1. แผนการจัดการเรียนรู้ ที่ 20
รายวิชา โลก ดาราศาสตร์ และอวกาศ รหัสวิชา ว31104 กลุ่มสาระการเรี ยนรู้ วทยาศาสตร์
ิ
โรงเรียนนารายณ์คาผงวิทยา ระดับชั้นมัธยมศึกษาปี ที่ 4 ภาคเรียนที่ 2 ปี การศึกษา 2555
สาระที่ 7 หน่ วยที่ 8 เรื่อง การสารวจดวงจันทร์ และดาวเคราะห์ เวลา 2.00 ชั่วโมง
มาตรฐาน ว 7.2 เข้า ใจความส าคัญ ของเทคโนโลยีอ วกาศที่ นามาใช้ใ นการส ารวจอวกาศและ
ทรัพยากรธรรมชาติ ด้านการเกษตรและการสื่ อสาร มีกระบวนการสื บเสาะหาความรู้และจิตวิทยา
ศาสตร์ สื่ อสารสิ่ งที่เรี ยนรู ้และนาความรู ้ไปใช้ประโยชน์อย่างมีคุณธรรมต่อชีวตและสิ่ งแวดล้อม
ิ
วัน ............. ที.่ .....เดือน.....................พ.ศ. ........... ผู้เขียน/ผู้สอน ครู ศักดิ์อนันต์ อนันตสุ ข
……………………………………………………………………………………………………….
สาระสาคัญ
เรื่ องราวของดวงจันทร์ ซ่ ึ งเป็ นบริ วารของโลกนั้น เกิ ดขึ้นมาได้อย่างไร และมี สภาพบน
พื้นผิวดวงจันทร์ เป็ นอย่างไรนั้น ในอดีตได้มีการศึกษากันบ้าง แต่เป็ นการศึกษาดวงจันทร์ ดวยตา ้
เปล่าและกล้องโทรทรรศน์มานานนับพันปี แต่ไม่ทราบรายละเอียดที่แท้จริ งมากนัก แต่ปัจจุบน ั
ด้วยความก้าวหน้าทางด้านวิทยาการและเทคโนโลยี ทาให้มีมนุษย์อวกาศขึ้นไปเหยียบพื้นผิวดวง
จันทร์ ส่ งยานอวกาศไปสารวจดาวเคราะห์ ทาให้เรารู้ จกดวงจันทร์ และดาวเคราะห์ อื่นๆ มากขึ้ น
ั
ตัวชี้วด
ั
3. สื บค้นและอธิ บายการส่ งและสารวจอวกาศโดยใช้ยานอวกาศและสถานีอวกาศ
จุดประสงค์ การเรี ยนรู้
1. อธิบายถึงการสารวจดวงจันทร์ ดวยยานอวกาศเริ่ มแรก และการส่ งมนุษย์ข้ ึนไปสารวจ
้
ดวงจันทร์ได้
2. อธิ บายการค้นพบ ที่เกี่ยวกับดวงจันทร์ และดาวเคราะห์แต่ละดวงได้
สาระการเรียนรู้
- ระบบยานขนส่ งอวกาศถูกพัฒนาขึ้นมาใช้ส่งดาวเทียมและยานอวกาศ แทนการใช้จรวด
อย่างเดียวเนื่องจากสามารถนากลับมาใช้ใหม่ได้
- ในการส่ งยานอวกาศไปสารวจอวกาศ จรวดที่พายานอวกาศ ต้องมี ความเร็ วมากกว่า
ความเร็ วหลุดพ้น จึงจะสามารถออกจากวงโคจรของโลกได้
- ยานอวกาศและสถานีอวกาศมีภารกิจในการสารวจโลกและวัตถุทองฟ้ าอื่นๆ
้

2. เนือหา
้
1. การสารวจดวงจันทร์
2. การสารวจดาวเคราะห์
2.1 การสารวจดาวเคราะห์ดวยยานสารวจอวกาศ
้
2.2 การสารวจดาวเคราะห์ดวยยานอวกาศ
้
การจัดกระบวนการเรียนรู้
1. ขั้นนาเข้ าสู่ บทเรียน
1. นักเรี ยนดูภาพดาวเทียมไทยคมของไทยที่ส่งขึ้นไปสารวจอวกาศ
2. ครู ทบทวนการส่ งดาวเทียมขึ้นสู่ อวกาศ ดาวเทียมดวงแรกของโลก ซึ่ งเป็ นดาวเทียมของ
สหภาพโซเวียตรัสเซี ย ชื่ อ “สปุตนิค 1” และดาวเทียมดวงแรกของสหรัฐอเมริ กาชื่ อ “แวนการ์ ด”
( การสารวจอวกาศของโลกเริ่ มเมื่อวันที่ 4 ตุลาคม 2500 คื อ สปุตนิค 1 ดาวเที ยมดวงแรกของโลก
ของสหภาพโซเวียตรั สเซี ย วันที่ 17 มีนาคม 2501 ดาวเที ยมดวงแรกของสหรั ฐอเมริ กา ชื่ อ แวน
การ์ ด ขึนไปสารวจอวกาศ)
้
3. ครู และนักเรี ยนอภิปรายร่ วมกันถึงการสารวจดวงจันทร์ และดาวเคราะห์เพื่อศึกษาการ
เกิ ดสภาพพื้นผิว ลักษณะองค์ประกอบต่างๆ ด้วยการส่ งยานอวกาศของ 2 ประเทศ คือสหภาพ
โซเวียตรัสเซีย และสหรัฐอเมริ กา
2. ขั้นสอน/กิจกรรม
1. นักเรี ยนจับคู่สนทนาว่า ทาไมเราจึ งมองเห็ นดวงจันทร์ ด้านเดี ยว ทาการทดลองหา
คาตอบ โดยนักเรี ยนคนหนึ่ งสมมติตนเองเป็ นดวงจันทร์ อีกคนหนึ่ งเป็ นโลก ทั้งสองหันหน้าเข้า
หากันนักเรี ยนที่เป็ นดวงจันทร์ โคจรไปรอบโลก โดยให้ดวงจันทร์ หนหน้าเข้าหาโลกตลอดเวลาที่
ั
โคจรรอบโลก (ดวงจันทร์ หมุนรอบตัวเองและโคจรไปรอบโลกใช้ เวลาเท่ ากัน คือ 1 เดือน)
2. ครู สุ่มนักเรี ยนมา 3 คู่ เพื่อออกมาแสดงการสาธิ ตว่าทาไมเราจึงเห็นดวงจันทร์ ดานเดียว
้
ทีละคู่ พร้อมทั้งให้อธิ บายบทบาทของตนเองว่าเป็ นอย่างไร มีลกษณะอย่างไรในระหว่างสาธิ ต
ั
3. ครู สุ่มนักเรี ยนที่เหลือในห้องให้คะแนนว่าคู่ใดสาธิ ตได้ดี และทาให้เข้าใจได้ง่ายโดยนับ
คะแนนจากการโหวต ครู ให้คาชมเชยทั้ง 3 คู่ที่กล้าแสดงออก
4. ครู ให้นกเรี ยนคู่ท่ีชนะเลิศมาทาการสาธิ ตอีกครั้ง โดยให้ครู อธิ บายการสาธิ ตนั้นอย่าง
ั
ละเอี ย ดอี ก ครั้ งเพื่ อ ความเข้ า ใจยิ่ ง ขึ้ น และเปิ ดโอกาสให้ นั ก เรี ยนถามหากมี ข้ อ สงสั ย
5. ครู อธิ บายการส่ งยานอวกาศ “ลูน่า” ของสหภาพโซเวียตรัสเซี ย ที่ไปสารวจดวงจันทร์
โคจรรอบดวงจันทร์ ถ่ายภาพและเก็บฝุ่ นหิ นบนดวงจันทร์ กลับมายังโลก และทดลองขับเคลื่อนรถ
หุ่นยนต์บนพื้นผิวดวงจันทร์

3. 6. นักเรี ยนค้นหาคาตอบว่าประเทศสหรัฐอเมริ กาได้ดาเนิ นการสารวจดวงจันทร์ อย่างไร
บ้าง และนามาเปรี ยบเทียบในชั้นเรี ยน
แนวตอบ ประเทศสหรัฐอเมริ กาได้ส่งยานอวกาศ “เรนเจอร์ ” “ลูน่าออร์ บิเตอร์ ” “เซอร์
เวเยอร์” ไปสารวจดวงจันทร์ และยานอวกาศ “อะพอลโล” นามนุษย์ไปดวงจันทร์ ลงบนพื้นผิวของ
ดวงจันทร์
7. ครู และนักเรี ยนอภิปรายสรุ ปผลการสารวจดวงจันทร์
แนวตอบ การสารวจดวงจันทร์ พบว่า ดวงจันทร์ มีโครงสร้ างเหมื อนโลก อายุ 4,600
ล้านปี เท่าโลก ส่ วนประกอบของสารเคมีต่างไปจากโลก ดวงจันทร์ ไม่ใช่ส่วนหนึ่ งของโลกที่หลุด
่
ออกไป แต่เป็ นดาวเคราะห์ที่เกิดขึ้นมาพร้อมกับโลก อยูในอานาจดึงดูดของโลก
8. นักเรี ยนเข้ากลุ่มๆ ละ 4 – 5 คน จานวน 10 กลุ่ม แสดงบทบาทการสารวจดาวเคราะห์
กาหนดนักเรี ยน 5 กลุ่ม เป็ น ดาวพุธ ดาวศุกร์ ดาวอังคาร ดาวพฤหัส และดาวเสาร์ นักเรี ยนทั้ง 5
กลุ่ม ศึกษาค้นคว้ารายละเอียดของดาวที่กาหนดให้ไว้ จดจารายละเอียดของดาวดวงนั้นๆ นักเรี ยน
อีก 5 กลุ่ม เป็ นทีมงานของยานอวกาศ ได้แก่ ทีมไพโอเนี ยร์ ทีมมาริ นเนอร์ ทีมวอยเอจเยอร์ ทีม
เวเนรา และทีมมาร์ ทั้ง 5 ทีม ศึกษาค้นคว้า เมื่อศึกษาค้นคว้าดาวดวงใดแล้ว สรุ ปความรู้เรื่ อง การ
สารวจดาวเคราะห์
ครู กาหนดตาแหน่ งของโลก ให้ท้ ง 5 ทีม อยู่ ณ ตาแหน่ งนั้น และให้กลุ่มที่เป็ นดาวดวง
ั
ต่างๆ อยู่ ณ ตาแหน่ งที่ห่างจากโลกออกไปตามลาดับ แต่ละทีมจะส่ งสมาชิ กในกลุ่มเสมือนเป็ น
ยานอวกาศ ไปสารวจดาวเคราะห์ เมื่อไปถึงกลุ่มที่เป็ นดาวจะให้ขอมูลแก่ผที่ไปสารวจและกลับยัง
้ ู้
โลกรวบรวมข้อมูลที่ได้ ถ้าจาได้ไม่หมดก็ส่งสมาชิกคนอื่นๆ ไปสารวจอีกทาเช่นนี้ จนได้ขอมูลครบ
้
9. นักเรี ยนทั้ง 5 ทีม ส่ งตัวแทนรายงานข้อมูลผลการสารวจดาวเคราะห์แต่ละดวง
10. นักเรี ยนกลุ่ มที มงานยานอวกาศ สรุ ปความรู้ เรื่ อง ผลการสารวจดาวเคราะห์ และ
นักเรี ย นกลุ่ ม ดาวเคราะห์ สรุ ปความรู้ เรื่ อง การส ารวจดาวเคราะห์ เมื่อนัก เรี ยนทาเสร็ จแล้ว
แลกเปลี่ยนกันตรวจ แก้ไข และหรื อเพิมเติม ่
3. ขั้นสรุ ป
1. ครู และนักเรี ยนร่ วมกันอภิปรายสรุ ป การสารวจดวงจันทร์ และการสารวจดาวเคราะห์
2. ครู แนะนานักเรี ยนให้ศึกษาค้นคว้ารายละเอียดเพิ่มเติมเกี่ยวกับเรื่ อง การสารวจดาว
เคราะห์ จากหนังสื อ วารสาร เอกสาร ในห้องสมุด หรื อทางอินเทอร์ เน็ต
สื่ อและแหล่ งการเรียนรู้
1. หนังสื อเรี ยนสาระการเรี ยนรู ้พ้ืนฐาน โลก ดาราศาสตร์ และอวกาศ ของสถาบันส่ งเสริ ม
การสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี (สสวท.)

4. 2. เอกสารประกอบการสอน/ใบความรู้
3. สื่ อสิ่ งพิมพ์และเว็บไซต์ต่างๆ ทางอินเตอร์ เน็ตที่เกี่ยวข้อง
การวัดและประเมินผล
การวัดผลประเมินผลด้าน วิธีการวัด เครื่ องมือวัด เกณฑ์การผ่าน
1. ด้านความรู ้ความเข้าใจ 1.วัดจากแบบทดสอบ 1.แบบทดสอบหลังเรี ยน 1. ทาแบบทดสอบถูก
ชนิดปรนัย 4 ตัวเลือก มากกว่าหรื อ เท่ากับ 12
จานวน 20 ข้อ ข้อขึ้นไป
2. ด้านทักษะกระบวนการ สังเกตจากการปฏิบติกิจกรรม แบบสังเกตพฤติกรรมการ
ั ได้คะแนนในระดับ 2
ในชั้นเรี ยน ทางาน ขึ้นไป
3. ด้านคุณลักษณะที่พึง การสังเกตพฤติกรรมความ แบบสังเกตพฤติกรรมความ ได้คะแนนในระดับ 2
ประสงค์ สนใจ และตั้งใจเรี ยน สนใจและตั้งใจเรี ยน ขึ้นไป
กิจกรรมเสนอแนะ
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
ความคิดเห็นของผู้บังคับบัญชา
ความเห็นหัวหน้ากลุ่มสาระ ความเห็นหัวหน้า ความเห็นรองผูอานวยการ
้
การเรี ยนรู้วทยาศาสตร์
ิ กลุ่มบริ หารวิชาการ กลุ่มบริ หารวิชาการ
................................................... ................................................... ...................................................
................................................... ................................................... ...................................................
................................................... ................................................... ...................................................
ลงชื่อ....................................... ลงชื่อ....................................... ลงชื่อ.......................................
(นางจิรารัตน์ เชื่อมกระโทก) (นางเพิ่มศิริ งามยิง) ่ (นายประเสริ ฐ สันทอง)
ความเห็นของผู้บริ หารโรงเรี ยน
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
ลงชื่อ..........................................................
( นายทันใจ ชูทรงเดช )
ผูอานวยการโรงเรี ยนนารายณ์คาผงวิทยา
้
.................../....................../.......................

5. แบบทดสอบหลังเรียน เรื่อง เทคโนโลยีอวกาศ
1. แรงโน้ มถ่ วงของโลกหมายถึงข้ อใด
ก แรงดึงดูดของวัตถุที่มีต่อโลก
ข แรงดึงดูดระหว่างโลกกับดวงจันทร์
ค แรงดึงดูดระหว่างโลกที่กระทาต่อดวงอาทิตย์
ง แรงดึงดูดของโลกที่กระทาต่อมวลของวัตถุ
2. เพราะเหตุใดในการส่ งจรวดไปในอวกาศ เมื่อจรวดแต่ ละท่ อนเผาไหม้ เชื้อเพลิงหมดแล้ ว
จึงต้ องถูกสลัดทิงไป ้
ก ลดแรงเสี ยดทาน ค ลดมวลให้นอยลง
้
ข ลดขนาดให้ส้ ันลง ง ลดแรงโน้มถ่วงของโลก
3. ยานอวกาศสารวจดาวเคราะห์ ที่ ไม่มี นักบินควบคุม คือข้ อใด
ก ยานลูนา ค ยานมาริ เนอร์
ข ยานเรนเยอร์ ง ยานคอสมอส
4. ประเทศใดทีประสบความสาเร็จมากทีสุด ในการส่ งยานอวกาศทีมีนักบินควบคุม
่ ่ ่
ก ญี่ปุ่น ข รัสเซีย ค แคนาดา ง สหรัฐอเมริ กา
5. จุดมุ่งหมายของการส่ งยานอวกาศไปสารวจดาวเคราะห์ ดวงอืนๆ คือข้ อใด
่
ก ต้องการหาอายุของโลก ่
ค ต้องการหาแหล่งที่อยูให้ประชากร
ข ต้องการทราบแหล่งกาเนิ ดโลก ง ต้องการหาทรัพยากรธรรมชาติเพิมเติม
่
6. สภาวะไร้ นาหนักมีผลต่ อมนุษย์ ในเรื่องใด
้
ก ระบบย่อยอาหารทางานผิดปกติ
ข ระบบทางเดินหายใจขัดข้องได้ง่าย
ค กล้ามเนื้อยึดทาให้เคลื่อนไหวไม่สะดวก
ง ความดันภายในดลหิ ตมาก เส้นเลือดแตกง่าย
7. การปองกันการเกิดสภาพไร้ นาหนักบนยานอวกาศทาได้ หรือไม่
้ ้
ก ได้ โดยการมัดตัวเองให้ติดกับยาน
ข ได้ โดยการออกกาลังกายในยานอวกาศ
่
ค ไม่ได้ เพราะยานอวกาศมีการเคลื่อนที่อยูตลอดเวลา
่
ง ไม่ได้ เพราะขณะที่อยูในยานอวกาศมีการตกอย่างอิสระ
8. ดาวเทียมดวงแรกทีถูกส่ งขึนไปโคจรในวงโคจรของโลกได้ สาเร็จคือข้ อใด
่ ้
ก สปุตนิก 1 ค อะพอลโล 1
ข เทลสตาร์ 1 ง เอ็กซ์พลอเรอร์ 1

6. 9. ดาวเทียมเทลสตาร์ ถูกส่ งขึนไปโคจรรอบโลก เพือประโยชน์ ในด้ านใด
้ ่
ก เพื่อการสื่ อสารระหว่างสหรัฐอเมริ กากับรัสเซี ย
ข เพื่อการคมนาคมระหว่างสหรัฐอเมริ กากับยุโรป
ค เพื่อการคมนาคมระหว่างสหรัฐอเมริ กากับเอเชีย
ง เพื่อใช้ในการสื่ อสารและส่ งรายการโทรทัศน์ของรัสเซี ย
10. ข้ อใดกล่าวถึงดาวเทียมค้ างฟา ไม่ ถูกต้ อง
้
ก เป็ นดาวเทียมที่โคจรในระดับสู ง
ข เป็ นดาวเทียมที่มีเวลาโคจรรอบโลกเท่ากับเวลาที่โลกหมุนรอบตัวเอง
ค เป็ นดาวเทียมที่พฒนาขึ้นเพื่อแก้ปัญหาเกี่ยวกับความไม่ต่อเนื่องในการส่ งสัญญาณวิทยุ
ั
ง ดาวเทียมอินเทลแซลเป็ นดาวเทียมค้างฟ้ าดวงแรกของโลก
11. ดาวเทียมค้ างฟา ถูกสร้ างขึนเพือใช้ ประโยชน์ ในด้ านใด
้ ้ ่
ก สื่ อสาร ค การศึกษาวิทยาศาสตร์
ข อุตุนิยมวิทยา ง สารวจทรัพยากรของโลก
12. สถานีสื่อสารดาวเทียมภาคพืนดินของประเทศไทยอยู่ทใด
้ ี่
ก อ.สัตหีบ จ.ชลบุรี ค อ.บางละมุง จ.ชลบุรี
ข อ.ศรี ราชา จ.ชลบุรี ง อ.บางปะกง จ.ฉะเชิงเทรา
13. ข้ อใด ไม่ใช่ หน้ าที่ของดาวเทียมอุตุนิยมวิทยา
ก ตรวจวัดระดับของเมฆ ค ตรวจการแผ่รังสี ของดวงอาทิตย์
ข ตรวจหาสารพิษในบรรยากาศ ง ติดตามการก่อตัวและการเคลื่อนตัวของพายุ
14. ปัจจุบันประเทศไทยใช้ บริการดาวเทียมสื่ อสาร เพือการติดต่ อสื่ อสารระหว่างประเทศ
่
และภายในประเทศในเรื่องใดมากทีสุด ่
ก โทรเลข ข โทรสาร ค โทรศัพท์ ง โทรพิมพ์
15. จุดประสงค์ ของโครงการสกายแลบ คืออะไร
ก การศึกษาทางการแพทย์
ข การศึกษาทางด้านดาราศาสตร์
ค การศึกษาทางด้านทรัพยากรธรรมชาติ
ง การให้มนุษย์ข้ ึนไปค้นคว้าทดลองบนสถานีลอยฟ้ าให้นานที่สุดเท่าที่จะสามารถทาได้
16. ข้ อใดกล่าวถึงสถานีอวกาศเมียร์ ไม่ ถูกต้ อง
ก ใช้ทาการทดลองวิทยาศาสตร์
ข เป็ นสถานีอวกาศแบบแยกส่ วน
ค เป็ นสถานอวกาศของสหรัฐอเมริ กา
ง ใช้เป็ นสถานที่ศึกษาการใช้ชีวตให้วงอวกาศในระยะยาว
ิ

7. 17. สถานีอวกาศในอนาคต จะพัฒนาในด้ านใด
ก การสร้างวัคซี นให้บริ สุทธิ์ ค การผลิตสารประกอบที่เบาแต่แข็งแรง
่
ข การสร้างที่อยูอาศัยของมนุษย์ ง การสร้างโรงงานอุตสาหกรรมในอนาคต
18. ข้ อใดไม่ ใช่ ดาวเทียมสารวจทรัพยากรธรรมชาติของโลก
ก. ดาวเทียมซีแซท ค. ดาวเทียมเอพีเอส 6
ข. ดาวเทียมเอทีเอส ง. ดาวเทียมไทรอส
19. โครงการอพอลโล-ซัลยุต เป็ นโครงการอวกาศร่ วมกันระหว่ างประเทศใด
ก. อังกฤษ-รัสเซีย ค. เยอรมนี -รัสเซีย
ข. อเมริ กา-รัสเซีย ง. อเมริ กา-เยอรมนี
20. เพราะเหตุใดในการส่ งจรวดไปในอวกาศ เมื่อจรวดแต่ ละท่ อนเผาไหม้ เชื้อเพลิงหมดแล้ วจึงต้ อง
ถูกสลัดทิงไป
้
ก. ลดแรงเสี ยดทาน ค. ลดขนาดให้ส้ ันลง
ข. ลดมวลให้นอยลง้ ง. ลดแรงโน้มถ่วงของโลก
*****************************************************************************
เฉลยแบบทดสอบหลังเรียน เรื่อง เทคโนโลยีอวกาศ
1) ง. 2) ค. 3) ค. 4) ง. 5) ค.
6) ง. 7) ข. 8) ก. 9) ข. 10) ง.
11) ก. 12) ข. 13) ค. 14) ค. 15) ง.
16) ค. 17) ง. 18) ง. 19) ข. 20) ข.
*****************************************************************************