2. Sevgili Öğretmenler;
Bu sunum dersin temellerini ve uygulama esaslarını açıklayarak sizlere
yardımcı olması amacıyla hazırlanmıştır.
Sunumda dersin dayandığı esaslar, kuşaklar ve kuşaklara ait temel ilkeler
belirtilecektir.
3. Genel Açıklamalar
1. Teknoloji Ve Tasarım Dersi Öğretim
Programı bireysel beklenti, ilgi ve ihtiyaçlara
göre farklı tasarımların ortaya çıkmasını
öngörmektedir. Dolayısıyla tasarımları
gerçekleştirmek için yapılacak etkinliklerde
kullanılacak materyaller bireysel farklılıklara
göre çeşitlenecek ve tek tip olmayacaktır.
4. 2. Teknoloji ve tasarım dersinde hazır proje setleri, iĢ ve
iĢlem yaprakları vb. nitelikte araçlarının kullanılması;
tekdüzeliği tetikleyecek, birbirinin kopyası veya benzeri
ürünleri ortaya çıkaracaktır.
Öğrenciler, düĢünmekten, yeni fikirler ortaya atmaktan,
farklı bakıĢ açıları geliĢtirmekten ziyade kendilerine
sunulan bilgi ve ürünlerin benzerlerini üretme
yoluna gidecekler ve sonuçta farklılık, orijinallik,
yaratıcılık yerine çalıĢmalarda tek düzelik ve kopyacılık
hakîm olacaktır.
5. 3. Teknoloji ve Tasarım Dersi Öğretim Programı Kılavuzu
incelendiğinde öğrencilerin etkinlikler için gerekli araç
ve gereçlere, öğretmenlerin de patent, inovasyon, bilim
insanlarının biyografileri, tasarım ve buluĢ hikâyelerine
yönelik yapacakları araĢtırma sonuçlarını ve
etkinliklerini zümre kararıyla öğretim programının
akıĢına uygun olarak kullanabileceklerine yönelik
açıklamalara yer verilmiĢtir.
6. 4. Teknoloji ve Tasarım Dersi Öğretim Programı’nın hedeflenen
amaçlara ulaĢması için dersteki öğrenci sayısı 25’i
geçmemelidir. Öğrenci sayısı 25'ten fazla olan sınıflar 20’yi
geçmeyen gruplara ayrılır. Gruplardaki öğrenci sayısı eĢit
olur. Bir baĢka ifade ile öğrenci sayısı 25>’e kadar olan sınıflar
1; 26–40 arası 2, 41 ve üzeri sınıflar 3 gruba
ayrılır. Her gruptan bir öğretmen sorumlu olur ve yıl sonuna
kadar aynı grupla programı yürüterek öğretimi gerçekleĢtirir.
Gruplardaki kız ve erkek öğrenci sayısı dağılımının eĢit
olmasına dikkat edilir.
7. 5. Her okul programda belirlenen en az bir mekânı, “Teknoloji ve
Tasarım ĠĢliği” olarak düzenler. ĠĢ eğitimi alanlarına yönelik bir veya
birden fazla iĢliği olan okullar, var olan bu mekânları, “Teknoloji ve
Tasarım ĠĢliği” olarak kabul edip kullanmaya devam eder.
ĠĢliği olmayan okullar, kendi olanakları çerçevesinde ve ideal
duruma yakın en az bir mekânı, “Teknoloji ve Tasarım ĠĢliği” olarak
düzenler. Bu amaçla bilgi teknolojileri sınıfları, çok amaçlı sınıflar,
kütüphaneler vb. mekânlar kullanılabilir.
Düzenlemede kılavuzda verilen açıklamalar dikkate alınır. ĠĢlik
içerisinde yer alan araç ve donanımlar, okul yönetimi tarafından ilgili
kurumlardan istek yapılarak veya yerel olanaklar kullanılarak
karĢılanır.
8. 6. Öğrenciler bireysel olarak yaptıkları etkinliklerini,
yaĢadıkları süreci, araĢtırmalarını vb. çalıĢmalarını tasarım
günlüklerine kaydeder.
Etkinlik süresinde yaptıkları her türlü iĢlemleri, sorgulamaları,
araĢtırmaları vb. bilgileri duygu ve düĢüncelerini tasarım
günlüğüne haftalık olarak yazarlar. Öğrenciler ayrıca etkinlik
raporu hazırlamazlar.
Tasarım günlüğü içinde etkinliğe yönelik gerekli bilgilere yer
verilir.
9. 7. Tasarım günlükleri öğrencilerin; öz değerlendirme ve
eleĢtirel düĢüncesini ortaya koyar. Karar verme ve gözden
geçirme gibi beceriler kazanmalarını sağlar. Dil becerilerini
geliĢtirir. Tasarımlarının gerçekleĢtirilme sürecini yansıtır, bir
sonraki çalıĢmaları için geri bildirim sağlar.
Sınıf ortamında farkına varılamayan olumlu ve olumsuz
yönlerinin gözlemlenmesine imkân verir. Bu nedenle
öğrencilere günlük yazmanın önemi anlatılmalı, bilinçli bir
Ģekilde günlük tutmaları sağlanmalıdır.
10. 8. Tasarım günlükleri, öğrencilerin öğrendiği temel konulardaki
çalıĢmalarını özetlemek ve kaydetmek amacıyla kullanılırlar.
Öğrenciler teknoloji tasarım dersinde; tasarım sürecinde
yaptıkları her iĢlemi, yaĢadıklarını, duygu ve düĢüncelerini
tasarım günlüklerine yazarak ifade ederler. Bireysel
çalıĢmalarda öğrenciler süreçte tuttukları günlükleri ders
saatinde sınıfla paylaĢırlar. Böylece karĢılaĢtıkları güçlükler
veya baĢarılarının farkına varırlar. Günlük tutmak öğrenciler
için yazma becerilerini geliĢtirmek ya da pratik yapmak için
mükemmel bir yoldur. Bazı öğrenciler tasarım günlüklerini
haftalık olarak yazabilir. Bu durumdaki öğrencilerin günlükleri
haftalık kontrol edilmeli ve yapılan çalıĢmalarla ilgili
paylaĢımların bu günlükten yararlanılarak sunulması
istenmelidir.
11. 9. Öğretmenin not vereceği hususlar, öğrenciyi
değerlendireceği ölçütler tasarım günlüğünde yer almalıdır.
Öğrenci günlüğünde bir haftalık çalıĢma sürecinde ne
yaptıysa onları belgelendirecek; sorgulayacak, eleĢtirecek,
tespitte bulunacak, beğenilerini söyleyecek, baĢka görüĢlere
baĢvuracak, resmedecek, fotoğraf ekleyecek kısaca
yaĢadığı süreci anlatacaktır.
12. Öğrenciler her etkinlik için tasarım günlüğü düzenlemelidir. Günlük için
kılavuz kitapta verilen örnek formlar kullanılabilir veya öğrenci kendi
formunu oluĢturabilir. Öğrencilerin günlüklerini düzenlemede bir defter
tutmaları sonraki öğrenmelerine taban oluĢturmada ve kendi geliĢimlerini
izlemede daha yararlı ve kalıcı olacaktır. Öğrenci tarafından hazırlanan
günlükler ürün dosyasıyla birlikte öğretmen tarafından değerlendirilmeye
alınacaktır.
Bu değerlendirmelerin sonucunda öğrenciler;
• Kendi geliĢimlerini izleme ve değerlendirebilme fırsatına sahip olacak,
• Öğretmeniyle kendi performansına yönelik düĢüncelerini paylaĢarak
iletiĢimini artıracak,
• Kazandıkları bilgi, beceri ve deneyimi yazılı ve sözlü olarak ifade
edebilecek,
• Karar verme ve problem çözme sürecini kendileri düzenleyerek
denetleme becerisi kazanacak,
• Sonraki öğrenmelerine yönelik bir taban oluĢturacaklardır.
13. 11. Öğrenciler yıl içinde her kuĢak için değerlendirilmek üzere
bir ürün dosyası hazırlar.
KuĢak içinde birden fazla ürün gerçekleĢtiren öğrenciler en iyi
çalıĢmasını seçerek değerlendirilmek üzere öğretmenine
teslim eder.
14. 12. Teknoloji ve tasarım dersi öğretmenleri dersin iĢleniĢinde
okulun laboratuvar, kütüphane, bilgi teknolojileri sınıfı, görsel
ve iĢitsel araçlar vb. öğretim olanaklarından; yörenin
ekonomik, sosyal, tarihî ve kültürel değerlerinden yapılacak
planlamalar doğrultusunda yararlanır. Okul dıĢında
düzenlenecek gezi, gözlem ve araĢtırmaya dayalı etkinlikler,
her sınıf düzeyi için zümre öğretmenleri tarafından planlanır.
Çevrede teknolojik geliĢmelerle ilgili kurum ve kuruluĢlardaki
temsilcilerin, bu alanda çalıĢan uzmanların vb. sınıf veya
okula davet edilmesi için gerekli planlamalar yapılır.
15. 13. Öğrenciler etkinliklerini, öğretim ortamında oluĢturulan
teknoloji ve tasarım panosunda sergilerler. Ġmkânlar
dâhilinde her kuĢağın sonunda ortaya çıkan çalıĢmalar
sergilenebilir.
16. 14. Öğrencilerin yaptıkları çalıĢmalar, öğretim yılı sonunda
okul yönetimi, alan öğretmenleri ve veliler tarafından
organize edilecek bir Ģenlikle tanıtılır. Bu Ģenliğe her öğrenci
kendi seçeceği bir çalıĢmasıyla katılır. Okul yönetimi,
teknoloji ve tasarım dersi öğretmenleri ve velilerin “Teknoloji
ġenliği” etkinliklerine yardımcı olabilmeleri için gerekli
düzenlemeleri yapar.
17. KUġAKLAR
Ders 3 kuĢaktan oluĢmaktadır.
Birinci dönem;
1. Düzen KuĢağı
2. Kurgu KuĢağı
Ġkinci dönem
3. Yapım KuĢağı
olacak Ģekilde iĢlenmektedir.
20. 1. Hazır birimlerin seçiminde sağlık ve güvenlik açısından
uygunluk kontrol edilmelidir.
Farklı amaçlar için üretilen malzemelerin hazır birim olarak
kabul edildiği unutulmamalıdır. Örneğin; pipet, kibrit çöpü vb.
malzemelerin üretim amaçlarının asla düzen oluĢturmak
olmadığı hatırlanmalıdır.
21. 2. Düzen kuĢağı etkinliklerinde öğrenciler baĢlangıçta hangi
düzeni oluĢturacağına karar vermemelidir. Ortaya çıkacak
düzen, arama ve deneme çalıĢmalarının sonucunda
kendiliğinden ortaya çıkmalıdır.
Örneğin; Öğrenci çalıĢmasına takı, ağaç, çiçek, ev eĢyaları
vb. yapacağım diyerek baĢlamamalı ve sonucu bunlara
benzer ürünler olan çalıĢmalar kabul edilmemelidir.
22. 3. Düzen kuĢağı etkinliklerinde ortaya çıkan düzenin
- bir hacmi olmalı ve
- dengede durabilmeli,
- çoğalmaya imkân vermeli,
- tekrarlayan birimler açık ve anlaĢılır olmalıdır.
- Zemine yapıĢtırılarak çalıĢılmamalıdır.
Düzene gitmede kullanılan geometrik biçim orijinal
formunu korumalı, Ģekil değiĢikliğine uğramamalıdır.
23. 4. Öğrencilere birimlerin birleĢtirilmesinde yapıĢtırma ve
geçme tekniklerini kullanmaları için fırsat verilmelidir.
Öğrenciler, düzene gitmede yaptıkları arama ve
deneme örneklerini tasarım günlüklerine aktarmalıdır.
24. 5. Düzen kuĢağı etkinliklerinin yalnızca
kâğıt kesmek
ve yapıĢtırmak olduğu algılanmamalı,
yaratıcı düĢüncenin geliĢtirmesine, bireysel farklılıkların ve
yaratıcılıkların ifade edilmesine fırsat
olduğu unutulmamalıdır.
veren birer araç
25. DÜZEN KUġAĞI YÖNERGESĠ 7. SINIFLAR
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
Düzen, ritim, birim, bütün ve 3 boyut kavramlarını öğrenme.
Değişkenliği olmayan şekilleri öğrenme.
Değişkenliği olmayan şekilleri kullanma nedenini öğrenme ve örneklerle açıklama.
Kâğıttan şeritler keserek değişkenliği olmayan şekiller elde etme.
Değişkenliği olmayan şekillerden birim denemeleri yapma (birli ve ikili birimler)
Değişkenliği olmayan şekillerden birim denemeleri yapma (üçlü ve dörtlü birimler)
Denemelerini yaptığı birimleri deftere çizme.
Deftere çizdiği birim denemelerinden en beğendiği bir birimi seçme.
Denediği ve seçtiği birimler ile ilgili arkadaşlarının fikirlerini alma.
Seçtiği birim ile oluşturabileceği bütün denemeleri yapma ve bunları deftere çizme.
Seçtiği birimi kartonlar kullanarak elde etme ve bu birimleri çoğaltma.
Çoğaltarak elde ettiği birimlerden oluşturabileceği bütün denemeleri yapma ve çizme.
(Zemini olmayacak, ritim ve düzen içerecek, 3boyutlu olacak, sonsuza kadar gidebilecek)
Denediği bütün denemelerinden hangisini seçeceğine karar verme.
Oluşturacağı bütün için uygulayacağı yapıştırma tekniğine karar verme. (yapıştırma,
zımbalama, ip, tel, birbirine geçirme)
Çoğalttığı birimlerini karar verdiği bütün çizimine(13.madde) ve yapıştırma tekniğine göre
birleştirip bir bütün oluşturma.
Oluşturduğu bütünü tanıtma, değerlendirme ve arkadaşlarının fikirlerini alma.
Öz değerlendirme formunu ve ürün dosyasını hazırlama.
26. DÜZEN KUġAĞI YÖNERGESĠ 8. SINIFLAR
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
Düzen, ritim, birim, bütün ve 3 boyut, farklılık(renk, yön, oran) kavramlarını öğrenme.
Değişkenliği olmayan şekilleri öğrenme.
Değişkenliği olmayan şekilleri kullanma nedenini öğrenme ve örneklerle açıklama.
Kâğıttan şeritler keserek değişkenliği olmayan şekiller elde etme.
Değişkenliği olmayan şekillerden birim denemeleri yapma (birli ve ikili birimler)
Değişkenliği olmayan şekillerden birim denemeleri yapma (üçlü ve dörtlü birimler)
Denemelerini yaptığı birimleri deftere çizme.
Deftere çizdiği birim denemelerinden en beğendiği bir birimi seçme.
Denediği ve seçtiği birimler ile ilgili arkadaşlarının fikirlerini alma.
Seçtiği birim ile oluşturabileceği bütün denemeleri yapma ve bunları deftere çizme.
Seçtiği birimi kartonlar kullanarak elde etme ve bu birimleri çoğaltma.
Birime ve bütüne uygulayabileceği farklılıklarla (renk, yön, oran) ilgili denemeler yapma
Çoğaltarak elde ettiği birimlerden oluşturabileceği bütün denemeleri yapma ve çizme.
(Zemini olmayacak, ritim ve düzen içerecek, 3boyutlu olacak, sonsuza kadar gidebilecek)
Denediği bütün denemelerinden hangisini seçeceğine karar verme, fikir alma.
Oluşturacağı bütün için uygulayacağı yapıştırma tekniğine karar verme. (yapıştırma,
zımbalama, ip, tel, birbirine geçirme)
Çoğalttığı birimlerini karar verdiği bütün çizimine(13.madde) ve yapıştırma tekniğine göre
birleştirip bir bütün oluşturma.
Oluşturduğu bütünü tanıtma, değerlendirme ve arkadaşlarının fikirlerini alma.
Öz değerlendirme formunu ve ürün dosyasını hazırlama.
28. 1. Etkinliğin çıkıĢ noktası öğrencilerin merak
ve hayalleridir.
Öğrencilere sorgulamalarla merak ve hayallerinin temelindeki
sorun fark ettirilmelidir.
Kurgu kuĢağı etkinliklerine
sorun ve ihtiyaçtan yola çıkılmamalıdır !!!
29. 2. Ortaya çıkan çözüm önerileri günümüz teknolojisiyle nasıl
yapılacağı endiĢesi
taĢımamalıdır.
30. 3. Sosyal olayların çözümüne yönelik istekte bulunan
öğrencilere “Nasıl…?” soruları yöneltilerek sorunun
kapsamını
bireysel olarak çözebilecekleri noktaya taĢıması
sağlanır.
31. 4. Çözüm önerilerinin çizilerek ifade edilmesinde
teknik resim kaygısı taĢınmaz.
Öğrencilerin çözüm önerilerini baĢkalarının anlayabileceği
Ģekilde yazarak ve çizerek
olarak kabul edilecektir.
açıklamaları yeterli
32. 5. Çözüm önerilerinin sınıf içinde paylaĢılmasında
demokratik bir ortam oluĢturulmalıdır.
37. 1- Öğrenciler 8. sınıfta gerçekleĢtireceği “Nasıl Tanıtalım?”
etkinliğini “pazarlanabilir hâle getirme” aĢamasından
baĢlatabilir. Bu amaçla önceki yıllarda yaptığı bir çalıĢmasını
ya da herhangi bir ürünü kullanabilirler.
Ġstekli öğrenciler “pazarlanabilir hâle getirmek” için
yeni bir ürün elde edebilirler. Öğrenciler bu konuda esnek
bırakılmalıdır.
Tasarım sürecinde öğrenciler yakından takip edilmeli ve
gerekli rehberlik yapılmalıdır.
38. 2. Yapım kuĢağı etkinliğinin özünün;
bir sorun veya ihtiyaca çözüm bulmak olduğu
unutulmamalıdır.
Öğrenci, gözlemlerine dayalı olarak tespit ettiği bir
sorun
veya ihtiyaca çözüm bulma kaygısı taĢımalıdır.
ÇalıĢmada ortaya ürünün
modeli çıkabilir.
kendisi, maketi veya
39. 3. Yapma aĢamasında dıĢarıdaki imkânlardan yararlanılabilir.
Yapım iĢleminde öğrencinin yaptığı planlamalara sadık
kalınmalı, tasarımı gerçekleĢtiren kiĢi verilen kararlara
müdahale etmemelidir.
Tasarımdaki eksiklikler değerlendirme basamağında öğrenci
tarafından tespit edilmeli ve çözüm önerileri getirilmelidir.
40. 4. Okulda iĢlik imkânları ile ortaya çıkan çalıĢma ile dıĢarıda
yaptırılan çalıĢma kıyaslanmaz
!!!
Üründe sergilenen iĢçiliğin niteliği değerlendirmeye etki
etmemelidir!!!
Öğrencilerin tasarımın sürecindeki kiĢisel kararları,
planlamaları, projelendirmeleri vb. iĢlemler
dikkate alınmalıdır.
41. 5. Yapım kuĢağında ortaya herhangi bir ürün çıkmayabilir.
Bu durumda öğrenci dereceli puanlama anahtarında yer
verilen, tasarım sürecinin diğer aĢamalarındaki
çalıĢmalarına ayrılan puanlara göre değerlendirilir.
Bir baĢka ifade ile çalıĢmanın tamamlanan boyutuyla öğrenci
değerlendirilir.
42. 6. Yapım kuĢağı kazanımlarında geçen “araĢtırma”
ifadesinden öğrencilerin kiĢisel bilgi, beceri, deneyim ve
gözlemlerine dayalı bir süreç anlaĢılmalıdır.
Farklı kaynaklardan elde edilen bilgiler analiz ve sentez
edilmelidir.
43. 7. Öğrencilere inovasyon konusunda bilgi vermek amacıyla
kılavuz ekinde verilen bilgilerden yararlanılır.
Ayrıca konu ile ilgili bilimsel kaynaklardan bilgi toplanabilir.
Konu uzmanları okula davet edilerek öğrencilerin inovasyon
konusunda bilgilendirilmesi sağlanır.
Öğrencilere günlük hayatta kullandıkları eĢyalara yönelik
basit inovasyon etkinlikleri yaptırılabilir. Bu amaçla zümre
olarak kısa inovasyon etkinlikleri planlanabilir.
Öğrenciler var olan ürünlere yeni fonksiyonel özellikler
katma konusunda cesaretlendirilir.
44. Osman KESKĠN
Teknoloji ve Tasarım Öğretmeni
keskinoo@hotmail.com
505 803 87 04
Diğer çalıĢmalarıma ulaĢmak için:
Teknoloji ve Tasarımcılar Facebook sayfası
