Keynote Carla Haelermans - Effectieve ict in het onderwijs

1. Effectieve ICT
in het onderwijs
Dr. Carla Haelermans
Onderzoeksconferentie Kennisnet/NRO 2018
@CarlaHaelermans
www.carlahaelermans.nl
Carla.haelermans@maastrichtuniversity.nl

2. Aanleiding

3. ICT in het onderwijs
 Brede definitie: technologie in het onderwijs
 Apparaten
 Computers, tablets, smartphones, digiborden
 Software
 Onderwijsgames, digitale leermiddelen, individuele
leermiddelen

4. Onderzoeksvragen

5. Wat weten we uit eerder onderzoek?

6. Conclusies uit de literatuur (I)
 Algemene investeringen (geen specifiek doel)  gemengde
resultaten
 (Kleine) positieve effecten van computerondersteund leren
tov traditioneel onderwijs

7. Conclusies uit de literatuur (II)
 Positieve effecten van specifieke digitale leermiddelen
 Voor wiskunde
 Maar zelden voor taal
 Effectiviteit van ICT in het onderwijs zeer afhankelijk van
hoe het gebruikt wordt en welk (pedagogisch) doel het heeft

8. Experimenten op scholen
8

9. Conclusies uit experimenten (I)
Digitale adaptieve oefenprogramma’s:
 Positieve effecten voor rekenen, en sommige onderdelen van
taal (spelling, grammatica)
 Individualisering maakt het effectief

10. Conclusies uit experimenten (II)
 Adaptief oefenen vooral effectief voor eenvoudig te
automatiseren vaardigheden
 Effecten verschillen per domein
 Effecten verschillen tussen leerlingen

11. Conclusies uit experimenten (III)
Andere vormen van ICT:
 Groepsdifferentiatie in de klas via een digibord is effectief
 Digitale toetsen zijn effectief
 Digitale feedback is effectief

12. Conclusies uit experimenten (IV)
Overall:
 Effecten zijn vaak afhankelijk van de leraar
 Ouderbetrokkenheid is belangrijk

13. Van onderzoek naar praktijk
13

14. Geen eenduidig beeld
 OESO rapport uit 2015: geen
relatie tussen ICT en
leerlingprestaties (PISA 2012)
 Meeste scholen gebruiken ICT
 Positieve effecten uit onderzoek
 Vanwaar de conclusie van
OESO?

15. Effectief gebruik van ICT
 ICT gebruik is niet per definitie effectief:
 Duidelijke pedagogische/didactische focus
 Kennis over ICT (waarom gebruiken + hoe gebruiken)
 Common support
 Facilitering van scholen, managers and docenten
 Zowel gericht op scholing als op gebruik ICT

16. De effectiviteit van ICT hangt af
van hoe het wordt ingezet…

17. … en wat het (pedagogisch) doel is

18. Aanbevelingen
18

19. Aanbevelingen (I)
 Keuzeproces van onderaf (bottom-up)
 Geef leraren middelen en ruimte
 Continue docentprofessionalisering
 Om goed na te denken over welke ICT ze waarvoor wilen
gebruiken, en op welke manier dat het meest effectief is 
gebruik van onderzoek

20. Aanbevelingen (II)
 Meer bewijs over effecten van ICT in het onderwijs via
onderzoek
 Verbeter kennisinfrastructuur
 Verspreiding van kennis over effectieve ICT
 Communicatie van onderzoeksresultaten
 Stimuleren van onderzoek en creëeren richtlijnen effectief gebruik

21. Aanbevelingen (III)
 Integreer ICT in lerarenopleiding en lesplannen
 Focus op effectieve praktijken
 Onderschat de menselijke factor niet

22. En vergeet niet:
22

23. ICT is een middel…

24. …en géén doel op zich

25. Dank voor uw aandacht!
25
@CarlaHaelermans
www.carlahaelermans.nl
Carla.haelermans@maastrichtuniversity.nl