Ασκήσεις στην Παραγωγή Λόγου, την Περίληψη και τη θεωρία της Νεοελληνικής Γλώσσας της Γ΄Γυμνασίου.

1. 1
Α΢ΚΗ΢Η 1
Σν ζρνιείν ζαο ζπλεξγάδεηαη κε έλα μέλν ζρνιείν ζην πιαίζην ελφο επξσπατθνχ
πξνγξάκκαηνο. Οη Δπξσπαίν καζεηέο είλαη πηζαλφ λα γλσξίδνπλ ηνλ Παξζελψλα
θαη ην ΢σθξάηε, αιιά κάιινλ αγλννχλ ηελ εηθφλα ηεο ζχγρξνλεο Διιάδαο.
Γξάςηε ηνπο κηα επηζηνιή, κε ηελ νπνία λα ηνπο βνεζάηε λα απνθηήζνπλ κηα
θαιχηεξε εηθφλα γηα ηε δσή ζηελ Διιάδα ηνπ ζήκεξα.
Σεο Αλαζηαζίαο Κάιθα, Mst
Φηιόινγνο

2. 2
Αγαπεηνί θίινη,
Μέζα από ηε ζπλεξγαζία ησλ ζρνιείσλ καο δηαπηζηώζακε όηη, ελώ γλσξίδεηε
αξθεηά γηα ηελ αξραία Διιάδα θαη ηνλ πνιηηηζκό ηεο, έρεηε κηα αζαθή εηθόλα γηα
ηελ ζύγρξνλε Διιάδα. Θα ζέιακε, ινηπόλ, κε ηελ επηζηνιή απηή λα ζαο δώζνπκε
νξηζκέλεο πιεξνθνξίεο γηα ηε ρώξα καο.
Θ.Π.1: Η Διιάδα αλαπηχζζεηαη δηαξθψο.
 έξγα ππνδνκήο- αλάπηπμε ηνπξηζκνύ
 θαιό βηνηηθό επίπεδν πνιηηώλ
 επηρεηξεκαηηθή δξαζηεξηόηεηα
 επηηπρεκέλε δηνξγάλσζε ησλ Οιπκπηαθώλ Αγώλσλ
Θ.Π.2: Δπηπιένλ, ε Διιάδα έρεη λα παξνπζηάζεη ζεκαληηθά επηηεχγκαηα ζην
ρψξν ηεο πλεπκαηηθήο θαη θαιιηηερληθήο δεκηνπξγίαο.
 ινγνηερλία, κνπζηθή, ζέαηξν = εμαηξεηηθνί δεκηνπξγνί πνπ πξνάγνπλ ηνλ
ειιεληθό πνιηηηζκό
 π.ρ. ΢εθέξεο, Διύηεο, Θενδσξάθεο θηι.
 θαη ζηελ επηζηήκε κεγάιε ε ζπκβνιή ησλ ειιήλσλ επηζηεκόλσλ (π.ρ.
Παπαληθνιάνπ)
Θ.Π.3: Οη θπζηθέο νκνξθηέο θαη ε θηινμελία ησλ Διιήλσλ απνηεινχλ πφιν
έιμεο πνιιψλ ηνπξηζηψλ θάζε ρξφλν.
 ήιηνο, παλέκνξθα λεζηά, νξεηλέο πεξηνρέο
 ν Έιιελαο είλαη αλνηρηόθαξδνο, απζόξκεηνο, ζπλαηζζεκαηηθόο, ηεξεί ηηο
παξαδόζεηο.
Κιείλνληαο ηελ επηζηνιή καο ζα ζέιακε λα ζαο πξνζθαιέζνπκε ζηε ρψξα καο
γηα λα γεπηείηε απφ θνληά ηηο νκνξθηέο ηεο θαη λα γλσξίζεηε θαιχηεξα ηνλ
πνιηηηζκφ ηεο.
Με εθηίκεζε,
…

3. 3
2ε
Α΢ΚΗ΢Η
ΚΔΙΜΔΝΟ
Η απνζηνιή ηνπ Διιεληζκνχ ζήκεξα
Δίλαη πνιύπιεπξν ην πξόβιεκα ηεο απνζηνιήο ηνπ Διιεληζκνύ ζήκεξα θαη νη
δηαζηάζεηο ηνπ αγθαιηάδνπλ πνιιά ζέκαηα. Πξώην θαη απηνλόεην ζηνηρείν ηεο
απνζηνιήο ηνπ ζεκεξηλνύ Διιεληζκνύ είλαη ε δηαζθάιηζε ηνπ ειιεληθνύ ρώξνπ. Γελ
κπνξνύκε λα κηιήζνπκε γηα απνζηνιή ηνπ Διιεληζκνύ, ρσξίο ρώξν κέζα ζηνλ νπνίν
ν Διιεληζκόο λα κπνξεί λα αλαπηύζζεη ηελ απνζηνιή ηνπ. Πξέπεη, ινηπόλ, λα
αγσληζζνύκε λα δηαηεξήζνπκε ό,ηη έρεη απνθηεζεί κε αγώλεο θαη κε ζπζίεο θαη πνπ
απνηειεί ζήκεξα απηό πνπ απνθαινύκε Διιεληθή Παηξίδα.
Πξαγκαηηθά, είλαη ηνπιάρηζηνλ αληηθαηηθό, λα αγαπνύκε θαη λα ζεβόκαζηε ην
αηνκηθό καο ζπίηη θαη ηελ ηνπηθή καο θνηλόηεηα ή ην ηνπηθό καο ρσξηό, θαη αληίζεηα,
λ' απνζηεξνύκε ηεο αγάπεο θαη ηνπ ζεβαζκνύ καο ηελ γεληθή θαη αθέξαηε παηξίδα,
ζηα πιαίζηα ηεο νπνίαο δνύκε θαη πεζαίλνπκε, πνηηζκέλνη ζην θνηλό πλεύκα πνπ καο
ζπλδέεη κε όινπο ηνπο Έιιελεο θαη κε ηελ Διιάδα νιόθιεξε. Δίλαη αληηθαηηθό λ'
απνδερόκαζηε ην «κεξηθό» θαη λ' απνθξνύνκε ην «ζύλνιν». Δίλαη απαξάδεθην λ'
αξλνύκεζα ηελ παηξίδα, ζηελ έλλνηα ηεο νπνία αλήθακε, είηε ην ζέινκε είηε όρη.
΢ηόρνο θαη απνζηνιή ηνπ ειιεληζκνύ είλαη ε θνηλσληθή θαη νηθνλνκηθή ηνπ
πξναγσγή. ΢πλάξηεζε ηεο πξναγσγήο απηήο είλαη ε ζπλερήο πξναγσγή θαη ηεο
παηδείαο ηνπ. Καη όηαλ νκηινύκε γηα «παηδεία» δελ ελλννύκε απιώο- ηελ εθκάζεζε
γξακκάησλ θαη ηελ ζώξεπζε γλώζεσλ. Με ηνλ όξν παηδεία ελλννύκε ηελ
«κόξθσζε», ηελ δηακόξθσζε ηνπ αλζξώπνπ θαη ην πιάζηκό ηνπ, ώζηε απηόο λα γίλεη
ηθαλόο λα ζπκβάιεη ζηελ αλάπηπμε θαη ηελ πξναγσγή ηνπ πνιηηηζκνύ καο' ελλννύκε
δειαδή ηε δηακόξθσζε αιεζηλνύ «αλζξώπνπ», αλζξώπνπ πνπ λα θσηίδεηαη από ηελ
πλεπκαηηθή παξάδνζε θαη λα εκςπρώλεηαη από ην δίδαγκα ηεο εζληθήο ηνπ ηζηνξίαο.
Δλλννύκε ηε δηακόξθσζε αλζξώπνπ πνπ λα εκςπρώλεη ηηο πξνζδνθίεο θαη ηα
νξάκαηα ηνπ Διιεληθνύ Πνιηηηζκνύ κε πλεύκα ειεύζεξν θαη ππεύζπλν, ηθαλό λα
πξνθαζνξίδεη ηηο ηάζεηο θαη ηελ κνξθή θαη ην κέιινλ ηεο θνηλσλίαο θαη ηνπ
πνιηηηζκνύ καο.
΢ηελ επνρή καο νη απνζηάζεηο έρνπλ ζκηθξπλζεί θαη ε δηεζλήο δξαζηεξηόηεηα
κε ηνπο πνηθίινπο δηεζλείο νξγαληζκνύο επεξεάδεη ηελ θπζηνγλσκία ησλ εζληθώλ
νκάδσλ θαη βαζκηαία αιινηώλεη ηνλ ραξαθηήξα ηνπο. Δίλαη, ινηπόλ, αλαπόθεπθην θαη
ν Διιεληζκόο ζα πξέπεη λ' αληηκεησπίζεη ηε λέα απηή δηακόξθσζε δσήο κέζα ζηα
πιαίζηα ηεο λέαο δηεζλνύο νηθνγέλεηαο. Καη ην πξόβιεκα ηνπ γίλεηαη νμύηεξν κε ηελ
έληαμε ηνπ ζηελ ζρεδηαζκέλε επξσπατθή νηθνγέλεηα, όπνπ κνηξαία, έρεη λ'
αληηκεησπίζεη θαη άιινπο ώξηκνπο ηζηνξηθνύο πνιηηηζκνύο.
Π. Εέπνο
Β. ΔΡΩΣΖ΢ΔΗ΢
 Να ραξαθηεξίζεηε ηε ζχλδεζε (παξαηαθηηθή-ππνηαθηηθή) ησλ πξνηάζεσλ
ζηε 1ε
θαη 2ε
παξάγξαθν ηνπ θεηκέλνπ.

4. 4
3ε
Α΢ΚΗ΢Η
΢ε κηα παξάγξαθν λα αλαπηχμεηε ηηο ζεηηθέο ζπλέπεηεο ηνπ ηνπξηζκνχ.
 Ποιες είναι οι θετικές σσνέπειες τοσ τοσρισμού;
 Οηθνλνκηθέο (ζπλάιιαγκα, εκπόξην, δηαθίλεζε ρξήκαηνο, αγαζώλ).
 Νέεο ζέζεηο εξγαζίαο (πξαθηνξεία, γξαθεία, μελνδνρεία, ζπγθνηλσλίεο, μελαγνί...).
 Βειηίσζε βηνηηθνύ επηπέδνπ.
 Πνιηηηζκηθέο (δηάδνζε εζώλ, εζίκσλ, λννηξνπίαο).
 Πλεπκαηηθέο (γλώζεηο, εκπεηξίεο, πλεπκαηηθό επίπεδν).
 Κνηλσληθέο (θηιία, ζπλαδέιθσζε, αιιεινθαηαλόεζε αλζξώπσλ θαη ιαώλ).
Ηδενινγηθόο ζπγθεξαζκόο, παγθόζκηα εηξήλε

5. 5
4ε
Α΢ΚΗ΢Η
Α. ΚΔΙΜΔΝΟ
Η αξραία Διιάδα, θνηηίδα ηεο καζεκαηηθήο ζθέςεο
Οιφθιεξνο ν δπηηθόο πνιηηηζκόο γελλήζεθε θαη αλαπηύρζεθε έρνληαο σο
βάζε ηνλ ηξόπν ζθέςεο πνπ ράξαμαλ, δηακόξθσζαλ θαη δίδαμαλ νη αξραίνη Έιιελεο.
Γηα πξώηε θνξά ζηελ αξραία Διιάδα ν λνπο δελ ηθαλνπνηείηαη κε ηηο κπζνινγηθέο
εξκελείεο ηνπ θόζκνπ. Ο κειεηεηήο δελ αξθείηαη λα δώζεη πξαθηηθέο απαληήζεηο ζηα
πξνβιήκαηα, αιιά πξνζπαζεί λα επεθηαζεί παξαπέξα ζε όια ηα λνεηά αληίζηνηρα
πξνβιήκαηα, λα νδεγεζεί ζε γεληθεύζεηο θαη ζε αθαηξέζεηο, λα νηθνδνκήζεη ηνλ νξζό
ιόγν γηα λα δηαηππώζεη κε ζαθήλεηα έλλνηεο, νξηζκνύο θαη λόκνπο γεληθνύο. Απηή ε
κεηάβαζε από ην κύζν ζην ιόγν, ζηελ επηζηεκνληθή ζθέςε, ήηαλ έλα ζαύκα, κηα
ηνκή, κηα επαλάζηαζε.
Η Φηινζνθία γελλήζεθε ηνλ 6ν π.Υ. αηώλα ζηελ Ησλία θαη ε εμάπισζή ηεο
ζηηο ππόινηπεο ειιεληθέο πόιεηο ήηαλ ε απαξρή κηαο ιακπξήο πνξείαο ηνπ ειιεληθνύ
πλεύκαηνο ζηελ αλαδήηεζε ηεο αιήζεηαο, όρη γηα λα εμππεξεηήζεη πξαθηηθέο
αλάγθεο, αιιά γηα λα ηθαλνπνηήζεη πλεπκαηηθέο αλεζπρίεο θαη αλαδεηήζεηο.
Σα Μαζεκαηηθά ήηαλ έλα επξύηαην πεδίν πλεπκαηηθήο αλαδήηεζεο γη' απηό
αζρνιήζεθαλ καδί ηνπο όινη ζρεδόλ νη θηιόζνθνη εθείλεο ηεο επνρήο.
Η απφδεημε, πνπ έπαημε θαζνξηζηηθό ξόιν ζηελ πνξεία εμέιημεο ησλ
Μαζεκαηηθώλ, μεθίλεζε από ηνλ Θαιή, αλαπηύρζεθε από ηνλ Ππζαγόξα θαη ηνπο
Ππζαγόξεηνπο, ζπζηεκαηνπνηήζεθε από ηνλ Πιάησλα θαη θπξίσο από ηνλ
Αξηζηνηέιε, ρξεζηκνπνηήζεθε ζε πεξηζζόηεξν ηειεηνπνηεκέλε κνξθή από ηνλ
Δπθιείδε θαη ζα κπνξνύζακε λα πνύκε όηη ηειεηνπνηήζεθε από ηνλ Αξρηκήδε.
Η ζχιιεςε ηεο ηδέαο ηεο αμησκαηηθήο ζεκειίσζεο νθείιεηαη ζηνπο αξραίνπο
Έιιελεο. Κιαζηθό παξάδεηγκα είλαη ε Δπθιείδεηα Γεσκεηξία. Οη Ππζαγόξεηνη π.ρ.
είραλ δηεπθξηλίζεη όηη ε απνδεηθηηθή δηαδηθαζία πξέπεη λα έρεη θάπνηα δεδνκέλα (ηηο
ππνζέζεηο), θαη θάπνηνπο αξρηθνύο ζπιινγηζκνύο. Ο Αξηζηνηέιεο επίζεο καο δίλεη
όια ηα ζηνηρεία κηαο αμησκαηηθήο ζεκειίσζεο. Αλαθέξεηαη ζηηο αξρηθέο έλλνηεο, -ηηο
ζέζεηο, όπσο ηηο νλνκάδεη- ζηνπο νξηζκνύο, ζηα αμηώκαηα, ζηελ απνδεηθηηθή
δηαδηθαζία θαη ζηελ απόδεημε. Ζ αμησκαηηθή ζεκειίσζε πνπ αλέπηπμαλ νη αξραίνη
Έιιελεο είλαη ίδηα κε εθείλε πνπ ρξεζηκνπνηνύκε ζήκεξα.
Η Γεσκεηξηθή Άιγεβξα είλαη έλα από ηα θύξηα ραξαθηεξηζηηθά ησλ
αξραίσλ ειιεληθώλ Μαζεκαηηθώλ. Οη Έιιελεο έιπλαλ πνιιά πξνβιήκαηα ηεο
Αξηζκεηηθήο κε ηε βνήζεηα ηεο Γεσκεηξίαο, αιιά θαη πνιιά γεσκεηξηθά πξνβιήκαηα
κε ηε ρξεζηκνπνίεζε αξηζκεηηθώλ ππνινγηζκώλ. Τπήξραλ έλλνηεο πνπ κπνξνύζαλ
λα ζεσξεζνύλ θαη αξηζκεηηθέο θαη γεσκεηξηθέο. Π.ρ. νη αλαινγίεο, θαζώο θαη ε ιύζε
ησλ εμηζώζεσλ κπνξνύλ λα ζεσξεζνύλ σο θνηλό κέξνο ηεο Αξηζκεηηθήο θαη ηεο
Γεσκεηξίαο.
Η Αλάιπζε, πνπ είλαη ζήκεξα ν ζεκαληηθόηεξνο θιάδνο ησλ βαζηθώλ
Μαζεκαηηθώλ, έρεη ηελ αθεηεξία ηεο ζηελ αξραία Διιάδα. Π.ρ. ν Γεκόθξηηνο
θαζόξηζε ηελ έλλνηα ηνπ απεηξνζηνύ κεγέζνπο θαη έθακε δηάθξηζε κεηαμύ θπζηθνύ
απεηξνζηνύ (άηνκν) θαη καζεκαηηθνύ απεηξνζηνύ. ΢ηνλ Πιάησλα θαη ζηνλ

6. 6
Αξηζηνηέιε ππάξρεη ε έλλνηα ηνπ απείξνπ θαη ηνπ ζπλερνύο κεγέζνπο. Σα παξάδνμα
ηνπ Εήλσλα πεξηέρνπλ ηελ έλλνηα ηνπ νξίνπ, ηεο ζπλέρεηαο, θαζώο θαη ηνπ
αζξνίζκαηνο ησλ απείξσλ όξσλ κηαο αθνινπζίαο.
΢ηα έξγα ησλ Ππζαγνξείσλ, ηνπ Δύδνμνπ θαη ηνπ Αξρηκήδε ππάξρνπλ ηόζα θαη
ηέηνηα ζηνηρεία καζεκαηηθήο Αλάιπζεο, ώζηε ηα έξγα απηά ζήκεξα ζεσξνύληαη σο νη
πξσηνπόξνη ηεο δεκηνπξγίαο ηνπ δηαθνξηθνύ θαη ηνπ νινθιεξσηηθνύ ινγηζκνύ.
Η Γεσκεηξία είλαη θαζαξά ειιεληθή επηζηήκε. Ο Δπθιείδεο κε ηα ΢ηνηρεία
ηνπ νδεγεί ηνλ ηξόπν ζθέςεο ηεο αλζξσπόηεηαο γηα 2.300 ρξόληα.
Η Αζηξνλνκία σο επηζηήκε βξήθε επίζεο πξόζθνξν έδαθνο αλάπηπμεο ζηελ
αξραία Διιάδα. Ο Θαιήο, ν Ππζαγόξαο θαη νη Ππζαγόξεηνη είραλ θάλεη αξθεηέο
αζηξνλνκηθέο παξαηεξήζεηο θαη κεηξήζεηο. Δίλαη γλσζηή ε ζεσξία ηνπ Αξίζηαξρνπ
ηνπ ΢ακίνπ γηα ηηο θηλήζεηο ηεο Γεο. Ο Αξρηκήδεο θαηαζθεύαζε αξθεηά αζηξνλνκηθά
όξγαλα, κε ηα νπνία ππνιόγηδε ην κέγεζνο ηεο Γεο, ηεο ΢ειήλεο θαη ηνπ Ζιίνπ, ηελ
απόζηαζε ηεο Γεο από ηνλ Ήιην θαη ηνπο πιαλήηεο, ην κήθνο ηεο ηξνρηάο ηεο Γεο
θ.ιπ. Σν έξγν ηνπ Πηνιεκαίνπ θαη ηνπ Ηππάξρνπ ππήξμε πεγή αλαθνξάο γηα όινπο
ηνπο κεηαγελέζηεξνπο αζηξνλόκνπο.
Έηζη, ε αξραία Διιάδα ππήξμε ε θνηηίδα όρη κόλν ηεο καζεκαηηθήο ζθέςεο
αιιά θαη ηεο επηζηεκνληθήο ζθέςεο γεληθόηεξα.
(Σνπ ΘΔΟΓΩΡΟΤ Γ. ΔΞΑΡΥΑΚΟΤ-πεγή: Σεγόπνπινο Δθδόζεηο Α.Δ.)
Β. ΔΡΧΣΗ΢ΔΙ΢
 Πνηνο είλαη ν θύξηνο πξνβιεκαηηζκόο ηνπ ζπγγξαθέα;
 Πνηεο πεγέο ρξεζηκνπνίεζε;
 Πνηεο θαηεγνξίεο ηεο καζεκαηηθήο ζθέςεο αλαθέξεη;
 ΢ε πνην ζπκπέξαζκα θαηαιήγεη;

7. 7
Α΢ΚΗ΢Η 1
΢ε κηα παξάγξαθν λα θαηαγξάςεηο ηηο ζεηηθέο ζπλέπεηεο απφ ηελ εθκάζεζε
μέλσλ γισζζψλ.
Θ.Π. Η εθκάζεζε μέλσλ γισζζψλ έρεη πνιιά νθέιε γηα ηνπο λένπο.
 επαγγεικαηηθή απνθαηάζηαζε
 καζαίλεη πεξηζζφηεξα γηα ηνπο μέλνπο πνιηηηζκνχο
 επλνείηαη ε επηθνηλσλία κε ηνπο αλζξψπνπο μέλσλ ρσξψλ
 γλσξίδεη ηα επηηεχγκαηα ησλ αλζξψπσλ ζε φιν ηνλ θφζκν

8. 8
2ε
Α΢ΚΗ΢Η
΢ε έλα θείκελν 3 παξαγξάθσλ λα αλαθεξζείο:
- ζηα ραξαθηεξηζηηθά ηεο γιψζζαο ησλ λέσλ,
- ζηνπο ιφγνπο γηα ηνπο νπνίνπο ηελ ρξεζηκνπνηνχλ
- θαη ζην πψο αληηκεησπίδεηαη απφ ηνπο κεγαιχηεξνπο.
Θ.Π.1: Υαξαθηεξηζηηθά ηεο γιψζζαο ησλ λέσλ.
παξαβηάδνπλ ηνπο θαλόλεο ηνπ ζπληαθηηθνύ θαη ηεο γξακκαηηθήο
επηλννύλ λέεο ιέμεηο (π.ρ. μεζαιώλσ)
ρξεζηκνπνηνύλ πβξηζηηθό ιεμηιόγην
αλάινγα κε ηε κνπζηθή πνπ αθνύλε, επεξεάδεηαη θαη ν γισζζηθόο ηνπο θώδηθαο
Θ.Π.2: Γηαηί ρξεζηκνπνηνχλ απηή ηε γιψζζα;
 πξνβάιινπλ ηηο δηαθνξεηηθέο ηνπο αληηιήςεηο, ηδέεο, επηδηώμεηο
ε θνηλή ηνπο γιώζζα ηνπο ζπλδέεη κε ηνπο ζπλνκειίθνπο ηνπο
κέζν ακθηζβήηεζεο θαη αληίδξαζεο απέλαληη ζηηο θαζηεξσκέλεο αμίεο
αζθνύλ θνηλσληθή θξηηηθή
αλαδεηνύλ λένπο θαη πξσηόηππνπο ηξόπνπο έθθξαζεο (γισζζηθά παηρλίδηα)
Θ.Π.3: Πψο ηελ αληηκεησπίδνπλ νη κεγαιχηεξνη;
θπξίσο αξλεηηθά
ηνπο θαηαθξίλνπλ γηα θαθνπνίεζε ηεο γιώζζαο
δελ θαηαλννύλ όηη πξόθεηηαη γηα πξόζθαηξν θαηλόκελν θαη όηη ζε κηα θνηλσλία
ππάξρνπλ δηαθνξεηηθά γισζζηθά ηδηώκαηα

9. 9
Α΢ΚΗ΢Η 1
΢ε έλα άξζξν γηα ηε ζρνιηθή εθεκεξίδα λα αλαθεξζείηε ζην θαηλφκελν ηεο
μελνθνβίαο πνπ αλαπηχζζεηαη ζε δηάθνξεο ρψξεο ηεο Δπξψπεο θαη ηδηαίηεξα
ζηε ρψξα καο ηα ηειεπηαία ρξφληα.
- Πνηα είλαη ηα αίηηα πνπ ην πξνθαινχλ;
- Πψο κπνξεί λα αληηκεησπηζηεί;
ΔΝΓΔΙΚΣΙΚΟ ΓΙΑΓΡΑΜΜΑ
Α. ΠΡΟΛΟΓΟ΢
Ξελνθνβία= ν θφβνο ηνπ μέλνπ, ηνπ δηαθνξεηηθνχ
Ραηζηζκφο= ε αληίιεςε πνπ ππνζηεξίδεη ηελ αλσηεξφηεηα κηαο θπιήο θαη
απνβιέπεη ζηελ θπξηαξρία ηεο έλαληη ησλ άιισλ.
Β. Κ. ΜΔΡΟ΢
Θ.Π.1: Αίηηα ξαηζηζκνχ
 έιιεηςε αλζξσπηζηηθήο παηδείαο
 θξίζε ησλ αμηψλ= αλεζηθφηεηα, αληαγσληζκφο, ακθηζβήηεζε αλζξσπηζηηθψλ
ηδαληθψλ
 νηθνλνκηθά θαη πνιηηηθά ζπκθέξνληα= εθκεηάιιεπζε ηεο εξγαζίαο
ζπγθεθξηκέλσλ θπιεηηθψλ νκάδσλ (π.ρ. έγρξσκνη ζηελ Ακεξηθή, Αιβαλνί ζηελ
Διιάδα) θαη επεθηαηηθέο βιέςεηο ζε εδάθε μέλσλ ρσξψλ
 θαλαηηζκφο θαη απφδνζε επζπλψλ γηα φια ηα θνηλσληθά πξνβιήκαηα ζηνπο
μέλνπο
Θ.Π.2: Σξφπνη αληηκεηψπηζεο
 αλζξσπηζηηθή παηδεία= θαιιηέξγεηα δηαιφγνπ θαη πλεπκαηηθήο
αλεθηηθφηεηαο
 θιίκα ζπλεξγαζίαο κεηαμχ ησλ ρσξψλ= ζπκβνιή ησλ Γηεζλψλ Οξγαληζκψλ
 πηνζέηεζε πνιηηηθήο γηα ηελ νκαιή έληαμε ησλ κεηαλαζηψλ
Γ. ΔΠΙΛΟΓΟ΢
Αλαθεθαιαηψλνληαο, …

10. 10
2ε
Α΢ΚΗ΢Η
Πνηα απφ ηα παξαθάησ παξαδείγκαηα είλαη κεηαθνξέο θαη πνηα θπξηνιεμίεο;
 Γιπθά πνξηνθάιηα.
 Γηαγσγή θαζαξή.
 Καζαξφ πνηήξη.
 Καζαξά ξνχρα.
 Άλζξσπνο ίζηνο.
 Πηθξά ιφγηα.
 ΢ηξαβή ζαλίδα.
 Πίζηε αζάιεπηε.
 Άλνημε ν γείηνλάο κνπ έλα καγαδί.
 Έπεζαλ νη ηηκέο.
 Μπεξδεκέλν θνπβάξη.
 Άλνημε ηελ πφξηα.
 Έπεζε κέζα ζην πεγάδη.
 Έθαγε ε γάηα ην πνληίθη.
3ε
Α΢ΚΗ΢Η
΢ηα παξαθάησ παξαδείγκαηα ηα ξήκαηα ή θάπνηεο θξάζεηο ρξεζηκνπνηνχληαη
κεηαθνξηθά. Να βξεηο γηα ηελ θαζεκηά κηα αληίζηνηρε κσριολεκηική ζημαζία.
Άναψαν ηα αίκαηα.
Δίλαη βαξχο ηχπνο θαη δε ζηκώνει πνιιά.
Απηφ ην ζέκα έκλειζε. Γε ζα ην μαλαζπδεηήζνπκε.
Γελ ηρώω εχθνια ηηο δηθαηνινγίεο πνπ κνπ ιεο.
Με ηέηνηεο θοσρηούνες πνπ ηνπ έηπραλ, πψο λα ηα βγάιεη πέξα;
Σνλ γονάηιζαν ηα γεξαηεηά θαη νη αξξψζηηεο.
4ε
Α΢ΚΗ΢Η
Να ππνγξακκίζεηο ηηο δεπηεξεχνπζεο πξνηάζεηο θαη λα βξεηο ην ζπληαθηηθφ ηνπο
ξφιν.
Έκαζα φηη πέηπρεο ζηηο εμεηάζεηο.
Πξφζεμε κελ αξξσζηήζεηο.
Δίλαη παξάμελν πσο ην ζπκήζεθε.
Σνλ ξσηνχζε πφηε ζα επηζηξέςεη.

11. 11
5ε
Α΢ΚΗ΢Η
Πνηεο απφ ηηο παξαθάησ πιάγηεο εξσηήζεηο είλαη νιηθήο άγλνηαο θαη πνηεο
κεξηθήο;
ΟΛΙΚΗ΢ ΑΓΝΟΙΑ΢ ΜΔΡΙΚΗ΢ ΑΓΝΟΙΑ΢
Σνλ ξψηεζε αλ ζα θχγεη αχξην.
Σνλ ξψηεζε πφηε ζα θχγεη.
Γελ κνπ είπεο αλ κε ζπγρσξείο.
Γελ ήμεξα αλ ζα ηα θαηαθέξσ.
Δμήγεζέ κνπ ηη ελλνείο.
6ε
Α΢ΚΗ΢Η
Να κεηαηξέςεηο ηηο παξαθάησ επζείεο εξσηήζεηο ζε πιάγηεο, αθνχ ηηο
εμαξηήζεηο απφ ην αλάινγν ξήκα.
Πψο ζα ηαμηδέςεηο;
Σνλ ξψηεζα………………..
Ση επάγγεικα λα δηαιέμσ;
……………………………..
Πφηε λα μαλάξζσ;
………………………………..
Πνηνο άξαγε έθαλε ηέηνηα πξάγκαηα;
……………………………………………..
Γηαηί δε κε αθνινχζεζεο;
………………………………………………….

12. 12
Α΢ΚΗ΢Η 1
΢ε κηα επηζηνιή ζηνλ Τπνπξγφ Δμσηεξηθψλ λα αλαθεξζείηε ζηηο ειπίδεο αιιά
θαη ηνπο θφβνπο ζαο απφ ηελ ελνπνίεζε ηεο Δπξψπεο.
ΔΝΓΔΙΚΣΙΚΟ ΓΙΑΓΡΑΜΜΑ
Α. ΠΡΟΛΟΓΟ΢
Αμηφηηκε θε Τπνπξγέ,
΢αο γξάθσ ηελ επηζηνιή απηή γηα λα ζαο εθθξάζσ ηνπο πξνβιεκαηηζκνχο κνπ
ζρεηηθά κε ηελ ελνπνίεζε ηεο Δπξψπεο θαη ησλ ιαψλ ηεο………..
Β. Κ. ΜΔΡΟ΢
Θ.Π.1: Διπίδεο απφ ηελ ελνπνίεζε ηεο Δπξψπεο.
 εηξεληθή ζπλχπαξμε θαη αξκνληθή ζπλεξγαζία ησλ ιαψλ
 νη πφιεκνη ζα απνηεινχλ παξειζφλ
 επηθξαηνχλ αμίεο ηεο αγάπεο, ηεο ηζφηεηαο, ηεο αιιειεγγχεο, ηεο ειεπζεξίαο,
ηεο δηθαηνζχλεο
 νηθνλνκηθή αλάπηπμε
 αληηκεηψπηζε παγθνζκίσλ πξνβιεκάησλ (π.ρ. νηθνινγηθφ, αλεξγία, θηψρεηα)
Θ.Π.2: Φφβνη απφ ηελ ελνπνίεζε ηεο Δπξψπεο.
 νη ηζρπξνί κπνξεί λα επηβάινπλ ηε βνχιεζή ηνπο ζηνπο αδχλακνπο
 ράλεηαη ε πνιπκνξθία θαη επηθξαηεί κηα θνπιηνχξα εληαία γηα φινπο=
απψιεηα εζληθήο ηαπηφηεηαο
 θπξηαξρεί ην πιηθφ ζπκθέξνλ θαη ην θέξδνο
Γ. ΔΠΙΛΟΓΟ΢
Κιείλνληαο ηελ επηζηνιή κνπ ζα ήζεια λα επηζεκάλσ φηη.. (ηξφπνη επίιπζεο
πξνβιεκάησλ)

13. 13
2ε
Α΢ΚΗ΢Η
΢ε κηα παξάγξαθν λα αλαπηχμεηο ηηο αξλεηηθέο ζπλέπεηεο ηεο μελνκαλίαο.
Θ.Π. Οη επηπηψζεηο ηεο μελνκαλίαο είλαη πνιιέο.
Γε δεκηνπξγνχληαη λέα πξφηππα
Απεηιή πνιηηηζηηθήο θπζηνγλσκίαο
Απψιεηα εζληθήο ηαπηφηεηαο θαη ηζηνξηθήο κλήκεο
3ε
Α΢ΚΗ΢Η
Να δψζεηε ηα αληψλπκα ησλ παξαθάησ ιέμεσλ:
ηαξάδνπλ=
βαζηά (ε) =
ζίγνπξα=
δηαθνξεηηθά (ηα)=
θαηαλνεηφ=
4ε
Α΢ΚΗ΢Η
Να αληηθαηαζηαζνχλ νη ππνγξακκηζκέλεο ιέμεηο κε ηηο ζπλψλπκέο ηνπο:
Γε ρξεζηκνπνηψ ηνλ νξζφδνμν ηξφπν δεκηνπξγίαο.
Η κνπζηθή κνπ δελ παηάεη ζε εηθφλεο.
Ση ηνλ θαζνδεγεί είλαη άγλσζην.
Η κνπζηθή κνπ έρεη ζρέζε κε ηα εξεζίζκαηα πνπ ιακβάλσ.
Μήπσο ηα ζχλνξα είλαη κεξηθέο θνξέο απαξαίηεηα;

14. 14
5ε
Α΢ΚΗ΢Η
o Να ρσξίζεηε κε θφκκα ηηο αλαθνξηθέο πξνηάζεηο πνπ πξνζδίδνπλ
ζην νπζηαζηηθφ κηα πιεξνθνξία πνπ ΓΔΝ είλαη απαξαίηεηε.
o Να ραξαθηεξίζεηε ηηο Αλαθνξηθέο ΔΠΙΘΔΣΙΚΔ΢ θαη
ΔΛΔΤΘΔΡΔ΢ πξνηάζεηο.
 Απηφ ην απηνθίλεην πνπ είλαη θαηλνχξην ζα θεξδίζεη.
 Θπκάκαη πάληα ηε βξνρή πνπ έπεθηε εθείλε ηε λχρηα.
 Η δχζε πνπ είδακε ρηεο ζα καο κείλεη αμέραζηε.
 Όινη φζνη γξάθνπλ ζηηο εθεκεξίδεο δελ είλαη
δεκνζηνγξάθνη.
 Οη καζεηέο πνπ δε δηαβάδνπλ πνιχ παίξλνπλ θαθνχο
βαζκνχο.
 Όζνη δελ πξνζπαζνχλ δελ ηα θαηαθέξλνπλ.
 Ό, ηη έθαλα πήγε ρακέλν.

15. 15
Α΢ΚΗ΢Η 1
΢ε κηα επηζηνιή ζηνλ Τπνπξγφ Παηδείαο λα θάλεηε θαηλνηφκεο πξνηάζεηο γηα ηελ
πξνψζεζε ηεο εηξήλεο, ψζηε λα ηηο εθαξκφζεη πηζαλψο θαη ζην εθπαηδεπηηθφ
καο ζχζηεκα.
ΔΝΓΔΙΚΣΙΚΟ ΓΙΑΓΡΑΜΜΑ
Α. ΠΡΟΛΟΓΟ΢
Αμηφηηκε θε Τπνπξγέ,
΢αο γξάθσ ηελ επηζηνιή απηή γηα λα ζαο παξνπζηάζσ ηηο πξνηάζεηο κνπ ζρεηηθά
κε ηελ ελίζρπζε ηνπ θηιεηξεληθνχ πλεχκαηνο ζην ζρνιείν.
Β. Κ. ΜΔΡΟ΢
Θ.Π.1: Αλαδηάξζξσζε ηνπ πξνγξάκκαηνο θαη ηεο δηδαθηέαο χιεο.
 αλαβάζκηζε καζεκάησλ (Ιζηνξία, Λνγνηερλία, Καιιηηερληθά)
 λα κελ αζθείηαη πξνπαγάλδα θαηά ιαψλ θαη εζλψλ (θπξίσο κέζα απφ ηελ
Ιζηνξία)
 έκθαζε ζε δξαζηεξηφηεηεο πνπ πξνσζνχλ ηελ εηξήλε (ζπλεξγαζίεο κε
ζρνιεία ηνπ εμσηεξηθνχ, έξγα καζεηψλ ζρεηηθά κε ηελ εηξήλε…)
Θ.Π.2: Καηάιιειε νξγάλσζε ηεο ζρνιηθήο δσήο.
 λα κελ ππάξρεη ηφζν έληνλν αληαγσληζηηθφ πλεχκα
 εμάιεηςε απηαξρηζκνχ
 θαιιηέξγεηα ηζφηεηαο, δηαιφγνπ, ζπλεξγαζίαο
Γ. ΔΠΙΛΟΓΟ΢
Κιείλνληαο ηελ επηζηνιή κνπ ζα ήζεια λα επηζεκάλσ φηη..

16. 16
2ε
Α΢ΚΗ΢Η
΢ε κηα παξάγξαθν λα αλαπηχμεηο ηηο αξλεηηθέο ζπλέπεηεο ηνπ πνιέκνπ γηα ηα
παηδηά.
Θ.Π. Οη επηπηψζεηο ηνπ πνιέκνπ γηα ηα παηδηά είλαη πνιιέο.
Πνιιά ζθνηψλνληαη
Σξαπκαηίδνληαη ή κέλνπλ αλάπεξα
Μέλνπλ νξθαλά ή απνρσξίδνληαη ηηο νηθνγέλεηέο ηνπο
Φπρνινγηθά πξνβιήκαηα (ζιίςε, ηξφκνο, …)
3ε
Α΢ΚΗ΢Η
Γξάςηε κηα θαληαζηηθή ή πξαγκαηηθή ηζηνξία γηα ηνλ πφιεκν.
4ε
Α΢ΚΗ΢Η
Να βξεηο πιαγηνηίηινπο ζηηο παξαγξάθνπο ηνπ παξαθάησ θεηκέλνπ.
ΠΛΑΓΙΟΣΙΣΛΟΙ
΢ηηο αξρέο ηνπ αηψλα καο νη
άκαρνη απνηεινχζαλ ην 5% ησλ
ζπκάησλ ζε θαηξφ πνιέκνπ. ΢ηα ηέιε
ηνπ 20νχ αηψλα ην 90% ησλ ζπκάησλ
ησλ πνιέκσλ πνπ δηεμάγνληαη είλαη
άκαρνη. ΢ε απηέο ηηο ζπλζήθεο
ηδηαίηεξα άζρεκε είλαη ε ζέζε ησλ
παηδηψλ. ΢χκθσλα κε ζηνηρεία έξεπλαο
πνπ πξαγκαηνπνίεζε ε UNICEF, νη
έλνπιεο ζπξξάμεηο ζθνηψλνπλ θαη
αθξσηεξηάδνπλ πεξηζζφηεξα παηδηά
απφ ζηξαηηψηεο. Μηα πξαγκαηηθφηεηα
πνπ θαζεκεξηλά βιέπνπκε ζηηο νζφλεο
ησλ ηειενξάζεσλ, κε ηηο εηθφλεο απφ
ηνπο βνκβαξδηζκνχο ζην Κφζνβν.
Οη αξηζκνί ζπγθινλίδνπλ: ηελ
ηειεπηαία δεθαεηία 2 εθαηνκκχξηα
παηδηά ζθνηψζεθαλ θαηά ηε δηάξθεηα
έλνπισλ ζπξξάμεσλ. Σξηπιάζηνο ήηαλ
ν αξηζκφο απηψλ πνπ ηξαπκαηίζηεθαλ
ζνβαξά ή έκεηλαλ κε κφληκεο
αλαπεξίεο. Τπνινγίδεηαη φηη μεπεξλνχλ
ηα 4 εθαηνκκχξηα ηα παηδηά πνπ
επέδεζαλ κε ζνβαξφηαηα ςπρνινγηθά
πξνβιήκαηα, ελψ 1 εθαηνκκχξην είλαη
απηά πνπ έρνπλ κείλεη νξθαλά ή έρνπλ
απνρσξηζηεί ηηο νηθνγέλεηέο ηνπο.

17. 17
5ε
Α΢ΚΗ΢Η
Να βξεηο ηηο Γεπηεξεχνπζεο Αηηηνινγηθέο θαη Σειηθέο πξνηάζεηο (κε ηη
εηζάγνληαη- σο ηη ρξεζηκεχνπλ).
Καζεκεξηλά ην έδαθνο κνιχλεηαη απφ ηε ζπζζψξεπζε ηφζν ησλ αζηηθψλ
ιπκάησλ φζν θαη ησλ βηνκεραληθψλ. Πην ζπγθεθξηκέλα, ζηηο πφιεηο ηα
ζθνππίδηα απνηεινχλ εζηίεο κφιπλζεο θαη απεηινχλ ηε δεκφζηα πγεία, ηδηαίηεξα
φηαλ νη ζεξκνθξαζίεο είλαη πςειέο, γηαηί ε δπζνζκία είλαη πνιχ έληνλε. Δπίζεο,
έρνπκε αηζζεηηθή θαθνπνίεζε ηνπ θπζηθνχ ηνπίνπ αιιά θαη ππνβάζκηζε ηεο
πνηφηεηαο δσήο. Ο κφλνο ηξφπνο γηα λα αληηκεησπηζηεί ην πξφβιεκα είλαη ε
απφθηεζε νηθνινγηθήο ζπλείδεζεο θαη ε επαηζζεηνπνίεζε ζε νηθνινγηθά
ζέκαηα. Πξέπεη λα κάζνπκε λα πεηάκε ηα ζθνππίδηα ζηνπο εηδηθνχο θάδνπο γηα
λα βνεζάκε ηελ αλαθχθισζε, γηαηί είλαη απαξαίηεην λα δνχκε ζε θαζαξφ
πεξηβάιινλ.

18. 18
Α΢ΚΗ΢Η 1
΢ε κηα παξάγξαθν λα αλαθεξζείο ζηηο πξνυπνζέζεηο γηα ηελ θνηλσληθή
ελεξγνπνίεζε ησλ πνιηηψλ.
Θ.Π. Γηα ηελ θνηλσληθή ελεξγνπνίεζε ησλ πνιηηψλ απαηηείηαη ε ηήξεζε πνιιψλ
πξνυπνζέζεσλ.
Φνξείο θνηλσληθνπνίεζεο= αλάδεημε ζεκαζίαο ηεο ζπκκεηνρήο ζηελ
θνηλσληθή δσή θαη ηε ιήςε απνθάζεσλ
Αλάιεςε επζπλψλ θαη ππνρξεψζεσλ
Δλίζρπζε καζεηηθψλ θνηλνηήησλ= ζπλεξγαζία κε ζπλνκειίθνπο
ΜΜΔ= επαηζζεηνπνίεζε πνιηηψλ γηα θνηλσληθά δεηήκαηα
ΜΚΟ= αμία εζεινληηζκνχ θαη θνηλσληθήο πξνζθνξάο
Α΢ΚΗ΢Η 2
΢ε κηα παξάγξαθν λα απαληήζεηο ζην παξαθάησ εξψηεκα:
Γηαηί ζήκεξα ε αλάγθε γηα εζεινληηθή εξγαζία είλαη κεγαιχηεξε απφ πνηέ;
Θ.Π. Η αλάγθε γηα εζεινληηθή εξγαζία ζήκεξα είλαη κεγαιχηεξε, γηαηί ηα
ζχγρξνλα πξνβιήκαηα είλαη πην ζχλζεηα.
Οηθνινγηθφ αδηέμνδν
AIDS
Υξήζε λαξθσηηθψλ
Φηψρεηα
Απαηηείηαη παγθφζκηα θηλεηνπνίεζε
Αλαβάζκηζε αλζξσπηζηηθψλ αμηψλ
Δηξεληθή ζπλχπαξμε

19. 19
Α΢ΚΗ΢Η 3
Να κεηαηξέςεηο ηνπο παξαθάησ ΤΠΟΘΔΣΙΚΟΤ΢ ΛΟΓΟΤ΢ ζην ΑΝΣΙΘΔΣΟ
ΣΟΤ ΠΡΑΓΜΑΣΙΚΟΤ.
 Αλ δελ παξνπζηαζηεί ν ίδηνο ζην δηθαζηήξην, ζα ράζεη ηελ ππφζεζε.
 Αλ ν θαηξφο είλαη θαιφο, ζα ηαμηδέςσ κε αεξνπιάλν.
 Αλ δελ καο παίξλεη ε ψξα, ζα πάξνπκε ηαμί.
 Αλ είκαη θαιά, ζα έξζσ ζηελ εθδξνκή.
 Αλ δε κε πηζηέςεηο, ζα είλαη πνιχ θαθφ.
Α΢ΚΗ΢Η 4
Να βξεηο ηη εθθξάδνπλ νη ΤΠΟΘΔΣΙΚΟΙ ΛΟΓΟΙ (παξνκνίσζε, έληνλε
αληίζεζε, αηηία, απεηιή, ηζνδπλακία κε εηδηθή πξφηαζε).
Αλ δελ ηνλ εθδηθεζψ λα κε κε ιέλε Αληξέα.
«Αλ ηξέκνπλ ηα άγξηα βνπλά, λα ηξέκεη ην γηνθχξη.»
«Κη αλ είζαη κνλαρφο, ηη ηάραηε ζεκαίλεη;»
«Κη αλ ηα γφλαηά ζνπ ηξέκνπλ, εθξαηηφζνπλα ζηεηφο».
Γελ απειπίζηεθε, αλ δελ ηα θαηάθεξε κε ηελ πξψηε θνξά.

20. 20
Α΢ΚΗ΢Η 5
Να ππνγξακκίζεηο ηεο Γεπηεξεχνπζεο Υξνληθέο πξνηάζεηο θαη λα πεηο πνηα
ρξνληθή βαζκίδα (πξνηεξφρξνλν, ηαπηφρξνλν, πζηεξφρξνλν) δειψλνπλ.
o Αθνχ δηάβαζα, πήγα βφιηα.
o Μφιηο ήξζε, κνπ είπε ηα λέα.
o Υαίξνκαη πνιχ, φπνηε ζε βιέπσ.
o Σνλ πεξίκελα κέρξη λα έξζεη.

21. 21
Α΢ΚΗ΢Η 1
΢ε κηα παξάγξαθν πεξηγξάςεηο ζχληνκα κηα ηαηλία πνπ ζνπ άξεζε θαη λα θάλεηο
ηα ζρφιηά ζνπ γηα απηήλ. Πξνζπάζεζε λα πείζεηο ηνπο ζπκκαζεηέο ζνπ λα
παξαθνινπζήζνπλ θαη απηνί ηελ ηαηλία.
Θ.Π. Δίδα πξφζθαηα ζηνλ θηλεκαηνγξάθν ηελ ηαηλία….
Τπφζεζε ηαηλίαο
Ση κνπ άξεζε θαη γηαηί;
Ση μερσξίδεη ζηελ ηαηλία: ραξαθηήξεο/ ηνπία/ ζθελνζεζία/ κνπζηθή…
Α΢ΚΗ΢Η 2
΢ε 2 παξαγξάθνπο λα απαληήζεηο ζηα παξαθάησ εξσηήκαηα:
- Πνηα ζηάζε θξαηά ε πνιηηεία θαη ε επξχηεξε θνηλσλία απέλαληη ζηα γθξάθηηη;
- Πνηα ζέκαηα απαζρνινχλ θπξίσο ηνπο λένπο ζηελ Διιάδα πνπ αζρνινχληαη κε
ηα γθξάθηηη;
Α΢ΚΗ΢Η 3
Τα γκράθιηι
Πξόθεηηαη γηα εηθαζηηθή έθθξαζε πνπ γελλήζεθε ζηε ζπλνηθία
Μπξνλμ ηεο Νέαο Τόξθεο θαηά ηε δεθαεηία ηνπ 1970. ΢ηελ
αξρή ήηαλ απνθιεηζηηθά έθθξαζε δηακαξηπξίαο ή
ακθηζβήηεζεο. Σα ηξέλα θαη νη ζηαζκνί είλαη ν θαιύηεξνο
θακβάο γηα γθξάθηηη, αθνύ πνιύο θόζκνο δηέξρεηαη θαζεκεξηλά
από απηά, ώζηε λα ηα βιέπνπλ. Απηνί πνπ θάλνπλ γθξάθηηη
πξαγκαηνπνηνύλ ηελ απνζηνιή ηνπο ζηα θξπθά. Σα γθξάθηηη
είλαη αζθαιώο παξάλνκε πξάμε, γηαηί απνηειεί «πξόθιεζε
θζνξάο ζε δεκόζηα πεξηνπζία».

22. 22
Α΢ΚΗ΢Η 3
Να ραξαθηεξίζεηο ηηο παξαθάησ δεπηεξεχνπζεο πξνηάζεηο (ελαληησκαηηθέο-
απνηειεζκαηηθέο):
Ήηαλ ηφζν ελδηαθέξνλ ην ζέκα, πνπ δελ θαηάιαβε πσο πέξαζε ε ψξα.
Παξφηη ήηαλ πινχζηνο, πέζαλε κφλνο ηνπ.
Αλ θαη δελ είκαη εηδηθφο, ζα ζαο πσ φ,ηη γλσξίδσ.
Δίλαη ηφζν δχζθνιν, ψζηε δε λνκίδσ λα ηα θαηαθέξσ πνηέ.
Δλψ φινη κηινχλ γηα αλζξψπηλα δηθαηψκαηα, ζηελ πξάμε φια
παξαβηάδνληαη.
Μνινλφηη δελ είλαη πινχζηνη, θάζε ρξφλν ηαμηδεχνπλ.
Α΢ΚΗ΢Η 4
Να αληηθαηαζηήζεηο ηνπο επηξξεκαηηθνχο πξνζδηνξηζκνχο κε ελαληησκαηηθέο
πξνηάζεηο:
o Παξά ηε ζθιεξή δνπιεηά ηνπ, ηνλ απέιπζαλ.
Αν και δούλεσε ζκληρά, ηον απέλσζαν.
o Γέρηεθα ηηο πξνηάζεηο ηνπ, παξά ηηο αξρηθέο κνπ αληηξξήζεηο.
o Παξά ηελ θνχξαζή ηνπ, μελχρηεζε καδί καο.
o Έθπγε παξά ηε ζέιεζή ηνπ.
Α΢ΚΗ΢Η 4
Να αληηθαηαζηήζεηο ηηο παξαθάησ ππνγξακκηζκέλεο θξάζεηο κε δεπηεξεχνπζεο
αηηηνινγηθέο, ηειηθέο θαη ζπκπεξαζκαηηθέο πξνηάζεηο:
Έηξεκε νιφθιεξνο απφ ην θξχν.
Γνχιεπε αζηακάηεηα κε απνηέιεζκα λα αξξσζηήζεη.
Δμαηηίαο ηεο έιιεηςεο ηξνθήο πνιιά παηδηά ζηηο ρψξεο ηνπ Σξίηνπ
Κφζκνπ πεζαίλνπλ απφ αζηηία.

23. 23
Πξνζπάζεζε κε φιεο ηνπ ηηο δπλάκεηο κε απνηέιεζκα λα πεηχρεη ην
ζηφρν ηνπ.
Έραζε ηε ιαιηά ηνπ απφ ηξφκν.

24. 24
Α΢ΚΗ΢Η 1
Η εμέιημε ηεο επηζηήκεο θαη ηεο ηερλνινγίαο απνηειεί απεηιή ή ειπίδα γηα ην
κέιινλ ηεο αλζξσπφηεηαο; Να δηαηππψζεηε ηελ άπνςή ζαο θαη λα ηελ
αηηηνινγήζεηε ζε έλα θείκελν πνπ ζα δεκνζηεπζεί ζηελ ζρνιηθή εθεκεξίδα.
Θ.Π. 1:Θεηηθά ζηνηρεία ηεο επηζηεκνληθήο θαη ηερλνινγηθήο αλάπηπμεο.
Βειηίσζε ην βηνηηθφ επίπεδν
Οη κεραλέο απάιιαμαλ απφ ην κφρζν θαη αχμεζαλ ηελ παξαγσγή=
πεξηζζφηεξνο ειεχζεξνο ρξφλνο
Καηαλφεζε ηνπ θφζκνπ θαη δηεχξπλζε ησλ γλψζεσλ= απαιιαγή απφ
πξνιήςεηο, δεηζηδαηκνλίεο..
Θ.Π.2: Αξλεηηθά ζηνηρεία ηεο επηζηεκνληθήο θαη ηερλνινγηθήο αλάπηπμεο.
Καηαζηξνθή ηνπ θπζηθνχ πεξηβάιινληνο= θαηαζπαηάιεζε πξψησλ
πιψλ, αχμεζε απνξξηκκάησλ, κφιπλζε πδάηηλσλ πφξσλ
Ο άλζξσπνο ππνδνπιψζεθε ζηε κεραλή= ηππνπνίεζε θαη καδνπνίεζε
ηεο παξαγσγήο= απψιεηα δεκηνπξγηθφηεηαο
Τπεξθαηαλάισζε= ζχλδεζε πιηθψλ αγαζψλ κε επηπρία
ΔΠΙΛΟΓΟ΢:
- Πξφθιεζε πξνβιεκάησλ= ηθαλνπνίεζε απιεζηίαο θαη πξνζσπηθψλ
ζπκθεξφλησλ
- Οθείιεη λα αμηνπνηήζεη ηελ επηζηήκε θαη ηελ ηερλνινγία πξνο φθειφο ηνπ
κε ζχλεζε, σξηκφηεηα θαη απηνγλσζία

25. 25
Α΢ΚΗ΢Η 2
΢ηηο παξαθάησ πεξηφδνπο λα βάιεηε θφκκα φπνπ ρξεηάδεηαη:
Σν έξγν είλαη κηα ζπκβνιηθή έθθξαζε ηεο ζεκεξηλήο αγσλίαο.
Ο έλαξζξνο ιφγνο ην θπξηφηεξν κέζν έθθξαζεο ησλ ζθέςεσλ θαη
ησλ ζπλαηζζεκάησλ απνηειεί απνθιεηζηηθφ πξνλφκην ηνπ
αλζξψπνπ.
Υαξαθηεξηζηηθά ηεο επνρήο καο είλαη ην άγρνο ε έληαζε ν
γξήγνξνο ξπζκφο ηεο δσήο.
Η ζάιαζζα εξρφηαλ πξνο ην κέξνο ηνπο κε έλα γξήγνξν κηθξφ
θχκα.
Η δηαθήκηζε επηδηψθεη λα επηβάιεη νπνηνδήπνηε πξντφλ κε δπν
θπξίσο ηξφπνπο εξεζίδνληαο ηελ απιεζηία καο θαη μππλψληαο ηε
καηαηνδνμία καο.
Πξνρζέο ζπλάληεζα έλα παιηφ κνπ θίιν ηνλ Πέηξν.
Πήξα ην γξάκκα ζνπ αγαπεηέ κνπ θίιε θαη ραίξνκαη πνπ είζαη
θαιά.
Α΢ΚΗ΢Η 3
Να βξεηο ηα κφξηα θαη ηε ζεκαζία ηνπο.
o Αο είλαη, έια κέζα.
o Αο κελ εξρφηαλ πνηέ.
o Αο ιέλε φ,ηη ζέινπλ. Δγψ ζα ην θάλσ.
o Να κελ ην έβιεπα ν ίδηνο, δε ζα ην πίζηεπα.

26. 26
Α΢ΚΗ΢Η 4
Να ζπκπιεξψζεηο ηα θελά κε ην ζαν ή ην ως.
Δίλαη ςειφο…..θππαξίζζη.
Τπεξέηεζε ….δφθηκνο αμησκαηηθφο.
Με είρε….παηδί ηεο.
Πνιέκεζε….παιηθάξη.
Γηνξίζηεθε….θαζεγεηήο.
Α΢ΚΗ΢Η 5
Να βάιεηε ηα θαηάιιεια ζεκεία ζηίμεο ζην παξαθάησ θείκελν.
Αγαπεηέ κνπ μάδειθε Γεκήηξε,
΢νπ γξάθσ επεηδή κε απαζρνιεί θάηη πνπ είλαη ζνβαξφ γηα κέλα πξφθεηηαη γηα
ηελ θφξε κνπ ηελ Διέλε πνπ φπσο γλσξίδεηο χζηεξα απφ ηα απνηειέζκαηα ησλ
εμεηάζεσλ πνπ δεκνζηεχηεθαλ πξνρηέο πέξαζε ζην Παλεπηζηήκην ζηε
Θεζζαινλίθε θαη πξφθεηηαη λα έξζεη λα θαηνηθήζεη εθεί θαη εγψ θαη ε Διέλε
μέξνπκε ην ελδηαθέξνλ πνπ δείρλεηο γηα απηήλ θαη κάιηζηα ηηο πξνάιιεο
ζπκφκαζηαλ ηα ιφγηα ζνπ πξηλ έλα ρξφλν Διέλε δελ έρεηο αλάγθε εζχ ηνπ ρξφλνπ
ζα είζαη ζην Παλεπηζηήκην θαη γηα απηφ παίξλσ ην ζάξξνο λα ζνπ δεηήζσ ηελ
εμήο ράξε

27. 27
Α΢ΚΗ΢Η 6
Να αληηθαηαζηήζεηο ηηο παξαθάησ ππνγξακκηζκέλεο θξάζεηο κε δεπηεξεχνπζεο
αηηηνινγηθέο, ηειηθέο θαη ζπκπεξαζκαηηθέο πξνηάζεηο:
Έηξεκε νιφθιεξνο απφ ην θξχν.
Γνχιεπε αζηακάηεηα κε απνηέιεζκα λα αξξσζηήζεη.
Δμαηηίαο ηεο έιιεηςεο ηξνθήο πνιιά παηδηά ζηηο ρψξεο ηνπ Σξίηνπ
Κφζκνπ πεζαίλνπλ απφ αζηηία.
Πξνζπάζεζε κε φιεο ηνπ ηηο δπλάκεηο κε απνηέιεζκα λα πεηχρεη ην
ζηφρν ηνπ.
Έραζε ηε ιαιηά ηνπ απφ ηξφκν.

28. 28
Α΢ΚΗ΢Η 7
Να γξάςεηε ηελ πεξίιεςε ηνπ θεηκέλνπ αθνχ πξψηα βξείηε πιαγηνηίηινπο γηα
θάζε παξάγξαθν.
Α. ΚΔΙΜΔΝΟ ΠΛΑΓΙΟΣΙΣΛΟΙ
΢ην παξειζόλ θαλέλαο δε
ξσηνύζε αλ ε επηζηήκε θαη ε ηερλνινγία
ήηαλ ρξήζηκεο ή επηζπκεηέο. Ζ επηζηήκε
ήηαλ ην έξγν ησλ γεκάησλ πεξηέξγεηα γηα
γλώζε δηαλννύκελσλ πνπ ήζειαλ λα
κάζνπλ γηαηί ε θύζε ελεξγνύζε κε απηόλ
ηνλ ηξόπν. Ζ ηερλνινγία ήηαλ ην έξγν
ησλ αλζξώπσλ πνπ ήζειαλ λα εθεύξνπλ
κεραλέο ή ηερληθέο πνπ ζα έδηλαλ ηε
δπλαηόηεηα ζηνπο αλζξώπνπο λα
ρξεζηκνπνηήζνπλ θπζηθέο δπλάκεηο θαη
πόξνπο γηα όθειόο ηνπο.
Δίλαη νινθάλεξν όηη ην έξγν θαη
ησλ επηζηεκόλσλ θαη ησλ ηερλνιόγσλ
ήηαλ επεξγεηηθό. Έηζη πνηέ δελ
ακθηζβεηήζεθε ζην παξειζόλ. Αιιά
ζήκεξα ηα πξάγκαηα είλαη δηαθνξεηηθά
θαη πνιινί είλαη απηνί πνπ
αλαξσηηνύληαη αλ ε επηζηήκε είλαη ζαλ
ην καγηθό ιπρλάξη ηνπ Αιαληίλ ή ην
θνπηί ηεο Παλδώξαο.
Έλαο ιόγνο γηα ηελ ύπαξμε
ακθηβνιηώλ είλαη ν ζηελόο δεζκόο
κεηαμύ ηεο ζύγρξνλεο επηζηήκεο θαη ηνπ
πνιέκνπ. Πνιιά επηηεύγκαηα ηεο
Δπαλάζηαζεο ηεο Τςειήο Σερλνινγίαο
έρνπλ ηηο ξίδεο ηνπο ζην Β΄ Παγθόζκην
Πόιεκν. Ζ ππξεληθή ελέξγεηα μεθηλάεη
από ηηο αηνκηθέο βόκβεο πνπ εμαθάληζαλ
ηε Υηξνζίκα θαη ην Ναγθαζάθη. Ζ
εμεξεύλεζε ηνπ δηαζηήκαηνο γίλεηαη από
ππξαύινπο πνπ ρξεζηκνπνηήζεθαλ από
ηνπο Γεξκαλνύο γηα ηα V-2 κε ηα νπνία
βνκβάξδηδαλ ην Λνλδίλν.
Ζ ζρέζε κεηαμύ ηεο επηζηήκεο
θαη ηνπ πνιέκνπ ζπλερίδεηαη κέρξη
ζήκεξα. Οη κηζνί θαη πεξηζζόηεξνη
επηζηήκνλεο ζηνλ θόζκν αζρνινύληαη κε
έξεπλα ζρεηηθή κε ηνλ πόιεκν. Δίλαη δε
ηόζα πνιιά ηα ρξήκαηα πνπ δαπαλώληαη
γηα εμνπιηζκνύο, ώζηε δελ πεξηζζεύνπλ
αξθεηά γηα λα επελδπζνύλ ζε άιινπο
εηξεληθνύο ζθνπνύο, όπσο ε

29. 29
αληηκεηώπηζε ηεο πείλαο ζηνλ θόζκν.
Έλαο άιινο ιόγνο πνπ ε επηζηήκε
ακθηζβεηείηαη ζήκεξα είλαη όηη ζπλήζσο
ρξεζηκνπνηείηαη γηα ηδησηηθά νθέιε,
ρσξίο λα ιακβάλνληαη ππόςε νη
θνηλσληθέο ζπλέπεηεο. Κάζε επηρείξεζε
έρεη ην δηθό ηεο επηζηεκνληθό πξνζσπηθό
πνπ πιεξώλεηαη γηα λα βξεη ηξόπνπο λα
απμήζεη ηα θέξδε ηεο.
Ζ επηζηήκε, όκσο, δελ πξέπεη λα
ζέηεη σο ζηόρν ηεο ην θέξδνο ή ην
ζπκθέξνλ θάπνησλ νκάδσλ ή
θπβεξλήζεσλ αιιά ηελ ηθαλνπνίεζε ησλ
αλαγθώλ ησλ πνιηηώλ. Απηό όκσο κπνξεί
λα επηηεπρζεί όηαλ νη επηζηήκνλεο
αλαιάβνπλ ηηο επζύλεο ηνπο, αιιά θπξίσο
όηαλ νη πνιίηεο αληηδξάζνπλ θαη
επηδηώμνπλ λα ζπκκεηέρνπλ ζηηο
απνθάζεηο γηα ην πώο πξέπεη λα
ρξεζηκνπνηνύληαη ηα επηζηεκνληθά θαη
ηερλνινγηθά επηηεύγκαηα.