1. Τσατσούρης Χρήστος, Φιλόλογος Γυμνασίου Μαγούλας
xtsat.blogspot.gr
Υγρόληκτα και Σιγμόληκτα
ΗΜΙΦΩΝΟΛΗΚΤΑΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ Γ΄ ΚΛΙΣΗΣ
3ηενότητα
Β΄ΤάξηΓυμνασίου

2. Συμφωνόληκτα ουσιαστικά γ΄ κλίσης1. αφωνόληκτα2. ημιφωνόληκταΕνρινόληκτα
καταληκτικάμονόθεμαἀκτίς-ἀκτῖνοςακατάληκταμονόθεμαἝλλην-Ἕλληνοςδιπλόθεμαποιμήν -ποιμένοςΥγρόληκταακατάληκταμονόθεμακλητήρ–κλητῆροςδιπλόθεμαῥήτωρ-ῥήτοροςσυγκοπτόμεναπατήρ -πατρόςΣιγμόληκταΟυδέτερα διπλόθεματόἔθνος–τοῦἔθνους

3. Ενικός αριθμόςΠληθυντικός αριθμός
Ον.
ὁ
κλητήρ
νιπτήρ
οἱ
κλητῆρες
νιπτῆρες
Γεν.
τοῡ
κλητῆρος
νιπτῆρος
τῶν
κλητήρων
νιπτήρων
Δοτ.
τῷ
κλητῆρι
νιπτῆρι
τοῖς
κλητῆρσι(ν)
νιπτῆρσι(ν)
Αιτ.
τόν
κλητῆρα
νιπτῆρα
τούς
κλητῆρας
νιπτῆρας
Κλητ.
ὦ
κλητήρ
νιπτήρ
ὦ
κλητῆρες
νιπτῆρεςγ) Υγρόληκτα μονόθεμαακατάληκτα σε –ηρ(γεν. -ηρος)

4. Ενικός αριθμόςΠληθυντικός αριθμός
Ον.
ὁ
κλητήρ
νιπτήρ
οἱ
κλητῆρες
νιπτῆρες
Γεν.
τοῡ
κλητῆρος
νιπτῆρος
τῶν
κλητήρων
νιπτήρων
Δοτ.
τῷ
κλητῆρι
νιπτῆρι
τοῖς
κλητῆρσι(ν)
νιπτῆρσι(ν)
Αιτ.
τόν
κλητῆρα
νιπτῆρα
τούς
κλητῆρας
νιπτῆρας
Κλητ.
ὦ
κλητήρ
νιπτήρ
ὦ
κλητῆρες
νιπτῆρεςγ) Υγρόληκτα μονόθεμαακατάληκτα σε –ηρ(γεν. -ηρος)

5. Υγρόληκτα διπλόθεμαακατάληκτα σε –ωρ(γεν. -ορος) Ενικός αριθμόςΠληθυντικός αριθμός
Ον.
ὁ
ῥήτωρ
πράκτωρ
οἱ
ῥήτορες
πράκτορες
Γεν.
τοῡ
ῥήτορος
πράκτορος
τῶν
ῥητόρων
πρακτόρων
Δοτ.
τῷ
ῥήτορι
πράκτορι
τοῖς
ῥήτορσι(ν)
πράκτορσι(ν)
Αιτ.
τόν
ῥήτορα
πράκτορα
τούς
ῥήτορας
πράκτορας
Κλητ.
ὦῥῆτορπρᾶκτορ
ὦ
ῥήτορες
πράκτορες
Σημείωση: Τα βαρύτονα διπλόθεμα σε –ωρ (γεν. –ορος) σχηματίζουν την κλητική ενικού όμοια με το αδύνατο θέμα: ὁῥήτωρ -ὦῥῆτορ

6. Υγρόληκτα διπλόθεμαακατάληκτα σε –ωρ(γεν. -ορος) Ενικός αριθμόςΠληθυντικός αριθμός
Ον.
ὁ
ῥήτωρ
πράκτωρ
οἱ
ῥήτορες
πράκτορες
Γεν.
τοῡ
ῥήτορος
πράκτορος
τῶν
ῥητόρων
πρακτόρων
Δοτ.
τῷ
ῥήτορι
πράκτορι
τοῖς
ῥήτορσι(ν)
πράκτορσι(ν)
Αιτ.
τόν
ῥήτορα
πράκτορα
τούς
ῥήτορας
πράκτορας
Κλητ.
ὦῥῆτορπρᾶκτορ
ὦ
ῥήτορες
πράκτορες
Σημείωση: Τα βαρύτονα διπλόθεμα σε –ωρ (γεν. –ορος) σχηματίζουν την κλητική ενικού όμοια με το αδύνατο θέμα: ὁῥήτωρ -ὦῥῆτορ

8. Κατάτοκλητήρ(-ῆρος)κλίνονται:ὁθήρ(=θηρίο),
ὁζωστήρ,ὁλαμπτήρ,ὁλουτήρ,ὁστατήρ,ὁσπινθήρ,
ὁσωτήρ(κλητικήὦσῶτερ)
Κατάτοῥήτωρ(-ορος)κλίνονται:ὁαὐτοκράτωρ,
ὁκοσμήτωρ,ὁἛκτωρ,ὁἐκλέκτωρ,ὁπαντοκράτωρ
Να κλιθούνστο τετράδιο οι μπλε λέξεις

9. Υγρόληκτα διπλόθεμαακατάληκτα σε –ηρ(γεν. -ερος) Ενικός αριθμόςΠληθυντικός αριθμός
Ον.
ὁ
ἀθήρ=στάχυ
ἀστήρ
οἱ
ἀθέρες
ἀστέρες
Γεν.
τοῡ
ἀθέρος
ἀστέρος
τῶν
ἀθέρων
ἀστέρων
Δοτ.
τῷ
ἀθέρι
ἀστέρι
τοῖς
ἀθέρσι(ν)ἀστράσι
Αιτ.
τόν
ἀθέρα
ἀστέρα
τούς
ἀθέρας
ἀστέρας
Κλητ.
ὦ
ἀθήρ
ἀστήρ
ὦ
ἀθέρες
ἀστέρες

10. Υγρόληκτα διπλόθεμαακατάληκτα σε –ηρ(γεν. -ερος) Ενικός αριθμόςΠληθυντικός αριθμός
Ον.
ὁ
ἀθήρ=στάχυ
ἀστήρ
οἱ
ἀθέρες
ἀστέρες
Γεν.
τοῡ
ἀθέρος
ἀστέρος
τῶν
ἀθέρων
ἀστέρων
Δοτ.
τῷ
ἀθέρι
ἀστέρι
τοῖς
ἀθέρσι(ν)ἀστράσι
Αιτ.
τόν
ἀθέρα
ἀστέρα
τούς
ἀθέρας
ἀστέρας
Κλητ.
ὦ
ἀθήρ
ἀστήρ
ὦ
ἀθέρες
ἀστέρες

12. Συγκοπτόμεναυγρόληκτα διπλόθεμαακατάληκτα σε –ηρ(γεν. -ρος)

13. Συγκοπτόμεναυγρόληκτα διπλόθεμαακατάληκτα σε –ηρ(γεν. -ρος)

15. Σιγμόληκταουδέτερα διπλόθεμαουσιαστικάΕνικός αριθμόςΠληθυντικός αριθμός
Ον.
τό
ἒθνος
χρέος
πλῆθος
τά
ἒθνη
χρέα
πλήθη
Γεν.
τοῡ
ἒθνους
χρέους
πλήθους
τῶν
ἐθνῶν
χρεῶν
πληθῶν
Δοτ.
τῷ
ἒθνει
χρέει
πλήθει
τοῖς
ἒθνεσι
χρέεσιπλήθεσι
Αιτ.
τό
ἒθνος
χρέος
πλῆθος
τά
ἒθνη
χρέα
πλήθη
Κλητ
ὦ
ἒθνος
χρέος
πλῆθος
ὦ
ἒθνη
χρέα
πλήθη

16. Σιγμόληκταουδέτερα διπλόθεμαουσιαστικάΕνικός αριθμόςΠληθυντικός αριθμός
Ον.
τό
ἒθνος
χρέος
πλῆθος
τά
ἒθνη
χρέα
πλήθη
Γεν.
τοῡ
ἒθνους
χρέους
πλήθους
τῶν
ἐθνῶν
χρεῶν
πληθῶν
Δοτ.
τῷ
ἒθνει
χρέει
πλήθει
τοῖς
ἒθνεσι
χρέεσιπλήθεσι
Αιτ.
τό
ἒθνος
χρέος
πλῆθος
τά
ἒθνη
χρέα
πλήθη
Κλητ
ὦ
ἒθνος
χρέος
πλῆθος
ὦ
ἒθνη
χρέα
πλήθη

18. Λαμβάνοντας υπόψη τις καταλήξεις της γ΄ κλίσης, να συμπληρώσετε τους πίνακες και να τονίσετε τους άτονους τύπους:

19. Λαμβάνοντας υπόψη τις καταλήξεις της γ΄ κλίσης, να συμπληρώσετε τους πίνακες και να τονίσετε τους άτονους τύπους: σωτῆρισωτῆρασωτήρωνσωτῆρσισωτῆραςσωτῆρεςπράκτοριπράκτοραπρακτόρωνπράκτορσιπράκτοραςπράκτορες

21. Λαμβάνοντας υπόψη τις καταλήξεις της γ΄ κλίσης, να συμπληρώσετε τους πίνακες και να τονίσετε τους άτονους τύπους:

22. Λαμβάνοντας υπόψη τις καταλήξεις της γ΄ κλίσης, να συμπληρώσετε τους πίνακες και να τονίσετε τους άτονους τύπους: ἀνδρίἄνδραἀνδρῶνἄνδραςἄνδρεςπατρίπατέρεςπατέρωνπατέραςπατέρες

23. 3.Να γράψετε τα παρακάτω ουσιαστικά στην ίδια πτώση του άλλου αριθμού:
τόν μῆνα
ὦνυμφών
τοῦκοσμήτορος
τῷπυρῆνι
τήνἀηδόνα
οἱνιπτῆρες
τῷἄξονι
τοῦέλαιῶνος
οἱσωλῆνες
ὦἐκλέκτορες
τοῦκώδωνος
τούς κανόνας
τῶνδαιμόνων
τῷβέλει

24. 3.Να γράψετε τα παρακάτω ουσιαστικά στην ίδια πτώση του άλλου αριθμού:
τόν μῆνα
τούς μῆνας
ὦνυμφών
ὦνυμφῶνες
τοῦκοσμήτορος
τῶν κοσμητόρων
τῷπυρῆνι
τοῖς πυρῆσι
τήνἀηδόνα
τάς ἀηδόνας
οἱνιπτῆρες
ὁνιπτήρ
τῷἄξονι
τοῖς ἄξοσι
τοῦέλαιῶνος
τῶν ἐλαιώνων
οἱσωλῆνες
ὁσωλήν
ὦἐκλέκτορες
ὦἐκλέκτορ
τοῦκώδωνος
τῶν κωδώνων
τούς κανόνας
τόν κανόνα
τῶνδαιμόνων
τοῦδαίμονος
τῷβέλει
τοῖς βέλεσι

25. 4. Να γράψετε τη γενική ενικού των παρακάτω ουσιαστικών λαμβάνοντας υπόψη τη μορφή τους στη ν.ε.:
χείρ
σιαγώνΠαντοκράτωρσυνδαιτυμώνχειμώνἈπόλλωνΕὐρυτάνλιμήνΠάν
ξενώνΠαρθενώνκηδεμών

26. 4. Να γράψετε τη γενική ενικού των παρακάτω ουσιαστικών λαμβάνοντας υπόψη τη μορφή τους στη ν.ε.:
χείρ
σιαγώνΠαντοκράτωρσυνδαιτυμώνχειμώνἈπόλλωνΕὐρυτάν
τῆς σιαγόνος
τοῦπαντοκράτορος
τοῦσυνδαιτυμόνος
τοῦχειμῶνος
τοῦἈπόλλωνος
τοῦΕὐρυτᾶνοςλιμήνΠάν
ξενώνΠαρθενώνκηδεμών
τοῦλιμένος
τοῦΠανός
τοῦξενῶνος
τοῦΠαρθενῶνος
τοῦκηδεμόνος
τῆς χειρός

28. 5. Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με τον κατάλληλο τύπο των ουσιαστικών που βρίσκονται σε παρένθεση:
α. Οἱἀρχαίοιἐνόμιζοντούς _____________________ (ἀστήρ) θεούς είναι. β. Οἱτετελευτηκότεςἐρήμουςτούς _________________ (πατήρ) καίτάς___________________ (μήτηρ) ἀπέλιπον(= άφησαν). γ. Φθείρουσιν___________________ (ἦθος, αιτ. πληθ.) χρηστά ὁμιλίαι(= οι συναναστροφές) κακαί. δ. Παρά Λεσβίοιςἄγωνἄγεται(= διοργανώνεται διαγωνισμός) ___________ (κάλλος, γεν. εν.) γυναικῶνἐντῷ_______________ (τέμενος) τῆςἭραςλεγόμενος καλλιστεῖα. ε. ΟἱΠέρσαιχαλεπῶςφέρουσιτοῖςπαροῦσι_______________ (πρᾶγμα). στ. Βούλομαι ὑμῖντά_______________ (ὄνομα) αὐτῶνἀναγνῶναι. ζ. Ἦνποτεχρόνος, ὅτεθεοί μένἦσαν, θνητά δέ_____________ (γένος) οὐκἦσαν.

29. 5. Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με τον κατάλληλο τύπο των ουσιαστικών που βρίσκονται σε παρένθεση:
α. Οἱἀρχαίοιἐνόμιζοντούς _____________________ (ἀστήρ) θεούς είναι. β. Οἱτετελευτηκότεςἐρήμουςτούς _________________ (πατήρ) καίτάς___________________ (μήτηρ) ἀπέλιπον(= άφησαν). γ. Φθείρουσιν___________________ (ἦθος, αιτ. πληθ.) χρηστά ὁμιλίαι(= οι συναναστροφές) κακαί. δ. Παρά Λεσβίοιςἄγωνἄγεται(= διοργανώνεται διαγωνισμός) ___________ (κάλλος, γεν. εν.) γυναικῶνἐντῷ_______________ (τέμενος) τῆςἭραςλεγόμενος καλλιστεῖα. ε. ΟἱΠέρσαιχαλεπῶςφέρουσιτοῖςπαροῦσι_______________ (πρᾶγμα). στ. Βούλομαι ὑμῖντά_______________ (ὄνομα) αὐτῶνἀναγνῶναι. ζ. Ἦνποτεχρόνος, ὅτεθεοί μένἦσαν, θνητά δέ_____________ (γένος) οὐκἦσαν.
ἀστέραςπατέραςμητέραςτάἤθηκάλλουςτεμένειπράγμασιὀνόματαγένη

30. α. ἀνδρόςβ. στελέχειγ. πατράσιδ. ἀστέρεςε. κοσμήτορας
Να μεταφέρετε τα παρακάτω ουσιαστικά στην ίδια πτώση του άλλου αριθμού:

31. α. ἀνδρόςβ. στελέχειγ. πατράσιδ. ἀστέρεςε. κοσμήτορας
Να μεταφέρετε τα παρακάτω ουσιαστικά στην ίδια πτώση του άλλου αριθμού:
α.τῶνἀνδρῶνβ.τοῖςστελέχεσιγ.τῷπατρί δ. ἀστήρε. τόνκοσμήτορα

33. Να γράψετε για το κάθε ουσιαστικό ό,τι σας ζητείται:
α. ὁἀστήρ (δοτ. πληθ.)
β. ὁκοσμήτωρ (κλητ. ενικ.)
γ. ἡθυγάτηρ (κλητ. ενικ.)
δ. ἡγαστήρ (δοτ. πληθ.)
α.
β.
γ.
δ.

34. Να γράψετε για το κάθε ουσιαστικό ό,τι σας ζητείται:
α. ὁἀστήρ (δοτ. πληθ.)
β. ὁκοσμήτωρ (κλητ. ενικ.)
γ. ἡθυγάτηρ (κλητ. ενικ.)
δ. ἡγαστήρ (δοτ. πληθ.)
α.
β.
γ.
δ.
α. τοῖςἀστράσι
β.(ὦ) κοσμῆτορ
γ.(ὦ) θύγατερδ. ταῖςγαστράσι

36. Να συμπληρώσετε τις παρακάτω φράσεις με τον κατάλληλο τύπο της λέξης που βρίσκεταιστην παρένθεση:
α) Χαρακτήρ…………………………………………….. ἐκλόγου γνωρίζεται. (ἀνήρ–γενική ενικού)
β) Ἐν τούτῳτῷχωρίῳμέγα τό πλῆθοςτῶν ………………………………………. ἦν. (τό ἄνθος)
γ) Ἐν τοῖς μεγίστοις στρατηγοῖς τόν …………………………………………. καταλέγουσιν. (Περικλῆς)
δ) ΟἱΠέρσαι ἐνόμιζον τούς ………………………………………………. θεούς εἶναι. (ἀστήρ)
ε) Παραγενόμενοι ἐν τοῖς ἱερεῖς ……………………………………….. προσηύχοντο. (τέμενος)
στ) Οὐδείς τῶν ………………………………………..…….. ἀνίστατο. (ῥήτωρ)
ζ) ………………………………..… ἐπιφανῶν πᾶσα γῆτάφος. (ἀνήρ)
η) Σύν Ἀθηνᾷκαί …………………………………….………. κίνει. (χείρ –αιτιατική ενικού)
θ) Πολλά καί……………………………………. καίπόλεις πολέμιοι αὐτοῖςἦσαν. (ἔθνος)

37. Να συμπληρώσετε τις παρακάτω φράσεις με τον κατάλληλο τύπο της λέξης που βρίσκεταιστην παρένθεση:
α) Χαρακτήρ…………………………………………….. ἐκλόγου γνωρίζεται. (ἀνήρ–γενική ενικού)
β) Ἐν τούτῳτῷχωρίῳμέγα τό πλῆθοςτῶν ………………………………………. ἦν. (τό ἄνθος)
γ) Ἐν τοῖς μεγίστοις στρατηγοῖς τόν …………………………………………. καταλέγουσιν. (Περικλῆς)
δ) ΟἱΠέρσαι ἐνόμιζον τούς ………………………………………………. θεούς εἶναι. (ἀστήρ)
ε) Παραγενόμενοι ἐν τοῖς ἱερεῖς ……………………………………….. προσηύχοντο. (τέμενος)
στ) Οὐδείς τῶν ………………………………………..…….. ἀνίστατο. (ῥήτωρ)
ζ) ………………………………..… ἐπιφανῶν πᾶσα γῆτάφος. (ἀνήρ)
η) Σύν Ἀθηνᾷκαί …………………………………….………. κίνει. (χείρ –αιτιατική ενικού)
θ) Πολλά καί……………………………………. καίπόλεις πολέμιοι αὐτοῖςἦσαν. (ἔθνος)
ἀνδρός
ἀνθέων/ ἀνθῶνΠερικλέαἀστέραςτεμένεσιῥητόρωνἈνδρῶνχεῖραἔθνη