo Touriñán.
Máis de 800 km son cantís e 300 km son de praias
Reserva da Biosfera río Eo, Os Oscos e Terras de Burónmonadela
O espazo articúlase arredor do rio Eo (desde o seu nacemento ata a desembocadura) e de parte das cuncas do Navia, Porcia e Miño e pequenos ríos costeiros cantábricos, compartido entre Galiza e Asrurias.
Destaca polo seu valor mediambiental e paisaxístico con áreas costeiras, de media e alta montaña e vales fluviais.
A costa é a área terrestre que vai desde a liña litoral cara ao interior dos continentes e remata nos lugares onde o mar deixa de ter influencia sobre a paisaxe e os ecosistemas.
A Costa galega: características e formas máis representativas.
Inclúe as serras do Eixe, A Mina, Calva e unha pequena parte da Segundeira, unha parte da do Canizo, os montes do Covelo e varios tramos do val do Bibei.
Linda co Parque Natural “Lago de Sanabria e arredores” (Zamora) e o Monumento Natural Lago da Baña (León).
É un espazo que combina a alta montaña con algúns vales de ríos nos que se dan condicións climáticas que propician a aparición dunha grande diversidade de animais e vexetais. Ademais ten un grande interese xeolóxico e paisaxístico.
Inclúe a ría de Ribadeo, o curso do Río Eo desde Santalla, na Ribeira de Piquín, ata a desembocadura e os seus afluentes Rodil, Turia e Trabada, así como un pequeno tramo do Ramalledo.
É unha área con importantes valores ecolóxicos onde podemos atopar varias zonas diferenciadas cos seus ecosistemas específicos: a costa rochosa de mar aberto fora da ría de Ribadeo, a ría, o esteiro e o río.
Dumbría, un concello maiormente de interior que estende o seu territorio polas alturas que separan os ríos Xallas e Castro e polos montes de Buxantes, ten un pequeno tramo de costa na contorna do Ézaro, na desembocadura do río Xallas. Non son máis que 2 km, pero acolle uns fermosos areais e un lugar espectacular, dos máis coñecidos de Galiza, a fervenza, de máis de 40 m de altura, pola que o río Xallas cae ao mar.
Abrangue a zona comprendida entre a praia do Eirón en Espasante e a Punta Almeiro en Bares, nos concellos de Mañón e Ortigueira (A Coruña).
A maioría da costa é rochosa con altos cantís entre os que se atopan algunhas praias como as de Esteiro, Sarridal e Picón.
É unha área de grande interese paisaxístico, xeolóxico e ecolóxico.
A costa comprendida entre a Punta de Mera e Torella é un espazo de mar aberto que separa as rías da Coruña e Betanzos-Ares. Un espazo de enormes valores paisaxísticos e ecolóxicos.
Espazo que abrangue a costa desde a punta do Penedo do Corvo, ao leste, ata punta Corbeira (no inicio da praia de Lóngara), ao oeste, e un tramo do curso baixo do Regueiro da Barranca que desemboca na praia de Arealonga (concellos de Ribadeo e Barreiros).
É unha área costeira na que alternan cantís, cabos, illotes e praias (Arealonga, Reinante, As Catedrais, O Esteiro, Marbadas, Cabalar e Os Castros) dun grande interese xeolóxico, ecolóxico e paisaxístico
O maior interese do espazo reside nos cantís traballados polo mar nos xistos e areiscas da rasa de Ribadeo. A intensa erosión e a disposición dos estratos da lugar a formacións moi curiosas e espectaculares.
Un litoral dun enorme interese paisaxístico, xeolóxico e biolóxico, protexido nos LICs/ZECs "Río Ouro" e "Ría de Foz-Masma", e como Lugar de Interese Xeolóxico Internacional
O espazo protexido inclúe unha grande parte do curso do Río Xuvia (desde o límite do concello de As Somozas e Moeche ata a desembocadura), o curso do río Castro, e a Serra do Forgoselo.
Os principais ecosistemas son os bosques das ribeiras dos ríos e as zonas húmidas dos cumes achairados do Forgoselo.
CONCELLOS: A Capela, Moeche, Narón, Neda, San Sadurniño, As Somozas e As Pontes de García Rodríguez.
Situado na desembocadura dos ríos Miñor e da Groba, entre as puntas Lourido e Santa Marta. Inclúe as marismas da parte final do esteiro e a frecha da praia de Ladeira ou Sabarís.
Este pequeno espazo, ben abrigado e de augas tranquilas e mornas, está condicionado pola dinámica das mareas que o anegan e o deixan ao descuberto periodicamente.
CONCELLOS: Baiona e Nigrán
O concello de Meaño ten un pequeno tramo de litoral (1,4 km), na parroquia de Dena, que fai parte do Seo do Umia (espazo protexido), na ría da Arousa. Esténdese entre o rego do Francón, compartido co concello de Cambados, e a desembocadura do rego Trilleiro, linde co concello de Sanxenxo.
O elemento máis destacado é o río da Chanca e o esteiro da súa desembocadura.
Situada entre a punta de Couso (praia de Couso) e Cabo Home. Inclúe a Punta do Couso, os cantís da costa da Vela, o Cabo Home, as praias de Melide, Barra e Nerga, e o espazo marítimo fronte á costa da vela.
É un espazo mariño/costeiro de grandes cantís e fermosos areais cun grande interese xeolóxico, paisaxístico, biolóxico e etnográfico.
CONCELLOS: Cangas
Está situado ao nordeste da provincia de Ourense, na comarca de Valdeorras, no linde con León (comarca do Bierzo. O espazo articúlase arredor da serra de Enciña da Lastra (vertente suroeste) e do Val do Sil e varios afluentes en terreos de Rubiá (Ourense).
Conta con varias figuras de protección:
-PARQUE NATURAL. Decreto 157/2002, do 4 de abril (DOG 03-05-02).
-ZEPA Zona de especial protección para as aves (1.787 ha)
-LIC, Lugar de importancia comunitaria, 1787 ha (21 de setembro de 2006). Hai unha proposta de ampliación pendente de aprobar.
-ZEC, Zona especial de conservación, 1.742 ha (31 de marzo de 2014)
-A área correspóndese parcialmente coa IBA 010 Montes Aquilanos, compartida polas comunidades autónomas de Galiza e Castela e León, incluida no inventario de SEO/BirdLife (1998).
-O Instituto Xeolóxico e Mineiro de España inclue parte da área no Punto de Interese Xeolóxico "Minas de Pintura" (PIG OR-3), que, ademais dun depósito presilúrico de limonita situado en Pardollán, de elevado interese estratigráfico, inclúe o Estreito de Covas e o macizo calcario de Penarrubia.
-Linda co LIC “Sierra de la Encina de La Lastra” do Bierzo (León), cunha superficie de 289,44 ha.
P N COMPLEXO DUNAR DE CORRUBEDO E LAGOAS DE CARREGAL E VIXÁNmonadela
CONCELLOS: Ribeira (A Coruña)
Formado por un areal de 4 km de lonxitude limitado por cantís rochosos nos seus extremos; a marisma do Carregal, a lagoa de Vixán e un amplo sistema de dunas móbiles e fixas. Un espazo dun grande interese paisaxístico, ecolóxico e histórico-etnográfico.
O espazo protexido comprende unha grande parte da Serra do Cando, coñecida tamén como Monte Seixo, e os cursos altos dos ríos Lérez (desde Cerdedo ata o Candán) e Verdugo.
Os ecosistemas de maior valor son as turbeiras dos cumes, os bosques de ribeira e as carballeiras do río Verdugo e os seus afluentes.
CONCELLOS: Cerdedo-Cotobade, Forcarei e A Lama (Pontevedra) e Beariz (Ourense).
A ría de Camariñas está situada no centro da costa da morte, nos concellos de Camariñas, Vimianzo e Muxía. Ábrese entre o Cabo Vilán, ao norte, e a Punta da Barca, ao sur. O principal río é o Grande que desemboca na Ponte do Porto e serve de linde entre as comarcas Terra de Soneira e Fisterra. No seu interior ábrese o seo da Basa, na desembocadura do rego de Trasteiro. Acolle un importante patrimonio natural e cultural. Parte do litoral está protexido no LIC/ZEC “Costa da Morte”.
O espazo Ortigueira-Mera inclúe a parte interior da ría de Ortigueira, desde a punta do Castro da Moura (Cariño) ata punta do Tallo (Ortigueira), o curso do río Mera ata Soutochao e o rego de Soutochao (cos seus afluentes Pradovello e Canteira), e algunhas áreas de bosque das súas beiras.
CONCELLOS: Cariño, Ortigueira, Cerdido, As Pontes de García Rodríguez, As Somozas.
CONCELLOS: Brión, Negreira, Noia, Outes e Porto do Son
O espazo inclúe o curso baixo do Tambre desde o encoro Barrié de la Maza, o esteiro do Tambre e outros pequenos ríos: Soñora (Noia), Donas e Entins (Serra de Outes) e Bendimón, e parte da Ría de Noia, desde a praia da Arnela ata a praia de Boa Grande.
O concello de Carballo forma da parte da Costa da Morte, unha costa exposta aberta ao océano e moi diversa, na que se alternan grandes areais e marismas, enseadas cabos, illas... con zonas baixas e elevados cantís. Parte do litoral está protexido no LIC/ZEC e ZEPA “Costa da Morte”.
Inclúe os tramos medio e baixo do curso do río Ouro desde Frexulfe (O Valadouro) ata a desembocadura na ría de Fazouro. Os ecosistemas máis interesantes deste espazo son os bosques de ribeira ao longo de todo o curso do río, as marismas e os areais da desembocadura.
Espazo natural, situado nas as rías de Arousa e de Pontevedra constituído por varios sectores diferenciados.
-A punta do Carreirón, no extremo sur da Illa de Arousa, e varios illotes próximos (Rúa, Guidoiro Areoso, Guidoiro Pedregoso...)
-A enseada do Grove e o esteiro do río Umia, separados do mar aberto polo istmo da Lanzada;
-A costa de San Vicente do Grove coa lagoa Bodeira;
-A costa de Sanxenxo (Noalla e Portonovo) con alternancia de cantís e praias;
-A illa de Ons, na boca da ría de Pontevedra.
-Unha ampla extensión de augas mariñas entre Areoso e a illa de Arousa, na Enseada do Umia e entre Ons e A Lanzada.
O espazo protexido inclúe A Serra do Careón, as Gándaras de Melide, un pequeno tramo do río Ulla e os cursos dos seus afluentes Furelos e Seco. É unha área dun grande interese xeolóxico, pola presenza de rochas pouco comúns e formacións xeolóxicas de interes e dunha excepcional relevancia botánica, por acoller especies vexetais únicas.
CONCELLOS: Melide, Santiso, Toques (A Coruña), Friol e Palas de Rei (Lugo)
CONCELLOS: Camariñas, Vimianzo e Zas
A Terra de Soneira ten unha gran diversidade paisaxística: costa exposta e recortada (costa da Morte) costa protexida (Ría de Camariñas) vales fluviais (Val de Soneira -cunca do río Grande-, curso alto do río Castro e encoro da Fervenza no Xallas) e pequenas serras( Serra da Pena Forcada, serra de Santiago, Faro da Fontefría, estribacións de Buxantes e montes de Santa Bárbara ) que sen chegar aos cincocentos m de altura ondulan a paisaxe, enriquécenna e súrtena, segundo a súa estrutura e composición, de atractivas formas.
Ocupa o tramo final do val do río Limia en terras de Ourense e o conxunto de serras que o rodean polo NO (estribacións das serras do Leboreiro e o Monte do Quinxo) e polo S-SE (serras de Santa Eufemia, do Xurés e do Pisco). É un espazo cun grande valor paisaxístico ecolóxico e cultural no que se atopan especies pouco comúns ou únicas.
O espazo abrangue o lago de Sanabria e as áreas de media e alta montaña das serras Segundeira e Cabreira.
SITIO NATURAL DE INTERESE NACIONAL (1946)
PARQUE NATURAL: “Lago de Sanabria e arredores” (1978), (2.365 Ha).
LIC (1998) (22.645 ha)
Zona de Especial Protección para as Aves, ZEPA (2000).
O concello de Vimianzo está situado, na súa maior parte, no núcleo do Val de Soneira -o val do río Grande-. Conta con dous pequenos tramos de litoral, na costa ao mar aberto e no interior da Ría de Camariñas. Está protexido no LIC/ZEC e ZEPA “Costa da Morte”.
A ría de Corme e Laxe está situada na Costa da Morte. Ábrese entre as puntas do Roncudo (ao norte) e Laxe (ao sur), na saída ao mar do río Anllóns. Nesta ría pódense distinguir dúas áreas diferenciadas: o interior, formado polo esteiro do Anllóns, protexido da forza do mar por unha barra de area de 2 km; e o resto do espazo, máis aberto, rochoso e recortado con algunhas zonas abrigadas nas que hai praias. As vilas máis importantes son Corme, Ponteceso e Laxe. Está protexida no LIC/ZEC “Río Anllóns” e “Costa da Morte” e na ZEPA “Costa da Morte”.
O concello de Ponteceso está situado na marxe dereita da ría de Corme e Laxe e na costa de mar aberto, entre as puntas do Roncudo e Queimada. Os principais núcleos de poboación son Ponteceso e Corme. Acolle áreas de grande valor paisaxístico e biolóxico asociados ás costas e ao río. Está protexida nos LICs/ZECs “Costa da Morte” e “Río Anllóns” e na ZEPA “Espazo Mariño da Costa da Morte”.
O concello de Laxe está situado no corazón da Costa da Morte, entre a ría de Corme e Laxe e o litoral de mar aberto. Ten unha costa moi diversa na que se alternan grandes areais e marismas, ría, enseadas, cabos, illotes, furnas... con tramos expostos e protexidos, zonas baixas e elevados cantís. É dun grande interese paisaxístico, xeolóxico e biolóxico. Está protexida no LIC/ZEC e ZEPA “Costa da Morte” e na Paisaxe Protexida “Penedos de Traba e Pasarela”.
O concello de Camariñas está situado no centro da Costa da Morte. Ten unha parte de costa moi exposta polo norte e o oeste e outra parte protexida, dentro da ría, polo sur. Acolle importantes áreas de interese paisaxístico, xeolóxico, ecolóxico e cultural. Está protexida no LIC/ZEC e ZEPA “Costa da Morte”,no Sitio Natural de Interese Nacional “Cabo Vilán” e no Lugar de Interese Xeolóxico “Praia do Trece”.
CABANA DE BERGANTIÑOS está situado no fondo e na banda sur da ría de Corme e Laxe, onde ten un amplo tramo de litoral, en parte protexido nos LICs/ZECs “Río Anllóns” e “Costa da Morte”.
O concello de Malpica de Bergantiños forma parte do tramo de litoral coñecido como Costa da Morte, unha sucesión de cantís abruptos entre os que se atopan algunhas praias e que inclúe as illas Sisargas.
Acolle importantes valores naturais e culturais. Parte do litoral está protexido no LIC/ZEC e ZEPA “Costa da Morte”.
O concello de Arteixo atópase na fachada atlántica, no comezo do tramo de costa coñecido como “A Costa da Morte”. Nos seus 19 km de costa atópanse cantís de distintas alturas, esteiros, coídos e extensos areais. É unha costa dun grande valor ecolóxico, paisaxístico e xeolóxico, cunha importante actividade industrial e turística. Unha parte está protexida no LIC/ZEC e ZEPA “Costa da Morte”.
O concello de A Laracha ten unha única parroquia que da ao mar, Caión. Está situada na Costa da Morte e ten un litoral que alterna cantís e areais de grande valor paisaxístico e biolóxico.
É unha ría curta e ampla, que se abre entre as puntas do Seixo Branco e Herminia, cunha separación de 4 km, e unha lonxitude total de 14 km, dos que case a metade corresponden á chamada ría do Burgo formada polo esteiro do Mero, que está separada da parte máis ancha pola frecha de Santa Cristina.
O concello de Oleiros ten unha liña litoral de case 40 km. Unha parte na ría do Burgo, outra na ría da Coruña, unha terceira mirando ao mar aberto e outra na boca da ría de Betanzos. Parte está protexida no LIC/ZEC e Monumento Natural “Costa de Dexo e Seixo Branco”
O concello da Coruña ten unha costa moi recortada e variada, parte na ría, onde se atopa o porto da cidade, e parte en mar aberto onde se suceden cantís e fermosas praias como as de Orzán e Riazor.
Proposto en 2011 como Lugar de importancia comunitaria (LIC) e Zona especial de conservación (ZEC).
Inclúe o tramo final do río Baxoi desde Ponte Baxoi ata a punta Redonda e unha pequena parte da frecha que forma a praia Grande de Miño. Os ecosistemas de maior interese son o esteiro, as dunas e un pequeno bosque de ribeira.
Rías da Costa Átártabra nos concellos de Ares, Fene, Cabanas, Pontedeume, Miño, Paderne, Sada e Oleiros. Ábrense entre as puntas Coitelada (Ares) e Torrella (Oleiros). Pódense considerar dúas rías que comparten unha boca común, aínda que cada unha delas ten as súas propias características.
Sobre as revoltas sociais que rematan coa morte dos señores na Baixa Idade Media. Tradución ó galego e actualización da anterior versión "Violencia y muerte del señor en Galicia a finales de la Edad Media", Studia Histórica. Historia Medieval, Salamanca, vol. IX, 1991, pp. 125-157.
O Río Umia, a inspiración desde a paisaxeiesasorey
Descrición da paisaxe do río Umia, que foi fonte de inspiración de poetas e do que xurdiron lendas que quedaron fixas na tradición oral galega. Elaborada por Aldara Rey Blanco, de 3º ESO B
2. Inclúe o curso medio e baixo do río Masma, os seus afluentes Valiñadares, Fraga
Vella ou Figueiras e Batán, a ría de Foz, e a costa ata a desembocadura do rego
da Laguela.
No espazo atópanse varios ecosistemas ben definidos: cantís, areais, marismas,
río e bosques de ribeira.
3. SITUACIÓN:
No cuadrante nordés da provincia
de Lugo, a cabalo das comarcas
da Mariña Central e Oriental.
Localidades de referencia: Foz,
San Cosme (Barreiros), Vilanova
(Lourenzá), Mondoñedo.
SUPERFICIE:
643 ha
CONCELLOS:
Barreiros, Foz, Lourenzá e
Mondoñedo.
VALORES NATURAIS:
Esteiros, marismas, praias, cantís,
bosque de ribeira...
4. Praia de Altar, ría de Foz e mar aberto
PROTECCIÓN
LIC: 29 de decembro de 2004
ZEC: 31 de marzo de 2014
ZEPA “Ría de Foz” (564 ha) 2-4-2004
Está incluída no Inventario de Áreas Importantes para as Aves da SEO/BirdLife
A área corresponde parcialmente coa IBA 007 Ría do Eo-Praia de Barayo-Ría de
Foz, incluída no inventario de SEO/BirdLife (1998).
6. Ría de Foz vista desde Barreiros
RÍA DE FOZ
Está situada na rasa cantábrica, unha chaira litoral inclinada que se estende por
parte da costa entre Galiza e Cantabria. Está formada polo río Masma o Centiño e
o rego de Esteiro e ábrese entre as puntas dos Castelos (oeste) e de San Bartolo
(leste) es está rodeada de xistos e areíscas. Presenta unha ampla chaira
intermareal lamacenta rodeada por marismas que se concentran na marxe dereita
do interior da ría. É unha ría en proceso de colmatación porque a forza do mar
impide a saída dos materiais que arrastra o río e trae cara a ela a area que arranca
nos cantís veciños.
12. Praia de Altar (Barreiros), de 950 m de lonxitude e 45 m de largor medio.
Na parte externa da ría de Foz atópase unha frecha de area que tapa parcialmente a súa boca (entre as
praias de Altar e Anguieira, resultado da interacción entre a dinámica interna da ría e unha corrente O-E
que percorre a costa. Entre os anos 1969 e 1977 construíronse en Foz unha serie de espigóns que
modificaron a dinámica da ría e fixeron practicamente desaparecer estra frecha arredor de 1980, mentres
se xuntaba area na outra banda, na praia da Rapadoira. Na actualidade estase a rexenerar, despois da
construción dun novo dique en 1988.
15. Praia de San Cosme (Barreiros)
A COSTA EXTERIOR
Un pequeno tramo de costa exposta na rasa cantábrica no que alternan cantís e
areais.
16. Punta de San Bartolo e praia de Remior
(Benquerencia-Barreiros), no remate do espazo.
17. RÍO MASMA
Nace entre os picos de Seixo
Branco e Cadramón (Serra do
Xistral) e ten un percorrido de
46,2 km ata rematar formando
a ría de Foz (mar Cantábrico).
No curso alto presenta unha
forte pendiente que se suaviza
nos derradeiros 20 km. Forma
os amplos vales de
Mondoñedo, Lourenzá e
Barreiros.
Os seus afluentes pola
esquerda son Fraga Vella ou
Figueiras, Couboeira e Oirán, e
pola dereita Valiñadares e
Batán.
O Masma recibe distintos
nomes no comezo do seu
percorrido: primeiro Pedrido e
logo Tronceda.
O Masma na Fervenza (Mondoñedo)
25. TIPOS DE HÁBITATS DO ANEXO I DA DIRECTIVA 92/43/CEE
-Bancos de area cubertos permanentemente por auga mariña, pouco profunda
-Esteiros
-Chairas lamacentas ou areentas que non están cubertos de auga na baixamar
-Grandes calas e baías pouco profundas
-Arrecifes
-Vexetación anual sobre argazos
-Cantís con vexetación das costas atlánticas e bálticas
-Vexetación anual pioneira con Salicornia e outras especies de zonas lamacentas ou areentas
-Pasteiros de Spartina (Spartinion maritimi)
-Pasteiros salinos atlánticos (Glauco-Puccinellietalia maritimae)
-Matogueiras halófilas mediterráneas e termoatlánticas (Sarcocornetea fructicosae)
-Dunas móbiles embrionarias
-Dunas móbiles de litoral con Ammophila arenaria (dunas brancas)
-Augas estancadas, oligotróficas ou mesotróficas con vexetación de Littorelletea uniflorae e/ou Isoeto-Nanojuncetea
-Ríos dos pisos basal a montano con vexetación de Ranunculion fluitantis e de Callitricho-Batrachion
-Ríos de ribeiras lamacentas con vexetación de Chenopodion rubri p.p. e deBidention p.p.
-Queirogais secos europeos
-Queirogais secos atlánticos costeiros de Erica vagans
-Zonas subestépicas de gramíneas e anuais do Thero-Brachypodietea
-Prados con molinias sobre substratos calcáreos, turbosos ou arxilo-limosos(Molinion caeruleae)
-Megaforbios eutrofos hidrófilos das orlas de chaira e dos pisos montano a alpino
-Prados pobres de sega de baixa altitude (Alopecurus pratensis, Sanguisorba officinalis)
-Turbeiras calcarias do Cladium mariscus e con especies do Caricion davallianae
-Mananciais petrificantes con formación de tuf (Cratoneurion)
-Encostas rochosas silíceas con vexetación casmofítica
-Rochedos silíceos con vexetación pioneira do Sedo-Scleranthion ou do Sedo albi-Veronicion dillenii
-Covas non explotadas polo turismo.
-Furnas mariñas
-Bosques aluviais de Alnus glutinosa e Fraxinus excelsior (Alno-Padion, Alnion incanae, Salicion albae)
-Carballeiras galaico-portugueses con Quercus robur e Quercus pyrenaica
26. FLORA
As beiras do Masma conservan bosques de ribeira nos que que predominan os
ameneiros (Alnus glutinosa), acompañados por salgueiros (Salix atrocinerea),
sanguiños (Frangula alnus), pradairos, fentos…
Fentos (Blecnum)
27. Pirixel do mar
Na ría e no espazo costeiro destaca a vexetación de marisma e, en menos medida,
de dunas e cantís. Nas zonas resgardadas do esteiro hai seba (Zostera noltii),
Juncus maritimus, Spartina maritima, Juncus gerardi, Scirpus maritimus e
Phragmites australis. Nas dunas das praias podemos atopar Ammophila arenaria,
Eryngium maritimum, Linaria polygalifolia, Cochlearia aestuaria (endémica das
costas do golfo de Biscaia), Limonium dodartii (en perigo crítico de extinción en
España), e nos cantís silva do mar (Smilax aspera), capileira (Adiantum capillus
veneris)…
Capileira
32. ESPECIES DO ANEXO II DA
DIRECTIVA 92/43/CEE
Flora
Narcissus pseudonarcis susssp. nobilis
33. FAUNA
O río e as súa beiras acollen unha variada fauna, etre a que destacan os anfibios,
os insectos e cinco especies de peixes continentais.
Píntega
(Salamandra
salamandra).
35. Mazarico rabipinto ou rubio (Limosa lapponica)
O río e as súa beiras acollen unha variada fauna, etre a que destacan os anfibios,
os insectos e cinco especies de peixes continentais.
No esteiro do Masma e na ría de Foz hai catalogadas 200 especies de aves.
Destacan as poboacións de aves acuáticas, especialmente durante o inverno e o
paso migratorio outonal: cullereiro (Platalea leucorodia), lavanco (Anas
platyrhynchos), cerceta (Anas crecca), asubiador (Anas penelope), o escaso
ganso de cara negra (Branta bernicla), raro en España e que é relativamente
frecuente de ver nesta ría; mazarico real (Numenius arquata), mazarico rubio
(Limosa lapponica), pilro gordo (Calidris canutus). Rexistrouse a cría da escasa
garza pequena (Ixobrychus minutus).
43. HISTORIA-PATRIMONIO CULTURAL
Aínda que fora do espazo protexido, nas proximidades atópanse vilas e lugares
dunha grande importancia histórica (Mondoñedo, Foz...) ou etnográfica.
Na contorna do río Masma consérvanse pontes, muíños...
A vila de Foz é de orixe fenicia. Na actualidade conta con case 10.000 habitantes.
Ponte sobre o
Masma en Viloalle
(Mondoñedo)
44. Praia de Rapadoira (Foz)
PROBLEMAS
-Construcción de diques que
cambiaron a fisonomía das praias
-Obras no espazo costeiro
-Especies invasoras
-Presión turística
Praia de Altar (Barreiros)
45. Porto de Foz
PUNTOS DE INTERESE
Praias: A Rapadoira, Altar, Remior, Anguieira.
Fervenzas: A Fervenza, Rego da Ferrería
Pontes: Viloalle