Παγκρήτια Παιδιατρική Εταιρεία

1. Ιός Ζίκα:
τι ενδιαφέρει τον παιδίατρο;
Αγορίτσα Μπάκα
Παιδίατρος
Γρ. Επιστημονικών Συνεργατών
ΚΕΕΛΠΝΟ

2. Δάσος Zika - Ουγκάντα

3. Διάρθωση Ομιλίας
• Λοίμωξη από τον ιό Ζίκα
• Διαβιβαστής
• Εκτίμηση κινδύνου για την ΕΕ και την
Ελλάδα
• Οδηγίες

4. Zika - Κλινική εικόνα
• Οι περισσότερες λοιμώξεις --> ασυμπτωματικές  80%
• Συμπτώματα
 Εξάνθημα (98%) ± πυρετός (67%) & τα ακόλουθα συμπτώματα ± σημεία
 Κεφαλαλγία (67%), οπισθοβολβική (40%)
 Αρθραλγία / αρθρίτιδα (58%), Μυαλγία (49%)
 Μη πυώδης / υπεραιμική Επιπεφυκίτιδα (39%)
 Λεμφαδενοπάθεια
 Γενικευμένη κακουχία
NEJM, Rio de Janeiro 2016

5. Zika - Κλινική εικόνα
NEJM, Rio de Janeiro 2016
Πηγή: CDC, ΗΠΑ

6. Zika - early 2015 - Βραζιλία
εξάνθημα

7. Zika - Κλινική εικόνα
• Ακραίες περιπτώσεις:
– Ηλικιωμένοι με μηνιγγο-εγκεφαλίτιδα
– Ανοσοκατεσταλμένοι με κεραυνοβόλο
λοίμωξη με πολύ υψηλό ιικό φορτίο

8. Λοίμωξη από ιό Ζίκα-
Τρόποι μετάδοσης
• Δήγμα από μολυσμένο Aedes aegypti ή
Aedes albopictus
– Ο πιο σημαντικός
• Συγγενής λοίμωξη από μητέρα σε έμβρυο
• Μετάδοση μέσω σεξουαλικής επαφής
– RNA στο σπέρμα έως 181-188 ημ. και ίσως έως
8 μην.
– Μολυσματικός ιός από 39-69 ημ.
– Κολπικά υγρά έως 14 ημ. σε συμπτωματικές
ασθενείς
– Μάλλον δεν έχει επιδημικό χαρακτήρα

9. Λοίμωξη από ιό Ζίκα-
Τρόποι μετάδοσης -ΙΙ
• Μετάδοση μέσω μετάγγισης ή
μεταμόσχευσης
– Αναφορές μετάδοσης μέσω μονάδων PLT
– Αναφορές θετικών μονάδων αίματος
(θετικότητα 0,5-2,8%)
• Μετάδοση μέσω θηλασμού (πιθανή)
– Ανίχνευση στο μητρικό γάλα
• Μετάδοση από άνθρωπο σε άνθρωπο
(μάλλον)
– Επαφή με «κεραυνοβόλο» λοίμωξη

10. Zika - Μετάδοση

11. Zika – Δ. Διάγνωση
• Chikungunya
• Dengue
• Malaria
• Leptospirosis
• Rickettsioses
• Streptococcus
• Ιλαρά
• Ερυθρά
• Παρβοϊός
• Εντεροϊοί
• Αδενοϊοί
• Alphaviruses

12. Ζίκα - Διάγνωση
• PCR για ανίχνευση ιικού RNA
– Αίμα
– Ούρα
– Σίελος
• Ορολογικός έλεγχος: IgM και εξουδετερωτικά
αντισώματα
• Εργ. Μικροβιολογίας, Κέντρο Αναφοράς
Αρμποϊών και Αιμορραγικών Πυρ., Ιατρική
Σχολή, ΑΠΘ
• Εργ. Μικροβιολογίας, Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ
• Ινστιτούτο Παστέρ, Αθήνα

13. ΙΟΣ ΖΙΚΑ & ΚΝΣ

14. ZIKA - Βραζιλία - microcephaly
• 22 Οκτ 2015 -19 Μαρ 2016
– 6671 microcephaly cases (20x) &/or CNS
malform
• 198 deaths – 43% w microcephaly
• 2378 investigated
• 907 (38.1%) με ενδείξεις συγγενούς λοιμώξεως
ή επιβεβαιωμένη λοίμωξη Zika (n=122)
– 2001-2014 ---- 163 /yr !!!
– 3174 περιπτώσεις το 2015

16. Ζίκα- Συγγενής Λοίμωξη
• Φάσμα ανωμαλιών
• Λοίμωξη Ζίκα στο 1ο και 2ο τρίμηνο της κύησης
συνδέεται με την εμφάνιση ανωμαλιών του ΚΝΣ
– Διαταραχή ανάπτυξης νευρικών κυττάρων,
ασβεστώσεις, υδροκέφαλος, που οδηγούν σε
μικροκεφαλία (~50%)
– «Δευτερογενής» Μικροκεφαλία: μετά τη γέννηση,
καθυστέρηση ανάπτυξης, ανωμαλίες ΚΝΣ
• Λοίμωξη στο 3ο τρίμηνο ?
• 20% αρθρογρύπωση

17. NEJM Feb 10th 2016

19. Κατανομή μικροκεφαλίας
Βραζιλία 2015-6

20. • 42 pts dxed w GBS
 41/42 (98%) pts w GBs w anti-Zika virus IgM or IgG,
 42/42 (100%) pts w GBS w neutralising Abs against Zika
• 54/98 (56%) in control group 1, p<0·0001, risk 0.24/1000 infections
• Rapid Illness, 6 days (IQR 4-10 d) before onset of GBS, 29% resp. assistance, No deaths

21. NEJM, Oct 20,2016
• Increased frequency
from 20/wk to 90/wk
• 40% positive ZIKV
• 86% w evidence of
recent infection

22. Τι δεν ξέρουμε;
• Εύρος ανωμαλιών συγγενούς λοίμωξης
• Πόσο συχνά η μητρική λοίμωξη οδηγεί
σε συγγενή λοίμωξη;
• Επίδραση της λοίμωξης στο 3ο τρίμηνο;
• Εμπλέκονται άλλοι παράγοντες;
• Άλλες νευρολογικές σημειολογίες ή
σύνδρομα;

23. ΔΙΑΒΙΒΑΣΤΗΣ

24. Διαβιβαστής
• Κύριος και ικανός το γένος Aedes
• Aedes aegypti
– Μεταδίδει επίσης τον Κίτρινο πυρ., τον
Δάγγειο πυρ. και τον Chickungunya
• Aedes albopictus
– Δευτερεύων, μάλλον ικανός στην Ν. Αμερική
– Χαμηλής ικανότητας στην Ευρώπη
• Culex
– Αντικρουόμενες μελέτες

25. Aedes mosquitoes in Europe
Aedes mosquitoes distribution as of January 2016
25
Map updates at:
http://ecdc.europa.eu/en/activities/diseaseprogrammes/emerging_and_vector_borne_diseases/Pages/VBORNET.aspx
Aedes albopictusAedes aegypti

26. ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΚΙΝΔΥΝΟΥ

28. Zika – περιοχές μετάδοσης
ECDC response team for Zika virus epidemic, ECDC 17 February 2016

29. Ζίκα- περιοχές μετάδοσης -ΙΙ
• 67 χώρες αναφέρουν μετάδοση Ζίκα μέσω διαβιβαστή
μετά το 2015
• 23 χώρες (4 ΕΕ) αναφέρουν ανωμαλίες ΚΝΣ που
συνδέονται πιθανά με Ζίκα
• 13 χώρες με αύξηση GBS που συνδέεται πιθανά με
Ζίκα
WHO, Zika Situation Report, 27-10-16

30. Ζίκα- ΕΕ
• Οκτ 2016: δεν έχει αναφερθεί αυτόχθονη
μετάδοση Ζίκα σε ευρωπαϊκή χώρα
– Μετάδοση σε ευρωπαϊκές αποικίες κυρίως
στην Καραϊβική
• ECDC:
– 19 χώρες έχουν δηλώσει 1.935 εισαγόμενα
κρούσματα
• Γαλλία (56%), Ισπανία (15%), UK (8%)
– 8 χώρες έχουν δηλώσει 91 έγκυες γυναίκες με
λοίμωξη Ζίκα

31. Zika - Eτοιμότητα
• Ενίσχυση επιτήρησης
• Πρώιμη αναγνώριση & δήλωση στο ΚΕΕΛΠΝΟ
• Ταχέα εγκατάσταση μέτρων για ξενιστή σε
περίπτωση εισαγωγής κρούσματος σε
περιοχές με ικανό διαβιβαστή

32. Επίπεδα επικινδυνότητας- ECDC

33. ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΕΣ ΥΓΕΙΑΣ

34. Οδηγίες για
Επαγγελματίες Υγείας
• Ορισμός κρούσματος
• Δήλωση και διερεύνηση
σε συνεργασία με
ΚΕΕΛΠΝΟ
• Προστασία από τα
κουνούπια ύποπτων
κρουσμάτων (10 ημ)
– Και μέσα στο νοσοκομείο,
καθόλη την ημέρα
• Εγρήγορση Μαιευτήρων
και Νεογνολόγων
• Εγρήγορση Τμ.
Αιμοδοσίας
Γραφείο Νοσημάτων που Μεταδίδονται με Διαβιβαστές

35. Οδηγίες για
Επαγγελματίες Υγείας-ΙΙ
• Οδηγίες για ταξιδιώτες
– Αποφυγή ταξιδίου προς περιοχές
κυκλοφορίας του ιού για τις εγκύους
• Οδηγίες για την αποφυγή σεξουαλικής
μετάδοσης:
– Γυναίκες: αποφυγή σύλληψης min 8 εβδ.
– Άνδρες: ασφαλείς πρακτικές min 6 μήνες!
Γραφείο Ταξιδιωτικής Ιατρικής

36. Ζίκα Εξελίξεις
• Θεραπεία
– Πειραματικό φάρμακο
– BCX4430
• Πρόληψη:
– Πιθανό εμβόλιο
– Φάση 1 (υγιείς
εθελοντές)
• Γενετικά
τροποποιημένα
κουνούπια
– OX513A transgenic male
mosquitoes

37. Ιός Ζίκα:
τι πρέπει να γνωρίζει ο παιδίατρος;
• Ταχέως εξελισσόμενη επιδημία
• Υπαρκτός κίνδυνος εισαγωγής στη χώρα μας
• Εγρήγορση και κλινική υποψία, συνεργασία με
το ΚΕΕΛΠΝΟ και τις αρχές Δημ. Υγείας
• Οδηγίες για επιστρέφοντες ταξιδιώτες
– Εγρήγορση για συγγενή λοίμωξη
• Έλεγχος Διαβιβαστή!
– Ολοκληρωμένα προγράμματα καταπολέμησης
– Μέτρα προστασίας από τα κουνούπια
(Προσωπικά και Περιβάλλον)

39. Πληροφορίες
• www.keelpno.gr
• www.ecdc.Europa.eu
• www.cdc.gov/zika
• www.who.int/emergencies/zika-
virus/en/
@keelpno_gr
210-5212000