Açık ve uzaktan öğretimde öğreten ve öğrenen rolleri
1. Açık Ve Uzaktan
Öğrenme
Sude Nur Tokluoğlu
19310191036
Fen Bilgisi Öğretmenliği
Konu adı:AÇIK VE UZAKTAN ÖĞRETİMDE ÖĞRETEN VE
ÖĞRENEN ROLLERİ
Danışman DOÇ. DR. AGAH TUĞRUL KORUCU
2. Öğreten Rolleri
Geri Dönüt Verme: Öğreten öğrenenlere uygun ve zamanlı
geri dönüt verir.
Teşhis Uzmanı ve Yönlendirici: Öğreten öğrenenlerle birlikte
çalışıp yön göstererek sanal ortamdaki görevlerini yapmalarına
yardımcı olur.
Teknik Destek ve Yeterlilik: Öğrenenlere teknik konularda
yardımcı olur ve teknik olarak uzaktan
öğretim sistemini kullanır.
Yönlendirici: Çevrimiçi tartışmalara
öğrencilerin katılımının
sağlanması için cesaret ve
güdülenmelerinin (motivasyonlarının)
arttırılmasına yardımcı olur.
3. Sosyal Yardımcı: Öğrencilerin birbirleriyle etkileşim kurmalarını
sağlamak ve çevrimiçi öğrenme ortamının bir parçası olmaları için
yardımcı olur.
Ortam Tasarımcısı: Bilişim teknolojileri tabanlı uzaktan eğitim
sisteminde öğrenme ortamı tasarlar.
Ders Yöneticisi: Çevrimiçi öğrenme ortamlarını kontrol eder ve
yönetir.
Öğrenme Yöneticisi: Öğrenenlere öğrenmelerinde yardımcı olur ve
öğrenmeyi yönetir.
Etkileşim Yöneticisi: Öğrenci ile öğretmen ve öğrenci ile öğrenci
arasındaki etkileşimin oluşmasında rol üstlenir.
Pedagojik Uzman: Uzaktan öğretim ortamlarına yönelik ihtiyaç
duyulan öğretim tekniklerini geliştirir.
4. Grafik Tasarımcısı: Çevrimiçi öğrenme ortamları için çoklu medya
öğeleri tasarlar.
Değerlendirme Uzmanı: Uzaktan öğretimi ve öğrenci
performansını değerlendirir.
5. Açık ve uzaktan öğretim ortamlarında öğretenlerin edindiği roller
bilişim teknolojileri kullanılarak oluşturulan uzaktan öğretim
ortamında değerlendirildiği için “çevrimiçi roller” olarak da
adlandırılır. Çevrimiçi rolleri bütünsel olarak birçok bakış açısıyla
tanımlayan ve alan yazında yoğun olarak kabul gören çalışmaları
incelemek, öğretenlerin çevrimiçi rolleri ile ilgili daha geniş bir bakış
açısına sahip olmamıza yardımcı olacaktır.
6. Berge’nin Çevrimiçi Öğreten
Rolleri
Pedagojik Roller:
İletişim
o Öğrencilerin demografik özelliklerine uygun iletişim kurmalı
(ırk,cinsiyet vb. ayrımları desteklememeli )
o Öğrencilere ulaşabilmek için mümkün olan tüm iletişim kanallarını
(e-posta, mesaj vb.) kullanmalı
o Eşzamanlı iletişim araçlarını da (Skype vs.) etkili kullanabilmeli
Öğrencilere açık ve anlaşılır bir yol haritası sunabilmeli
Kişisel
o Öğretimi eleştirel olarak analiz edebilmeli
o Kişisel inançlarının farkında olarak gerektiğinde değiştirebilmeli
o Çevrimiçi öğrenme ve öğretme işleminin bileşenlerini anlayabilmeli
o Konu alanı bilgisini güncel tutar. (Öğrenmeye açıklık)
o Kişisel ve mesleki gelişimini organize edebilmeli
7. Öğrenme-Öğretme Süreci
o Öğrenci merkezli yaklaşımı ders içinde yansıtmalı
o Öğrenci merkezli öğrenme etkinliklerini kullanabilmeli
o Öğrencilere özdenetim duygusu altında araştırma
ortamı sunabilmeli
o Öğrenme türleriyle ilgili bilişsel süreçlerin farkında
olmalı
o İşbirlikçi, aktif ve yansıtıcı öğrenmeyi desteklemeli
o Öğrencilerin bilgi ve becerileri nasıl kazandığını bilmeli
o Öğrencilerin yaşam becerileri kazanmalarına yardımcı
olmalı
8. Sosyal Roller:
o Öğrenen ve öğreten açık ve uzaktan öğretim ortamında yeni bir
sosyal ortam ve yapıda öğrenme ve öğretme faaliyetlerini
yürütmektedir.
o Öğrencilere çevrimiçi öğrenme topluluğunu benimseyebilecekleri
ve
öğrenme faaliyetlerini rahatlıkla gerçekleştirebilecekleri bir öğrenme
ortamı hazırlamak öğretenin en
önemli rollerinden biridir.
o Öğrencilerin birbirleriyle
sosyal ilişki oluşturma düzeylerinin
artması topluluk hissini üst düzeye
çıkaracaktır.
9. Teknik Roller:
Teknik Uzman:
o Öğretim faaliyetlerinin yürütüldüğü çevrimiçi öğrenme ortamında yer
alan bileşenleri başarıyla kullanma
o Öğrencilerin yaşamış olduğu teknik problemlere çözüm ya da öneri
üretebilme
Medya Tasarımcısı:
o Öğrenci güdülenmesini sağlamak ve ders amaçlarına uygun
materyaller ve içerikler geliştirme
Teknoloji Entegrasyon Uzmanı:
o Kendi geliştirdiği ya da geliştirmiş öğretim araçlarını uzaktan öğretim
ortamına bütünleşik (entegre) hale getirebilme.
10. Yönetimsel Roller:
Konferans Yöneticisi:
o Çevrimiçi öğretimde sınıf yönetimini sağlama
o Tartışma ve paylaşımlar için belirli kurallar ve yönergeler
oluşturma
o Tüm öğrencilerin eşit oranlarda yararlanabileceği öğrenme
ortamları hazırlama
Öğretim Planlayıcısı:
o Dersin amaçlarına uygun olarak dersleri organize eder ve planlar.
11. Guasch ve Arkadaşlarının
Çevrimiçi Öğreten Rolleri
o Guasch ve arkadaşları çevrimiçi öğrenme
ortamlarında öğreten rollerini belirlerken
organizasyon yapısı ve kullanılan
teknolojilere göre bu rollerin
genişleyeceğini ve şekilleneceğini
belirlemektedir. Guasch ve arkadaşları
çevrimiçi öğreten rollerini 5 ana başlık
altında değerlendirmektedir.
12. Guasch ve Arkadaşlarının
Çevrimiçi Öğreten Rolleri
i. Tasarım ve Planlayıcı Roller
ii. Sosyal Roller
iii. Öğretici-Bilgi Verici Roller
iv. Teknolojik Roller
v. Yönetimsel Roller
13. Tasarım ve Planlayıcı Modeller
Ders İçeriği
o Dersin öğrenme hedeflerini tanımlar ve hedeflere uygun
öğretim faaliyetleri geliştirmeli
o Ders öncesi, ders esnası ve ders sonrası görevleri
Belirlemeli
o Beklenen sorumlulukları, ödevleri ve değerlendirme
ölçütlerini içeren izlence paylaşmalı
o Uzaklığın etkisini azaltmaya yönelik önlemler (diyalog,
tartışma, grup çalışmaları vs.) almalı ve uygun içerik
Sağlamalı
o Var olan teknolojik imkânları göz önünde bulundurarak,
minimum müdahale gerektiren etkili bir ders tasarımı
yapabilmeli
14. Ders Materyalleri
o Ders hedeflerine yönelik materyal ve etkileşim
ortamı belirlemeli
o Basit ve özgün materyaller (doküman, web
sayfaları vs.) düzenleyebilmeli
o Materyalleri öğrencilerin bireysel farklılıklarını
esas alarak hazırlayabilmeli
o Fikri mülkiyet, medya ve kopyalama haklarına
içerik seçiminde dikkat etmeli (İntihal)
o Bireysel ders çalışmayı da kolaylaştırıcı
materyaller geliştirmeli
15. Sosyal Roller
o Ders içerisinde topluluk duygusu
geliştirmeye yardımcı olmalı
o Öğrenciler arası etkileşimi artırıcı etkinlikler
(işbirliği, grup çalışmaları vs.) düzenlemeli
o Kültürel farklılıkları minimize ederek ve ders
içi insani ilişkileri güçlendirmeli
o Oluşabilecek ders içi
çatışmaları dostça çözebilmeli
o Öğrencileri destekleyici mesajlar
gönderebilmeli
16. Öğretici-Bilgi Verici Roller
Bu rol öğretenin öğretme yeterlilikleri, konuya olan hakimiyeti ve
kritik düşünme becerileri ile ilgilidir.
Anlattığı alan ile ilgili temel bilgi sahibi olan öğreten açık ve uzaktan
öğretim ortamı ve ortamda yer alan teknolojik bileşenleri kullanarak
içeriği sunar, öğretme yöntemleri geliştirir.
17. Teknolojik Roller
Öğretim Yönetim Sistemi
o ÖYS platformunun yeterliliklerini ve sınırlarını
bilmeli
o ÖYS’ ye gelişmiş dosya (grafik, ses, video vs.)
yükleme (upload) özelliğini kullanabilmeli,
gerektiğinde dosyaları güncelleyebilmeli
o ÖYS platformunda
o kullanılabilecek kaynakların
farkında olabilmeli
o Platformda bulunan ÖYS
o araçlarını (group,
calendar, forum, quiz, wiki, note)
ders içi
etkinliklerde kullanabilmeli
18. Teknik
o Temel düzeyde teknik sorunları (ses, dosya vb.) çözebilmeli
o Mikrofon, kamera, kulaklık vb. cihazların çalışır durumda
olduğunu ders öncesi kontrol etmeli
Uygun Teknoloji Seçimi
o Yeni teknolojileri araştırabilmeli
o Uzaktan bir derste kullanılan teknolojilerde yetkin olabilmeli
o Uygun teknolojik kaynakları uzaktan eğitimde kullanabilmeli
o Öğrenciler üzerinde farklı teknolojik kaynakların bıraktığı etkilerin
farkına varabilmeli
Kaynak Sağlayıcı
o Basit ve özgün kaynaklar (doküman, web sayfaları vs.)
düzenleyebilmeli
o Fikri mülkiyet, medya ve kopyalama haklarına içerik seçiminde
dikkat etmeli (İntihal)
19. Yönetimsel Roller
Zaman Yönetimi
o Ders planlaması yapabilmeli
o Ders etkinliklerini takvimsel
olarak ayarlayabilmeli
o Ders içi etkinliklere ayrılacak
süreyi belirleyebilmeli
o Değerlendirme zamanlamasını
belirleyebilmeli
o Haftalık gerçekleştirilecek
aktivitelerin zaman
aralığını belirlemeli
20. Ders Yönetimi
o Derse katılan öğrencilere ders ile ilgili kuralları hatırlatmalı
o Ders içinde dersle ilgisiz ifade
veya soruları önleyebilmeli
o Etik kuralları ders içerisinde uygulayabilmeli
Kurumsal
o Kurum misyonunu ve ilkelerini bilmeli
o Kurumsal istekler karşısında idari prosedürleri uygulamalı
o İhtiyaç halinde kurumsal destek mekanizmalarını
uygulayabilmeli
o Öğrencileri kurumsal sorular karşısında ilgili birimlere
yönlendirebilmeli
o Yasal, gizlilik ve etik konuları ve bunların etkileri konusunda
bilgi sahibidir.
21. Abdulla’nın Tanımlamış Olduğu
Çevrimiçi Öğreten Rolleri
o Abdulla (2004) yapmış olduğu araştırmada
uzaktan öğretim ortamlarında öğreten rolleri
ile ilgili çalışmaları incelemiş, alan yazında
belirlenen rolleri sentezleyerek öğreten rollerini
4 başlık altında toplamıştır.
i. Zihinsel roller
ii. Sosyal roller
iii. Yönetimsel roller
iv. Teknik roller
22. Abdulla’nın belirlemiş olduğu rollerde Berge’nin sınıflandırmasının
etkileri gözlenmektedir.
Berge’den farklı olarak, Abdulla zihinsel rollerde öğretenin sürekli
kendini geliştirerek pedagojik yeterlilik ve becerilerini güncel
tutması gerektiğinden bahsetmektedir.
Sosyal rollerde, öğretenin öğrencilerin birbirleriyle olan ilişkilerini
arttırabilmesi grup bağlılığı oluşturabilmesi ve öğrencilerin bir
arada çalışabilecekleri ortamlar oluşturmasının uzaktan öğrenme
faaliyetleri için kritik öneme sahip olduğunu belirtmiştir.
23.
24. Goodyear ve Arkadaşlarının
Tanımladığı Çevrimiçi Roller
2000 yılında uzaktan öğretim ortamlarındaki çevrimiçi öğreten
rollerini bir çalışmada ulaşılan sonuçlara göre belirleyerek 2001
yılında yayımlamışlar ve öğretenin sahip olması gereken 8 rol
belirlemişlerdir.
İçerik Yöneticisi: Konu ile ilgili içeriği öğrenenlerin rahat
anlayabileceği bir şekilde şekillendirilir ve öğrenene sunar.
Teknoloji Uzmanı: Uzaktan öğretim ortamında yer alan
teknolojileri
etkili bir şekilde kullanır ve kullanılmasına yardımcı olur.
Tasarımcı : Öğrenme ortamını ve öğrenme amaçlarının
gerçekleştirilmesi için öğretim faaliyetleri tasarlar.
25. Sistem Yöneticisi: Devam eden öğrenme programı ile ilgili
kayıtları takip eder, kayıtları saklar ve sistemin güvenliğini sağlar.
Süreç Yöneticisi: Çevrimiçi öğrenme aktivitelerinin yönetilmesi ve
öğrenenlerin sürece katılması için desteklenmesini sağlar.
Danışman: Öğrenenlerle birlikte çalışma ve bireysel olarak
öğrenenlerle etkileşim kurulması, çevrimiçi öğrenme aktivitelere
derslere katılımlarının sağlanması için rehberlik yapar.
Değerlendirme Uzmanı: Öğrenenlerin faaliyetlerini puanlar, geri
bildirim sunar.
Araştırmacı: Alanı ile ilgili yeni bilgilerin uzaktan öğretim
ortamlarında nasıl etkili bir şekilde öğretileceğini araştırır ve
uygular.
26. Öğrenen Rolleri
Çevrimiçi öğretim ortamında öğrenenlerin yaşamış oldukları en
önemli problemlerden biri sosyal topluluk hissi oluşturamamalarıdır.
Bride ve Beers (2008) ‘öğrenme grubu üyesi’ ve ‘kendi kendine
öğrenen birey’ olmak üzere iki temel öğrenen rolü tanımlamışlardır.
Öğrenme grubu üyesi:
Öğrenenler çevrimiçi ortamlarda yer alan öğrenme faaliyetlerine
katılmalı, öğrenen ve öğretenlerle etkileşim halinde olmalı ve
tartışmalarda yer almalıdır.
Kendi kendine öğrenen birey:
Öğrenenler eş zamanlı öğrenme aktiviteleri dışında öğrenme ve
araştırma becerilerine sahip olmalı ve çevrimiçi eş zamansız
öğrenme araçlarını etkili bir şekilde kullanabilmelidir.
