More Related Content
Similar to เรื่องที่ 1 การนับเวลาและการเทียบศักราช
Similar to เรื่องที่ 1 การนับเวลาและการเทียบศักราช (20)
เรื่องที่ 1 การนับเวลาและการเทียบศักราช
- 2. คาว่า “ประวัติศาสตร์” หรือ “History” เป็นศัพท์ภาษาอังกฤษ มาจาก
ภาษากรีกเดิมว่า “Historeo” คาว่า “Histor” หมายถึง พยาน ผู้
ตัดสินหรือใครก็ได้ที่รู้เห็น ส่วนคาว่า “Historeo” “แปลว่า การ
สอบสวน การค้นคว้า ไต่ถามหาความจริง
- 7. การนับเวลาแบบสุริยคติ สุริยคติ คือ การนับโดยถือเอาตาแหน่งดวงอาทิตย์เป็น
หลัก
◦ วันทางสุริยคติคือวันที่ 1,2,3...30 หรือ 31
◦ เดือนทางสุริยคติมี 12 เดือนใน 1 ปี คือ มกราคม กุมภาพันธ์ มีนาคม
เมษายน พฤษภาคม มิถุนายน กรกฎาคม สิงหาคม กันยายน ตุลาคม
พฤศจิกายน และธันวาคม
◦ 1 ปีมี 365 วัน เป็นปีปกติเรียกว่า ปีปกติสุรทิน ถ้าปีใดมี 366 วันคือเพิ่ม 1
วันในเดือน กุมภาพันธ์จาก 28 วัน เป็น 29 วัน ซึ่งทุก 4 ปีจะมีครั้ง เรียกว่าปี
อธิกสุทิน
- 8. จันทรคติหมายถึง การนับโดยถือเอาดวงจันทร์เป็นหลัก วันทางจันทรคติ นับเป็นวันขึ้นกี่ค่า
และแรมกี่ค่า มีชื่อเรียกว่า “การนับดิถี” การนับแบบนี้เกิดจากคนในสมัยโบราณสังเกต
ดวงจันทร์ที่มองเห็นในแต่ละคืนว่าเปลี่ยนไปจากคืนก่อนอย่างไร
◦ วันขึ้น...ค่า เริ่มจากเห็นดวงจันทร์เป็นเสี้ยวเล็กๆจนเห็นเต็มดวงในวันขึ้น 15 ค่า
◦ วันแรม...ค่า เริ่มจากเห็นดวงจันทร์เต็มค่อยๆแหว่งหายไปจนไม่เห็นเลยในแรม 14-
15 ค่า
◦ เดือนทางจันทรคติ มี 12 เดือน เรียกเดือนอ้าย เดือนยี่ เดือน 3,4...ไปจนถึงเดือน
12 เริ่มต้นเดือนวันขึ้น 1 ค่า แต่วันสิ้นเดือนจะแตกต่างกันเป็น 2 แบบ ดังนี้
◦ เดือนคี่ คือ เดือนอ้าย, เดือน 3,5,7,9,11 สิ้นเดือนวันแรม 14 ค่า
◦ เดือนคู่ คือ เดือนยี่ เดือน 4,6,8,10,12 สิ้นเดือนวันแรม 15 ค่า
- 12. จุลศักราช (จ.ศ.) จัดตั้งขึ้นโดยสังฆราชมนุโสรหัน แห่งอาณาจักรพุกาม เมื่อปี
พุทธศักราช 1181 โดยไทยรับเอาวิธีการนับเวลานี้มาใช้ในสมัยอยุธยา เพื่อการ
คานวณทาง โหราศาสตร์ ใช้บอกเวลาในจารึก ตานาน พระราชพงศาวดาร
จดหมายเหตุ ต่างๆ จนมาถึงสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว
(รัชกาลที่5 ) จึงเลิกใช้
มหาศักราช(ม.ศ.) การนับศักราชนี้จะพบในหลักฐานทางประวัติศาสตร์ในสมัย
สุโขทัย และอยุธยาตอนต้น โดยคิดขึ้นจากกษัตริย์ของอินเดีย (พระเจ้ากนิษกะ)
ซึ่งพ่อค้าอินเดียและพวกพราหมณ์นาเข้ามาเผยแพร่ในขณะติดต่อการค้ากับไทย
จะมีปรากฏในศิลาจารึกเพื่อบันทึกเรื่องราว เหตุการณ์ต่างๆ ที่เกิดขึ้น ซึ่งถือว่าปี
มหาศักราชที่ 1 จะตรงกับปีพุทธศักราช 621
- 13. รัตนโกสินทร์ศก (ร.ศ) การนับเวลาแบบนี้
พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว
(รัชกาลที่ 5) ทรงตั้งขึ้นในปีพุทธศักราช
2432 โดยกาหนดให้กาหนดให้นับปีที่
พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลก
มหาราช สถาปนากรุงรัตนโกสินทร์ เมื่อปี
พุทธศักราช 2325 เป็นรัตนโกสินทร์ศกที่
1 และให้เริ่มใช้ศักราชนี้ในทางราชการ
ตั้งแต่วันที่ 1 เมษายน ร.ศ.108
(พ.ศ.2432) เป็นต้นมา
- 14. คริสต์ศักราช (ค.ศ.) ซึ่งเป็นศักราชของ
คริสต์ศาสนา เริ่มนับเมื่อพระเยซูประสูติ (25
ธันวาคม) หลังพุทธศักราช 543 ปี ซึ่งพระ
เยซู เป็นศาสดาของคริสต์ศาสนา เริ่ม
นับเป็นคริสต์ศักราช 1 (ค.ศ.1) หรือ A.D.1
ย่อมาจากคาว่า “Anno Domini” การนับ
ศักราช ก่อนที่ พระเยซูประสูติ เรียกว่า
before christ เขียนย่อ ๆ ว่า B.C.
ตัวอย่าง 1,000 ปี ก่อนคริสต์ศักราช เขียนว่
า 1,000 B.C. หมายความว่า เป็นช่วงเวลา
1,000 ปี ก่อนพระเยซูประสูติ
- 15. นครเมกกะ ประเทศซาอุดิอาระเบีย
ฮิจญ์เราะหฺศักราช (ฮ.ศ.) เริ่มตั้งแต่ พ.ศ. 1165 เมื่อ
ปีที่ ท่านนบีมุฮัมมัด อพยพจากเมืองเมกกะ (มัก
กะหฺ) ไปยังเมืองเมดีนา (มะดีนะหฺ) โดย ฮ.ศ. 1 ตรง
กับ พ.ศ. 1165 แต่การเทียบรอบปี ของ ฮ.ศ. กับ
พ.ศ. มีความคลาดเคลื่อนไม่ตรงกัน โดยทุก ๆ 32 ปี
ครึ่ง ของ ฮ.ศ. จะเพิ่มขึ้น 1ปี เมื่อเทียบกับ พ.ศ.
ปัจจุบัน ฮ.ศ. น้อยกว่า พ.ศ. 1122 ปีและน้อยกว่า
ค.ศ. 579 ปี ฮิจญ์เราะหฺศักราช (ฮ.ศ.) นิยมใช้ใน
ประเทศที่นับถือศาสนาอิสลาม ชาวไทยมุสลิมตั้งแต่
อดีตจนถึงปัจจุบันใช้ฮิจญ์เราะหฺศักราชเพื่อประกอบ
ศาสนกิจ โดยฟังประกาศจากสานักจุฬาราชมนตรี