Εργάστηκαν οι μαθήτριες της Β' Λυκείου: Ελισάβετ Αντωνιάδη, Δήμητρα Δακτυλίδη, Ρεγγίνα Ζιάγκα και Ξανθή Μποκολίνη 2013-14

1. Αυταρχική και
Αντιαυταρχική αγωγή
ΔΡΔΥΛΖΤΗΘΖ ΔΡΓΑΣΗΑ Β’ ΙΥΘΔΗΝΥ,
2013-14
ΓΔΛΗΘΝ ΙΥΘΔΗΝ ΘΑΡΔΑ

2. Δξγάζηεθαλ:
Διηζάβεη Αλησληάδε,
Γήκεηξα Γαθηπιίδε,
Ρεγγίλα Εηάγθα,
Μαλζή Κπνθνιίλε
Υπεύζπλε θαζεγήηξηα: Αληηγόλε Θξηπαξνπνύινπ

3. Ν όξνο «αγσγή»…

Κε ηνλ όξν «αγσγή»
ελλννύκε ηελ ζθόπηκε
ελέξγεηα ησλ ελειίθσλ
πξνο ηα αλαπηπζζόκελα
άηνκα ώζηε απηά λα
αλαπηύμνπλ ηε
ζσκαηηθή, πλεπκαηηθή,
θνηλσληθή, εζηθή θαη
αηζζεηηθή όςε ηεο
πξνζσπηθόηεηαο ηνπο
θαη λα βνεζεζνύλ ζην
λα εληαρζνύλ αξκνληθά
ζην θπζηθό θαη
αλζξώπηλν πεξηβάιινλ
όπνπ ζα
ιεηηνπξγήζνπλ, ζα
αιιειεπηδξάζνπλ θαη
ζα δεκηνπξγήζνπλ.
Ζ έλλνηα ηεο αγσγήο
αιιά θαη ην λόεκα ηεο
αιιάδεη αλάινγα κε ηηο
επνρέο θαη ηηο δνκέο ηεο
θάζε θνηλσλίαο.

 Τν εθπαηδεπηηθό
ζύζηεκα είλαη ζεζκόο
θαη απηό ζεκαίλεη όηη
όρη κόλν αληαλαθιά ηελ
πξαγκαηηθόηεηα αιιά
ηείλεη θαη λα ηελ
αλαπαξάγεη.

4. Απηαξρηθή αγσγή…
Ζ εθαξκνγή κεζόδσλ
απηαξρηθήο αγσγήο
δεκηνπξγεί αλζξώπνπο
απηαξρηθνύο, κε ηάζεηο
επηζεηηθόηεηαο θαη
επηβνιήο, αλζξώπνπο κε
εμνπζηαζηηθή ζπκπεξηθνξά
γηαηί απηό δηδάρηεθαλ λα
εθαξκόδνπλ ζηηο ζρέζεηο
ηνπο κε ηελ θνηλσλία αιιά
θαη κε ηνπο ζπλαλζξώπνπο
ηνπο.

Ζ έλλνηα ηεο απηαξρηθήο
αγσγήο ραξαθηεξίδεηαη από
απηαξρηθόηεηα ε νπνία
δεκηνπξγεί αληζνξξνπία ζηηο
δνκέο ηεο πξνζσπηθόηεηαο
γηαηί «ππνηάζζεη ην ινγηθό
ζην παξάινγν» (Allport).
 Τα άηνκα
θνηλσληθνπνηνύληαη ώζηε
αξγόηεξα λα δηαθαηέρνληαη
από αηζζήκαηα
ελνρήο, δνγκαηηζκό, θαη λα
είλαη αλππνρώξεηα ζηηο
δηαπξνζσπηθέο ηνπο
ζρέζεηο.

5.  Ζ απηαξρηθή αγσγή
απνηειεί έλα ηξόπν
αγσγήο πνπ
αζθείηαη κε
θαηαλαγθαζκό, ρσξ
ίο ηελ ζπγθαηάζεζε
ηνπ
εθπαηδεπόκελνπ, ρσ
ξίο ιόγνπο
πεηζηηθνύο από
εθείλνλ πνπ ηελ
αζθεί γηα εθείλνλ
πνπ ηελ πθίζηαηαη…

6. Ζ αξρηηεθηνληθή ησλ ζρνιηθώλ θηεξίσλ
θαη ε απηαξρηθή αγσγή…
Μεπικά σαπακηηπιζηικά ηυν
ζσολικών κηηπίυν :
 νξζνγώληα ζρήκαηα
 Μνλόηνλα θαη θξύα θηήξηα
 Ίζηνη δηάδξνκνη
 Χαιηθνζηξσκέλε απιή (ηώξα
πηα ηζηκεληαξηζκέλε)
 Λίγα ινπινύδηα έσο θαζόινπ
 Γθξίδα θαη κνπληά ρξώκαηα
 Μεγάιε ζηδεξέληα είζνδνο
 Πεξίθξαμε κε ςεινύο ηνίρνπο
ή θάγθεια πνπ απνκνλώλεη
ηνλ ρώξν από ην εμσζρνιηθό
πεξηβάιινλ
θαη
θαζηζηά
εύθνιν ηνλ εγθιεηζκό

7. Ν ζρνιηθόο ρώξνο θαη ε
απηαξρηθή αγσγή…

Υπάπσοςν εςδιάκπιηερ πεπιοσέρ
(αίθοςζερ, γπαθεία, διάδπομοι κ.λπ.)
πος ζςνήθυρ δεν είναι ανοισηά για
όλοςρ.

Άνιζη καηανομή ηος σώπος. Οι
πολλοί μαθηηέρ έσοςν ζηη διάθεζή
ηοςρ πολύ λιγόηεπο σώπο από ηοςρ
εκπαιδεςηικούρ.

Οι διεςθςνηέρ έσοςν ηο δικό ηοςρ
γπαθείο. Ιεπαπσική διάκπιζη.

Κενηπική θέζη για ηο γπαθείο ηος
διεςθςνηή, έηζι ώζηε να ελέγσει ηον
σώπο.

Οι αίθοςζερ διδαζκαλίαρ είναι ζηη
ζειπά ζςνήθυρ καηά μήκορ ενόρ
ζηενού διαδπόμος.

Η αίθοςζα ηελεηών είναι κλειζηή και
σπηζιμοποιείηαι για ηιρ εθνικέρ και
άλλερ γιοπηέρ.

Φυπιζηέρ ηοςαλέηερ για ηοςρ μαθηηέρ.

Οι διάδπομοι και η αςλή πος
ςπόκεινηαι ζε διαπκή και αςζηηπή
επιηήπηζη.

8. Η αίθοςζα διδαζκαλίαρ και η
αςηαπσική αγυγή…

Θπανίο: Ένα έπιπλο ζσεδιαζμένο για
πολύ πεπιοπιζμένη δπαζηηπιόηηηα
και ζςμπεπιθοπά, ηο οποίο δεν
επιηπέπει ούηε ηη ζυμαηική ούηε ηην
τςσολογική θςγή (μόνη διέξοδορ ηο
‘γπάτιμο’ πάνυ ζηα θπανία)…

Έδπα: Τοποθεηημένη ζςσνά ζε ειδικό
βάθπο, δίπλα ζηον πίνακα, κονηά
ζηην πόπηα ώζηε να ελέγσεηαι η
είζοδορ και η έξοδορ.

Σσήμα: οπθογώνια παπαλληλόγπαμμη
αίθοςζα, παπάλληλερ ζειπέρ θπανίυν
πος διεςκολύνοςν ηην πειθαπσία.

Οι
μαθηηέρ
είναι
ςποσπευηικά
πποζαναηολιζμένοι ππορ ηην έδπα
(δαζκαλοκενηπικό ζύζηημα).

Τον ηελικό λόγο για ηην θέζη ηυν
μαθηηών μέζα ζηην ηάξη ηην έσει ο
δάζκαλορ γιαηί αςηόρ ‘έσει και ηην
ηελική εςθύνη’.

9. Ζ κεηαθίλεζε θαη ε απηαξρηθή
αγσγή…

Απζηεξά πξνζδηνξηζκέλε από ην
σξνιόγην πξόγξακκα.

Η είζνδνο θαη ε έμνδνο από ηνλ
ζρνιηθό ρώξν ειέγρεηαη απζηεξά.

Η είζνδνο θαη ε έμνδνο από ηελ
αίζνπζα
δηδαζθαιίαο
ειέγρεηαη
αθόκα πην απνηειεζκαηηθά.

Μέζα ζηελ αίζνπζα δηδαζθαιίαο
ειέγρεηαη ε θίλεζε ησλ καζεηώλ ε
νπνία επηηξέπεηαη κόλν κε άδεηα. Οη
κόλεο θηλήζεηο πνπ επηηξέπνληαη
είλαη
απηέο
πνπ
δειώλνπλ
ππαθνή, όπσο ην ζήθσκα ηνπ
ρεξηνύ.

Αληίζεηα, ν δάζθαιόο έρεη ην
δηθαίσκα λα θηλείηαη πξνο όιεο ηηο
θαηεπζύλζεηο
θαηαιακβάλνληαο
πνιιαπιάζην ρώξν.

10. Ζ αληί-απηαξρηθή αγσγή…
 Ζ αληί- απηαξρηθή
αγσγή ραξαθηεξίδεηαη
από ειεπζεξία ηνπ
καζεηή ηόζν ζηηο
εθδειώζεηο ηνπ όζν
θαη ζηηο
δξαζηεξηόηεηέο ηνπ.
Γειαδή, ην παηδί
απνθαζίδεη θαη
επηιέγεη ηνπο
πξνζαλαηνιηζκνύο θαη
ηα ελδηαθέξνληά
ηνπ, θαζνδεγνύκελνο
από ην δάζθαιν.
 Απνξξίπηεη θάζε
κνξθή απζεληίαο
αλαδεηθλύνληαο ηελ
πξνζσπηθόηεηα ηνπ
παηδηνύ αιιά θαη ηελ
εξεκία θαη αζθάιεηα
ηνπ ςπρηζκνύ ηνπ σο
βαζηθό ζηνηρείν ηεο
εθπαηδεπηηθήο
δηαδηθαζίαο.
 Καζεηνθεληξηθό
ζύζηεκα

11. Σπκπεξαζκαηηθά…
 Τν εθπαηδεπηηθό ζύζηεκα
λνκηκνπνηεί θαη αλαπαξάγεη
ην πξόηππν ηνπ πνιίηε πνπ
ππαθνύεη, ππνηάζζεηαη θαη
εθηειεί ηηο εληνιέο απηώλ
πνπ εμνπζηάδνπλ.
 Αλ θαη ην ζρνιείν
παξνπζηάδεηαη σο πνιηηηθά
νπδέηεξν (π.ρ. απαγόξεπζε
ησλ πνιηηηθώλ
ζπδεηήζεσλ’) ζηελ νπζία
κεξνιεπηεί ππέξ ησλ
πνιηηηθώλ αληηιήςεσλ θαη
πνιηηηθώλ ζηάζεσλ πνπ
επλννύλ κηα ζπληεξεηηθή
ηδενινγία. Νη καζεηέο
θνηλσληθνπνηνύληαη
πνιηηηθά κέζα ζηα πιαίζηα
ηεο θπξίαξρεο ηδενινγίαο.

12. Αληη-απηαξρηθή αγσγή
 Ζ αληη-απηαξρηθή αγσγή
πξνάγεη ηελ ηζόηεηα ζηνλ
ζρνιηθό ρώξν εθόζνλ
ππνζηεξίδεη ηόζν ην
ζεβαζκό ζηα δηθαηώκαηα
ηνπ παηδηνύ όζν θαη ηνλ
ζεβαζκό ζηελ
πξνζσπηθόηεηα ησλ
εθπαηδεπηηθώλ.
 Τα παηδηά δελ
απνιακβάλνπλ κία
ειεπζεξία δίρσο όξηα αιιά
ζπλεηδεηνπνηνύλ ηελ αμία
ηεο ηζνηηκίαο κε παξάιιειν
ζεβαζκό ζηελ
πξνζσπηθόηεηα θαη ηηο
αλάγθεο ηόζν ησλ
ζπλνκειίθσλ ηνπο όζν θαη
ησλ ελειίθσλ.

13.  Σύκθσλα κε ηε ζεσξία
ηνπ βαζηθνύ εθθξαζηή
ηεο
αληηαπηαξρηθόηεηαο, ηνπ
Neil, ην παηδί είλαη από
ηε θύζε ηνπ θαιό θαη γη
απηό ην ιόγν, ζα πξέπεη
λα ην αθήζνπκε λα
αλαπηπρζεί ειεύζεξν
ρσξίο θαηαπίεζε θαη
θαηαλαγθαζκό.
 Κε ηνλ ηξόπν απηό ε
εθπαίδεπζε δίλεη
κεγαιύηεξε βαξύηεηα
ζηελ ςπρηθή ηζνξξνπία
ηνπ παηδηνύ παξά ζηελ
κειινληηθή αθαδεκατθή
ηνπ ζηαδηνδξνκία.
 Ζ επηπρία αιιά θαη ν
ζπλαηζζεκαηηθόο
θόζκνο ηνπ παηδηνύ
είλαη από ηα ζεκαληηθά
ζεκεία ηνπ
αληηαπηαξρηθνύ
ζρνιείνπ.
 Γελ δεκηνπξγνύληαη ζην
παηδί αξλεηηθά
ζπλαηζζήκαηα κέζα από
πνηλέο θαη ηηκσξίεο.

14. Τν βαζηθόηεξν ραξαθηεξηζηηθό ζηελ
αληί-απηαξρηθή αγσγή είλαη…
 Ζ αγάπε πνπ ππάξρεη
γηα ην παηδί θαη ηε
θύζε ηνπ.
 Τν παηδί αθήλεηαη
ειεύζεξν λα ελεξγήζεη
θαη λα αλαπηπρζεί ζε
έλα πεξηβάιινλ όπνπ
ππάξρνπλ ζρέζεηο
ακνηβαηόηεηαο, αιιειν
θαηαλόεζεο θαη
αιιεινζεβαζκνύ
ρσξίο εμνπζηαζηηθέο
δνκέο.

15. Σην ζρνιηθό πεξηβάιινλ ζα
έπξεπε:
 Νη εθπαηδεπηηθνί λα
επηθνηλσλνύλ αξκνληθά
κεηαμύ ηνπο αιιά θαη κε
ηνπο καζεηέο ηνπο ζηε
βάζε αλνηρηώλ
δηαδηθαζηώλ.
Λα επηθξαηεί πλεύκα
ζπιινγηθόηεηαο θαη
ζπλεξγαζίαο κεηαμύ
όισλ όζσλ εκπιέθνληαη
ζηελ εθπαηδεπηηθή
δηαδηθαζία .


Λα επηδηώθνληαη όρη
κόλν γλσζηηθνί ζηόρνη
αιιά θαη
ζπλαηζζεκαηηθνί θαη
ςπρνθηλεηηθνί ζηόρνη .

16. Σηελ ζρνιηθή ηάμε ζα έπξεπε:
 Ζ κεηάδνζε ηεο γλώζεο λα
γίλεηαη κε ηεο κέζνδν ηεο
νκαδνζπλεξγαηηθήο
δηδαζθαιίαο .
 Νη καζεηέο λα ζπκκεηέρνπλ
ζηελ νξγάλσζε ηεο ηάμεο
θαη λα έρνπλ ιόγν ζηελ
αληηκεηώπηζε ησλ
πξνβιεκάησλ.
 Ν εθπαηδεπηηθόο λα κελ
απνθαζίδεη κόλνο ηνπ αιιά
λα ζπλαπνθαζίδεη κε ηνπο
καζεηέο, λα ππνζηεξίδεη ηηο
δξαζηεξηόηεηέο ηνπο, λα
απνθεύγεη ηηο δηαηαγέο, θαη
λα επηδηώθεη κέζα από ηνλ
δηάινγν ηεο ζπλαίλεζε.

17. Κε ηε ζπλεξγαζία ησλ αηόκσλ κέζα ζηε ζρνιηθή
κνλάδα επηηπγράλεηαη ε απηνγλσζία…
 Ζ εηθόλα πνπ ζρεκαηίδεη ν καζεηήο γηα ηνλ εαπηό
ηνπ (απηναληίιεςε) θαη ε απηνεθηίκεζή ηνπ
εμαξηώληαη από ην είδνο ησλ εκπεηξηώλ πνπ απνθηά
από ηελ επαθή ηνπ κε ηνπο ζπλνκειίθνπο ηνπ θαη
ηνπο
ελειίθνπο.
Αλ
νη
εκπεηξίεο
είλαη
ζεηηθέο, ζρεκαηίδεη ζεηηθή
απηνεθηίκεζε. Αλ νη
εκπεηξίεο είλαη αξλεηηθέο, ζρεκαηίδεη αξλεηηθή
απηναληίιεςε (θαηνπηξηθόο εαπηόο).
 Ζ απνδνρή ηνπ παηδηνύ ζην ζρνιηθό πεξηβάιινλ
είλαη θαζνξηζηηθήο ζεκαζίαο γηα ηελ κεηέπεηηα
εμέιημή ηνπ.