2. O concello de Ribadeo está
cara ao mar Cantábrico e a
marxe esquerda da ría e o río
Eo, que fai de lindeiro natural
con Asturias.
3. O litoral de Ribadeo forma parte do ARCO CANTÁBRICO, coñecido tamén como
RÍAS ALTAS. Unha parte está no interior da ría do Eo e outra na costa exterior,
dentro na RASA CANTÁBRICA. É unha zona moi diversa na que alternan cantís de
diferentes alturas con areais e zonas abrigadas no interior da ría.
O río principal é o Eo que percorre o linde leste do concello.
Vista desde o monte de Santa Cruz, onde hai unha aula
da natureza, unha área de lecer e un miradoiro.
4. A costa de Ribadeo ten unha enorme importancia ecolóxica (diversidade de escosistemas e
especies) e xeolóxica (formas de erosións costeiras, dobras, fallas…).
Cantís das Catedrais
Ten numerosas proteccións:
-Forma parte da RESERVA DA BIOSFERA “RESERVA
DO RÍO EO, OSCOS E TERRAS DE BURÓN” (Unesco o
17-9- 2007), espazo conxunto con Asturias que
destaca polo seu valor mediambiental e
paisaxístico.
-LIC/ZEC “RÍA DO EO”. Espazo de 614 ha na ría de
Ribadeo, nos concellos de Ribadeo e Trabada.
-HUMIDAL DE IMPORTANCIA INTERNACIONAL
(Convenio RAMSAR -563,44 ha) “RÍA DO EO”.
-ZONA DE ESPECIAL PROTECCIÓN PARA AS AVES
(ZEPA ), “RÍA DE RIBADEO”
-Está incluída no Inventario de ÁREAS
IMPORTANTES PARA AS AVES da Sociedade
Española de Ornitoloxía (SEO/BidLife).
-LIC/ZEC “PRAIA DAS CATEDRAIS”. Costa desde a
punta Corbeira ata a punta do Gallín; nos Concellos
de Barreiros e Ribadeo. O concello de Ribadeo ten
solicitada a súa declaración como Parque Natural.
-MONUMENTO NATURAL E LUGAR DE INTERESE
XEOLÓXICO: “PRAIA DAS CATEDRAIS” (28,94 ha).
5. A RÍA DO EO é alongada e estreita (10 km de
lonxitude e 800 m de anchura media). Ábrese
aproveitando unha falla con orientación N-S
entre a Punta da Cruz, en Asturias e a Illa Pancha
en Ribadeo.
É unha ría case rectilínea, con algúns entrantes na
parte asturiana, que está limitada por unha costa
de cantís rochosos de lousas, xistos e areiscas.
O curso baixo do Eo forma chairas aluviais moi
planas e terrazas dando lugar a un esteiro de
extensas marismas que quedan ao descuberto na
baixamar.
É unha área con importantes valores ecolóxicos
onde podemos atopar varias zonas diferenciadas
cos seus ecosistemas específicos: a costa rochosa
da boca ría, a ría e o esteiro. É unha importante
área de cría e descanso para as aves acuáticas.
6. O EO é un río compartido en grande parte con Asturias. Nace en Fonteo (Baleira) e
desemboca na ría do Eo, despois de 79 km de percorrido por Galiza. Ata a Ría de Abres
(Trabada) chega a influencia das mareas e alí comeza o esteiro do Eo, unha zona de enorme
valor ecolóxico, en especial para o descanso e cría das aves acuáticas. O Eo é dos poucos ríos
galegos onde se pesca habitualmente o salmón. Tamén hai lampreas e cangrexos de río.
Esteiro do Eo
8. No fondo da ría é onde se produce máis sedimentación, tanto das areas que trae o mar como dos
mateiais achegados polo río. Isto da lugar a lameiros e bancos de area (tesos) que quedan ao
descuberto ao debalar o mar.
9. Vista da ría desde a beira asturiana (enseada de Linera)
13. Na zona da Veiga é onde se produce máis sedimentación, tanto das areas
que trae o mar como dos mateiais achegados polo río. Isto da lugar a
lameiros e bancos de area (tesos) que quedan ao descuberto ao debalar o
mar.
3-O Puntal
18. 6-RIBADEO
A vila de Ribadeo é un importante centro comercial e industrial e eixo dos servizos da comarca.
Conta cun porto comercial, pesqueiro e deportivo.
Foi fundada no ano 1183 polo rei Fernando II. O seu centro histórico é rico en edificios civís.
Un paseo permite percorrer toda a contorna costeira.
23. Praia do Cargadoiro e antigo cargadoiro de mineral no Porto Estreito.
O mineral era transportado por ferrocarril a través dunha liña ferroviaria duns 32 km de longo A
Chocolateira) , que a comezos do século XX conectaba Ribadeo cos fornos da zona mineira de
Vilaodriz, na Pontenova.
28. A RASA DE RIBADEO forma parte da rasa Cantábrica que se extende desde o cabo de Peñas
(Asturias) ata Burela. É unha superficie elevada (planalto) sobre o nivel do mar, moi chan, cunha
pendente suave cara ao mar que se corta bruscamente terra adentro, na liña na que se cree que
antigamente estaban os cantís. Na beira costeira remata en zonas de cantís, que caen case rectos, e
zonas de praias. Está interrompida polos vales dalgúns ríos.
A orixe desta rasa ou planalto foi moi estudada por diversos especialistas que barallan distintas
hipóteses sobre as causas que puideron actuar máis ou menos combinadas: proceso tectónico de
fallas e levantamento da costa no final da Oroxenia Hercínica, movementos epiroxénicos Alpinos, e
elevación e descenso do nivel do mar con maior ou menor acción erosiva.
Vista desde O Mondigo sobre a Rasa Cantábrica, desde a punta Corveira ata a praia de Esteiro.
Nas costas galegas do Cantábrico era costume ecribir nos documentos das propiedades “linda ao
norte con Inglaterra, mar por medio”.
29. Rasa costeira e primeiras elevacións das serras paralelas ao mar.
O Alto do Mondigo, con 570 m, é un excelente miradoiro sobre a costa de Burela a Ribadeo.
Accedese desde o km 13 (Cubelos) da estrada de Vilamar a Ribadeo (Lu 133).
37. 11-ILLA PANCHA. Marca o límite oeste da Ría de Ribadeo.
O vello faro estivo activo desde 1860 ata 1983, data na que entrou en funcionamento o novo, cun
alcance de luz de 21 millas náuticas.
89. Praia das Illas. Entre as praias dos Castros e das Illas atópase un grupo de illotes de tamaños
variados chamados “Os Castros”, que, segundo a tradición local, estaban unidos entre sí
formando un castro.
101. AS CATEDRAIS
Con este nome, que fai referencia
aos seus arcos, coñécese unha zona
de cantís e praias que só teñen
acceso na seca.
A intensa erosión e a disposición dos
estratos da lugar a formacións moi
curiosas e espectaculares: arcos,
furnas, illotes, columnas, buratos
(bocas do inferno)...
Foron delaradas Monumento
Natural en novembro de 2003, e
forman o núcleo dun Espazo
Natural protexido como LIC/ZEC
que abrangue a costa desde a
punta Corbeira ata a punta do
Gallín e un tramo do curso baixo do
Regueiro da Barranca que
desemboca na praia de Arealonga.
Está considerada tamén como
Lugar de Interese Xeolóxico.
103. Furna. As rochas que conforman os cantís das Catedrais están dispostas en estratos horizontais.
104. Os cantís das Catedrais están formados por
cuarcitas e lousas, rochas orixinadas hai
aproximadamente 500 millóns de anos.
A combinación entre as distintas fracturas dos
estratos rochosos e a súa orientación, que os
fai máis fráxiles fronte aos constantes embates
do mar, produce este modelado do acantilado
tan característico.
108. 34-Praia de Augas Santas. Máis coñecida polo nome das Catedrais. A praia mide 320 m de lonxitude
e 10 m de largura media, pero coa marea chea practicamente desaparece.
109. Cando enche a marea apenas queda
espazo no que estar, pero un paseo
pola parte alta dos cantís permítenos
outra visión do lugar.
110. As Catedrais nun sábado de verán
Durante os meses de verán (do 1 de xullo ao 30 de setembro e en Semana Santa é preciso solicitar
una autorización para a visita á Praia das Catedrais. É gratuita e pódese conseguir no concello ou
na web https://ascatedrais.xunta.es
113. Varias lendas fan refencia á praia de Augas Santas, ou das Catedrais.
-Se algunha vez quedas moito tempo cos pes ancorados na area poderás ver como abren e pechan os
pasadizos segredos onde durmen os homes que o mar retén enfeitizados. -Cada día, ou cada noite hai
un intre no que as arestas do grande arco das Catedrais ilumínanse de soles ou de lúas, e que nese
instante poderíase predecir o futuro ou volver ao pasado.
-Contan os vellos mariñeiros que nas horas máis escuras, cando non hai lúa, uns puntos brillantes (os
ollos verdes das sereas) iluminan desde a orixe dos tempo o camiño de volta á casa.
115. VALOR XEOLÓXICO
Toda a costa de Ribadeo ten un alto valor xeolóxico e en moitos lugares podemos
observar e estudar os vestixios do pasado xeolóxico e os fenómenos orixinados pola
acción dos ríos, do mar ou de ambos combinados.
116.
117.
118. XEO-RUTAS
O concello de Ribadeo ten sinalizadas tres rutas de interese xeolóxico:
-“Os pregues” (4 km): enseadas da Vella e do Loureiro, onde se poden ver un pregue
deitado que se estende desde a Ría de Foz ata a Ría de Ribadeo, e numeroso micropregues.
-“Os Ollos” (5 km): formacións características desta zona producidas polo afundimento de
furnas.
-“Os Arcos” (1,5 km): principalmente na costa das Catedrais.
https://rutasxeoloxicasdegalicia.blogspot.com/2017/04/rutas-xeoloxicas-en-ribadeo.html
119. Pregues nos cantís da
enseada do Loureiro
Os pregues producíronse durante o
Palezoico Superior (hai máis de 300
millóns de anos).
Furnas e pregues
120. VALOR BIOLÓXICO
No litoral de Ribadeo podemos atopar una grande variedade de ecosistemas e hábitats,
esteiros, lameiros, costa rochosa abrigada e protexida, areaias, furnas, pozas mareáis… o
que da lugar a una enorme biodiversidade.
122. Nos cantís podemos atopar pirixel do mar, inula crithmoides, herba de namorar (Armeria
pubigera e A. Maritima), anxélica, limonio, paxariños, fentos ... e nas partes chans que coroan os
cantís que non están cultivadas mato de toxo e breixo. Nas rochas abondan as algas.
123. Algas nas pozas que quedan ao pé
dos cantís ao debalar o mar.
124. A ría do Eo é unha importante área de cría e descanso para as aves acuáticas: lavanco
real, cerceta real, pato rabilongo, pato asubión, ganso cabecinegro, avefría, mergullóns,
garza real, garzota, cullereiro, aguia peixeira, mazaricos, biluricos, píllaras, pilros…
Na ría do Eo
reúnense cada
inverno un
importante número
de exemplares de
patos rabilongos
(Anas acuta).
129. Por todo o concello de Ribadeo hai
numerosas rutas indicadas e
acondicionadas
Podemos facer un percorrido lineal desde
o comezo do esteiro do Eo ata o remate
da praia das Catedrais, pero temén se
pode facer ao revés, nunha ou varias
xornadas, en función do tempo que
queiramos dedicar a cada lugar.
É aconsellable consultar a taboa de
mareas para poder gozar en plenitude
das formacións das Catedrais e de moitas
das praias, de area branca fina e
compacta, ás que coa marea alta apenas
lles queda ao descuberto unha estreita
liña de area ou un pequeno coído. Para
visitar a praia das Catedrais entre o 1 de
xuño e o 30 de setembro ou Semana
Santa precísase un permiso da Xunta de
Galiza que se pode reservar tamén no
concello de Ribadeo.
