3. Ο Ιωάννης Χρυσόστομος γεννήθηκε στην Αντιόχεια της Συρίας.
Σπούδασε φιλοσοφία, ρητορική και θεολογία. Το 397 αναδείχθηκε
αρχιεπίσκοπος Κωνσταντινουπόλεως. Από τη θέση αυτή ανέπτυξε
πλούσιο φιλανθρωπικό έργο. Ταυτόχρονα δε δίστασε να στραφεί ενάντια
στους ανάξιους κληρικούς αλλά και στη βασιλική αυλή, γεγονός που
δυσαρέστησε την αυτοκράτειρα Ευδοξία.
Το 403 με διαταγή του αυτοκράτορα Αρκάδιου εξορίστηκε. Μετά από την
πίεση του λαού επέστρεψε, αλλά συνέχισε την αμείλικτη κριτική. Η
παρρησία του ενοχλούσε τόσο που το 404 μια νέα σύνοδος τον
καθαίρεσε, για να οδηγηθεί στον τόπο της εξορίας, στην Πιτυούντα,
στην ανατολική ακτή του Εύξεινου Πόντου. Ο Ιωάννης δεν άντεξε τις
κακουχίες της πεζοπορίας και πέθανε στα Κόμανα του Πόντου το 407.
4. Ο Ιωάννης υπήρξε έξοχος ρήτορας, γι’
αυτό και δίκαια ονομάστηκε
Χρυσόστομος. Εκτός όμως από τη
ρητορική δεινότητά του, διακρινόταν
και για τη συγγραφική του δράση. Είναι
ο εξοχότερος ερμηνευτής της Αγίας
Γραφής. Σώζονται επίσης ομιλίες
(κηρύγματα) και επιστολές. Τις ομιλίες
του παρακολουθούσαν πλήθη κόσμου.
5. Ενώ οι άνθρωποι τα
έχουν όλα κοινά, π.χ. τον
ουρανό, τον ήλιο, το
φεγγάρι, τ' αστέρια
κ.τ.λ. δε θέλουν να είναι
κοινά και τα χρήματά
τους!
7. ὁ, ἡ ἄλογος, τὸ ἄλογον = αυτός που δεν έχει
μυαλό > το ζώο
θηριωδέστεροι > συγκρ. βαθμός του επθ. ὁ, ἡ
θηριώδης, τὸ θηριῶδες = άγριος
Αγαπητοί, ας μη γίνουμε
αγριότεροι από τα ζώα.
8. Επειδή το κείμενο έχει ρητορικό χαρακτήρα, ο Χρυσόστομος έχει τοποθετήσει
τις λέξεις μέσα στην πρόταση με τρόπο, ώστε να έχει ο λόγος ζωντάνια. Έτσι
ο ρήτορας συχνά τοποθετεί έναν ονοματικό προσδιορισμό σε γενική πριν από
τη λέξη που αυτή προσδιορίζει. Στη μετάφραση αντιστρέφουμε τη σειρά αυτή:
τῶν ἀλόγων θηριωδέστεροι= αγριότεροι από τα ζώα
9. Σε εκείνα όλα είναι και κανένα
δεν έχει περισσότερα από τα άλλα.
10. χαλεπώτερος > του επθ. χαλεπός, χαλεπή, χαλεπόν = σκληρός
κατακλείων > μτχ. του ρ. κατακλείω = κλείνω ερμητικά > κλείνοντας ερμητικά
μυρίων > του επθ. οἱ μυρίοι, αἱ μυρίαι, τά μυρία = δέκα χιλιάδες > αμέτρητοι
πενήτων > του επθ. ὁ, ἡ πένης = ο φτωχός
εσύ όμως, αν και είσαι άνθρωπος, γίνεσαι
πιο σκληρός από θηρίο, κλείνοντας ερμητικά
σε ένα σπίτι όσα θα αρκούσαν για
να θρέψουν αμέτρητους φτωχούς.
11. Και βέβαια, δεν είναι
η φύση μόνο κοινή
σε μας,αλλά και άλλα
περισσότερα ‧
ο είναι κοινός και ο και η
και τα και ο και η
και η και η και ο
και τα και οι
και η και η και
.
12. ἄτοπον (α στερ. + τόπος) = παράλογο
ἐν τοσούτοις κοινωνοῦντας ἀλλήλοις = αυτοί που μοιράζονται τόσα πολλά μεταξύ τους
οὕτως = τόσο
τὴν αὐτὴν = την ίδια
Πώς λοιπόν δεν είναι παράλογο αυτοί που
μοιράζονται τόσα πολλά μεταξύ τους να
είναι τόσο πλεονέκτες στα , και
να μη διατηρούν την ίδια ισονομία;
13. ἀπάγει > του ρ. ἀπάγω (ἀπό + ἄγω) =
απομακρύνω (πρβλ. απαγωγή, απαγωγέας)
ἄγει > του ρ. ἄγω = οδηγώ
Γιατί ο θάνατος απομακρύνει από
την , αλλά οδηγεί στην
.
14. Για να μη γίνει, λοιπόν,
αυτό, ας εφαρμόσουμε πολύ
την .
15. Γιατί αυτή είναι η
, που
.
Αὔτη γάρ ἐστιν ἡ ,
ἥ καὶ ἑξαιρήσεται ἡμᾶς
ἑξαιρήσεται > μέλ. του ρ.
ἐξαιρέομαι - ἐξαιροῦμαι =
απαλλάσσω > θα απαλλάξει
(πρβλ. εξαίρεση, εξαίρετος)
16. Ας κάνουμε λοιπόν τα
περιττά ,
,
Τὰ περιττὰ δὴ ποιήσωμεν
,
,
προέμενοι > μτχ. αορ. β΄ ρ. προΐεμαι
= παραμερίζω > αφού παραμερίσουμε
◄ Ελ Γκρέκο, Ο Άγιος
Μαρτίνος και ο ζητιάνος
(Μουσείο Πράδο, Μαδρίτη).
17. ὧμεν πεπλημμεληκότες > υποτ. ΠΡΚ. του ρ.
πλημμελέω, πλημμελῶ = διαπράττω παράπτωμα,
κάνω λάθη (πρβλ. πλημμέλημα, πλημμελής)
Και την ημέρα της κρίσεως,
ακόμη κι αν έχουμε
διαπράξει χιλιάδες
παραπτώματα,
.
καὶ ἐν τῇ ἡμέρᾳ τῆς κρίσεως, κἄν μυρία
ὧμεν πεπλημμεληκότες,
Ημέρα Κρίσεως Οι Κολασμένοι , Μιχαήλ Άγγελος
18. Ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος
απευθύνεται
με σκοπό
και
Το κείμενο παρουσιάζει
στοιχεία προφορικότητας,
όπως:
η
Ἀγαπητοί,
οι μή
γινώμεθα‐ χρησώμεθα
‐ ποιήσωμεν
η
«Πῶς
οὖν οὐκ ἄτοπον;».
Όλα αυτά μας πείθουν ότι
πρόκειται για
μπροστά σε ακροατήριο.
Μάλιστα χρησιμοποιώντας
πρόσωπο στις
, ο Χρυσόστομος
εντάσσει και τον εαυτό του
στο πρόβλημα. Πραγματικά,
όπως γνωρίζουμε, ο ίδιος
μοίρασε όλα τα υπάρχοντά
του στους φτωχούς
εφαρμόζοντας στην πράξη τα
κηρύγματά του.
19. Οι άνθρωποι
συγκρίνονται με τα
(ἀ
+λόγος), που
στερούνται το λόγον
(=λογική και ομιλία).
Ο Χρυσόστομος βρίσκει
ότι οι
, δηλαδή
πιο άγριοι από τα ζώα,
παρόλο που είναι έλλογα
όντα και θα περίμενε
κανείς να εκδηλώνουν
ανώτερη συμπεριφορά.
Το σημείο της σύγκρισης
είναι η
: στα ζώα
υπάρχει
ενώ στους ανθρώπους
παρουσιάζεται το
,
τη στιγμή που κάποιοι
αντιμετωπίζουν πρόβλημα
επιβίωσης.
Αυτή την
(πλέον‐ἔχω)
στιγματίζει ο ιερός
Χρυσόστομος.
20. Ο Χρυσόστομος βρίσκει παράλογη την και την
, δηλαδή , ίσης μοιρασιάς των αγαθών μεταξύ τους, τη στιγμή
που μοιράζονται τόσα κοινά.
Όπως διαπιστώνουμε όλοι ζουν στο ίδιο φυσικό περιβάλλον, έχουν κοινή πορεία
στη ζωή (γέννηση-ακμή-γηρατειά-θάνατος) και αντιμετωπίζουν τις ίδιες
βιοτικές μέριμνες (τροφή- ενδυμασία-υγεία).
Είναι λοιπόν και , ενώ
εντοπίζονται τόσα κοινά στοιχεία, στο θέμα
του πλούτου .
22. Ο θάνατος είναι ένας
και
τις γήινες απολαύσεις, ενώ ταυτόχρονα
φέρνει τον άνθρωπο ενώπιον της
κρίσης τού Θεού.
Όταν έρθει , όποιος δεν
έχει λάβει υπόψη του τους ανήμπορους
συνανθρώπους του και έχει δείξει
και , θα υποστεί . Η
θηριώδης συμπεριφορά του, που είναι
ασύμβατη με ό,τι συμβαίνει στη φύση, θα
επιφέρει συνέπειες.
23. Η ελεημοσύνη είναι
μια , και
μάλιστα η
από όλες που μπορεί
να λειτουργήσει ως
.
Ο άνθρωπος που δείχνει
διάθεση για βοήθεια και
προσφέρει μέρος από τα
δικά του αγαθά προς το
συνάνθρωπό του, μπορεί
να κερδίσει την εύνοια του
Θεού, ώστε να του
διαγράψει άλλα
παραπτώματα.
Ακόμα και αν έχει
πέσει σε χίλια
σφάλματα, σε
αμαρτίες όπως λέει
η Εκκλησία μας, ο
Θεός θα τον
συγχωρήσει.
24. Αφορμή γι' αυτό είναι η φράση «μυρίων
πενήτων τροφάς μια κατακλείων οικία».
Πράγματι, σύμφωνα με σημερινές
μετρήσεις, το 8,7% του παγκόσμιου
(ενήλικου) πληθυσμού κατέχει το 82,1%
του παγκόσμιου πλούτου.
Πηγή: Έθνος, 8/1/2013 (Γ. Δελαστίκ)
25. Δείτε αυτό το βίντεο που ξεκινάει με ένα μικρό απόσπασμα από παλιά
ελληνική κωμωδία, και μετά παρουσιάζει τις φωτογραφίες που τράβηξε ο
φωτογράφος στα ταξίδια του, οι οποίες παρουσιάζουν γλαφυρά
την από χώρα σε χώρα και από ήπειρο σε ήπειρο:
Προσέξτε τις διαφορετικές των λαών, πόσα χρήματα
ξοδεύουν για φαγητό, ακόμα και τη διαφορά στην εξωτερική εμφάνιση των
ανθρώπων (ντύσιμο, σωματική διάπλαση κτλ) και τη διαρρύθμιση του
νοικοκυριού τους (κάποιοι έχουν τέλεια οργανωμένες κουζίνες, ενώ κάποιοι
άλλοι τρώνε και κοιμούνται και ζουν στο γυμνό πάτωμα). Όπως λέει και το
ρεφραίν από το τραγούδι του Σωκράτη Μάλαμα που ακούγεται, "Όσα
κοστίζουν μια δραχμή, γι' άλλους κοστίζουν μια ζωή, δεν είναι κρίμα;"
http://www.educartoon.gr/lessons Αντώνης Κουντούρης, Φιλόλογος στο Γυμνάσιο Καλυθιών Ρόδου
27. Πλούσιοι και φτωχοί, σε μία εικόνα
-Η φωτογραφία που δείχνει
μοναδικά την παγκόσμια ανισότητα
Σε αυτή, σε πρώτο πλάνο είναι δύο
άνθρωποι που παίζουν γκολφ
αμέριμνοι. Στο βάθος, ο φράχτης
που χωρίζει το Μαρόκο από τη
Μελίγια, που αποτελεί ισπανικό
έδαφος στην Αφρική και πάνω του
σκαρφαλωμένοι μετανάστες που
προσπαθούν να περάσουν στην
απέναντι πλευρά, αναζητώντας μία
καλύτερη ζωή. Τη φωτογραφία
τράβηξε ο Χοσέ Παλαθόν, ένας
ακτιβιστής οργάνωσης για τα
δικαιώματα των μεταναστών
25|10|2014
28. Το κραυγαλέο οικονομικό
χάσμα ανάμεσα σε
ανθρώπους της διπλανής
πόρτας απαθανατίστηκε
μοναδικά από τον
φωτογραφικό φακό του
Oscar Ruíz του
φωτογραφικού πρακτορείου
Publicis στο Μεξικό.
Γειτονιές που ξεχωρίζουν
για την ευμάρεια των
κατοίκων τους με άψογα
αρχιτεκτονικά σπίτια και
ακριβά αυτοκίνητα
«κρύβουν» από πίσω
φτωχογειτονιές που κάτω
από τις πρόχειρες στέγες
τους «διηγούνται» ιστορίες
μιας δύσκολης ζωής.
29. Περιοχή Santa Fé της Πόλης του Μεξικού. Βλέπουμε μοντέρνες συνοικίες δίπλα σε
παραγκουπόλεις και βίλλες με πισίνες και αυτοκίνητα δίπλα σε συνοικίες με χαμόσπιτα.
Μια διαχωριστική γραμμή σχηματίζεται, που χωρίζει τους ανθρώπους…
30. Περιοχή Santa Fé της Πόλης του Μεξικού. Βλέπουμε μοντέρνες συνοικίες δίπλα σε
παραγκουπόλεις και βίλλες με πισίνες και αυτοκίνητα δίπλα σε συνοικίες με χαμόσπιτα.
Μια διαχωριστική γραμμή σχηματίζεται, που χωρίζει τους ανθρώπους…