CONCELLOS: Carnota e Muros Espazo litoral marítimo-terrestre que alterna zonas rochosas e areosas, situado entre o Monte Louro e o porto Cubelo, na punta dos Remedios. Está formado polo Monte Louro, a lagoa e marismas do mesmo nome, as praias de Area Maior, Lariño e Raposeiros, os illotes dos Forcados e o espazo mariño próximo.

1. ESPAZOS NATURAIS
Monte e lagoa
de Louro

2. Espazo litoral marítimo-terrestre que alterna zonas rochosas e areosas, situado
entre o Monte Louro e o porto Cubelo, na punta dos Remedios.
Está formado polo Monte Louro, a lagoa e marismas do mesmo nome, as praias
de Area Maior, Lariño e Raposeiros, os illotes dos Forcados e o espazo mariño
próximo.

3. SITUACIÓN:
Sudoeste da provincia da Coruña,
na comarca de Muros.
Poboacións de referencia:
Carnota, Lariño, Louro, Muros.
SUPERFICIE:
1.096 ha
CONCELLOS:
Carnota e Muros
VALORES NATURAIS:
fondos mariños, dunas, lagoa
litoral, flora e fauna...

4. PROTECCIÓN
-Lugar de importancia comunitaria (LIC), 29 de decembro de 2004
-Zona especial de conservación (ZEC), 31 de marzo de 2014
-Hai unha proposta de ampliación sen aprobar que inclúe unha faixa de espazo
mariño.
-Unha zona da costa está protexida na Reserva Mariña dos Miñarzos.

6. O seu principal obxectivo é a recuperación e
conservación das poboacións de especies
explotadas, posibilitando a sostibilidade das
pesquerías na contorna do ecosistema mariño.
Toda actividade profesional, tanto pesqueira coma
marisqueira, que se vaia desenvolver dentro da
reserva mariña queda suxeita ás medidas adoptadas
nun Plan de Xestión Integral.
RESERVA MARIÑA DE “OS MIÑARZOS”,
Situada entre Punta Raposeiros e Punta Larada.
Promovida pola confraría de Lira, e aprobada en abril de 2007, é a primeira
reserva mariña do litoral atlántico da península, con 1.200 ha. Trátase dun espazo
mariño amparado legalmente co fin de promover una utilización sostible e
protexer o seu patrimonio natural e cultural.

7. MONTE LOURO
É un pequeno macizo granítico (granito de dúas micas de gran fino e granito de
megacristais de gran medio) situado no extremo noroccidental da Ría de Muros e
Noia. Remata en dous cumes: Pico da Garita (239 m) e Monte Louro (223 m). Ten
interesantes formas erosivas como pías e cacholas, rochas escavadas ou con
formas figurativas.
No pe do monte hai restos de asentamentos prehistóricos e nas proximidades a
lagoa das Xarfas. É un lugar moi castigado polos incendios.
Accedese desde a estrada de Muros a Carnota. Unha pista percorre a contorna
pola parte baixa. Para subir aos cumes non hai camiños, pero as vistas son
impresionantes.

8. Vista desde o mar
Detrás vense a serra das Forcadas e o monte Pindo

9. Segundo a tradición Noé admiraba moito a beleza deste monte e bautizouno co nome da súa
filla.
No alto do monte houbo un forte e unha torre de vixilancia (levantada en 1520 por orde do
arzobispo Alonso III de Fonseca) para protexer a entrada da ría de piratas e normandos.

10. Vista de Monte Louro desde a estrada que sobe de Louro a Taxes.
Á esquerda a poboación de Louro e á dereita as dunas e praia de Area Grande e a lagoa das Xarfas.

11. FARO DE MONTE LOURO
Monte Louro é o límite norte da ría de Muros e Noia. Na punta Queixal aséntase o faro, construído en
1862. A costa que rodea a península de Monte Louro está formada por cantís rochosos de pouca altura e
abundantes illotes e cons: Rochas do Neixón, Pedra do Con, A Ínsua...

12. Monte Louro desde a praia de San Francisco

13. Curiosas formas erosivas nos granitos do monte Louro

20. Vista desde Monte Louro: enseada de San Francisco e punta da Roxa

21. Vista desde Monte Louro sobre a praia de Area Maior e a lagoa das Xarfas

22. Vista desde As Forcadas: Monte Louro, lagoa das Xarfas e praia de Areamaior

23. Vista da lagoa a comezos do verán
LAGOA DE LOURO OU DAS XARFAS
É de auga doce e non ten comunicación co mar. So en temporais e épocas de
mareas viva o mar penetra a través dunha pequena boca. Está alimentada polo
río Longarelo. Nas zonas próximas existe unha marisma de carrizos.

25. A lagoa no verán

26. Vista da praia co monte Louro ao fondo
PRAIA DE LOURO, AREA MAIOR OU AREALONGA
De 1.470 m de lonxitude e 50 m de largor medio. De area fina e branca, pouca ondada e
abrigada do vento. Está asentada sobre unha frecha que pecha case totalmente a
desembocadura do rego Longarelo formando a lagoa das Xarfas. Conserva un bo sistema
dunar no que se asentan especies típicas das costas areosas, entre as que se atopan
numerosas especies protexidas. Accedese a pé.

27. Porto de ANCORADOIRO

28. Porto de ANCORADOIRO

29. PRAIA DE LARIÑO/ANCORADOIRO
A praia de Lariño, situada entre as puntas Ínsua e de Lens, pertence aos concellos de
Carnota e Muros (onde se chama Ancoradoiro). Mide 1.870 m de lonxitude e ten un largor
medio de 55 m. Está formada por area branca de grao medio. As augas son frías e algo
perigosas e moi aptas para practicar wind-surf.

30. PRAIA DE ANCORADOIRO E PUNTA DE LENS
Está formada por area fina e branca. Nas proximidades ten un piñeiral, servizos e camping.

31. Praia de ANCORADOIRO (Muros). Ao fondo Lariño

32. Rego de Lariño, perdido na praia do mesmo nome. Ao fondo o faro de Punta Ínsua
RÍO DE LARIÑO
É un pequeno rego que baixa da serra das Forcadas e desemboca na praia de Lariño, onde
case desaparece entra as dunas e a area da praia.

33. Praia de LARIÑO desde a punta Ínsua. Ao fondo montes Rodeiro e Louro

34. FARO DE PUNTA ÍNSUA
Construído en 1911. A luz ten un alcance de 20 millas.
Nas proximidades houbo un muíño de vento.

35. Rochas no costa de Lariño

36. Coído de XEDA
(Carnota)
Restos dun muíño de vento na
punta da Ínsua (Lariño-Carnota)

37. Praia XEDA (Carnota)

38. Praia da AREA (Carnota)

39. Praia da AREA (Carnota)

40. Praia/coído AREA DOS BOTES (Carnota)

41. Vista desde a PUNTA DOS RAPOSEIROS (Carnota)

42. Rochedo e praia de ARDELEIRO (Carnota)

43. Coído de PORTO DAS CABRAS (Carnota)

44. Punta de PROUSO LOIRO (Carnota)

45. Coído e praia do XIMPRÓN (Carnota)

46. PUNTA DOS REMEDIOS
Unha península rodeada de illotes (Os Forcados, O Anguieiro), cons e baixos que dificultan
a navegación. Entre as rochas atópanse pequenas praias como as de Porto Ancho, Gabota,
Porto da Barca, Porto do Curro e Ximprón. É unha área rica en percebes.
Costa de Lira e Punta dos Remedios desde as Forcadas

47. Punta dos Remedios

48. CLIMA
Oceánico húmido
Vista da lagoa das Xarfas e monte Louro no inverno

49. -Bancos de area cubertos permanentemente por auga mariña, pouco profunda
-Esteiros
-Chairas lamacentas ou areentas que non están cubertos de auga na baixamar
-Lagoas costeiras
-Grandes calas e baías pouco profundas
-Arrecifes
-Vexetación anual sobre argazos
-Vexetación perenne de coídos
-Cantís con vexetación das costas atlánticas e bálticas
-Pasteiros salinos atlánticos (Glauco-Puccinellietalia maritimae)
-Dunas móbiles embrionarias
-Dunas móbiles de litoral con Ammophila arenaria (dunas brancas)
-Dunas costeiras fixas con vexetación herbácea (dunas grises)
-Dunas fixas descalcificadas atlánticas (Calluno-Ulicetea)
-Depresións intradunales húmidas
-Dunas con céspedes do Malcolmietalia
-Dunas con vexetación esclerófila do Cisto-Lavenduletalia
TIPOS DE HÁBITATS DO ANEXO I DA DIRECTIVA 92/43/CEE

50. -Augas estancadas, oligotróficas ou mesotróficas con vexetación de Littorelletea
uniflorae e/ou Isoeto-Nanojuncetea
-Ríos dos pisos basal a montano con vexetación de Ranunculion fluitantis e de Callitricho-
Batrachion
-Queirogais secos europeos
-Matogueiras arborescentes de Laurus nobilis
-Zonas subestépicas de gramíneas e anuais do Thero-Brachypodietea
-Prados con molinias sobre substratos calcáreos, turbosos ou arxilo-limosos (Molinion
caeruleae)
-Prados húmidos mediterráneos de herbas altas do Molinion-Holoschoenion
-Megaforbios eutrofos hidrófilos das orlas de chaira e dos pisos montano a alpino
-Prados pobres de sega de baixa altitude (Alopecurus pratensis, Sanguisorba officinalis)
-Desprendementos mediterráneos occidentais e termófilos
-Encostas rochosas silíceas con vexetación casmofítica
-Rochedos silíceos con vexetación pioneira do Sedo-Scleranthion ou do Sedo albi-
Veronicion dillenii
-Covas non explotadas polo turismo
-Furnas mariñas
-Bosques aluviais de Alnus glutinosa e Fraxinus excelsior (Alno-Padion, Alnion incanae,
Salicion albae)

51. Breixos en flor (Erica cinerea)
FLORA
A vexetación dominante no MONTE LOURO é o mato de toxo, xestas, fentos,
abrótegas, carrascas, codesos, queirugas..., algunhas manchas de rebolo e
piñeiro de repoboación e exemplares illados de carballos e salgueiros.
Abrótega (Asphodelus albus)

52. Na LAGOA hai carrizos, espadana amarela, espiga de auga, herba doce, eleocaris,
xunco de lagoa, marrubio acuático, buño, escirpo, xunco pinchudo, xunca
bastarda, sombreiriño de auga... Nas beiras hai ameneiros e salgueiros.
Carrizos (Phragmites australis)
Espadainas (Typha latifolia)

53. Nas DUNAS: arenaria do mar, eiruga mariña, polígono da praia, barrilla, grama
mariña, cardo da ribeira, feo, leiteira, herba algodoeira, alhelí das praias, correola
da praia, cebola das gaivotas, espigadilla do mar, tomelo bravo, carraspique...
Arenaria (Honkenya peploides). A planta das
dunas que vive máis achegada ao mar.
O alhelí mariño (Mathiola sinuata) florece
durante a primavera e o verán nos areais
costeiros.

54. Cardo da ribeira (Eryngium maritimum) Uvas de lagarto (Sedum album)

55. Anagallis foemina, unha planta de terreos cultivados
que tamén florece nos areais marítimos.

56. Nos CANTÍS E ROCHEDOS podemos atopar: perixel do mar, herba namoradeira, fento mariño,
Leucanthemum, liques...
Pirixel do mar
(Critmum maritimum)
Liques nas rochas

57. Nas ROCHAS DO LITORAL E NOS FONDOS MARIÑOS hai unha grande variedade de algas.
Carrapucho ou pata de galiña (Chondrus crispus)

58. ESPECIES DE INTERESE
Lindernia procumbens
Lithothamnion corallioides
Narcissus triandrus
Phymatholithon calcareum
Narciso (Narcissus triandrus)

59. CATÁLOGO GALEGO
DE ESPECIES AMEAZADAS
Alyssum loiseleurii
Arabis juressi
Dryopteris guanchica
Eleocharis parvula
Linaria arenaria
Linaria polygalifolia subsp. aguillonensis
Lithothamnion corallioides
Phymatholithon calcareum
Scirpus pungens
Linaria arenaria

60. Gabitas (Haematopus ostralegus)
FAUNA
Destaca a presenza de aves mariñas e acuáticas, en especial na lagoa de Louro,
unha importante zona de invernada de aves: lavanco real, pato cullerete, parrulo
cristado, parrulo chupón, pato asubión, cerceta real, pato cincento, garza,
garzota, demo negro, corvo mariño cristado, gaivotas, bilurico (común e
pativerde), mazaricos (rabipinto, rabinegro e curlí), pilro curlibico, píllara
(cincenta e real), gabita, becacina cabra, mascatos, arao dos cons, arao romeiro,
arao papagaio, parrulo pentumeiro común... e ocasionalmente gaivotóns ou
cisnes. Entre maio e xullo crían o alavanco real, a galiñola negra, o mergullón
pequeno e o rascón.

61. ESPECIES DE INTERESE
MAMÍFEROS
Genetta genetta
Globicephala melas
Lutra lutra
Mustela erminea
Mustela putorius
Rhinolophus ferrumequinum
Rhinolophus hipposideros
Stenella coeruleoalba
Tursiops truncatus
Arroaz real (Tursiops truncatus)

62. AVES
Accipiter gentilis
Accipiter nisus
Acrocephalus arundinaceus
Acrocephalus scirpaceus
Actitis hypoleucos
Aegithalos caudatus
Alauda arvensis
Alca torda
Alcedo atthis
Alectoris rufa
Anas clypeata
Anas crecca
Anas penelope
Anas platyrhynchos
Anas strepera
Anser anser
Anthus trivialis
Apus apus
Ardea cinerea
Arenaria interpres
Athene noctua
Aythya ferina
Aythya fuligula
Branta leucopsis
Buteo buteo
Parrulo cristado común (Aythya fuligula)

63. Calidris alba
Calidris alpina
Caprimulgus europaeus
Certhia brachydactyla
Cettia cetti
Charadrius alexandrinus
Charadrius dubius
Chlidonias niger
Cisticola juncidis
Columba livia
Columba palumbus
Corvus corone
Coturnix coturnix
Cuculus canorus
Delichon urbica
Dendrocopos major
Egretta garzetta
Emberiza cia
Emberiza cirlus
Emberiza citrinella
Emberiza schoeniclus subsp. lusitanica
Erithacus rubecula
Falco columbarius
Falco subbuteo
Falco tinnunculus
Fulica atra
Picaxuncos (Cisticola juncidis)

64. Gallinago gallinago
Gallinula chloropus
Garrulus glandarius
Gavia arctica
Gavia immer
Gavia immer
Haematopus ostralegus
Hippolais polyglotta
Hirundo rustica
Ixobrychus minutus
Larus argentatus
Larus cachinnans
Larus canus
Larus canus
Larus fuscus
Larus marinus
Larus ridibundus
Limosa lapponica
Limosa limosa
Limosa limosa
Lullula arborea
Melanitta nigra
Mergus serrator
Motacilla alba
Motacilla cinerea
Motacilla flava
Galiña de auga (Gallinula chloropus)

65. Numenius arquata
Numenius phaeopus
Parus ater
Parus caeruleus
Parus cristatus
Parus major
Phalacrocorax aristotelis
Philomachus pugnax
Phoenicurus ochruros
Phylloscopus ibericus
Pica pica
Picus viridis
Platalea leucorodia
Pluvialis apricaria
Pluvialis apricaria
Pluvialis squatarola
Podiceps cristatus
Porzana porzana
Prunella modularis
Pyrrhula pyrrhula
Rallus aquaticus
Regulus ignicapilla
Rissa tridactyla
Saxicola torquata
Sitta europaea
Cullereiros (Platalea leucorodia)

66. Sternula albifrons
Sterna hirundo
Streptopelia decaocto
Streptopelia turtur
Strix aluco
Sula bassana
Sylvia atricapilla
Sylvia borin
Sylvia communis
Sylvia undata
Sylvia undata
Tachybaptus ruficollis
Tetrax tetrax
Thalasseus sandvicensis
Tringa nebularia
Tringa totanus
Turdus merula
Turdus philomelos
Vanellus vanellus
Carran cristado
(Thalasseus sandvicensis)

67. RÉPTILES
Anguis fragilis
Chalcides bedriagai
Chalcides striatus
Coronella austriaca
Coronella girondica
Lacerta lepida
Lacerta schreiberi
Natrix maura
Natrix natrix
Podarcis hispanica
Psammodromus algirus
Rhinechis scalaris
Lagarto das Silveiras
(Lacerta schreiberi)

68. ANFIBIOS
Bufo calamita
Discoglossus galganoi
Hyla molleri
Lissotriton boscai
Pelophyllax perezi
Rana iberica
Estroza ou rela
(Hyla molleri)

69. PEIXES
Alosa alosa
Alosa fallax
Pinto, maragota (Labrus bergylta)

70. INVERTEBRADOS
Cerambyx cerdo
Charonia lampas subsp. lampas
Hirudo medicinalis
Nucella lapillus
Patella ulyssiponensis
Lapas (Patella ulyssiponensis)

71. Ourizos nunha poza mareal

72. CATÁLOGO GALEGO
DE ESPECIES AMEAZADAS
MAMÍFEROS
Phalacrocorax aristotelis
Rhinolophus ferrumequinum
Rhinolophus hipposideros
Tursiops truncatus
AVES
Anas crecca
Charadrius alexandrinus
Emberiza schoeniclus subsp. lusitanica
Ixobrychus minutus
Rissa tridactyla
Tetrax tetrax
RÉPTILES
Chalcides bedriagai
ANFIBIOS
Hyla arborea
Rana iberica
PEIXES
Alosa alosa
INVERTEBRADOS
Bolma rugosa
Cerambyx cerdo
Echinus esculentus
Bolma rugosa

73. ACTIVIDADES
-Pesca e marisqueo
-Acuicultura
-Lecer
Punta dos Remedios

74. HISTORIA-PATRIMONIO CULTURAL
No pe do monte Louro hai restos de poboacións prehistóricas.
Na Punta da Ínsua houbo un muíño de vento.
En 1966 naufragou, nas proximidades da praia de Ardeleiro a fragata Ariete da
Armada Española. A rápida intervención das xentes do lugar salvou moitas vidas.

75. monumento ao afundimento do Ariete e ás persoas que socorreron as náufragos.

76. Efectos do incendio en 2006
PROBLEMAS
Incendios, lixo, repoboación con especies alóctonas, especies invasoras.

77. MUROS
-Monte Louro
-Faro do Monte Louro
-Lagoa das Xarfas
-Praias de Area Maior e Ancoradoiro
Monte Louro desde a praia de San Francisco (Muros)
PUNTOS DE INTERESE

78. Faro de Punta Ínsua
CARNOTA
-Praia de Lariño
-Puntas Ínsua e dos Remedios
-Faro da Punta Ínsua

79. Montaxe e fotos: Adela Leiro, Mon Daporta
Revisado: xuño 2017