jgkj

1. TIẾP CẬN BỆNH NHÂN
ĐAU BỤNG CẤP
Ng i trình bày:ườ
1. Ô Xin
2. T n H nhấ ạ
3. Đ c Th oứ ả

2. Case study
• B nh nhân nam, 22 tu i vào vi n vì đau b ng vùngệ ổ ệ ụ
th ng v kèm nôn nhi u.ượ ị ề
• Ti p c n b nh nhân này nh th nào?ế ậ ệ ư ế

3. NỘI DUNG
1. Khái quát
2. Phân chia gi i ph u vùng b ngả ẫ ụ
3. Ti p c n đau b ng c pế ậ ụ ấ
1. H i b nhỏ ệ
2. Khám lâm sàng
3. C n lâm sàngậ
4. Ch n đoánẩ

4. MỤC TIÊU
1. Bi t cách h i b nh, khám m t b nh nhân đau b ngế ỏ ệ ộ ệ ụ
c pấ
2. Nh n bi t đ c m t s nguyên nhân đau b ng c p vàậ ế ượ ộ ố ụ ấ
b ng c p ngo i khoaụ ấ ạ

5. ĐỊNH NGHĨA
• Ch a đ c ch n đoánư ượ ẩ tr c đóướ
• Kh i phátở đ t ng tộ ộ và th ngườ d d iữ ộ
• Không quá 1 tu n (th ng 48h)ầ ườ
• Nguyên nhân: Trong b ngổ ụ và ngoài b ngổ ụ
• Th ng 1 c n đauườ ơ >6h : nghĩ t i m t nguyên nhânớ ộ ngo iạ
khoa

8. PHÂN CHIAGIẢI PHẪU VÙNG BỤNG

9. PHÂN CHIAGIẢI PHẪU VÙNG BỤNG

10. TIẾPCẬN??
1. Đánh giá toàn tr ng b nh nhân có nguy k ch ko?ạ ệ ị
2. H i b nhỏ ệ
3. Khám lâm sàng
4. C n lâm sàngậ

11. T ng tr ng b nh nhân:ổ ạ ệ
• Tr ng thái ý th c:ạ ứ Kích thích v t vã, hay l m hôn mê,ậ ơ ơ d uấ
xanh tím da
• Sinh hi u:ệ
M chạ
Nhi tệ
Huy t ápế
Nh p thị ở
Ngoài ra còn đánh giá s l c và th tr ng, tu i tác đ đ nhơ ượ ể ạ ổ ể ị
h ng 1 s nguyên nhân…ướ ố

12. HỎI BỆNH
1. Theo h ng tri u ch ng đau: Hoàn, c ng, h ng,ướ ệ ứ ườ ướ
tính, v , chu, kèm, gi m, k t.ị ả ế
2. Ti n s .ề ử

13. HỎI BỆNH
Kh i phát:ở
• Đ t ng t:ộ ộ V phình đ ng m ch ch b ng, GEU, th ngỡ ộ ạ ủ ụ ủ
d dày tá tràng.ạ
• Kh i phát và ti n tri n nhanhở ế ể trong vòng 1-2h: Viêm
t y c p, viêm túi m t c p,…ụ ấ ậ ấ
• Kh i phátở vài gi thành đau liên t c và khu trúờ ụ : Viêm
ru t th a c p, viêm túi th a, t c ru t, viêm ph n ph ,ộ ừ ấ ừ ắ ộ ầ ụ
…

14. HỎI BỆNH
C ng đ :ườ ộ khó đánh giá tùy thu c ch quan, đánh giáộ ủ
giúp xđ li u pháp gi m đau phù h p (tránh shock, dệ ả ợ ễ
ch n đoán,…)ẩ
• Thang đi m VASể
• D a vàoự bi u hi n c a b nh nhânể ệ ủ ệ (nh , v a, n ng)ẹ ừ ặ

16. HỎI BỆNH
Tính ch t:ấ
Đau liên t c: T ng đ cụ ạ ặ
Đau t ng c n: T ng r ngừ ơ ạ ỗ

17. Đau qu nặ

18. Đau qu nặ
C n đau qu n gan, c n đau qu n th n, ru t …ơ ặ ơ ặ ậ ở ộ
+ Đau nh ng v trí có d ng ng,ở ữ ị ạ ố có nhu đ ngộ
+ Đau do
->t c ngh nắ ẽ
->tăng áp l cự gi i quy t tình tr ng t c ngh nả ế ạ ắ ẽ
-> tăng nhu đ ngộ
 Đau ru t đau d u khi trung hay đ i ti n đ cở ộ ị ạ ệ ượ

19. Đau nh dao đâmư
• Th ng d dàyủ ạ
• D ch d dày là d ch toan ch y vào phúc m c gây b ngị ạ ị ả ạ ỏ
phúc m cạ

20. Đau ki u xuyên th uể ấ
Viêm t y c pụ ấ
• Viêm phù n t yề ụ
• Tăng áp l c ng t yự ố ụ
• D ch t y th m vào khoang sau phúcị ụ ấ

23. Đau t ng, đau thành?ạ

24. Lá thành
• Lót m t trong thành b ng, vùng ch u và d i hoànhặ ụ ậ ướ
• Th n kinhầ thân thể T6-L1
C m giác đau rõ ràng, đ nh khu rõả ị

25. Lá t ngạ
• Bao ph các t ng trong khoang phúc m củ ạ ạ
• Th n kinhầ giao c mả T5-L3
c m giác đau m h , đ nh khu không rõ r tả ơ ồ ị ệ

27. • Đau qui chi u:ế
• Bi n th đau t ngế ể ạ
• V trí đau ko t ng ng v trí t n th ngị ươ ứ ị ổ ươ
• Hai dây th n kinh c m giác c a hai v trí cùng truy nầ ả ủ ị ề
tín hi u v cùng 1 t ng t y s ng ho c hai t ng t yệ ề ầ ủ ố ặ ầ ủ
s ng k nhauố ề
• Không bao gi đau qu n (đau do đ t da)ờ ặ ố

29. • Đau trong Viêm ru t th a,ộ ừ
NMCT
• Đau xu t phát t ru tấ ừ ộ
già, t cung, ni u qu nử ệ ả
d i, ph n ph , bàngướ ầ ụ
quang h vạ ị

30. M t s l u ý đau quy chi uộ ố ư ế
• N u TK giao c m b kích thích d d i cũng có th gâyế ả ị ữ ộ ể
ra đau đ nh khu.ị
• Đau thành n i phân b TK thân th nghèo nàn cũngở ơ ố ể
có th gây đau qui chi u.ể ế
• M t c n đau t ng có 2 vùng quy chi u.ộ ơ ạ ế

31. VỊ TRÍ ĐAU KHÔNG PHẢI LÚC NÀO CŨNG LIÊN
QUAN VỊ TRÍ GIẢI PHẪU TỔN THƯƠNG
• ĐAU TẠNG->ĐAU THÀNH=TẠNG HOẠI
TỬ/THỦNGCAN THIỆP NGOẠI KHOA

32. HỎI BỆNH
H ng lan:ướ
• Lan ra sau l ngư : VTC, d i vai P: đau qu n m tướ ặ ậ
• Quy v r nề ố : t c ru t nonắ ộ
• H ng v b n đùi và trên x ng mu: c n đau ni uướ ề ẹ ươ ơ ệ
qu nả

34. • `

35. HỎI BỆNH
T th gi m đau, tăng đau:ư ế ả
• G i ng cố ự : Giun chui ng m tố ậ
• Qu n qu i v n không đ đau: Viêm t y c p, c n đauằ ạ ẫ ỡ ụ ấ ơ
qu n th n,…ặ ậ
• N m yên, không dám th sâu: Viêm phúc m c,…ằ ở ạ

36. HỎI BỆNH
Tri u ch ng đi kèm:ệ ứ
• RLTiêu Hóa
• Ói m aử
• Tiêu ch y, tính ch t phân.ả ấ
• Táo bón, Bí trung đ i ti nạ ệ
• XHTH, vàng da đ c hi u, có giá tr ch n đoánặ ệ ị ẩ
• S t: viêm? Nhi m trùng?ố ễ

37. HỎI BỆNH
• Ti n s ch n th ngề ử ấ ươ
• Ti n s s n ph khoaề ử ả ụ
• Ti n s n i ngo i khoaề ử ộ ạ

38. KHÁM LÂM SÀNG
Toàn thân:
- D u hi u toàn thân:ấ ệ M, HA, kh năng tr l i câu h i?ả ả ờ ỏ
(s c: tím tái, l m …)ố ơ ơ
- T thư ế n m? (n m im, g p háng: VPM, lăn l n: Đauằ ằ ậ ộ
t ng c n)ừ ơ
- C n khám tim ph i: m t s b nh có th gây đau b ngầ ổ ộ ố ệ ể ụ
- S t?ố

39. KHÁM LÂM SÀNG
Nhìn:
s o m cũẹ ổ ? l thoát v (k t, ngh t?)ỗ ị ẹ ẹ
b ng tr ng (t c ru t?)ụ ướ ắ ộ
kh i u (bí ti u, áp xe, b uố ể ướ ?)
m ng b m máu d i daả ầ ướ (ch n th ng?,VTC?)ấ ươ
n p nhăn da b ng (sinh đ , báng?)ế ụ ẻ
l i r n (tăng áp l c trong b ng?, thoát v r n?)ồ ố ự ụ ị ố
nh p đ p (phình ĐM?), d u r n bò (t c ru t?)ị ậ ấ ắ ắ ộ
b ng kém c đ ng khi th (viêm phúc m c?)ụ ử ộ ở ạ
tu n hoàn bàng hầ ệ (tăng áp TM c a).ử

40. D u Cullenấ D u Grey-Turnerấ

42. D uấ Cullen, Grey-Turner(+):
Xu t huy t sau phúc m c ho c trong khoang b ng th mấ ế ạ ặ ụ ấ
vào mô d i daướ
• Viêm t y c p xu t huy tụ ấ ấ ế
• Thai ngoài t cung vử ỡ
• D p láchậ

43. KHÁM LÂM SÀNG
Nghe:
• Ch y u là nghe nhu đ ng ru t, ít giúp ích nh t trongủ ế ộ ộ ấ
các b c khám LS.ướ
• M t nhu đ ng ru t : li t ru t?ấ ộ ộ ệ ộ
• Tăng nhu đ ng ru t, ti ng ru t cao kêu leng keng ho cộ ộ ế ộ ặ
nh n c lũ: t c ru t c h c.ư ướ ắ ộ ơ ọ

44. Th i gian nghe:ờ 1-2 phút, bình th ngườ 5-34 l n/phútầ .
Tăng: khó đánh giá c n kinh nghi m (t c ru t gd đ u,ầ ệ ắ ộ ầ
viêm d dày ru t,..)ạ ộ
Gi mả <5 l n/phútầ
M t:ấ Không nghe ti ng ru t nào trong 2 phút, nghe 4 gócế ộ
ph n t c a b ng.ầ ư ủ ụ
(Viêm phúc m c, t c ru t giai đo n sau,…)ạ ắ ộ ạ

45. KHÁM LÂM SÀNG
Gõ:
Tìm vùng đ c, t d ch, ru t tr ng h i, h i t do.ụ ổ ụ ị ộ ướ ơ ơ ự
• Gõ vang: t c ru t ho c th ng t ng r ng.ắ ộ ặ ủ ạ ỗ
• Gõ đ c: xác đ nh kích th c c a t ng, báng?(sóng v ,ụ ị ướ ủ ạ ỗ
vùng đ c di chuy n).ụ ể
• Gõ c n th n: d u kích thích phúc m c, BN đau khi gõẩ ậ ấ ạ
nh : viêm phúc m c?ẹ ạ

46. KHÁM LÂM SÀNG
S :ờ
• Nh nhàng tránh gây đau thêm cho BN.ẹ
• Nên b t đ u s tắ ầ ờ ừ xa vùng đau nh tấ ,
• Ph i đ t c bàn tay trên b ng BN, dùng lòng ngón áp lênả ặ ả ụ
b ng r i g p nh c tay và kh p bàn ngón đ thăm khám.ụ ồ ậ ẹ ổ ớ ể

49. S nôngờ S sâuờ
Tìm v trí đ kháng thànhị ề
b ngụ
Tìm đi m đau nông (đauể
thành)
Phát hi n các kh i, h ch,ệ ố ạ
l thoát v vùng thànhỗ ị
b ngụ
Tìm kh i u trong b ngố ụ
n các đi m đau đ cẤ ể ặ
tr ngư
Ph n ng d iả ứ ộ
S các t ng (gan, lách,ờ ạ
th n…)ậ

50. CÁC DẤU HIỆU CỦAVIÊM PHÚC MẠC TRONG
SỜ BỤNG
C m ng phúc m cả ứ ạ
Ph n ng thành b ngả ứ ụ
Co c ng thành b ngứ ụ

51. KHÁM LÂM SÀNG
• S gan (Kt gan, rung gan, n k s n)ờ ấ ẽ ườ
• S láchờ
• S th n (B p b nh th n, ch m th n, rung th n)ờ ậ ậ ề ậ ạ ậ ậ

52. • Đi m Murphy (pb nghi m pháp Murphy)ể ệ
• Vùng đ u t y ng m t chầ ụ ố ậ ủ
• Đi m đuôi t yể ụ
• Đi m Mac Burneyể
• Đi m Mayo Robsonể

59. Blumberg sign.mp4

60. KHÁM LÂM SÀNG
Khám tr c tràng:ự
Có phân, có máu dính găng? (T c ru t, l ng ru t trắ ộ ồ ộ ẻ
nhũ nhi)
Túi cùng Douglas? Căng? Đau? (Ti ng kêu Douglas)ế

62. C N LÂM SÀNGẬ
-Hematocrit
-WBC
-C reactive Protein
-Ion đ , BUN, Creatinineồ ?
-Glucose
1. Xét nghi m CTM/Sinh hóaệ : nên làm nhi u l nề ầ đ theoể
dõi
-Ch c năng ganứ
-Amylase, Lipase
-Phân tích n c ti uướ ể
-Test thai
-ECG

63. 2. Ch n đoán hình nhẩ ả
Siêu âm
Xquang b ng đ ng không chu n bụ ứ ẩ ị
CT Scanner
N i soi thăm dòộ

68. CHẨN ĐOÁN
Vi c ch n đoán nên đi tu n t qua 4 quy t c căn b n sau:ệ ẩ ầ ự ắ ả
(1) C n ph i m b ng kh n c pầ ả ở ụ ẩ ấ ?
(2) BN có tình tr ngạ ngo i khoaạ tuy không ph i m ngay nh ngả ổ ư có
th ph i m s mể ả ổ ớ
(3) Không ch c ch n, nh ngắ ắ ư không c n ph i m s mầ ả ổ ớ và có th làể
n i khoaộ
(4) Nghĩ nhi u đ nề ế b nh n i khoaệ ộ