Συντακτική ανάλυση-μετάφραση-σχολιασμός κειμένου

1. Ενότητα 2ηΕνότητα 2η
ΚείμενοΚείμενο
Συντακτική ανάλυσηΣυντακτική ανάλυση
ΜετάφρασηΜετάφραση
ΣχολιασμόςΣχολιασμός
ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ
Γ΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

2. Ο ΛυσίαςΟ Λυσίας
 Τιμά τους νεκρούς ΑθηναίουςΤιμά τους νεκρούς Αθηναίους
 Που πολέμησαν στον Κορινθιακό πόλεμοΠου πολέμησαν στον Κορινθιακό πόλεμο
(395-387)(395-387)
 Με τον Επιτάφιο Λόγο τουΜε τον Επιτάφιο Λόγο του
 Απόσπασμα του λόγου του βλέπουμε εδώ:Απόσπασμα του λόγου του βλέπουμε εδώ:

3. Η άποψη του ΛυσίαΗ άποψη του Λυσία
 Ὥστε προσήκει (Ρ)Ὥστε προσήκει (Ρ) (ποιο πράγμα;)(ποιο πράγμα;)
 Ώστε ταιριάζει…Ώστε ταιριάζει…
 ἡγεῖσθαι (Υ, ειδικό απαρέμφατο)ἡγεῖσθαι (Υ, ειδικό απαρέμφατο)
 ……να θεωρούμε…να θεωρούμε…
 τούτους (Α) εὐδαιμονεστάτους (Κ στο Α)τούτους (Α) εὐδαιμονεστάτους (Κ στο Α)
 ……αυτούς πάρα πολύ ευτυχείς…αυτούς πάρα πολύ ευτυχείς…
 ΑπρόσωπηΑπρόσωπη
σύνταξησύνταξη

4. Την αποσαφηνίζει/στηρίζειΤην αποσαφηνίζει/στηρίζει
 Οἵτινες(Υ)Οἵτινες(Υ) οὕτω ἐτελεύτησαν(Ρ) τόν βίον (Α)οὕτω ἐτελεύτησαν(Ρ) τόν βίον (Α)
 ……οι οποίοι έτσι τελείωσαν τη ζωή τους…οι οποίοι έτσι τελείωσαν τη ζωή τους…
πότε;πότε; (χρονική)(χρονική)
 κινδυνεύσαντεςκινδυνεύσαντες ὑπέρ μεγίστων καί καλλίστων (εμπρόθ. προσδ.),ὑπέρ μεγίστων καί καλλίστων (εμπρόθ. προσδ.),
 ……αφού κινδύνευσαν για τα σπουδαιότερα και ωραιότερααφού κινδύνευσαν για τα σπουδαιότερα και ωραιότερα
με ποιον τρόπο;με ποιον τρόπο; (τροπικές)(τροπικές)
 οὐκ ἐπιτρέψαντεςοὐκ ἐπιτρέψαντες τῇ τύχῃ(Α μτχ)τῇ τύχῃ(Α μτχ) περί αὐτῶν (εμπρ. προσδ.),περί αὐτῶν (εμπρ. προσδ.),
 ……χωρίς να αφήσουν τον εαυτό τους στην τύχη…χωρίς να αφήσουν τον εαυτό τους στην τύχη…
 οὐδ’ ἀναμείναντεςοὐδ’ ἀναμείναντες τόν αὐτόματον(επιθ.προσδ.) θάνατον(Αμτχ),τόν αὐτόματον(επιθ.προσδ.) θάνατον(Αμτχ),
 ……χωρίς να περιμένουν το φυσικό θάνατο…χωρίς να περιμένουν το φυσικό θάνατο…
 ἀλλ’ ἐκλεξάμενοιἀλλ’ ἐκλεξάμενοι τόν κάλλιστον (επιθ. προσδ.) (θάνατον)(Α μτχ)τόν κάλλιστον (επιθ. προσδ.) (θάνατον)(Α μτχ)
 ……αλλά επιλέγοντας τον ωραιότερο θάνατοαλλά επιλέγοντας τον ωραιότερο θάνατο
 Δευτερεύουσα πρότασηΔευτερεύουσα πρόταση
 Επιρρηματικές μετοχές, συνημμένεςΕπιρρηματικές μετοχές, συνημμένες
 Άλλοι όροιΆλλοι όροι

5. Ο ΛυσίαςΟ Λυσίας
 Θεωρεί τη θυσία του ανθρώπου για τηνΘεωρεί τη θυσία του ανθρώπου για την
πατρίδα του ύψιστη αξίαπατρίδα του ύψιστη αξία
 γι’ αυτό πιστεύει ότι οι νεκροί Αθηναίοιγι’ αυτό πιστεύει ότι οι νεκροί Αθηναίοι
που σκοτώθηκαν για την πόλη τουςπου σκοτώθηκαν για την πόλη τους
 είναι άξιοι να μνημονεύονταιείναι άξιοι να μνημονεύονται
 γιατί επέλεξαν τον ωραιότερο θάνατογιατί επέλεξαν τον ωραιότερο θάνατο
 που είναι ο θάνατος προς τιμήν τηςπου είναι ο θάνατος προς τιμήν της
πατρίδαςπατρίδας

6. αἱ … μέν… αἱ δε…/ πενθοῦνται…αἱ … μέν… αἱ δε…/ πενθοῦνται…
υμνοῦνταιυμνοῦνται
 Καί αἱ μνῆμαι(Υ) αὐτων (γεν. αντικ.)(εισίν) ἀγήρατοι (Κ)Καί αἱ μνῆμαι(Υ) αὐτων (γεν. αντικ.)(εισίν) ἀγήρατοι (Κ)
 Και η μνήμη τους είναι αγέραστη…Και η μνήμη τους είναι αγέραστη…
 αἱ τιμαί(Υ) (εισίν) δέ ζηλωταί (Κ)αἱ τιμαί(Υ) (εισίν) δέ ζηλωταί (Κ)
 ὑπό πάντων ἀνθρώπων (εμπρ. ποιητ. αιτίου)ὑπό πάντων ἀνθρώπων (εμπρ. ποιητ. αιτίου)
 ……ενώ οι τιμές που τους αποδίδονται αξιοζήλευτες απόενώ οι τιμές που τους αποδίδονται αξιοζήλευτες από
όλους τους ανθρώπουςόλους τους ανθρώπους
 οἵ(Υ) πενθοῦνται(Ρ) ὡς θνητοί(Κ) αυτοί πενθούνται ωςοἵ(Υ) πενθοῦνται(Ρ) ὡς θνητοί(Κ) αυτοί πενθούνται ως
θνητοί…θνητοί…
 διά τήν φύσιν (εμπρ. προσδ. αιτίας),…λόγω της φύσηςδιά τήν φύσιν (εμπρ. προσδ. αιτίας),…λόγω της φύσης
τους…τους…
 ὑμνοῦνται(Ρ) δέ ὡς ἀθάνατοι(Κ) …ενώ υμνούνται ωςὑμνοῦνται(Ρ) δέ ὡς ἀθάνατοι(Κ) …ενώ υμνούνται ως
αθάνατοι…αθάνατοι…
 διά τήν ἀρετήν(εμπρ. προσδ. αιτίας)…λόγω της αρετής τους.διά τήν ἀρετήν(εμπρ. προσδ. αιτίας)…λόγω της αρετής τους.
 Δυο κύριες προτάσειςΔυο κύριες προτάσεις
 Παθητική σύνταξηΠαθητική σύνταξη
 Συνδετικό ρήμα/ κατηγορούμενοΣυνδετικό ρήμα/ κατηγορούμενο
 αιτίααιτία

7. Ο ΛυσίαςΟ Λυσίας
 Τονίζει την υστεροφημία που κερδίζειΤονίζει την υστεροφημία που κερδίζει
κανείςκανείς
 όταν επιλέγει να θυσιαστεί προς τιμήν τηςόταν επιλέγει να θυσιαστεί προς τιμήν της
πατρίδας τουπατρίδας του
 και διαχωρίζει το σώμα από την ψυχήκαι διαχωρίζει το σώμα από την ψυχή
 Οι Αθηναίοι σκοτώθηκαν ως θνητοί,Οι Αθηναίοι σκοτώθηκαν ως θνητοί,
 αλλά θα υμνούνται ες αεί ως αθάνατοιαλλά θα υμνούνται ες αεί ως αθάνατοι
λόγω της αρετής τουςλόγω της αρετής τους

8. Και…και…Και…και…
(κατά παράταξη σύνταξη)(κατά παράταξη σύνταξη)
 ΚαίΚαί θάπτονταιθάπτονται (Ρ) και θάβονται(Ρ) και θάβονται
 δημοσίᾳ (δοτ. Τρόπου) …με δημόσια φροντίδαδημοσίᾳ (δοτ. Τρόπου) …με δημόσια φροντίδα
 καί ἀγῶνες(Υ) (τι είδους;)καί ἀγῶνες(Υ) (τι είδους;)
 ῥώμηςῥώμης καί σοφίας καί πλούτου (γεν. ιδιότητας)καί σοφίας καί πλούτου (γεν. ιδιότητας)
 ……και αγώνες δύναμης και σοφίας και πλούτουκαι αγώνες δύναμης και σοφίας και πλούτου
 τίθενται(Ρ) ἐπ’ αὐτοῖς(εμπρ.προσδ.),τίθενται(Ρ) ἐπ’ αὐτοῖς(εμπρ.προσδ.),
 ……διοργανώνονται προς τιμήν τους…διοργανώνονται προς τιμήν τους…
 Είδος σύνδεσης προτάσεωνΕίδος σύνδεσης προτάσεων
 Επιρρηματικοί προσδιορισμοίΕπιρρηματικοί προσδιορισμοί
 Ετερόπτωτοι προσδιορισμοίΕτερόπτωτοι προσδιορισμοί

9. διότι…διότι…
Γιατί;Γιατί;
 ὡςὡς ὄνταςὄντας(αιτιολ. μτχ)(αιτιολ. μτχ) ἀξίουςἀξίους (Κ) (ποιους;)(Κ) (ποιους;)
 ……επειδή είναι άξιοι…επειδή είναι άξιοι…
 τούς τετελευτηκότας(Υ, επιθ. μετοχή) …όσοι πέθαναντούς τετελευτηκότας(Υ, επιθ. μετοχή) …όσοι πέθαναν
 ἐν τῷ πολέμῳ(εμπρ. προσδ.)…στον πόλεμο…ἐν τῷ πολέμῳ(εμπρ. προσδ.)…στον πόλεμο…
 τιμασθαι(απαρ. αναφοράς)…να τιμώνται…τιμασθαι(απαρ. αναφοράς)…να τιμώνται…
 ταις αυταις(επιθ. προσδ.) τιμαις (δοτ. τρόπου)ταις αυταις(επιθ. προσδ.) τιμαις (δοτ. τρόπου)
 ……με τις ίδιες τιμέςμε τις ίδιες τιμές
 και τους αθανάτους(Υ απαρ.).(που τιμώνται) και οικαι τους αθανάτους(Υ απαρ.).(που τιμώνται) και οι
αθάνατοι.αθάνατοι.
 Το είδος της μετοχήςΤο είδος της μετοχής
 Το υποκείμενό τηςΤο υποκείμενό της
 Το κατηγορούμενό τηςΤο κατηγορούμενό της
 Επιρρηματικός προσδιορισμόςΕπιρρηματικός προσδιορισμός

10. Ο ΛυσίαςΟ Λυσίας
 Αναφέρει ότι το να αποδίδονταιΑναφέρει ότι το να αποδίδονται
μεγαλοπροεπείς νεκρικές τιμές εις μνήμηνμεγαλοπροεπείς νεκρικές τιμές εις μνήμην
των νεκρών πολεμιστώντων νεκρών πολεμιστών
 αποδεικνύει ότι εκείνοι κέρδισαν επάξια μιααποδεικνύει ότι εκείνοι κέρδισαν επάξια μια
θέση δίπλα στους αθανάτουςθέση δίπλα στους αθανάτους
 μέσω της αυτοθυσίας τουςμέσω της αυτοθυσίας τους

11. Το συμπέρασμα του ΛυσίαΤο συμπέρασμα του Λυσία
 Ἐγώ (Υ) μέν μακαρίζω (Ρ) αὐτούς(Α)Ἐγώ (Υ) μέν μακαρίζω (Ρ) αὐτούς(Α)
 Εγώ, λοιπόν, θεωρώ αυτούς μακάριους…Εγώ, λοιπόν, θεωρώ αυτούς μακάριους…
 τοῦ θανάτουτοῦ θανάτου (γεν. αιτίας)…λόγω του θανάτου (τους)(γεν. αιτίας)…λόγω του θανάτου (τους)
 καικαι ζηλῶζηλῶ (Ρ) (αὐτούς)(Α)…και τους ζηλεύω(Ρ) (αὐτούς)(Α)…και τους ζηλεύω
 καί οἶμαι(Ρ)καί οἶμαι(Ρ) κρεῖττονκρεῖττον εἶναιεἶναι (Α)(Α)
 ……και πιστεύω ότι είναι καλύτερο(άξιζε)…και πιστεύω ότι είναι καλύτερο(άξιζε)…
 (απρόσ.) γενέσθαι (Υ) …να υπάρχουν (να ζήσουν)…(απρόσ.) γενέσθαι (Υ) …να υπάρχουν (να ζήσουν)…
 τούτοις(δοτ.προσωπ.) μόνοις ἀνθρώπων (γεν.διαιρ.)τούτοις(δοτ.προσωπ.) μόνοις ἀνθρώπων (γεν.διαιρ.)
 ……μόνοι αυτοί από όλους τους ανθρώπους…μόνοι αυτοί από όλους τους ανθρώπους…
 Τρεις κύριες προτάσειςΤρεις κύριες προτάσεις
 Απρόσωπη σύνταξηΑπρόσωπη σύνταξη
 Προσδιορισμός αιτίαςΠροσδιορισμός αιτίας

12. επιχειρήματαεπιχειρήματα
(γιατί;) (δ. αιτ. πρόταση)(γιατί;) (δ. αιτ. πρόταση)
 Οἵτινες(Υ)Οἵτινες(Υ) κατέλιπονκατέλιπον (Ρ)(Ρ) μνήμην(Α) ἀθάνατον(επιθ.μνήμην(Α) ἀθάνατον(επιθ.
προσδ.)… επειδή αυτοί άφησαν αθάνατη μνήμη…προσδ.)… επειδή αυτοί άφησαν αθάνατη μνήμη…
 διά τήν ἀρετήν(εμπρ.αιτίας) αὐτῶν (γεν.κτητ.),διά τήν ἀρετήν(εμπρ.αιτίας) αὐτῶν (γεν.κτητ.),
 ……λόγω της αρετής τους…λόγω της αρετής τους…
 ἐπειδήἐπειδή ἔτυχον(Ρ)ἔτυχον(Ρ)
 θνητῶν(επιθ. προσδ.) σωμάτων(Α).θνητῶν(επιθ. προσδ.) σωμάτων(Α).
 ……αν και είχαν σώμα θνητόαν και είχαν σώμα θνητό
 Ποια ονοματικά σύνολα αποτελούν αντιθετικό ζεύγος;Ποια ονοματικά σύνολα αποτελούν αντιθετικό ζεύγος;
 Το υποκείμενο των ρημάτωνΤο υποκείμενο των ρημάτων
 Προσδιορισμός αιτίαςΠροσδιορισμός αιτίας

13. Ο ΛυσίαςΟ Λυσίας
 Εκφράζει το θαυμασμό του προς τουςΕκφράζει το θαυμασμό του προς τους
νεκρούς Αθηναίους πολεμιστές τουνεκρούς Αθηναίους πολεμιστές του
Κορινθιακού πολέμουΚορινθιακού πολέμου
 τους οποίους θεωρεί ανώτερους ηθικάτους οποίους θεωρεί ανώτερους ηθικά
ανθρώπουςανθρώπους
 επειδή η πολεμική τους αρετή αποδεικνύειεπειδή η πολεμική τους αρετή αποδεικνύει
το ηθικό τους μεγαλείοτο ηθικό τους μεγαλείο